1
g!
’•■■■I
I
j woord op
i gezegd da
tiger zt
publiek in
luidruchti
te zenden.
IFy vernemen dat, in zitting van gisteren, M. De
Champs hel sclwndig gedtag door onze tegenstre
vers sinds vyl maenden gehouden, gansch en geheel
heelt uitgezet. De President der Kamer heelt hel
Wy vorderen nogtans niet dat de Slaet optrede
als verdediger van de Kerk, alhoewel zulks maer
ledelvk waremaer volgt daeruit dat de Slaet de
akten door de Kerk daergesteld, mag tegenwerken,
onder voorwendsel dal hy zich met geene gods
dienstige kwestien te benioeijen heeft? Dil moeten
en zullen wy altoos uit al onze klachten beslrvilen.
Van eenen anderen kant, zyn wy ook niet voor
de verslaving van den Slaet aen de Kerk, neeu;
de Staet moet vryelyk, oiial’hankelyk van de Kerk,
de zaken van hel land kunnen besturen, evenzeer
als wy de vryheid en de onafhankelykheid willen
voor de Kerk. Maer beide inagien zouden moeten
als gezusters zyn, die een zelfde doel beoogen.
Kortom, de volkomeueafscheiding van den Staet
met de Kerk is eene bloole ongerymdheid, de
zaken ingezien van het standpunt waerop de katho-
lyke zich plaetstwy zullen meer zeggen, deze af
scheiding is de uitdrukking van een vyandelyken
kreet tegen de Kerk, hetgeen overigens klaerlyk
blykl uit hetgeen wy dezer dagen lazen in Office
de Publicilé.
Ziehier iu welken zin dal blad zich in zyn laetste
nummer uildrukl
Sprekende vau den Slaet en de Kerk, is het noo-
dig, zegt het, dat de Staet het regl hebhe om al die
geestelyke geld afpersingen als die voor den Sint-
Pieters-peuniug, voor de kinderen van China, voor
de Maegden van Salette, de Kongregatien en Bede-
vaeiteu, in bet land le verbieden. Die bedriegery
door de geestelyken en de geldzuchlige paters op
de eenvoudige rneuschen gepleegd, moet een einde
nemen, en daerom moet de Slaet naer goeddunken
kunnen handelen om hel kwaed aftesnydcn aen
zynen oorsprong, namelyk... le Bomen!...
Ziedaer waer men naer toe wil! De franema-
Connety begint zich sterk le gevoelen, en ze helt
bel hoofd hoog op. Iitderdaed, wiegevoell niet den
kwaden invloed der vet pestende lucht die ons uit
de groote steden overwaeil? Die bedorveue lucht
wordt ons vooral door de anii-katholyke dagbladen
aengebragt, en ’i zyn deze bladen die den geest
van den mensch bedendaegs lietmeesl bederven.
Wal daervan het gevolg moet zyn, kunnen onze
lezers even goed als wy, begtypen. Ook zyn zy
I
De korri
Honing Lc
de Indépen
de Liège.
Welke sc
grazen, zegt hel Weekblad, op de vestens, met gevaer van
(ie slraetjongens aen den hals le brengen, en de verlcdene
week heeft hel blad nog iels gezien dal iusgelyks niet puik
was.
Wy willen dit aennemen, want de konfraier ziet nu vele
dingen die vroeger nooit te ziene waren. Maer als hy
hel welzyn van de stad betracht, waerom roept by niet
op die misbruiken, in 't stille en als vriend, de aendacht
in van onzen Koiiimissaris vau politie? Dit zou hem beter
slaen, en dal meer is, hy zou den Koimnissaris niet bloot
stellen om door zyne overheid gelaekl le moeten worden.
Echter komt dit alles opeene zelfde kwestie uit. Het H'cek-
blad heeft zyne mannen aen de deur zien zetten, en al
uioesl het nu zyne eigen vrienden aeu de galg helpen, het
wil en zal zich wreken.
werkingen moest
In de zit
hebben Oc
domuien o
Augustenbt
De onzyd
hel deenscl
Kiel zou ee
bonds-sierl
Denemar
H De Konfc
I derdag,2 j
J M. Vanm
f benoemd ti
M. Clare
hoedanighe
De Ui
gen, waerii
Brugge bet
leden. Evei
maer in d
Zond
onder den
zoo wel var
in den mi
noglans on
versieren.
intddelyk ii
statig en ir
ken van b<
dekens mt
schoolkind
ren der Re
dit alles v
van eene ai
ingetogen
was nog hl
de Groote i
geknield o
aenbidden.
