Dixmude, 21 Augusty 1864.
Achttiende jaer.
‘ren
Wanorders en oproerige be-
toogingen te Brugge.
Gemeeftfëvaed der stad
Bixmude.
SUPPLEMENT VAN
rr" ~r r j
K
DDE.
NCK,
er.
'jy de
kkety,
-essen-
iiibliek
during
en en
leuren
etslel-
9, te
al Ity
leken
zeer
Jagt-
likels
“rseh
llood
dol-,
jder-
>ude.
lier-,
orgd
?hoon
kken,
lond-
Zondag hebben le Brugge wanorders en oproe
rige beloogingen plaets gehad ten gevolge der kie-
zing van 11 dezer. Zondag avond was er vuer-
werk, verlichting en bal populaire gegeven op de
groote markt. By honderde en duizende lieden van
de laegste klas waeronder helmeest vrouwvolk,
wierden op de markt dronken gemaekt want
men had zorg gehad voor het volk twaelf hectoli
ters bier in ’t midden der markt te leggen, en
van ’s middernachts tol ’s morgens ten 5 ure, dat
is op den dag zelve van O. L. V. Hemelvaert,
doorkruisten geheele benden woeste en bedron-
kene lieden de eene en andere straten, roepende
en tierende: Leve de liberalen! Weg met de papen
ol de ontstichtenste liedekens zingende.
Des anderendaegs, om 5 ure’s namiddags, kwa
men met eenen byzonderen trein een 600 tal Gen-
lenaers, met den vrymetselaer-solidair De Kerck-
hove -De Limou, burgemeester van Geut aen het
hoofd, in de statie van Brugge aen. De
heer Boyaval, burgemeester *an Brugge, die van
de komst der Gentenaren wist, (rok in gezelschap
van de nieuwgekozen represeutauteu van Brugge
de Gentenaren le gemoel, en niet muziek aen
’t hoofd deed die heerlyke stoel, gevormd uit alle
slach van volk, waervan de vvi zesden uit priester*
■O
AINE.
O
2
4 25
5
9 50
2 31
5 54
4 54
UV.
9 60
5 79
O 75
5 52
0.
1 50
O 00
7 50
8 50
5
6
O
2 82
bet maiten van eenen steenput.
D» beer Delahaye treedt vooreerst de bemerkingen by
van den heer Vandenbnssche voor wat de voorkeur be
treft aen eenen openen waterput of vyver. Vervolgens
drukt by den wensch uit dat, gezien de Hospicien zich ver
zetten tegen het maken van eenen openen waterput op hel
bun behoorende perceelke land dat thans gebruikt wordt
door den heer Ghyselen, dat de kommissie der Hospicen
by dringendheid zouden byeengeroepen worden om einde-
lyk te beslissen of, gezien de gegronde redens door den
Raed bygebragt lol het maken van eenen waterput, zy vau
bun eerste gedacht niet zouden wederkeeren en, ingezien
de pachter van zyne pacht wil afzieu, dit perceelke land,
voor eene zaek van openbaer nut aen de stad vcrkoopen.
De heer Ghyselen drukt zich volgender wyze uit. te
weten of het gedacht zoude kunnen aengenomen worden
strekkende narnelyk om eenen looden darm ie leggen van
den ouden Yservaert, afgezonderd door het verleggen van
den Yser, en alzoo het water van daet naer 't center van
stad te brengen.
De hceren Vandenbussche en Delahaye hestryden dit ge
dacht om dat de looden darm, door zyne overgroote lengte
(ongeveer 1000 meters), het water zou vergiftigen. Beter
ware het, zegt de beer Delahaye, gefiltreerd water van de
vaert naer stad te brengen.
De heer Vandenbnssche vindt dal Ie dier plaets geenen
filter uit zand en kei- of steenbrokken zoude kunnen ge
maekt worden om dat, indien ge dezen filter te hoog legdet,
het water natucrlyk van de vaert naer stad niet zoude
kunnen opklimmen, en ingeval gv hem leeger dan op eene
zulkdanige boogie legdet, gy alsdan noodzakelyk op de
zaudplaet zoudl wedervalleu eti vervolgens geen vaert-
water maer grondwater naer de stad leiden.
De lieer Verwilghen zegt tegelooven dat men ten eersten,
hel allen ééns is over de uoodzakekykbeid van eenen put te
hebben welken driukhaer water kan inhottden, en ten
tweeden, dat liet insgelyks algemeen is aengenomen dal
een opene put veel grootere en bétere voordeelen opleverl
dan eenen steenput. De vroegere putten, de Halve-Jiane
pul, de Klare put, het Spaujaerds putje en nog andere
pullen hebben over lyd vau jarèn van een allergrootste
nut geweest voor de stad, gezien in drooge j.tren, zoo als
nu, de geheele stad met bet water dier puiten geriefd
koude worden. Wat wy thans moeien benogen, ’i is van
aen onze ingezetenen een diergelyk gerief te verschaffen.
