VAN VEURNE
I
I
I
a
fes
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
1,
I
s
IV
Zaterdag flO gepteinber 388X
jaar.
!n.
>1
he
!n
er
K
ir
>r
M
Bil
Clericale onverdraagzaamheid,
VEBVOLG.
et
I.
neemt geene geweldige
ok
I
*8;
de
BRUSSEL
GUNT
VEURNE
GHYVBLDE
DUINKERKS
OBgll—
den.
Wel komen ze u vleien als dc kiczing
12-00
2- 53
3- 10
4- 07
NIRUPORT
D1XMUDE
DIXMUDE
NIEUPORT
on
ii
DUINKERKE
GIIYVEl.DE
VEURNE
GENT
BRUSSEL
5-44
8-04
8-24
8-57
ost
en
de
rnt
b0
‘on
er
’on
or,
lat
er-
die
go-
2-03
4-03
5 22
5-58
7-35
9-58
10-19
10-50
'ah
"11»
dn
>i«.
de
>ak
b».
!el»
»n-
dor
'er-
ke)
kn
Ion
ion
ion
en-
"n
■en
fr
is-
to
5-04
7- 30
8- 46
ir
2
6-02
6-36
9-34
11-04
«40
7-47
10- W
11- 51
11-13
9-88
11-02
1-03
ion
ais
»r.
do
"et
d»
■dt
tr
ie
id:
«n
n.
7-11
9-26
10-41
ig-
on
w.
Se-
1 *n
‘j<U
negenheid door hel stemmen van de wet
op de dronkenschap.
Luistert, liever.
7-0« 9-0« 12-06 1-51 4-22 7-01 8-‘8
7-35 9-35 12-35 2-20 4-51 7-30 9-25
7- 45 9-45 12-45 2-30 5-52 8-2S 9-35
8- 14 10-14 1 14 2-59 6-21 8-57 10-04
Er blijven nog die iwee vraagkens van
den Veurnaar
Wie bestrijdt de vrijheid van godsdienst
en denkwijze’
En wij voegen er bij, wie bestrijdt de
vrijheid der drukpers?
Slechts uit oorzaak dal de clericalen
trachten hunne aanhangers te beletten de
liberale nieuwsbladen en onze weder
legging te lezen, durven zij onbeschaamd
dergelijke vragen, die ze zelf zouden
moeten bewijzen, in hunnen Veurnaar
drukken.
Welhoc, gij die de inkwisitic, de Si.
Barlhelsnacht, de moorderijen in de Ce-
neschc gebergten en bij de Albigenscrs,
de intrekking van hel Nanles-Edikl, de
koniiigs-moorden gepleegd door Ravailhac
en Ballhazaar Gérard in uw verleden hebt;
gij die alle ccredicnsten builen de uwe
als ketterijen bestempeld, banvloekt en
vervolgt; gij die, zamenspanncnde met
Philip de muntschroder, de Tempelhoeren
aangaat, kan de herbergier, ieder maal
eene jonkheid in zijne herberg komt, wel
vragen ol hij 16 jaar is
Verbeeldt u alweer dat wij in eene stad
zijn, waar partijhaat zeer hevig woedt.
Boe gemakkelijk zal het niet zijn voor
oenen klerikalen commissaris tegen eenen
liberalen drankslijler onder dit voorwend
sel een proces in te spannen
Ja, ja, bazen, ge zult allicht schoone
tijden beleven
hebt gedoodigd en thans, onder T geleid
der jezuïlen, overal, onder voorwendsel
van godsdienst, haal en nijd doet ontslaan
en de oorlogen veroorzaakt, gij durft aan
uwe tegenstrevers, aan de liberalen, ver
wijten dat zij de vrijheid van godsdienst
bestrijden
Een blik in T ronde en eene herdenking
sedert 1830, zal, al wie eenige kennissen
bezit, overtuigen dat de clericalc partij,
met haretallooze aanhangersde topman
nen, congreganislen, paters, nonnen en
broederkens, vooral ia de laatste jaren,
ongelooflijk aangegroeid en vermeerderd
is.
Vroeger waren er weinig kloosters,
noimengestichten of scholen te lande;
thans zijn er bijna geen dorpen meer waar
zulke kloosters, gestichten ol schooien
niet bestaan.
