II
I
I
lit ij
h
I
I
i -
En
hel v
hedet
eens
verhr
en vf
Bonn
word
van
sluite
mens
huich
I i’
I
II.
moderne prtn-
Wordt voorlgezel
I bcgrypeu dat ze geen scbtifl in de kerk mogen
3
8
t
rvis.ss.ut,-v j l- "jji
Kerk welke in de Encycliek voorkomen? Omdat ze
bang zyn dat hunne lezers die begrypen zouden.
Begrepen ze hunne lezers, dan was al de praet dier
gazetten bekend voor hetgeen hy is, enkel zwetserij
en anders niets, maer zwetsery zonder waerheid.
;a er onvcrgeld vernacht en
I.
Als ge wilt spreken over ernstige dingen, dan
moet ge hel Weekblad noemen, andeis valt ge van
de eene dwaesheid in de andeie. liet bladje is zoo
scherp beslagen wanneer het zich waegl op ’l po
litiek terrein dat een man die niet vast op zyne
sehaelson staet, wel duizendmael riskeren zou den
nek te breken op het ys. En gelooft niet dat wy
överdryven; wees zeker dat ge geen kleinen reus
moet zyn om den konfrater om te flikkeren. Daer
zyn van die dingen die het aen alle man niet ge
geven is te kunnen beoordeelen, omdat niet zel
den zyn versland iels of wal mank gael; maer als
het Weekblad eene kwestie aenvangt, dan is hel
meester in zyn vak. liet is wel onnoodig van dit
hier vast te stellen, want de lezers van dit bladje
zyn er maer te zeer van overtuigd. Maer nogthans
lezen), enz., enz. Niet ver van daer is de plaels waer een
kurieus en merkweerdig mirakel plaels had. Benedrclus
en Scholastici kwamen somlyds te samen om eene geeete-
lyke samenspraek te houden. Eens dal dezelve lol rond den
avonsl had gedsierd, wilde Benedictus lerugkeeren naer
zyne kluis, doch zyne zuster smeekte hem den gansehen
nacht by haer te bly ven om over geestelyke zaken te spreken, i
Benedictus weigerde, zeggende dat hy naer zyne cel moest
nu, wat wilt ge, wy moeten ons vergenoegen met
j tgeeu
1geene
Wol is de Pans toch OKverdraegzaesn
M. Coomans, de klerikale vertegenwoordiger
van Tuinhout, schiyft in zyn blad La Paix, dal de
Paus onze Grondwet niet veroordeelt, maer, roept
hel Weekblad uit, we zouden eerst moeten weten
of U. Coomans wel regtzinnig is om zoo iels
o;
daei
gelo
pau
La
twit
dal
pok
bet
tam
blyk
vryl
nah
pen
ttilr
pers
bedt
v ree
Wee
ecus
verd
T<
vele
mar
Znri
weet
Ron
scha
’K
litini
bun
bins!
dere
den
zelyli
naer
weze
zoo
van
in al
heb.
'K
gaen
hoor
Lont
’K
deur
stom
wort
was
’K
noen
vryd;
tafel,
eerst
vlees
schei
zegg.
om d
pynb
waer
’K
hotel
gazel
en dr
men
bewo
open!
zeder
En
niet
schry
Zoo r
derlit
een b
gelyk
geber
om hi
stand
naem
Hoe 1,
we zyu. Van eene boonpers kunt ge toch
meuienslaek maken. Vraeg hel liever aen
den konfrater, en als by niel zegt T is zoo! dan
houdt ik u voor geen hair beter als de man die
was geroepen, en die dacht dat
was om zyrr vyand duchtig af
zou gebeiteld
Maer zeggen wy nu een woord over eene andere
kwestie. Hel Weekblad vindt hel uitnemend wel
dat keizer Napolecn aen de bisschoppen van Fran-
ktyk veibodeu heeft van de Encycliek van den
Paus aen de geloovigen van hun respekttel dio
cees mede Ie deden. T is waer, onze ministers
hebben dn nog aen onze bisschoppen niel verbo-
dett, maer de Constitutie is daer, en mei den
beslet» wil der wereld kunnen onze ministers toch
hierin nog de Constitutie niel le buiten gaen.