Daervoor hebben wy geenen lyd te verliezen, want de nood
aen water doel zich zeer gevoelen. Men ziet een aental
burgers langs alle kanten buiten de stad water halen. Ik
doe dus hel voorstel dal de Raed eeu besluit zoude nemen
van zoohaest mogelyk de middelen in ’t werk te leggen om
de zaek lol een goeden uitslag te brengen.
De heer Vanwoutnen doel hel voorstel te onderzoeken of
het nietgemakkeltker en onkostelyker zou zyn eenen put
te maken naby den Keizer, in hel hovenierbof gebruikt
door den heer Notaris De Seek. Hel is gebleken, zegt by,
dal men daer goed drinkbaer water zoude kunnen vinden.
De heer Verwilghen maekt hier de opmerking dat de
grond aen den Keizer te verheven ligt, hetgeen maekt dat
men daer van twee tot drie meters dieper zoude moeten
delven dan op de bedoelde plaets vooraleer water te kun
nen hebben. Dat meer is, vervolgt hy, met de aetde die
men uil den pul zal trekken welken men zoude maken op
het perceelke land door den heer Ghyselen gebruikt, kan
men gemakkelyk en spoedig den Halve-rnaenput opvullen,
en langs daer aen de stad eene winst opleveren van min
stens duizend franks, de voormalige Halve-rnaenput nu
kunuende verkocht worden als bouwgrond.
De heer Delahaye drukt zich uit in dezen zin wy zyn
hel allen eens, zegt hy, over de noodzakelykheid van eeuett
waterput, en eenen openen walerputof vyver te ma
kenalleenlyk zyn wy het nog niet eens nopens de
plaets waer die put zou dienen gemaekt te worden. Nog-
taus is hel gebleken dat hel perceelke land aen de Hospi
cien behoorende en tegenwoordig door den heer Ghyselen
gebruikt, bet best geschikt zoude zyn voor het maken
van stad ligt, ten derden, omdat hel l oukostelykste zal
zyn aengezien men met het delven van d»n eenen put den
anderen zal kunnen vullen, en eindelyk ten vierden, omdat
na 't vullen van den Halve-rnaenput, men met de over
schietende aerde de schoolplaets zoude kunnen verhoogen
en alzoo maken dat de gemeenteschool in geenen put meer
staet en er aen't verzoek van M. Reynaert, narnelyk om
in de mogelykheid gesteld te worden van zynen kelder
keuken te kunnen missen, in 't korte zoude kunnen vol
doen worden. Daeroin doe ik bet voorstel dat aen de Ho«-
picien den verkoop van hel perceelke land in kwestie zon
der verderen uitstel zoude gevraegd worden.
De heer Verwilghen verzoekt de stemming over de vol
gende voorstellen
Ten eersten, dat er in princiep zoude aengenomen wor
den dat liet nuttigste voor de stad thans hel maken is van
eenen openen waterput.
Dit eerste voorstel wordt met algemeene stemmen aen-
geuomen.
Ten tweeden, dal de kommissie van openbare werken
erkent dat liet perceelke land thans door den lieer Ghy
selen gebruikt, de eeuigste en best gesebikste plaets is
voor het maken van eenen waterput.
Dit tweede voorstel wordt ook roet algemeene stemmen
aengenomen.
En ten derden, dat er eene kommissie zoude benoemd
worden gelast met aen de heeren der Hospicien de redens
voor le leggen waervoor gemelde grond, groot 7 aren 16
centiaren ol 48 roeden, hel best geschikt is voor hel ma
ken van eenen waterput, en vervolgens aen die heeren den
verknop le verzoeken van dien grond, de noodige onder-
haudelingen hiervoor te doen, en deze ter goedkeuring van
den Raed voor te dragen.
Dit derde voorstel wordt insgelyks met algemeene stem
men aenveerd.
Zyn benoemd tot leden dier kommissie de heeren Paret,
burgemeester, Vanden Bussche en Delahaye.
5” Riool Vanderheyde.
Do Raed staet Mm* Vanderheyde toe den vryen water
loop welken sinds oubeugelyke lyden hel water uit haren
kelder loste, in zynen vo'igen staet te herstellen, mits
zelfs de noodige kosten daertoe te doen, onder toezigt van
hel stadsbesluer.
Openbare Zitting van 19 Oogst.
