1
v
I
A
ze
rc
m
h
m
n
ze
>o
w
ei
z<
m
di
jo
V
M
van
nau
aen
dot
alh
wa
ten
Ge
de
bei
wil
zoi
gr
hi
zi
bi
gi
•y
ve
de
la
56
m
w<
Ci
tii
ie
Wl
er
woordmaer ’l is veel te vreezen dat de konfrater
zoo vele andere belangryke
Weel ge wat M. Debreyne, in zyn’en tyd alte-
mael bekomen heeft voorstad? Hy heeft eene sub
sidie van 8000 fr. bekomen om een stadhuis te
bouwen op voorwaerde dal de stad er 100,000
voor opgeofferd zoude hebben, en dat het zigl
onzer schoone kerk voor immer achter eenen hoop
sleenen zou verdoken zyn gebleven.
duist franks aen stad zou gekost hebben; die ke
mel van dat gebouw, moetende dienen tot stad- hier alwéér, als op
buis, zou voor allyd de schoone facade onzer kerk kweslien, den doove man zal uithangen. 't Is im-
achter eenen steenoven hebben begraven, en zulks mets zyne gewoonte.
Het Weekblad houdt voor de duizendste keer
slaende dat hel aen M. De Couinck en aen onzen
gemeenle-raed moet geweten worden dat de on(.
«orpene yzeienweg tusschen Oostende en Ypere
niet door Dixmude trekt; MAER DE KON.
CESSIE VAN DIEN YZEREN WEG IS GEDAEN
GEWEEST TOEN M. DEBREYNE NOG REPRE
SENTANT WAS Of was het misschien toen den
gepasten tyd niet om daerop te péizén? Maer ja,
en T is ook geweten dal de gemeenle-raed van
Dixmude alsdan M. Debreyne ten halze is gevallen
om bet gewenscbte doelwit te bereiken. Waerom
dan, konfrater van liet Weekblad, rigt gy uwe klag-
ten niet lol M. Debreyne, liever dan aen dezen
die er toch niets meer kunnen aen doen?...
Het Weekblad herinnert geerne den zoogezegden
invloed welken M. Debreyne uitoefende by ’t mi
nisterie; ook bestaet T sekreet van dat bladje
hierin, namelyk dat hel allyd de gunsl van T minis
terie weet te bezitten. Knielt neder voor M. Frère,
roept hel uit, en gy zuil subsidien bekomen,
llewel, ja, niemand kende dal beter dan M. De
breyne; by kende het zoo goed dal hy den onder
gang der vlaemsche nyverheid stemde, enkel en
alleen om subsidien te bekomen voor onze stad
hy kende bet zoo wel dal hy door zyne stem in de
Kamer, bisschoppen en priesters plaegde, en zulks
allemael om niet te mishagen aen M. Frère. Kor
tom, volgens de doktrien van bet Weekblad, moet
een representant zyne onafhankelykheid kunnen
slagtofferen aen hel bekomen eener subsidie. Nu,
dit'verwondert ons niet; bel bladje duldt geene
vryheid, geene de minste oppositie in eenen verte
genwoordiger der natie’t is dan wel stellig hel
despolismus van hel Ministerie hetwelk een naluer-
lyk gevolg is van de politieke denkwyze van
Weekblad.
Ziehier den paerpol dien het oude bestuer aen de
tegenwoordige regering heeft achtergelaten
19,000 fr. gedolven in het konduil der Beerst-
slraet
15,000 fr. bestemd voor de kalchyde der Gronje
welke som thans geplaelsl is legen 4 1/2 p. °/0.
8,000 Ir. nog niet in aktien tiilgekeerd.
Dus 40,000 franks waervan de belli zyn begra
ven en een derde beschikt is om noodeloos op
straet te worden gesmeten.
Maer zou hel Weekblad, dat gedurig de tegen
woordige administratie beschuldigt, de heeren van
den Gemeenteraed niet willen 't plezier doen hun
eeus uit te leggen hoe zy den zoo genaemden
spaerpol van de oude Regencie aen denh.ls hebben
gebragt?
