VAN VEURNE
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
1
o
o
ftSsiart 1889.
<53° jaar.
Zitlerda^
In 1885
1886
1887
In 1882
1883
1884
en
ii
fr. 3,692,000
3,342,000
3,342,000
Dit Bind verschijnt den Zaterdag, en allen Woensdag in Supplement. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: 6 Ir. ’sj'anrs; met de post 7 Ir. Een afzonderlijk
nummer 10 cent. Bekendmakingen 20 centiemen den drukregel. De groote letters volgens plaatsruimte. Reklamen 50 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr.
De .1 nnoneen voor IWgte, ter itilzomlermg der beide I laanderen, alsmede die vosr het Buitenland worden ontvangen door den Office iie Plblicitè, Magdalenastraat, Brussel.
■■Hl— Illium IIH— III T - II II -■rilll1llll"1,‘-J"H»dHll|||||IH||i||||im__| 1H1JB HIBIIHHMIIIM—
Men schrijft in hij Ij. VAIVDIiW KERCKIiOVR, Drukker-Uitgever, Ooslslraat, 6, te Vctirne, en in de Postkantoren des Rijks.
Godsdienst en kerk aanranden.
dia drij jaren, hel liberaal Ministerie
voor hel in goeden staal honden der
ijzeren wegen 10 miUiaen 370 duizend
frank heeft uitgegeven, en dat 11. Van den
Peereboom tijdens de drij jaren 1886,
1887 en 1883 voor helzelkle doel maar
7 millioen 71 duizend 500 frank heeft
volksgeest die zal bovendringen en hare
aanhangers de liberalen doen overwinnen
en zegepralen,
Als eene schillende zon zal die zege
praal der vrijheid ook bare tegenstanders
ver-lichlen
De bosparingen van Peerenboom.
Hoe menigmalen hebben wij niet reeds
de spaarzaamheid van Minister Vanden-
peereboom gehekeld, afgekeurd, en ge
zegd, dal ze den eeneii of anderen dag
onvermijdelijk bloedige, rampzalige ge
volgen zou hebben, doel de Koophandel
in een artikel opmerken.
Ook in de Kamers werd hij voor zijne
aanschrokkiglieid grezende spaarzaamheid
dikweif op de koeukels gelikt.
Niels van dit alles heeft mogen balen.
lm insparingen werden voortgezcl en
zelfs gedreven lol het schandalige.
De spoorbanen werden verwaarloosd
en niet op tijd hersteld of vernieuwd; de
rijtuigen liel men vervallen en verslijten
lol op den draad; de locomotieven niet
op lijd nagezien e», om de maal te vullen,
hel personeel verminderd en ingekrompen
lol op hel uiterste.
En waarom die spaarzaamheid legen
draad, vermits men door hel niet onder
houden in goeden siaal der lijnen en hel
laten vervallen van hel materieel, op
zekeren oogenblik millioenen en millioe-
nen zal moeien uilgeven, om gansch de
inrichting onzer spoorwegen te ver
nieuwen
On» na vi«r jaren prossen, M. Beernaerl
eindelijk te kunnen laten aankondigen,
dat hij een boni van 14 millioen in kas
heeft, juist hel bedrag der belastingen
an de liberalen, die hij op zijn eerewoord
gezworen had te zullen afschaffen, maar
die hij nu pooivasl houdt.
Ziehier de cijfers die wij in de bud-
jellen van spoorwegen aantrelfen voor
Elrussel on Olxmmlc naar Rlieuport.
den dienst der wegen en werken
fr. 17,604,000
18,084,000
16.426,485
Dit zijn de drij laatste jaren van liet
liberaal Ministerie.
Ziehier nu voor de drij eerste jareu
van iiel derivaat Ministerie
fr. 17,086,935
16,142,540
15,366,594
In deze cijfers zijn begrepen de jaar
wedden en vergoedingen aan ambtenaren
en bedienden; daggelden der agenten die
per laak worden betaald, per dag of
maand; dwarsliggers, riggels en toebe-
hoorlen en vast materieel dor wegen;
werken van onderhoud; gereedschap,
alam en andere voorwerpen; buur van
lokalen.
Laai ons nu uit die totale cijfers de
sommen halen, die gedurende de zeven
laatste jaren (drie liberalen en vier cleri-
calenuilgegevtn werden, Voor onder
houd en het i« goeden staal houden der
dwaïsliggers (killesJ, riggels en toebe-
hoorlen en ander vast materieel gehecht
aan de spoorweglijnen
In 1882
1883
1884
1885 3,000.000
1886 2,500.000
1887 1,900,0Pq
1888 2,071,300
Men ziel dus dal van 1882 lol 1884, op
Wal is vrijheid?
