HET OUDE DEUNTJE.
De klerikalen
in de klem.
Gyverinchove.
Een i ge
Snipperingskeiis.
onder nummer 1.
onder Nr 1.
Stemt maar vrij voor de
liberale kandidaten: nie
mand kan welen voor
wie gij stemt, als gij hel
zelf kunt zwijgen
Alveringhem.
Bewoners van Bewes-
terpoort
Weg met de verkwisters
Weg mei de valsche
belovers!
Leve de Liberalen
To one el.
W ij willen de liberalen
op hel Stadhuis!
VRIJHEIDVERDRAAGZAAM- «Ie opcentiemen verlioogen. peplaaislen die zulk gespuis in de SU alen
HEID -... EN DE KLERIKALEN
Peerdenleugens zullen
nog niet helpen!
tile
*an
De Veurnaar vraagt indien de liberalen
de avondschool zullen betalen met limi
ne centen. Zonderlinge vraag als iedereen
weel dal klerikalen niet volle handen pul
len in de stadskas voor hunne scholen.
De Veurnaar sprekende van een der
liberale kandidaten, zegt dal er geen steen,
geen plekje grond is van geheel hel grond
gebied van Veurne, waar die man zijn voel
niet gezel heeft. Ehwel, Veurnaar, geen
gij beknibbelt, de kiezers van Wesiei poort
en Oosterpoorl, keuren hel ten volle goed,
zij weten dat de heer Vandersiraele bereid
is geweest hunne klachten te aanhooren en
dal door zijn toedoen, verschillige werken
in hunne wijken zijn uilgevoerd. Zij zul
len er hem dankbaar voor zijn en op
18 October in groot getal stemmen voor
den heer Vandersiraele en zijne liberale
vrienden.
De bekentenis door de Veurnaar gedaan
dal er van de geleende 100,000 franken,
van de opbrengst der verkooping van
hoornen en bouwgronden slechts 9000
franks overblijven, om gedeeltelijk de
werken aan den Proostdijk te betalen,
hindert grootelijks de heilige schrijvers
van de Veurnaar, ook welen zij niet wal
uitvinden om het slecht effect weg te
nemen dat door die bekentenis bij de kie
zers is ontstaan.
In ons voorgaande nummer hebben wij
bewezen, dal volgens de bekentenis van
de Veurnaar zelf, de kas totaal ledig
is, en dal om de ontworpen werken,
onder andere de verkeiing der buurtwegen
op Bewesterpoort uit te voeren, het stads
bestuur niet anders kon doen dan eene
nieuwe leeniug aan gaan of
De 3500 fr. die hei Stadsbestuur nutte
loos verkwist heeft door de alsclialling
der avondschool, liggen in hel geheel niet
op de maag van Meester Brunein, maar
deze bekendmaking verveelt u grootclijks.
Ook zullen wij dit potje niet gedekt laten
maar zeggen uSi cello hisloire vous emb.
In hel budjel van 1903 staal eene som
ingeschreven van 1500 Ir. voor de zondag
scholen, in 1891 werd voor deze school
zelfde som uitgegeven, en nu zegl de leur-
naar, dal de zondagschool geen cen
tiem aan »tiul koat. Hue rijmt men
dal te saam'?
Dat de gemeentekas nu de gelden niet
om de werken te betalen die maar i dalde politie er is moeten tusschcnkomen
i 4 of 5 jaar zullen uitgevoerd wor-En dat durft spreken van ingebeelde
heiligschenderijen 1
Neen, Veurnaar, aan uwe uilvindcls
neemt niemand meer beet
Uwe pecrdenleugcns zullen tol niets
hebben gediend 1 Zij kunnen niet helpen.
Onze vreedzame bevolking zal stemmen
met te herinneren dal, in 1879, tijdens
den schoolstrijd, de disch onderstand zou
hebben geweigerd aan de ouders die
hunne kinderen naar de ofliciëele scholen
niet zonden. Hij roept zich uilZiel ecus
welke vrijheidshaters
Bedaard Bedaard
Indien de toenmalige bestuurders van
den disch die afhankelijk is van de
gemeente zekere maatregelen hebben
genomen om de gemeentescholen onder
hunne bescherming te nemen, was liet
waarschijnlijk omdat zij er toe zedelijk
gepraamd waren door de schandalige
houding der katholieke partij die niet had
geaarzeld de burgeroorlog te ontsteken in
ons land met kinders tegen hunne ouders
op te hitsen, de verraderij als eene open
bare deugd aanbevelende
Maar dit, voor hel oogenblik, van kante
gelaten onderzoeken wij eens de
zuivere, heilige gewetentjes van onze
veelbelovers
Waar zijn de liberale armen die dooi
de katholieken zijn ondersteund
Waar zijn de liberale ouders, waarvan
de kinderen de ofliciëele scholen volgen,
en die door de katholieken worden ge
holpen
Waar is de liberaal, die lot eene open
bare gemeentebediening door onze kleri
kale meesters is benoemd geweest
Waar zijn de liberalen die in de hos-
picen, door onze klerikale bestuurders
zijn geroepen geweest
Waar zijn de liberalen die in den disch,
door onze klerikale bestuurders zijn ge
roepen geweest
Waar zijn de liberalen die in hel be
sturend bureel der Middelbare Staats
school door onze klerikale bestuurders
zijn geroepen geweest?
