HET DALEN
OER
BELGISCHE RENTEN.
I
i
de Liberalen slemineii.
I
De Liberale Partij.
VAN VEURNE
NIEUWSBLAD VOOR VEURNE EN HET ARRONDISSEMENT
X
Antiklerikaal...
He Belgische Benle.
GEVAAR.
Altijd! Vijandig aan den Godsdienst... Nooit!
Stemt voor de Liberalen
en de val der katholieken zal de Rente
doen klimmen en aan uwe spaarpennin
gen hunne waarde teruggeven.
IV 17
Zaterdag 27 April 1912.
r4
SCHOOLWET.
86e Jaar.
Wij willen verdraag-
I
In 1884,
kreeg ze voor een rentetitel van 1001.
1H> fr. in gelde.
84,KO in geld
Europa
gezegd dat
L
krijgt ze,
In 1O1»,
voor een rentetitel van 100 fr.
een on-
van
heid, zal in Juni toekomende voor
k
r
a<
ld
Aan den vooravond van den nakenden
kiesstrijd, zal het gepast voorkomen een
algemeenen blik te werpen op hel ver
leden der liberale pat lij en op haar heden
daagse!) programma.
Un dit kort overzicht, zal ieder onaf
hankelijke kiezer kunnen besluiten, dal het
inderdaad onze vrijzinnige partij is, die op
de meest iedelijke wijze, en zonder stoot
voorde volkszaak heeft gewerkt.
Hare krachten heeft zij niet enkel ge
wijd aan den strijd legen alle dwingelan
dijen voor de ontvoogding van ’s men
schen geest. In een gevoel van oprechte
volksliefde heeft zij ook aan de volks
klassen de hand gereikt.
Wij mogen met fierheid zeggenHet
liberalism heeft den weg gebaand voor de
opkomende Democratie.
Evenmin als de verslaving van den
geest kon de vrijzinnige partij het voor
recht op politiek gebied duldenen op
etne stelselmatige wijze begon zij de op
leiding van hel volk, het langzamerhand
bewust makende van zijne rechten.
Een ernstig Staatsonderwijs, onzijdig
en toegankelijk aan allen werd ingericht.
Avondscholen voor volwassenen en leer
gangen over vakkennis voleindigden dit
werk.
De ofllcieele school heeft hel volk leeren
lezen en schrijvenzij die de bijzonderste
hefboom van zijn geestes-ontvoogding is
geweest.
De liberale partij is het, die het eerst
hel stoffelijk welzijn van bel volk be
trachtte, door eene instelling in ’t leven te
roepen, die levens bij werkman en burger
de princiepen van spaarzaamheid en voor
uitzicht ontwikkelde; DeSpaar- en Lij f-
rentkas onder waarborg van den Slaat is
een der meest doeltreffende sociale wer
ken.
Wie ook eischle het eerst de politieke
gelijkheid
En tegen wien hebben wij het algemeen
stemrecht veroverd? Indien de kieswet
nog de uitdrukking niet is van eene vol
ledige gelijkheid tusschen alle burgers,
ligt de verantwoordelijkheid er van op de
behoudsgezinde klerikale partij.
Iedereen weet ook, dat al de sociale
wetten onder het klerikaal gouvernement
gestemd, hem door de liberalen en socia
listen werden afgeperst! Het is met tegen
zin en uit vrees der openbare meening dat
onze klerikale meesters ze hielpen stem
men. Hunne schuld is het, indien die wet
ten onvolledig en onvoldoende zijn.
Hoe stribbelden zij nok tegen, die vader
landers, als wij de gelijkheid voor den
soldatendienst vroegen
Zoo sterk is de drang der vrijzinnige
gedachten op politiek en sociaal gebied
geweest, dal zelf onder een verachterd
klerikaal ministerie, onze volksgezinde
princiepen in de nieuw-gestemde wetten
drongen. Dat is de victorie, die wij die
laatste jaren hebben behaald, legen eene
klerikale meerderheid, die maar op hel
bedrog van een vervalscht algemeen stem
recht berust.
Door de openbare meening veroordeeld
moet hel katholiek gouvernement in Juni
aanslaande verdwijnen.
>1
f'
De klerikalen willen schooloorlog.
Wij. liberalen, willen
schoolvrede.
Wij willen waarborgen voor de leer
krachten van ons onderwijs: vreemde
kloosterlingen, zonder diploma, kunnen
onze kinderen niet opvoeden.
Die vreemdelingen nemen de plaats in
van onze onderwijzers, van de kinders
onzer burgerij die hunne studiën voor
onderwijzer hehhen gedaan. Indien het zoo
wal voorlgaal zullen weldra al de plaatsen
aan die vreemde kloosterlingen toegekend
worden, en de offlcieele scholen door
klerikale scholen vervangen.
De feiten bewijzen ons dat de klerikale
scholen, partijscholen zijn.
Wij willen geene strijdscholen,
maar wel onzijdige scholen, onder
toezicht van den Staal.
Zij moeten onze kinderen niet opleiden
om er partijmannen, zij katholieken.’t zij
protestanten van te maken, maar wel
om ze te vormen tot mannen,
die eerlijk door het leven
kunnen geraken en wetenschap
pelijk onderwezen zijn.
Wij huldigen de vrijheid van onderwijs,
die de Grondwet waarborgt. Wat de
Een kleine landbouwer had een stuk
grond gekocht met zijne langzaam en duur-
gewonnen spaarpenningen, bestaande uit
100 titels Belgische Rente, waarvoor hij
in zijn lijd 10.000 fr. betaald had.