Hel doel
jaerlyks in
heefl daen
meer dan
organisatie
lessors va
Kortom, v
kraments-(
mogen gei
voelens on
Wy h
kinderen e
sclien of bi
het onder!
zien wy dii
beklagensv
In een werl
deren van
waren die I
gezet dald
hunnen ko:
Hel Weekblad en onze ItactMieeren.
Hel Weekblad kan niet opkroppen dal by de laetste kie-
zingen voor den Gemeenteraed al zyne mannen te gelyk
aen de deur zyn gezet geweest. Het moei en zal zich over
die nederlaeg wreken. Zoo is ’l dat hel de eenen na de an
deren onze racdsheeren op den nek valt, zonder dat
echter hunne openbare akten daerloe aenleiding ge
ven. Enkel een akt door eenen onzer raedsheeren, over
een aental jaren daergcsleld, vall hel bladjeaen. Het is het
bouwen onzer gemeenteschool op d«m Wesl-veslen.
Alhoewel wy geen last hebben den heer Verwilglven le
verdedigen legen de kwade insinuation van hel Weekblad,
zullen wy nogtans zeggen dal wy hel bouwen der Ge
meente-school np deplaets waer ze thans gebouwd is, de
zaek van hel standpunt ingezien
die beeft ingezieu, goedkeuren.
Men mort hier immers inzien dal loert Ier tyde dat M.
Verwilghen, even als uu, raedsheer was, er kwestie was de
neeriugdoeiisteslraet, de Weststraet, le doodigen. Er wierd
vastgesteld eene nieuwe straet le leggen, loopende van de
w.indeling aen de liooge-brug en uitkomende in de Wotl-
meustraet, het dóórtrekken van die straet moest de ruien
te weeg brengen der Weststraet en ook van een deel der
Groote-Markl, want de boeren uit Veurnambacht zouden
alstoeu langs de nieuwe straet, langs welke er niemand
woont, ter markt gekomen zyn met hunne wagens, die zy
naer alle waerscbynclykheid of wel op den Vesten of op
den koer eetier afgelegene herberg zouden gezet hebben.
Nu, M. Verwilghen, toen raedsheer en inwoner der
Weststraet, en in T belang van al de neeringdoeners zyner
overtuigd d.l er eene goede verstandhouding be- s|raet,die er hem altyd dank zullen voor le wylen hebben,
slaen t
scheuring van den Slaet nrel de /kerk, de dood j bou*“‘ waerdoor bet doodigen der Weststraet
en ce vernieling in de Samenleving te weeg moet
brengen.
van welk M. Verwilghen
De Knnicr.
Hel was gisteren dat de Kamer hare
hernemen.
Men weet dal de doktrinairen opentlyk gezegd hebben
dat zy geen een budjel noch geene kredieten zouden loe-
gestaen hebben aen een ministerie dal hel ministerie vati
kasseisteenen zon vervangen hebben.
Welnu, wy hopen dal hel ministerie onzer vrienden
gelykelyk zal handelen, en het ministerie, dat ons op zyn
Bistuarks bestuerl, ook alle budjelten en kredieteu wei
geren zal.
Hel ministerie vreest de ontbinding der Kamers, omdat
het de uilspraek vreest van ’l land, en zou daerom willen
tot den naesten jure aen hel roer blyven om, zoo als
■t O/fice de Publicitè le kennen geeft, intusschcu de driften
van T volk legen de geestelyken, de paters en nonnen op
te wekken en zich alsdan de kwade driften van hel volk
ten nulte te maken om met eene meerderheid te kunnen
herkozen worden.
Men ziel dus wel dal veinzery en slechte tron.w alléén
beslacn by onze tegenstrevers.
Doch, was het wel de moeite weerd, konfraier, zoo
veel regelen te schryveo om uw ongelyk le beken
nen? Waerom dan met regtuit gezeid. zoo als wy het ins-
gelyks meenen. dat thans de kloosters hiel meer zoo veel
bydragen tol den vooruitgang als in vroegere tydeu, om
dal de volkeren intusschen andere middelen tol beschaving
in handen zyn gesteld geweest dan die welke zy vroeger
alleen by de kioosterbeeren vonden? Dit zou klaerder ge
weest zyn en die kwade insinuatie legende kloosters zou
uicl bestaen hebben. Maer dan badl gy modén uwe ge
voelens legenspreken, en dit kundel gy niet doen.
