gel.
r den voi
der beschaving te
rued,
morgens.
rn 12 d...
uphus en
iekani in
•yk. met
byzou-
Joannes
15 jaren
meer vol-
r de dzer-
<K VAN HET
'.IT VAN HET
lullige ge
in 21 d.,
*etrus en
uis).
75 jaren
en Igua-
weduwe
ispitael).
gen. van
in Silvia
M.
9 20
8 09
5015
8 84
2 05
2 «9
8 41
5 79
arwe v»n
«r markt.
0 a 27 50
- a 17 50
5 a 18 50
- a U -
- a 19 75
g kalm.
n 26 d.,
eu van
en 8 <1.,
en van
hliglyk het
enryk. He
met groole
s von Mel-
enlano en
ryk hadden
uitbreiding
r tneè be-
:rde aen de
durven be-
in was de
endaegschc
wig, noeui-
'8-
ren met te
teek-vorze-
liad nil de
<le om tnyn
ndcrlyk de
k de voor-
pitaleta dir,
ns land be
oordeel va»
is rykdenS
in geest die
drukt- bet
jehied mart
iphandel eu
nachten, e»
inboezemt,
eu.
van grond-krediet
dan eenen niet
eene groole hoe-
die schik-
duiden.
Uit de voorgaende overwegingen volgt dat de winsten
welke het mogelyk is by middel der grond-operalien in
Oostenryk te verwezentlyken, in het domein der feiten zyn
gevallen, en ik aerzel niet te zeggen dat de aklionnarisseu
van hel Grond- en X yverheidskrediet en van bel Interna-
lionael grond-krediet, die de voortzetters zyn der Belgische
hypotheek-bank, zich al niet minder zullen te beloven h'eb-
van hunne prolylen sis de akliouarissen der instelling
door hel Inlernalionael Grondkrediet vervangen.
[til bietste zal er niet des te meer zekeibeid geraken,
daer hel in zyue uitgaven van pandbrieven zal geholpen
worden door eene plaelselyke Hypotheek- Bank die, hoop ik,
gevormd naer de Belgische Hypothcek-Bank, vruchtbare
uitslagen zullen geven.
Deze Banken die niet anders zullen zyn dan sukkursalen
onder de gedaente van plaelselyke Genootschappen, aen hun
hoofd hebbende besluerders genomen onder de nationalen,
zullen de pandbrieven (hy pot heek - obligo tien) uilgeven eu
aldus medewerken tul dezelfde operation als het Interna-
lionael Grond-ktediel. Zy bestaen reeds in Holland (Neder-
landsche Hypolheek-Bank.) Zy zullen ingesteld worden in
Frankryk, Zwitserland, Duilschlaud en in alle landen waer
hel geld goedkoop is.
Eindelyk, dank aen de verhevenheid zyns kapitaels, zal
liet Inlernalionael Grond-krediet. de oogenblikken te baet
nemende dal de intrest van bet geld zwak is, in Engeland
uitgaven van pandbrieven doen wacrvan de intrest lol 5
ten honderd gebragl, de snelle plaelsitig zal verzekeren.
Ik heb tot hiertoe doen zien boe ik de intresten heb ver
zekerd der persoonrn die, my met hun vertrouwen ver-
eerende, aktien hebben genomen in myne versebillige
Maetscbappyen en, al bewyzende dal de intresten vast ge-
waerborgd zyn. heb ik geantwoord op een deel der tegen
op werpiugen welke myne ondernemingen hebben verwekt.
Ware het hier de plaets om de huishoudkundige en
maetschappelyke gevolgen op te sommen die er uil voort
vloeien, deze brief zoude veel te lang worden en zich af-
wyken van den kader dien ik my heb afgeteekend. Echter
kan ik niet wederslaen aen de begeerte van nog eenige
korte opmerkingen hier by te voegen en zekere kritieken
te beantwoorden die my gedaen wordeu.
De zaken die ik beslier zyn in eene volkmene overeen
komst met de grondbeginselen welke de verlichte mannen
van het hedendaegsche Europa in hel huishoudkundig do
mein willen doen doorgaeu.
Zy komen regisirevks voort van de vrylteid en zy zyn ten
dienste der orde, dewyl zy de landbouwnyverheid e« de
ontwikkeling van den persoonlyken rykdom begunstigen,
door hem te doen belang hebben in de bevestiging van het
openbaer krediet van een groot ryk.
Den genoten eigendom herstellende in wat |>y nuttigs
en noodzakelykst heeft voor den landbouwelyken vooruit
gang, scheppen zy den kleinen eigendom en brengen aldus
eene nieuwe waerborg by voor de politieke vrybedeu eu
stoffelyke verbetering van de lalrykste klassen der samen
leving.
