VAN VEURNE HET ONDERWIJS IN BELGIE. NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT Krot en Compagnie. Gelijkheid voor de Wet. Zaterdag 26 Februari 1910. iv 9 jaar. Een der voornaamste punten van hel liberaal programma is het verplichtend onderwijs; ’lis te zeggen, dal aan de ouders den plicht moet opgelegd worden zoowel de zedelijke als de stoffelijke opvoe ding hunner kinders te verzekeren. Op eenige uitzonderingen na is de kle rikale partij aan deze wel vijandig, en waarom De klerikale partij heelt altijd geweest en zal blijven de partij der on- zeer door de klerikalen wordt veracht, heeft men de openbare fortuin, gedurende hel jaar 1909, met zes duizend millioen franken zien vergrooten. Voor T geluk van Belgie vragen wij dat al de christenen alle dagen een Vaderons zouden bidden, opdat de kiezingen van Mei ons vaderland zouden verlossen uit de handen van Krot en Compagnie. Dat het zoo weze De personen die aan Mr BUYL iets mede te deelen of le vragen hebben, worden verzocht zich lot hem te wenden op het volgende adres K£rij^slaan, 102, Eigene (Brussel). terwijl alle andere landen zich verrijken. Wellicht mogen wij vaststellen dat de laatste Kamerzittingen hebben bewezen dal de redevoeringen der leden van de linkerzijde de klerikalen diep hebben ge troffen. Wij willen slechts er een staaltje van ophalen uil de redevoering doorM. Canon de Wiarl uitgesproken, waarmede de Veurnaar zoodanig boft. De heer Bertrand had terloops zijne redevoering gezegd de armste kinderen moeten de vrije scholen bezoeken, zooniet ontvangen zij I en armer. Uwe renten dalen in waarde De kas van het klerikale goevernement is tegenwoordig armer dan de beurs van vader Job. T Is overal Krot en Compagnie. De ondernemers van steenwegen, wa ter- en bouwwerken voor rekening van den Staat, kunnen met moeite aan een klein voorschotje komen en men wacht jaren en jaren alvorens lot de algeheele goedkeuring der uitgevoerde werken over te gaan om alzoo... de algeheele uitbeta ling op de lange baan te kunnen schuiven Men berekent dat er voor de werken aan schoolgebouwen alleen meer dan vijf millioen le kort zijn; de gemeente St-Gilles bij Brussel heeft verscheidene honderden duizenden franken te goed en er is geen centiem le bekomen, want er is geen... zaad in ’t baksken. Door de voortdurende aangroeiing der bevolking zijn in veel gemeenten de schoollokalen te klein geworden; de kin deren vinden er geen plaats of wel ze zitten er in geperst als haringen in een ton. Meer dan vier honderd ontwerpen van vergrootingen van schoolgebouwen wachten naar het handteeken van den heer Minister van onderwijs, maar zijn collega van finanliën heeft... geen geld Men verzekert dat er meer dan een mil liard zij duizend millioen franken noodig zijn om de begonnen openbare werken te voltooien en dat er minstens een zelfde millard of duizend millioen franks zullen noodig zijn lol d’uitvoering der ontworpen werken, waarvoor plannen zijn opgemaakt en onteigeningen zijn gedaan. Arm BelgieZiedaar waar een 25jarig klerikaal bestuur u gebracht heeftGe staal op den boord van den afgrond. Van jaar tot jaar, niettegenstaande de werk zaamheid van uw volk, wordt gij armer wetenden. Indien er eenige beroemde schrijvers en geleerden aan te treffen zijn onder de klerikalen, dit is in alle geval de groote uitzondering. Ten allen tijde en in alle streken en landen hebben de kleri kalen altijd de volkeren in eene volkomene onwetendheid gelaten, om des te beter meester en baas le kunnen spelen. Op eenige uitzonderingen na, zegden wij daar zooeven. Inderdaad de democraten der katholieke partij, wij noemen onder andere de heeren Verhaegen en Carlon de Wiarl hebben in den tijd verklaard partijganger le zijn van het verplicht onderwijs. Doch sedert er