VERTOONING.
K A 'TIIA n X JET A,
Drama in 5 bedrijven en 6 lalereelcu
door 11. Van Peene.
EEN MAN DIE DE BROEKÖRAAGT.
Bchouwbui-g van Vanrna.
Maar wie
KONINKLIJKE MAATSCHAPPIJ VAN RNETORIKA
PROGRAMMA.
g.dukweuschingen aan te bieden. -
'•’I
Demen en bureel open oin 5 i,i me;
leu 6 m e slipt op ’i loonce).
Vrije Burgers
Blijspel met zang in een bedrijf door
P. Decorl.
vcrlooning van het looneeljaar
1890-»!,
op Eondag 5 October 1890,
met medewerking der Tooneelxpeelslers
Mev. WANNYN-YERBERGKT.inn Brussel
en TORCK-FAUCONNIER, van (lent.
Siad Brussel 1886.
Reeks 21106 N" 20, 21, 22, 23 en 21.
641110 Nr lo.
Gespaarzaamheidskring
le Veurne.
Da klerikalen en het onderwijs.
Men weet wal er van hel volksonder-
richl geworden is, sederl een si room van
reactie de klerikalen terug aan liet lands
bewind bracht.
Minister Van llnmbeeck had zich van
dil grooische doel hel volk verlichten,
een Staalkundig ideaal gemaakt. Onder
zijn beheer klom de bloei en de ontwik
keling onzer scholen lol eene hoogte die
de bewondering in den vreemde op
wekte.
Het verouderd programma der lagere
scholen werd totaal herzien en van eruen
broederen geest doordiongeu, geheel in
Ilravo
Onze gemeenteschool komt in den
wedsliijd der lagere scholen nieuwe
lauweren le behalen.
Dc drie mededingende leerlingen llcnri
Blonde, Richard Dauckaerl en Jules
Rousseeuw hebben alle drie hel cgrljiicuai
terende uitslag is boven alle lofspraak,
ook zullen wij ons vergenoegen mol aan
11 v
onze i
KleiTgavaL
DOOD VAN MEV. COURTMAN'S,
geboren llerchmina.
Eene droevige lijding, die in gansch
hel Vlaamsche land en zelfs in Nederland
mei de grootste deelneming zal onthaald
worden, komt ons toe.
Uil .Mahleghcm, 22 september, ten 9
ure 49 ni., werd de mare bericlR, dal
onze gevierde en geërde schrijser en
dichter, Mev. Gourimans Berchmans, in
die gemeente overleden is, in den ouder
dom van 79 jaar en eenige dagen. M
Wij wisten dal de geachte vrouw, die
ons Vlaanderen tol eere strekt, zeer ziek
was, doch er waren ons berichten luege-
komen, dal er nog hoop op behoud over
bleef.
Deze hoop is, helaas niet vcrwezenl-
lijkt geworden zij is thans niet meer
en de klerikalen, die hare laatste levens
dagen zoo vergald en verbitterd hebben,
met haar le vervolgen in hare kinderen,
die in hel officieel ouderwijs waren doch
gebroodtoofd werden, voelen thans op
hun geweien als zij een voelend ge
weten hebben dal zij machtig veel
bijgedragen hebben, om hel leven dezei
brave moeder, dezer alom geachte vrouw
te verkoricn.
Moge de wroeging hun zwaar vallen
Wij deden ten volle in de droefheid,
waarmede hate kinderen thans getroffen
zijn.
Mev. Courlmans zag hel eerste levens
licht op 6 september 1811 te Audegem
Oost-Vlaanderenwaar haar vader bur
gemeester was.
Op 25jarigen ouderdom trad zij in' het
huwelijk met J. B. Courtmans, ouder
wijzer ie Gent, en later leeiaar in de
NederlamJsche 'faal- en Letterkunde aan
de Normaalschool, te Lier.
Haar eerste gedicht verscheen in hel
Nederduitsch Lellerknudig Jaarboekje,
1840. Herhaalde malen werden dicht
stukken van haar in prijskampen be
kroond.