En ziedaer waerop de wederleggingen van onzen konfra
ter uitkomen
drukkende,
eeuwig zeg
eu dan wil
Helac
Ik moet da
aenkloppet
Ga, b
goed burgt
be pries
die hem in
Senor w:
De galei:
dsn lerugw
Toen de
langs eene
De nog hel
oor. Hy s
danseresse
en haet we
schenvrien
Hy boog
Hel was
zie, hoeveel rampen, hoeveel ongelukken, de vooroor
delen in ons midden doen opryzen Tranen slrooincn
dikwyls langs rnyne nannelyke wangen, wam ik heb hel
vernederde kind lief, ik tracht zyne wonden le heelen en
den band van liefde tusseben allen samen te snoeren.....
Ach, de eigenbael der menscheu stoort de glinsterdroomcn
van den gryzen priester.
Uier zweeg hy eu zette na eene poos, rustiger zyne
allcenspraek voort
U, ongelukkige broeder, kan ik slechts troost geven. De
samenleving was eens schuldig tegen u, en toch, broeder!
vloek de menschen niet; hel zyn en blyven toch altyd uwe
broeders, al dwalen zy. Goede menschen zullen, God geve
het! den vrygelateu galeislaef onder hunne, bescherming
nemen, eu de dwalende zuster terug brengen....
Arme Bertha Gy, vader, gy zult haer niet verlaten.
Ja. dit moet zoo zyn Deze nacht is de laetste myner
vrye beweging. Ik wilde hem op deze plaets, door uwe
zuster aengewezen, en eeuen verstooleling op hel hert
Men zal zich herinneren, dat sedert jaren, de comi
tés voor de bescherming der losgelaten gevangenen zyn
ingesteld, en dat onlangs Z. M. den Koning een schoon
voorbeeld van bestryding van hel voorgevoel heefl ge
geven, toen hy een der kinderen van een geregpgde,
ouder zyne bescherming nam.
Niog het Weekblad en de Vooruitgang.
Hel is wel te zien dal het Weekblad er belang in stelt de
vroegere met de tegenwoordige lyden te vermengen. In
een artikel welk het de verledenc week uit een ninoofsch
blad overnam stelde hel vast, dat de domheid hy de vol
keren groolendeels moet geweten worden aen hel bestaen
der klooslerorders. Wy hebben bewezen dat, tin allen tyde,
en vooral iu de middeneeuwen, de klooslerorders hel
meest hebben bygebragl tolden vooruitgang en deverze-
delyking van hel volk. Hel bladje scbynt thans over zyne
laeldunkenheid berouw le hebben gekregen. In zyn num
mer van zondag laelsl bevat hel een antwoord op ons arti
kel van donderdag, voor opschrift hebbende: het Weekblad
en de vooruitgang, doch bewysl by zyn scht yven maer eene
zaek, namelyk T geen wy reeds hebben vaslgeste.ld, dal
de klooslerordeus in de oude tydeu de volkeren besehaefd
hebben, en dat de vooruitgang in onze dagen naliierlyk
groOler is dan hy hel .was over honderdJaer en vroeger.
Biet Weekblad en het Policie-Reglement.
Hebben de mannen van bel Weekblad de dood gezworen
van onzen Koimnissaris van polilie? Wy gelooven haesl
van ja, wam geene week gael er voorby dal de konfrater
zytten vriend niet tol de vervulling zyner pligten roept.
Onze Koimnissaris die vroeger zoo ieverig was om de ar
tikels van bel Politie-reglement sliplelyk le doen uitvoe
ren, scbyul thans alles le lateu gaen zoo T kan. De peerdeu
beeft aen die bekoring uicl kunnen wederslaen Haer
bewaer engel sloeg sedert dien, den rouwsluijer om de
leden
Ja, snikte de broeder, bet is zyne schuld. Zy bemin
de hem z<>o vurig, en wy dachten hem zoo goed voor die
arme zuster. O weesl gevloekt! riep de jongeling uit, gy,
die hel ounoozele kind deed verbroederen mei de schan
deVloek voor u....
Eu hy stond op, bleek als een doode, de hand in over
spanning nitgeslrekt.
Vloek niet, broeder; de vervloeking vall op den
vervloeker terug. De geest des kristendoms leert u te ver
geven Bidden wy voor beiden vooral voor haer, die mei
zooveel blinde liefde, hel ongeluk omarmt. Bidden en
arbeiden wy, opdat ryke en arme, regeerders en kinderen
des volks eenmael io den zelfden band van liefde en vrede
mogen geschakeld worden.
