I F
Sen
Kuiperijen.
k
m
den godsdienst g< geven
I
I A
tael
Hun
tael
zien
A
I N
ad. i
•T
in de betrekkingen met de andere volkeren, bet
uitsluitend regt der magt vast. Daeiuit spruiten
die afwisselingen van dwingelandy en regeringloos
heid, waer tusschen sedert zeventig jaer de tegen
woordige maetschappyen dobberen, en dit deed
aen den graef de Monlalembert, op hel kongres
van Mechelen zeggen, dal de hedendaegsche vry-
heid het kalholicismus noodig heelt, en dat zy,
zonder zyne voogdy, het juk moet ondergaen van
de regeringloosheid of van de alleenheersching.
Zyn zy daerom achleruilgaende of onbeweeg-
baer, het gezag en de vryheid, omdat zy onder
steund en gemagligd zyn door een goddelyk regt,
dat hel vrydenkeud liberalismus, uil haei of on
wetendheid, lastert met le beweeren, dal dit regl
dezen of genen koningslam, dezen of genen be
stuursvorm met zyne bescherming omringt? Om
dat de mensch in het afzonderlyk leven aeti de on
wrikbare wet der pligten moet gehoorzamen, is dit
eene redeft dat hy nimmer kan vooruitgaen? En
waerorn zouden de volksbesturen en de volken
achleruilgaende zyn, omdat hun leven is geregeld
door een wetboek van reglen en pligten, die noch
de belangen, noch de drillen, noch de dwalingen
kunnen vernietigen of vervalsclten Integendeel,
zonder die beschei mwetleo, welke als eene be
schuttende omheining de menschelyke zwakheid
en boosheid omringen, rekt hel grensloos gezag
zich lot de dwingelandy uit, en de letigellooze
vryheid lot de regeringloosheid. Om die reden is
hel bewarend kalholicismus botenal liberael en
vooruittredend, in de ware beteekenis dezer twee
woorden, en om die reden wil hel zoo genoemd
liberalismus enkel uil woordeuwelluideudhetd
vryheid zeggen.
BEVELBRIEF V09R DEN VASTEN.
jHHooil
l"‘r
g^un
Wy hebben beloond, den Moniteur in de hand
en naer het Verslag «elk M. Vandenbroeck op 16°
mei laelsl aeti de Landbotivv-maelschappy gesluerd
heeft, dal de brouweryen in België jaerlyks een
miljoen twee honderd duist tonnen bier min ople
verden sinds de afschaffing dan vóór de afschaffing
van het oklrooi; dat de weerde van hel belgisch
bier welk inden vreemde wordt gevoerd, zoo vee!
geminderd is als zy groot was vóór de afschaffing,
terwyl de weerde van hel vreemde bier in België
ingevoerd zevenlien keeren grooter geweest is iu
18G1 dan in 1859. Wy hadden er kunnen by-
voegen dat, op 21 Kamers van koophandel die ge-
raedpleegd zyn geweest over den toestand dezer
Belgische nyverbeid, ééne (de koopnandelkamer
van Aelst) den goeden slael dezer ny.verheid vast-
stelde, twee (deze van Ostende en Antwerpen)
gaven den statu quo op, en achttien stelden den
toestand voor als grootelyks vervallen en zeer be
droevend.
Uil dit alles namen wy lot gevolgtrekking dal
M. Debreyne, met de doodende belasting op het
bier te stemmen, eenen slechten dienst aen het
laud en in ’l byzouder aen zyn arrondissement had
bewezen; en dat M. De Coniuck, met zich te ver
klaren voorde vermindering dier belasting, al ons
vertrouwen had verworven. Nu, volgens ’t JVeek-
b/ad, zyn wy verkocht aen M. De Coniuck; hel zyn
de kleine pintjes, *1 is de katoen-krisis die de oor-
zaekisder ruien van deze belangryke industrie.
