1
Mil
i '*11
1
S2.
Zondag, ^5 December 18G4.
Dixrnude,
'A
DE KAMER.
Achttiende jaer. V
en
vincien,
he- of
Tarwe-
ekomen
pryzen
ociant
baer (e
le siach
otlincn,
Pioenen
net bet
broeks,
t Parys,
t.
bliek.
De Kamer, bet budjet van oorlog vóór nieuw-
jaer niet kunnende stemmen, zal een krediet van
acht miljoen toestaen, zegt men, om de kosten ie
bestrjden waervoor gemeenlyk in dit budjet wordt
voorzien.
Zou dit krediet van acht miljoen niet alweer
moeten dienen voor de versterkingen van Ant
werpen?....
De Koning van Pruisen zegt nu dat by regt
beeft op Sleeswyk en Holstein. Moesten de Duit-
schers dan niet zo» hardnekkig babbelen en vech
ten om die hertogdommen aen Denemarken te
onttrekken? Nu zullen waerschynelyk, ten minsten
als Pruisen aen 'l regt van den sterkste houdt, de
bewoners van Sleeswyk en Holstein van meester
veranderen, doch zullen geenszins den keus ge
laten worden om een hoofd naer hunnen zin
te kiezen.
En dat noemt men onder diplomaten politieke
eerlykheid. Ai my!
Na dat een aental artikels van bet budjet van
’l inwendige zonder diskussie zyn aengenomen ge
weest, heeft de Kamer de beraedslaging begonnen
over bet kapittel van dit budjet belrekkelyk hel
lagere onderwys. Dat deze kwestie aenleiding zou
gegeven hebben tot eene vry hevige diskussie, was
te voorzien. Immers den zin volgens welken bel
goevernement de wet van 1842 op bet lagere
onderwys uitlegt en dezelve by middel van circu-
lairen op de lagere onderwys-gestichlen wil toe
passen, is schreeuwend. ’T is overigens hetgeen
de heeren Wasseige, Delcour en Tiiibaul klaer
hebben betoond.
J Het goevernement wil een onderwys waer geene
l'spraek is van godsdienst; de jongens, zegt liet,
die den katechismus willen leeren, kunnen dien
Heeren in de kerk, daerom houdt er de pastoor
KZondagchoolmaer in de gemeente-school moei
Her niets anders geleerd worden dan cyferen, lezen
I en schryven. Dieslengevolge moet de pastoor niets
I te zeggen hebben in de gemeenle-scholen.
Alzoo redeneeren onze liberaler Ministers. Ze
11zyn niet, roepen ze uil, legen den katholyken gods-
dienst, maer ze willen aen onze burgers- en arme
I menschen kinderen de VRYHEID verleenen om,
volgens hun goeddunken, den katholyken godsdienst
II te belyden of dien nicl te belyden. En bel middel
H dal ze betrachten om dit goddelooze doelwit le
I bereiken, ’l is van liet katholyk onderwys uit de
H gemeenle-scholen te sluiten, ’t is van den priester
uit dezel ve le bannen.
Jean-Jacques Rousseau stelde voor van aen de
U kinderen eerst maer van godsdienst te spreken
I wanneer ze 18 jaer oud zouden geweest zyn; dat is
H juist alsof ge zoudt zeggen: ik zal wachten van
dyken temaken totdat de zee de landen over-
slrcomd zal hebben. Alzoo redeneerde degodde-
looze filosoof der XVII® eeuw. Maer verschilt de
redeneering onzer liberaler Ministers veel met die
van den onkalholyken schryver van den Emile?
De zitting
j
'ii!
Romen, by deze gelegenheid den air heeft van ’t Pie-
inonteesch goevernement over T algemeen gelyk,
en dit van den Paus ongelyk te geven. Zou de
staefkunde van Victor-Emmanuel misschien zoo
danig de genegenheid van de mannen van ’t Week
blad ingewonnen hebben, dat ze ook in ’t wereld-
lyk gezag van den Paus maer een ovcrblyfsel meer
zien van vroegere eeuwen van domheid, dal ze in
hetzelve nog enkel iets zien dal mei onze eeuw vaa
vooruitgang tegenstrydig is?
Men moei het haest besluiten uit de weinige re
gelen van welke de konfrater hel artikel van de
Parysche Patrie laet voorafgaen.
De lydingen uit Polen melden ons weder
nieuwe halsreglingen en gruwelen van allen aerd,
alsmede de voortduring van den stael van beleg.
Om dit alles le bekroonen zal men de bevolking,
op slraf van de galg of de verbanning in Sibeiië,
adressen van verkleefrlheid doen teekenen aen den
goedertieren gekroonden bloedhond van Rusland.
