VAN VEURNE
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
5
STAATKUNDIG OVERZICHT.
<54jaar.
S;
A
X.' UT
Hït liberaal program.
De klerikale gazetten willen, mordikus,
hel programma der liberalen kennen voor
de aanstaande junikiezingen.
Dil programma is zoo korten duidelijk
mogelijk hel klerikaal ministerie eerst
en vooral trachten van hel roer te jagen.
Zulks is hel eerste en noodigste werk,
waai voor elk liberaal eendrachtig en met
beraden wil in liet strijdperk zal treden.
Wat hel programma zelfden liberale
partij betreft, dil is reeds lang gekend en
nog verre van vervvezenllijkl ie zijn in
zijne belangrijkste punten.
Inderdaad meer dan ooit moet or ge
streden worden voor de onafhankelijk
heid van hel burgerlijk gezag.dat in meer
dan 5000 gemeenten des lands onder het
drijkantig hoedje des pastoors gevangen
zil.
De rechters moeien hunne onafhanke
lijkheid en vrijheid lerugbekomen, in het
loepassen der wenen, want de schreeu
wende purlijbenoemingen maken dal men
in de magistraten partijmannen ziel. En
zulke verdenking mag ep het gerecht niet
wegen.
Dan het openbaar onderwijs moet in
eer en achting hersteld worden, welke
thans zoo ellendig door de zwarte partij
ondermijnd en afgebroken wordt. Gewis
mag dit eene moeilijke laak geheeten
worden, doch niet een liberaal zou thans
De. Freisinnigc Zeilung geeft verslag
over eene ontvangst der afvaardiging
van den Bond van nijveraars-niaat-
soliappi.jen, te Friedrichsruhe. Do
oud-kanselier zou aan deze hoeren
hebben gezegd dat hij aan ’t bewind
zou gebleven zijn, indien de keizer
had gewild. Hot zou een minister zijn
geweest, die den keizer tegen hem in
het harnam heeft gejaagd. Men heeft
Item een strik gespannen door het
onderhoud met Windthorst, wat den
keizer ongenoegen deed.
Over de werkmanskwestie ontstond
er onveiligheid tusschen Bismarck en
den keizer.
Graaf Herbert von Bismarck zou
gezegd hebben, blij te zijn niet meer
het staatsroer in handen te hebben;
hij betreurt echter het aftreden van
zijnen vader.
Het gerucht dat prins Bismarck
terug naar Berlijn zou komen, om
zich in het parlementair leven te
mengen, blijft voortdurend loopen.
Volgens het algemeen gevoelen zou
de oppositie van prins Bismarck hem
veel van zijn gezag doen verliezen.
Naar hetgeen uit Berlijn wordt ge
meld, kan als zeker worden mede
gedeeld, dat de regecring vrije be
weging zal laten aan de uitvoering
van plannen der werklieden ten op
zichte van den eersten mei. maar dat
zij aan de bij haar in dienst zijnde
werklieden het wegblijven op dien
dag zal toerekenen als contractbreuk.
Eene vereeniging van nijveraars te
Leipzig, die tezamen ruim 7000 werk
lieden hebben, maakte het volgende
bekend r Wanneer in eene fabriek
twee derden van ’t aantal werklieden
den arbeid staken, wordt de fabriek
gedurende een bepaalden tijd ge
sloten. 2° Wanneer slechts enkele
werklieden wegblijven, worden deze
terstond of binnen den korst moge-
In de nederlandsche kieswet is eene
verandering voorgesteld. Voortaan
zullen Amsterdam, Rotterdam en den
Haag niet meer voor eene geheele
lijst stemmen, maar per district.
