I
1.aer de Slant wil ook in de Kerk heerschen, ge
bieden en iupalmeu wat de fransehe revolutie
heeft overgelalen, en legen deze aenmatigiug moe
ten zich al de Belgen verzetten die de kerk eu de
Constitutie beminnen.
By middel van Snnjler's Almanach koml een
biiel van Mathieu van den Yser (dien van dtn Al
manak) aen M. O. Caslelein in ’l licht te komen,
in welken dezen laelste aengevalleu tvordl als zvnde
hv de voornaemsle inrichter van ’l Karnaval-i'eesl
en de uitvinder van ’t kosluem zoo als der daden
eu gebaerden der drie Mathieu’s die in den stoel
van dingsdag laelst zyn vóórgekomen.
M. Mathieu van den Yser (dezen van den Alma
nack) bedriegt zich en bewysl eens te meer dal hy
op ver ua niet onl'aelbaer is in zyne voorzeggingen.
Niet meer dan de andere leden van de bestuiende
kommissie is M. Caslelein ’t zy tegtslreeks ofon-
regtstreeks er voor iets ingekomen in de verdeeling
der koslitmen of ’t vormen der verschillige groe
pen; dit alles was het werk der deelnemende socië
teiten en van eenige groepen die hun belang stel
den in den stoet. Dat meer is, de persoonen die
medegewerkt hebben lol de inrigting van de groep
der sterrenkykers verzwygen zulks niet, en wan
neer t’. llathieti van den Yser (dien van den Alma
nack) deswegens nadere inlichtingen verlangde,
heeft hy zich maer le wenden lot den heer L.
V. G.
Overigens was’t gedacht van eene groep ster
renkykers te verbeelden zonder de minste kwet
sende bedoeling opgevat, en als M. Mathieu van
den Yser (dien van den Almanach) gemeend beeft
er in porlrelle al'gebeeld te zyn, des le erger voor
hem de waerheid alléén kwetst.
Wal deu inhoud van den brief betreft, dezelve is
al zoo onbeduidend voor den vorm als belagcbelyk
en dom voor deu gtoml. De schiyver schytil een
heel ander inzicht le bedoelen; hy wil namelyk
vet der gaen, want wy zien op hel einde van zyn
factum dat hy eenen proef bal werpt; het
geen hy verlangt, ’l geen waerloe hy wil komen,
is eene polemiek le doen onlslaen om des le beter
een achlbaer persoon te kunnen lasteren en op
nieuws de verdeeldheid enden twist tezaeijen in
zekere l'amtlien dezer stad. Dil doel zal hy niet be
reiken, want zyt onweenlig gedrag is reeds ge
schandvlekt door het opeubaei'getoelen.
Voor ons, wy vei geven hem des te liever, om
dat hy, iu deze omstandigheid, zoo als bet was in
vele anderen, slechts een blind werktuig is van
eenige losbollen, die niet achteruit deinzet» noch
voor de bezwaiking noch voor den laster, wanneer
het gewaegt of van wraek te nemen óf van hun
ottbiuschbaren dorst lot overheersching te lesschen.
koluiu liictueveus)-»
VVtyne en zyne knechlcn.
(2) De kliMiipmcikcry voovgeslcbl op- renen wagen is het
werk van Louis Wegsieen eu zyne knechten.
(1)
XVI,
IS. -
(81 M;
xxn.
22. -
Oingcw
eli titel
negen'
justint
kan ui
ren sti
o»i er
lucvce
by wil
verlor
La el
tretirei
het Go
goddel
rakels
schyrit
en, tc
11Apt
CodI I
de Mes
wereld
Gelt
raer,
Belgie
met ee
tclyk. 1
dien <1
wiertic
Van my die pollen mack van aerde
De wcnsch is zoo Dal dil liet leest
Veel franks voor al die rampen gaarde,
Gebaard in koolmyo of tempeest.
