VAN VEURNE
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
Vervolging.
In ’l Willenis-Fonds.
Verschil van handelwijze.
De kaart is gekeerd.
Zeevaartinstellingen Brussel.
Voor den Landbouw.
Zaterdng IS April 1908.
IV 16
T zal niet ge-
Reporter.
zijn de 17 volgende series, ieder
Zondag laatst had in het Willems-Fonds
het zesde en laatste feest plaats van hel
dienstjaar 1907-1908.
Op hel programma Concert en Voor
dracht over de Congo door Dr Barbier.
De heer Voorzitter Dr Barbier heeft met
een ongemeen talent, hem eigen, ons
gedurende twee volle uren onledig ge
houden over de topografie, het dieren-,
planten- en delfsloffenrijk, alsook over de
verschillende menschenrassen van den
Congo, hunne zeden en godsdiensten.
Wal verschil van handelwijze tusschen
liberale en klerikale gemeentebesturen.
De voornaamste bezorgdheid van de
eersten is de ontwikkeling van hel volks
onderwijs. De laatsten, integendeel, leggen
er zich op toe om al de avond en bewaar
scholen af te schaffen en hel getal ge
meentescholen lol hei laagste minimum
te doen vallen. De eerste zoeken leven en
bedrijvigheid in de gemeente te brengen,
de tweeden willen hel openbaar leven tol
de kerkelijke ceremoniën beperken en
maken van de gemeente een klooster.
Welke is, in Belgie, de klerikale stad
waar er vooruitgang le bespeuren is?
De bevolking van hel klerikale Brugge
vermindert in slede van aan le groeien.
Te Sinl-Nikolaas, alhoewel nijverheidstad,
is er stilstand. In deze laatste stad, voor
wat de laatste jaren betreft, verlaten er
meer inwoners de gemeente als dal er
bijkomen.
Nagenoeg een derde gedeelte van
Brugge’s bevolking staal op hel armen-
boek ingeschreven. Te Sinl-Nikolaas bijna
de helft.
het voosken, dat de gewichtige kwestie
der Congoovername moet opgclost worden
door hel vaderlandse!) akkoord der par
tijen en dal de regeering op de liberale
groepen van Kamer en Senaat rekent om
dit akkoord te verwezenlijken.
Waar is de tijd dal diezelfde gazetten
alle dagen lieten hooren dal de liberale
partij voor goed dood en begraven was
En ’t is nu op diezelfde liberale partij
dal zij moeten een beroep doen
Zonder de medewerking van de libera
len zijn zij machteloos.
De klerikale regeering is niet in slaat
nog iets van belang eigenmachtig uit te
voeren.
Zij is zelfs over hare eigene meerder
heid niet meer meester 1
Zij moeten de liberalen erkennen en
smeeken.
Welke ommekeer op enkele jaren lijd
En thans dal in de klerikale partij, zoo-
I wel als in de geestelijkheid, de rijke de
s men de klerikalen hoort zijn t al echte meesters zijn, is alle heerschzucht
j en vleierij mode, en onderdrukking en
vervolging de middelen, en pracht en
weelde het doel.
Rond een 11 Juli, of rond cene kiezing
wordt nog wel voor een paar uurtjes ge
schermd met de Vlaamsche goedendag,
gehuild van den Vlaamscben Leeuw. Ja
zelfs ziet men Pauzelijke vlaggen uilhan-
gen ter eere onzer vrijheidshelden. Doch
T duurt juist als een zomcronweer, een
paar donderslagen en een goeden bliksem
straal, en de gansche Vlaamsche rommel
steekt men op den roomschen zolder
Spitst de ooren langs de straten en
hoort hoe onze Vlaamsche priesters
steeds F ransel) praten, met onze katho
lieke Vlaamsche brullende leeuwen. Ziet
hoe halsstarrig zij weigeren in de vrije
geestelijke scholen, de Vlaamsche taal, de
taal van hunne trouwste dienaars in
Belgie in cere te stellen.
De rijken willen niet en
beuren.
Buigen of barsten is de leus en wie niet
danst, zooals de rijken, de machtigen
fluiten, wordt geworgd.
Moest Christus wederkeeren en zijne
kerk van dichtbij beschouwen zou hij zich
afvragen of de hedendaagsche katholieken
zich nog wel herinneren waarom hij op
den Golgotha gestorven is I
DEMOS.
Uitkeerbaar den 1 Juli 1908.
Uil Blad verschijnt den Zaterdag van iedere week. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: 4 fr. ’s jaars; met de post 5 fr. Een afzonderlijk nummer 10 cent.
Bekendmakingen 20 centiemen den drukregel. De groote letters volgens plaatsruimte. Reklamen 50 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr.