Doch, men zou hel Weekblad kunnen vragen hoe
1 het komt dat diezelfde katoen-krisis, diezelfde le
kleine en te dure pintjes, welke ook by onze ge-
buren in gang zyn, gemaekt hebben dat zy ons
zeventien keeren meer hektoliters bier gezonden
hebben en wy er hun drie keeren min gekoclil
hebben; maer het vischbladje is de moeite niet
weerd dat wy het deze vraeg toesturen, aengezien
wy op voorhand verzekerd zyn dal het er niet zal
op antwoorden. Echter hoe de onbescbaemde ver-
waendheid van dit bladje verklaerd, wanneer het
uitroept
Da je nu het Kuipje waert, ge zoudthet Week-
blad niet meer antwoorden nopens de consommatie
van 'l bier, uit vreeze van u nog dieper in 'l nel
te klappen.
Arme Vischpapierke!
cc
►ÜE'.'RB»
ui
to
ov
de
tri
va
OU
jei
lei
er
her
I M
Uigl
et
g<
Da-je gy ’t Dixmudschc Vrye waert, ge zoudt gy geba
ren kwalyk le verstaen wanneer gy dtti naetn krygt van
Dizmudsche Vrye, en ge zeudt gy dan uwe gramschap
u stilte verkroppen
nemen hetgeen het Boterkuipjc zegt over tael en slyl van
den verslaggever der Ware Van Dutses tanden; enge
zoudt gy aldus trachten te doen verstaen dal hel Kuipje
met hel Vrye geen anderen weg meer weet dan deszells
taelkunde te beoordeeleu.
eetwaren. Sedert ditzelfde tydstip zyn de militaire uit
gaven insgelyks verminderd geworden, terwyl ze in België
vermeerderd zyn geweest. Jaerlyks levert bet hollandsch
budjet een batig slot welk voor het loopend jaer 18C4 op
6 miljoen geschat wordt. Al de uitgaven in het jaer be-
loopen enkel tol 105 miljoen fr., het zeewezen daeriu be
grepen. By ons bereiken de jaerlyksche uitgaven liet cyfer
van 15G miljoenZyn wy er te beter om besluerd en in
een voorspoedigeren toestand? Men kan stoutweg zeggen-
neen, zonder voor Orangist te moeten doorgaeu.
Wy vernemen zoo aenstonds dal het taelgenootsebap de
Van Duyse's Vrienden liet voorstel van M. De Coniuck met
eenparige stemmen en toejuiching aenveerd heeft.
e
u
t<
z
h
a
d
h
v
it
Z
o
P
V
"V
k
d
g
II
o
k
d
K
w
v;
B
g'
li
z<
c
Holland en België.
In Holland zyn de openbare belastingen, sinds 1848,
van meer dan vyf miljoen guldens, of 12 miljoen franks
verminderd. Nog andere lastenverminderingen zyn aenge-
Da-je gy hel Dizmudsche Vrye waerl, ge zoudt gy voor u kondigd, namelyk op hel zegelregt eu eenige voorname
Da-je gy 'Ie W are liberale Van Duyse's Vyanden waerl,
ge zoudt gy in uw eigen zeggen Hadde Diabtora, met bel
geschenk van zynen inktpot, zyu verstand kunnen geven,
't hadde zoo wel ten passe gekomen 1
5“ Benaming van
Geheimschryver, in vervanging
kere, overleden.
6" Geschenk door den heer Louis Vion van
Belgisch Museum voor de Nedcrduitsche Tael-en Let
terkunde en de Geschiedenis des Vaderlands, door
J. F. Willems. (Vier schoone boekdoelen opgeluis
terd met 52 platen).
De oppensioenstelling der generaels in België.
De veld-maerscbalk de Wrangel opperbevelhebber
van Let Oostenryksch-pruisisch leger zal den 15“ april
eerstkomend zyn SO’1* jaer bereiken. Zulk geval treft men
niet zeiden in de krygs-geschiedenis aen. De oostenryksche
veld-maarschalk Radelsky behaelde de zegepralen van
Morlara en Novare in den ouderdom van 82 jaren
In België, waer het leger nooit moet vechten, en alwaer
de officieren eenvoudige lesgevers, administrateurs of
iuspekleurs zyn, wordt een gencrael voor een onnoozelaer
gehouden en buiten dienst gesteld aen de oude van 65
jaren. En zoo wordt ons leger den eenen na den anderen
zyne beste officieren ontnomen, alhoewel zy elders dan in
de keuken der kazerne het vuer gezien hebben.
