VAN VEURNE
I
1
I
II. VONDEL,
Ni
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
I. De gefopte Oom,
Geprimeerd blijspel in een bedrijf
door Karel Van Ryn.
¥1
TOONEELVERTOONéNG
*r.' 4LV.
y<5c ,jaar.
O December 1902.
bericht.
in de aarde
Landbouu.
I
openbare
Schouwburg van Veurne.
KONINKLIJKE MAATSCHAPPIJ VAN RHETORICA
PROGRAMMA.
Prijzen der plaatsen als gewoonte,
Bureel 4 1/2 ure. Begin om 5 ure.
op Zondag 14 December
met dé medewerking der tooneel-
speelsters Mev. Hebbelynck-Vergult,
van Antwerpen, juff. Rachel Thery,
van Gent, en van de symphonie-
afdeeling der Koninklijke Maatschap
pij Ste Cecilia, onder het bestuur van
den heer Vander Linden, Zoon.
vervvil-
wareli der
het Goeveriieinenl,
onze
Strenge Winters.
Sedert de slichling van de Koninklijke
sterrewachl van Belgie, zijn de vroegste
winters begonnen op 9 November 1833
en den 13 November 1834.
Sedert vijftig jaar is de winter zeven en
gonnen, T is te zeggen dal het gevrozen
beeft voor dien datum.
In 1835-1836 was de eerste vorst be-
staligd in October en dan kreeg men
zeven en veertig dagen vorst zonder
ophouden.
In 1844-1845 had men negentig dagen
vorst en ’t jaar daarna twee en negentig
dagen.
Zachtere winters volgden dan daarop.
Nog eene lange winter was die van
1879- 1880.
L)e strengste winter in Brussel vast
gesteld (laag midden-Belgiewas die van
1880- 1881.
De bijtendste koude in de Ardennen
bestatigd was 29,7 graden onder nul in
1894 95.
De langste winter was die van 1890-91.
Het begon te vriezen in den nacht van
24-25 November; ’t vroos de gansche
Decembermaand, drie en twintig dagen
in Januari, achttien dagen in Februari,
twaalf in Maart en twee dagen in April.
Voegen wij dal deze winter begint met
dezelfde weerkundige leekens van den
grooten winter van 1890-91.
De landbouwstokerijen.
Op 239 landbouwstokers die zich in de
voorwaarden bevonden voorzien door de
wet van 28 Juli 1902, hebben 214 hun
bedrijf gestaakt; 16 vroegen de vergoeding
bij experleering overeenkomstig deze wel;
198 vroegen de toepassing van den
standaard vaslgesteld door het koninklijk
besluit van 28 Juli 1902.
Slechts 25 stokers zullen, ten persoon
lijken titel, de verminderde belasting
betalen, die door gezegde Wel voorzien
wordt.
Morgen Zondag, 7 December 1902, ten
3 ure namiddag, in de Gemeenteschool
alhier, derde les, gegeven door den heer
De Muynck, hofbouwkundige te Eerne-
ghem.
OnderwerpGroenselhof verdeeling,
afwisseling en bemesting.
Marie-Louise Delcourt, beurré Duron-
deau, conseillier a la cour, soldat
laboureur, fondantes des bois, José-
phine de Malines, beurré Giffard. De
Pruimen Al de reine clauden, bleu
de belgique, kirkes plum, queen Vic
toria, belle de Louvain, Double Al-
tesse. Krieken De Anglaise hative,
kortsteert, bigareau, enz.
5° Zorgen na de planting.
Bevrijd uwe boomen van den wind
en de beesten. Bewindt den stam met
doorens of bramen om zeker te zijn
dat er geene beesten kunnen aan
knagen. Snoeit den peer rn appelboom
niet’t jaar der planting, bedekt den
voet met mest om de wortels van de
vorst te vrijwaren en de wortel-
werking voort te zetten.
Geschiedkundig tooneelspel
in vijf bedrijven door H. Van Peene.
