L
M? 214
Dixulde, 9 January 1851.
Vvfde Jaer.
DIXMUDE.
Een Donderdagblad voor Aenkondigingen, Tydverdryf en algemeene Belangen.
EEV BRIEF VAN M. BORTIER.
Ziehier den brief van M. Bortier, welken wy, in
ons Supplement van zondag laetsl, zegden aen
onze lezers te zullen mede deelen. Wy gelooven
onnoodig den franschen tekst te geven, dewyl onze
(confrater, het Weekblad, denzelven alreeds afge-
kondigd heeft;'en aengaende de vertaling, wy
volgen degene van het Weekblad.
Mynheer,
de wel op het middenbaer onderwys geschreven
stael, dat de priesters het regt niet hebben den
godsdienst te onderwyzen in de scholen, dan voor
zoo vele zy er geroepen zyn door de liberalen; een
regt nogthans dat zy, over ongeveer negentien
eeuwen, ontvangen hebben van Christus zelve!
’T zal zekerlyk dit zyn dat M. Border noemt de
afscheiding van de Kerk met den StaeC
Dus, indien het ooit mogte gebeuren (en de
Hemel behoede er ons van!) dat de mannen,
welker sterren M. Border in zynen wimpel voert,
in minderheid wierden in de Kamers en by liet
koopen het is mogelyk dat de doorscbynende
verbeeldingenonder anderedegene geplaetst aen
de vensters van zekere kroegeen lagchend ge
zicht opleverden. En dit moet wel zyn, dewyl
trcffelyke personen die kroeg binnen trokken, en
er een vyffrankstuk gaven voor een glas bier, dat
zy niet dronken.
De tweede reden is, om te laten weten dat de
liberalen niet noodig hadden bedreigingen te ge
bruiken om de landbouwers te doen stemmen op
M. Debreyne, dewyl de buitenlieden beginnen de
oogen te openen en de polichinellen van de gees-
telykheid r.iet meer willen zyn. Zy wisten dat
M Debreyne de wet op het onderwys gestemd
heeft, en dat, ware hy niet afwezig geweest by het
beraedslagen der wet op de granenhy dezelve
had mogen mede stemmen zonder de minste vrees
te moeten hebben van aen den landbouw eenig
nadeel te doen.
Hier wordt de zake wat ernstiger en laet allen
geestdrift te kant. Ook moeten wy dezelve van wat
hooger opnemen.
In alle landen, en op alle tyden, is het doelwit
geweest, der genen die zich liberale.i noemen, den
oorlog te voeren tegen de priesters en by gevolge
tegen den godsdienst. Eertyds waren al die mannen
voltairsch-gezind. Nu, en byzonderlyk sedert dat
eene zekere terugkeer tot godsdienstige gevoelens
zieh in Frankryk heeft verklaerd, hebben zy de
spotternyen en grove lasteringen van hunnen pa
triarch Voltaire eensdeels aen de zedelooze lagere
klassen der steden overgelaten; voor hen, zy
vinden het behendiger zich uit te geven voor be
schermers van den catholyken godsdienst in plaets
van vervolgers!’T is d’hislorie van den wolf
die de schaperskazak had aengetrokken.
Deze huichelary is uit de vrymetselaers-logien
van Parys overgezet geweest tol de logien van
Brussel.
En dat men bet wel bemerke, die handelwys is
in zwang overal waer de francs-mayons, onderden
naem van Doelrinairen, aen het roer van den Staet
zitten; ja, de Indépendance beigetolk van M. Ro
gier zegde nog donderdag laetsldat het staets-
bestuer in Piefnont het model is naer welk al de
Staten van Italië zich zouden moeten schikken; dat
minister Siccardi, met zyne bende, aldaer alleen
de ware belangen van den godsdienst verstaen en
ter herte nementerwyl de Paus van Romen en de
aertsbisschop van Turyn reglstreeks handelen
tegen den welstand der Kerk van Christus.
Hoort hoe onze ministers spreken: ’T is in de
Zoo dat de redens, waerom M. Bortier wel heeft
willen de pen in de hand nemen om ons den boven-
staenden brief te schryvennagenoeg de volgende
zynte weten Dat MBortier zeer verheugd is
over de kiezing van M. -Debretne, en dat het was
om die vreugde ini’t ópeubaei te toonen, dat hy,
in ’t gezelschap der heerén Debreyne, Deruysscher,
enz.onze stralen doorwandeld heeft en/iet lag-
chende gezicht der doorschynende verbeeldingen
(transparants) met lust is gaen aenscliouwen.