Haar eerste prozawerk, Karei van .Man-
fier getiteld, verscheen in 1842; doch het
is eigenlijk met hel begin der jaren zestig
wanneer zij reeds sederl 2 juni 1856
weduwe geworden was dal zij zich als
prozaschrijfster hoeft laten kermen. Sederl
18G2, welk jaar hare verhalen Anna de
Blocmenmaagd en De Gemeenteonderwijzer
voor het eerst verschenen, heelt zij onze
letterkunde met meer dan zestig verhalen
van verschillenden omvang verrijkt.
bekwaamheid bekomen. Zulke schil- nr-
w ,.l aan
verdienstvolle onderwijz.eis enlmniie e
b'kroonde leerlingen onze harlelrjksie
r» I I. l /I I t kt .M 1 *k.k ik 4 «X Ikk/tzl.ll* J
Prijzen der plaatsen als gewoonte.
Algcineene tijdingen.
Donderdag laatst werd in T Rhelorika-
Gaslhof alhii'i', door de beuren Notarissen
van’l rechtgebied Veurne, hunnen Vooi-
ziller den heer B. Syoen, Notaris, Burge
meester en Provinciale Raadsheer te
Loo, ter gelegenheid zijner benoeming als
Ridder der Leopolds-orde, ecu feestmaal
aangeboden, hetwelk heerlijk ingei ielit
vreugdevol en t< r voldoening der aan
wezigen is afgelopen.
Na den Heildronk aan den Koning werd
den genen aan den held van T leest voor
gesteld; andere heildronken volgden,
meni-en beker werd geledigd en wanneer
hel lijd om scheiden was werd de heer
Syoen door zijne ambtgenoten naar den
Tramtrein vergezeld.
Allen die aan dal vrienden feest deel
namen, zullen een aangenaam geheugen
er van behouden.
overeeusleinmiug mei dc uii uwe denk
beelden en vordering der wetenschap;
De ouderwijzer, die grondlegger van
’s volksvi redding, verkreeg eene timer
onafhankelijke positie, meerder gezag eu
ook grooleren z ddijkmi invloed, zoo
noodig lol volbrenging zijner moeilijke
zending.
Overal verrezen schoone gebouwen aan
hel onderwijs gewijd, lokalen mini en
gezind, sierlijken opwekkend, welke de
jeugd om zoo te zeggen aanlokleti.
Geen dorp, geen gehucht, hoe onbe
duidend ook, of hel had zijn schoollokaal,
geheel opgevuld mei eene a Iele en leer
zame landjeugd.
En de natie zag hel peil barer ver
standelijke waarde van dag lol dag snel
stijgen, hal land zag de toekomst blij te
gemoed.
Zes jaren zijn over dil zoo gelukkig
tijdstip heengegaan.
Sinds werden, zooals wij reeds gezegd
hebben 185 gemeentelijke bewaar-
i scholen gesloten, 321 lagere gemeente
scholen, 14 staatsnormaalscholen en
1225 scholen voor volwassenen alge-
schall.
1145 onderwijzers en onderwijzeressen
werden weggejaagd.
Van al wal eens de trotsch van het
ijverige, vrije, weldenkende Belgische
volk was, hebben de klerikalen op wei-
I nige jaren eenen puinhoop gemaakt.
I Alleen in onze gtoole liberale steden is
I dc toekomst der volkskinderen gespaard
I gebleven.
I Daar nam en neemt nog immer, niel-
I tegenstaande de hatelijke tegenwerking
I en ondermijning der zwarten, de bloei
I der scholen toe.
De polemiek van den Veurnaar.
De Vetirnsche klerikalen zijn duivels
verschrikt voor tien uitslag onzer toe
komende getneeulckieziugi'ii; zij gevoelen
dal zij alle dage grond verliezen en dal dc
burgers hen eene ferme klopping voor
bereiden.
Dit spruit genoegzaam uit den aard van
polemiek die de Veurnaar aangenomen
heeft sedert een veertiental dagen.