Hel is immers niet genoeg, opdat het politieke regl en
de vrybeid bestaen, dal zy door schoone grondwetten af-
gekoudigd wordeudaer is hun een grondslag noodig en
de eigendom des gronds is van allen de beste. De burger
die niets bezit is volgens myn gevoel heel by op het punt
van tot werktuig te dienen aen de regeringsloosheld en het
despotismus. Met aen hel groole getal den toegang lot den
eigendom te vergemakkelyken, geloef ik in de mael myner
krachten de ware zoek der vryheid en der beschaving te
dienen.
Een ander verwytsel wordt my nog toegestuerd en boor
het dikwyls aen myne ooren ronken; ik ben een groole
misdadiger, ik voer het belgisch kapilael uit, ik veraint
Deze zoo juiste als vaderlandscbe inziglen met den ver-
eischten eerbied waerderende, pougde ik de uitbreiding
iiiyner opkomende gestichten.
By de eukele waerborg van de leening op hypotheek, in
Oostenryk aen de geldleeners door de Vindobona gegeven,
besloot ik de leening zelve Ie voegen. Ten dien einde
luoesl men een gesticht inrigteu, welk de leening doende,
in Belgie pandbrieven (hypothekaire obligation) uitgaf voor
eene torn die overeenkwam met het beloop en den durr
der leeningen, en dal voortaen loeliel het koopeti eu ver
knopen der eigendommen welke ik sedert lang studeerde.
Gezameullyk met mannen wier achting en kunde geheel
hel land herkend zyn, hield ik my bezig mei hel opreglen
eener Belgische Hypotheek-Bank, en ten dien einde vraeg-
dc ik aen het gouvernement den uaemloozeu vorm.
Men eischic verscheidene veranderingen aen de statu
ten. Ik aenveerdde ze, verklarende dat ik bereid was alle
degene Ie aenveerden die met het onewil myns voorwerps
konden overeenkomen. Acht maettden bleef ik de ollicieele
luagtigillg afwaclilrn, toen ik eindelyk vernam dat ik de
zelve niet meer verhopen mogl. Min gelukkig dan anderen
verkreeg ik. in myn eigen land, niet hetgeen men naiiwe-
lyks eene gunst noemen mag en dal uiy zonder moeijelyk-
lieid door hel goeveruemeiil der Nederlanden wierd loege-
staen. Ik' had aen dit goevernemeul dezelfde statuten
voorgelegd, ik bepaelde er in dezelfde, volstrektelyk de
zelfde toeeigenmgen, het ontwerp was evetiwezcnlyk, en
twee verscheidene malen, tydeus de stichting der Sociëteit,
en later wanneer haer kapilael zes mael verdubbeld was,
behandelde het nederlandseh goevernemeiit my. vreemde
ling. op eene vryzintiiger wyze dan ik, belgische burger,
behandeld was geweest iu myu Vaderland.
Ten gevolge dezer weigering, moesten de stichters der
gestemd
hare aeti-
einaekl en
dceld.
loeking Ie
bybragten
heden tol
ie plaetsen
Belgische
achlereenvolgentlyk zal hervestigd worden, de Mactschap-
py van Inlernalionael Grond krediet zich van den éérsten
at eene jaerlyksehe inkomst van meer dan 40 l. h. op dit
cyfer beeft verzekerd. De rekening is geroakkelyk om ma
ken. Indien het kontrakt voordeelig is geweest aen de be
langhebbenden der Belgische llypolhcek-kas, hel is het hy-
zonderlyk geweest aen de nieuwe Maelschappy die erin ge
vonden heeft hetgeen de instellingen
dikwyls lang zoeken moeten, hetgeen meer
gevonden heeft de zekere plaelsing van
veelheid pandbrieven. En indien er iemand aen
king verloren heeft, T is het besluer der Belgische Hypo-
theek-bank die tegen eene belrekkelyk weinig hooge som,
eenmael belaeld, eene voor lange jaren verzekerde inkomst
heeft verwisseld welke, van heden af, meer dan 100,000
fr. per bestuerder bedroeg.
Het wezentlyk voordeel voor de bestuurders, ik wil het
niet verbergen, is geweest van voor bet toekomende ont
slagen te wezen van eene onbepaelde vcrantwoordalykhcid
en welke de vooruitgang zelve der instelling langs om
zwaerder maekte. Daer is het voordeel, en dit voordeel
alleen vergoedt hel verlies T welk bel oud besluer ouder
bet louter geldelyk oogpunt heeft gedaen.