Hierop hebben wy niets te zeggen, goeste is
iM. Debreyne, om dal die heer voorstander zou zyn
van den vrijen graen- en veehandel. Neen, zy
hebben-gestemd op M. Debreyne o/n dat'zy er.
toe gedwongen waren, en M. Bortier weet -wel
door wie,
Dit artikel is reeds te lang, en nogthans
moeten wy nog een woordje zéggen over bstgeen
M. Bortier noemt onze verkleefd iieid voorden tyd
der tienden, die goede tyd, volgens óns en de
onzen,zegthy.
Wy hadden gemeend dat M. Bortier een sterker
brein, of ten minste meer rondborstigheid bezat
naer geen kollegienen voor het klein getal die er
gaenten is al gelyk niet in de scholen van het
gouvernement, alwaer zy groot gevaer loepen het
geloof en de goede zeden te vetliezen. De buiten
lieden hebben dus niet op M. Debreyne gestemd
om dat hy die wet heeft goedgekeurd, vermits zy
er geen ander voordeel uit kunnen trekken dan
noodelóoze kosten te helpen betalen.
Hebben zy misschien M. Debreyne voorgetrokken
voor M. Desmaisières, om dat hy geneigd is voor
den vrijen invoer der granen? M. Bortier schynt
zulks te gelooven en vindt den vrijen graenhandel
zeer goed; want, zegt hy, de granen zyn in België
gedurig van 2 tot 5 franks hooger in prys dan in
Frankryk, waer er nogthans een iugangsregt
bestaet vyf malen grooler dan in België.
De voorstanders van het anti-nationael en on-
billik gevoelen, dat de voortbrengsels van den
landbouw alleen moeten uitgesloten zyn van alle
bescherming by den in- en uitvoer derzelve, steu
nen zich dus hierop, dat de levensmiddelen in
Frankryk beterkoop zyn dan in België, alhoewel er
in Frankryk hooge regten bestaen ten voordeele
der inlandsche granen en beestialen; maer zy ver
gelen er byte voegen, dat die lage pryzen slechts
lokael zynverre van zeehavens, of groote midden
punten van industriële bevolking, en dat zulks
insgelyks plaets heeft by ons. En inderdaed ge
durende de week van den 25 tot 28 december 11.
was de middenprys der tarwe (volgens de opgave
van den Moniteur) te Sinte-Nikolaes fr. 18-20;
daer die prys, te Veurne maer 14,81 was, en te
Arlon slechts 15,75; dus voor deze laetste stad een
verschil van 4 fr. 45 c.
En alware het nog andersen dat de granen
inderdaed beterkoop zyn in de landen alwaer er
beschermt egten bestaen; zoude dit niet een klaer
bewys zyn dat de ’’erdedigers van den vrijen gracn-
handel reglstreeks werken tegen de belangen welke
zy willen verdedigen met eene bescherming te bc-
slryden, die voor gevolg moet hebben den afslag
der gianen? Nog meer, hadde er een invoerregt
bestaen. by voorbeeld, van 2 fr. per 100 kilogr.
tarwe in plaets van 1 fr., op de 2,514,562 kilogr.
welke in de maend november II. meer in- dan uit
gevoerd zyn geweest, (zie den Moniteur) zoude de
openbare schatkistin een jaer, er merkelyk I y
winnenen ’t ware altyd zoo veel afslag voor de
betalers der kontributien.
De waerheid is dat de toestand van den landbouw
by gevolge der weigering van het liberale gouver-
nement denzelven met beschermregten te bevoor-
belangen van den godsdienstzeggen ze, dat èr ïn i deeligenzoo als al andereinlandschevoortbrengsels
bevoordeeligd zyn,zoo slecht is, dateenVeuriiesch
Landbouwbladzeer goed bekend by M. Borlier,
in zyn jongste nummer zegt, dat de pryzen der
granen zoo zeer zyn verslecht, dat er voor den
ondergang der kleine, klas onzer landbouwers le
duchten is.
Zoo .dat het ook belagchelyk ware te houden
slaendat de landbouwers gestemd hebben op
Staetsbestuerwat zoude er geworden van Onzen
Heiligen Godsdienst? en- wie zou denzelven nog
kunnen beschermen tegen de misslagen en dom
heden van den Paus van Romen en de Bisschoppen?