Die 10.000 fr Belgische Rente was hij
1 - -1 -
Hoort men den pastoor op den builen
in zijn sermoen, of den door en dooi kleri-
tappen
Er zijn nog menschen, onnoozel genoeg
om te zeggen dat de offlcieele onderwij
zers en onderwijzeressen niet moeten
vreeten vervangen te worden door broerkens
en nonnekens.
De minister heeft zelf gezegd dal er
reeds 11 paters en 444 nonnen werkzaam
toeltigen aangaat, enkel die-
gene, die zich aan Staatstoe
zicht ondergeven, mogen er
van genieten. Wij kunnen niet aan
nemen dal scholen ondersteund worden,
waar men haat kweekt tegen andere poli
tieke of godsdienstige partijen en sekten.
penningen de ronde som van
1300 fr. en hoeveel zijn er alle dagen,
kleine lieden, geld noodig hebbende, die
hunne rente moeien uitwisselen en die
zelfde verliezen ondergaan.
Verjongd u. versterkt, en made mede
hulp van alle volksgezinde burgers, zal de
liberale partij hel land regeeren.
Dan eindelijk wordt de politieke gelijk
heid eene wezenlijkheid.
De klerikale fagade-wetten zullen eerst
dan in een echt-democratischen zin wor
den verbeterd. Het meervoudig stemrecht
moet afgeschaft en de werkman krijgt het
ouderdomspensioen van 365 fr.
De rechten op ’s volks levensmiddelen
moeten ook verminderd eti de lasten op
den groot-eigendom gelegd worden.
Het volkskind gedurende zijne school
jaren want hel onderwijs wordt ver
plicht heeft ook recht ’op het onont
beerlijke; onze groole sleden hebben dit
reeds begrepen en alzoo in eene groole
male de werkende klas geholpen in de op
voeding van hare kinderen.
Al zijn steun ook zal onze partij aan hel
vakonderwijs leenen. De belgische werk
man werkt dagelijks hel grootste getal
uren voor het laagste loon, vergelijkt
met Frankrijk, Duitschland, Engeland,
Denemarken enz. Hij moet door ernstige
vakkennis in staal gesteld worden om
beter aan zijn brood te geraken.
Van de inrichting van een uitgebreid en
ernstig vakonderwijs hangt overigens hel
lol van onze nationale nijverheid af, die
op de wereldmarkten altijd en meer con
currentie ontmoet.
Er zal dus werk te verrichten zijn om
i nu verplicht uil te wisselen tegen klinken
de munte en hoe stond hij niet verstomd,
hij die nooit anders dan klerikale gazetten
leest en sermoenen van zijnen pastoor
hoort over die goede katholieke besturen,
dat bij voor die 10.000 fr. nu maar 8.500
frank meer kan krijgen.
Hij kan hel niet gelooven; hij was als
van de hand Gods geslagen.
Dat is niet mogelijk, mijnheer, zegde hij;
ik betaalde 10.000 fr. daarvoor en heb het
expres in rente op den Slaat geplaceerd
om er niet op te verliezen, men kan op
den Slaat niet verliezen. Nu wordt het
hem uitgelegd en heruitgelegd dat die
rente van 100 fr. waarde sedert lange
jaren’geen 100 fr. meer waard was en in
de laatste dagen tot 85 fr. gedaald was,
en de beteuterde landman trok er van door
met 8.500 fr.
Hij verloor op zijne spaar-
Het klerikaal gouvernement, zoozeer in
fanatieke meelingen geroemd, werpt het
geld met hoopen weg, sloeft geene nieuwe
belastingen te leggen om de menschen
niet te doen lieren, maar leent 10 maal,
20 maal meer geld, dan er voor nuttige
werken besteed wordt. De Belgische
schuld klimt van milliards tol milliardsen
de oude goede Rente van 100 fr. daalt op
85 fr.; 15 der in rente gespaarde gel
den smelten weg als loo i in de handen
der goede bestuurders. Voor menschen
die geen redens verstaan, is dit cc.;
tegensprekelijk bewijs dal liet bestuur
hel land in slechte handen is; dal de
katholieken hel land, naar den afgrond,
naar de bankroet leiden, dal hel vooral de
kleine man is. welke die verliezen onder
gaat en dat liet eene vaderlandsche nood
zakelijkheid is geworden het ministerie
der verbrassers. het ministerie der rente
uitzuigers,
weg te
verwezentlijkt worden.
Ieder kiezer die het land wil zien bloeien
onder een regiem van vrijheid en gelijk-
kalen meelinghouder in gesloten
en kringen, dan moet men besluiten dal
Belgie een luilekkerland is geworden en
hel beste gouvernement der wereld bezit.
I Helaas, wal zijn we met die schoone bab-
belaars verre van de waarheid.
de
aan 85 fr., het ministerie der u.<
het ministerie van hel duur leven
vagen.
Belgie is hel eenigste land van Europa
dal nog met een verachterd klerikaal
ministerie zit
Weg daarmee.
•-W
A
ADVER
S
BtlGlt.
f
-w ~r~rrr iin -mmcriMimuMu
i
■naar fr.
*1
'C
ht
ic
ra
I
ti
jÖ
o
f
n
hi
s
o<
ie
ul
vi
r
IE-BLAD
■yr
- -
o--- «1IJ
w.-waaa WW VZVZ 1 V> l» feljïl V1IU
den welvaart van ons land te verzekeren.
Onze partij bezit de noodige mannen daar- ZÜ<llIlhcid Cli Vrede,
toe en al hare eischen kunnen met i
eenige goeden wil morgen praktisch -