H’il en zwart. Koning Leopold geeft duist
franks uil zyne kas aen een godsdienstig genoot
schap van Brussel dal zich gelast heell mei de
hegraveois van de arme katholykenM. Pee-
mans, burgemeester van Leuven, neemt eene som
uit de Gemeenle-kas van Leuven en stelt die ter
beschikking der Solidairen, of dier goddeloozen
die op de ruienen van hel kalholismus de grond
vesten willen leggen van hel Barbarismus. En wat
denkt gy dal de liberalers doen? Ze verheffen
Meester Peemans hemelhoog, en randen op eene
schandige wyze den Koning aen
Ergo, wit en zwart.
Van Amerika zyn er geene berig'ei over ern
stige gevechten (Goddank!), maer we hebben het
jaerlyksch manifest van den President Lincoln, dat
'razend oorlogzuchtig is.
En dat noemt men de slaven bevryden 1
M. Orts heeft zyne plaets hernomen in de Ka
mer, maer heeft er, by gelegenheid der beraed-
slagingen over de wel van 1842 op hel lagere
onderwys, de goede zeden in familie niet ver
dedigd
Alhoewel het Weekblad van zondag een artikel
beval ontleend aen het piemonleeschgezind fran-
sche blad La Patrie van Parys, waerin dil blad de
katholyke dagbladen die bet nieuws uit Romeo
voor stellig hebben opgegeven, tracht belagchelyk
en halelyk le maken, melden ons eventwel de laet-
ste korrespondenlien uit de eeuwige stad dat het
bestaen van het komplat, gerigl legen het leven
van Z. II. den Paus, een stellig feit is, en dal niet
alleen drie pligligen maer zelfs veertien medeplig-
ligen in die helsche onderneming zyn aengehouden
geworden. Tot nu toe nogtans, gelyk hel redelyk
is, houdt men de zaek geheim, maer T zal toch
niet lang meer duren aleer men ten vollen zal we
len welk deel hel goevernement van Piemonl al
weer in dien goddeloozen aenslag heeft genomen.
Maer wat wy hierby niet goed begrypen, ’t is dal
het Weekblad, nieltegenstaende de halelyke poli
tiek van hel Piemontcesch goevernement opzigtens
bittere tranen zult ge eens doen storten!
Maer moeten wy het gedrag dier opentlyk ge
kende godsdiensthaters in de Kamer betreuren, hel
doel ons goed te kunnen melden dat daer ook
mannen van overtuiging zetelen, die den geest van
orde en zedelykheid gesteund op den godsdienst,
op de krachtigste wyze verdedigen. Ook heeft zich
onze representant, M. De Coninck, by die orde-
en vredelievende en waerlyk vaderlandminnende
mannen gevoegd, en is hy, in'zilting van gisteren,
als warme voorslaender opgelteden van de Avond
scholen, alwaer een goed en krachtdadig onderwys
aen de leeïende jeugd zoude gegeven worden, en
heeft hy ook zyn verlangen te kennen gegeven op
dal hel goevernement de Volks-bibliotheken zoude
aenmoedigen door T geschenk van werken Jvan
eigene letterkunde.
Op het laelste dezer zitting heeft de Minister
herhaeld dat, alhoewel hy de wel van 1842 op
het lagere onderwys veroordeelt, hy het nogtans
nog niet durfde wagen de intrekking derzelve aen
den Koning voor te stellen.
De liberalers, die alles in ons land willen slagt-
offeren aen centralisatie geest, vinden het niet ge
noeg dat het godsdienstig onderwys uitgesloten
worde in de hoogere en lagere scholen, zy willen
het neg uilsluiteo in de scholen voor doofstom
men. Alzoo riep over eenige dagen de franema^on
De Kerckhove-De Limon in de Kamer uit, dal de
Slaet ook het toezicht moet hebben in de scholen
voor doofstommen.
Waerschynlyk worden die ongelukkige kinderen
aldaer te kristelyk opgevoed naer den zin van den
gentschen iiberater-reptescutanl, en moet hel goe
vernement er tusschen komen om ze wat liberaelder
princiepen aen te leeren.
Onderlusschen valt hot ons pynlyk te moeten
bekennen, dal hel franema^onnismus van langsom
meer veld wint in de sleden en zelfs te lande, en de
geest van ongodsdienstigheid zich alzoo meer en
meer verspreidt. Volgei s La Paix, lellen de drie
genootschappen welke te Brussel bestaen onder
den naem van solidairen, vrydenkers en solidariteit,
niet minder dan 13,500 leden.