Waar zijn de liberalen die in de andere
commission zijn genaamd geweest?
Waar zijn de liberalen die door de stad
met leveringen van belang zijn bevoor-
decligd geweest
En eindelijk, hebt gij hel nog ont
houden, kiezers, toen over vijf jaren,
tijdens een muziekaal feest, ter gelegen
heid van hetwelk bier een zeker getal
vreemdelingen moesten vernachten hoe
de hotels en koffiehuizen gerangschikt
waren in liberale en katholieke huizen
in goede en in slechte dit, op de lijsten
die hier te Veurne waren opgesleld ge
weest door mannen die uwe stemmen
durven vragen voor de katholieke kandi
daten
En zulke slaafsche verdrukkers durven
spreken van vrijheid, van verdraagzaam
heid
Ja, de klerikalen willen de vrijheid voor
hen, maar voor hen alleen en niets voor
de anderen.
Al wal klerikaal is, is goed, deugdzaam,
eerlijk, treffelijk. De anderen iels van
niemendalle
Ehwel, de kiezers van Veurne zullen aan
onze dwingelanden bewijzen dal ze geen
uitsluiters van doen hebben Zij zullen
doppen voor mannen van licht, vrijheid
en volksbeschaving
liet vrijzinnig leger, sterk en pal,
machtig om zijn twintigjarig Hink bestuur,
wachtte kalm den vijand af, die machteloos
oprukken wilde en hel stadhuis veroveren.
Zij zouden strijden, hardnekkig strijden.
Naarmate hel beslissend oogenblik na
derde, kregen zij besef hunner onmacht
en kropen een voor ecu in hunne schelp
terug.
De vijf vrijzinnige kandidaten werden
op 3 October laatst, als gekozen geprokla-
meerd.
’t Ware moediger geweest en hel was
meer krachtdadigheid beloonen, voor de
klerikale partij op hel slagveld te vallen.
De klerikale lijst is gekozen zonder
strijd, zij was samengesteld als volgt:
W Hoek» (uitgaande in 1912).
MM. De Byse: Eduard, landbouwer.
De Deurwaerder Isid. herbergier.
Faure Egide, brouwer.
Opsomer Henri, landbouwer.
Verschave Justin, brouwer.
Reeka (uitgaande in 1908).
M. Billiot Richard, molenaar.
En wal antwoordt de Veurnaar daarop? hadden losgelaten.
Dal de gemeentekas nu de gelden niet i De wanorders waren zoo rustsloorend,
De Veurnaar meent behendig te wezen, heeft
binnen 4 of 5 jaar zullen uitgevoerd
den. Dal de stad jaarlijks inkomsten heelt
en dal de ontworpen werken zullen uilge
voerd en betaald worden.
Ah! de ontworpen werken zullen maai
bij 4 of 5 jaar uilgevoerd worden en nog-
lans lezen wij in hel verslag over het
bestuur en den toestand der gemeente
zaken voor hel dienstjaar 1901-1902 het
geen volgt: Wat de verbeleringswerken
betreft der buurtwegen van Bewesterpoort
wij verhopen dat zij in den loop van hel
toekomende jaar zullen kunnen uilgevoerd
worden.
Ehwel, kiezers van Bcwcstepoorrl, wat
zegl gij van die belovers? Onze stadhuis
bazen doen eenen begroolingsslaat opma
ken voor hel verkeien der buurtwegen
uwer wijk, zij doen dezen staal door de
Bestendige Afvaardiging goedkeuren, zij
beloven u dat de werken in den loop van
dit jaar zullen gedaan worden en nu komt
de Veurnaar verklaren dat deze werken
maar binnen 4 ol 5 jaar zullen uitgevoerd
worden. En welke is de reden dezer ver
traging? Is hel.zooals de Veurnaar beweert
omdat hel kosteloos vervoer der materi
alen door het Staatsbestuur nog niet is
tocgeslaan? Neen, de eenige, de ware
reden is dat er geen zaad in
’t bukuken in.
