NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
VAN VEURNE
sêkt?cenu
Men worft verzocht alle hoegenaamd, artikels uiterlijk tegen “nde"- Atl,kels »«-«*•»• »r Per.o»alltelten
Malou.
De Klerikale» en liet
Verplichtend Onderwijs.
Dc vermindering
der grondlasten.
Zaterdag 1 «lunl 1907
IV 22
Sl° jaar.
liet
van een
slaaf, dan dezen van een vrij niensch.
Hel is dus eene gewetensvolle laak, voor
eenieder, die rechtzinnig de opbeuring
van ons volk betracht, om met ons mede
te werken lot het bekomen van het ver
plichtend onderwijs. Daardoor alleen kan
het verstandelijk en zedelijk peil der natie
tot eene eervolle hoogte gebracht worden
en zulk zou oneindig meer waarde hebben
voor den roem en het aanzien van ons
land, dan al de maatschappelijke facade-
welten in de laatste jaren door de kleri-
kalee gestemd.
Wij roepen de aandacht onzer talrijke
Vertrekuren van den IJzerenweg tot 1 .lult 1907.
kunnen zenden, maar niemand zou nog het
recht hebben zijne kinderen van alle on
derwijs te berooven.
T Is dus elders dat men de ware oor
zaak van de vijandigheid der klerikalen
- -- den ]eerp|jc]lt moet zoeken.
Alom kan men bestatigen dat hoe meer
ergens geestesontwikkeling toeneemt, hoe
nissen opwekken. Is dat doel niet schoon
en edel 1
Indien wij dus strijden voor verplichtend
onderwijs, dan strijden wij voor volks
ontvoogding, voor volksverheffing. De
waarlijk vrije mcnsch is hij, die zich be
weegt in hel volle licht; is hij, die ont
daan van de ketenen der onwetendheid,
vrij en vrank door het leven heenstapt. De
onwetende leeft onder de bestendige voog
dij van hen die geleerdheid bezitten hij
durft zijn eigen zelve niet betrouwen; hij
is ootmoedig, onderworpen, vreesachtig
In de moeilijke onderhandelingen welke
plaats hadden om een nieuw klerikaal
ministerie aaneen te kunnen brengen, is er
heel wat gesproken over Congokwcstio,
de forten van Antwerpen, het achluren-
werk, hel Vlaamsch in de scholen, enz.
maar niemand heeft er aan de belofte ge
dacht die de klerikalen vóór drie en twin
tig jaren aan de boeren deden, namelijk
De vermindering der grondlasten.
T Is onder den kreetWeg met de grond
belastingen!, dat de klerikalen in 1884 aan
hel bestuur kwamen; maar in plaats van
die belastingen te» verminderen, zijn ze
bijna overal verhoogd door nieuwe opcen
tiemen.
Tol nu toe hadden de klerikalen geen
lijd, en onze boerkens mogen maar altijd
dezelfde booge lasten blijven betalen.
Doch, couragie, landbouwers; als hel
nogmaals kiezing is, zullen de klerikalen
u voor de zooveelste maal de ver
mindering der grondlasten beloven J
En na de kiezing zult ge weder met
vader Cats mogen uitroepen
Eu ze dronken een glas,
En ze pisten een plas,
En ze lieten alles zooals het was
Hel nieuw ministerie wil ons een Malou
te slikken geven Er is hier geen kwestie
van den Malou die voorkomt in dc Lollige
Genlsche spreukenals synoniem van
grooten Ko onder de beteekenis van
een borrel genever.» Neen, dc Malou,
België voert de religie de
zelfs in politieke zaken 1
Wanneer de klerikale voorvechters nog
beweren dat de katholieke partij geene
confessionneelc partij is, welen we wal
hun te antwoorden.
Doch wat de man zegde van de Belgi
sche rente zal niet met veel smaak in de
Wetstraat zijn onthaald.
Men weet, inderdaad, dat de benoeming
van M. Liebaert tot minister der schatkist
kermisklokken de doodsklok van
I) l nnoneen voor Belgie uitgezonderd beide I laanderen, aismede die voor hei Buitenland worden ontvangen door den Office se Publicitè, Vagdalenastraat, Brussel.
Mei) scfll.jjrt in bij CalMIIXE DRIJ.VEIIV, Drukker-Uitgcver. te Veurne, en in de Postkantoren des Rijks.
meer ook het klerikalisme achteruitwijkt, veeleer heeft bij de gevoelens
Geleerdheid stolt den mensch in staat met j r'*-r
gezonden zin te overwegen en te beoor-
deelen, zich eene ernstige meening te
vormen over politieke en maatschappelijke
I toestanden, en dat is bet juist, wat onze
I tegenstrevers het meest vreezen.