De personen die een abonnement nomen
op hel Advertentie-[Had voor 1903, zullen
het blad van heden af tol nieuwjaar koste
loos ontvangen.
int Blad verschijnt den Zaterdag van iedere week. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: 4 fr. ’s jours; met de post 5 fr. Een afzonderlijk nummer 10 cent.
Bekendmakingen 20 centiemen den drukregel. De groote letters volgens plaatsruimte. Reklamen 50 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr.
De innonrrn voor Belgie, uitgezonderd heide Meanderen, alsmede die voor het Buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel.
Men schrijft in bij L. VANDKN KERCKHOVE, Drukker-üitgever, Ooststraat, 6, te Veurne, en in de Postkantoren des Rijks.
nazien. Wij zien daarin dat dees jaar bet
I gedeelte betreffende de openbare schuld
9.560,054 fr. 73 moer bedraagt dan ver
leden jaar en daarin alleen 4,290,281 fr. 60
voor nieuwe intresten van de schuld. Ja,
lezer, ziet maar goed Dees jaar betalen
wij meer dan vier miljoen intresten over
schuld door de klerikale» gemaakt.
Van waar komen die nieuwe intresten
Die intresten komen van de lasten van
eene leening van 134,071,300 fr. honderd
vier en dertig miljoen een en zeventig
duizend drie honderd frank Dus is de
openbare schuld met die miljoentjes ver
meerderd.
Beweert men nog dal ons klerikaal
ministerie 't land gespaarzaam en behendig
bestuurd Naar de faling, ja
schuld spreekt
ons voor leuge-
niel en zijn
voor 1903
Openbore Scliiild.
Als men over openbare
verwijt de klerikale pers
naars. Cijfers echter liegen
ook niet dubbelzinnig.
Iedereen kan hel budget
telt (en niet 28, zoo de Veurnaar schrijft
van 200 fr. vet hoogd is.
Waarom laat de Monileur van T Stad
huis, de woordenwisselingen achter, in
zake der openbare feestelijkheden Mogen
de kiezers op de hoogte niet zijn der geld -
verkwistingen? Geene melding treft men
aan over de proleslatie van den heer
Barbier op de woorden van den heer
Burgemeester nopens Cecilia. Aardig,
aardig
Hel bladje doel ook de gezegdens van
M. de Spot voor deze van Mr Donck door
gaan. Is moedig gewerkt, confrater.
Wal moet men denken van zulk fantai-
sich verslag? Wat kunnen de kiezers
vormen uit die fabelachtige uitleggingen
van de Veurnaar welke totaal op on
waarheden rusten.
Hunne mannen ophemelen en bewier-
rooken, dal is hun geliefkoosd werk, maar
de zaken neerschrijven, zooals ze wezen
lijk zijn, daarvoor hebben ze den moed
niet, die fijne penneridders.
Zondag, 23 November lest, had alhier
de tweede les plaats der leergang van
Groenselkweek en Fruilboomkunde, ge
geven onder de zorgen van het Landbouw-
Comice van Veurne, doorM. 11. Demuynck,
hofbouwkundige, te Eerneghem.
Even als hij de voorgaande les, waren
de toehoorders zeer talrijk opgekomen en
ncoueti nier vwi da hneinnde
als leerrijke voordracht van den ge-
vierden spreker aanhoord.
Zie hier een kort verslag der 2de les.
Over den keus der boomgaard.
Om voordeel van eenen boomgaard
te trekken moet men de volgende
punten in acht nemen.
1° De grond tot het planten van
fruitboomen bestemd, gelijk van
welken aard hij moge wezen, moet
wel bewerkt zijn; hoe vruchtbaar hij
is moet hij nog eene omspitting onder
gaan van 70 cm diep; want men mag
nooit vergeten dat den ondergrond
doordringbaar moet wezen, hetgeen
nog te veel uit het oog verloren wordt;
de bovenlaag moet ten minste 80 cm
dik zijn, opdat den boom wel kunne
wassen en van duur zij. De boomen die
geenen doordringbaren ondergrond
hebben en waarvan de bovenlaag niet
dik genoeg is, moeten in korten tijd
komen, bemosten, kankeren, weinig
vruchten geven en vroeg wegsterven.