Zult gij U nog langer laten foppen door
die klerikale belovers. Neen, maar op
18 October zult gij als een man stemmen
voor de liberale kandidaten, voor die
mannen die liet zuurgewonnen geld der
laslenbelalers niet meer zullen verkwisten
aan nullelooze pronkwerkeu, maar het
zelve zullen gebruiken lot werken van
openbaar nut. Op 18 October, naar de
stembus, onder den kreet:
IVtj ontvangen den volgenden In I niel
vriendelijk verzoek van opname.
Veurne, den 8 Octol/ I903-
Dames en Heeren,
Zondag laatstleden is do re/8 feestc'
lijkheden, welke gegeven zijn g uÊesl ler
gelegenheid van mijn 25jari-Tut>e,feesl»
als Voorzitter der Koninklijke?aalschaP‘
pij van Rhetorika «4rm in defur8 en van
zinnen jong gesloten gew/8k ‘Pel d*e
luisterrijke vertooning, di/6‘j zulk
groot getal hebt gelieven b/e wonen» e»
die, (uw handgeklap en uw bisgeroepen,
zijn er hel klaar bewijs an> do°l' l,are
meesterlijke uitvoering Lr hoogst moet
bevallen hebben.
Ik neem de vrijheid, lfnes..en Heeren,
ter dezer gelegenheid C» ,n‘jnen harte-
lijken dank toe te stui t* °.yer de blijken
van genegenheid wel! miJ’ bel zij
rechtstreeks, hel zij /reclllstreeks, zoo
gulhartig hebt betoo/i ei> daardoor ten
vollen hebt laten zie- dal 8>j allen den
Vcrledene weck schreef de Vcnmaar,
om de eenvoudige kiezers te misleiden, dat
de liberalen religieververvolgers zijn, dal
indien zij meester op hot stadhuis worden,
zij de bevelen der vi ijmelselaarslogiën
zullen moeten tiilvoeren. Deze week gaat
de Eeurnanr met hetzelfde deuntje voort,
'lis al vrijmetselarij wal de klok slaat;
en wij gelooven zelf dal de schrijver eenen
vrijmetselaar op den neus draagt.
Wij zullen ons de moeite niet
doen dezen ouden versleten rimram te be
spreken, aan welke niemand geloof hecht,
maar dewijl de Veurnaar spreekt van de
schoolwel var. 1879 en van de maatregelen
die hel Armbestuur van dien lijd genomen
heeft tol verdediging van hel gemeente
onderwijs, willen wij hem vragen of hij
ook hel gedrag alkeurt van de geestelijken
die tijdens den schooloorlog de onder
wijzers en onderwijzeressen, die aan hun
nen plicht getrouw bleven, de oyders die
hunne kinderen naar de oflicieële scholen
zonden, van de Sakramenten beroofden?
Of hij juichlte, bij de scheldwoorden en
bedreigingen die klerikale lasterbladcn
den Koning toewierpen omdat hij de
schoolwel van 1879 had geteekend?
De liberalen zijn religievervolgcrs, zegl
gij, maar al de liberalen te samen, hebben
op een duizendste part na, aan den Gods
dienst zooveel schade niet gedaan, als de
politieke geestelijkheid van dien lijd door
bare hatelijke handelwijze tegenover
onderwijzers en ouders.
Neen, Feurnaar, de kiezers zullen naar
uwe versleten zagerij niet meer luisteren,
zij zullen de vrijmetselaars laten in hunne
logiën, de piieslers in hunne kerken maar
op 18 October zullen zij uittoepen:
Met eene ongelooflijke stoutheid, vindt
de Veurnaar nu verlellingskens uit om de
schrik in te jagen bij de onnoozele sullen
die zouden hebben kunnen vergelen, wal
eigcnliijk, hier over 4 jaar is geschied.
