f
L iM’
hi
nil vk <li
dag zy als de Goedendag der Middeneeuwen, op
welken peerd en ruiter neertuimelen die op onze
lael acnrukken, en kome de algemeene werking,
die zal de knods zyn om de vyanden den goJsklop
te geven en hun in te slaen dal hel vlaumsch volk
zyne tael en hare regten houden wil en kan... X.
T
de b
antv
uit
zyn
na e
woo
rner
)an«
101
ziel
regt
ten
wet
zoo
dis<
mo
2(M
stel
nat
hos
dot
de
te
kei
hel
kri
scl
da
en
’t
i
I”
zt
w
k
w
k
d
Ir
BI
De
liebbt
’l byz
Bi ug|
hebbe
koms
om z
bekla
zinge
het v
W.
A’ouu
in de
de Ir:
toe o
koste
zy d
ma?o
DUK
Char
den,
door
in de
liber
en g<
en t
van
hy d
Iers
II
ande
uitv<
wate
Het budjet der eerediensten voor 1865 beloopt
tot 4,950,687 franks. En daerin vinden de libe-
ralers een bewys dal het gouvernement de gods
dienst niet beier kan temeêzyn, gezien hel over
byna vyf miljoen beschikt voor ’t pensioen der
geestelyken, dal overigens nog maer de betaling is
van eene schuld. Nu, op dezelfde bladzyde van liet
1
En dan wilt gy nog schertsen, advokaetmaer
uw lach is niet naluerlyk dezelve gelykl veeleer-
der aer. de krainpaclilige grins van een’ mensch
die spartelt onder de drukking des doods.
Gael dan voort op den voet zoo als gy begonnen
zyt. Weekbladje; toch zal de lyd ecus aenbrekeu op
welken uwe vrienden, klaerder ziende dan nu, zul-
len uilroepen mei al de weemoedigheid van eene
verouderde spylHeere, vergeef het hem want hy
wist niet wal hy deed!
lï'H-t
De gazellen van Antwerpen hebben belangryle
brieven afgekondigd van .M. Cassiers, oud senalenr
van Si. Nicolaes en grool-grotideigenaer te Hout
hulst, over de overdrevene ikzucht welke Enge
land altoos ongeoefend heeft wanneer hel, sinds de
uitroeping van Beigië’s grondwettelyke onafhanke-
lykheid, de militaiie, de comniercieele en de gods
dienstige politiek van Belgie gold. De achtbare
oud-senaleur bespreekt en overlegt onder dit op
zicht de gewigtigste gebeurtenissen die zich by
ons onder die drievoudige orde van zaken hebben
opgedaen.en hy drukt tevens in zyne brieven zyne
spyl uit dat zoo vele onzer grooie mannen, die
met de beste inzichten zyn bezield, zich door de
engelsche staetkunde laten misleiden. De plaats
ontbreekt ons om over die belangryke brieven
breeder uit te weiden; doch wy raden onze lezers
aen die op het dagblad l’Escaul van Antwerpen zvn
ingeschreven, dezelve met aendachl te overwegen.
Eenieder herinnert zich met hoeveel zorgvuldig-
heidonze Gemeenle-raed zich heeft bezig gebonden
met het werk om een goed en overvloedig water te
verschaffen aen onze ingezetenen, namenilyk aeu de
huisgezinnen, aen de brouwers, de bakkers, de
velleggers enz. Daerenboven herinneren wy ons de
hersenschim van M. Debreyne, strekkende om
eenen groolen citern te maken by de kerk, legen
de vtschmarki en in eenen rooerassigen grond al
waar men geen water maer de ruienen van de stad
ïondegevonden hebben. Dil was, heeft hel Weekblad
duizend raael uitgeroepen, hel projekt van onzen
venerabelen ouü-bargcmee.ster, en, voegde hel
bladje erby, zoo een citern zoudl gy rèeds lang
gehad hebben, hurgery van stad, ware het oude Be
st uer aeugebleven en,nota bené iu het budjet van
1864, door het oude Bestuer gestemd, komt gee
nen centiem voor het maken vin eenen citern.