JOaNNES JOSEPHUS FAICT,
Boor de bermhertigheid Gods en de genade van den II. Apos-
lelyken Stoel, Bisschop van Brugge, Huis Prelacl van
T. II. Pius IV, aen de geestelykheid en de geloewigcn van
dezen en dien daer die booren en branden. Hel is waerlyk
de moeite weerd om zien (2), en zoo ook zeggen wy van de
vvevery, die mede op eetten wagen, na de zoo, zonderlinge
klucht kostumeit door Aniaius Vaudyckeen zyne knechten
wordt voorgesleld. Echter wat bier na 'l weefgetouw liet
meest de verwondering gaende niaekle, was de vrouw die
spon, en die, onder 't zingen van Lel weverslied, mei zoo
veel neersl en aendaehl spon, dal ze de oude spinsters van
pèije Quatoraeos tyd wivrywillig in ’i geheugen riep. Een
ieder sprak met lol van die zoo ueerslige als zedige
spinneete.
Ai myroept een boerke uit en skiet de hand aen
’l hoofd. Wat is er gaende? Krygl de man, een activa)
van geraeklheid? Oh neen 1 ’l is niets ’t is- de ruiter
van een tweevoetig peel'd die zyn cravache aen welks top
eene met wind opgevulde blaas is vaslgemaekl, te digi van
liet hoofd gezwaeid heeft van hel boerke. De toornige man
zou dien onvoorzigligeu peerdeuryder mei zyueu parupluie
wel den nek willen breken maer oiigelukkiglyk
op ’t oogenblik dat hy den ruiter meent Ie zullen treffen,
is peerd eu m in hem uil hel oog verdwenen. Het boerke
lael zytie lip liangen en de mnslaeiiders lagchen ecus
gildig op 'l goed succes van den onnoo/.elaer die hel waegl
zich kwaad te maken op ecu karnavaldag 1
Klop, klop, klop! Hoor... eu daer springt vuer uit den,
wagen en daer is eene schouwpyp op waeruil aeuhoudend
rook opsiygl. 'K versla 1 ’T is de wagen der sinederyeit (5).
Die maimeu zieu er buitenmatig ueerstig uil ais ze
echter om dal de werking ervan minder verwikkeld is en
hel geheele niet zoo in bel oog slaende was als de suiker-
bakkery, meel toch de voorkeur aen dil laelste worden
gegeven.
Drin, dran, drin Wat is dot? ’T is de menestreel die
voor eene oude vlaemsche bruiloft een deuntje op de viool
speelt, terwyl de bruiloflgaslen eene changes moyenne in
de openc slraet af haspelen. Dat was wel ecus echt boer
tig eu leutig, n>aer een beetje los.
Be praelwagen der koorzangers. O wat was dit ryk en
scIiooji I Wy hebben, ja inderdaad geboord dat deze wagen,
na de voorstelling der schcepv icrl, hel schoonste was van
den geheele» stoet. Doch, of deze oordeelvelling nu juist of
ui-1 juist is, dit zullen wy. door den bakker en den inole-
naer laten scheiden, want uw ootmoedigedienaer, 't Kuipje,
die deze regelen schryft, was van ’l getal der zangers die den
praelwagen bekleedden, en zoakunneiiwy geen regter zyn in
onze eigene zaek. Althans is 't eene waerheid dat ons kos-
tucm van spaenschc edellieden heel ryk en koslelyk was.
Doch niet zoo zeer op de zangers als wel op de zanggodin
die op’t hoogste van den wagen zat, wareu aller oogen in
de verte gevestigd. Hel kostueni welk de godin voorstekte
wasedel eti statig eu de houding van’l mci-je allezius
heerlyk en wcerdig.
