Schooloorloff.
De IMalen willen een nieuwen
VAN VEURNE
II
I
II. Buyl in de Kamer.
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE
EN HET ARRONDISSEMENT
Liberalen Op de bres
•Jhl
jaar.
V I»
S April 1011.
ZaterdHfl
tie .1 nnoncen voor
Men
en
83!!
in de klerikalen aan
nieuwe
edeispannige ouders
dus, onbekwame I Alleenlijk in 33 gemeenten, wordt de vrij-
handen
t het neer-
voorname pun-
te zetten.
Reklamen 50 cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. den drukregel,
onderteekend toe te zenden. Artikels ongeteekend of personaliteiten
t in;
20-j verboden zijn, de
dan 14 jaar in diensl-
hoe de Regeering zich
J i te
slichten van den 4" graad het vak
onderwijs dit getal stijgen zal tot
500,000 leerlingen
De school bon eene waarde hebbende
van 33 franks, de klei ikale scholen zullen
dus, uil de openbare schatkisten, eene
eerste toelage trekken van ongeveer
fr. 16.500.000
Voegt daarbij
a) Voor studiebeurzen aan de leerlingen
der vrije normaalscholen 179.000
b) Toelage aan de aangenomene vrije
normale scholen 95.000
c) Jaarwedde der bisschoppelijke op
zieners 100.000
d) Uitgaven voor de aangenomene be
waar- en volwassenscholen 600 000
e) Uitgaven aan de gesubsidieerde be
waar- en volwassenscholen 1.600.000
ongeminderd de uitgaven van verscheiden
aardalgemeene kosten, vervanging der
aangenomene, zieke onderwijzers enz enz.
Dit maakt een totaal van boven de 20
miljoen franks, per jaar, aan
hel vrij katholiek onderwijs, dal meestal
iti handen overgeleverd is van paters en
nonnen, dus 20 miljoen jaarlijks in de
brandkassen der kloosters!!!
van <len Buurtspoorweg
i als de katholieke school aan de ouders
opgedragen is
Wij laten hier onaangeraakt de kwestie
der jaarwedden en pensioenen der onder
wijzers, die eerder bijzondere belangen
betreft en waarover de in zaak zijnde
ambtenaars reeds hunne misnoegdheid
hebben geuil.
Alleenlijk wijzen wij lieden op de alge-
meene richtingen van hel ontwerp.
Uil hel voorgaande zullen onze lezers
kunnen besluiten dat, moest zulk nood
lottig wetsontwerp worden gestemd, het
voor eeuwig zou gedaan zijn, met hef
openbaar onderwijs in ons arm Belgie.
Zullen de kiezers toelaten dat de open
bare schatkist worde geplunderd door de
grondrijke kloosters en dat onze bevolking
met geest en lichaam aan de dompers
partij worde geleverd
Neen, zulks zal noch kan niet gebeuren.
De twee opposilie-partijen de libe
ralen en de socialisten hebben gezwo
ren hardnekkig te zullen strijden lol dat
het rampzalig wetsvoorstel Schollaerl
worde ingetrokken.
Aan ons de plicht onze wakkere leids
mannen ter zijde te slaan
Liberalen, op de bres, voor de verdedi
ging van het openbaar onderwijs voor het
heil van ons duurbaar vaderland
De volgende vragen werden door den
heer Buyl aan de bevoegde minitlers ge
steld:
49. Over hel mededeelen van de om
standige tabel toegevoegd bij hel ontwerp
van begrooling over de aanwending der
gelden, loegekend voor hel lager onder
wijs, zoowel door den Staat, als door de
Provinciën en de Gemeenten, gedurende
het laatste dienstjaar, waarvan de reke
ningen gesloten zijn?
K. De flnnnctëele gevolgen
JAARLIJKS 20 miljoen aan de
kloosterscholen
Volgens de officiëele opgaven beloopt
de bevolking der aangenomene of aan
neembare, dit is, der vrije katholieke
scholen voor geheel Belgie op 31 Decem-
l*ii Blad verschijnt den Zaterdagavond.
Notarieele annonce» 15 cent. J~''l'
Men wordt verzocht alle ari
3. De Schooliton.
Volgens het neergelegd wetsvoorstel,
levert het gemeentebestuur aan ieder
familievader, voor elk kind van 6 tot
14 jaar, een schoolbon, geldig voor het
volgen der leergangen in eene school van
zijne keus.
Welnu de instelling van den school
bon is bestreden geweest door sommige
41. De vrljlieiil van den
liuisvtider.
De klerikalen beweren dat de schoolbon
de vrijheid van den huisvader, in de keus
der school, waarborgt.
Maar:
Opdat de huisvader van die keus be-
schikke, is hel niet genoegzaam dat men
hem een schoolbon verschafte.
Hel zou noodig zijn dat in zijne gemeen
te, eene school zou beslaan, naar zijne
keus
En hoe liggen de zaken?