Ergö 'l bladje wasdaer wéér aen ’l klappen geweest
om te klappen. Maer gaen wy voort. M. Debreyne
heeft zich gedurende 50 jaren bezig gehouden, niet
met de zaek om aen de buigery goed water te ver
schaffen, maer met deze om de oude waterbronnen
op te vullen, om ze te laten bederven en droog-
loopen. Onze medeburgers van de oostzyde van
stad welen daer immers van te spreken. Nu,
hel nieuwe sladsbesluer heeft geradig gevonden
eenen groolen waterput te laten delven en hel
admirabel projekt van den oud-burgemeesler te
laten varen, hetgeen hel Weekblad aengespoord
heeft om ons te vragen wal men eigentlyk in dien
waferput ontdekt heeft! Hewel, wy zulllen de vraeg
van den korrespondenl van T bladje beantwoorden.
En vooreerst
Men heeft in dien put eene genoegzame hoeveel
heid klciaerde gevonden om eenen ouden waterput
op te vullen die door de onwelenheid en de on-
achtzaemheid van deu voorgaendeu burgemeester,
eenen slykpoel was geworden waeruit gedurig be
smettel) ke uitwasemingen sproten. En door dezen
wyzen maetregel is men ertoe geraekt eenen ver
pestenden pul in eenen ryken bouwgrond te her
scheppen.
Men heeft tea tweeden, in dien put eene over
vloedige hoeveelheid zuiver zeezand gevonden,
i .-iii---
prys te betalen van den aenkoopgrond, welken
prys eenige leden van hel Bestuer der hospicen
met welk doelwit.
Men heeft ten derden, in dien put eene over
vloedige bron van goed drinkwater ontdekt, het-
Hel is zonderling, daer wordt geene berispelyke
daed hoe kleiu ook in een kloosteriü
een onderwys-gestichl van religieusen of door
eenen priester gepleegd, of de liberaler gazetten!
zyn het allen eens om spoedig dil nieuws liet landl
door te verspreiden. Zelden of nooit zult gy in die]
bladen lezen, dat een notaris of een advokaet voorl
misbruik van vertrouwen is veroordeeld gewor-1
den; dal een koopman of nyveraer voor bedrieger?!
is gestraft of bel land is uilgeviugl, alhoewel (lil j
alles meer dan ’s zondags gebeurt. Maer is tfj
kwestie dal een prieslei zich iu iets misgaen beeft,
dal eene kloosterzuster, zoo als dit te Biugge thansJ
’t geval is, bezield met eene beste meenitig, eene J
ongelukkige op den regten weg heelt willen lerugM
brengen maer daerloe onbedachlelyk een noiddciM
beeft gebruikt dat door de wet niet aengenoDi®»!
wordt, dan, sollens maer die feiten aengekondigJ
dezelve verzwaerd en onder allerlei zwarte kleur®®!
ondei hel volk verspreid, ais ware er geen kwestie!
meer van eenen priester, van eene godviceezeüilel
religieuse, maer van eenen eersten booswicht, vau|l
een verergerend vrouwspersoon
Waerdoor komt dil? Van «aer die partydigb^W
eens zyn oin<k®J
hel nii=-rj
een enkelen, aen het volk batelyk te®a'
1 verstaen worde®
oj en ook dekt”1'
frater van hel Weekblad in 't lang en iu ’t b«eeJ
Oj aeu hunne lezers hebben opgesloold, namenilyk
eigene party oneindig veel nadeel doet met betrekkelyk de veroordeeiing door de regibankva’
eu de daedzaken uwer tegenstrevers, Arion, (een sleèdje der provintie Luxemburg
strekkende nameyk lol een algemeen nul, door welke reglbank den heer pastoor Lebrun toll0
-odder frauLs boel veroordeelt wegens zoogezegd®1
Hel Weekblad van zondag laelsl doet eenen ge
weldigen uilval tegen onzen Gemeenle-raed in hel
algemeen en legen den raedsheer Vandenbussche
iu hel byzonder, en zulks omdat die heer, spreken
de van 'l inrigten eens leerwerkhuis, gezegd heeft
dal hy deze inrigling aenzag als een pligl welke het
voorgaende sladsbesluer ons als een erfdeel had
nagelaten. Wy weten allen zegde de heer Van-
denbussche dal de voormalige burgemeester
d onzer stad zich met die zaek gedurende eenige
jaren heeft onledig gehouden.
