Allen naar
VAN VEURNE
W
I
F
I
iill
i Kloosler-coiicurreiilie.
GROOTE VOLKSVERGADERING
TEGEN
DE ONTWERPEN VAN NIEUWE SCHOOLWET
de Meeting!
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
1 H
Tl
B
- .U8 ftg K
v ai
Mr
Hiii
Ui
t i I 11
fe h
In De Panne.
Het klerikale
Schoolon twerp.
Die Heeren!
Op Donderdag 25 Mei, (0. H. Hemelvaart)
Sprekers
ALBERT THOORIS,
Volksvertegenwoordiger van
Mr VICTOR VANDEWALLE,
Volkavcrlegcnwoordlger van Mecliclon.
Onze Schuld.
hl
ZiH ertlng Mei 1S>11.
S£S‘jam-.
i
het Slants-
die een
vervolgd voor de
was ten zijne
dal hij onlangs zijn
1 aan de liberale
wij bedoelen natuurlijk
opgangen, gelooven
en van meer lot
’..I ons burgerlijk
een ongehoord feit, in een der
2„.i van Belgie voorgeval-
’SH I
-
i'ii
-
De speciale commissie, genoemd door
hel bureel der Kamer om hel wetsontwerp
te onderzoeken strekkende lot oprichting
van hel gehuchie De Panne, tol afzonder
lijke gemeente, heefl Woensdag vergaderd.
Zij is samengesteld uil de heeren Braun,
Buy), Maes, Pil en Verhaegen.
Waren op de vergadering tegenwoordig:
De heeren Verhaegen, Maes, Pil en Buyl.
i voorzitter geko-
als verslaggever,
Wat willen nu de klerikalen met hun
nieuw schoolontwerp?
Zij willen hunne scholen, tot hiertoe
ingericht en ondersteund ten bunnen koste
doen betalen door Slaat, Provincie en Ge
meente, op dezelfde manier dan de open
bare scholen.
Is dal billijk en rechtvaardig?
Neende vrijheid van onderwijs is niet
het recht aan 't geld van den Staal (hel is
de meening van uitstekende en beroemde
katholieken van 1830Nothomb en andere)
des te min de gelijkheid met de openbare
scholen onder het opzicht van hel Staats
geld.
Wal moet men denken, in T bijzonder,
van de bewering der katholieken dal zij
tweemaal voorscholen betalen: eens voor
de Staatsscholen en dan voor de pi iester-
scholen
1° Voor wat dé priesterscholen aangaat,
niemand verplicht hen daarvoor te beta
len; voorwal de openbare scholen aan
gaat, iedereen beeft er aan toegang, en de
Grondwet zegt het. Bij vergelijking, moe
ten de antimilitaristen wel een leger beta
len dat ze verfoeien; de vrijdenkers, de
kosten van den eerediensl en de republi
keinen de kosten van het koningdom, T is
te zeggen de burgerlijke lijst.
2° T Is hetzelfde geval als betgene van
een nijveraar of een handelaar die zich
niet vergenoegt met de politie voor ieder
een ingericbl door den Staat, en die een
bijzonder waker bezoldigt voor de veilig
heid van fabriek of magazijn. Hij ook be
taalt tweemaal. Wie zou durven zeggen I
dat het onrechtvaardig is T
Die heeren, en
de pastoors van alle
zich alles loegelaten,
meer, spelen de baas in
leven.
Ziekier r
bijzonderste steden
len
Een ambtenaar was er v_.
rechtbank, en een onderzoek i-
laste geopend, toen de onderzoeksrechter
een brief ontving van.... den pastoor-
deken van de gemeente des belichten, de
welwillendheid van den rechter inroepen
de, zeggende dat hij ware kristen is, zich
regelmatig van zijne godsdienstige plichten
kwijt, dat hij in den tijd aan liberale ver
gaderingen, doch wel tegen zijnen wil,
had deelgenomen, en d L”
ontslag had ingediend
Vereeniging.