En in zulke omstandigheden durven die
vermetele clericalen, aan ons liberalen
verwijlen dal wij den godsdienst be
strijden
Klaar bewijs dat zij clericalen met den
huidigen toestand noch niet voldaan zijn,
maar alle middelen aaideggeir en be
werken om de priesterheerschappij inle-
voeren en te doen overheerSchen.
Hoort gij den Veurnaar aan de liberalen
nog verwijlen dal zij liberalen dc vrijheid
van denkwijze bestrijden
Voor wien schrijven of drukken zij zulke
dommigheden, zij die Galileus hebben
veroordeeld; zij die aanleeren dal men,
zonder tegenonderzoek, alles moei ge-
looven wat zij voorhouden; zij die blinde-
lings, zoo op geestelijk als op politiek
gebied, de richting door bisschoppen en
priesters aangewezen, moeten volgen en
nakomen en daarenboven zulks aan hunne
tegenstrevers de liberalen nog zouden
willen opleggen
De vrijheid der drukpers, deze hebben
de clericalen vooral lief, doch slechts voor
hun eigen.
Clericale dagbladen, vlugschriften en
boeken worden aanbevolen en opgehe-
meld, en deze clericale nieuwsbladen
mogen dan ook do aankondigingen van
tooneelvertooningen, bals en dergclijke
wereldsche vermaken mededeelen, im-
meisdat wordt betaald en daarvan ont
vangen zij kluiten.
Maar wee aan de liberale nieuwsbladen.
Jaarlijks, regelmatig eenigen lijd voor
nieuwjaar, T is te zeggen voor ver
nieuwen der abonnementen, worden op
alle predikstoelen des lands, bij bevel van
onze genadige hoeren bisschoppende
liberale nieuwsbladen en schriften als
vcrgiflend en verpestend uitgeroepen en
afgeschilderd, zij die ze opstellen of lezen
verdoemd en vermaledijd, en zulke ser
moenen en predikatiën warden intusschcn
meermaals vernieuwd, bijzondelijk legen
kieslijd, wal dus welhaast wederom T ge
val zal zijn.
Daarmede nog niet te vreden hebben
onze clericalen,geheel op einde van den
laalsten zittijd, eene wel opgedrongen en
door hunne aanhangers doen slemmen,
ingevolge welke alwie bijwoorden, ge-
di ukte of ongedrukte schriften lol over
tredingen zoude uitgeloki hebben en
ofschoon zonder uitvoering gebleven,
strafbaar is met zware geldboeten, ja
lol T gevang.
Dit alles belcl niet dal zij clericalen,
zich als voorstanders en verdedigers onzer
grondwet en daarbij gewaarborgde vrij
heden, valschelijk noemen en uitgeven.
Dal lezen wij dagelijks in hunne nieuws
bladen en schriften, dat zien wij in hunne
gebaren en wendingen.
In den stoet ter inhuldiging van Burge
meester Dc llaene, was er een groep
maagdekens, meisjes uit de nonnenschool,
die daar prijkten mei groote baandcrollen
Art. V. zegt
Zullen gestraft worden met eene gcld-
boele van 5 tol 25 frs, de herbergiers
en alle andere drankslijlers die, T zij
zelve», T zij door lusschenkomsl van
personen die zij hebben aangeslcld, in
de uitoefening van hunnen handel sterke
dranken zullen toegediend hebben aan
eenen minderjarige, die min dan 16 jaren
oud is, indien deze niet onder de bc-
waking staal van eenen anderen per-
soon.
3- 00
4- 09 6-01
6-15 8-50
nabij is, maar deze cens voorbij, dan is
het ook uit met hunne liefde voor u.
Dal laat zich verslaan
Ge doel immers eoncurrencic aan hun
ne lappen, zwarte kringen, enz., waar
men eene pint bier verkoopt aan VIJF
CENT
Nu tot daar
De klerikalen komen u een nieuw be
wijs te geven van hunne vaderlijke ge
dragende de opschriften der grondwettige
vrijheden, als vrijheid van onderwijs,
vrijheid van vergadering, vrijheid van ge-
geweten en denkwijze en vrijheid van
drukpers 1
Gij denkt zeker: welke huichelarij,
welke comedie
In T geheel niet, de clericalen meenen
dal zeer ernstig, wel te verslaan voor hun
eigen, maar voor anderen, voor hunne
tegenstrevers? Geenszins.
Daarbij willen zij dat nog behendig en
logiek uitleggen; hoort liever hoe zij dal
uitkramen.
