1
VAN VEURNE
I
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
Klerikale ^Voorden
en Daden.
Cijfers.
Vlaamsche Beweging.
KOSTELOOS IN EEN JAAR
EENE VREEMDE TAAL LEEREN.
83' jaar.
IV 36
September 1909.
Zaterdag
I
het
en
den werkman
toch be-
’i grootste ge-
veel te wen-
in 1884,
- inwoner,
weging alzoo uitleggen, lasteren de Vlaam
sche beweging, juist gelijk deze die be
weren dat het liberalismus de strijd is
tegen den katholieken godsdienst, het
liberalismus lasteren.
De Vlaamsche beweging is eene behou
dende, eene conservatieve beweging, die
onze vlaamsche taal, onzen vlaamschen
11
De feesten van Bodenbach waren de
verheerlijking der «Vlaamsche Beweging
hoort men zeggen.
Er is daar een deel waarheid in, maar
er is ook een deel valschheid.
De Vlaamsche beweging gelijkt sommi
ge dier spijzen, die men kan gereed
maken met alle soorten van sausen, en
die lekker zijn of smaakloos, volgens de
saus waarmede men ze opdischl.
De Vlaamsche beweging is gericht
legen Frankrijk, tegen de Walen; zij is
eene aanvallende beweging zoo zeggen
sommigen.
Dit Blad verschijnt den Zaterdagavond. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: 4 fr. ’s jaars- ner oost fr p
Notarieele annoncen 15 cent, den drukregel. Groote letters volgens plaatsruimte. - Reklamen 50 cent - ReKr-v er cenL Extri»kten 20 c. den drukregel
Men wordt verzocht alle artikels uilerlijk tegen Donderdag middag vrachtvrij en onderteekend toe te zenden A.-rt- i 6 eerhersteï,inSen 1 fr. den drukregel?
bevattende, worden niet opgenomen. S on®et®el<end of personaliteiten
De Annoncen voor Belgie, uitgezonderd beide Vlaanderen, alsmede die voor het Buitenland worden ontvanaen door d„> n..-n
- i hcede Publicité, Magdalenastraat Bruint
>le" SC11;'lji: Drukker-Oilgever, .e Veurne, en in de Postkant L. Bi,t. l-JS
- -rntr fot 3O September. II 9 -
I ontvangen 1 miljard 248 miljoen franks,
j voortkomende van de verhooging der
i belastingen.
Zij ontleende 2 miljards 53 miljoen
385,435 franks Eene kleinigheid
Aldus had de klerikale regeering tot
hare beschikking, in ’t geheele, 3 miljards
301 miljoen 385,422 fr.
En die spaarzame klerikale minis
ters verteerden jaarlijks, dooreen gere
kend, 137 miljoen 500,000 franks meer
dan hunne inkomsten
Wal zou ’t dan geweest zijn, waren ze
eens niet Spaarzaam geweest
Rekent daarbij dat de Belgische open
bare schuld gestadig aangroeit.
In 1884, bij de aankomst der klerikalen
bedroeg zij 1 miljard 771 miljoen.
En minister Liebaert bekende nog dit
jaar in de Kamer, dat de Belgische Staats
schuld, op 1 Januari 1908, beliep tol de
schrikkelijke som van <lrie miljard,
miljoen frank.
Gaan wij niet den dieperik in
Wilt gij in een jaar Engelsch, Fransch,
Duitsch, Spaansch, Ilaliaansch enz. leeren
spreken en schrijven? Wilt gij Boekhouden,
Snelschrift, Wiskunde, Machienschrift,
enz. leeren BIJNA VOOR NIETS? Zend
uw naam en uw adres aan de English
Club, Savaenstraat, ST-SJO.
Daglessen van 9 lol 12 uren en van 3 lot
7 uur. Zondaglessen van 8 tot 1 uur.Avond
lessen kosteloos van 5 tot 10 uur,
OPENING Zondag 19 September 1909.
Abonnement op trein mei 50 verminde
ring voor alle bezoekers der leergangen.
Vraagt kosteloos uurtabel.
aard, onze vlaamsche vrijheid en onafhan
kelijkheid wil verdedigen tegen uitheem-
sche drukking, juist gelijk het libcralis-
mus eene beweging is, die de vrijheid van
den burger verdedigen wil, tegen de on
rechtvaardige aanmatiging der geestelijk
heid.
Wij welen wel dat de Vlaamsche be
weging door velen slecht verstaan is, en
opgeval op eene dwaze wijze. Die bewe
ging, volgens hen, bestaal in altijd en uit
sluitend vlaamsch te spreken en de vlaam
sche taal op te helderen als de schoonste
der wereld, en in te roepen door woord
en daad Wat walsch is, valsch is Slaat
al dood
Zulke opvatting is eene slechte op
vatting.