Men wordt verzocht alle hoegenaamd® artikels uilerlijk legen Vrijdag middag vrij en onderteekend toe te zenden. Artikels ongeteckend of personaliteiten
bevattende, worden met opgenomen.
I>e Annoncen voor Ifel.ne, uiige: onderd beide Vlaanderen, alsmede die voor hel buitenland worden ontvangen door den Office de Pubijcité, Magdalenastiaat, Brussel.
Men schrijft in bij CAMIIJLE lUtUWEIW, Drukker-Uitgever, te Veurne, en in de Postkantoren des Rijks.
S3 jaat*.
Bij de 42° trekking van 8 April
1908, Zij II uê li luifjcuui
van 25 stuks, uitgekomen.
689 1217 1773 2369 2492 2877
3331 4398 5735 6207 6354 6828
7837 10683 10707 14917 15409
De premies bevielen aan de volgende
nummers:
lammeren, doodbrave sukkelaars die geen
mier zouden zeer doen. Zij loopen zoo
hoog op met de Chrisleno naastenliefde,
z'j hebben gedurig Christus cn zijne
goddelijke wóórden op de lippen, zij
spreken zooveel van liefdadigheid, men-
schenliefde, verdraagzaamheid, verduldig
heid en wie weel al van hocvclc godde
lijke en niet goddelijke deugden. Als men
echter van dichtbij hunne handelwijze
beschouwt, hunne vcrvolgitigsgeesl, hunne
dwingelandij onderzoekt, vraagt men zich
of men zich niet voor een droom bevindt,
ol werkelijk do menschelijke stoutmoedig
heid zoo ver kan gaan dal de godsdienst
zoo logenachlig gebruikt wordt tol poli
tieke doeleinde, lol jacht naar géld en
goed, tot verkrachting der vrijheden, tot
het onderdrukken der kleinen.
Een paar voorbeelden op politiek terrein.
Onder andere dachten twee brave eer
biedwaardige priesters, zich steunende op
de Pausclijkc encycliek van 15 Mei 1901
Reruni Novarum, dal hel hun loegolaion
vvas, ja zelfs prijzenswaardig, de kleinen
te helpen tol lotsverbetering. Immers de
Uaus had in die encycliek nagenoeg de
plichten der rijken alsóok de rechten der
armen willen min of meer bepalen. Die
handelwijze beviel do groote jannen der
klerikale partij niet cn otn de rijke bazen
te behagen wierden beide priesters ver
volgd. Zij die beweren, dal liberalen bel
Priesterkleed niet eerbiedigen, waren de
eerste om dat kleed le bespotten er. in de
modder te sleuren. Wie zal ooit de Calva
rieberg van Pastoor Daens in den grond
kennen Wie zal ooit de vervolgingen
tegen Priester Fonteyne opsommen
Niet alleen op politiek gebied, ja, op
louter taalgebied, werd door de hoogere
geestelijkheid een veldtocht ingericht. Uit
hel seminarie mochten geen priesters
komen die konden T volk begrijpen, die
verstonden wat het wil. De Vlaamsche
beweging moest onderdrukt worden,
Beene eigene gedachten, enkel gemo-
deleerde geesten naar de wil van eenige
Groote alvermogende franschgezinde pre
laten. Ook in dit gebied was de leus
buigen of barsten.
Wij zouden ook de treurige geschiede
nis der vervolgingen van Priester Guido
Gezelle, Priester Verliest enz. kunnen
aanhalen. Eerst als professors in T semi
narie, wilden beide cene schaar jonge
vlaamsche volk- én taalminnende priesters
vormen. Beide werden uil hel seminarie
gebannen, de eene als geestelijke bestuur
der van een nonnenklooster, de andere
als kleine pastoor in cene vergetenedood.
kleine parochie van Vlaanderen. Hunne
yolgelingen en vrienden wierden ook uil
1 seminarie verwijderd, onder andere de
I
Van Hee, De Game en Vyucke.
Deze leerrijke voordracht, die voor den
i spreker eene ware en overgroote kennis
Alle dagen herhalen de klerikale gazetten daarstell over hel besproken onderwerp,
z)„. wercj met de meeste aandacht aanhoord
en herhaalde malen door handgeklappen
goedkeurend beantwoord.
Wal het zanggedeelte betreft, dit werd
nogmaals aan goede handen toevertrouwd
Mejuflërs Angèle De Haese, Rachel de
Vallejo en Leonie Van Elslande hebben
beurtelings en op zeer goede wijze hunne
lieve slem laten bewonderen en toejuichen.
De heeren Germain de Vallejo eu Camiel
Van Elslande hebben, de eene in het
deftige, do andere in hel kluchtige, blijken
getoond van kunstgevoel in de voorge-
dragene stukken.