Volgens Het Vaderland had baron
Mackay als minister van binnenland-
schc zaken eene veel omvangrijken
herziening der kieswet voorbereid
dan het titans ingediende ontwerp,
eene herziening, waarbij, zonder in
het kiasrecht zelf wijziging te brengen,
verschillende gebreken der wet waren
verbeterd en in verscheidene leemten
was voorzien. De heer Lohman echter,
vreezende niet voor de aanstaande
kiezingen met deze hervormingen ge
reed te kunnen komen, heeft voor-
loopig alleen het gedeelte, dat inge
diend is, aanhangig gemaakt.
lijken termijn ontslagen. 3’ Werk
lieden, die ontslagen worden wegens
weigering van arbeid op eerste mei,
zullen slechts op verminderd loon en
alleen bij hunne vorige werkgevers
dadelijk, maar gedurende de eerst
volgende zes weken bij gcene andere
fabriek worden aangenomen.
Voorts hebben de eigenaars van
fabrieken in de metaalnijverheid al
daar met die te Hallo, Brunswijk,
Maagdenburg, Hanover en Berlijn
zich vereenigd tot oenen bond om
werkstakingen tegen te gaan. Uit
hun midden zal een comiteit vannegen
leden werkzaam zijn om met de werk
lieden in overleg te treden. Inmiddels
hebben zij zich verbonden om ingeval
van onrechtmatige arbeidstaking geen
der daaraan deelnemende werklieden
in hunne fabrieken meer aan te nemen.
In de glasfabrieken te Pentzing,
met 1200 werklieden, is afgekondigd
dat wie den eersten mei niet te werk
komt, gedurende vier weken niet
meer in eene dezer fabrieken wordt
toegelaten.
Dertig steenbakkers in liet district
Rathenow hebben zich onderling op
boete verbonden, gezamenlijk al hunne
werkplaatsen te sluiten, zoodra de
werklieden bij één hunner den arbeid
staken.
De metaalfabriekanten te Maintz
hebben verklaard, niet in onderhan-
deling te willen treden met de algc-
meene looncommissie uit werklieden,
op grond dat die commissie niet met
de inwendige toestanden van en met
de geschiktheid der werklieden voor
ieder bedrijf bekend is; maar dat zij
bereid zijn om ieder met zijne eigene
werklieden eene minnelijke schikking
omtrent loon en werktijd aan te gaan.
arzelen zich als veerstander van hel
verplicht enderwijs te verklaren en te
werken om die hervorming te verwezenl
ijken.
Maar ja, niet waar, klerikale pers, gij
zoudt gaarne een liberaal programma
volgens uwe goesting hebben, om de libe
ralen van kerkvervolging en priesterhaat
uit te schelden.
Oh gij laat het nooit voor de moeite
de liberalen van allerhande misdaden te
beschuldigen, die maar in uwe inbeelding
beslaan, wat gij gebruikt om de onnoo-
zele buitenmenschen schrik aan te jagen
voor die afschuwelijke liberalen.
Hel zal er wederom gaan luiden met
de aanslaande kiezingen.
Doch men mag betrouwen dal de lands
lieden van hel arrondissement Gent en
der provinciën Henegouwen en Luik dit
maal gemeene zaak zullen maken met de
liberale partij.
Zoo moet hel zijn zoo zal het zijn 1
---
De handel en de politiek.
Er zijn verschillige zaken die door
hunnen aard zelfs buiten alle politiek
zouden moeien blijven, en, een dezer
zaken is de handel.
Inderdaad, met den eersten oogslag
zou men zeggen dal al de partijen zich
zouden moeien beijveren om dezen tak
der algemeene welvaart vooruit te helpen,
ie doen bloeien en zooveel mogelijk to
doen ondersteunen en aan te moedigen.
Maar alles wat zijn moet, is daarom
niet.
De katholieken laten gcene gelegenheid
voorbij gaan om le beweren dat de libe
ralen tegen den handel zijn.
Wij op onze beuri herhalen wat wij
vroeger reeds dikwijls zegden de kalho-
ieken zijn den handel vijandig.