2° Bij het maken van oenen boom
gaard, is het van allergrootste belang
do plaats te kennen van iedere fruit-
soort. In den Noordkant plant men
Kastagnes en Okkernoten, omdat deze
groote hoornen, late bloeien en een
schutsel zijn voor andere boomen.
Naast de okkernoten komen de Peeren,
omdat deze eenen pijramijdalen vorm
aannemen. De Appelboom komt achter
de peeren. Deze zal het midden uit
manen. De Krieken en de Pruimen
zullen aan den zuidkant komen, omdat
hunne bloemen teerder zijn van de
voorjaarvorsten.
3° De afstand die men moet laten
tusschen de boomen in een boomgaard
is niet mogelijk juist aan te duiden,
omdat men van drie dingen moet
rekening houden a van de vrucht
baarheid van den grond; b van de
grootte der partij welke men in
boomgaard maakt; van de groeikracht
der verschillige soorten.
Als men Okkernoten plant in het
Noorden om den wind te breken, plant
die op 7 of 8 meters en als men die
plant op verschillige reken, plant die
14 meters; de appels op 8 tot 12 m. de
peeren van 7 tot 10 m. de pruimen en
de krieken op 6 tot 8 meters.
4* De beste soorten voor boomgaarden
De Appels Reinetten, belle fleur,
striepingde court pendu, de calville.
De Peeren Beurré d’amalis, bon
chrétien William, beurré dilly, beurré
de mérode, Louise bonne d’avranche,
Aan <ie Veurnaar.
De opsteller van het verslag in de
Veurnaar is een van die mannen die de
waarheid niet durft neet schrijven, die
immer bolt en stoft met zijne mannen en
de tegenstrevers vergeet te noemen, daar
waar hel noodig is, en bun den lof niet
toezwaaien die ze van rechtswege ver
dienen.
Zoo zien wij o. a. in ’t verslag der
laatste gemeentezitling hoe hij de gezeg
dens der liberale gemeenteraadsleden
verdraaid en werwringt; hoe hij ver
scheidene aanhalingen achterlaat. Hoe
komt dat, Veurnaarlje?
Het is dank aan de liberale leden,
dal de mestrapeis Aug. Debdenst en
Hendrik Vandergucht, elk eene verhooging
bekomen hebben van 100 fr. Waarom,
Veurnaar, meldt gij dit niet De inwoners
mogen hel toch weten.
Het is ook door de liberalen dal de
Kommissaris Decherf die 33 jaren dienst
□e macadamiseerlng van de groote weg
van Veurne naar rper.
De macadamiseering van de baan van
Veurne naar Yper wordt hevig voortgezet.
Om de materialen gemakkelijker te ver
voeren en oin gereed te zijn op den lijd
door het kohier van lasten vastgesteld is
de Aannemer der sectie van Elsendamme
naar Veurne overeengekomen met de
maatschappij der buurtspoorwegen om
eene voorloopige lijn te maken van de
Hoogstalende tot aan de Nieuwe Herberg.
Wij nemen die gelegenheid te baal om
den wensch uil te di ukken dat die lijn
zou blijven bestaan. De lijn van Veurne
naar Yper zou van minstens vijf kilometers
verkort worden en de Maatschappij der
Buurtspoorwegen zou dan zonder moeite
in den zomer bijzondere treinen kunnen
inl ichten van Yper naar de Panne, met
een stilstand alleenlijk in de bijzonderste
gemeenten.
Om de lijn van Hoogstalende aan
Fortliem gebruikbaar te maken zou men
niet anders moeten doen dan ze te leggen
tot aan Dixmude. Deze van Forthem naar
de Nieuwe Herberg zou men kunnen
voöiizeltefl lot aan Hoiidschoote, waar
zij den ijzerweg zou tegenkomen gaande
van Hoiidschoote naar Rcxpoede, Steen
voorde en Hazebrouck; op het Belgisch
grondgebied zou zij Isenberghe en Leysele
aldienen.