kwestie is deze verplichting le stemmen zijn die heeren van gedacht veranderd, zooals in vele andere zaken. Zoolang hel theorie geldt dan zijn zij er bij. Doch komt het er op aan deze theorie toe le passen, vinden zij dat de belangen hunner partij erdoor zouden lijden. Dit is het beste bewijs dat de klerikalen niet willen van volksonder wijs en volksverlichting. Wel is waar heeft M. Woeste trachten te bewijzen dal hel onderwijs met reuzen stappen vooruit ging. Maar M. Verhaegen, de klerikale volksvertegenwoordiger van Gent, zelf heeft moeten verklaren dal, indien het getal ongelellerden minder is dan vorige jaren, deze nochtans veel le talrijk zijn. Het gevolg van de bespreking der schoolpolitiek der regeering, kunnen wij nog niet vaststellen, want de minister van openbaar onderwijs heeft nog niet geantwoord op de hem gestelde vragen. Doch op voorhand mogen wij onze kle rikale tegenstrevers verwittigen dat wij uit al onze macht het openbaar onderwijs zullen verdedigen. Hel is een der voor naamste, zooniet hel voornaamste punt van het liberaal programma. Zegt hel spreekwoord nietGeef mij het kind, ik verzeker u den burger Zoo ook verstaan het de klerikalen. Zij willen ganseb het onderwijs onder hun gebied. De congregatiën alleen, zoo men volgde, zouden hel recht van onderwijs bezitten. En dat willen wij beletten. De schoolkwestie is sedert lang een der voornaamste punten welke onze ver scheidene politieke partijen verdeelt. Wij allen herinneren ons nog de ge volgen der liberale schoolwel van 1879 welke aan hel onderwijs een constitution- neel karakter wilde geven. Ook kwam de geestelijkheid er geweldig tegen op. Sedert 1884, dus sedert zes en twintig jaar hebben de klerikalen gansch de wet op hel onderwijs veranderd en zoo wij hel niet beletten, zal gansch hel ouderwijs in de handen der geestelijkheid vallen. T Is deze handelwijze welke thans in bespreking komt in onze Kamer van Volksvertegenwoordigers. Te dier gelegenheid hebben wij eens te meer kunnen zien hoe de ministers, be last met de verdediging van hel openbaar onderwijs, hel onderduims bekampen en op alle mogelijke wijze hel vrij ouderwijs bevoordeeligen. Meermalen reeds hebben wij aan onze lezers voorgelegd dat van de 27 Staats normaalscholen in 1884 bestaande, er heden slechts 13 overblijven; dal er in 1907, 248 diplomas voor de Staatsnor maalscholen en 770 voor de vrije Nor maalscholen werden nitgereikl, enz., dit alles te wijten aan de stelselmatige strijd tegen hel ofïiciëel onderwijs gevoerd dooi de regeering. Wanneer de aandacht onzer ministers wordt geroepen op het ontoereikend getal ofliciëele schoolgebouwen of op den ge- brekkelijken toestand dezer, dan ant woorden zijWij hebben geen geld Nogtans, wanneer hel geldt kerken le bouwen, koninklijke paleizen te herstellen dan is de kas niet gansch ledig. Zoo is het dal de klerikalen sedert 1884 hebben doen stemmen 20 millioen 400,000 frank voor kerkfabrieken; 12 millioen voor kazernee- ring van gendarmen; 12 millioen voor eene militaire school; 70 millioen voor kazer nen; 20 millioen voor den Kunstberg; 22 1/2 millioen voor koninklijke paleizen; 150 millioen voor vestingswerken; 85 millioen voor wapens en kanonnen en... 26 millioen voor nieuwe scholen. Dus eensdeels 26 millioen en anderdeels 402 millioen. In onze Grondwet staat geschreven Alle Belgen zijn gelijk voor de Wet Hoe zonderling echter verstaan de kle- kale wetgevers de toepassing dier gelijk heid Alles in ons land getuigt van schreeu wende onrechtvaardigheid onder onze reactionnaire regeering. Inderdaad, onze tegenstrevers noemen het gelijkheid voor de wet, wanneer de arme werkmans- en burgerszoon'naar de kazerne gestuurd werd, terwijl de rijke gerust in d’ouderlijke woon mocht blijven. De klerikalen noemen