t
0
I
teh
Vierde Jaer.
September 4850.
DIXMUDE.
5
Een Donderdagblad voor Aenkondigingen, Tijdverdrijf en algemeene Belangen.
I I
ÖIXMUIJÊ,
ware
zullen afstand doen, alleenlyk om
Leden tol tien trap van voorspoed gebragt hebben
i eenige zinsneden aen uitde werken van den heer Ahrens,
raden, dat de Constitutie van nieuws overzien en -
op welken zy zich thans bevinden.
De zaek der donauwsche prinsdommen is ver
effend. De Russen zullen Moldavië met 6000 man
en Walachië met 7000 bezetten. f
Oostenryk en Pruisen nerslaen elkander in
bet geheel niet wegens de kwestie van hel Duitsch
Verbond. Oostenryk wil alles op den vorige» voet
herstellen, en deti Ryksdag byeen roepen zoo als
vóór 1848; Pruisen, in tegendeel, wil er eenige
verandering aen doen, en de beloften volbrengen,
welke liet de n .tie gedaen hadlang voor de om
wenteling.,
In Frankryk vragen meestal de departements-
verbelertl worde. In vele steden wordt er een lyk-
dienst gedaen ter gedachtenis van Lodewyk-Philips. i
De President heeft zich naer Cherburg be-
geven, en zal van daer zyne reis voortzelten.
EENE SCIIANDIGE PARTYDIGHEID!
de wevers van Gent, de yzersmilters en
KRONYK.
M. Rogier heeft verklaerd, dat de wet op bel
middenbaer onderwys maer met 1“ October 1831
zal uilgevoerd worden.
Het is gekend, dat onze nieuwe minister
Tesch zich, in January 11., beviglyk verzet heeft
tegen het stelsel van den vryen handel toegepast
op den landbouw alleen, terwyl al de andere ny-
verheden groote voorregten genieten. MM. Rogier i dient aengemoedigd en ondersteund le worden? Is het om
en Frère bestreden heviglyk den heer Tesch, en r J ■-
de Indépendance dreef er den spot mede. Men zegt i meer diensten aen het land oe.vyst? Maer een ieder weel
nogthans nudat die ministers elkander de hand dat de vrye Universileil van Brupsel het vertrouwen der
- naeste kalholyke ouders noch geniet noch, verdient; eenieder weet
dal men in die Universiteit de goddelooste .stellingen leert
en de
gegeven hebben en het eens zyn otnten t
winter den free-trade te vragen voor de nyverheden
der Sleden zoo wel als voor den landbouw. Zulks die er ooit geleerd zyn geweest; een ieder weet
moeijelyk te gelooven; want het is niet te j boeken door professors dezei Universileil in het licht gege-
te denkendat desuikerrafynaderyen van Antwerpen, ven, bewyzeuzouneklaer daim, n de jongheiddealgodcry, of
koolmyn- I panlhcismus, de godsloochening of Allieismus leert; Hel is
ëigenaers van Luik en Henegouwen zoo gemakkelyk te zeggen dal men haer leeringen inboezemt die den
zullen afstand doen, alleenlyk om de ministers te I godsdienst vernietigen, benevens het besiaeu va
believen, van de douaenregten welke hunne nyver- zelfs!...»
lieden tol «iet» trap van voorspoed gebragl hebben Hierop haelt dat blad, om zyne gezegden te bewyzen,
Tydens de betaedslaging over de wet op het
middenbaer ondetwys, riepen de voorstanders
derzelve uil, dal die wet allernoodzakelyksl was
en niet langer meer uitgeslejd kon worden; want
zeiden ze, de belangen van hel hberalismus, en
byzonderlyk het verval der studiën, hetwelk alle
dagen toeneemt en België bedreigt in de grofste
i ouweteuheid le dompelen, eischen dal die tak van
openbaren dienst ten spoedigste ingeiigt worde.
Meester Dequesne, in zyn Verslag, voegde er by,
dat Lel grootste pcdeelte der leermeesters niet ter
hoogte van hunne zending waren, geene geleerd
heid bezaten en de hoedanigheden misten welke
M. Dequesne in eenen zoo Imogen graed bezit.
En hierop stemden de Kamers al wat men
vraegde, en dit nog wel te loop.-.
Wal mag dan de reden iwaerom nu de
uitvoering van die wet tot len naeste jare uitge
steld is?
Zommigen zeggen dal de ministers elkander niet
verstaen over het geven van hel godsdienstig on
derwys; zy zouden geern dal onderwvs, door
priesters gegeven, a< hterlaeten, indien ze durfden.
Anderen zeggen dat .VI. Dequesne, grootmeester
van het onderwys, een jaer uitstel gevraegd heeft,
om dal hy den tyd zoude hebben de franse he
spelkunst te leeren.