Waarom
1 Omdat zij in grondbeginsel vijandig
zijn aan elke volkswelvaart.
Daar waar welvaart bestaal, heerschl
onafhankelijkheid.
En de onafhankelijkheid komt niet
overeen met hun stelsel van gedurige
drukking, gedurige onderwerping.
Hoe meer men dus hel volk in armoede,
ift den nood kan houden, hoe meer men
elke onafhankelijke daad belet, des te
meer drokking en overheersching men
kan uitoefenen op het volk. Daarvan
weten de kalholiekcTiandelaarsen nerings-
doende lieden te spreken
Gaan de zaken slecht, dan kan men het
volk dwingen, men kan hulp, onderstand
beloven, me» kan wissels betalen of
beloven, men kan de handelaars ver
plichten op verschillige wijzen.
En men is ongelukkig, men verkeert in
nood, en er zijn handelaars die loegeven,
die legen hen gemoed, tegen hunne alge
meens belangen zelfs stemmen voor lieden
die ze misschien verachten. Maar zij
werden er door geholpen on ongelukkig
maar eerlijk, houden zij hunne belofte en
bewerken alzoo mede den ondergang van
gansch de gemeente.
Maar als de zaken goed gaan, als er
lering en nering is, als er verkocht wordt,
als elke handelaar eer kan doen aan zijne
verbintenis, als hij die zwarte en hatelijke
ondersieuoders kan missen, dan is hij
vrij; dan handelt hij volgens zijn ge
weten, dan waardeert hij zijnen plicht
van burger, en stemt volgens zijn ge
moed, zijn gedacht.
En dan stemt hij nooit voor katholieken!
Het is dus een takliek en een goed
laktiek van de clericalen, zooveel mogelijk
alle stoffelijke zoowel als alle geestelijke
welvaart uil het volk verwijderd te
houden.
Hel gebrek aan het eerste laat hun toe
ook eene stoffelijke drukking uit te
oefenen; het gebrek aan het tweede
vestigt hunne geestelijke overheersching.
De libeixde partij integendeel steunt op
de welvaart, zoo stoffelijke als zedelijke
der volksmassa. Zij vraagt weelde, want
weelde is onafhankelijkheid, zij vraagt
licht, want licht is vrijheid; zij heeft noch
offerblokken, noch Sl-Pieterspenning
noch bisschoppelijke kassen le barer be
schikking; hare macht put zij uit de vrij
heid en de waarheid; hare propaganda
steunt op vrij onderzoek, op beschaving
en vooruitgang.
Do Cingo-onderneming.
Stanley’s bezoek aan ons land en de
ofïicieele plechtigheden ter eere van den
beroemden navorscher ingericht, brengen
de kwestie van den Congo meer dan ooit
aan de orde van den dag.
Veelal wordt ingebracht, wanneer er
sprake is van dit hoogst gewichtig be
schavingswerk, dat de Staal en de private
ondernemingsgeest beter zouden doen al
hunne middelen aan de verbetering van
onze eigene nationale toestanden te be
steden, dat hier in Belgie nog zooveel te
doen blijft en, gelijk hel spreekwoord
zegt het hemdeken nader dan het
roksken is.
Inderdaad, er blijft in de kleinen kring
van ons belgisch huishouden nog zooveel
te regelen cn te verbeteren. Hel gouver
nement zou honderde millioenen kunnen
besteden aan de heropbeuring van de
kwijnende nijverheid en landbouw, aan
uitbreiding van hel volksonderwijs, aan
werken van openbaar nul, aan de op
lossing der sociale kwesties, enz., enz.
Maar niettegenstaande die onomstootbare
waarheid, mag het werk van den Congo
toch eene grootsche en nuttige onder
neming genoemd worden, die de alge-
meene aanmoediging cn ondersteuning
verdient.