Hewel, roept hel Weekblad hierby uit, ziel gyniel,
burgery, dal <t onze nieuwe raed voor niets anders
goed is dan om de oude plannen en projekten van
het voormalige sladsbesluer uit te voeren?...
en hel bladje eindigt met te willen doen verstaen
dal de tegenwoordige raed onbekwaein is om
iels nuttigs uil te voeren, ter oorzaek dat lot nu toe
er noch leerweikhuis noch nyverheidsschool be-
stact.
Welnu, M. Debreyne beeft meer dan veertien
jaren lyd gehad om een leerwerkhuis op te rigten;
hy beeft zich van over zes jarerr verscheidene malen
hy het bestuer der leerwerkhuizen begeven, en
waerop zyn zyne poogingen uitgeloopen? Tot niets,
volstrekt niets. Immers.jM. Debreyne.ba l andere
i iilereslen gade te slaen als deze van hel onderwys der
volksklas, slad’s inkomende geldmiddelen,moesten
tol iets anders besteed worden als lol liet opregten
van een nyverbeidsgeslicjil voor den werkman; en
liet Weekblad, dal niets anders heeft dan wierook
voor zyneu meester, valt alle zondage in scheld
woorden uit legen bel tegenwoordige bestuer, om
(til hetzelve in nctjen maenden tyds niet in uilvoe-
11ii^ neen i guuu vua vuu-muigviuwotvi
derliggaren niet heeft kunnen uilvoeren
Verders spot hel Weekblad met de redevoering
van den taedsheer Vandenbussche, en zulks om
dat die heer, gelykvormig aen de wet, den Raed
heeft aengeraden van zich te wenden tol het Bureel
van Weldaed, lol het Goevernement en de Proviu-
tie, ten einde de noodige toelagen te bekomen voor
het imigten van een leerwerkhuis. Maer wy dagen
hel vischbladje uit ons één leerwerkhuis te
noemen onder de 54 gestichten van dien aerd
die reeds in onze Provincie bestaen, en hetwelk
geene subsidie geniet van bet Staetsbcsluer, van
de Provinlieendaerby van deszeifsrespektief Bureel
van Weldaed, namelyk oveial daer alwaer de hulp
middelen der admin isli al ie haer loelaten vooi een ge
deelte iu dit schoon werk lusschen le komen. Ten
anderen, hel ware geene aelmoes dat bel sladsbe
sluer zoude vragen, maer eukelyk een regl dal hel
zou doen gelden. Inderdaed, komen de schatpligü-
gen van Dixmude niet voor een groot deel in het
onderhoud van de 54 leerweikbuizen van West-
vlaenderen door’l betalen van hunne jaerlykscbe
kontribulien? En gael het niet met de leerweikhui-
zen als met alle andere werken van openbacr nul,
’t is te zeggen dat de Stael en de Provintie er voor
eene zekere som inkomen, zonder dat echter de
gemeenten die deze toelaeg genieten le vreezen heb
ben van ooit uitgemaekl le worden als moetende
'met den bedelzak rond gaen (uitdrukking van
T Weekblad)1! Kortom, kotifraler, vindt gy dat de
stad Gent, welke eene subsidie van 20,000 franks
voor hare nyverheidsschool geniet, zich by hare
onderhoorigen over die toelaeg le schamen heeft?