Dertien duist vyf honderd persoonen die gezwo
ren hebben den priester van hun sterfbed te ver-
slooteii en buiten allen godsdienst le zullen ster
ven dertien duist vy/ honderd persoonen die ge
zworen hebben hel kalholycismus in den modder
le versmachten; dertien duist vy[ honderd persoo
nen die gezworen hebben den godsdienst, die T ge
luk en den vrede onzer voorvaderen uitmaekte, tot
hunnen laetsten adem te vervolgen!... Maer T is
verschiikkelyk, 't is een akelige bliksemslrael in
eene lucht met donderwolken overtrekken!
De zitting van gister is allerbelangryksl geweest.
De liberaler representanten hebben meer dan oo'l
bewezen wal ze willen wanneer ze de herziening
vragen der wet van 1842 op hel lagere onderwys.
M. Ftinck, representant van Brussel, heeft ouder
andere den lof uitgesproken der meisjesschool
onder hel besluer van Aille Gali de Gamond dezelve
is bestemd, zegde hy, om het onderwys le ont
trekken aen de geestelyke corporation. Als ge daer
eens in die school moest geweest zyn waer ze
geen Onze Vader lezen noch geen kruisleeken
maken, vervolgde hy, zoudt ge niet kunnen ge-
looven dat een kind, buiten alle godsdienstige
oefeningen, in de wereldsche kennissen onder
wezen, zoo zedig kan zyn als de 160 leeilingen van
de school van Mlle Gali de Gamond
Daerna hebben de heeren De Kerckhove en Bara
Let godsdienstig onderwys aengerand dat in de
religieuzen gestichten wordt geg ven. liet onder-
wys in deze gestichten gegeven, viel de genlsche
godsdiensthater uit, strekt eerder om de jeugd te
verbeesten dan om derzclver geest le ontwik-
kelen; en Bara, de ondankbare beleediger der
eerweerde kanonikken van Doornyk, stelde de
'raeg cf een onderwyzer niet zoo goed de kinderen
welke aen zyne zorg zyn loevertrouwd, mogl leeren
oal Christus niets meer dan een filosoof geweest is,
oven gelyk de priester die leert dal Luther niets
meer is geweest dan een weggeloopen monik!..
Men ziet bet, zoo als onze hooggeachte korres-
Pondent uit Brussel het over eeni^e dagen zoo
schoon zegde, hel goede en slechte worden in de
balans gelegd, en de liberalers roepen uit de
"oeg stael; Ons Heere Jesus-Christus in de eene
schael en Luther in de andere, en de balans blyft
Be’jL; het kwade heeft eene zelfde weerde als
hel goede.
0 beklaeglyke verblinding des geestes! wat al
iW
I
e?
a
E>ec.
I A
a
a
BEKENDMAKINGEN.
15 cl. den drukregel.
Bureel Wilgendykstraet,
N’ 14.
Voor elk afronderhk num
mer, iScentimen.
I 45
I 50
I 99
i 75
05
a
a
a
ec.
a 28
a 26
a 18
a 27
a-
a-
l’ARD,
zerwegen.
leesbaren
1863.
Ison ge-
lalismus,
I
1,1 JI
1NSCHRYVINGS PRYS.
Buiten stad, 6 franks.
Met Suppl. S
Het Boterkuipje verscliynt
den Donderdag in gebcel Idad
enden Zondag in half blad.
dubemt.
middel tc
ie er van
>k raed
t rhuma-
verhoop,
lei zullen
Eialliolyke Lezers, leest en oordeelt 1
Allerhande Mieuwslydlnjcn.
De eerste expeditie van hel belgisch legioen welk voor
Mexiko is itigescheept, moest ia de eerste dagen dezer
maend naer ’t zuiden van Mexiko oplrekken om te gaen
vechten legen 5ut)0 opstandelingen die, onder bevel van
den Juaristischen generael Porfirio Dias, noordewaerts op
trokken. Hel detachement belgisclie soldaten maeki deel
van eeue zware kolom onder hel bevel van den franscheu
-
Het eene en andere.
Is ’t zoo belagchelyk, ’l Lomplot tegen Z. BI.
den Pan» gerigl
- MwMMP—
’T is een^fakelige l»iil<«eu>nlrael in eene lucht
met donderwolken overtrekken
)ec.
a 50
87.
a 28 50
a 27
a 26
a 18
a 13
a 27
6 50
3 IS
alOl
a-
ec.
a 18 75
a 11 50
a 12 35
a 14
9
Dec.
a 18 28
a 12 76
a 11 72
a 9
a 14
2 36
3 37
2 56
