VAN VEURNE NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT Heilwenschen. jaar. De geuzenzon die schittert door En damp, en mist, en wolken henen En voor haar gloor verschrikt, verbleekt De papenzon van glimp beschenen Die taant, versmelt aan haren trans, Van glorend vrijheidslicht verdoold 1 En zij verzwindt, van glimp beroof I, Meteen, voor onversierden glans. Een wapenbord is 't geuzenschild Dal wind en stormen worstelt tegen, Waarop de paapsche kling schampt al’, Op vrije bolwerk, te onbewogen Een pantser is de beukelaar Die dempt en wrevel, oproer, twist Van paapsche wilkeur opgehilst, Bestookt in 't barnen van T gevaar. Hel onvrij volk, hel krimpt terug Voor vranke en vrije ontrolde vanen; liet licht den voel, hel strijkt de vlag Voor onvermoeide veteranen Buk neer o stam, die haal beslaat, Die vrijheid fnuikt, die recht verkracht Die zwendelt T volk door slinksche macht; Die T schip ontreddert van den Staal. Op, wakker ras, trek aan T harnas T Bedreigde volk en duldt niel langer Den band waarin T geklonken zucht Van zege is de toekomst zwanger. De vrijheid lonkt reeds in ’t verschiet Waaiop T verraad, verderf stuit af; De vrijheid wenkt, ontworteld graf, Waarin ze onmijdbaar zonk te niet. Ejegcrkontingent voor het jaar 1003. Bij koninklijk besluit wordt hel kon- lingenl van hel leger op voel van vrede voor 1903, vastgesteld op ten hoogste 100,000 man. Het konlingent der milicielichling, voor 1903, wordt vastgesteld op 13,300 man. Heil, heilvrijzinnig slrijdersvolk, Dal u de voorspoed tegenvarc, In T nieuwe tijdperk T welk verkondt Een gulden zegejaar der jaren. Heil, vrijheidslelgen, steeds bereids Te strijden voor het waar belang, Voor de eendracht en den vooruitgang Van Veurne's slede en ommekreils. In aantocht is de gloriedag Waarop de blauwe gildbannieren, De vi ijheidsvlag, de zegevaan Doorheen het luchtruim zullen zwieren. Verbroken wordt de slavenband Ontkluislerd wordt de paapsche dwang Die steden knelt, den ondergang Verhaast van ons duur Vadeiland. Zaterdag 3 Januari 1903. Heil, vrije stam 1 Heil, volbloed ras I Die steeds de vrijheid zijl genegen; Uw boezem blaakt voor T edel recht, Voor T recht zoo na aan hart gelegen. Heil, vrije slam, die hand met hand, En hou en trouw uw rangen snoert; Die in uw schild de leuze voert Ten strijd, voor God en Vaderland 1 De Plaalselijke uil den Veurnaar ergert zich. Hij krinkelt en wringt zich als een duivel in een wijwatervat om zijne zwarte meesters wil te wasschen. Doch weder leggen daar is geen spraak van. Nu 't is precies onze schuld niel dal wij, en me.t ons hel meerendeel kiezers, van zijn ge voelen niel zijn. Een ding staal vast, in de laatste gemeentekiezingen kregen onze bazen de minderheid, T moet toch zijn dal de kiezers ze beu zijn. Vooral de kleine kiezers aan eene slem. Ziel, beste lezers, zoo zijn de katho lieken. Oh, doodbrave menschen, die geen mier kwaad willen. Maar eerst zorgen voor zich zelven, vooral voor den persoonlijken cofiïeforl en ais er dan iels overschiet, dal geen kwaad kan, zoo een kruimeltje van de krenlekoek, dan mag wel de werkman ervan profiteeren. Wij willen wel hel algemeen stemrecht, ja, maar 4 voor ons en dan een arm slem- meke voor die sukkelaars. De katholieken denken zeker wie niet