Maer wy zouden wel vergeten te vragen welk
voordeel hoegenoemd de buitenHedén moeten
trekken uit de wet, door M. Debreyne gestemdop
hel middenbaer onderwys? Hunne kinderen gaen
I
ANNONCEN. 15 centimen den drukregel. Degenen,
welke levens in hetzondagsSUPPLEMENT moeien geplaetst
wordengenieten eene merkel) ke prysvermiuderiug.
Alle aftichen, by den uitgever van'dit blad gedrukt,
worden onvergeld in bel eerstkomende nummer geplaetst.
Brieven en geld vrachlvry toe te zenden.
PRYS DER INSCHRYV1NG, belaelbaer voorop
Voor een jaer, in stad. fr. 500
Buiten stad vrachtvry 600
HET BOTERKUIPJE
MET EEN GRAENTJE ZOUT.
Op 28 december j. 1. te Parys aenkotnende vind ik ten
myneii huize het Supplement van uw blad gedagteekend
van den 15.
Gy schynt dolzinnig te zyn over den uitslag van de Dix-
mudsche 'kiezing; ’lis heel natuerlyk, de mandie zyn
proces verliest heeft 2t uren om zyue regters te verwen-
sclien. Maer ik, Mynheer, ik ben van diegenen die zich
verheugen in het voorwerp dal uw spyt en uw nyd ver*
wekt. Ziedaer waerom men my in de algemeene verblyding
deel heeft zien nemenen waerom men my in goed zeer
goed gezelschap heeft zien de straten doorwaudelen om hel
lachend gezicht der verlichtingen, der triumfbogenen
doorsehyuende verbeeldingen met lust te aenscliouwen.
Waer vindt gyMynheer, in dit alles reden om myn
naem zoo wal arglistig met een etc. vergezeld in een artikel
van uw blad te schryvenartikel genaemd Geweldenaryen
der Liberalen. Geweideuaers? en waerom zouden wy ge
weldig zyn op het oogenbiik van een zegeprad die er ons
nog belooft, ja, mynheer, die er nog belooftneem er
uw nul uil; want 'de buitenlieden beginnen de oogen te
openen en willen de polichinellen niet meer wezen van de
geeslelykheidzy begrypen dal de stael van de kerke moet
afgescheiden zyn.
Het was dus niet noodig dat wy bedreigingen gebruikten
zoo als gy en de uwen hel heel christelyk zegt am de land
bouwers te doen huuue stem aen den heer De Breyue
geven; zy weten hel tegenwoordig dat die eerbiedweerdige
volksvertegenwoordiger de wel op hel onderwys gestemd
heelt omdat die wet de goedkeuriug had van alle de kom-
muuaie raden en van byna alle vaders van familie. Zy
weten dat M. De Breyne afwezig was, toen de wel op de
granen gestemd wierden dal indien hy er tegenwoordig
ware geweesthy die mede had mogen stemmen zonder de
minsle vrees van aen den landbouw eenig kwaed te doen
inderdaed, zien wy niet sedert de nieuwe engclsche wetge
ving dal de granen in België gedurig van 2 lol 5 franks den
hectoliter hooger zyn dan in Frankryk, waer er nogthans
een ingangregi beslaet dal iu dezen oogenblik vyf malen
grooler is dan in België. Deze douaen bescherming is dus
geene meer voor den landbouwer sedert den vryen invoer
der granen in Engeland.
Het grootste .deel der kiezers weet ook dat er voor hei
belang van den landbouw niets te winnen is met oude
gouverneurs der- provinciën te benoemen, of oude minis
ters, die in de Kamer met bitsigheid hunne opvolgers
aenranden om dal zy de grootmoedigheid hebben van met
den openbaren volksgeest vooruitte gaen.
Uwe. kleine klauwslagen en degene van uwe brugsche
makkers hebben my de pen doen opnemen minder om my
te verdedigen dap om u te raden van in het vervolg wal
zachter te werk te gaen wanneer gy den stryd legen de
liberale gedachten wilt ondernemen, voor welke de Dix-
mudenaren eene zoo levendige verkleefdheid gevoelen als
uw blad voor den lyd der tienden, de goede lyd genoemd
dobr zékere lieden die gy kennen moet.
Aenveerd Mynheer, myne groete.
1». BORTIER.
Parys, 29 December1850.