Aenwezig de heeren Paret, burgmeester, Vermeesch
en Rembry, schepenen, Verwilghen, Ghyselen, Delahaye,
Vanwoumen en Vandenbnssche, raden.
Afwezig de heeren Steverlynck, De Groote en Aug,
Vanderheyde.
Na lezing en goedkeuring van hel Proces-verbael der
vorige zitting, gael men tol de dagorde over, le weten
1» Vaststelling van hel getal kinderen in de scholen.
De tabel door den heer Schoolopziener aen den Raed
medegedeeld, en dewelke bet getal der arme knechtjes en
me sjes vastslélt welke alhier kosteloos hel onderwys ont
vangen, le weten 160 knechtjes en 96 meisjes, wordt door
den Raed zonder bemerkingen aengenomen.
Alleen de beer Delahaye uil zich by deze gelegenheid in
dezen zin, dal er zooveel mogelyk gezorgd moet wordett
dat al de arme kinderen der stad worden onderwezen, en
men diesvolgens geen vast bepaeld getal van kinderen mag
stellen, maer daerenlegen, dal alle arme kinderen die
zich aenbieden voor hel onderwys, moeten kunnen aen-
genomen worden.
De heer Burgmeester doel bemerken dat het getal der
kinderen die zieb jaerlyks aenbieden, nooit het gestelde
cyfer te boven gael.
2“ Daerstelling van eenen water- of steenput.
De heer Burguieeder verk’aert dat het antwoord van de
Kommissie der hospicen op de vraeg van den Raed, be-
trekkelyk den verkoop van het perceelken land, thans door
den heer Ghyselen gebruikt en kunnende dienen tot hel
maken van eenen grooten waterput, in dezen zin spreekt,
narnelyk dat genoemde Kommissie, alhoewel de noodzake
lykheid voor het verschaffen van drinkbaer water herken
nende, zegt dit perceelken land niet te kunnen verknopen
omdat bet te midden van andere eigendommen der Hospi
cen ligt, maer hetzelve wil verceinzén voor eenen lermyn
van 29 jaren, legen 100 Ir. by jare, voer het maken van
eeuen steenput, en mits daerby eenen uitweg te geven en
de aenpalende eigendommen der hospicen met goede
hagen af te sluiten.
De heer Vandenbnssche zegt dat, de hoSpicen op zekere
voorwaerden toelatende eenen steenpul op haren grond te
maken. Iiy hierby moet doen bemerken dat een steenpui
op ver na diezeltde voordeelen met oplevert als een opene
waterput. Vooreerst, zegt hy, kunt gy in eenen gedekten
steenpnt geen goed drinkbaer water behouden, daer ge in
eene soort van openen vyver altyd drinkbaer water kunt
hebben. In de gronden voormalig overstroomd door de
zeewaters bevinden zich verscheidene kalkachtige zelfstan
digheden welke door het aenwezen van zekeren gaz,
(koolstjfztier gehecteu) in ontbinding gehouden, het water
oudrinkbaer maken, vooral wanneer er schaerschheid is
aen water. Maer daer, waer er overstroomitigen hebben
plaets gehad, zooals in T westen en ’l zuidwesten dezer
stad, vindt ge in den grond, behalve gesmolten kalkach
tige zelfstandigheden, daerenboven plantgewassen zooals
darink, in verrnttinggistende en stinkende gazen uitwaze-
mende, welke eerder ’t water bederven dal meer is, er zyn
door de stad alreeds zooveel onkosten gedaen geweest voor
bet maken van sieenpiillen cn hel plaetsen van koslelyke
pompen, en tot uu toe heeft nog niet een steenpul drink
baer water kunnen opleveren. Een tweede reden dus
waerom men de voorkeur aen eenen openen waterput
tnoet geven, waervan het water in onophoudende aeura-
king met de lucht zich zuivert en niet bederft
De heer Ghyselen verklaerl dat, toen hy als verslaggever
der kommissie van openbare werken voor deze zaek wierd
aengosleld, by met eene boor voor hel buis van Ch. Debai
d'-n grond gepeild heeft, en hy daer op drie meiers diepte
op eene laeg schoot) zand gekomen is gemengd met water,
«O dat, op vier meters en half diepte gekomen, hy zyn
onderzoek möest slaken, doordien op die diepte het zand
in den lepef uiet meer hield. De heer Ghyselen besluit
met te zeggen dat, gezien de gegronde aentnerkingen van
den heer Vandenbusscbe. hy van zyn gedacht afziel voor
I.. L I.JI idiMiS»
van een slack van vyver, vooreerst omdat er de
grond vast is, ten tweeden, omdat die grond te midden