Tol alsdan had hij zich doodgezwegen
en al onze artikels nopens hel algemeen
belang van Vcurne onbeantwoord gelaten
uit de goede reden, immers, dal er niets
goeds aati le betwisten viel. Dil kon,
dacht hij, zóó niet voort blijven duren.
Een middel alleen kon de toestand red
den zij zouden dc stadsbelangen niet
aanraken en de penneslrijd op hel terrein
der personaliteiten brengen.
Zoo gezegd, zoo gedaan,
daarmede belasten
Dil was immers eene gewichtige zaak I
Dc hooggeachte lieden in hunne eer en I
reputatie aanvallen, hen met modder en I
vuiligheid besmijten, in bun huiselijk I
leven dringen om er de feiten van te I
verdraaien, schelden en verwijten, in een
woord al de liberale mannen die hier in
Veurne geacht en bemind zijn, die hier
algemeen door hun deftig karakter ge
waardeerd zijn, bcleedigen en onteeren,
daarvoor kon men den eersten den ge-
reedsten niet aanstellen.
Uit goede bron, weten wij dat menigeen
der klerikale kopstukken geweigerd heefl
aan dat proper werkje deel te nemen;
niet dal zij in princiep daaraan tegen
strijdig zijn inaar weleer, denken wij,
omdat zij de gevolgen van zulke alschu
welijke middelen vreezen; er zijn immers
nog rechters in België, niet waar
Dc Vcurnschc vcroordceling van zekere
Viou’s gazelle is daar om dil in hun
geheugen le vestigen, en eenige duizende
franks eerherstelling lachen hen precies
niet toe.
Ewel die aarzelingen en weigeringen
hebben onze tjeeven overmeesterd, en dil
dit nog zonder veel moeite. Zij hadden
immers maar le denken op een hunner
geliefkoosde palronen, de zeer eerlijke
Ignaas de Loyala, de welgekende ge
neraal der kristelijkc d weepers, dc man
die voor kenspreuk aangenomen had
lastert, lastert maar gedurig Men zal
er toch altijd iels van geloven
Zijne hedcndaag^che discipelen zijn
altijd hunnen meester waardig Men
heefl zich dus bij h u gewend en onze
zwarte rokken hebben met vurigheid
aanveerd.
Wij moeten hel bekennen, zij hebben
geenen tijd verloren. Nu dal men dcu
toom op hunne ezelsclioudcrs vrij en los
gclaien heelt, nu dal men huimu artikels
wil opnemen dezelve die men overtijds
weigerde in te laschcn nemen zij er
voor gansch hunne bekoinste.
Zij zouden willen onze kandidaten doeu
doorgaan voor oneerlijke mannen, voor
slechtaards, voor eene gansche dieven
bende
Welke voorbeeldige magisters, niet
waar
Moesten wij niets anders dan hel belang
onzer partij in acht nemen, zoo zouden
wij ons over dal schrijven mogen ver
heugen, alle ware burgers laten er
immers hunnen afkeer voren uilschijncn
en onder dil oogpunt is hel zonderlijk de
bemerkingen der Veurnesche kiezers le
hooien uitschelden laat die zwijnejongen
maar wroeten, zegt men zij zullen in
hunnen eigen slank vergaan.
Wij moeten verklaren dal wij ten volle
die denkwijze mededeelen wij voegen
alleenlijk er bij dal wij niet kunnen ver
slaan hoe men zich verantwoordelijk wil
maken van zulke lage én laffe aanvallen.
gen, hunne slaalsche gehoorzaamheid aan
de geestelijkheid schandvlekken, maar
nooit zullen wij de klerikale kandidaten
in hunne eer t u faam anm anden.
Lasteren en schelden laten wij aan <le
gezalfde en andere opstellers van de
Veurnaar, zulke laak walgt onS en zal
ook de onze niet wezen.