Om aan goedzakkige lieden te doen ge-
looven dat zij niet tegen het onderwijs,
maar enkel legen dwang zijn, herhalen de
klerikalen bij elke gelegenheid dat zij
scholen met hunne eigene centen slichten
en onderhouden. Zoo! zoo! Zijn dan de
7 of 8 millioenen, die zij jaarlijks als toe
lagen uit de Staatskas putten, ook hunne
eigene centenMaar, dal is nu voor van- - -4—
daag de kwestie niet. Zoo de klerikalen lezers op dc nieuwe uurtabel der treinen
scholen stichten, dan is het niet lot bevor- en trams, aan het hoofd van ons blad
dering van het onderwijs, maar enkel om geplaatst.
leerlingen uil de officiëele scholen te trek- n..! m
ken en aan dezen een zoo min mogelijk WeGPcll 68116 Bekentenis,
wetenschappelijk onderricht te geven, dal
veeleer een sectarische opleiding beoogt Voor iemand die nog niet weten zou
dan wel het inprenten van begrippen, die 'vat dc katholieke partij in Belgie is, be-
naar hooger geestesontwikkeling kunnen staal er mogelijkheid dit thans te ver
voeren. De klerikale scholen bevorderen
enkel de belangen der klerikale partij, zij
trachten enkel, door dit middel, nieuwe
aanhangers voor hunne zaak te winnen.
Dc leerplicht zal altoos, bij de klerika
len alleen, verstokte en onhandelbare
tegcnkanlers vinden. Immers, bet natuur
lijk gevolg dezer hervorming zou zijn dal
do scholen, zoowel officiëele als klerikale
regelmatig bijgewoond werden. Ware dit
zoo, dan zouden de klerikale scholen wel
gedwongen zijn, om hunne mindere waar- ?e 'stc verarin*“ 1C
de niet al te zeer in ’t oog te doen sprin
gen, hun onderwijs op meer welenschap-
pelijkcn voet in te richten. En zie, is dat
juist wat ze zooveel mogelijk vermijden.
Ja, de klerikalen zijn en blijven de vijan
den van het onderwijs; zij zullen hel nooit
bekennen, maar gansch hunne werking,
gansch hun streven bewijst bel genoeg.
Hun eigen belang gebiedt hun overigens
alles in ’t werk te stellen, opdat het volk
bekrompen en onwetend blijve.
Wij, liberalen, wij aanzien integendeel
het onderwijs als iets onontbeerlijks om
waardig en deftig door de wereld le gera
ken. Wij willen daardoor niet alleen aan senap Bruaerl van verre
eenieder wapens verschaffen in den strijd hennen, doch t moet een gerokte propa-
voor het bestaan, maar ook bij allen de f>anfNst voor de goede zaak zijn, te oor-
slaal er mogelijkheid du thans te
nemen.
Hij hoeft daartoe slechts in de katho
lieke bladen van Parijs het verslag te
lezen over het katholiek congres, Dinsdag
in deFransche hoofdstad gehouden, onder
voorzitterschap van Mgr Amelte, hulp
bisschop van Parijs, congres vooral belegd
om de katholieke partij in Frankrijk herin
le richten.
Op dit congres werd, natuurlijk, over
koetjes en kalfjes gesproken, maar de
j er werd afgelegd,
behelst voor ons, eene goede les.
Zeker heerschap, Bruaert genaamd, had
de taak opgenomen aan de congresleden
diets te maken wal de katholieke partij in
België is.
De katholieke partij in België, riep hij
uil, erkent de oppermacht van den gods
dienst zelfs in politieke zaken. De priesters
aldaar bemoeien zich zooveel met politiek
als met religie en ze varen er goed bij.
Ons land vindt daarbij bate, want de bud-
jcllcn sluiten met bonis zoodat de Belgi
sche.... rente een Imogen koers voert.
Wij hebben ’t genoegen niet, dit heer
schap Bruaert van verre of nabij te
gandisl voor de goede zaak zijn,
zucht naar verheffiing, naar hoogere ken- deelen naai zijne woorden.
Deze geloofsbelijdenis dient dan ook in
een kasken te worden gehangen«In
oppermacht
de Belgische katholieke partij blijkt daarop
samengetrokken.
Aan 't kiezerskorps te zorgen dat het
Belgisch volk weldra jubelend moge uit
roepen de tjevenpartij heeft geleefd. Nu
is zij dood en begraven. R. I. P.
En dan zullen in gansch het land de
dien ze ons wiïlcn le slikken geven bedoelt T
hei politiek regiem waarmede wij in Mewkafisnie orerheerseben.
Belgie begiftigd werden van 1870 tol 1878 j
met Jules Malou als kabinclshoofd.
Hel is minister de Trooz die verklaard I
heeft dal hij de Iradiliëu, ingevoerd door
zijn voorganger Malou, zal voorlzcttcn.
En weet gij waarin dc politiek van
Malou heeft bestaan
In T verknoeien der kieswetten.