Hel vermogen in nakoming der natuur
lijke wel alle onze zedelijke plichten te
volbrengen.
Vrij geschapen, met vrije wil en goede
rede begaafd, zijn wij verplicht die vrij
heid en die gaten te bewaren en uil te
breiden.
Zulke plicht bestaal evenwel ten op
zichte van don nieusch, als persoon, dan
ook te« opzichte der maatschappij of van
den slaat, want dn zedelijkr plichten zijn
onde«lbaar, T is te zeggen dal ze gansch
onzen handel en wandel moeien brhrer-
sclien, zoo wel voor ons geheim leven als
voor ons openbaar en politiek leven.
De maatschappij, de slaat nio-i dan
ook vrij zijn en volgens de natuurlijke
wet ingericlit; alle wetten strijdi» usn de
t.aluin lijke wel. xiju noödzaktlijk dwin-
gelandsclte wetten.
Waaruit volgt dal de rechten van den
staal, in zake van wetgeving, geen ander.'
hestaanreden hebben dan de maatschap
pelijke noodwendigheid en mot deze
noodwendigheid moeten overeen at'ctn-
tnrii, zoodanig dal naarmate deze nood
wendigheid door den vooruitgang en de
beschaving vermindert, hel voor den
start eene plicht is zijne weisbeparkingen
ook te verminderen om aan de vrijheid
meer gemak en ruimte le verschaffen.
Alvvie rechtzinnig handelt n wil, kent
zijne zedelijke plichten en do eischeit der
natuurlijke wel.
Niemand heeft macht om iels aan die
wei le wijzigen; geen meester hoeft ze
ons Ie loeren, wij dragen haar als God
spraak in ons geweien.
Vrijheid cn wel zijn aan elkander
ttoodi»; mochten wij onze drillen invol-
gen, onze vrije wil om ze te beteugelen
en om de wel na le komen, ware over
bodig; hebben wij de vrijheid, ingevolge
de zeddijke plichten en de wel der natuur
bewaard en nagelcrfd, een rein geweten
geelt ons voldoening en maakt ons ge
lukkig; hebben wij de vrijheid geschon
den, misbruikt, ons geweien geeft ons
wroegingen maakt ons ongelukkig.
Aanvrerden wij dan de levenswijs die
w ij van Go I vcrk'tegen, deze van vrije
nirnschen die de natuui lijke wel naleven.
Spreken wij thans over diegenen die de
vrijheid bestrijden omdat ze hun schade
lijk is, on die oneerlijk zijn in politiek,
even als al anderen op zedelijk gebied,
allcenelijk om dal zij hunne plichlon aan
buutte belangen slachtofferen.
De wetten moeien overeenstemmen met
de natuurlijk wet, even als de stellige ol
positieve Godsdiensten moeten overeen
stemmen met den natuurlijke Godsdienst.
Dwingelandij is even tegenstrijdig aan
vrijheid als losbandigheid; hel Gods
dienstig stelsel overeenkomende met de
natuurlijke wel is gunstig en voordeelig
aan vrijheid en moet dus gectrbiedigd
worden; het fanaiistn of dweepetij e« het
cleric distn strekkende lol de priester
heerschappij, zijn misbruiken van hel
godsdienstig stelsel, nadeelig aan vrijheid
cn moeien dus besneden worden.
Hoe handelen in politiek de clericalen
tegenover de liberalen
De clericalen schuilen zich gestadig
onder den d«km.inlel van den Godsdienst
en kerk en bestrijden standvastig hunne
tegenstrevers de liberalen op hun grond-
stelsel der vrijheid; doch terwijl de libe
ral.-u hel vrijheidstelsel voorslaan, aan
roepen de clericalen hel voordeel van dat
stelsel len hunnen behoeve, zonder hel
wederkeerig aan de liberalen le willen
toekennen.
/eikens de liberalen op enkel politiek
gebied de clericalen annranden; roepen
deze op n)Je Iponen dal zij liberalen
esleed, dal is 3 millioen 304 duizend 500
I’ ank mistier, of 1 millioen 101 duizend
en 500 fr. per jaar minder.
En dit enkel op den onderhoud der
spoorlijnen het rollend materieel niet
inbegrepen, dal ook in deerniswaardigon
slaat verkeert, ten gevolge van verkeerde
spaarzaamheid.