Volgde hel Basliaens gild (wy maken hier om zoo kort
mogeiyk te zyn. geeue melding van de muziekniaeiscliap-
pyett van Kcyem, Leke, Eessen, Zarrcn, Loo, Beersl et*
Merckem welke tnsgeiyks deu Stoet hielpen uilmaken;)
M. I
te Ans
M. F
dcrwyi
- I
van Le
•zyn 91
niet g::
Zilvert
55 van
in j
1515 v
2202 v
samen
V
Vanghi
karika
manac
deelcn
I
UU Go
L
j iren t
bespac
veus ei
ziek en
men di
forken
I
van ’t
voorde
zou ge
licht te
licht w
■■■BUI»
volgde
eu dae
Mathie
sle d<-t
welk Ir
en het
van de
in ’t ui
tuainei
J
met g
schoon
moest
wel, vt
de ma
wier kl
groen i
eene z<
Pylkok
Sein
gen ro
wel wa
van zyi
die oui
wagen
reden
slormc
schrift
gelyket
hebber
de ken
Do
ons bisdom, zaliyh/id en tegen.
Zeer Lieve Broeucrs 1
Ter gelegenheid van den tienden verjaerdag der dogma
tische afkondiging der Onbevlekte Ontvangenis van de
allerheiligste Maagd Maria, heeft Z. H. de Paus, de roem
volle Pius IX, op nieuw zyue slem verheven. Deze slem,
gelyk gy weel, heeft zich van hel een einde der wereld lol
hel ander laten booren, en, door eene wonderbare schik
king der goddelyke Voorzienigheid, gebeurt hel dal de
poogingett door sommigen aangewend om bare plegtige
klanken tegen le houden, allee.nl A dienen om dezelve boo
ger en verder te doen weèrgahi.euzoodanig dat, ten min
sten liezen keer, da lessen van regtveerdiglicid en waer
heid zullen gehoord geweest zyn zelfs van dezen die dolen,
zekerlyk opdat zy, indien zy weigeren te luisteren
en zich niet bekeeren, zich zonder verschootting zouden
bevimlen op den laelsten dag des oordeels.
Wal u betreft, Z. L. B., die nog liet geluk hebt te geloo-
ven, en die, met Gods gratie, tot uwen laelsten adem toe
in het geloof uwer voorvaderen zult volherdeu, gy zult de
gewigtige onderrigtingeu en de vermaningen des heiligen
Vaders met diepen eerbied aenuemen en dezelve, gedu
rende den aenstaeuden tyd van ingekeerdheid en verster
ving, met ootmoedige onderwerping overwegen.
Maer opdat de woorden van den II. Vader eeueu zoo veel
te heilzameren induik op onze zielen zouden maken, lael
ons vooral onderzoeken wie er tot ons spreekt.
Wat is de Paus?
Aen de oogen der ongeloovigen en der goddeloozen
zelve, Pius IX, zwakke maer hoogsljcbtbare ouderling, die
sedcil omtrent twintig jaren alleen of byna alleen weder
stoet aen de lastering, aen Jen haet, aen de schynheilig-
beid, aen het verraed eu aen hel geweld die legen Hem
samenSpauneu; Pius IX, zoo versmaad en altyd zoo goed,
allyd bedreigd en altyd zoo gerust, het schuitje van Petrus
dweers door duizende klippen bestierende met eene kalmte
die door niets zou kunnen gestoord wordenPius IX, be
loofd van het beste deel zytier Staten, e», dank aen uwe
milddadige giften, in’l midden zyner armoede, middel vin
dende om eere te doen aen al zyne verbindteiiissen zonder
aen eene eenige te kort le blyven, en zelfs om onderstand
le zenden aen de ottgelukkigen van verafgelegene landen
Pius IX eindelyk, alleen durvende zyne slem verbeffen ten
voordeele der regtveerdiglicid en der waerheid, terwyl de
geheele wereld stom blyft op bel zie» van Wy weten niet
welken nieuwe» Alexander (Ij; Pius IX, zeggen zy, is ee»
buitengewoone man, Pius IXis een groote man
Maer voor ons, Z. L. B., die hem kennen gelyk hy is,
voor ous is Pius IX oneindig grooler dau hy door de ouge-
loovigheid geschat wordt. De Paus, zoo als wy van kinds-
gebeente geleerd hebben, is de eigen Stadhouder van Chris
tus op de aerde. en de wettige opvolger van den IJ. P’etrus,
op wien Christus zyne Kerk getimmerd heeft (2).