Wy zouden nog verder in deze zaek kunnen
gaen en de dwaesheid van het Weekblad nog klaer
der kunnen doen uitschynen, maer wy gelooven iu
bovensiaende regelen het publiek hierover n* e-'
noegzaem ingelicht le hebben opda’ ,,cl no8 n<)0'
dig zv onze ingezetene” mrmheden van hel
vischbladje op vene meer duidelyke wyze voor
nogcii IC ÏCggCD.
franks boel veroordeelt
-
waervau de weeide zal dienen om den overtolligen
i officieel document staeu de gevangenissen aenge-
- teekend voor 5,685,794 fr., en dil iugezien, name-
kd71,±vni.u‘>schal n,n‘- men kaü liadeD Ivk als men over 5 t/2 miljoen beschikt voor de niel-|
um.iwu. deugen, is net aan wel te veel van 5 miljoen te ge
ven voor den godsdienst? Dat meer is, een blad»-
w- gvvu de |)00ger vinden wy dal de magistrate
geen lot gevolg zal hebben dal Dixmude nooit 5,059,194 fr. kost, zoo dat er meer dan 7 miljoen
per jaer noodig zyn om regt le doen en de schal-
j digen te straffen. Hewel, wy herhalen het, isjl
i miljoen te veel om de misdaden by middel vaal
den godsdienst te voorkomen, wanneer men uieerl
dau 7 miljoen nilgeefi om ze le straffen?
’’’u1 fe(schr®ven is voor hel Mandeken? Buiten derzelver bedienaars in ’t alge
u_.- on_ j dfyj- van
een groot medelyden met M. Debreyne, 1 keu. Alzoo moet hel nieuwske
vernedert door uwe lompheid
Kunt gy nog nftt begrypen,
uwe i
de poogingen eu
meer aen schaerscbheid vau water zal te lydcn
hebben.
Men heeft ten vierden, by hel delven van dien
put ontdekt dal al de st idspntten en pompen ge-
maekl gedurende de administratie van M. De-
breyne niets dan slecht en verpestend water aen de
stad verschaft hebben.
Men heeft ten vyfden.by het delven van dien put
ontdekt dat hel Weekblad Viever de stad Dixmude
zoude zien vergaen by gebrek aen water dan te
bekennen dal de stad beier kan bestuerd worden
door enkele burgers dan door de familie Debreyne,
want ’t bladje roept uit dal onze nies we Raed
slechts aen ’1 bestuer is om de plannen en projek-
len van M. Debreyne uil te voeren.
Men heeft ten zesden, by het delven van dien
put, gevonden dat de citern van M. Debreyne, al
kostte hy honderd duist franks, zoo veel gezond
water aen de stad niet hadde kunnen verschaffen,
als de tegenwoordige waterput liet zal kunnen, al
hoewel dezelve niet boven de twee duist franks aen
stad zal kosten. Doch niettemin roept bet bladje
uil En naglans vliegen de duizende franks uit
de gemeenle-kas, en wal brengen zy nultligs
voort?
Men heeft eindelyk ten zevenden nog by het
delven van dien pui ontdekt dal M. Debreyne iu
dertig jaren tyd geenen druppel drinkbaer water
aen de stad beeft kunnen verschaffen, tP<wyl !iet
nieuwe bestuer in min dan negen jmcNoen de stad
begiftigd zal hebben melee”” onuitpulbare bron
van goed
welnu, gevoel! gv nog niet,armzalig vischbladje,
dal het voor de Dixmudsche burgery niet meer is ’T is dat de liberateis bel allen eens zyu omde®1
dat gy kunt schryven, maer dat al uw advokaien- godsdienst zoo veel mogelyk le versmaden ut®1]
praet geschreven is voorliet Mandeken? Buiten derzelver bedienaars in ’l algemeen, en om
’t Mandeken, beloonen onze ingezetenen zonder on-1 dryf van t
derscheid een groot medelyden met M. Debreyne, keu. Alzoo moet hei nieuwske verstaen word®1
dien gy zoo diep frersmaedt en van langsom meer dat deze week de liberaler gazetten
arme bladje, dat gy
e daedzaken uwer tegenstrevers,
den modder lelruken?
SJ3C
aster
tribun
dermi
Dae
V
t'
V
Is ’t te veel em de misdaden by middel van den
Godsdienst te voorkomen
ISi-ieven van Casslers.
I
De artue kazel van T WEEKBL4EE opzigtens
den nieuwen waterput.
I1-
Alwie achryft dat de sLiberalers den Godsdienst!
vyandig zyn, zyn Easterners.
BSoe langer hoe oolykcr. Het WEÏSiBaKE.A
en de redevoering van den IBaedslieer anden-
bnssche.