Waarom schreef nu dien deken een
zulkdanigen brief? Omdat hij dacht dal al
de rechters bijna klerikaal zijnde, zij na
tuurlijk een weldenkend kristen zouden
bevoordeeligen. Die handelwijze van de
geestelijkheid dient aan den dag gebracht
te worden.
Laat ons er bijvoegen, ter eere onzer
rechters, dal bovengemelden brief met
verontwaardiging werd ontvangen en geen
invloed gehad heeft op hunne beslissing.
Welk zou hel gevolg wezen van dat
voorstel, moest het gestemd geraken?
Het ware van jaarlijks 18 tol 20 millioen
aan de kloosters te betalen, onder voor
wendsel van scholen.
Waar zou men dat geld gaan halen?
In den zak der belastingscbuldigden en
bijzonder van het werkvolk en de kleine
burgers op wie al de zware lasten reeds
wegen, en dat bij middel van nieuwe be
lastingen op de eetwaren.
Werklieden, kleine burgers, gij allen
lastenbetalers; gij betaalt reeds eene be-
grooting van twaalf millioen ten voordeele
der geestelijkheid (art. 117 der Grondwet);
men wil heden er nog twintig millioen bij
voegen ten voordeele der kloosters van
paters en nonnen I
Zult ge dat laten doen
Zoo neen? Dan op met ons tot uwe ver
dediging!
Voor hel oogenblik pleit men een zeer
belangwekkend proces voor de handels-
rechtbank van Brussel.
De eerwaarde Karlhuizers-Palers die
de allerbeste «Chartreuse» maakten, vóór
de wel op de congregatiën in Frankrijk
hebben een proces ingespannen tegen
personen welke nu die «Chartreuse» ver-
koopen. Zij beweren het monopolium dier
fabrikalie te bezitten.
Alhoewel van weinig belang onder ons
opzicht, zal hei gevolg van dit proces mis
schien wel belangwekkend zijn als grond
beginsel.
Eene vereeniging van burgers, T is te
zeggen eene maatschappij, hetzij van mu
ziek, hetzij van lijnvisschen, heefl in Belgie
volgens de wel, geen erkend bestaan, dus
geen burgerlijke verpersoonlijking en mag
dus als maatschappij een proces inspannen.
Indien deze vereeniging uil paters
samengesteld is, mag dal zijn?
Ziedaar onder welk opzicht deze kwestie
moet als belangwekkend aanzien worden.
De eerste verstandige man de beste,
zou antwoordenGeestelijken of leken,
de wel is voor eenieder; al de Belgen zijn
gelijk voor de Wet.
Dit zou moeten waar zijn, doch...
Indien wij van bij die geestelijke orders
onderzoeken, welke handeldrijven, welke
eene nijverheid uitoefenen, wal vinden
wij?
Die kloosterorden maken eene onge
hoorde concurrentie aan de werkers, aan
de kleine handelaars en zelfs aan de groo-
tere magazijnen en dit alles zonder eenige
inkomst voor den Staal.
In hel bijzonder worden diegenen welke
ten huize werken en de kleine handelaars
welke artikelen zelf kunnen vervaardi-
ges, door deze mededinging der klooster
orden overwonnen. Dit nogmaals omdat
hel handwerk bijna niets kost in die
kloosters.
Nu men groote en nuttige wetten tot
bescherming van den werkman vervaar
digt, ware het oogenblik gekomen, den
1 werkman door bijzondere wellen tegen
die uitbating te verdedigen.
Zullen de katholieken, die zich uitgeven
t van den nede-
rigen werkman, eene zulkdanige wel
voorstellen.
Wij twijfelen eraan. En inlusschen zul-
goedvindens op len de kloosters voortdurend den werkman
uitbuiten ten hunnen proftjte, dus ten
voordeele van de Doode Hand
Als besluitMeer dan ooit vinden wij
de handelaars in Christus Tempel.Wie zal
den nieuwen Christus zijn om ze er uil te
verjagen, ten groote profijte van al wie
werkt en nering doet.
