VAN VEURNE
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
I
CONGO.
11
Hel Willems-Fonds.
Belgie.
GEMEENTERAAD VAN VEURNE.
Willems-Fonds - Afdeeling Veurne
Concerl-Voordracht
De Wel Vanderlinden
gestemd.
Gelukkig Belgie.
Zaterdag ÜJ5Ï Februari 1908.
Nr 8
82' jaar.
I;
DEMOS.
(Wordt voortgezet).
180
14
8
70
3
Woensdag 19 Februari 1908.
met groole meerderheid gestemd door
meestal de zoojiberale als klerikale Sena
toren. Deze wet regelt het gebruik der
Nederlandsche taal op de rechtbanken
van Brabant.
Beter laat dan nooit, ’t Was reeds lang
genoeg dat vooral de Vlamingen van
Brabant verslooten waren.
Als wij eene goede noot kunnen geven,
laten wij bet niet, als hel maar rechtvaar
dig is. Al is Renkin, een politieke vijand,
dees maal wenschen wij hem geluk met
die Vlaamsche overwinning.
wijs daarvan levert de statistiek der prij
zen in de laatste jaren opIn 1887 stond
de caoutchouc aan 3.70 fr. de kilo; in 1890
4.50 fr.; in 1895, 5 fr.in 1900, 7,50 fr.;
in 1905, 9 fr. en 1906, 10 fr. de kilo. Die
rijzing gepaard met immer wassende
noodwendigheden hebben de andere
koloniseerende landen niet onopgemerkt
laten voorbijgaan.
In Azië, onder ander, heeft men uilge-
breide plantages van caoutcboucboudende
slingerplanten aangelegd weldra zullen
zij, wetenschappelijk geleid in eene streek
waar eerste en goedkoope werkers te
vinden zijn, de wereld overrompelen met
caoutchouc waartegen wij in Congo niet
zouden kunnen concurreeren. De neger
van den Congo is lui, vadsig. Zijne vrouw
of liever vrouwen zijn zijne slaven en ver
richten hel werk. Hij jaagt, vischt of oor-
logt. Zelfs voor hel leggen van den Congo-
spoorweg was men verplicht, coolies uil
de Porlugeesche bezittingen, kaffers, ja
Chineezen aan te werven, zoodanig is de
neger weerspannig voor hel werk.
Wal wil men dus droomen van econo
mische toestanden voor de ontginning der
natuurlijke bronnen van land, als de
eerste noodwendigheid, hel handwerk
ontbreekt.
En in dergelijke toestand, Congo, als
Belgische kolonie, heeft echter niets te
vreezen, hel moederland is rijk, betaalt
gaarne en door de overname zelf zijn wij
borg voor de schulden.
Ja, in geval van overname zijn wij ver
plicht, al de leeningen door Congo aange
gaan aan pai i uil te betalen.
OP ZONDDAG 23 FEBRUARI,
om 5 ure slipt, in hel GasthofDe Rheto-
rika Houtmarkt.
Spreker Heer Dokter R. JOOS.
OnderwerpDE LUCHT.
Een goede nota voor het Ministerie en
den Senaat. De wet Vanderlinden, kranig
verdedigd door Minister Renkin, werd
Een gunstige wind waait in de zeilen
van hel Willems-fonds en stuurt hel met
onverzwakte kracht vooruit.
In hel vorig bericht mocht geestdriftig
gewag gemaakt worden van hel slichten
cener nieuwe afdeeling te Moerbeke.
Thans komt de blijde tijding, dat de af
deeling te Anlst een ongemeen bloei
tijdperk is ingetreden. Ze lelde in 1907
drie en vijftig leden; met 1908 is dit getal
met negentig vermeerderd. We meenen
dal zulk een mooie uitslag vooral te
danken is aan den Heer A. Brys, die nu
aan hel Willems-fonds uitsluitend de voor
beeldige toewijding besteedt, die vroeger
vooral ten bate van hel onzijdig Neder-
landsch Verbond werd aangewend. Er is
in deze afdeeling een geheel afzonderlijk
bestuur tol stand gekomen om alleen voor
onderwijs en feesten te zorgen. Reeds
werden de leden op een prachtig «geuzen-
feestvergast. Met karnaval wordt voor
de kinderen een aantrekkelijk feest voor
bereid. Hel programma der werkzaam
heden beval de invoering te Aalst van het
Hooger Onderwijs voor hel Volk, Liederen
avonden, Wijkvoordrachten, hel slichten
van eene letterkundige en wetenschappe
lijke afdeeling met eene leestafel.
Hel Willems-fonds zal op die wijze daar
hel centrum worden van hel intellectueel
vrijzinnig leven, zooals liet op de alge-
meene Vergadering te Gent zoo sterk
werd aanbevolen. Inlusschen hield de
Heer Cnudde in deze stad eene belangrijke
voordracht over het officieel onderwijs.