In West-Vlaanderen zijn er
215 gemeenten, waar het openhaar ge-
meenle-onderwijs ofwel volkomen afge-
scbafl is ofwel overhoop ligt!
jesieio u.«bheid van den familievader eenigzins geeer-
Hel onderwijs is, in Belgie, aan wijze biedigd
nden toevertrouwd, niet waarSchoone vrijheid van keus, voorwaar.
Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: 4 fr. ’s jaars; per post 5 fr. Een nummer lOcent. Extrakten 20 c. den drukregel.
Groote letters volgens plaatsruimte. Reklamen oö cent. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. den drukregel.
Donderdag middag vrachtvrij en onderteekend toe te zenden. Artikels ongeteekend of personaliteiten
bevattende, worden niet opgenomen.
alsmede die voor het Buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel.
CAMILLE liRUlV’KlX, Drukker-Uitgever, te Veurne, en in de Postkantoren des Rijks.
1. De 4td* grand.
Het gouvernement stelt voor liet lager
onderwijs uit te breiden door liet stichten
van den 4d,a graad, te welen bet vak
onderwijs, dat voor doel zal hebben de
kinderen voor te bereiden lot de verschil-
lige ambachten en bedieningen.
Goed
Maar
1° Een degelijk vak-onderwijs moet op
de wetenschap worden gesteunden de
klerikalen hebben sedert 1884, den leer
gang van natuurlijke wetenschappen in de
lagere scholen afgeschaft.
2° Om, aan den ouderdom van 12 jaar,
de vak-leergangen te kunnen volgen, moet
de leerling voorafgaandelijk een degelijk
lager onderwijs hebben genoten. En, in
België, bestaan er. in de katholieke scholen,
2633 niet gediplomeerde onderwijzers
3° Die 4* graad moet noodzakelijk de
piaktische studie behelzen van de Jand-
bouwbeginsels in de landelijke scholen.
Welnu, er beslaan heden, in deze laatste
gemeenten een zeer groot getal scholen
voor jongens, die door geestelijke onder
wijzeressen worden opengehouden.
Hoe wil men dal die nonnekens prak
tische lessen van landbouwkunde zouden
geven
Toen in I878, de liberalen aan T bewind
kwamen, hadden ze voor hoofddoel aange
nomen een degelijk lager onderwijs te
stichten: Van daar de schoolwel van 1879,
volgens dewelke, in ieder gemeente, eene
offleieële school moest ingericht worden;
het onderwijs moest onzijdig zijn, 't is te
zeggen dat alle ouders van gelijk welke
geloofsbelijdenis aan die gemeenteschool
hunne kinderen moesten kunnen toever
trouwen. De godsdienst moest onderwezen
worden, T zij in de ketk of in den tempel,
T zij z< lis in de school, maar in dit geval,
buiten de gewone klasuren.
Die zoo rechtvaardige wel wierd op de
onmenschelijkste wijze bestreden: laster,
broodrooverij, haai en nijdziedaar de
wapens, waarmede ze door de geestelijken
werd afgebroken.
Sedert 27 jaren, zijn
T bewind
Tweemaal reeds hebben ze
schoolwetten gestemd
Ze zijn nog niet verzadigd
Hel klerikaal ministerie komt een nieuw
wetsvoorstel neer te leggen, dat in de op
posilie-partijen, eene zóó hevige tegenkan
ting heeft verwekt, dat we gevoelen dal
we waarlijk met eenen nieuwen en, dees
maal, onmeedoogenden scbooloorlog wor
den bedieigd. Men wil den eenvoudige»
dood van het ofllcieel onderwijs!
Zullen de kiezers dit nog verder gedoo-
gen?
Wij achten het als een plicht
gelegde voorstel, in zijne v„_.
ten kortbondig uit een te i
T Is alsof men van de mannelijke onder
wijzers zou eischen dal ze aan de meisjes
hel breien, hel sloppen, het naaien zouden
aanleeren
4° Hel voorstel van bel Opperbestuur
vóórziet door hel inbrengen van dezen
maatregel hel schapen van 2000 nieuwe
klassen.
Waar zal men de noodige onderwijzers
vinden om die klassen te boude», dewijl
er, nu reeds, gebrek is aan gediplomeerde
onderwijzers,
Voor het jaar 1910 alleen, is, in de
katholieke scholen, het getal der niet ge
diplomeerde onderwijzers vermeerderd
van 83!!
5C. Het Verplichten*!
Onderwijn.
Het nieuw wetsvoorstel brengt,onrecht
streeks, hel verplichtend onderwijs
daar het voortaan zou v.
kinderen van min
buur te nemen.
