VAN VEURNE
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
SI
Over het Festival.
Liberale Verdraagzaamheid.
Verplichtend Onderwijs
Hel Vrijwilligersleger.
.'Vr
TU jaar.
Voor hel lichaam hunner kinderen, zijn
voor 1904, ontvangen hetzelve
nu af KOSTELOOS tot Nieuwjaar.
In ons laatste nummer, hebben wij,
volgens de ons gegevene inlichtingen,
gezegd dat de kosten van het festival van
1902, beliepen tot de som van 3182,20 fr.
of 182, 20 fr. meer dan bel krediet voor
feestelijkheden in de begrooting ge
schreven. De Veurnaar integendeel in zijn
nummer van woensdag laatst, beweert
dat deze kosten, slechts beloopen tot de
som van 2307,56 fr.
Wij hebben de echtheid der cijfers door
de Veurnaar opgegeven, willen onder
zoeken en uil de inlichtingen die wij be
komen hebben blijkt, dal de som door de
Veurnaar opgegeven juist is. Wij hadden
aan den opsteller van de Veurnaar ge-
In ons vorig nummer hebben wij den
oproep uiteen gelegd, dien wij tol onze
liberale vrienden sturen om hunne vrij
zinnige medeburgers te ondersteunen en
te bevoordeeligen, wij hebben doen zien
dat de geveinsde gramschap van de Veur
naar huichelarij is, en slechts dient om
de eenvoudige kiezers te misleiden en
tegen de liberalen op te hitsen. Nu in
zijn nummer van Woensdag laatst tracht
de boosaardige opsteller van de Veurnaar
de rijke liberalen legen het Advertentie
blad op te ruien, en schrijft dat de hoofd
mannen der partij, de rijke liberalen ver
zocht zijn hun ordewoord te gaan ont
vangen in de bureelen van het Ad-
vertentie-blad, vooraleer hunne aan-
koopen en bestellingen te doen, en
wee aan hen die aan het gegeven
bevel te kort blijven. Men moet waarlijk
opsteller van de Veurnaar zijn om de
kwaadaardigheid zoo ver te drijven.
De Veurnaar zegt ook dat hij geenszins
in het nauw gebracht is, met de aanhalin
gen uit het nummer van 15 November
1899, die wij hem onder den neus ge
wreven hebben, dat er in die aanhalingen
nergens spraak is van uitsluiting,
dal er daar enkelijk gevraagd wordt dat
partijgenooten, bij voorkeur hunne vrien
den zouden bevoordeeligen.
Wij willen de rechtzinnigheid van de
Veurnaar eens onderzoeken en herhalen
de aanhaling die wij in ons vorig nummer
opgenomen hebben ’t Is ten anderen
geheel onpolitiek van uw geld te
dragen bij lieden die het maar zullen
gebruiken om uwe politieke gedachten
te bestrijden en uwe politieke vijan
den aan het bewind te brengen.
Ehwel, Veurnaar, wilt dat niet in andere
woorden zeggen, wij raden u aan bij de
liberalen niet te gaan om uwe aankoopen
en bestellingen te doen.
Indien wij nog de beteekenis der
woorden verstaan dan is dit eene ophit
sing lot broodroof en uitsluiting.
Wal denkt gij er van, Veurnaar 2
Van de hand van Priester Daens, in
De Volkseeuw verscheen volgend arti
kel, getiteld De Leerplicht.
België zal eerlang het eenigste land der
wereld zijn, waar aan de ouders de ramp
zalige macht wordt gegeven hunne kinde-
Dd Blad verschijnt den 'Zaterdag van iedere week. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar; 4 fr. ’s jaars; met de post 5 fr. Een afzonderlijk nummer 10 cent.
Bekendmakingen 20 centiemen den drukregel. De groote letters volgens plaatsruimte. Reklamen 50 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr.
Men wordt verzocht allo hoegenaamde artikels uilerlijk tegen Vrijdag middag vrij en onderteekend toe te zenden. Artikels ongeteekend of personaliteiten
bevarende, worden niet opgenomen.
De Annoneen voor Belgie, uitgezonderd beide Vlaanderen, alsmede die door het Buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel.
Men schrijft in bij U.UIILI.E BRÜIÏEIX, Drukker-Uitgever, te Veurne, en in de Postkantoren des Rijks.
De personen welke een abonne- ren te laten opgroeien in onwetendheid
ment nemen op het Advertentieblad, j en zedelijke wanorde.
van Voor hel lichaam hunner kinderen, zijn
de ouders, krachtens het Wetboek, ver-
-----J Pl‘chl le zorgen; zij moeten bun voedsel
Het berucht vrijwilligersleger zoo duur
baar aan onze klerikalen ligt in de patatten.