De Stalen van het oude Europa staan
voor de oplossing van een moeilijk vraag
stuk. Sedert lang is er overbevolking,
welke onophoudelijk ca verbazend snel
aangroeil. Om daarvan een klein voor
beeld aan te halen, zullen wij zeggen dal
de bevolking van Belgie in de laatste 25
jaren met ongeveer i miljoen 590 duizend
inwoners heeft loegenomen. Mol uitzon
dering van Frankrijk en Spanje, waar
liet bevolkingscijfer nagenoeg stilstaande
blijft, en Turkije, waar hel afneetnl, doel
de volksaangroei zich in alle landen
naastenbij in dezelfde verhouding voor.
De cirkel, waarin zich de Europeeschc
natiën bewegen, is dus te eng geworden.
Vandaar overvloed van vootlbrcngsl en
arbeidskrachten, toeneming van werks-
gebrek cn aangreei der volksartnoede.
Europa heeft niet, zooals Amerika, nog
overgroote, bijna onbegrensde landstre
ken welke le bevolken blijven. Zijne
wonderbare uitzetting van levenskracht
verslikt in zijne te nauw geworden
grenzen en dwingt de volken, welke dit
werelddeel bewonen, zich oenen weg ie
banen tol ver verwijderde streken, om
er nieuwe centrums van bedrijvigheid te
zoeken en er den overlast hunner bevol
king over te planten.
Zoo hebben Engeland, Frankrijk, Hol
land, Spanje. Portugal, Duitschland cn
Italië zich uilgestrekte kolonies aange-
schafl, die voor de meeste hunner eene
bron van welvaart zijn geworden. Kortom,
elk volk dat bewustzijn heeft van zijne
leefbaarheid en gelooft in zijne toekomst,
zoekt zich nieuwe horizonts le openen.
Het werk van den Congo, met zulke
zeldzame wilskracht en vernuft door den
Kening ondernomen en mei eene prijzen»*
Dit Blad verschijnt den Zaterdag, en allen Woensdag in Supplement. Inschrijvingsprijs, voerop betaalbaar: 6 fr. ’s janrs; met de post 7 fr. Een afzonderlijk
nummer 10 cent. Bekendmakingen 20 centiemen den drukregel. De groote letters velgens plaatsruimte. Reklamen 50 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr.
De Innoncen voor Belgie, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede dee veer het Buitenland werden entvangen door den Office de Pubucité, Magdalenastreat, Brussel.
Men schrijft in bij VXNDEN KEncuHOVE, Drekker-Uitgever, Ooatstraat, 6, te Veurne, en in de Postkantoren des Rijks.
■BBS
9 99
»*12
7-9» 9-M 12-09 1-43 4-19 6-07
7-3» 9-49 12-39 2-25 4-51 9-44
5-97
5- 42
6- 21
9-29
19-50
5-09
7-32
3-1»
5-35
8-97
8- N
9- 92
5-58
7-Só
19-94
19-39
11-98
i-02
6- 36
7- 1-5
9-34
10-53
MBS
2- 35
3- 49
4^7
19-17
11- 25
12- 15
3-13
5-24
BRUMM.
E.NT
VEURNE
OHYVKLBH
CtNKERIE
iHoriirj.il iij.
*.-V
NIHUPORT
BIXMUDE
DIXMUDE
NIBUPORT
.-;v.
t -W
7-45
J9-M
10-31
UW
3-88
3- 4(5
4- 24
7- 03
8- 25
«■«npiwrau
7- 45 9-59 18-45 2-35 5-03 8-24
8- 22 10-25 122 3-19 5-40 8-33
B
Prins Bismarck.
De eerste Mei Dnitscliland.
De kieswet ia Nederland?
■■naviii n
Vertrokuron vn*i den iJxerenweg vun Dninkark», Vairrno, G«nt «aar Iirti*»elen Dixinudc naar TMienpnrt.
duixkerkb
GUYVELDIi
VEURNE
O ENT
BRUSSEL