En, wilt ge welen
voorbehoudt de wc:
Straften
Zij zullen door den Vrederechter mogen
berispt worden en hunne namen zullen
aangeplakl zijn
Zijn zulke dwangmiddelen wel ernstig
En, zou men de onwaardige ouders,
niet van bun stemt echt moeten berooven,
juist zooals hel ’t geval is, voor zekere
inbreuken tegen de wet op de openbare
dronkenschap
Ten anderen Zelfs door die verminkte
schoolplicht, is het te vermoeden dat de
bevolking der scholen zal vermeerderen
tol een beloop van 100,000 leerlingen,
hetgeen de stichting zal eischen van
minstens 2000 nieuwe klassen, aan 50
leerlingen per klas.
Welnu, in de tegenwoordige omstan
digheden, zal het volstrekt onmogelijk zijn
aan de openbare gemeentebesturen, hunne
onderwijsgestichten te vermenigvuldigen,
daar zij verplicht zijn hun personeel
samen te stellen uit gediplomeerde onder
wijzers en daar deze in getal ontbreken.
De katholieke scholen alleen zullen dus
van die meerdere bevolking profijt trekken;
en zij, zullen de noodige klassen kunnen
slichten, daar in bet katholiek onderwijs
de helft van het onderwijzend personeel
uit ongediplomeerde en c__, 'K -
meesters mag samengesteld zijn
den drukregel
tikels uilerlijk tegen
Relgie, uitgezonderd beide Vlaanderen
schrijft in bij
Vertrekuren vnn den Ijzerenweg tot 30 April 1O11,
Vertrek uit Veurne naar het Binnenland
4,37 6,49 8.03 9,53 11,55 13.44 15,51 18,03
Vertrek uit Veurne naar Duinkerker
klerikale bladen, namelijk door «De ber 1910, tot ongeveer 400,000 leerlingen-
i Christene School» en «De Hulponder- en men mag vermoeden dat, door"li-t
wijzerja zelfs door M. Schollaerl, opper- -j
minister, in T jaar 1895, toen hij schreef
dal dit stelsel aanleiding zou geven tot de
jacht op de leerlingen en lot eenen nieuwen
hevigen schoolstrijd in een groot getal
gemeenten.
Die schoolbon zal eene waarde van
33 fr. verbeelden en men mag met zeker
heid voorspellen dal de klerikale meesters
en meesteressen, broeders en masoeurkens
een ware klopjacht zullen inrichten, om
zooveel mogelijk van die schoolbons te
kunnen inpalmen.
Wel is waar, is, volgens het voorstel,
de drukking op de ouders met boeten en
gevangenis gestraft; dit, ten minste op hel
'papier.
Maar, zal men de priesters in betichting
stellen die, 't zij in den preek-, T zij in
den biechtstoel, de vrijdenkende ouders
met het eeuwig vuur zullen bedreigen?
Zal men de klerikale eigenaars vervol
gen die hunne pachters in bedwang zullen
houden
Zal men de kasteelheeren en andere
klerikale uitbuiters storen die de vtije
neringdoeners en ambachtslieden met
broodrooverij zullen verschrikken?
Al eenen anderen kant, wal doet men
met de zoo opgeliemelde gemeente
vrijheid
De gemeenten zullen verplicht zijn, voor
drie tienden, lusschen te komen in de
uitgaven van het vrij of katholiek onder
wijs.
Betalen zullen ze moeten
En voor het nazicht over de inrichting
van hel katholiek onderwijs ol over de
benoeming der vrije onderwijzers, daarin
hebben ze niet het minste recht
19,54
- U |UU.-, r~- ---
7,46
7,50
18,12 20,38
18,17 20,43
advertentie-blad
1
VEURNE naar NIEUPOORTen C(
Statie 5,00 6,50 10,04
Grooto Markt 5,05 6,55 8,50 (Pan. str.) 10,09 12,26 (Pan. atr.) 13,15 15,21 18,09 20.25
HWvz xs f
niet 1 October.
OOSTENDE:
13,10 15,16 18,04 20.20
a
V .J
Vertrek uit Veurne naar DE PANNE.
Statie 8,05 9,50 14,18 16,06 19,24
Pannestraat 5,57 8,11 9,56 11,24 14,24 16,12 19,30
Vertrek uit De Panne naar VEURNE.
Terminus 6,18 8,34 10,28 12,10 14,50 17,32
Vertrek uit VEURNE naar YPER.
Statie 4,41 7,43 9,55 10,26 13,06 16,02
Voorstad 4,46 7,48 10,00 10,3113,11 16,07
Vertrek uit Veurne naar POPERINGHE.
Statie 7,46 10,25 14,27 18,05 21,00 (Bevoren)
Voorstad 7,50 10,29 14,30 18,09 21,04
7,35 (Adlnk.) 7,43 9,52 12.10 (Ad.) 14,40 18,05 20,17(Ad.) 22,02
Vertrekuren
Vertrok van
5,05 6,55 8,50 (Pan.