veel gewoon is en wie enkel drooge korsten te eten krijgt, zal een beetje van de boter welkom zijn. Zij vergeten, is waar, dal er geen Belgen van verscheidene klassen zijn, dal in de Grondwet geschreven slaat Alle Belgen zijn gelijk voor de wel enz. Maar dal zijn dingen die men aan T arme volk I niet mag wijs maken, evenals mysteriën moeien wij gelooven al wal. de katholieken voorhouden, zonder le vragen waarom. Om wal verder le pralen, over de katholieken in T algemeen, wal is toch wel die katholieke liefde voor de kleinen! Oh biltere spotternij. Gaal zien; beste lezers, bij hunne zoo hooggepi ezene aan- genomene scholen. Wal vindt gij daar Een fransche koer, voor de rijke En o schimmen van Breydel-De Coninck Dit Blad verschijnt den Zaterdag van iedere week. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: 4 fr. 's jaars; met de post 5 fr. Een afzonderlijk nummer 10 cent. Bekendmakingen 20 centiemen den drukregel. De groole letters volgens plaatsruimte. Reklamen 50 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. De Annoncen voor Belgie. uitgezonderd beide I laanderen, alsmede die voor het Buitenland worden ontvangen door den Office de Püblicité, Magdalenastraat, Brussel. Men schrijd in bij 1L. VAXOEAT KERCiiiiovi:, Drukker-Uilgever, Ooststraat, 6, te Veurne, en in de Postkantoren des Rijks. Wij achten hel niel ongepast, heden in ons blad volgend artikel mede le deelen, waaruit boer en kleine burger en werk man zullen kunnen zien wal zij waren in dien goeden ouden lijd, welken de kleri kale!) zoo roemen en lol denwelken zij ons zouden willen lerugvoeren. De geschiedenis moei een trouwen spiegel zijn der gebeurtenissen zij moet ‘de waarheid zeggen, de geheele waarheid, niets dan de waarheid. Hel recht ophemelen, de dwingelandij schandvlekken, de verdrukten verdedigen, de verdrukkers geeselen; en ten slotte, hel menschdom zijne .vrienden en zijne vijanden léefen kennen. Dit is de laak, die wij ons opgelegd hebben, en die wij, hoe moeilijk ook, ge wetensvol zullen vervullen. De boer, de buitenmensch van heden, is vergeten wat zijne voorouders waren, wal zij, pas eene eeuw geleden, te ver duren en te lijden hadden. Hel is noodig nu en dan eens aan te loonei) lot welken graad van zedelijk verval, van ellende en schande dal hunne meesters hun gebracht hadden. Voor 1789 was de Vrijheid slechts een ijdel woord op den builen. De slaaf der eerste lijden was lijfeigene, leenman ge worden. De slaaf was de eigendom zijns meesters; de lijfeigene was de eigendom der aarde die hij bewerkt; wal de leen man belieft, hij hoorde zichzelven een weinig toe, maar oneindig meer aan de kasteelheer op wiens landen hij leefde. Den arme, den werker uitplunderen, hem voor altijd aan zijn ongelukkig lol kluisteren, was hel doel van hel stelsel. Geketend door de instellingen der mid deleeuwen, uilgeput door een onvrucht baar werk, waren de boeren voor immer slaaf gebleven, hadde de Fransche Om wenteling hunne boeien niel met geweld verbroken. Hel is bijna ongelooflijk. Er was een lijd dal de boer niel zonder toelating mocht trouwen of verhuizen. Er was een lijd dal de boer, die de velden bezaait, de rijke grashalmen maait en de oogsten binnenliaali, zijn graan niel malen, zijn brood niet bakken mocht