Het oud besluer had ten overigs nooit afgezien van het
denkbeeld van de Maelschappy onder naeinlnozen vorm ill
te.rigten, ingevolge hel slotartikel barer statuten.
Daarenboven was hel kapilael der Belgische Hypolheek-
kas ongenoegzaem om er te mogen aen deuken groole uit
gaven «au pandbrieven in den vreemde te doen en, diens-
volgens. was zy blootgesteld aen liet gevaer van later kon-
kurrrnlie in ongunstige voorw-aerden te ontmoeten. Het
was dus hoofdzakelyk van harr kapilael in eene aenziene-
lyke evenredigheid te vermeerderen, helzy door achtereen
volgende stortingen op de uitgegeven aktien, T zy door de
versmelting met eene andere maelschappy. T is deze klet
ste middel die voordeeligst geschenen heeft, vooreerst,
voor de Belgische Hypotheek-kas, dewyl hy hare aktionna-
rissen ontsloeg van de noodzakelykheid van 150 lol 1000 fr.
te siorten en daerua voor hel Inlernalionael Grond-krediet
vraeg bet aen alle onpartydig man, is liet te veel om de
gevaren eener dergelyke gebeurlykbeid te betalen? In alle
stille maelschappy zyn de voordeelcu van deu bestuerder
in evenredigheid wel de risicos der onderneming en de
gevaren die konden volgen uit nieuwe operation, verrigt
iu den vreemde, in een land welks toestand alsdan wel
liachelyk scliedn, waren zy niet vau aerd om een grooter
part te wettigen dan lietgene dal aen bet besluer weder-
houden is? Ik zou bier veeL-r-WHt maclschappyen kunnen
avuhaleii by dewelke deze evenredigheid nog oveitroifru
is. Eu uu, wal is er biiileninaligs in die winsten zelve? Ik
anlwo. rd dat er niets in is eu de dagelyksche ondervinding
zegt hei met my. Zien wv niet alle dagen, iu België zelve
eigendomitieti eener zekere uitgestrektheid wéér verkoop<j?
in T klein met 40 tot 50 len honderd en nóg meer winsten
Ik zou meer dan eene aezictilyke fortuin kunnen aeuduiden
die door dezen middel is gewonnen geweest. En gelooft
men dal indien, by voorbeeld, dezit of gene groole eigeuaer
der omstreken van Brussel zyn domein by gedeelten moest
Verkoopeu, hy cr niet eene persoonlyke bael zoude hy
vinden? Nu. hetgeen in België met meer kan plaets heb
ben dan op eene kleine schael, Oosleliryk lael toe hel op
overgroole verhoudingen te bewerken, en indieu een grond
in Belgie voor 700,000 fr. gekucht, iu 't klein i» kunnen
veikochl worden voor 1,100,000 franks (dit is onlangs ge
beurd niet ver van eene onzer groole provinlie-sledeii),
wal is er dan wonders dat 20 miljoenen in Oostenryk ge
dragen meer dan 6 miljoen winsten hebben voorlgebragl?
ik daeg iliyne tegensprekers uil deze vcrgely kruis te be
twisten en zelfs wil ik, zeker van bun genoegen te doen,
my verhaeslcn om liuu le zeggen del ik, als Bestuerder der
Bank van Grond- en Nyveriieibs krediet, van cenen der
giovlsle grondeigenaren vau Oostenryk domeinen kom le
koopeu voor eene som vau vïftien miljoen franks, waer-
voor uien my reeds, op hel uer dat wy zyu, vïf miljoen
winst aenbiedt, welke my niel genoeg scbyuen.
Ik kom u ten overige een ander feil herinneren de ak-
tieu van hel Grond-krediet van Frankryk, op dewelke er
slechts 250 fr. zyn gestort geweest, worden ter Beurs ge
kwiteerd aen 1200 en 1500 fr. Is daer iemand van ver-
wouderd? Neen. Wordt dil door iemand beknibbeld? Ook zulks voorde doorslaemle reden dia wy komeu aen le
niet. W’aerom zou men dan buitengewoon en ongelooflyk
vinden dal de aktien der Belgische Hypotheek-Èas, van
150 fr. zyu kunnen uitgekeerd worden aen 550 Ir.?