Zoodanig kolossaal is de fiasco welke
het Ministerie in de aanwerving van vrij
willigers ontmoet, dal het nu, ten einde
raad zijnen toevlucht neemt lol echte Bar-
numsche-reklamen.
En zod geven sedert een drietal weken,
op hunne eerste bladzijde, al de vrome
gazellen de spijskaart der sol
daten voor al de dagen der
week van liet winterseizoen.
Deze spijskaart is zoo aantrekkelijk, dal
hel Ministerie hier dacht het ware middel
gevonden lu hebben om de vrijwilligers in
massa naar hel aangevingsburecl te zien
slroomeu, om er blijmoedig geweer en
ransel op te nemen.
Maar de jonge Belgen, die over het al
gemeen zulke gezonde maag en zoo graag
een lekker stuk ossenvleesch ouder hunne
landen hebben, willen van geene liefde
weien. Zelfs de kerels die voor niets goed
zijn, de habitués van alle mogelijke en on
mogelijke luie hoeken, verroeren geen vin.
’t Is ongehoord I
Ziende dal de soldalenmenu’s nog niet
lekker genoeg zijn om het noodig getal
hongerlijders naar de katernen le lokken,
neemt het Ministerie nu zijn toevlucht tot
het genre van réklaam dal gemeenlijk de
bevorderaars der onsterfelijkheid aanwen
den om hun tot pillekens gerolde kwak
zalf aan den man te brengen. Dcregcering
heeft dus aan dc gemeentebesturen dui-
zende boekjes gezonden, om uil te deelen
onder dc arbeidende bevolking’en vooral
aan dc jongelingen die zich voor de loting
laten inschrijven, en waarin al de genoe
gens van hel soldatenleven worden afge
schilderd. Zoodal nu de Gemeentebesturen
de rol van wervingsageot, van makelaar
in kanonnenvleesch zullen moeten spelen.
Hoeveel sporten nog zal ons Gouverne
ment de ladder der waardigheid moeten
afdalen, eer het, het echte middel gevon
den hebbe.om zijne aartsezelachtige leger-
wel voor ’t failliet le redden?
SKaterilaji 541 November 1903.
en kleeding verschaffen; maar de ziel van
hun kind, hun verstand en rede mogen de
ouders verwaarloozen.
Is dat niet afstootelijk en barbaarsch?
Strijdt zulke rampzalige vrijheid niet
regelrecht tegen de wet der natuur
En nochtans de zoogezegde katholieke
bewaarders, die sedert zoo lange jaren
ons land besturen, doen niets om die
wandrochtelijkheid te doen verdwijnen;
zij doen niets om de ouders te verplichten
aan hunne kinderen het voedsel der ziel
te verschaffen.
Al de andere politieke partijen vragen
de leerplicht, hel verplichtend onderwijs;
dc katholieken alleen zijn er te^en, en
verdienen om hunne snoode handelwijze
den naam van dompers en volksver-
prossers.
En nochtans, het woord van ’t evangelie
blijft eeuwig bestaanOnderwijst alle
Volkeren... onderwijst, verlicht door alle
nuttige en heilzame kennissen.
De Kerk van Christus heelt geen stoffe
lijke macht om de leerplicht in te voeren;
maar haren wensch, haar streven moet
toch zijn dal al de ouders bunnen plicht
vervullen en hunne kinderen niet laten
opgroeieh in de onwetendheid, de bron
van alle zedelijke en stoffelijke ellende.
Wij hooren het antwoord van onze
katholieke bewaarders; zij zeggenIaat
de vrijheid maar voortwerken; met de
vrijheid alleen zal hel onderwijs algemeen
worden en binnen weinige jaren zal men
geen enkel volkskind meer vinden dat ter
school niet gaat.
Schoone, maar ijdele en holklinkende
woorden
Ziehier welk de toestand is volgens het
laatste officieel verslag van 1902.
Het getal kinderen in België die in de
schooljaren zijn, van 6 lot 14 jaren
beloopt tot meer dan één millioen twee
honderd duizend; en T getal scholieren in
al de scholen te samen, gemeentescholen,
aangenomene en private, beloopt tot acht
honderd duizend.
Dus, volgens het officieel verslag, zijn
er vier honderd duizend kinderen die naar
de school niet gaan, die zelfs op geene
school zijn ingeschreven.