Ten eerste, de vlaamsche taal is bij
lange de bijzonderste der talen niet. Hel
engelsch is meer verspreid; het hoog-
duitsch is meer beschaafd; de fransche
taal is klaarder en bondiger; het ilaliaansch
is welluidender; alleenlijk, de vlaamsche
taal is de onze, en, gelijk Gezelle hel zegt:
Laat ze rijk zijn, laat ze kaal;
ze is vlaamsch en ze is de mijne
Hel vlaamsch is onze moedertaal, en
juist gelijk een rechtschapen kind zijne
moeder bemint, niet omdat zij rijk is, of
omdat zij schoon is, maar wel omdat zij
zijne moeder is, zoo ook moeten wij onze
vlaamsche taal boven al beminnen omdat
zij de onze is.
Maar omdat die taal de onze is en als
dusdanig bovenal moet bemind worden,
zulks wil niet zeggen dat wij andere talen
moeten misprijzen en verfoeien, en legen
andere volkeren eenen waren haat dragen.
De volkeren, gelijk de menschen, zijn on
afscheidbare leden van een algeheel; zij
helpen malkander in de baan van den
vooruitgang, en ’t is echte onzin van twist
en tweedracht te zaaien daar waar vrede
én vooruitgang zoude moeten het oorbeeld
zijn.
Ten tweede, de vlaamsche taal is in de
vlaamsche beweging geen doel; zij is
slechts een middel. T Is bij middel van de
taal dal de gedachten van broederlijkheid
en vredelievenden vooruitgang moeten in
hel volk dringen, en T is omdat de vlaam
sche taal, als voertaal dei vooruitstreven
de gedachten zoodanig verwaarloosd is
geweest, dal Vlaanderen zoover ten achter
staal op de baan van vooruitgang en be
schaving.
We aarzelen geen oogenblik om zulks
Dit is valsch; zij die de Vlaamsche be- in volle rechtzinnigheid te erkennen is
de macht van hel klerikalismus zoo sterk
in Vlaanderen, T is bijzonderlijk omdat de
klerikale leiders, de priesters, de taal des
volks gebruikt hebben om hunne gedach
ten te verspreiden, terwijl de liberalen
zulks verwaarloosd hebben. —Vlaanderen
is overgolen met klerikale litteratuur, die
van ’s morgens lot ’s avonds voor enkel
Geen enkele partij maakt zooveel ver
schil lussclien hare woorden en hare da
den als de katholieke; geene politiekers
doen meer beloften in den wind en breken
gemakkelijker hunne plechtig gedane be
loften, dan de vrienden van tegenwoor
dig klerikaal ministerie. Nooit zag men
beloven en minder woord houden door de
partij aan T bewind, dan gedurende deze
laatste 25 jaar; nooit ook zag men meer
paradewetten en schijnhervormingen tot
stand brengen, als de katholieken het
sinds eenige jaren doen, om zand in de
oogen der kiezers te smijten; nooit, nooit
nooit zag men met zooveel onbeschaam-
heid hel geld der lastenhetalers verkwis
ten, zooals de katholieken hel doen, om
nichtjes en kozijntjes te verrijken en hun
kiesdravers te betalen, te onderhouden en
vet trt mesten, als dat hedendaags ge
schiedt.
T Is voorzeker de eerste maai dal men
in België een ministerie ziel dat opentlijk
de kiespropaganda zijner partij betaalt uit
de Staatskas, die jaarlijks wederom met
ons zuurgewonnen geld moet gevuld wor
den.
Onlangs beweerden do katholieken in
een blaadje, dal kosteloos uitgestrooid
werd, waarschijnlijk weeral met alle-
mans geld, dat zij, katholieken, alle
middelen in werk stellen en alle opoffe
ringen doen, om T lot van
te verbeteren; maar zij moeten
kennen dat de toestand van
tal der werklieden nog zeer
schen laat.
En, zoudt ge ’t geloovenze schrij- I
ven dezen toestand toe aan de verslapping I
des gelooft!...
Dat is eene ware spotternij, waarmede
zij de liberalen trachten verantwoordelijk
te maken voor den toestand door liet vijf-
en-twintig jarig klerikaal bestuur teweeg
gebracht.
Hel is immers genoeg gekend dat de
liberalen alle denkwijzen eerbiedigen en
dat het de anti-klerikalen of tegenstrevers
van T Ministerie zijn, die liet katholiek
landsbestuur onophoudelijk dwingen wet
ten te stemmen ten voordeele van volk en
kleine burgerij, en die er nog veel meer
zouden doen stemmen, indien de katho
lieke partij zoo vijandig niet ware aan
alles wat den toestand der werkende klas
sen, der kleine handelaars, der nering-
doeners en der landbouwers waarlijk zou
kunnen verbeteren.
Hel zijn de liberalen die, bij middel van
het wetsvoorstel Warocqué, voorstellen
aan AL de werklieden op 60 of ööjarigen
leeftijd een pensioen van 1 frank daags
I Toen de liberalen, in 1884, het bewind
neerlegden, beliepen de belastingen, per
inwoner gerekend, tot 28 frank 02 c.