Onze werkingen zyn len minsten zooveel weerd als die
van het Grond krediet van Frankryk eu T is aldus dat dil
lactste er zelve over heefl geoordeeld’, aengezien de voor-
naemste mannen die liet beslieren, zyn achtbare gonver-j
neur aen ’t hoofd, le Weeiien eene Grond-Maetscuappy i
komen te slichten, bestemd om hypothekaire leeningen iu Den
Oostenryk le doen. Ook, al moest ik op nieuw het verwyt
sel booren vau in de zaken avouluerlyk le werk te gaen,
vrees ik niel hier de overtuiging uit le brengen, dal de ak
tien der nieuwe maelscbappyen die ik ingerigt heb dezelfde
gelukkige kans zullen hebben en degene die dezelve voor-
afgcgaeri zyn niet zullen len onderen blyven.
Geleid door een gevoel T welk alle voorzigtige finantie-
tnan zal goedkeuren, en zich herinnerende dat hunne ver-
anlwourdelykbcid, hoewel duor^wetiige voordeeleu ver
goed, teeriemacl verpand was uit kracht zelve des karak-
teers van stille maelschappy welke de weigering vau de
nameloosheid huu had opgelegd, deelden de besluerders
der Belgische Hypol heek-Bank de verworvene winsten niet
gansch eu geheel uit. Zy hielden er een deel van achter,
zoo dal, op hel einde van hel diensljaer 181)5. deze winsten
hel cyfer vau fr. 4,252, 521 bereikieu, op dewelke er rnaer
2,225,000 fr. wierrlcu genomen om als dividende voor
1865 tiilgedechl le worden. '1 is dus len onregte dat zekere
personnel! geloofd hebben dal die 4,252,521 fr. wiusteti
eukelyk voortkomen van de werkingen binst 1805 verrigt;
zy komen voort van hel gezameullyKe der zaken die verrigl
zy n geweest gedurende gaiiscb de duel' der maelschappy.
Zulkdanig was de toestand der Belgische Hypolhcek-kas
toen ik de Bank van Grond- en Xyverheids-krediet en de
Haetschappy van internationale Grond-krediet inriglle, de
eene eu de andere geroepen om op eene ruime schael te
dryven de zaken met zooveel welslagen door de Belgische
Hypotheek kas nigehuldigd. Beide instellingen hebben nog-
tans verschillende bv'.rekkingen de eerste studeert,
onderzoekt en bereidt de zaken, lerwyl de tweede dezelve
vcncezenllykl by middel vau hel kapilael en door de uitga
ven van pandbiieven.
Willende aersl en vooral en van T begin af der opera
tion eenen magtigen werkingsmiddel in de handen van het
Inlernalionael Grond-krediet stellen, onderhandelende in
deafkooping der Belgische Hypothcek-kas. Dil was zooals
men ziet, ter beschikking van hel nieuwe gesticht stellen
een bestuer en eene iurigling die zeker en reeds beproefd
was. Het was namelyk aen hetzelve eene wezenllyke in
komst brengen vau 2,500,000 fr. ’s jaers.
Mits 10 miljoen franks, wierd die afkooping den 51
inaert luetsllcden floor de algemeene Vergadering der akti-
onnarissen van de Belgische Hypolheek-kas toegesiemd. Het
provisoir kontrakt met alle zync voorwoorden en bewys-
slukken was voorafgaendelyk medegedeeld geweest aen de
leden van den hestuerlykcn Kaed, zoo Engelschen als Bel
gen, voor hunne installatie en voor de openbare uitgave
der aktien ter plaets van Londen het engelsch prospectus
dat deze uitgave voorafging, meldt uildrukkelyk de ver
smelting als eene volbrygle zack.
Bemerken wy dat van deze som van 10 miljoen franks,
men 1,800,000 moet aftrekken, verbeeldende hel kapilael
door de aktionnarissen gestort, bovendien nog eene som
van fr. 167,678 uitmakende de reserve door de statuten
besproken, en eindelyk de som van Ir. 2,052,521 niet uit
gedeelde winst iu de annuïteiten begrepen hetgeenaen-
loont dal de Belgische Hypolheek-kas de in de annuiteilen
begrepene winst niet uilgedeeld heeft, zooals hcknibbelaers
het haer verweten hebben, rnaer wel integendeel dezelve
aen de nieuwe maelschappy overgedragen heeft. Ditinag-
tigt my te zeggen dal, met aen die transactie een deel van
haer kapilael toe te passen, zoo als 6,000,000 fr., welk deej
Ten gevolge dezer weigering, moesten de stichters der
Belgische Htpotiieek-Bank eene stille maelschappy (Société
en commandite) daerslellcn, ten kapitale van 2 miljoenen
franks, met eene eerste uilgaef van 6 miljoen, waerop er
15 moest gestort worden en met naeenvolgenliyke uit
gaven lol de volmaking van hgl niaetschappelyk kapilael
Gedurende het eerste jaer bepaetde de Belgische Hypo-
theek-Bank zich uilsluitelyk hy de hypothekaire leening, en
’t was slechts met het tweede jser dal zy begon zich bezig
te houden met hel koopen en het verkoopen der eigen
dommen. Zy deed die bewerking ten gevolge van proef
nemingen die op myne veranlwoordelykbeid gedaen waren
geweest, en wacrvan de profylen, eens door de ondervin
ding definilievelyk verzekerd, aen de Belgische Hypotheek
bank overgelaten wierden.
