Kltrilal Stemt vrij en vrank onder nummer 1 onder Nr 1. Leest hier onder Nr 1. KieZGrS i ^ries^rs en ^zingen. De Kiesstrijd van 1899 en dezen van 1903. Schoolbegroóting. Een Woord Stemt allen onder Nr 1. Kiezers KIEZERS Oproep aan de Venrnsche Kiezers in t algemeen, en al aan mijne oude Makkers in 't bijzonder. Makkers Op cLslizl Mannen! om kiezers uil le koopen. voor de liberalen de liberale lijst. Wie een stembrief vuil maakt of scheurt mag hem aan den Voorzitter lerugdragen en eenen anderen vragen in de plaats. De kiezers die door de klerikalen gedwongen zijn een leenbriefje in de stembus le steken, mogen vrij en vrank volgens hun geweten stemmen, nie mand kan (veten voor wie zij stemmen, als zij hel zelf kunnen zwijgen. Daarenboven, de Voor zitter, bijzitters en getui gen der kiesbureelen moeten, vooraleer te zetelen, ONDER EED beloven het geheim der stemming le bewaren. Stemt dus zonder vrees voor de liberalen 1 i .nwd lirunein de Brauwere Lena five Merlevede ïlouBBeeuw Vanderstraete. Heeds vroeger hebben wij in hel Adver tentieblad de bemoeiing gelaakt van de priesters in de kiezingen. Om ons gezegde te slaven hebben wij de woorden aangc- haald van den vermaarden Paler Didon, alsook de meening van Paus Leo XIII laten kennen, daarop heeft de Veurnaar niets geantwoord, maar nu komt hij triomphanlelijk te berde met oenen brief, geschreven door den nieuwen Paus PiusX, toen hij nog Aartsbisschop van Venetiën was, en waaruit de Veurnaar atleidl dal er voor de priesters geen plicht, geen werk is dat noodzakelijker en verdiensie- lijker is dan de plicht van te werken in de kiezing. Wij weten niet indien deze brief direkl uil Venetiën aan de opstellers van de Veurnaar is medegedeeld, maar wal wij welen is dat onze politieke geestelijkheid, zich weinig bekreunende met de meening van Leo XIII en het gevoelen van zijnen opvolger zich hals over kop in den strijd werpt. Van ’s morgens tol 's avonds zijn zij op kiesronde en zondag in al de missen werden er uittreksels gelezen uil eenen brief van Paus Leo XIII, gedagleekend van 1890, en handelende over de plichten der katholieken in de kiezingen. Volgens men ons verzekert hebben onze priesters vergelen te zeggen dat deze brief gericht was tol de katholieken van Rome, die vroeger nooit aan de kiezingen deelnamen. Wij zouden er zelfs geen kwaad in gezien hebben in het aflezen van dezen brief, indien een onzer geestelijken onze liberale kandidaten, die hunne christelijke plichten volbrengen, niet had beleedigd met te zeggen dal zij scliijnheiligaards, mannen met vlassen baard en godsdiensthaters waren. Bedaar U, Man Gods, de kiezers zullen over onze kandidaten beter oor- deelen dan gij. Zou de sein voorzeker aan stralies ons i geven der levi Disch, Stad e bestaiigen m heid deze v( Nooit werd deftiger kiesstrijd in onze stad bewerkt dan deze der gemeentekiezing van 1899. Elke partij droeg zijne kandida ten voor en van beider zijden, hield men eene onberispelijke gedragslijn. In de weekbladen onthield men zich van per soonlijkheden of bespottingen in te las- schen en de Venrnsche bevolking keurde deze handelwijze goed. Wel is waar, waren er een groot getal schimpliederen gereed gedrukt in de werkzalen van den Veurnaar, voor hel geval de liberale kandi daten de onderlaag zouden bekomen heb ben; maar het kiezerskorps onzer slad deed recht op die voorbereide schikkingen en de schimpliederen bleven verholen en zagen het daglicht niet. In den tegenwoordige!) kiesstrijd gaal het zoo niet; de sch rij velaars van den Veurnaar kunnen over hun hout niet krij gen dal de lijst der liberale kandidaten ie Toeu over Binche kwam geven, en dat afstappen van den stopte, van stad aangi of SLECHTE i slechte) is dit De klerikalen boffen en sloffen mei de scholen die zij onder de wet van 1879 geopend en met hunne penningen be kostigd hebben, maar zij vergeten er bij le voegen hoeveel zulke scholen er thans nog beslaan, en hoeveel de katholieken nu nog uitsluilelijk van hunne penningen aan die scholen besleden. De overwinning in 1884 door de klerikalen behaald, was bijzonderlijk voordcelig voor hunne gilet- beurze, nu werden zij van den last dien zij op zich genomen hadden verlost, overal werden de scholen mek God in aangenomene scholen veranderd, die door de gemeente betaald werden. Zulks geschiedde ook te Veurne en de begrooting van onderwijs, die onder liberaal bestuur lol 11932,87 beliep, is voor 1903 tol 10411,48 Cr. ge klommen, niet inbegrepen de 1500 