Te Tongeren, waar we de herleving
der afdeeling reeds hebben mogen aan
stippen, gaat hel met nieuwen moed
steeds vooruit. De Heer C. Baillien hield
er een voordracht overde Vlaamsche
Letterkunde van 1830 tot 1880.
Te Brugge slaagt de proef om volks
voordrachten iu te richten zonder toevoe
ging van al te kostelijke concerten op uit
stekende wijze. Telkens is voor de maan-
delijksche voordracht de zaal stampvol.
Ditmaal trad de Heer M. Basse op met hel
onderwerp Hildebrand als volksdichter,
waarmede hij evenveel bijval inoogstle
als de vorige sprekers.
Te Antwerpen was het een schit
terende feestavond ter gelegenheid van de
voordracht van Prof. J. Vercoullie over
Hoe nieuwe godsdiensten ontstaan. Hel is
te hopen dal de instelling der volksvoor
drachten daar ook vasten wortel moge
schieten.
Te Nieuwpoort besprak de heer
ingenieur L. Vanden BergheFrederik
van Eeden en den Kleinen Johannes. Iets
heel moois en oorspronkelijks was de
voordracht van Prof. J. Vercoullie over
Het Oude Lied te Veurne met uitvoe
ring van liederen door vier meisjes uit de
burgerij en twee knappe zangers.
Te Brussel behandelde Prof. C. De
Bruyne, schepen der stad Gent, de
Plantenbiologie onzer zeekust met Licht
beelden.
Schaarbeek heeft zich ditmaal
tevreden gesteld met aan de leden een
kostelooze verlooning in den Nederland-
Scbouwburg aan te bieden.
Te Oudenaarde sprak insgelijks
Prof. De Bruyne. Het onderwerp was
Het Leven in de diepte der zee. Eenige
leden voerden op dit feest een paar
looneelstukjes op.
Dezelfde voordracht werd door Prof.
De Bruyne gehouden te St. Niklaas,
waar reeds een heele reeks belangrijke
volksfeesten zijn ingericht geworden. Daar
traden als sprekers opde Heeren M.
Sabbe, met Fan Duyse’s Liederboek;
V. Fris Piet Paaltjes; J. HamendtIets
over de Vlaamsche Beweging; G. Van
Goelhem De Ketterij in de Middeleeuwen;
Fr. Van Dijcke De Verburgerlijking der
Godshuizen; A. Reychler De Steenkolen.
Te Gent zet de afdeeling geregeld
hare werkzaamheden voort en weel, naast
hel onverpoosd zorgen voor de steeds
toenemende ontwikkeling der volksbiblio
theken, wekelijks concert-voordrachten
en liederavonden in te richten, die met de
schoonste uitslagen worden bekroond.
Als sprekers traden op De Heer P. Anri
Leerplicht; Mevr. Lievevrouw-Coopman
De Evolutie van het Volksonderwijs; de
heer M. Sabbe Onze Raadsels; Dr Schoen
feld Hoe verdedigt zich ons lichaam teqen
zijne vijanden.
Moge hel degelijk werk, dal daar zoo
flink is verricht geworden, nu ook de
andere afdeelingen ter navolging aan
sporen
Waren aanwezig: Al de leden, behalve
M. de Burgemeester, wegens onpasselijk
heid belet.
In afwezigheid van den heer Burge
meester wordt de zitting voorgezeten door
M. de Spot, 1* schepen.
De Voorzitter verklaart de zitting ge
opend, en doel lezing geven van hel ver
slag der vorige zitting, hetwelk goedge
keurd wordt.
le Punt.Samenstelling der verschillige
bestuurlijke commissiën
Aangezien er verandering gekomen is
in de samenstelling van den Gemeenteraad
moet er ook wijziging gebracht worden
aan de verschillige Commissiën.
Na eene korte bespreking onder de
leden, worden deze Commissiën samenge
steld als volgt
Geldwezen.
MM. Pil, Declerck en Therssen.
Openbare Werken.
MM. de Spot, Demuys en Dambre.
Onderwijs en Schoont Kunsten.
MM. de Spot. Verraes en Van Hee.
Betwistbare Zaken.
MM. De Haene, Donck en Bouten.
Dit Blad verschijnt den Zaterdag van iedere week. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: 4 fr. ’s jaars; met de post 5 fr. Een afzonderlijk nummer 10 cent.
Bekendmakingen 20 centiemen den drukregel. De groole letters volgens plaatsruimte. Reklamen 50 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr.
Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uilerlijk tegen Vrijdag middag vrij en onderteekend toe te zenden. Artikels ongeteekend of personaliteiten
bevattende, worden niet opgenomen.
De Annoncen voor Belgie, uitgezonderd beide Vlaanderen, alsmede die voqr het Buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel.
Men schrijft in bij CAMILLE BRUNEIN, Drukker-Uitgever, te Veurne, en in de Postkantoren des Rijks.