Die werking vau aenkoop en verkoop is zeer eenvoudigt
ik tnaek er geen geheim van, zy beslael hierin men koop,
aen groole grondeigenaers alle of eeu'Jeel hunner land
goederen, en aenstonds verkoopt men ze aen landbouwers,
die wederzyds verbonden, op zich nemen dezelve le be
talen gcdeeltelyk met komptante penningen en gedeelielyk
by middel van jaerlyksehe betalingen van 5, 10, 15 en
somtyds 40 jaren.
Tot waerborg dezer jaerlyksehe betalingen, krygen de
verKoopers
Als hypotheek, de verkochte goederen;
2’ Eene hypotheek die ten minsten zoo groot is als de
weerde der verkochte goederen en die gegeven wordt door
het gezatnenllyke van goederen welke vroeger reeds in het
bezit der koopers waren
5* De waerborg der Vindobona voor de regelmatige be
taling der jaerlyksehe gedeelten.
By gevolg der goede konditien in welke de aenkoop cn
de verkoop gebeurden, deed de Belgische Hypotiieek-Bank
eeue zuivere winst die meer dan 50 ten 100 le boven ging.
Terwyl zy alzoo werkte, bezorgde de Belgische Hypo
theek-Bank hy middel der uitgaven harer pandbrieven in
Belgie, aen 4 en 4 1/2 ten honderd, zich het werktuig, T is
te zeggen hel noodige kapilael; in andere woorden, zy gaf
4 en 4 1[2 len honderd om lot de hierboven aengeduide
zuivere winst te geraken, na afrekening der verzekerings
premie aen de Vindobona belaeld.
De uitgave, ik beken het. was niet gemakkelykdit was
hel kritiesch oogcnblik der uien we instelling; geheel hel
vraegstuk eener Maetsciiappy van Grond-krediet ligt in het
plaetsen der pandbrieven. Daer is de gelukking of de mis
lukking. Is hél gemakkelyk zulk eene Maelschappy in le
rigten. het is het minder van ze le doen gelukken. Ik be
roep my op de getuigenis van alle de mannen van onder
vinding. Ook bleef de Belgische Hypotheek Bank omtrent
zes tntenden zonder eenen pandbrief le plaetsen. Deze tyd
wierd besteed aen eene lastige, volkomenc en kostelyke
iórigting! De Bank kon dien tyd gelukkiglyk doi rlrekken
en eens bp eene bepaeldelyke wyze ingerigt en gesteund
op hel betrouwen dat zy wist in te boezemen, zag zy de
uitgave harer pandbrieven eene zoo snello vlugt nemen en
in 's volks genade komen, dat zy in 1865 in Belgie voor
meer dan tien miljoen pandbrieven phetste, dil is meer dan
twintig miljoen gedurende de jaren 1861, 1862 en 1865.
Nu, die twintig miljoen pandbrieven aen 4 en 4 1/2 ten
honderd toegepast aen twintig miljoen grond-opcraticn in
Oostenryk aen 50 len honderd zuivere winst, bragten eene
totale winst op die de zes miljoen overtrof, welke evenre-
diglyk verdeeld op de twee laetste dienstjaren, aen ieder
van de besluerders der stille maelschappy hadde men
alles tiitgedeeld in gevolge de statuten een inkomst van
125,000 franks zou verzekerd'hebben en aen de aklion-
naiissen eene inkomst van <25 fr. voor 150 fr. gestorte
kapilael per aktie.
Die inkomsten zyn groot, ik weet het, en doen veel
persoonen denken dat zy overdreven en zelfs buitensporig
ryn. 'T is voornamelyk op de besluerders dal men uilvalt.
Maer dal men eens gelieve tc denken dat zy gedwongen
waren geweest den vorm van stille maelschappy aen le
nemen die hen aen eene onderlinge en onbepaelde per
soonlyke verantwoordelykheid onderwierp (art. 25 van het
koophandéls-welboek). De statuten hadden ten hunnen
'oordeels 25 len honderd van de winsten bssprokenik