In T gestadig vermeerderen der belas
tingen.
In 't ondermijnen van het volksonder
wijs met de lagere scholen cn otlicieële
onderwijzers geheel cn al le stellen onder
de macht en den dwang der priesters.
Met dc zuurgewonnen centen der be
lastingschuldigen aan kerken en kloosters
te grabbelen te werpen.
Met dc openbare besturen op te vullen
met klerikale creaturen cn nulliteiten.
Met alle openbare werken, verbeterin
gen van wegen, enz., zooveel mogelijk
uit te sluieren.
Mol hel materieel van de ijzerenwegen
op eene schandalige wijze te laten ver
vallen.
Builen dal bekommerde hel ministerie
Malou zich weinig met het verwezenlijken
der andere punten van 't katholiek pro
gramma. Op eene groote partijvergadering
te St. Nikolaas werd hem zijne houding
door de Renkins cn Helleputten van dien
tijd heftig verweten en vroeg men hem,
in den naam der bisschoppen, wat bij aan
’t bewind eigenlijk gedaan bad.
Malou, die wel iels van den geest van
Woeste had, antwoordde: «W’ij hebben
geleefd Wat wilt gij nog meer?»
Wat in andere woorden wilde zeggen
«Wij hebben ons aan de kas gehouden en
de partij er zooveel mogelijk laten uit
putten.
Over het hoofd van Beernaert cn de Smet
de Naeyer wil het ministerie de Trooz tot
deze bloedzuigerspoliliek terugkeeren. Het
is de eenige beteekenis welke wij kunnen
hechten aan zijne verklaring dat hij de
traditiën van Malou wil hernemen en
voorlzetlen.
De klerikale partij veracht en versleten,
zal zich wellicht met dit opslorkerspro-
gramma le vreden stellen. De herlapping
van het ministerie, onder de leiding van
comte de Smet de Naeyers eersten luite
nant de Trooz, kon overigens geen andere
beteekenis hebben.
Aan de kas zitten, zich aan ’t bewind i
vastklampen cn kunnen uitroepen: «Wij tegenover
hebben geleefd 1Gansch hel programma 4lAm bon
zooniet van 't katholicisme, dan toch van j
18,12
Statie 7,46
Voorstad 7,50
19,18
19,23 21,36
ADVERTENTIE-BLAD
Vertrok uit Veurne naar het Binnenland
1.37 6,12 6,49 8,03(Dixm.) 9,53 11,55 13,11 (naar Thourout) 15,53 18,03 19,02(Dixm.) 20,18
Vertrek uit Veurne naar Duinkerker
5,40(Adink.) 7,30(Ad.) 7,43 9,52 10,47(Ad.) 12,10(Ad.) 14,40 18,05 18,15(Ad.) 20,17(Ad.) 22,07
Waarom zijn dc klerikalen tegen den
leerplicht? Volgens hunne gazetten is hei
omdat zij daarin eenen eersten stap zien
naar verplichtend, wereldlijk onderwijs,
hetwelk zij beweren zonder het te be
wijzen - gericht le zijn tegen den gods
dienst. Voor eenieder, die klaar ziet, is dit
argument maar een voorwendselimmers
onze Grondwet waarborgt de vrijheid van
onderwijs en bel behoeft geen betoog dat
er in België nooit spraak kan zijn die vrij
heid af te schaffen. Bestond dus de leer
plicht in óns land, ieder huisvader zou
zijne kinderen naar de school zijner keus
Vertrekuren vnn den liuiirtHpoorwog tot se/i
Vertrok van VEURNE naar NIEUPOORTen OOSTENDE:
Statie 5,00 6,50 10,05 12,18 13,20 15,16 16,42 18,06
On,vte .Markt 5,05 6,55 8,14 (Pan.str.) 10,10 12,23 13,25 15,21 16,48 18,11
Vertrek uit VEURNE naar YPER.
Statie 4,34 7,43 9,55 10,26’ 13,16 16,02
Voorstad 4,39 7,48 10,00 10,31 13,21 16,07 18,17
C) Alleenlijk den Woensdag. Vertrekt Groote Markt om 10,20 u.
Vertrek uit Veurne naar DE PANNE.
Statie 5,50 6,52 8,38 9,54 11,20 12,22 14,39 18,04 19,12
Pannestraat 5,56 6,58 8,10 8,44 10,02 11,26 12,28 13,44 14,45 15,57 17,08 18,10 19,18 20,54
Vertrek uit De Panne naar VEURNE.
Terminus 6,20 7,30 8,28 9,18 10,20 11,50 13,09 14,08 15,05 16,32 17,32 18,34 19,45 21,20
Vertrek uit Veurne naar POPERINGHE.
10,20 (10,40 den Woensd.) 14,25 18,05 21,00 (tot aan Bevoren).
10,24 (10,44 id. 14,29 18,09 21,04 id.
------T----