Hij spreekt van niets min dan van
heiligschenderijen, goddclooze streken
enz. die in den nacht vóór de kieziug
zouden geploegd zijn geweest, door som
mige zoogenoemde liberale snotneuzen
Dit is nu wal te sterk, te onbeschaamd
Als men zijnen toevlucht tot zulke
middelen moet nemenmag men
zeggen dat men eene onverdedigbare zaak
te verdedigen heeft
Van hel eerste letter lot het laatste, is
alles in den Veurnaar uitgevonden
Maar hetgeen de waarheid is, hetgeen
hier eene algemeene afkeuring en de
strengste beoordeeling der vreedzame
burgers heeft verwekt is dit feildal, in
den nacht vóór de laatste gemeentekiezing,
de klerikale wisje-wasjes, al hel gemeéne
volkje en ongebonden riflje-raftje van
tusschen onze kalootjes, de straten der
stad hebben afgeloopen, schreeuwende
als brieschende zatlappen, onder voor
wendsel dal ze de liberale huizen wilden
bewaken
Was walgelijk. Iedereen sprak er
schande over
Dit is de waarheid en zal de waarheid
blijven, lot meerdere oneer van de hoogere
I
t
I
tnie1’" - -
Verleden Zondag gaf onze alomvermaarde
tooneelmaatschappij RHETORIKA, haar eerste
schouwspolvertooning voor het jaar 11’93-1904.
Een viertal lieve, van de incest uitgelezeno
stukjes werden voor hut voetlicht uitgevoerd,
opgoluisterd. door 't beleid van den kundigen
bestuurder Vanderlindcn, met de melodieuze
muziek der Symphonieafdoeling. Eeno drukke
menigte had do plaatsen der komedie genomen.
Of de vertolking opperbest gelukte hoeft niet
gezegd te worden, 't Is oen voldongen pleit. Het
eeno voor en het andere na werd gloedvol vol
bracht. 't Was ziel en loven, kunstige smaak on
edele gevoelgomoedoHjk on wegslepond, ver
rukkelijk en overmeesterd; met dio ongemaakt-
heid, die kunstvollo houding, die potsierlijkheid,
hielden steeds de knappe uitvoerders het getui
genis en blijk hunner kennis in 't vertolken vol.
Ook word hot eerste tafereel tot hot laatste toe.
door do geestdriftige toeschouwers met daverend
handgeklap bojuicht.
Het eerste en het laatste stukje, eonigszins,
na met elkander verwant, waren echte vlagen
van minnekoozerfj, die, in don gloed der eerste
liefde do snaren van dat edel voorwerp betoove-
rond hebben getokkeld. Het none was echt
karakteristiek. Jan, de goedsappigon, pietluttige
jaardortiger vermocht alles op t lieve, minlustige
Lotje, evenals hij alles vermocht bij hot dodijuon
van 't zoete kindje. Vleze Breugel! Toch gaf
Lotje don sporreligcn Flip en den tatowaler Fier
de duchtige bons, om den snoes Ivo do hand dor
liofdo op 't blakend hart te drukken.
Hot andere stukje wns leerrijk. Do rondbor
stige Zwam en do geweteusvollo Frans mot zijn
bevallig Leentje, vernederden in 't gelaat den
eerlijkenPrefers en zynen overmoedigen zoon
die mot een blauw schoentje als een potuil at-
droop.
HONGER, dat gloedvol sonsatiestukjo was
indrukbarend. Mevrouw Hebbclynck leverde,
zooals zij dat kan, het blijk harcr wilskracht in
't vertolkenze was onovertreflblijk, evenals Rik,
haar gemaal, terwijl do anno, iiovo schaapjes
drenzerig klaagden- Eono boterham, moedor I-
Do eene hartstocht volgt do andere op, vervoert,
verrukt, verplet do smachtende menigte; ver
weckt, vermurwt hun hart; botraaut, verblindt
hun oog bij 't zicht dor wasendo ellende. Hier
worstelen onschuld, ramp on beproeving met el
kander, uitdagend en vervloekend ontrouw, ver
nedering en dood Honokk, was .overuandoen-
lijk en zal in 't hart van hen, wien 't ontvanke
lijke eigen is, lang bijblijven.
Hot derde, eenvoudig maar niet minder zoor
luimig stukje was oebtor scherts on boert, het
welk de ongevoelige Herman, en do lichtgeraak
te Lieda, (nis eeno venerische matress wier
minnebrand 't geluk te boven komt) helaas in do
uitgelatenheid dor blijde verwachting, bet cerst,
door do woorden vau Nonkel Free beseften.
Tot slot, betuigen wij don talontvollon toon
zetter, don heer Vanderlindcn, onze innige dank
betuigingen, wien hot avondfeest 't betoog waf
cetior warme au welverdiende hulde; een pracf
tigo palm werd hem door den heer Houtsaeg1'
aangeboden, onder het dreunend gejuich v“
't schouwlustig publiek immers do tliuko cA
ponist had den proMos der maatschappij
torika» zijne lieve Grande Marche Solen
opgedragen. Prosit, Chef! we meenen hi
harte.
i u n, iimbi n» i« «ri WWwnoninwmrinMuiauMaiBMpai