Maer is dit eene reden omdal hel belgische volk
geene ajuinen of japneuzen zouden zyn, zoo als
Heinaerl de les zoude zeggen?’T is ook waer, erbe-
stael nog veel domheid ouder hel volk, en als het
volk zoo dom blyft als het nu is, dan zal bet ook
de schuld niel zyn van T Weekblad, wanl bel
bladje wil by kris en by kras het verpligtend onder-
wys. Ergo, eene reden le meer om onzen konlraler
een standbeeld op le reglen.
maer wy zyu alweer van de kwestie af. ’T is
zonderling, als wy in de hooge politiek komen
mol ’l Weekblad, dan slachten wy de mols, wy
gaen altyd van den reglen weg ai. Is hel dan te
vei wonderen dal hel Weekblad vindt dat wy veel
ten achteren zyn om mei hem over slaetkundige
zaken le redetwisten? Alwie begrypl dat vyf en
drie acht is, moet den konfrater gelyk geven,
want wy zyn inderdaed nog wel eene geheele
eeuw ten achteren. Als hel verpligtend onderwyi
was ingerigl toen wy oog ter school gingen, dan
zou hel anders geweest zyn, wy zouden misschien
Zoo vellicht geweest zyn ais de konfrater; maer
het is altyd schoon van eer te geven aen wie eer
loekoml. .4 tont seigneur tout honneur. En die dal
spreekwoord heelï uitgevonden was voorwaer
geen dwazeryk. Nu, T is maer om te zeggen dat
liet Weekblad, dat in zyn vorig nummer gevonden
had dal de Paus een vyand is der Samenleving, nu
nog groeier nieuws ontdekt heelï. Men spteekl
altyd van genies, maer 'k geloof dal onze ingezete
nen hel Weekblad niet genoegzaem en niet juist
beoordeelen, anders zouden ze toch geen Rubens
of geen Simon Stevin moeien ontgraven om een
echt genie te vinden. Dit genie hebben wy in onze
stad, en hel spyl ons maer dat onze Gemeente
raad die zich bezig gehouden heeft met hel maken
van eenen waterput, mei het iuriglen van eene
leerwei kschool en van eene nyvétheidsschool, en
wal weel ik nog al,er nogniel aengedacbl heelï om
een monument op le riglen ter eere van den
genialen schryver van hel Weekblad. Wy hebben
Victor Hugo binnen onze muren gehad, maer wat
kan Victor Hugo aen den schryver van T Week
blad? M. Debreyue beeft tydeus zyn besluer vele
schoone plannen gemaekt, maer wy zullen hel
hem nooit vergeven van er niet aen gedacht te
hebben om onzen goeden konfiater van de Visch-
markt ten standbeeld op te reglen. Het is waer,
hel Weekblad is altyd zeer modest geweest; hel
heefl willen M. Ghyselen in efliyie op eene onzer
stadspompen plaetsen en hel tracht nu tVI. Ver-
wilghen een voetstuk op te riglen. Maer wat zyn
die mannen, in gods namen, by den schryver van
’t Weekblad? Dwergen, nietsmeerdan dat. M. Ver-
wilghen heeft groolelyks medegewerkt om aen de
inwooners van stad eenen waterput le verschaffen
en M. Ghyselen heeft honderd franks uil zyne
beurs gegeven voor de herinrigting onzer Graen-
markt, maer wat zegt dal altemael? Heeft de
schryver van hel Weekblad niel gevonden dat de
Paus onze Grondwet heelt gedoemd? Ergo, een
standbeeld moest er opgerigt worden aen den
s< hranderen opsteller van bel Weekblad. Wie zulks
nu t begrypl is een dwaeskop, ja een man die of
wel ai ie modest is of een slag van den molen
weg heeft. Gy ziel wel dal wy niel parlydig zyn;
wy houden aen hel spreekwoord .4 lout seigneur
lout honneur.
gaen; Scliohstica bad God, en eensklaps wïerd de hemel,
die klaer was, met wolken bedekt en. er viel zulk eene
massa water dal de weg naer liet klooster rondom door
strooraen wïerd afgesneden, en Benedictus tegen wil en
dank met zyne zuster moest blyven.