Terwijl gij onze tegenstrevers, zeggen
zij, u Liberalen noemt en waant, zijl gij
ons vrijheid verschuldigd, doch dat moe
ien wij wederkeerig niet; want wij zijn
de verdedigers der goede zaak en gij onze
tegenstrevers, de verkondigers, de aan
hangers der slechte zaak, en wijl het
goede niet aannemen mag wat slecht is,
konnen wij u niet aanveerden noch het
recht erkennen T slechte te. verspreiden.
Zoo men ziel T is altijd dezelfde streek,
T politiek gebied kwansuis verlaten en
altijd den Godsdienst aanroepen en zich
er achter verschuilen, wal voor onmis
baar gevolg medebrengt dat de geeste
lijkheid in politiek rechtstreeks lus-
schenkomt, liet aanleidt en ovcrheerscht,
hetwelk, bij uitbreiding, ons onvermijde
lijk onder het onlijdelijk juk der Pries
terheerschappij zou doen buigen.
Ziedaar de strekkingen, dc drijfveer en
het doel der clericalen, het menschdom
regccren en overbecrschen door de Pries
terheerschappij.
Dat mogen wij liberalen niet aanveer
den; op T Godsdienstig gebied moeten
wij allen strijd vermijden en weigeren,
volgens ons aangenomen stelsel der ge
wetensvrijheid.
Als voorstanders der vrijheid moeten
wij als politieke» of staatspartij optreden,
zoo verdedigen en behouden wij tevens
de gewetensvrijheid.
Dat is ons recht door de vrijheid van
denkwijze en de vrijheid van drukpers
ons bij dc grondwet gewaarborgd.
Dal is onze plicht die vrijheden legen
de inbreuken der clericalen te behouden
en te verdedigen; allecnelijk door dezen
te bestrijden en te overwinnen konnen
wij vrij blijven en konnen wij die duur
bare vrijheden welke onze voorzalen wis
ten aan te winnen en ons le laten, ook
ongeschonden aan onze nakomers over
leveren.
Medeburgers en Kiezers overweegt en
onderzoekt de strekkingen, de handelin
gen en grondstclscls der clericalen tegen
over diegene der liberalen.
Bij de clericalen zult gij vinden ver
blinde en slaafsche onderwerping aan de
verstompende Priesterheerschappij.
Dc Liberalen zullen u leiden lol dc
geest verheffende, lot de veredelende Vrij
heid.
Daartusschen valt niet te aarzelen noch
kan geen twijfel beslaan.
Als vervolg zullen wij, op T gebied
van vrij onderzoek, uwe rechten aanwij
zen tol navorsching en kennis uwer vrij
heid tevens uwe plichten tot beramen
en uilvoeren de noodige middelen om
uwe vrijheid le behouden en uit le breiden.
----
Da wet op de dronkenschap.
Herbergiers, de tijd is nog niet wijd
van hier dal de klerikale» u hel kiesrecht
afnamen, door uwe patent niet meer te
laten mederekenen om den kiescijns le
volmaken.
Ge herinnert u dal nog wel
Dc klerikalen zijn uwe gezworen vijan-
Belangrijkheid der aanstaande
Gemeentekiezing.
De belangrijkheid der aanstaande ge-
meentekiezingen in het geheele land, kan
aan niet een opmerkzaam oog ontsnap
pen. De plicht van eiken liberaal gebiedt
van in hel strijdperk le treden en een
drachtig hel hoofd te bieden aan de
geestelijke partij. In de omstandigheden,
die wij beleven, zouden hel verraders
zijn die twist stoken of de twisten doen
blijven voortduren.
Laat ons eendrachtig zijn en werken.
Wat wil de klerikale partij? Het land
in slape wiegen, de karakters verbaste
ren om des le zekerder over een lijk te
heerschcn.
Wij moeten strijden voor hel grondbe
ginsel: de burgemeester op liet stadhuis
en de pastoor in de kerk. Volstrekt is
hel noodig dal dc stadhuizen geene
tweede sacristie» worden.
De zwartjes hebben zich meester ge
maakt van hel Staatsbestuur, den provin
cialen raad en menig gemeenteraad onder
de bedriegelijke belofte van alles te doen
bloeien en herleven. Wat is er van dit
fopperskraam geworden Niels, min dan
niets, integendeel, nooit waren de klach
ten algemeener en gegronder dan in onzen
klerikalen lijd, die alles doel uitbloeden
en laat uitsterven.