Voeg daar nu bij eene aanzienlijke ver
mindering in liet personeel, zoo groot
als klein, en men zal begrijpen waarom
de wegen en hel materieel in zulkcn
ellendige toestand verkeeren en waarom
de dienst schier gansch ontredderd is.
't Ging beteren.
Ons ministerie steekt zich graag een
pluimke op den hoed voor de grrrooie
diensten welke hel beweert aan den land
bouw bewezen te hebben.
Wanneer we de vrijheid
Godsdienst en kerk aanranden, zoo is hel
ook gelegen mei onxe grondwet en de
daarbij gewaarborgde vrijheden van Gods
dienst en geweten, onderwijs, drukpers
en gedachlen-uiling; dal alles werd gretig
verdedigd, ondersteund en gestemd door
al de abten ol priesiet s van T congres
deelmakende.
Wat niet brlel dat onze grondwet en
onze grondwcitelijke vrijheden door den
Paus gedoemd werden, en dal priesters cn
clericalen onze grondwellelijke vrijheden
gestadig aanranden en afwijzen.
Voor do clericalen zou de vrijheid van
drukpers moetm blijven beslaan; doch zij
bestrijden zeals nadeelig bij de liberalen.
Maar dal is ons dinirbaarsle rechl, ons
beste wapen tol oudersland en verdedi
ging onzer v rijzinnige stelsels; zender de
vrijheid der drukpers zijn wij oniwsnend
en listaal er geen toezicht ntrer voor de
openbare Sianl-Provincie noeti g»meenle-
tiesluren, riochle voor de bewaring en
ve'dediging onzer politieke rechten.
En dan op gebied van onderwijs, bij
zonderlijk 't lager onderwijs; eeaige
woorden daarover.
Ongetwijfeld geniet een geleerd mensch
wezenlijk meer vrijheid dan een onge
leerde; onderwijs uilbreiden is dan tevens
vrijheid uilbreiden, en wederkeerig, de
vooruitgang der wetenschappen bijzon
derlijk de hoogst noodige vooruitgang
van 'l lager onderwijs oorsprong van
verder geleerdheid verhinderen, is
der vrijheidsbron ophouden.
Wij moeten geleerd zijn willen wij
vrij zijn; aar. een ongeleerde zeggen dal
hij vrij is en mag stemmen voor wien hij
wilt, is aan een blinde zeggen dat hij vrij
is en mag gaan waar hij wilt.
Aan de liberalen is de. groote vooruit
gang van 'I lager onderwijs te danken;
ais tcgeiikanters hebben de clericalen hen
opgevolgd doch op welke wijze?
Onze verdienstelijke cn bekwame onder
wijzers en onderwijzeressen, ons voor
uitstrevend lager ouderwijs hebben zij
door boerenkinkels, door onwetenden,
door hel congreganisch onderwijs ver
vangen.
Broodroof, benadeeling in hunne zaken
en belangen, belet aan uitvoering hunner
godsdienstige, plichten, afzetting en aller
hande tergende middelen werden door
de clericalen uitgevoerd tegen en ten
opzichte der gemeente onderwijzers en
onderwijzeressen die hunnen eed ge
trouw bleven en de hun opgelegde
laak volbrachten; ook legen en ten op
zichte van ouders en kinderen, immers
van alle» die de gemeente scholen onder
steunden cn verdedigden.
En dal alles om dat priesters en cleri
calen over hel lager onderwijs niet
meester vvaren om dal zij in die gemeente
scholen geen haas mochten spelen.
Wetsbepalingen moeten in T gansche
land toepasselijk zijn.
Waarom dan de godsdienstleer niet
gegeven door de priesters in de kerken
cn tempels, zoo hel thans geschied voor
de eerste communie leergangen; en buiten
de overige leergangen, de onderwijzers
geltsl met de zedeleer in de scholen, met
die zedeleer cene en dezelfde overal en
voor allen.
Vroeg of laat zal het toch alzoo uitge
voerd worden.
Uil hel voorsnsiaatide konnen onze
lezers zich overtuigen dal de liberalen de
ware voorstanders zijn van vrijheid in
den breedsten zin, voor en ten behoeve
van een ieder, terwijl de clericalen met
hunne uitsluitende stelsels, slechts de
vrijheid voor hun eigen willen en ze aan
hunne tegenstrevers weigeren en ont
zeggen.
Welaan leve de vrijheid, zij is de ware
wanneer we de vrijheid nemen le
doen opmerken dal die groote diensten
op weinig meer neerkoineu dan op de
benoeming van eenige velbetaalde maar
gansch nulleloozo landbouw-ingenieurs,
opgekvveekt in de katholieke universiteit
van Leuven, dan maken de dompersbla
den ons uit voor ondankbaren cu laste
raars.