Den 9“‘", om 6 ure ’s avonds, binnengekomen, bleven
y in’l klooster tot’s andereüdaegs om 5 uren wy wier- hy daer geroepen
Ects waeriis bewezen vvoi-dt dat do grootste fout
um ’I Kkesluer-iiebrey ne geweest is vats hei
VIgeesi standbeeld le hebben
opgerigt.
crgzaemheid ten opzigle der vreemdelingen, lot nu toe
>g, uit te oefenen. Van daer gingen wy mei liet konvooi
•?r Caserla, klein stedeken op omtrent 4 niyleii afstand
Een teekeu des tyds.
De Moniteur de Louvain meldt een ongehoord
schandael dal op Nieuwjaerdag te Leuven heeft
plaets gehad. Twee liberalers van goede familie
der stad hadden eene wedding aengegaeu in een
publiek huis waerby ze in de Domiuikanenkerk
ter 11. Tafel zonden’ genadeid zyn zonder voor
eerst hunne biecht le spreken. En inderdaed, na
dal ze de II. Communie ontvangen hadden, heb
ben ze de 11. Hostie in hunnen neusdoek gespuwd
en na een kwartier uers schandael gegeven te heb
ben in de kerk, die aen hunne medepligtigeu in de
herberg geloond.
Het Leuvensch blail vraegt of’ de justicie die
twee kerels, die nu van de geheele stad gekend
zyn, niel by den kiaeg gael vatten en ze, volgens
artikel 262 van het strafwetboek, hunne welver
diende straf doen ondergaen.
Ziedaer nog een leeken des lyds
-iwr —ruw
'BU’aerln «üe slimmigheid «Ier
«iepen ligt.
Het Algemeen .\ut maekt de volgende zeer ge
gronde bemerking waerin liy de slimmigheid der
moderne princiepen doel uilschynen.
Wal de Paus in zyne Encycliek gezegd heeft,
zegt hel blad, is altyd geweest, is nu waerheid en
zal altyd waerheid blyven, of onze liberoeflels (li
berators) er kontenl meê zyn of niet. Nu, zy welen
ook wel dal liet waer is, maer zy zouden wel wil
len dat het gelogen was, omdal de Paus met de
zweep zit achter al hunne kleine deugnieterykens
en zy hebben hunne deugnieterykens lief, zoo
doende dal zy tegen de menscheu zeggen gy
moei maer niel gelooven wat de Paus zegt; dal is
kazel, wanl als dal waer was dan waren wy ja
deugnieten, en wy zien er toch zoo brave men
schee uilals wy ons genepen moeien hon
den. De boel slimmigheid van de moderne prin
ciepéH liDl daeriu en anders nergens.
aflezen dat de moderne princiepen ol de vrijheid,
zoo als T Weekblad ie verstael, veroordeelt.
We zullen daerop antwoorden met de woorden
van den aertsbisschop vau Kameryk. Wal zegt die
prins der Keik, in zyneo brief aen den franschen
minister Baroche, welke bisschop de konfrater in
zyne nederigheid waerschyulyk aenziel voor eeu
man die de vyl niel heeft. Luistert, goede lezer,
BEtgr. EEe^nier
in zynen brief aen den franschen minister zegt.
De Encycliek van den Paus ,Lzegt Zyne
Hoogw., is ai van overlang in de banden der ge
loovigen; ze is van overlang gedrukt en verspreid
geweest door de dagbladen die Jze op allerlei wy-
zeu hebben uilgelegd.
Dai hel loegefaten zy aen de protestanten,
joden, ongeloovigen, aen de grootste vyanden der
H. Kerk, van die stukken voortkomende van Let
eerbiedweerdigsle Oppergezag der aerde te ver-
draeijenkwaed te keuren of te vervalschen
zonder dal hel goeveruemcnl zulks kunne of wille
vei bieden, wy zullen ons daerover niet beklagen.