dan zou als, en wanneer bet zijnen meester beliefde. Er was een tijd dal de boer niel mocht schieten op den wolf, die zijne schapen verslond, of op den wezei die zijne hoenders verwurgde, zonder zich bloot le stellen aan hel gevang, waartoe zijn meesier hem onherroepelijk verwees. Ja, zou men hel gelooven? Er was een lijd dal de justitie slechts voor de grond bezitters een middel was om geld ie kloppen uil de beurs der arme boeren. Landman, arbeider, men bedriegt u, wanneer men den goeden ouden tijd roemt, wanneer men u zegl, dal alles loen zoo schoon, zoo goed, zoo voor- deelig was. Men misleidt u, en wij zullen hel u bewijzen, met u aan le loonei) wal hei zoo geroemde stelsel was, lot het welk men u wil terugbrengen. Het veld, dal gij met hel zweet uws aaiischijns mestte, was de eigendom eens anderen; de vruchten die gij er won, behoorden u slechts op zekere voor waarden en voor een gering aandeel. De aarde slecht bebouwd, slecht bestuurd, wilde niel meer vóórtbrengen; zij wei gerde hel voedsel aan hel volk, dal nog slechts uit vadsigaards en slaven bestond. De aarde, deze moeder der openbare wel vaart, had, om zoo le zeggen, haren school dichtgesloten in tegenwoordigheid der onrechtveerdigheid der menschen Geen middel voor u, landman, arbeider om ooit uwen droevigen toestand te ver beteren, en len gevolge geene poging voor uwe onlslaving, geene hoop. Bij al uwq ellenden voegde zich nog hel gebrek aan alle onderwijs. De onwe tendheid was grooi en uwe meesters zochten dil overal te doen voorlheerschen; want indien uwe voorouders hadden kun nen lezen en schrijven, dan hadden ze spoedig ondervonden waar de schoen hen prangde. Bij de eerste zucbl der Revolulie viel bel geheel belachelijk gebouw van pri vilegies, kosiuymen en servituten der leerroerige lijden, als een kaarlenkasieel in duigen. De nederige is eindelijk vrij, hij ademl En tjeven en edelen knarsetanden van spijl, van woede en razernij... een vlaamsche koer, voor de arme. Met medelijden, zoo niel, met afkeer, zien die van den franschen koer neder op de arme sullen. Wij vragen ons af of er wel ook voor de kerk, christenen zijn van lstc, 2de, 3de en 4de rang juist als kiezers met 1,2,3 en 4 stemmen. T Is niel genoeg dal de kinderen der werklieden, reeds hunne eerste kinder jaren in armoede doorbrachlen; reeds in de aangenomenc scholen weegt oninen- schelijk zwaar de vernedering^ van het klassen verschil. l Arme schaap, tuurt door de schei- dingspóorl op die hemel van fransche koer, waar hel immer uitgesloten blijft omdal zijne ouders niel mei den geldzak geboren zijn. Van jongs af aan behandeld alsof bloed van geringer kwalileil in hunne aders loopt, alsof zijn hart ook niet voelen kan, blijft bij hen niets over dan moedeloos heid; zij zien van jongs’af aan dal er voor hen slechts af keer en minachting te vinden is en in hunne jeugd voor rijkere versloten, blijven zij het gansebe leven onder dien pijnlijken indruk. Waarom toch dal niel veranderd Waarom toch aan de rijke niel doen be grijpen, welk zalig genot er beslaat, naast de armere le leeren en studeeren om eigen omwikkeling? Welk heerlijk hart kweekt het rijke kind voor de omgang met hel arme? Welke edele zelfveredeling Welk moed en welke spoorslag voor de arme. Ziet hoeveel