.V Si.
Achttiende jaer.
■hout.
hout,
Verslag
we-
EY, le
i Nov
I
Onder den titel Het Tooneel, kondigt hel
Weekblad een artikel af aen de Toekomst van
St-Nikolaes ontleend, io welk het de katholyke
dagbladen verwyt van het vlaetnsch tooneel niet
al en geheel goed te keuren. Er zyn geene slechte
vlaemsche toooeelslukken, roept het bladje uit;
allen strekken maer om de deugd le wreken over
de ondeugd.
Wy willen hier niet onderzoeken tot hoe ver
hel vlaetnsch tooneel voor goed en beschavend
mag aengeprezen worden, maer wy zullen toch
een feit vaststellen. ’T is dal een onzer meest
gekende vlaemsche tooueelschryvers, maer kor
telings zelfs, een heel slecht, ongodsdienstig
drama heeft uitgegeven onder den titel De wereld
binnen duist jaer. Dit stuk is niet alleen door de
kriliekers van hel vlaemsch tooneel, maer door de
vrienden zelve van den schryver, om deszefs zede-
looze strekkingen, afgekeurd geworden. Maer lact
ons nog niet streng zyn over deze slof. Wat ons
hiei by hel meest verwondert, ’l is dat bladen als
Het Weekblad valt onzen Gemccnteraed aon
omdat, nimmer de openbare zittingen van onzen
Gemcenteraed bywooneude, deszelfs uitgever zich
ten stadhuize beeft begeven (en einde den uitslag
eener geheime zitting te kennen, en er hem geanl-
het Weekblad, welke uXoil geen woord afkeuring
vinden voor hel sleCyte, het de katholyke dag
bladen gedurig lol eejre grief maken het goede en
beschavende niet genoegzaem voor te slaen Heeft
onze konlraler, onder andere, wel Ooit de fran-
sebe zedelooze looneelslukken algekeurd, welke
op de theaters onzer groote steden worden voor
gesteld? In’t geheel niet. En nu zegt hel bladjedat
liet vlaemsch tooneel maer voor doelwit heeft het
bygeloof en de vooroordeelen le bestryden. Maer
wal verstaei de konlraler eigentlyk door bijgeloof?
Wy vinden niet dal de bevolking in de grooie
steden van België waer 't tooneel beslaet, zoo by-
geloovig zynintegendeel zien wy, en met ons
alle lieden die hunne vyf gezonde zinnen hebben,
dat nimmer de onverschilligheid in zake van gods
dienst zoo zeer de geesten heeft ingenomen als
hedendaegs. Of hel blad moei voor bygeloof hou
den, de leering van de Kerk, of hel moet zyne
medeburgers allen voor goddeloos uitgeven; of
hel moet, wanneer het spreekt van volksver
drukkers, het op de kalholyken hebben gemunt,
of het moet zoo dom zyn dat hel zelf niet weet wal
het schryft of uil andere bladen overneemt.
Wy hebben liever aen deze laelste veronder
stelling le gelooven.
liet Weekblad valt onzen Vertegenwoordiger
aen, M. De Coninck, en den Vertegenwoordiger
van Veurne, M. Jules Desmedt. Hierin gaet hel
op dezelfde wys te werk als zyn konlraler van het
liberaler Adverlenlie-blad van Veurne. Over eenige
dagen maekte dit blad M. Desmedt hel tot eene
ertuf vm L'nnaor niet aenwezig te zvn ge
weest wanneer er'W
over hel hooge inkomregt dal op den zeevisch is
gesteld; nu, het is bewezen geworden dat M. De
smedt toen juist door eene zware onpasselykheid
was te huis gehouden, en eenige dagen later heelt
de Vertegenwoordiger van het kiesdislrikl Veurne,
door zyn- diskoers in de Kamer genoegzaem
getoond dal hy de belangen zyuer kommetlanten
zeer ter herte neemt. Maer dit doel er nids aen
voor die mannen die eenen stelselmatigen oorlog
voeren tegen alwie in hunne bekrompene gedach
ten niet deelt. MM. De Coninck en Desmedt zyn
eerder vyanden dan voorslaenders der belangen
van hunne kommettanten, dal zyn ze en dat zullen ze
blyven, al konden zy ookal de bewoners van hunne
respectieve kiesdislrikten eenen berg van goud
bezorgen. Ware het M. Debreyne geweest, oh!
T zou anders gegaen zyn. M. Debreyne, die nooit
iets van belang in de Kamer heeft uitgezet, zou
niet per voiluer naer de Kamer getrokken zyn om
er de belangen van zyn volk te verdedigen, maer...
il y aurait count de toute la force de son chetal.