Het klerikaal gouvernement leeft enkel,
zegt men, en neemt geene geweldige
maatregelen. Dc moord op hel openbaar
onderwijs is reeds genoegzaan om hel de
openbare verachting tc doen vei dienen;
want deze moord zal de treurigste gevol
gen na zich slepen voor onze kinderen
en dc volkszonen aan wie men beletten
wil door hel verstand en de kennis op le
klimmen in de maatschappij. Zulks is
eene afgrijselijkc wandaad.
De klerikale partij werkt als de mol;
•zij ondermijnl om hel gebouw uwer vrij
heden, van uwe onafhankelijkheid, van
uw welzijn le doen instoricn.
Zij wil meester spelen op al de stad
huizen en moest zij tot zulken uitslag
kunnen komen, dan zou hare heersch-
zucht geene palen meer kennen. Dan
zouden de sleden kloosters worden en
wij zouden geheel en gansch den ouden
lijd zien herleven, waar de kleine man
zicti ooit verheffen kon en de gelijken
worden van edelen en grooten.
Laai ons dan vereenigd blijven, libe
rale burgerij, om te beletten dal de kle
rikalen over alles en allen meester wor
den en slechts de duurbare vrijheid van
het land exploitceren tot hun eigen voor
deel
Art. VU voegt er bij
Zal gestraft worden met eene boele
van 26 lot 100 frs. ahvie den tninder-
jarige, die ten volle zijne 16 jaren niet
bereikt heelt, zal doen drinken of drank
zal geven hebben lol dal hij blijkbaar
dronken is.
Oefent de schuldige 't beroep van hei -
bergier of drankslijler uit, dan zal de
straf verdubbeld worden.
Nochtans zal de belichte, in de go-
vallen bij dit en bij het vorig artikel
voorzien, aan geene straf onderworpen
worden, indien hij bewijst dat men hem
aangaande den ouderdom van den min-
derjarige heeft misleid.
heden te voorspellen, die zulke wetsarti
kels op den hals der herbergiers zullen
trekken, vooral in die gemeenten, waar
de strijd der partijen wal hevig is.
De tribunalen zullen, binnen kort, werk
op hel getouw hebben.
En art. VIII voegt er nog bij
In geval van bewailing in hel mis-
drijf, bij art. 7 bepaald, zal de schuldige
gestraft worden met eene gevangzillitig
van 8 dagen lol 3 weken en eene boele
van 50 lol 200 fr.
Ziedaar een schoon regiem te weeg 1
Voorcesl wat de ouderdom van 16 jaar
Dit Blad verschijnt den Zaterdag, en allen Woensdag in Supplement. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: 6 fr. ’3 jaars; met de post 7 fr. Een afzonderlijk
- J - -*-«I l>.» f MI-A nl^nf «Illimt A PnUnnarvn RH D L ..1111. j t
Artikel IV van die wel zegt
Zullen gestraft worden met eene boet
van 5 tol 25 franks de herbergiers en
alle andere drankslijlers, alsmede hunne
anngeslelden, die in de uitoefening van
hunnen handel, bedwelmende dranken
zullen loegediend hebben aan blijkbaar
dronken personen.
In geval van hervalling binnen de zes
maanden zal hel minimum der straf 10
fr. boele zijn.
Bij herhaalde hervalling binnen den
tijdverloop van 12 maanden zal de boet
van 26 lol 50 frs bedragen.
Het is niet moeilijk al de onaangenaam-
nummer 10 cent. Bekendmakingen 20 centiemen den drukregel. Ue groote letters volgeis plaatst uimie. Reklamen 50 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr.
De Annoncen voor ttelgie, ter uitzondering der beide flatnderen, alsmede che vor hel Dailenland, worden ontvangen door den Oftjce Piii.icitè, .ffagdalenaslraat, Brussel.
Men schrijft in bij VAIWOKRT KERCK1IOVK, Dukker-Litgcver, Oostslraat, 6, te Veurne, en in de Postkantoren des Rijks.
■VerLi’cktii’eii vmi tien ijzereuweg vmu Oulnkcrke, Veflrae, Oeut aanr Rruwnelen Dlxintiile nnnr IVIeuport.
10 47 3-OS 5-07
11- 27 3-48 5-43
12- 15 2-03 1-25 6-19
3-13 4-03 7-03 9-15
5-22 5 22 8-23 10-41
ip