Maer hetgeen wy iegt zouden hebben heel zonder
ling en slecht le vinden, ’l is dal onder al de
Irausche burgers, onder al de ministers der ver-
schillige eerediensten, het wy alleen zouden zyn
die den pauzelyken Omzendbrief welken onze ge
loovigen alleen betreft, niet zouden mogen af
kondigen;
Aen de ministers der andere eerediensten
staet hel vry van aen de deur onzer kerken de En
cycliek af te lezen, ze mogen ze in hunne tempels
aflezen, dezelve verdraeijen, vervalschen, ze mogen
ze doen rondleuren iri onze bisdommen, op onze
patochien, en wy zouden de eenigsle zyn dieniet
zouden mogen den mond openen vooraleer eeu
koninglyk bevel ons daertoe hel oorlof geve!
Maer dit ware eene te klaerblykende onregel
matigheid omdat ze lang zoude kunnen voort
duren; de gelykheid van alle eerediensten voor de
wet zou voor ons ophouden te beslaen en zulks ten
onzen r.adeele in plaels dat de katholyke gods
dienst in Frankryk nevens al andere eerediensten
door de wet beschetmd zoude worden, zou dezelve
integendeel in zyn bestaen gehinderd wezen.
Inderdaed het slaet hedendaegs eenieder vry
van zoo dikwyls als hy wil de godheid van Christus
le loochenen in boeken en gazellen, en wy zouden
le veel vragen wanneer we diezelfde gelykheid
zouden verlangen voor hetgeen onzen kalholyken
godsdienst betreft?
Het verbod ons opgelegd, M. de minister, van
de Encycliek zoo als ze beslaet, in haer geheel aeu
onze geloovigen al le kondigen, is een uitzonderlyk
maelregel waervan niemand de bediedetiis niel zal
hegrypen hel is immers geen maetregel die tegen
ons alleen genomen is, maer die genomen is tegen
het weerdig Opperhoofd der H. Kerk.
Overigens, M. de minister, kan meu onge-
twyfeld, in zekere omstandigheden en in zekere
landen, de gemeenschappen hinderen van den
stadhouder van J.-C. met de geloovigen die hy,
uit goddelyke zending, over de geheele aerde moet
onderwyzen en geleiden; doch nergens en in geene
gevallen kunnen de menschelyke goevernemenlen
aen zyn woord de kracht ontnemen welke de con-
scientien verbindt, noch voor de bisschoppen de
verpligting doen ophouden om, voor zoo veel het
in hunne magt is, de onderwyzingen van den Paus
van Romen aen de geloovigen mede te deeleu.
Welnu, ziedaer een regl door den aertsbisschop
van Kameryk ingeroepen dal het Weekblad heel
dwaes vindl. <r In Frankryk is’l zoo niet, roept
hel bladje uil; daer gael men veel strenger te
werk, en Napoleon Hl vindt niel alleenlyk dat
de Encycliek bekwaem is om onrust in den
geest le veroorzaken, maer hy wil ze zelfs niet
laten lezen!
En zegt nu nog dat de goede bloed van den
konfrater geen standbeeld verdient opgeregl te
worden, op welks voetstuk in wil marmer hel vol
gend opschrift in gouden letters
staeu
Aen de verpersoonlyking van.’I gezond versland
van Dixmude ter eere opgerigt!
voor de reglbank
gespyul, wam de kloosters te ranselen. Maer, ziet, zegt hel Weekblad,
'.ouden het voor eeneeer en eene pligi van de oude her- I jn Frankryk erkent hel goevernemenl met al-
leen dal dé Encycliek van den Paus bekwaem is
om onrust in den geest te veroorzaken, maer
hel wil ze zelfs niel laten lezen. Ergo, de
Napels, waer de komngen van Napels een paleis heb- paus [.;;ert a| hel ongelyk van de wereld, en de
(Wordt voortgezei.) bisschoppen zyu daer dwaeskoppen die maer niet
V'