Hoe hetzy, die wel is voor een jaer te kante
gelegd men heeft melde Kamers en het land den
spot g drevenen dil heet Nieuwe-Politiek
De liberale dagbladen zyn hierom woedende
tegen het ministerie; en het ministerie, hetwelk
I die wet maer aengeboden had om de gunste van aide
nuancen van het liberalismus te winnen voor de
kiezingen, zal wel iels weten uit te vinden tegen
•t
i waren
van God
PRYS DER INSCHRYVING, betaelbaer voorop
Voor een jaer, in stadfr. 500
Buiten stadvrachtvry 6 00
boven aengehaelde en andere, dat Voltaire zoo veel herten
misleid en bedorven heeft, dat hy in Frankryk en andere
landt* hel vaendel der ongeloovighcid heeft geplant,
waeronder er zich zoo velen geschaerd hebben, welke alle
van hun vaderland hebben gewerkthel
boeven een half mihoendal is meer dun vyf honderd
duizend franks benoodigt voor de twee (Jtiiversiteilen van
Gent en Luik; wal de vrye Uuitivtrsitcit van Brussel
betreft, behalve de jnsebryvingen die jaerlyks by de
liberale-klubsen worden higezameldbehalve tien jaer-
lyksehen onderstand die de regenlie van Brussel verleent,
ziet men den provincialen raed daer nog 10 duizend tranks
voor geven, en deugdzame menscheii zyn verwonderd dat
de Bisschoppen van België zich jaerlyks wenden tot hunne
goedjonsliglieid om de Universileil van Leuven in stand te
konnen houden
Wy bevelen deze redens aen de ernstigeaemlacht onzer
landgenooten. ’T is met leerslelstds van aerd als de hier-
men t
storten eigeulyk dienen om de «.ene Universileil builen
d«, tndere te bevoordeeiigen
Maer wat reden, wal schyn van reden konnen er van
deze partydigheid aengewezen worden? Is het misschien
o.n dat de vrye Universileil meer dan de kalholyke ver-
ANNONCEN. 15 centimen den drukregel. Degenen,
welke tevens in betzondags SUPPLEMENT moeten geplaelst
worden, genieten eene merkelyke prysveniiinderiug.
professor der wysbegeeneof liiosoiie, in gemelde Lniver-
sileil, en eindigt met het volgende
Wy hebben deze daedzakeu aeugehaeld om verscheide
redens, en onder ander om eene dwaling le wederleggen die
by zommigen nog beslael nopens de Kalliolyne Universileil
van Leuven.
«Daer zyn immers mcnschen die meenen al of het onnoo-
dig zoude wezen dat er jaerlyks onderstand wordt gevraegd
voor deze Universileil, die meenen tial het getal teerlingen
J toereikende is om de kosten van dit gesticht te dekken.
I Om zich te overtuigen hoe ongegrond zulke gedachten zyn
.moet men maer enkt lyk aenmeiken dat de Slaet taerlvks
MET F.EN GRAENTJE ZOUT.
Juist zeven maenden na date, wierd de hertog van
Chartres, met Duinouii. oepen voor In l komilcil van
openbare veiligheidmaer de bloedgierighcid van die
De kalholyke Universileil en dc Universileil van
Brussel.
«Indenprovincialen raedvan Braband, zegt de Denderbode,
heeft dit jaer nog eens eene schandige partydigheid plaels
gehad. Wy willen spreken van de TIEN' DUIZEND FRANKS
gouvernante benoemd van Lodewyk-Philips en van zyne
broeders den hertog van Monlpensier en den graef van
Beaujolais. Dal die vrouw hare taek ook uitmuntend
voivoerde, bewees hel hooge wetenschapprlyke enzedelvke
standpunt dal hare kweekelingen bereiktenen de hooge
lofspraken, die Lo lewyk-Phiiips, haer in luieren tyd, in
de ruimste mate toegezwaeid heeft. Tydens de omwente
ling van 1789 bleef hy nogthans niet geheel en al vry van
revolutionnaire gevoelens, en Mevrouw de Genlis had de
onbedachtzaemheid hare kweekelingen zelfs in dc klubs der
Cordeiiers en der Jacobyns le geleiden. De jonge prinsen
zagen alleen de schooiie filosofiesche zyde van den otnwen-
telings-geeslde schrikwekkende keerzyde was voor hen
verborgen, en zy moesten ze later, door hunne ongelukken
leeren kennen.