Dus, volgens ’t officieel verslag blijft
een derde belgische kinderen gedompeld
in dc diepste onwetendheid bijna
400,000
Is dat niet schandelijk en afgrijselijk
Nu, al de kinderen der rijke en burger
lijke klasse gaan ter scholc, ontvangen
onderwijs; bijgevolg, ’t zijn al volkskinde
ren die onwetend blijven, en zonder over
drijving mag men besluiten dat de helft
onzer volkskinderen opgroeit in onwetend
heid 1
Isdatgeen doodelijke ramp voor België?
En moeten er eindelijk geen krachtige
maatregels genomen worden om die ramp
le bestrijden
Nu, de ondervinding heeft geleerd en
de bisschop van Luik betuigt het ten
krachtigste er is slechts één enkel doel
matig middel om de volksonwetendheid
le bestrijden, te welen de leerplicht, het
verplicht onderwijs.
Zekerlijk, de aangehaalde cijfers gaan
betwist worden en men zal zeggen dat,
volgens de statistiek, liet getal ongeletterde
Belgen jaarlijks vermindert; dat hel op
10 jaren - van 1890 tot 1900 7 p. h.
gedaald is van 30 tol 23 p. h.maar men
moet niet veel geloof hechten aan de
statistieken, zij zijn zoo elastiek en onbe
paald.
Hetgeen wij eischen voor al de Belgen,
en voornamelijk voor de volkskinderen,
de kinderen der werklieden, dat is een
degelijk lager onderwijs, niet alleen een
weinig kunnen lezen en schrijven, met
zulke geleerdheid doet men weinig in de
wereld, maar een volledig lager onderwijs
en bijgevolg dat hel kind ter school ga
lol zijn 14 jaar.
Aldus heeft men het begrepen in
T duilsch keizerrijk, waar de onwetend
heid uil bel volk is gebannen en de voor
uitgang op gebied van werk en nijverheid
reusachtig is.
In België, hoeveel volkskinderen zijn
er die tot hun 14 jaar naar de school
gaan Bijna allen blijven onderweg, en
verlaten de school op hun lle of 12* jaar.
Zulk een onderwijs is volstrekt onvol
doende en levert geene vruchten op voor
de rest van het leven.
Als die volkskinderen 20 jaren oud zijn
geworden, hebben zij reeds bijna alles
vergeten wat zij in hunne eerste jaren
geleerd hebben.
Het baal dus weinig of bijna niets tol
het elfde jaar ter school gegaan te zijn.
Zulk een onderwijs kan in geenerwijze
helpen om de arbeidsklas te verheffen;
een grondig en volledig lager onderwijs
wordt daartoe vereischt.
Allen dus die bel volk beminnen en
willen medewerken tot zijne opbeuring
en lotsverbetering, zullen verdedigers
worden van de leerplicht, in ’t volledig
lager volksonderwijs, dal zich moet uit
strekken, zooals in Duitschland, Zwitser
land en andere landen, tot hel 14e levens
jaar van het kind.
Zoolang die doeltreffende maatregel niet
genomen wordt, zijn al de volkswetten
nuttelooze lapzalf, en blijft alle sociale
hervorming onmogelijk.
Priester Daens.
18,17
liet A.<lvei*Lentie-l»l:i<I is ver
krijgbaar in liet koiTijlluis
iI.’Espérance;: aan 8 0 centie
men ’t nummer.
14,20
14,26
19,10
19,16
9,50
9,56
Vertrek uit VEURNE naar DE PANNE.
Statie 6,22 9,50 11,44’smorg. 14,20 16,26
Pannestraat 6,28 9,56 11,50’smorg. 14,26 16,32
ADVERTENTIE-BLAD
X
WR
Ml..',-!-. .W.U. -Lj I, - ■M’
-ui ■nausea» oon «riaa—-
Vertrek uit VEURNE naar YPER.
Statie 4,34 7,43 9,55 10,26* ’s morg. 13,00 16,02 18,12 ’s avonds.
Voorstad 4,39 7,48 10,00 10,31 - 13,05 16,07
Alleenlijk den Woensdag. Vertrekt Groote Markt om 10,20 u.
Vertrekuren van den l.Iz.ereuweg tot S .Januari 190-4.
Vertrek uit Veurne naar het Binnenland
4,43 6,49 9,50 11,55 ’s morgens. 15,53 18,03 's avonds.
Vertrek uit Veurne naar Duinkerke
7,43 9,49 's morgens. J4,38 18,05 22,07 ’s avonds.
Vertrekuren van den Buurtspoorweg met 1 October.
Vertrek van VEURNE naar N1EUPOORTon OOSTENDE:
Statie 5,05 6,56 8,52 10,00 ’s morg. 12,22 13,32 15,16 18,04 20,04 ’s av.
Groote Markt 5,10 7,02 8,57 10,05 - 12,27 13,37 15,22 18,09 20,09
--- - ■■■■..«T.. H