De Courrier de liiuxellex verzekert
dal de inrichting van eenen Staatsraad
binnen kort officieel zal zijn. Hel is in
alle geval zeer waarschijnlijk, zegt hij.
dal de wet belrcifende deze zaak, in den
aanstaanden zittijd zal neergclegd worden.
Als een bewijs hoe spreekwoorde
lijk de veiligheid tegenwoordig in onze
hoofdstad moet zijn, meldt een blad dal
in eenen pmapluiewinkel eene uilslalling
slaat van onlzagelijke wandel...knuppels,
waarboven een opschrillBrutellet
Mllil.
Een nieuwen chic. Sedert eenige
jaren is hel le Brusse1, en wel «en bedje
van alle sleden, de mode geworden,
dal de rijke lieden, de hegoede klassen
en zelfs de niet begoede, binst de zomer
maanden voor eenige weken of dagen
naar de badsteden trekken, alwaar zij, na
een of tweemaal daags in hel zeewater
le hebben geplonsl, op oenen ezel dan
een rijloerije doen langsheen hel strand,
of in de duinen liggen om hun gezicht en
hunne handen te laleu bruin branden
door de z®u.
Rond hall September, moeten de bad
gasten, zóó eischen het de mode en de
groole chic naar buis om aan hunne
medeburgers hel vertoon le geven van
hel heilzaam uitwerksel der hevige zee
lucht en der brandende zon.
Te Brussel, bij voorbeeld, eti zal geen
een fatsoenlijk mensch op dil tijdstip met
I een ongebrand gezicht over straal willen
gaan, want hij zou bekeken worden gelijk
I een raar dier en aauzien worden voor
I iemand die het niet al le breed heeft in
I den zak.
Maar zal men vragen, alle begoede
I stedelingen gaan toch naar de badsteden,
I noch den builen niet bij zomerdag
Dil is waar, ook waren velen dezer
I Thuisblijvers in verlegenheid toen hel de
I mode werd op zekeren tijdstip met
I een verbrand aangezicht langs de straal
le loopen; doch er zijn altijd goedheilige
zielen die medelijden hebben met hel
I kranke menschdom.
In al de Brusselsche koiffeurswinkels
I kan men tleschjrs koopen, die een vocht
I behelzen, waarschijnlijk een liclil afkook-
I sel kollieboonen, waarmede men zich
maar moet wasschen um op staauden
I voel hel uitzicht van eenen badgast le
I hebben.
Mi'ii schrijft uil Rouselare; In den
I nacht lusschen zondag en maandag is
I hier in dc kaai een schip gezonken, ge-
I laden met 50,000 kilos koolzaad en 15,000
I kilos graan. Het schip heet Le Jeune
I Emile, en T is tweede reisje dal de schip
per sederl zijn huwelijk, met zijn vaartuig
I deed. Schipper Vanhave, en de vracht
was bestemd voor den heer Deiynek, te
Gits. Schip en koopwaïen waren verze
kerd legen ongevallen. Men berekent
I dc schade op 50.000 frank.
Tusschen de verzoekschriften, welke
du Kamer zal te onderzoeken hebben, is
er een van den hardnekkigsten pclilion-
naris van hel land. Hel is een man, die
over 24 jaren als commissaris van eene
I waalsche gemeente werd afgesteld en
sinds dien regelmatig alle jaren eene
petitie zendt om pensioen te vragen. Nog
een jaar en hij viert zijn jabileum.
Er zullen vervolgingen ingespannen
worden tegen de labakplatilers die ver
zuimd hebben aangifte le doen van hunne
I planten. Men verzekert dal er in hel
i kanton Tlluuroul alleen bij honderden
overtredingen zijn, niettegenstaande de
I I herhaalde vermaningen door bedienden
i der accijnsen.
Men schrijft uil OostendeDe
oflicieele vrcemdenlijsl van 21 september
geeft ecu totaal van 36.577 vreemdelin-
gen. In 1888 telde men er ontrent dien
datum 29,569 en in 1889 had de lijst nog
maar hel getal 23,227 bereikt.
De almanakken komen voor den
dag, wat beduidt dal dc winter nadert.