gelijkheid voor de wel, liet schandalig kiesstelsel, dat den rijke en de priesters drie of vier stemmen geeft en den armen werkman slechts ééne toekent Gelijkheid voor de wet, wanneer de kleine neringdoener zoo zeer in zijne stoffelijke belangen getroffen wordt door de zware belastingen die hem bijna uitsluitelijk drukken, terwijl de schatrijke kloosters zoo overvloedig in ons land, allen soortgelijken handel drijven, zonder ooit een centiem aan het gouvernement te betalen. Gelijkheid voor de wet, wanneer de be noemingen van staatsambten alleen maar toegekend worden aan hen, geboekt voor de haantjes vooruit der katholieke partij, aanbevolen door de geestelijkheid of den kasteelheer, terwijl andersdenkende mannen van karakter en wilskracht, buitengesloten worden. Gelijkheid voor de wet, terwijl alle gunsten overgaan naar hel klerikaal onderwijs en zijne bedienaars, en de ofïï- ciëele onderwijzers vervolgd en gebrood roofd worden. Dal heeten de klerikalenGelijkheid voor de wet. Wij liberalen, noemen dat een schanda lig misbruik, van de wet en zullen blijven strijden voor meer gelijkheid en reebt. i geen onderstand meer van de klerikalen». I M. Carlon beweerde dat de heer Bertrand I In Frankrijk alleen, in dat land dat zoo met misprijzend medelijden had gesproken van de arme ouders die onderstand noodig hebben om hunne kinderen te doen onder wijzen. Deze handelwijze werd door den heer Vandervelde des anderendaags ge schandvlekt M. Canon de Wiart kan niet altijd weerstaan aan de verzoeking teksten naar zijn zin om te werken zegde hij. Laat ons eindigen met te verklaren dat hel kind niet toebeboort aan de Kerk noch aan den Staat. Het kind is geen middel maar een doel. Het is in zijn belang dat de wel dient gemaakt te worden. En het is in dien zin dat eene schoolwel moet opgemaakt worden welke aan de ouders de plicht oplegl een behoorlijk onderwijs aan hunne kinders te ver schaffen. Dit Blad verschijnt den Zaterdagavond. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: 4 fr. ’s jaars; per post 5 fr. Een nummer 10 cent. Extrakten 20 c. den drukregel. Notarieele annoncen 15 cent, den drukregel. Groote letters volgens plaatsruimte. Reklamen 50 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. den drukregel. Men wordt verzocht alle artikels uilerlijk tegen Donderdag middag vrachtvrij en onderteekend toe te zenden. Artikels ongeteekend of personaliteiten bevattende, worden niet opgenomen. De Annoncen voor Belgie, uitgezonderd beide Vlaanderen, alsmede die voor het Buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men schrijft in bij CAMILLE BRUNEIN, Drukker-Uitgever, te Veurne, en in de Postkantoren des Rijks. ADVERTENTIEBLAD Terminus 19,54 A 4* X Statie Pannestraat 7,46 7,50 19,24 19,30 14,27 14,30 --- - MM1VU AM HUld Ml' Vertrekuren van den JJzerenweg niet 1 Januari. Vertrek uit Veurne naar het Binnenland 4,37 6,49 8,03 9,53 11,55 13,44 15,51 18,03 Vertrek uit Veurne naar Duinkerker 7,35(Adink.) 7,43 9,52 12,10 (Ad.) 14,40 18,05 20,17(Ad.) 22,02 21,00 (Boveren) 21,04 Vertrekuren vnn <!<‘»i IBuiirt-Bpoorweg met 1 .Imiuuri. Vertrok van VEURNE naar NIEUPOORT en OOSTENDE: Statie 5,00 6,50 8,44 10,04 13,10 15,16 18,04 20.20 Orooto Markt 5,05 6,55 8,49 10,09 12,26 (Pan. str.) 13,15 15,21 18,09 20,25 Vertrek uit Veurne naar DE PANNE. 9,50 14,18 16,06 7,29 9,56 11,24 14,24 16,12 Vertrek uit De Panne naar VEURNE. 7,48 10,28 12,10 14,50 17,32 Vertrek uit VEURNE naar YPER. Statie 4,41 7,43 9,55 10,26 13,06 16,02 18,12 20,52 ji Voorstad 4,46 7,48 10,00 10,31 13,11 16,07 18,17 20,57 Vertrek uit Veurne naar POPERINGHE. Statie 7,46 10,20 14,27 18,05 Voorstad 7,50 10,24 14,30 18,09 111 ii r raamr—■nrnu«»in i—^roww^riL—

HISTORISCHE KRANTEN

Het Advertentieblad (1825-1914) | 1910 | | pagina 1