Wy zyn uitnemend verlangend naer dit anl-
Het Weekblad doet ons vooreerst deze vraeg
llewel, zegt het, waer is hel projekl van een sas
te maken aen hel Uerleyal
Dit projekl, krachtdadig ondersteund door den
gemeenle-raed onzer stad uit hoofde der regl-
streeksche communicatie welke hel moest daer-
slellen tusschen Veurne, Veuriiambacbl en Dixmu
de, is door ous provinliael raedslid, M. Gustave
Debreyne en zyne partymannen, belagchen en be
spot geworden, juist zoo als al de poogingen door
onzen gemeente raed gedaen ter verwezenlijking
der slolfelyke en zedelyke belangen van stad, door
hol Weekblad worden belagchen en bespot. M. G.
Debreyne, in zyne hoedanigheid van vertegenwoor
diger der belangen van stad by de provintie,
heeft dan nog door zyne zorgloosheid de
Veurnatnbachlsche gemeenten ondersteund, welke
ten ongelyke vreesden dat, met het maken van een
sas aen BerlegaJ, zy den overvloed van water
van den Yser allemael zouden gekiegen hebben op
hunne landen, die daerdoor zeer verslecht zouden
zyn geworden.
Maer Dixmude zal zich dit eens indachtig maken.
Wie durft houden slaen roept hel Weekblad ver
der uil, dal onze sledelyke finantien zirh in eenen
bloeijenden slael bevinden in weerwil van den
spaerpot der oude regentie?
Dat het Weekblad eens gelieve te zeggen welken
spaerpot de oude regentie aen de nieuwe heeft
overgelaten? Het voormalige bestuer had cene
leening aengegaen van 40,000 franks, moetende
dienen voor de uitvoering van publieke werken in
hel algemeen en de herbouwing van ’t stadhuis in
T byzonder; welnu, ze heeft van die som 19
duist franks begraven in hel konduil der Beersl-
slraet, alhoewel, volgens bet gevoelen van compe
tente mannen, dit werk met eene som van 10 duist
franks zoude hebben kunnen uitgevoerd worden.
Verders, de spaerpol welk het voörgaende be
stuer heeft achtergelaten, is eene verbindlenis
waerby hel 15,000 franks zoude hebben betaeld in
de uitvoeringskosten voor bet leggen eener kalsy-
de welke van de Grogne naer Vorlhem loopt, of
schoon het l e voorzien was dal wy zonder twylel
de communicatie tusschen Dixmude en Vorlhem,
langs Lampernisse, zullen verkrygen zonder dal
dil ons eene enkele centiem zal kosten. (De som
voor de kalsyde van de Grogne naer vorlhem be
schikt, is door den tegenwoordigen Gemeenle-raed
in belgische renten aen 4 1/2 geplaelsl).
Dan nog, de spaerpol door de voormalige re
gentie achtergelaten, is de gedwongene betaling
van boven de duist franks onkosten, ’t gevolg van
T verlies van een drydubbel proces legen Jufv. de
weiF Vanderheyde, proces door ons vorig Bestuer
ingespannen om eene onbeduidende som van min
dan 50 franks te winnen 1
Die spaerpol is ook een besluit van den ouden
Gemeenle-raed, by welk een kemel van een ge
bouw zou gemaekt worden dal boven de hondebd
Heefl M. Debreyne byna nietmetal verwezent-
lykl in T voordeel van Dixmude, hy heefl toch zyn
eigen zelven noch zyne familie niet vergeten. Jam-
mer noglans voor hem dal Dixmude zyn hoofd niet
heefl willen buigen onder hel dcspolisrnus van
MM. Frère, Rogier en tutti quanti.
Qi&jsir -sgjoy j.Ljtr-1 L'mr".» s—'i—
Ziedaer dan hoever we reeds gekomen zyn 1
En noglhaus vindt T Weekblad dat alles om ter
best gael in de beste der werelden.