(Historiek).
Wy zuilen cans op hel parlementaire leven van
M. Debreyne terug komen en dien BEDS dan
naekt en bloot voor het publiek ontkleedeu.
Het publiek zal toen kunnen oordeelen, al
is ‘t dal het Weekblad nogmaels, als naer gewoon
te, zal uitroepen dat wy een eerlyk man, die zyne
parlementaire loopbaen heeft geëindigd, door den
modder willen trekken met oude koeijen uit den
gracht te halen. Echter moet hel bladje wel «eten
dat zyne snoevery ons geenen schrik acnjaegt.
Wil het eens op de ribben gegeeseld worden, het
moet maer redeneeren, maer zoolang hel zich met
armen prael ophoudt, kunnen wy het onmogelyk
te huis wyzen. Dal spreekt van zelfs.
Meer dan iemand en vooralle anderen hebben
<lekalholyken de noodzakelykheid van het onder-
"ys erkend en voorgchoudcn. Onze liberators
Bladen vertellen geene nieuwigheid wanneer ze
2°ggen dat de on welenheid de oorsprong is van
allerhande rampen èn dolingen èn misdryveu. De
•nensch moet onderwezen worden om de wcer-
digheid van zyn’persoon te kennen, om vreed-
zanie en voordeelige betrekkingen met zynen
evenmensch te kunnen onderhouden. Over eene
eeuw waren de.liberalen by hunnen naem nog niet
gekend, en reeds dan wat en de kalholyken oude
)ec.
kampers in het vak van onderlys. Wy waren acht
tien eeuwen en nog meer vooint
Wy welen dat de goede Gjd de God is van de
wetenschappen, zoowel als ik de God is van de
stoffelyke zaken, en alzoo hibben wy geene
leuschappen, geen onderwyse duchten.
Wy weten dat ’s menschen geest moet ontwik
keld en bewerkt worden even als een akker, die,
al ware by van den besten {*röud, zonder arbeid
en bebouwing, anders niet kan vóórtbrengen dan
onkruid, distelen en doornen.
Ryken en armen moeten onderwezen worden om
eens gelukkige menschen te worden voor zich
zelven, om eens nuttige menschen te worden voor
bet huisselyke leven en de maetsebappy.
En die waerheid is ten alieo tyde door de ka
lholyken begrepen en bewerkstelligd geworden.
Nauwelyks had de Zaligmaker het vermaerde:
Gael en onderwyst alle volkeren! uitgesproken, of
men zag scholen opryzen in plaetsen zelfs waer de
beschaeïdste heidensche volkeren nimmer aen
gedacht hadden. De beroemde scholen van Ephe-
siën, van Alexandriën, van Cönstantinopelen, enz.,
zyn daer om die waerheid te getuigen.
De geschiedenis toont ons hoe de bisschoppen,
in versebeide kerkvergaderingen, aen hunne pries
ters een bevel hebben gegeven om scholen lot in
de kleinste dorpen op te regten en er goede zorge
voor te dragen. Iedere kerk had hare school.
Waren het de monikken niet die, tydens den inval
van de Noordmannen, gansch alléén en met een
onvermoeijelyken iever de boeken en gedenk
stukken der wereldscbe wetenschappen aen eene
schier algemeene vernieling onttrokken? Stael de
geschiedenis open en ziet. Waren hel de kiistene
Koupis en Koningen niet die de grootste voor
slaenders wierden van wetenschappen én stnoone
kunsten qo scholen? In Frankryk stichtte Karei de
Grooie de universiteit van Parys; Alfred de Grooie
slichtte de universiteit van Oxford, in Engeland, en
Paus Martinus V en Jan IV, hertog van Braband,
vereenigden hunne middelen om de vermaerde
universiteit van Leuven tot stand te brengen.
Hoe zouden de kalholyken dus het onderwys ver
zuimd of ooit kunnen gevreesd hebben?
Zag men uiet in de voorgaende eeuwen en ziet
men nog niet hedendaegs eene menigte van onder-
wyzende korporatien die hun gansche leven slagt-
ofleren aen de opvoeding van ’t volkskind?
Wy hebben scholen in China, zegde .Mgr. Dupan-
loop in T katholyk kongres van Mechelen; wy
hebben er in Senegambië, in hel eiland Bourbon,
in de Cayenne, in de Kaep derGoede Hoop, overal...
Tevergeefs zou men naer een enkel onderwys-
geslichl in die streken zoeken, dat door de libe
rators is opgeregt geworden.