fr. die voor de zoogenoemde zondagscholen voor volwassenen ingeschreven slaan. Hierbij dient opgemerkl te worden dal de begrooting van onderwijs zoo hoog geklommen is, niettegenstaande de af schaffing der bewaarschool en der school voor volwassenen, de vermindering der jaarwedde der Bestuurster der gemeente- meisjesschool, en de vermindering van het personeel dezer school. Dal de klerikalen boffen met hunne mild dadigheid van 1879 1011884 dit kunnen wij nog begrijpen, maai zulks komt niet meer te pas in 1903, wanneer zij niet volle handen in de fttadukau putten. Liberale vrienden, volherdt in uwe handelwijze. Richt lol uwe kennissen en geburen niets dan goede en bedaarde woorden, overtuigt maar dwingt niet, verzoekt maar gebiedt niet. Eerlijke middels en geene andere. Vrienden, ge draagt u als vrije, verstandige en waardi ge mannen. En gij, kiezers, sieml volgens de ingave van uw hert, verfoeit alle om kooperij of voorstellen van bedrog. Ge zuil u niei weder laten bij den netls leiden door de klerikale belovers. Voor aleer te stemmen, zult gij u de geldver- kwislingen en de partijdigheid herinneren van het klerikaal bestuur. Gij zult met ons medewerken tot den triomf der liberale partij, den triomf der mannen die voor leus hebbenDe Burgemeester op hel stad huis en de Pastoor in de kerk. Gij zult slemmén voor de treffelijke burgers, voor de alomgeachle volksvrien den: De kiesstrijd is welhaast ten einde, nog vier en twintig uren en gij zult door uwe stem beslissen, indien gij will hel kleri kaal juk behouden of wel door vrije en onpartijdige mannen wilt bestuurd wor den. In dezen strijd hebben wij de talrijke grieven besproken die de Venrnsche be volking tegenover het gemeentebestuur in le brengen had, wij hebben doen zien dal onder hel klerikaal bestuur veel nulle- looze pronk werken zij.i uitgevoerd ge worden, die de kas geledigd hebben zoo danig dal er thans niels meer overblijft om nuttige werken le verrichten, en hel gemeentebestuur verplicht zal zijn eene nieuwe leening aan le gaan of wel de op centiemen le verhoogcu. Wij hebben doen zien, hoe een groot deel onzer bevolking door de klerikalen van alle leveringen en werk in de openbare besturen uitgesloten is geweest, wij hebben getoond dal zelfs katholieken met ons over die uitsluitingen klaagden, en wel zoodanig dal een ge matigd katholiek in onze tegenwoordig- veel bijval geniet, en zij lasschen in hun beid uitriep Voor de sleppedragers onzer Meesters, de j;roote brokken, voor do gematigde katholieken en voor de twijfelaars de brokkelinijen, voor de liberalen NIETS. In den pennelwisl dien wij ter gelegen heid der kiezing gevoerd hebben zijn wij steeds gematigd geweest, wij hebben den persoon der katholieke kandidaten geëerbiedigd, niet een hunner namen is in het Advertentie blad verschenen, wij hebben hun partijdig bestuur gelaakt zoo als hel ons recht en onze plicht was. Meer niels. Ook heeft onze handelwijze de goedkeuring weggedragen van al onze liberale vrienden en zelfs van vele katho lieken. Heeft de Veurnaar gehandeld zoo als wij? Is bij ook zoo gematigd geweest Neen, wel wetende dal hij eene slechte zaak le verdedigen had, heeft hij om de eenvoudige kiezers le misleiden, steeds geschreven dal indien de liberalen ge kozen werden, de godsdienst in gevaar was, en onze kandidaten voor vrijmetse laars, godsdiensthaters, religievervolgers uitgescholden. Hel uitwerksel van zijn schrijven zou wel geheel anders kunnen zijn dan hetgeen hij er van verwacht, want deze leugens zijn door alle treffelijke lieden afgekeurd geworden, en wij zijn verzekerd dal vele katholieken, niettegen staande hel smeeken van de Veurnaar, voor die mannen onzer lijst zullen stemmen wier gansch leven een voorbeeld is ge weest van plichtsbetrachting en burger deugd, voor die mannen die alhoewel liberaal beter hunne christelijke plichten kwijten dan menig katholiek. Ingezonden. Wie onzer Vcurnsche volkskinders herinnert zich niet, met een leer gevoel aan T hart, zijne kinderjaren, wanneer onder wijs beleid ons de eerste begrippen van wetenschappen, deugd en plichtsvervulling werden toegeëigend, en wie van ons bij zulken terugwenk op het verleden, herinnert zich den man niet die ons bij de hand nam, en ons den weg toonde tol geestesonlvoogding on zelfwording? Wie van u, mijne ouderen, herinnert zich de donkere straat niet, waar gij allen, ambachtsman en burger, in dichte reien voorbijtrokl om na dagelijksch werk, uwe helaas te kleine kennissen, in