De Volks-bibliotheek.
Onze Volksvertegenwoordiger de heer ridder de
Coniuck de Merckem, komt aen het taelgenoolschap de
Van Duyse's Vrienden een voorstel le doen ten doel heb
bende het inrigten eener vlaemsche Volks-bibliotheek.
M. De Couinck heeft verklaerd dat, byaidien dit voorstel
door het Genootschap aengenomen wordt, hy aen hetzelve
een g< schenk zal doen van twaeif lot dertien honderd
vlaemsche hoekdeelen, alsook met eene iuschryving op
de voornaemste vlaemsche dagbladen van België.
Wy twyfelen geenszins of het genootschap de Van Duy-
se's Vrienden, welk alreeds in een zoo bloeijenden toestand
verkeert en de meeste en voornaemste burgerskiuderen
van de stad onzer zyne leden telt, zal met een levendig
genoegen en erkentenis dit voorstel van onzen vlaemsch-
minneuden volksvertegenwoordiger aenveerden. De ge
dachte van hel iprigleu eener Volksbibliotheek, of eene
boekzael ten dienste gesteld van den vlaemschen werkman
en den burger, is eene gedachte die altoos onze sympathie
gehad heelt en de heilrykste gevolgen moet te weeg bren
gen. Wy tierinueren ons dezelve uiteen gezel te hebben
in hel taelgenoolschap waervan wy vroeger deel maekten
en op dit tydstip ook eenige artikels geschreven le hebben
welke pleitten in voordeele der Volks-bibliotheek waer
van liet initiatief zou genomen worden doordeburgery. Toen
echter predikten wy in de wsestytieenigen wilden van de
Volks-bibliotheek als van eene officiëele inrigting, welke
onder hel hooge besluer van de Stad zou slaen en waerin
de burgery niets zou te zien gehad hebben. Zulke inrigting
kou oumogelyk onze sympathie verwerven evenmin als de
genegenheid van eiken vryen burger, om dal zulkdanige
inrigting hier ter slede maer dienen kon om de kleine
burgerklas wt erom sterker aen hel hooge bestuer te ver
slaven anderen daerenlegeu deelden in onze gevoelens
en zoutten wel eene Volks-bibliotheek willen tol stand zien
komen hebben, waervau de toenmalige Van Duyse's Vrien
den bel initiael zouden hebben genomen, maer die
scbrikkelyke maer 1 hel liolerkuipje stond die gedachte
voor in verscheidene artikels welke in drie- of vier opvol
gende nummers verschenen, en wie weet, of achter het
Kuipje hel klerikael spook niet verborgen zal, gereed om
met zyn verschrikkelyk bakkus de geheele le rigteu
Volks-boekzael in le slikken
Ja, zulke kortzigtige metiscbun vindt men die, om eene
domme, kinderaclitige inbeelding, als van de nachtmerrie
tiereén worden en de schoonste zaken zouden slagtofferen
ecu k erikale goedzak zou bun den schrik op bel lyf jagen
terwyl een gepatenteerde schobbejak huu geeueu voet
uil hunne plaels zou doen zetten.
Wy zyn echter zeker zulk geen kortzigtige mannen
by de huidige fan Duyse's Vrienden le ontmoetenal
hoewel verschiileud van gedaeLl over zekere slaetkuudige
kwestien, kunnen wy uiel gelooveu dal een anli-ministe-
rieele, al behoorde by aen de school van Veuillot en
den Bien Public, in den doctrinair die eene vlaemsche
kwestie behandelt, den duivel zou ineeuen te zien, even
min als de doktrioair op den rug van den andersdenkenden
den draek met zeven koppen zoude gelooven le ontwaren.
Zulke gedachten kunnen nog enkel plaels vinden in de
hersenpan van de onnoozele lieden, wie men kau wys
maken dal de geesteiykheid weerom de doode-hand en de
inkwisilie zal 'invoeren eu Let volk op nieuw tol de eeu
wen van domheid eu verslaving zal terug gebragt worden.