Wy herhalen hel dus Zyn de kalholyken voor
hel onderwys?
over de beheerende zaken der stad Dixmude van 1n
October 1865 tol laelslen September 1864, gedaen
aen den Gemeenteraed, in zitting van 5 Oct. 1864.
TITEL VUL Militie en Burgerwacht.
De rekening der Burgerwacht voor hel dienst
eer 1865 is gesloten geweest
In ontvangsten met fr. 149-23 cl.
In uitgaven met 85-80
Batig slot fr. 65 45 cl.
Hel budget voor het diensijaer 1864 is vast
gesteld geweest in ontvangsten en uitgaven
op fr. 165 45 cl.
De vyfjarige kiezingen voor de Burgerwacht
hebben alhier piaels gehad den 10, 24 april en
8 mei lestleden.
Deze kiezingen door de bestendige deputatie van
den provincie-raed vernietigd geweest zynde voor
onregelmatigheid, wy zyn in slael niet UEd. de
veranderingen in hel officierenkorps voorgevallen
le laten kennen, aeugezicu er tot dus verre geene
nieuwe kiezingen hebben plaels gehad.
36 Loteliogen dezer stad zyn dit jaer ingeschre
ven geworden. Slechts dry dezer ingeschrevenen
pyn tot den werkelyken dienst geroepen geworden,
uit oorzaek dal er vyf vrygestelden van vorige
Ijarcn door den miiicie-raed voor den dienst zyn
goedgekeurd.
Voor wal het onderwys der lotelingen betreft,
zy mogen in de volgende aldeelingen geschikt
worden
20 kunnen lezen, schryven en cyferen;
9 kunnen lezen en schryven;
7 zonder onderwys.
TITEL IX. Openbare werken.
Onder de openbare werken welke wy dezen jare
Bhebben doen uitvoeren moeten wy de volgende
I melden
Het daerstellen en plavcijen van eene nieuwe
slrael leidende van de statie plaets naer de Eessen-
kalsyde
Het plaetsen van een hek in yzeren traliewerk
I aen hel kerkhof;
Het daerstellen van voetpaden zonder arduinen
I kanlsteenen in de Weststraet naby het huis van
I sieur Charles Deba!
En bel herstellen van het dak van hel stadhuis
1 en van dezael van den heer Vrederegter.
I Het bouwen van eenen grooten regenbak inde
I nabyheid van de kerk, door het vorige besluer be-
I sloten, hebt gy niet kunnen goedkeuren gy hebt
I gedacht dal een opene pal meer voordeelen
I voorde stad zou bybrengen en dat de beste plaets
I voor denzelven daer te stellen, een hovenierhoveken
is groot 7 aren 17 centiaren, loebehoorende aen
I de bargerlyke Godshuizen en gelegen aen den
‘ngang der wandeling naby de Hoogebrug. De
onderhandelingen met de kommissie der Godshui
zen voor hel aenkoopen van den’grond zyn geëin
digd, alhoewel het jaergetyde reeds ver gevor
derd is, wy denken dal men nog dezen jare dit
"erk zal kunnen voltrekken. (Einde hierna).
e
■i'
I JOANNES
11
11
r
RLES De
BEKENDMAKINGEN.
15 et. den drukregel.
Bureel Wilgendykstraet,
N* I I.
Veer elk afzenderlyk num
incr, 12 ceiiliineu.
1 58
iO 50
17 12
12 08
6 50
2 85
FA RD,
zeruegen.
leesbaren
r 1855.
Ison ge-
naiisnius.
Wy staen bet Goede uiet GESiGEGÏAEXS voor!
Cn dat rfè
'nttisou,
e lendcn-
egw yzers
meer dan
a 15 uren
;edurenda
danig dat
y regt ta
el goeden
zelve uiy
clil op da
en legen
rd wenen;
nomen en
duizend-
middel te
ie er van
u; ik racd
*i rhunia-
verlioop,
del zullen
a
I a
- a
I aiOO 00
1 a 81
Dec.
-a--
- a 28
- a 26
- a 18 -
- a 27 -
I a--
la-
Eïoa desa
INSCHRYVINGS PRYS.
i Buiten stad, G franks.
Hel Suppl. S
Rel Boterkuipje versctiynt
Ideii Donderdag in geheel blad
Lullen Zondag in half blad.
Ware het XI. Debreyne geweest!
Zya de kaihelyken voor het Onderwys?
a 50
158.
a 2» -
- a 28 -
1 a 26 00
a 18 -
1 a 15 50
27 50
6 25
5 27
Vervolg, zie ons vorig nummer).
Dec.
a 18 75
a 11 56
ia 1! 35
aU-
la 9 -
V'
-