In 1908, na een vier-en-twintigjarig
klerikaal bestuur, bedragen die belastin
gen 36 fr. per kop.
Bij het aftreden der liberalen,
beliep de openbare schuld, per
tol 299 fr. 95 c.
I Na gedurende vier-en-twinligjarsn liet
i geluk te hebben gesmaakt, door de
klerikalen geregeerd te worden, beeft
elke Belg nu eene schuld van 465 franks.
In vier-en-twintig jaren heeft Je kleri
kale regeering hel voordeel genoten te
Vertrekuren vnn <len Ijzeren
vnn den Buurtspoorweg met 1 Juli.
to geven, in plaats van de 9 cent, die nu
aan eenigen toegeworpen worden.
Het zijn de liberalen, die de gelijkheid
van stemrecht vragen, terwijl de katholie
ken de voorrechten van de kasteelheeren,
priesters en andere groote klerikalen mor
dicus willen behouden.
De liberalen vragen de afschaffing der
plaatsvervangers en de herinrichting van
het leger, zonder verzwaring der krijgs
lasten, terwijl do katholieken honderden
millioenen stemmen voor nieuwe forten
te Luik, te Namen en te Antwerpen; ter
wijl de katholieken meer mannen vragen,
zonder den dienst te willen verkorten, I
en voorstellen den oudsten zoon, die
meestal de kostwinner is, te doen soldaat
worden.
De katholieken verzetten zich hardnek
kig tegen al de goede en voordeelige her
vormingen, welke de liberalen vragen
voor boer, werkman en kleinen burger.
De katholieken willen niet dat de min
dere klassen onderwezen worden, noch
dat zij welstand en voorspoed genieten;
dal maakt hun immers te klaarziend en te
onafhankelijk, hetgeen aan de klerikalen
zou beletten het volk nog langer uit te bui
len en in dwang te houden.
De boeren- en geitenbonden hebben
geen ander doel, dan de kiezers onder den
klerikalen hiel te houden en ze hunne sla
ven te doen blijven.
Eer de werkman kiezer was, de katho
lieken hielden zich met den werkman en
den nederigen burger niet bezig. Zulks
loont genoeg, dat hunne werkmansliefde
geveinsd is, dat zij enkel en alleen hande
len uit kiesbelang.
Maar, heden beginnen de menschen
klaar te zien; elkeen zegt dal dit klerikaal
lopperspel nu lang genoeg geduurd heeft
bij de aanstaande kiezing zullen de kiezers
in massa stemmen voor de lijst der libe
ralen, der ware en rechtzinnige volks
vrienden, die oprecht goede, voldoende en
duurzame wellen en hervormingen zullen
tot stand brengen.
18,40 20,18
19,20 20,55
18,12
18,17
7,46
7,50
hot Binnenland
18,03 19,02 (Dixm.) 20,18
Duinkerke:
18,05 18,I5(Ad.) 20,17(Ad.) 22,02
l
ADVERTENTIEBLAD
Vertrek uit Veurne naar DE PANNF
8,52 9,54 11.25 I4>44 15 53‘
- -»««»—■■ -
4,37
5,40 (Adink.) 7,43 9,52
Vertrek uren
Vertrok van
Statie 5,00 6,50
Groote Markt 5,05 6,55
Vertrek nit Veurne naar)
6,12 6,49 9,53 11,55 15,51
Vertrek uit Veurne naar
10,47 (A<1.) 14,40 1
VEURNE naar NIEUPOORTen OOSTENDE:
10,10 12,10 13,10 15,00 17,05 18,06 19,18 20.18
8,58 (Pan.str.) 10,15 12,15 13,15 15,05 17,10 18,11 19,23
Vertrek uit VEURNE naar YPER.
Statie 4,41 7,43 9,55 10,26- 13,06 16,02
Voorstad 4,46 7,48 10,00 10,31 13,11 16,07
Alleenlijk don Woensdag. Vertrekt Oroote Markt om 10,20 u.
Statie 5,50 6,52 8,52 9,54 11,25 14,44 15.53 18,04 19,12
Pannestraat 5,56 6,58 8,02 8,58 10,00 11,31 12,39 13,44 14,50 15,59 16,59 18,10 19,18 21.10
Vertrek uit De Panne naar VEURNE.
Terminus,6,20 7,20 8,42 9,22 10,40 11,59 12,59 14,08 15,20 16,40 17,32 18,34 19,45 21,30
Vertrek uit Veurne naar Coxyde-baden.
Statie 5,10 6,15 7,52 9,53 10,48 13,44 14,38 15,32 17,44
Vertrok uit Coxyde-baden naar Veurne.
Terminus 5,42 6,58 9,22 10,18 13,18 14,10 15,08 17,13 18,14
Vertrok uit Veurne naar POPERINGIIE.
Statie 7,46 10,20 14,27 18,05 21,00 (Bevolen)
Voorstad 7,50 10,24 14,30 18,09 21,04