In 1791, voerde de jonge hertog hel bevel over het 11
regiment dragonders, en hel eerste gebruik dal hy maekte
van zyn gezag, was te Vendome twee onbeëedigde priesters
te redden uil de handen van het voIk. Hy toonde niet min
der kloekmoedigheid in het redden van den ingenieur do
Siret, die, zich badende inde Loire, op het punt was 10
verdrinken. Lodewyk-Philippespringt ii> hel water, zwemt
onverschrokken in den draeikolk en redt, in duizend ge
vare t van zyn leven, den drenkeling. Eene burgerkroon
wi rd. ter dezer gelegenheid, door <ie stad Vendome aen
den jongen oerlog van Charlies geschonken.
Alle aflichen, by den uitgever van dit blad gedrukt,
worden onvergeld in hel eerstkomende nummer geplaelst.
Brieven en geld vrachtvry toe le zenden.
Levenschets van Lodewyk-Philips, gewezen
koning der Francehen.
De grondlegger van het huis van Orleans was Philips,
eenige broeder van LodewykXiV. Op hem volgde Philips,
die later Regent wierd, en berucht is in de historie om zyn
wellustig en ontstichtend leven. Op hem volgde, als hoofd
van het huis van Orleans, zyn zoo Lodewykdie van een
gansch tegenovergesteld karakter was als de Regent, zynde
matiggodsdienstig en het grootste gedeelte zyner inkom
sten aen werken van liefdadigheid bestedende. De opvol
ger van dezen, Lodewyk-Philips, was ook een goedhertig
mensch. Zyn zoon, vader v.-m Lodewyk-Philips, gewezen
koning der Fransehen van welken het hier geldt, later
gekend onder den naem van Philippe-Eyaliléen die op
het schavot gestorven is, was, in zyne jeugd, hoogst zede-
loos. eu het oordeel der wereld daer over was hem onver-
SclHllig; hy dreef er den spot.mede, hy verzetlede zich
hevigiyk tegen Lodewyk XVi en Maric-Auloenelle en be
werkte de scheuring tósschen zyne familie en degene der
Bourbons.-
Lodewyk-Philips wierd den 6 October;!775 te Parys, in
hét Palais-Royal geboren, van Phiiips-Jozci, hm-logvan
Orleans, eii van Marie, dochter van den hertog van Pent-
hièvre. Zyne ouders bekommerden zich zeer met zyne
o^voedin^, en de - beruchte gravin de Geciis »ierd lol
die deze raed nog eens heeft gestemd tot onderstand der
vrye Universileil van Brussel, terwyl er geen enkele
centiem is toegestaen voor de kalholyke Universileil van
Leuven! Beide deze Uuiversileiten behooren toe aen de
zelfde provintie Braband zoo dat de addilionnele ceulie- I tol den ondergang
die de Brabanders in de schatkist hunner provintie i zyn die ieerstchcls die in hel ongelukkig Zwitserlandin
iinivnrsii^ii buiten hel oproerig Duilschland zoo veel kwalen hebben te weeg
gebragthet zyn die zelfde leerstelsels die overal bet vuer
aensleken en de volkeren ongelukkig maken. En nogthans
worden de voorstanders en verspreiders der zelve met het
geld onzer kalholyke Belgen onderhouden Wal is dit te
zeggen Dat België eene vervrozene slang in zynen boezem
dit de vrye Universileil meer goe.d doet aen de provincieverwarmt waerdoor het later doodelyk zal gewond worden...
Respire finem, aenzie hel einde.
---FiiFT’- ■V1 z_1 -TjJT~~
Dc wel op hel middenbaer onderwys.
Inaugustus 1791 verliet de jonge hertog, meg zyn
ri gini nt, de slad Vmdóine otn zich naer Vab nciern^s e
begeven. In' april 1792, wierd den oorlog verklaerd t g n
Oostenryk, en de hertog deed zynen eersten veldtogi. ily
s r id le Valmy, aen het hoofd der krygnnagtwelke;
Kellerman onder zyn bevel had gesteldden 20 septeiwber.
1792, en later, dcu 0 noveinbar, te Jenimapesouder
Dumoiiriez.
Ondertusschen was de oinwentcliugs-woede te Parys ten
hoogste geklommen. Hel verbanniugs-dékreeluitgegeven
tegen de familie Capel, en korts nadien weder ingetrokken
I scheen den jongen heriog ongerust gemarkt te hebben
n hy smeekte zynen vader eene schuilplaets le gaen zoeken
by den vreemde, om hel ongeluk te vermyden van te
moeien zetelen ajs regter van den Koning Lodewyk.XV4.
De hertog van Orleans luisterde naer deze uaerscbuuingea
niet, en ziende dat zyne smeekingen vruchteloos «accu
keerde de hertog vani Chat tres maer het leger terug. Qp
onthalzing van den vader verregtveerdigde wetbaesl 4e
voo.uiiziglen van denzoon. ITiilippeFgaZitëwierd onütooïd
den 6 november 1793.