Al wal de voorstanders van de annexa
tie van Congo voor den dag halen ten
voordeele hunner plannen, zijn enkel hol
klinkende woorden, al bluf. Expansion
mondiale», digniteit van Belgenland dat
zijn zwart kind niet mag verslooten,
dankbaarheid voor hel werk van den
Vorst; dal zijn al woorden en gedachten
die niet veel aarde aan den dijk brengen.
Heden zijn wij praktische mensclien. Wij
zeggen 2 en 2 is vier en willen de proef
op de som. Wij willen daden, waarborgen
maar geene ijdele aanbevelingen, al klin
ken ze nog zoo luid, al komen ze van nog
zoo hoog.
Expansion mondiale», wereldsche uit
breiding voor België. Wie durft er daar
over spreken? Wij, Belgen, wij zouden
den wereldmarkt willen bemeesteren, wij
die nog den moed niet hebben onze vader-
landsche plichten even gelijk op alle Bel
gen te leggen; wij, die nog de plaatsver
vanging dulden. Wij zouden willen andere
landen overmeesteren, als wanneer wij
samen met Spanje en Busland I! de eenig-
sle landen zijn waar schoolplicht onbe
kend is! Onze machtige geburen, Enge
land, Duitscliland, Frankrijk, ons klein
broederland Nederland, bezitten allen
kolenien, maar ook bij hen hebben zij ge
zorgd voor inwendige verbetering. Overal
in die landen bestaal schoolplicht, alge
meen kiesrecht en algemeen soldaten
plicht.
Eer wij mogen denken op koloniën,
maken wij ons eerst van al sterk om al
hel nul le kunnen er uittrekken die T mo
gelijk is, zoolang wij niet strijden met
menschenplicht. Annexatie mag geene
dwingelandij beduiden. Koloniseeren en
beschaven mag men niet uitbuilen ver
klaren.
Nader beschouwd welke zijn voor ons,
in den tegenwoordige!) toestand, de na-
deelen die eene annexatie van Congo na
zich kan slepen.
j* Finanlieele nadeelen. Aangezien
Congo tot nu toe als eene groole caoul-
chouc-mijn, wier welvaart rechtstreeks
van den caoutchouc-bandel afhangt.
Edoch zijn de kosten van voortbrenging
in Congo zeer hoog en ware het niet dat I
de caoutchouc thans aan tot nu toe onge
kende hooge prijzen staal, nooit had Congo
kunnen rekenen op eenig gewin. Een be-
Uil eene statistiek gemaakt op het 4de
linieregimeul nopens de graad van ge
leerdheid der klas van 1907, blijkt hel
volgende.
Op 360 man die onderzocht werden,
vond men
Totaal ongeleerd
Enkel lezen
Enkel schrijven
Lezen en schrijven maar niet
rekenen
Lezen en schrijven en de vier
hoofdbewerkingen in rekenen
Met Middelbaar Onderwijs
Niet waar, de klerikalen hadden reden
de oflicieële scholen te sluiten en die le
vervangen door aangenomene.
Leve de kloosterscholen
Leve de plaatsvervanging
Leve het katholiek ministerie
85 man
14
ADVERTENTIE-BLAD
6,49
4,37
20,17 (Ad.)
22,04
7,43
7,30(Adink.)
19,38
0
18,12
18,17
19,10
19,16
■I rltai* -
Vertrekuren van den Buurtspoorweg met 3 Januari
Vertrek van VEURNE naar NIEUPOORTen OOSTENDE:
Statie 5,05 6,56 9,56 12,22 13,22 15,16 18,04 20,04
Groote Markt 5,10 7,02 8,56 (Pan.str.) 10,01 12,27 13,27 15,22 18,09 20,09
IV.
15,53 18,03
Vertrekuren van tien IJzerenweg met 3 Januari 19OH
Vertrek uit Veurne naar het Binnenland
8,03 9,53 11,55 13,44 (naar Thourout)
Vertrek uit Veurne naar Duinkerke
I 9,52 12,10 (Adink.) 14,40 18,05
Vertrek uit VEURNE naar YPER.
Statie 4,34 7,43 9,55 10,26* 13,06 16,02
Voorstad 4,39 7,48 10,00 10,31 13,11 16,07
Alleenlijk den Woensdag. Vertrekt Groote Markt om 10,20 u.
Vertrek uit Veurne naar DE PANNE.
Statie 6,22 9,50 11,44 14,26 16,06
Pannestraat 6,28 8,15 9,56 11,50 14,32 16,12
Vertrek uit De Panne naar VEURNE.
Terminus 6,46 8,40 10,28 12,10 14,52 17,32
Vertrek uit Veurne naar POPERINGHE.
Statie 7,46 10,20 14,25 18,05
Voorstad 7,50 10,24 14,29 18,09