Op die manier zouden al de gemeenten
van het rijke Veurne-Ambacht in be
trekking' n gesteld worden met Veurne,
Dixmude, Berg u, Yper, sleden die zelfs
verbonden zijn aan de gioole haildel-
middeus van België en Franklijk.
’t Gaat opperbest
De klerikale binden zijn vol aitikels,
waarin zij hel Gouvernement bewierooken
voor de weergalooze weldaden, waarmede
hel ons land overlaadt. Stoffelijke wel
vaart geestesontwikkelingfinanciële
behendigheid alles komt voor de pin in
dien dreunenden lofzang Boem I
Het oogeublik is waaraclitig goed ge
kozen om van stoffelijke welvaart te
spreken. Overal hoort men, in de nijver
heid en koophandel, puiten in de aarde
klagen.
De zaken gaan slecht, vreeselijk woedt
de geduchte failliet.
Wal de geestesontwikkeling betreft, om
ervan te durven spreken moet men van
die ga zei schrijvers zijn, ten volle over
tuigd dat zij werken voor domkoppen,
Wien hel verboden is naar tegenspraak te
luisteren. Het is officiéél vaslgesteld dat,
voor hel onderwijs, Belgie achter de
meest verachterde volkeren komt.
Dat blijkt onder anderen uit de statis
tieken die ons den graad van ontwikkeling
tier rekruten laten kennen, dat blijkt ook
uit 'dè verslagen van hel ministerie van
IniI Itmi iv «kcatf i nnii -<
buiten en eindelijk nog uit de statistieken
van het minislei ie van justitie, aangaande
liet vermenigvuldigen der misdrijven.
Wal het finaiiliëel bestuur van hel
Gouvernement betreft, enkele cijfers
lecrcn ons wal hi t waard is.
Het budget voor 1993 bedraagt 590
millioen, dan, wanneer hel budget van
1880 er slechts 292 bedroeg; this eene
vermeerdering van 208 millioeu
De rechtslreeksehe belastingen zijn ver
meerderd van 70 millioeu; de zoogezegde
proefneming op de stokerijen kost aan liet
land 28 millioeu, de verliezen daardoor
aan de nijverheid veroorzaakt niet rnede-
gereki-nd; de nieuwe mihciewel zal jaar
lijks een tiental indhoen nieuwe militaire
ungaven medebrengen; de openbare
schuld is vei ineerdeid van I millard; de
vei bruikingsbelasliiigei) zijn verdubbeld
van 55 millioeu stegen zij lot 111 milloen;
zij bedragen 6.36 per inwoner, als zij in
1880 slechts tot 4.85 fr. beliepen
Dit is voldoende om te loonen dal al
het talent van den heer de Smet de
Naryer enkel bestaal in de kunst om zand
in de OOgen te strooien; hij bestuurt
's lands geldkist op eene wijze, die zelfs
zijne beste vrienden verschrikt; men kent
daaromtrent de zienswijze van de heeren
De Lanlslieeie en Cooreinan, beiden ge
wezen katholieke ministers, en ook van
dch lieer Renkin, een der leiders der
rechterzijde.
Iti 1901 beknibbelde de heer Cooreman
hel onlirpiiald aangroeieii der upeniKire
schuld; de lieer De Lanlslii-ere
iigdv tien Senaat nopens de g,
finaiit ë'-le politiek van l._: 1
en de heer Reukin verklaarde dal
ministers de Staatskas besturen als echte
geldverkwisters.
Denkt ge misschien dat de heer de Smet
van die gewichtige vermaningen reken
schap zal houden
Ge zijl er wel mede
Wat kan hem dat allemaal schelen
Indien zelfs katholieke oud-miuisters
verklaren dal hij 'l land naar den onder-
gaug leidt, heeft hij niet al de katholieke
krabbelaars om in hunne gazetten te ver
lellen dat alles opperbest gaat
En beslaan er geene godvruchtige zielen
genoeg otn dat te gelooxen
Wat zou hij meer moeten hebben
Il'emaai schelen
ADVER
t
1
I
vciir& L. 4
I
naar den onder-