Het zal hun dus niet veel plezier doen
dat onze beweering weerklank gevonden
heeft in de Kamer.
Ziehier, o. a. volgens T officieel be
knopt verslag, wat M. Henricot in de
Kamer zegde
Ja maar zullen de dompersbladen
ons toeroepen, hel is een van uwe man
nen die dal zegt, hij spreekt alzoo om
oppositie le doen, uil partijhaat.
Zachtjes aan, hoeren bewierrookers
van hel Grrroot nationaal ministerie 1
Ziehier eene aanhaling, veel stelliger
dan degene van M. Henricotzij komt
van eenen der trouwste vrienden van
ministerie.
Ziehier wal M. Carluyvcls, ook in de
Kamer verklaarde
Niets, niets Is de zweepslsg ferm ge
noeg In 1884 aan T bewind gekomen
onder de plechtige belofte van den land
bouw op te beuren, moet de opgeblazen
minister Beernaerl heden van zijne beste
vrienden hel bloedig verwijl hooren DAT
DE LANDBOUW NOOIT IN SLECHTE-
REN TOESTAND HEEFT VERKEERD
en DAT MEN ER NIETS HEEFT VOOR
GEDAAN, NIETS
Deinerkingen.
Resurrexit Hij is verrezen I
Wie? Ehwel, hij De plaatselijke kop vau
den VeurnaarHij, de alwetende, de
almogende, de almachtige kiesdraver
'ie
«et
bu:
do
B.
II.
iu>
die
Hu
I.
k
<lo
dt
en
en
nn
i«!u
fir
l/-2
ren
en
II
Cr
Ie
Jt
3-OS
3- 46
4- 24
7- 03
8- 23
»-87
3-»7
3
*-57
te
ts
lit
er
or
is-
DUINKERKK
GHYVEt.DE
VEURNE
GENT
BRUSSEL
9-33
11-38
2- 5»
3- 4»
4- »7
<r
n*
>n
6- 02
«-36
7- 15
9-34
11-»0
<Ie
nk
•o-
b!u
Ier
ie)
en
•ri
OU
en
5-0»
7- 32
8- 41
10- 17
11- 25
12- 15
3-13
5-22
5-58
7-37
10-02
10- 39
11- 03
'St
■n
lo
nt
•ij
>n
o>-
.■n
«-]«
10-11
10- 51
11- 13
lie
|O-
nnnr
3-00
•-«9
8-52
ut
m
Is
te
d;
ou
n.
BRUSSEL
GENT
VEURNE
flRYTELDR
DUINKERKS
- -3-27-vQEC-Q-r---
7-00 9-03 12-00 1-48 4-16 6-07
7-35 9-40 12-35 2-25 4-51 6-44
7- 45 9-5» 12-45 2-35 5-03 84?-
8- 22 10-25 1 22 3-10 5-40 8‘? 9
Vertrekuren vnn den ijzerenweg van Duinkerk*, Veurne, Gent
5- 42
6- 21
19-56
Vrijhei»!.
NIEUPORT
dixmudb
DIXMUDE
NI EUPORT
-- ,-11-777 --
M. Henricot. De landbouw >na» niot nog
/.waardor belast worden Hij is het nu reeds te
veel. Geen enkel lid der Kamer, die het platte
land bewoond, zal zulks ontkennen. Daarom is
liet noodig den landbouw te beschermen, en te
dien einde stelden wij hot amendement op dat
ik daar even heb ingediend.
M. Cartuyvels. Do toestand d«r land
bouwers is nooit notiliger geweest dan op dit
oogenblik, en nooit heeft men tegen hen e»n
Mediteren maatregel in moeielijkere omstan
digheden Toorgesteld.
Ook heeft de aankondiging alleen van het
wetsontwerp eene pijnlijke ontroering ten
plattelande verwekt. In plaats vau de beloofde
en steeds verwachte tolhervormingen, ziet men
met verwondering een wetsontwerp voorstellen
dat noodlotig is voor de suikernijverheden, bijge
volg, voor den landbouw.
En verder
Men luistert naar do grieven der steedschc
werklieden, omdat men hen vreestDe commis
sie van het werk, de wetten in 't belang der
arbeiders, do godshuizen, de kinderknbben, de
gasthuizen voor kraamvrouwen, de weeshuizen,
alles werd ten hunnen voordeele gesticht
Wat heeft men echter voor onze 500,000
akkerwerklieden gedaan t Niets