Arme sukkelaer
achter eenen steenoven hebben begraven, en zulks
nog wel op den ©ogenblik dat de laetste hand aen
de herstelling van dit monument wordt gelegd,
welke herstelling alreeds boven de twee honderd
duist franks heelt gekost.
Wie zegt dal hel wel is, roept nog bel Weekblad
uit, dal wy de hulpsom van 8000 franks voor het
stadhuis, hebben verloren?
Deze winst van 8000 franks, goede konfrater,
gelvkl zoowel aen dewiest van 50 franks welke
It, l oude Bestuer wilde doen ten koste van jufvr.
de wede Vanderheyde; de 8000 franks zouden
ons vooreerst eene som van honderd duist franks
gekost hebben en ten anderen zouden zy ons nog
hel zigl benomen hebben van hel schoonste kerk-
monumenl van West-Vlaenderen 1
Hel Weekblad geeft, in zyn nummer van zondag
laelst, een dramatiek verltael van een GROOT EN
DROEVIG ONGELUK dat door de schuld van den
doktor Delahaye noodlot!) voorde eerste mael
in onze slad is voorgevallen. Het bladje had het,
belaesvoorzegdEen jonge hengst geleid door
den 17jarigen jongeling Salembien, en aen eene
rolle gespannen, liep in wilde vaert langs den
Ooslvesten, alom schrik en angst verspreidende;
de rol liep over hel ligchaem van Hortense Geysen
en kwetste haer schrikkelyk; hare gezondheid zal
waerschynlyk voor allyd gekrenkt zyn.
Alzoo spreekt het Weekblad. Nu
Vooreerst betreuren wy hel rampgeval dal Hor
tense Geysen heelt getroffen, welke vrouw heel
krank was, daer ze nauwelyks uit hel kinderbed
was opgestaen; maer gelukkiglyk voor liaer, mag
zy de hoop voeden van binnen eenige dagen vol
komen genezen te zyn.
Doch wal wy maer moeijelyk begrypen kunnen,
T is dat by dit ongeval hel Weekblad den hengst-
voerder Salembien uitgeelt voor EEN KIND TE
ZYN VAN ZEVENTIEN JaER OUD, daer hy wel
een manskerel is van 25 jaren, ’t is te zeggen een
man die de oude heeft bereikt op welke de naluer-
krachlen in T leven van den mensch ten hoogslen
zyn.
Maer ziehier de waerheid over deze zaek, ont
bloot van al de poëzy waermede het Weekblad de
zelve heefl versierd.
Een jonge hengst, gespannen aen eene rol, komt
uit de achterpoort van M. Delahaye, onder bel ge
leide van eenen hercuel, en moet een nauw slraetje
doortrekken, hetwelk zoo veel te nauwer is gewor
den, daer het de leden der vorige administratie be
held heeft elkander wederzyds de meeste welwil
lendheid te betuigen, (i) Hewel, langs den gevel
rede lieert
II
V(
Stil
VI
ei
VI
vi
O!
ei
zi
mi
vo
M.
VI
VI
ge
sl:
zy
br
de
va
da
nmnwiaiTKIWIAJB JME-C- WET II I lllirTrmiTTjnn
nu-t hel WEEKItUD
waiit ook tin
hel bladje.