Schoone toekomst, vader!.... En zal noen de on
schuldige kiuders ecus moordenaers niet meer zoo
wreed vervolgen
Neen, myn kind. De wellen van heden streven meer
en meer de verbroedering te gemoet; zy nemen den be
rouwvoller! misdadiger reeds ouder hare bescherming
alleen de wereld, de booze en onbeschaefde wereld, is
nog onverzoenlyk voor u allen.... O, tnytie ziel wordt door
hel lyden myner broeders dikwyls verscheurd, wanneer ik
--
Een antwoord van dc Zondagpowl!
Onze lezers kennen dit bladje niet, dat te Ninove wordt
uitgegeven. Maer zy zullen hel keren kennen. Dal ze dan
hunne ooren open,ellen en luisteren. Hel geldt een ant
woord van hel bladje op liet laetste artikel van bel Boter-
kuipje. Zie maer hoe welsprekend en afdoende de argu
menten zyu waermede hel bladje zyne tegenstrevers den
genadeslag weel toe te brengen.
Wy schryven lellerlyk over
Die heilige, slichtende bladen handelen daarin al
zoo jesiiilisch als pater Llrjir en kousoorten iu bel onl-
eerend proces legen De Buck.
Ouder die rechtzinnige bladen, die beweerenjjbct
monopool der verlichting van den H. Geest? en
der gelukzaligheid le hebben, bevindt zich vooizeker het
Bolerkuipje van Dixmude, waarmede het liberaal Week-
blad van die stail, ZICH GEWAARD1GT ONOPIIOLDE-
LIJK IN PENNESTRIJD TE ZIJN, niet alleen over lad’s
ol ’s lands belangen, maer zelfs TOf OVER DE VERST
GEZUCHTE POLi l IEK. Eu T Kuipje weel hel zoo goed
te zeggen eu uil le leggen Al zoo goed als Be Belg vau
Leuven en een aantal andere fanatieke bladen, waav-
mede wij ons maar niet willen onledig houden.
En ziedaer de Zondag post!.. Men moet bekennen dat de
konfrater niej al het ongelyk heeft van zich met een aenlal
fanatieke bladen maer niet le willen onledig houden. De haen
dieniet wil gepluimd worileii, ontloopt immers de mal.
hoofd kon nederleggen, had zy de stern der misleiding ge
vólgd. En toch was zy niet geheel en al verdurven. Als
eene boetelinge boog zy hel diamanten omvlochten hoofd
voor my neder, dal schuldige hoofd, broeder, schuldiger
dan die schitterende perels.
Ik heb geweend om de arme Bertha. God! Ik was er
niet op voorbereid haer weder te vinden, geknakt en be
smet dio schoone lelie. Toch heb ik haer opgerigt,
geweend en gebeden, en tot my-zeiven gezegd met den
Christus Wie zonder zouden is, werpe den eersten steen
op haer! Zy wilde terug keeren, en by hel leger der
ongelukkige zieken gaen waken.
....En de wereld zal my vergeven, snikte zywant
hel is mvne schuld niet, dat ik rampzalig moet zyu; maer
wel de zyne, en toch, myn God, Ik heb hem altyd lief!...
Van wie sprak zy?.... Herman, herinnert u dien jon
geling die zich, als een geest des verderfs, aen den haerd
nws vaders kwam nederzetten? Frcderik, dien uwe zuster
beminde, meer dan zy den adem bemindo die haer het
leven gaf! Welnu, hy steeg op in rang eu eer, eu vomi in
al het grillige van den rykdom, uwe ongelukkige zuster
terug. Zy was nog schoon, nog betoovtrendby beeft haer
in de paleizen rondgeleid om aen de ongelukkige te
zeggen Bertha, dit alles is aen u, indien gy my lief
hebt, zoo als voorheen!» Dat was te veel!.... Hem
weder beminnen, geen honger meer moeten lydepZy
JESUE& ^ffijniiiiii. i.y_
moet tusschen denStaelen de Aerk,endat de slei|le <lr11 'oor.de gemeente school op eeneplaets
altyd oumogelyk gemaeklzou worden.
En dc meerderheid van den Raed, op eenen na allen Brey-
nislen, stemde dil voorstel.
Wat is er dan hierin gelegen dal M. Verwilghen by het
publiek kan beschuldigen?
En kan nu hel bouwen der gemeente-scbool wel iu ver-
gelykiug komen, zoo als T Weekblad wil, met hel bouwen
van hel onlsierlyke buis van Karei Vanbesien, geplakt
te midden van de straet die naer de statie leidt?
Het publiek heefl zich alreeds klaer genoeg geuit ever
dezen bouw, omdat wy geene verdere kommentarien over de
dwaesheid onzer oude regeutie-mannen zouden maken.