Lellen wy op en luisteren wy naer de godspraken die uit
deu mond van 1 -C. zelven gekomen zyn. De prins der
Apostelen acnsprekeude, aeide hy hem Gy zyt Petrus, en
op die steenrots zal :k myne Kerk bouwen en de poorten der
hel zullen haer niet overweldigen (5), alsof de goddelyke
Zaligmaker zeide Ik ben op deze wereld gekomen om
myne Kerk le stichten en ik maek er u, Petrus, na my,
deu grondsteen eu het opperhoofd van. Myne Kerk, ver-
schiliig van alle ineuschclyke instellingen, zal ouverniel-
baer zyn; zy zal lol hei einde der eeuwen bestaen omdat
zy myn werk, het werk van God is; en gy. Petrus, gy zult
ousierflyk zyn gelyk de Kerk, in den persoon uwer wetlige
opvolgers, omdat hel opperhoofd der Kerk meer liyzon-
derlyk myn werk is, waerlyk en eigeulyk de ma» Gods
dus stel ik u in hel bezit van Gods regie» en magt en on-
faelbaerheid. Gods regten om de waerhede» des geloofe
eu de geboden des Evangelie, lot op de uiterste palen der
wereld vrylyk le gaeu verkondigen. Alle magt, zegt du
Zaligmaker, w my gegeven geweest «n den hemel en op de
aerde. Uit kracht van myn regt, gael en onderwyst al de
volkeren; leert hu» onderhouden al wal ik u geboden lub (Ij,
Gael door geheel de wereld; predikt het Evangelie aen alls
schepsels (5). Zoodanig dit allemensch, wie hy ook moge
zy», verre van zich ootl legende vrye uitbreiding van het
goddelyk werk te mogen stelle», integendeel, daardoor
alleen d; hy van God afhangt, volgens zyu vermogen
moet medewerken lol behoudenis en meerdere voortzet
ting der Kerk van J.-C., waervan de Paus bet opperhoofd
is. Gods magt myne Kerk is een schaepstal, zegt de Zalig
maker, gy Petrus, zyl er de beider van. Gelyk ik, zult gy
niet alleen de lammeren weiden, die door de schapen
voorlgebragt zyn, maer ook de schapen die ze vóórtbren
gen (O). Gy zuil de vader en de leidsman zyn der er>kcl«
geloovigen gelyk ook der priesters eu der bisschoppen, die
de menschen tol het geestelyk leven vóórtbrengen. Do
Schriehen van hel Evangelie hadden gelyk van le zeggen
Wie heeft de magt om de zonden le vergeven behalve G od
alleen? (7) Nu, Jesus-Christus zet die magt over aer»
Petrus en aen zyne opvolgers, leggende Ik zal u de sleu
tels des hemels geven; hetgeen gy op de aerde zult gebonden
hebben zal in den hemel gebonden zynen hetgeen gy op de
aerde zult ontbonden hebben zal in den hemel ontbonden
zyn (8j. Eindelyk Gods onfaelbaerheid*l is de» mensch
eigen faelbaer te zyn en zich dikwyls le vergissen; alle
mensch is leugcnaer, zcgi de Profeet (9). Maer de goddelyke
Zaligmaker stelt eene uitneming; hy deelt zyne oufaelbuer-
heid mede aen hel Opperhoofd der Kerk eiken keer dat hy
uilspraek doel in zaken van geloof of zeden. Ik heb voor u
gebeden opdat uw geloof nooit bezwyke (10).