naers, zoo men ze lieden mag in tegenoverstelling met de
andere, en d<; landbouwers of boeren, Contadini of landlie
den, zoo als men ze daer noemt. De eerste klas bevat de
eigenaers, die alzoo van 25 lol 100 gemeten beploegbaren
grond hebben en soms «Derby wat bosschen die tot nu
toe nog geene weerde hebben (want iedereen gael er naer
beliefte zoo vele hout kappen als hy wil; daer er immers
geen middel van transport is heeft liet geene weerde) en
geld op rente, in een woord menschen van 75 lol 200
duist fr. ryk ten hoogsteltmaer op die streek is 200,000
Ir. geheel vele; men kan er meer meè doen dan by ous niet
400,000 fr. Omtrent al die eigenaers doen eeltige hunner
landen beboeren voor hunne eigene tekening vooral hou
den zy voor Ihiu zelven de olyfboomgaerden, die veel op
brengen en weinig kosten maer hel meeste deel hunner
gronden verburen zy aen de Contadini of boeten op de
volgende voorwaenleu de propriela ris geelt den boer al
w al hy noodig heeft om de landen te beploegen en te he
bresten, liall.iem *u zaeigraen zelve voor ’t eerste jaer, ook
bepleit by al de grondbeiaslingen, die nog geheel leeg zyn
in vetgelyking met de onze, en voor zyne pacht trekt Ity
de helft van al wat de boer jaerlyks opdoel, zoowel van de
fruiten als van do vruchten. Wat dent gy daervan? ik vind
bel geheel voutdeclig voor den boer en voor den land-
bouw. De tweede klasse der bevolking, die verre de meeste
is in getal, bevat al de boeren of Contadini die volgens de
grootheid hunner familie hoe meer kinders zy hebben
hoe liever en boe beter, want zy nemen zelden of nooit
geen vreemdeling om te werken, ook dezen zyn niet vitide-
lyk van 10 tol 20 gemeten land in pacht houden op de
voormelde voorwaerden, en daer zy omtrent allen wat
land in eigendom hebben dal zy terzelfder tyd beboeren,
zoo is er op die streek niemand geheel arm en niemand
geheel ryk, en zy teven als broeders te samen, lenzy mis
schien als eene italjaensebe gramschap hun vervoert;
’k wil alleenlyk zeggen dat cr geen zulkdanigen afstand is
als hy ons tusschen die twee verschillige klassen zy spre
ken allen gemeenzaem onder elkanderen.
Tol de eerste klasse, en dal tot de rykste, behooren myne
goede vrienden. Hel is oog maer twee jaer dat zy daer ge
komen zyn en zyn eigetitlyk van de frontieren van Tos-
canen. Over tvyee jaren kochten zy daer wat goed en sinds
koopen zy op de streek alles wal te koopenkoomt; men
koopt er goedkoop en de opbrengst is ryk, en wat meer is,
T zyn slimme kerels, zy weten aen wie alle gronden toe-
behooren; wanneer zy te koope komen, en dikwyls eer er
iemand op gepeisd heeft, koopen zy voor iels van niet gron
den die eenige jaren, wanneer degroole straet welke men
ü'u is er middel om
Ie redeueeren.
gaet leggen zal voltrokken zyn, twee, dry, ja zes mael zoo
veel zullen weerd zyn dan nu. Tol nu nog toe, zoo als ik u
gezegd heb, rekent men niets voor de schoonste eiken die
men kan vinden in’lverkoopen der gronden; maer laet
de straet komen en den yzerenweg die byna gelegd is, en
met het hout zal men drymael den grond betalen. ’k heb
vergeten te zeggen dal er eenige uitzonderingen zyn aen
de bovengezegde manier van pachten; sommige landen en
byzonderlyk de weiden en maeigarzen langs de rivier wor
den voor geld verpacht en gaeu di erder dan hy ons, ook
brengen zy meer op; want in die vlakte waer geen noord-
sehe wind komt blazen, groeit er byna pe'ieel den winter
gras; en niettemin koopt men ze veel beter koop dan bf
ons.
In de vlakte plant men byzonderlyk groensels vat.- alle
shell, turkscLe tarwe die geerne in natte vette grond
groeit; ’k weel niet waerom dat men zc l’onzenl nog niet
kweekt; gewoone tarwe, bonnen, haver, enz. Op de berg-
zyden, onder de wyngaerden en olyf boomen, op eenen
grond waer men schacrs iets anders ziet dan steengruis,
zaeit men niets dan tarwe. (VV’orift voorlgezsl.)
Een groot en droevig ongeluk
(I) Iedereen weel welken uilsprong de gebouwen van
MM. Feys-Keslelaol en Pieter Debreyne in dezestraet maken.
I