gezamentlijke lessen te gaan vergroolen, met een man die zich uw aller vriend noemde, en zijne wetenschap met geduld en achl- zaamheid ten beste strooide aan zijne min geleerde broeders. Gij allen murmelt met eene slem vol ontroering, T was Meester Urnnein. Ja makkers, ’t was Meester Ikrunein, een volkskind zooals wij, ons aller vriend, zooals hij zegde, de opleider onzer aller jeugd! Meester Urnnein, makkers, na zijn geheel leven aan ons verstandelijk leven opgeofferd te hebben, altoos zijne oude leerlingen en vrienden verkleefd, stelt zich voor om uwe stoffelijke belangen le verdedigen. Eene eenige gelegenheid biedt zich aan om onze dankbaarheid le belponea aan hem die ons man en burger maakte, eene eenige gelegenheid om onze zoetste be langen toe te vertrouwen, aan hem die onze jeugd'opleidde, en ons in alle moeilijk heden ter zijde stond. Toonen wij, dat wij geene ondankbaren zijn! Hier is min polilitiek op spel dan verkleefdheid De dag van 18 October moet voor Meester Urnnein de belooning wezen van een gansch leven opoffering, de tolk van dankbaarheid eener gansebe bevolking. Scheiden wij, Makkers, op dezen dag den naam van onzen ouden Meester van deze zijner vrienden niet, maar geven wij eenen enkelen dop in ’t vierkant onder IN'r 1 boven den naam van Meester Urnnein. X. Oud-leerling der Gemecnteknechtjesschool van Veurne. De klerikalen zitten met de poepers en welen dal zij zullen verslagen worden. Zij welen dal zij hel vertrouwen der kiezers verloren hebben en dal iedereen moede geworden is van hun partijdig be heer. En om hun wankelend bestuur te redden, nemen zij hunnen toevlucht tol de scbandelijkslc middelen. Zij pullen met volle handen in den onuilputbaren katho lieken geldzak Van alle kanten worden ons feiten van omkooperij bekend gemaakt. Wij kennen de huizen waar de omkooperij gebeurt, wij kennen de klerikale kiesdravers die geld aangeboden hebben om kiezers voor de klerikale lijst te dóen stemmen. Jammer, dat zulks door getuigen niet kan bevestigd worden. Wij beklagen de kiezers die zich door zulke middelen laten vangen. Voor één of twee stukken van 5 fr. verkoopen zij hunne vrijheid, hunne rechten voor 8 jaar en misschien langer aan de klerikalen. Hoe dikwijls zullen zij het beklagen. Zij zullen leedwezen gevoelen over hunne llauwhertighcid, wetende dal zij de oor zaak zijn dat Veurne voortdurend onder de klauw blijft van de klerikalen. Daarom waarschuwen wij hen legen de arglistige klerikale omkoopers, Als zij met geld komen, denkt dal hel een Judaspen ning is die zij aanbieden. Is hel klinkende mtinl, aanveerdl hel mol verdokene verontwaardiging en maakt er een goed gebruik van. Houdt er kermis mede voor vrouw en kinders en stemt dan die uwe vrienden zijn. Beloven zij u slechts te betalen na de kiezing, laat u niet foppen,gedenkt dal Klerikale beloften, klerikale leugens zijn, gedenkt dal er onder u zijn die nog den prijs hunner omkooperij van vroegere kiezingen niet ontvangen hebben. De klerikalen weten wel dal gij u daar over nielzoudl durven beklagen, daar gij u aan zware straffen blootstelt, want de wel straft niet alleen den omkooper maar ook dezen die zi jne slem ver koopt. Kiezers, dus opgepastLaat u niet ver leiden door hel Judasgeld der klerikalen, maar stemt Zondag als vrije mannen voor geheel Tijdens het Belgie, weel i huis een lund opgediend wï hotelier. Heel aan liberale h kale niet moe prijs zij dit e zorgen? N(& held I De koninkl Melomanen o' bestuur cd franke0* harmonie St-J ronden i* min waardij op de grom- tijdens het bd hierover ge”11 Is dal om’ Telken j boogmaatsch! grooie schiet’ de wijk aan de stad nering verse) vangt van hel tlem toelag' Van eenen i lieke kruisbd jaren een! hoogstens nemen. Die g bestuur eene derd fraö Vindt gij b’fl blad persoonlijke bespottingen, verhopen de aldus veld le winnen. Wij zullen hun op dit terrein niet volgen en laten aan hun de misachting van de gemeenlekiezers over hun snood gedrag en dwaze handelwijze. Een ware strijder. Kian- Wij beelden kU»11 kathol10 maar de k‘eZ denkbeeld '3 rikale o”*’ dat zij zu*kev uitsluilel'j'* niet meer toonen dai.ó betaalt, moet kun» ringen, be‘a en zij zulle aarzelen voor de gelI1!! V'V De de verbetc1"1 stad, waa13'1, waren? schilder- 0>l buiten 33 bouwen '’a" Neen, niet Wal is t1311 De kall>oli° tigd in den k£ •s jaars met k schouwburge derde» ,*’1 De liberal geenen lino*11 Noemt g‘Jd <it?

HISTORISCHE KRANTEN

Het Advertentieblad (1825-1914) | 1903 | | pagina 2