Daer ziet gy Pius IX zoo als hy is, den tw«e honderd-
zes-en-vyftigsteu opvolger van Petrus, den Stadhouder
vat» J.-C. op de aerde omkransd met de drydubbele kroon van
Gods regten, Gods magt en Gods onfaelbaerheid en belast
met de reglveerdigbt-id en de waerheid op de wereld le
behouden. Waerlyk, Z. L. B., ’t is niet een enkele sterve
ling, maer ecu goddelyk mensch wiens byzonderote
onderwyzingen en vermaningen Wy u nu gacn voorhouden
in afwachting dat uwe herders u later, in Onzea uaeui, hel
verhael zyner eigene woorden zullen doeis.
De afgrystdyke dwaling die de H. Vader al zuchtende aen
de wereld doet kennen, zoo in zyne Encycliek van den 8
December als in den Syllabus of korten iuhoud der valsche
ieeringen voorafgaendelyk door hem gedoemd, is zekerlyk
wel deze die beslaet in de Godheid van J. C., met de
verschrikkelykste godslastering te loochenen. Die godde-
looze man, die onlangs eene vermaerdheid van éénen dag,
vermaerdheid der groote misdadige», genoten heeft, had
dau l»ogen om niet le zien en ooren om niet te hooren ff 1) I
Voor hem was geheel de wereld, sedert zoo veel eeuwen,
in aeubiddiiig aen de voeten van den verlosser der men-
scheu neergebogeti, maer hy heeft zyne oogen afgekeerd
om niet le zien hy bevond zich voor de ovcrgely.kelyko
maetschappy der christenen, wier wetten en zede» zoo
klaerlyk den stempel dragen van den mensebgeworden
God, maer by heeft er ook zyne oogen va» afgekeerd on>
niets le verslaen hy leefde in 't midden der katholyke
Kerk, wier wonderbare behoudenis te midden van zooveel
werken met deu voorhamer; jammer dat hunne keel daer
zoo droog wordt op dien wagen; als ze, al ware't maer
eet» half loimeke by zich hadden gehad, dan hadden ze te»
minsten by al buuueu arbeid geetieu dorst hebben moeten
lydeu!?...
Eila! jongens, hier, op de sehoone groep van Keizer-
Karel, zyne intrede doende in Vlaendereu na do traklaet-
leekeiiing van Kameryk, vergezeld van zyne hovelingen en
van bet volk, en dan op de suikerbakker)'. Deze iseen heele
bazar in welks midden een werkwinkel waer vier mannen
in hel wit gekleed volop aen ’l bakken zyn van suikergoed
beide zydeu stellen eene sier yk opgezette koopzael voor,
eu dieper iu deu grond is 'l eene vulkomene tentoonstel
ling valt vormen eu plalleelen van allen aerd e» grootte.
Hel geheele levert een allerfraaist ligt en wy gclooveit niet
Lel minst le overdryven wanneer wy zeggen dal de voor
stelling eeuer suikerbakkeiy met winkel, inyerigt eu op
gezet door Alfotis Vanackere, ua de praalwagens liet puik
juweel was van de kavalkade (l).
Even goed iugerigt en opgezet was de potlebakkery (5)
(f) Boven op den snikerbakkerswageu stoml hel vol
gend opschrift le lezen.
Ik roep by my den lekkerbek
Hy zal ook wei zyn penning jonnen
Ik geef hem gratis bal o-l spek.
Ja, ter eer van ben die begonnen
Dit zoo liefdadig feest van nu
Van Duyse's Vrienden, hulde aen u!
(5) Dezelve was 'l werk van den heer Ad. Doolaeghe
,i,w>, „vwi£> uw nuwii-vii. met zytie knechten.
(5) Deze wagen is ingcrigi geworden door llippoliel Hel opschrift der Pottebakkery was als volgt (Zie de
ESrief van SS. SEulhieu van tien Vser.
- .1 tryyTmaaww. -
ESevelbrlef voor den Wa«Ueiu