En bet getal dier ouuoozelaers vermindert gelukktglyk
van dag tol dag.
JOANNES-BAPTISTA MALOU,
door de bermhertigheid Gods en de genade van den H. Apos-
lelyken Stoel. Bisschap van Brugge, lluis-Prelael van
Zyne Heiligheid en Assistent by den Pauzelyken Troon,
aen de geestelijkheid en de geloovigen van ons bisdom,
zaligheid en zegen.
Vervolg en einde.
’T is in deze omstandigheid dat de ouders hedendaags
een on wankel baren meed des geloofs moeten tonnen. Die
moed zal u weinig acht doen nemen op alle tydelyk gewin,
bedriegelyk en verleidend gewin, 't welk men de vaders en
moeders vertoont om Lun, in plaets van eene kristene op
voeding, eene wcreldsclie opvoeding te doen aenveerden,
die geenszins de waerborgen oplevert door de H. Kerk ver-
eischt. Hebt den moed uws geloofs; hy zal u bevryden
van de listen die de jongheid gespannen worden door de
goddeloozen, die gedurig werken om de ouders af le kee-
ren van hel onderwys T welk door godgewyde personnel!
of onder de bescherming van den godsdienst gegeven
wordt.
Als hel hert van den jongeling door de opvoeding ge
vormd is, dan herneemt de bezorgdheid van den kristen
huisvader haer gezag. Hy leidt zynen zoon indeonberis-
pelyke vergaderingen van vriendenhy gewent hem ni'-t
de godsdienstige genootschappen hy bewaekt zyn g'diag
en vervangt door vaderlyke vermaningen hetgee i den
jongeling door eigeuu ondervinding nog uiel been tonnen
leereu.
Ziel daer, L. B., de afschetsinj van het kristen huis
gezin. Hoeveel innerlyke droefheden zouden vermeden
zyn, hoeveel tranen van moeders zouden slaken, welkou-
uilsprekelyk genot, wat zuivere vreugden zou men in h t
hulzelyk leven smaken, indien den moed des geloofs in al
do kristelyke huisgezinnen heerschte!
De moed des geloofs, Z. L. B., moet eindelyk den goe
den geur van Jesus-Christus rondom ons verspreiden. De
geest des geloofs van den kristen schynt, iu zyne maet-
schappelyke betrekkingen, op alle wyzen uil. Zyt gy be
droefd, beschaemd over de koelmoedige goddeloosheid, die
vermelen genoeg is om de Godheid te loochenen van Jesus-
Christus, onzen goddelykeu Zaligmaker, voor wien, sedert
achttien eeuwen alle knie buigt in den hemel, op de aerdo
Algemeen Verslag
van het taelminnend Genootschap de Van Duyse's Vrienden.
1’Aenveerding van drie briefwisselende en drie wer
kende leden.
2* Acnveerding van het voorstel strekkende om, telkens
dal er over belaugryke kwestien moet beraedslaegd wor
den, ecue verwittiging by brieve te doen aen de leden van
*1 Genootschap.
5* Geschenk door den heer Theodore Rembry van
Vaderlandsch Museum voor nederduitsche Letterkunde.
Oudheid en Geschiedenis, door C. P. Serrurk. (Vyf
prachtige hoekdeelen met platen, adelstitels voor
stellende, kostbare pergamenteu, staetszegels en
wapenschilden.dagleekenendeuilde versie eeuwen).
Geschiedenis der Nederlandschc en Fsansche Letter
kunde, door C. A. Sekruke.
4* Geschenk doer den beer Adolf Doolaeghe van
Tollens laetste Gedichten.
Gedichten en Balladen, door Van Kerckhoven.
Volksverhalen van P. Geiregat. (Twee boekdeeltjes).
Nederlandsche Zeereizen.
den heer Théoph. Heughebaert lot
vau den heer Eug. Vanac-
ling
alhii
Da-je gy zekere opsteller van het Dizmudsche Vrye
waerl, ge zoudt gy zeggen Wy moeten ons wel zwichten
de redevoering te geven van M. den volksvertegenwoor
diger De Coniuck, want wy zouden ons daer eens deerlyk
iu den zak steken.
Si d
ontij