De heer Prosper Terlinck, heeft zooals
gewoonte, de begeleiding waargenomen
van het zanggedeelte.
Na de voordracht sprak de heer Voor
zitter Dr Barbier, eenige woorden van
dank uil aan hel adres van de heeren
voordrachtgevers de heeren Advokaat
Lesaffrc en Dr Joos; aan Mevr. Lesaffre,
wegens hare medewerking in hel Kerst
feest; aan Mevr. Prosper Terlinck, Juffers
A. De Haese, R. en E. de Vallejo, L. Van
Elslande; de heeren C. Brunein, Germain
do Vallejo, Jozef Dclanoeye en Camiel
Van Elslande, wegens hun belangloos
optreden in de reeks feesten als zange
ressen cn zangers; aan Mejuffer Fornier
en Mr Prosper Terlinck voor de begelei
ding op de piano; aan den heer Apotheker
Ruyssen nopens de versebillige licht
beelden die altijd zooveel voldoening
schonken, on ten slotte aan allen, bijzon
derlijk hel orkest, die medegewerkt
hebben lol hel welgelukken der feesten.
Als afscheid gaf ons de heer Ruyssen
eene reeks lichtbeelden, zichten uit de
verscheidene streken van Congo.
En zoo eindigde het eerste dienstjaar
van ’t Willemsfonds.
De Slaat geeft uit voor den landbouw
jaarlijks 12 miljoen 586,328 franken.
Daarin is begrepen volgens T budget
van 1908
30,000 fr. vergoeding voor paarden.
750,000 fr. vergoeding voor hoornvee
geslacht uil hoofde van knobbellering?
70,000 fr. vergoeding voor hoornvee
door kool aangetast.
160,000 fr.vergoeding voor ontsmetting
enz.
Aan hulpgelden wordt uitgegeven
20,000 fr. aan de landbouwvereenigin-
gen.
321,000 fi. aan onderlinge verzekerings-
bonden.
540,000 fr. aan toelagen voor de pro
vinciën, lol verbetering van hoornvee,
paarden enz.
240,000 fr. aan maatschappijen tol ver
betering van hoornvee, paarden, geilen,
verkens, enz.
Te samen 2 miljoen 131,000 franken.
Voor de jaarlijksche landbouwoptelling
betaalt de regeering 88,000 fr.; er bij
gevoegd bekomt men 2 miljoen 200,000 fr.
ongeveer; meer dan 10 miljoen schiet er
over.
geestni l ---- - T Is waar een minister, met een paleis,
v. _c ‘J,e professors De Grieze, Demonie, rijk betaalde beambten enz. kosten ook
1 geld en moet de boer ook betalen I
i—ai
DVERTENTIE-BLAD
Vertrekuren
15,58 18,03
4,37
0,49
22,04
19,38
18,05
18,09
125
125
125
125
125
125
125
125
19,10
19,16
25
10
13
14
5
13
3
2
9
25
14,25
14,29
25
14
12
15
23
22
25
7
6354
2369
689
2492
689
2369
2492
3331
3331
3331
S. 4398 Nr 12 fr. 125
4398
5735
6207
6207
10683
10797
14917
15409
Vertrek uit VEURNE naar YPER.
Statie 4,34 7,43 9,55 10,26" 13,06 16,02 18,12
Voorstad 4,39 7,48 10,00 10,31 13,11 16,07 18,17
Alleenlijk den Woensdag. Vertrekt Groote Markt om 10,20 u.
Vertrek uit Veurne naar DE PANNE.
Statie 6,22 9,50 11.44 14,26 16,06
Pannestraat 6,28 8,15 9,56 11,50 14,32 16,12
Vertrek uit De Panne naar VEURNE.
Terminus 6,46 8,40 10,28 12,10 14,52 17,32
Vertrek uit Veurne naar POPERINGHE.
Statie 7,46 10,20
Voorstad 7,50 10,24
van «Ion IJzerenweg met 3 Januari
Vertrek uit Veurne naar hot Binnenland
8,03 9,53 11,55 13,44 (naar Thourout)
Vertrek uit Veurne naar Duinkerko:
7,30(Adink.) 7,43 9,52 12,10 (Adink.) 14,40 18,05 20,17(Ad.)
V ertrekuron van «len Hiiurtapoorwoginctd Januari
Vertrek van VEURNE naar NIEUPOORTen OOSTENDE:
Statie 5,05 6,56 9,56 12,22 13,22 15,16 18,04 20,04
«route Markt 5,10 7,02 8,56 (Pan.str.) 10,01 12,27 13,27 15,22 18,09 20,09
i rrr
S. 14917 Nr 12 fr. 10000
1000
500
250
250
125
125
125
125
125
125
-4 VI VUU V l U M U V 4 1 z