Volgens de algemeene toestand der
Staatskassen, bewijsstuk door den minis- I
ter van Financiën uitgegeven, bedroeg
Belgie’s vaste schuld op 1 januari van het
zend 003 frank JT «■cntinu<11.
Voeg daarbij de loopeude schuld, be
staande in uitgegeven te -
de schatkist en beioopende tot desom van
136.204,600 fr.
Dit maakt te samen de bagatel van
O milliards millioen GOH
duizend 14>8 franks 3’7' centi-
inen.
't Is bijna niets!
Gil Hhid verschijnt den Zaterdagavond. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: 4 fr. *s jaars; per post 5 fr F»n -
Notarieele annoncen 16 cent, den drukregel. Groote letters volgens plaatsruimte. Reklamen 50 cent. Rechterl'F'F ,Oceru- Extrakten 20 c d
Men wordt verzocht alle artikels uiterlijk tegen Donderdag middag vrachtvrij en onderteekend toe te zenden. Artikels on-et'^k n"en 1 den drukrege^1’
!>e Annoncen voor Belgie, uitgezonderd beide Vlaanderen, alsmede die voor het Buitenland worden ontvangen door dei. “onaliteiten
F>"1, l>0°UCITt, A'iraw.Mrm, 3B Brussel
Men schrijn In bij C.IM.I.LE urenein, Drukker-Uiigever, te Veurne, -■
^rlr.1 «l> Venn.. „.7BFÏannu. --
De commissie heefl als
zen, M. Verhaegen en
M. Pil.
Het ontwerp werd met eenparigheid
aangenomen. M. Buyl heeft aangedrongen
opdat de verslaggever, zoohaast mogelijk,
zijn verslag zou neerleggen, ten einde aan
de Kamer toe te laten, zonder verwijl, het
ontwerp te onderzoeken en te stemmen.
De commissie heefl besloten aan de
vraag van den heer Buyl voldoening te
geven.
Het blijkt uil de officieële stukken, ge
voegd bij het wetsontwerp dat de bevol
king van Adinkerke, in de laatste jaren,
bijna niet verhoogd is, terwijl deze van
De Panne, op verbazende wijze heefl ge
stegen. In 1890 telde ze slechts 1245 in
woners, terwijl ze in 1899 reeds 2694 in
woners als bevolking had.
•••Irck 11 r«,ii vm* <1©P
Voorstad
-S
Statie
Voorstad
18,05
18,09
DVERTENTIEBLAD
IJzerenweg
Vertrek uit Veurne naar
11,55 13,44
naar
II
18,12 20,35
18,17 20,42
Statie 8,05 9,50
Pannestraat 5,57 8,11 9,56
Vertrek uit De Panne
Terminus 6,18 8,34 10,28
Vertrek uit VEURNE
Statie 4,41 7,43 9,55 10,26
4,46 7,48, 10,00 10,31
Vertrek uit Veurne naar
7,46 10,25
7,50 10,29
OM >1 URE HTII»T VAMIDDAG,
in de groote zaal der Koninklijke Harmonie S‘e Cecilia te Veurne.
4,37
Vertrok uit Vourno
6-30(,\dfnk.) 7,35(A.) 7,43 9,52 10.47(A.) l-._
Vertrekuren van dm Buurtspoorweg tot 30 Juni.
Vertrok van VEURNE naar NIEUPOORTon OOSTENDE:
Statie 5,00 6,50 10,04 13.10 15,16 18,04 20.20
Oroote Markt 5,05 6,55 8,50 (Pan. atr.) 10,09 12,26 (Pan. atr.) 13,15 15,21 18,09 20,25
naar VEURNE.
12,10_14)50 17,32 19
naarypÊR^-
13.06 16,02
13.11 16,07
POPERINOHE.
Fm 18,09 ^•^(Beveren)
X tot 30 Juni 1911.
hot Binnenland
'I 15,51 18,03 19.01 (Dixmude)
Duinkerker
12.49(A.) 14,40 18,05 18.15(A.) 20,17(A.) 20.05(A.) 22,02
6.08 6,49 8.03 9,53