Passchcn komt in hel aanslaande jaar
I zeer vroeg, le welen den 29 maart.
Asschcn woensdag komt den 11 februari.
Ons Deere Hemelvaart den 7 mei en
Sinksen den 17 mei.
Voor uwe brieven gebruikt geen
ander papier dan ROYAL LYON, te
koop in hel papiermagazijn L. Tanden
Kcrckhove, Ooslstraai, 6, Vcurne.
Wij noemen hier dc bijzonderste op I
builen de twee reeds gemelde (biscldn,
De Bloem van Kleit, Lirina, De Zwarte
Hoeve, liet Gexchenl; van den Jager, De
Hul van tante Klara, Hel plan van Heintje
Bmbier, .Moeder Daneel, Hoedern Spaar
pot, Bertha Baldwin, Christina van Ooster-
wei, De H’ces ran het Ihzenhof, Het Hail
der Portuin, Hoteken Dot. De Gezegende
Akker, De Hoogmoedige, De /.aakwaar- I
nemer, karei Klepperman, Rosu van den
Boschkant, De Kiuiiwachler, enz., enz.
Op 14 mei 1883 word haar door heel
het Vlaamsche L ind eenc grooische hulde
van eerbied, achting en dankbaarheid ge
bracht, en de Koning zond haar dc eere-
leekens van Ridder der Lcopolds-Orde.
Sedert vele jaren woont zij lu Malde-
ghem. waar zij indertijd eene kostschool
hield.
Hare Volledige Werken, onder titel
Verhalen en S'ouvellen, verschijnen le
Rousselare, bij Dc S.-yn-Verhougstracle,
waar ook hare verschillende werken af
zonderlijk het licht zien.
Met 1 October aanslaande zullen de
volgende veranderingen plaats hebben in
dc vertrekuren van den ijzerenweg
De trein vertrekkende uil Brussel naar
Gent en Vcurne, ten 9 u. 33 en uil Gent
ten II u. 04 ’s morgens en alhier aan
komende ten 1 u. 13, en deze vertrek
kende uil Veurne, naar Gent en Brussel
ten I u. 57 's namiddags, zijn afgescbalï.
Een nieuwe trein zal ten 10 u. 10
's morgens vertrekken uil Vcurne naar
Gent en Brussel en in dcae laatste plaats
toekomen ten 1 u. 42.
Deze zal slechts stilhouden te Dixmude,
Coriemarcq. Liehlcrvclde, Thiell, Deynze
en Gent.
De treinen uil Duinkerke van 6 u. 00
’s morgeus cu 5 u. 00 ’s avonds zullen
13 minuten vroeger wegrijden.
Met 1 October worden dc vertrekuren
van den buurtspoorweg ook veranderd.
Lijst der laatsU aangekochte obligation
-> flETOLOD DOOR
Ilolloicay’s Zalf rn Dillen. Rhenmali°k>
Tic iloulonieux. Deze kwalen kotneu onge
lukkigerwijze zeer dikwijle in dit land voor,
rnocMtentijdH zijn zij teer pijnlijk, terwijl zij
Rorns Jaren tang alle geueeakundigo l>«kwaam-
keid trotaeeren, waardoor men tracht het lijdeu
to verminderen. In geen geval hebben llollo-
waij’g Zalf eu Pillen niet geslaagd in het be
werkstelligen eener genezing. De Zalf oofcnt
oenen bijzonder verzachtenden invloed uit op do
zenuwen en «pieren daar zij «le krampen ver-
dauwt en de pijn varmindort. De aanvallen
worden spoedig zachter en do tijden daar tus-
schen langer, totdat zij geheel en al ophouden-
Dn Pillen genezen liet lichaam van een slapPeB
n verzwakten toestand, en brengen het in den
ataat van gezondheid en kracht terug. Personen,
die maanden lang met rheumatiek en gezwellen
te kampen hebben gehad, zijn na het gebruik
der Zalf in e. a ongelooflijk korten tijd genezen.
Matag