workmans en kleine burgers kinderen, oud leerlingen der ofïi- ciëele scholen, bekleeden thans niet de prachtigste standen, ja men vindt er offi cieren, ja een generaal, kandidaat-noia- rissen, bureel oversten, onderwijzers, postonlvangers, sialie-oversten, meesler- werklieden van belangrijke werkhuizen. Hebben er de rijken erbij verloren met naast de arme op dezelfde banken le zitten. Wal wij thans schrijven geldt vooral voor de meisjesscholen. Zijn onze liberale juffers, min geacht, bekleeden zij min delïig hunne stand omdat ze naast de arme werkmanskinderen op dezelve banken zalen, omdat ze voor eenige jaren le samen op denzelven koer, arm en rijk, dooreen speelden, drendelden. Neen niet waar. Waarom dus dal niel veranderd. Kom, rijke katholieken, klooslerge- meenten, in een woord, wie T aangaat, eene goede beweging Christus immers kende noch arme noch rijke, hij kende enkel geloovigen. x. ADV NTIE-BLAD 5 58 5 15 4 32 7 47 8 47 10 52 W voor Duinkcrke Adinkerke Veurne Dixmude 7 15 7 43 22 24 11 18 Yper Hoogstaede-Linde Loo Alveringhem Veurne Voorstad Veurne Statie 14 00 17 02 19 12 14 55 17 57 20 07 raiwiwnm> wn 11>—iwMiiii i Veurue Statie Veurne Voorstad Alveringhem Loo Hoogstaede-Linde Yper 5 55 6 41 6 49 Gent Brussel Brussel Gent Cortcmarck 6 48 Dixmude Veurne Adinkerke Duinkcrke 4 43 5 06 Cortemarck 5 34 Lichtervelde 5 47 7 12 en vmi Overtlenkingen. Te beter, is dal onze pijlen getroffen hebben, is maar waarheid die kwetst. TRAM OOSTENDE-VEURNE. 5 06 7 42 10 48 12 20 14 45 17 16 20 10 5 55 8 43 11 47 13 20 15 47 18 19 21 10 Oostduinkerke 6 12 9 00 12 04 13 37 16 04 18 36 21 27 6 20 9 08 12 12 13 45 16 12 18 44 21 35 Veurue Markt 6 32 9 20 12 24 13 57 16 24 18 56 21 47 Veurue Statie 6 38 9 26 12 30 14 03 16 30 19 02 21 53 Veurne Statie 5 12 6 55 Veurne Markt 5 18 7 01 Coxydo Nieuport Oostende 'Vertrekuren van <len IJzerouweg 3 03 De mindere stand 1789. Haar doel 8 57 10 54 3 03 5 00 9 41 11 47 15 51 —1750— 9 50 11 55 16 02 18 03 7 20 10 18 12 26 16 30 18 31 7 50 10 45 12 55 17 11 19 01 8 06 10 56 13 30 17 22 19 36 9 26 12 05 14 55 18 46 21 13 8 25 10 49 13 15 17 01 20 10 22 50 9 36 14 32 16 30 18 07 7 28 11 37 15 50 17 44 19 24 Lichtervelde 6 28 8 42 13 28 17 02 19 29 20 47 8 56 13 43 17 14 19 40 21 18 9 21 14 09 17 39 20 06 21 43 9 49 14 38 18 05 20 32 22 07 7 54 10 01 14 56 18 17 4 13 7 12 <len Buurtspoorweg. TRAM VEURNE-OOSTENDE. 9 50 12 36 15 04 18 10 20 00 9 56 12 42 15 10 18 16 20 06 5 30 7 13 10 08 12 54 15 22 18 28 20 18 Oostduinkerke 5 38 7 21 10 16 13 02 15 30 18 36 20 26 5 56 7 39 10 31 13 20 15 50 18 55 20 47 6 55 8 38 11 32 14 18 16 50 19 54 21 34 TRAM VEURNE-YPER 4 36 7 43 9 55 10 26’ 13 00 16 02 18 12 4 41 7 48 10 00 10 31 13 05 16 07 18 17 5 07 8 14 10 26 10 57 13 31 16 33 18 43 5 23 8 30 10 42 11 14 13 47 16 49 18 59 5 36 8 42 10 55 11 27 6 31 9 37 11 50 12 22 1 Alleenlijk den Woensdag. TRAM YPER-VEURNE. 9 48 10 35* 12 41 15 55 18 40 5 24 8 42 10 43 11 31 13 34 16 50 19 35 5 37 8 55 10 56 11 44 13 47 17 03 19 48 5 53 9 11 11 12 12 00 6 19 9 37 11 38 12 26 14 29 17 45 20 30 6 24 9 42 11 43 12 31 Alleenlijk den Zaterdag. Oostende Nieuport Coxyde 14 03 17 19 20 04 14 34 17 50 20 30 I .V, r’.t

HISTORISCHE KRANTEN

Het Advertentieblad (1825-1914) | 1903 | | pagina 1