u
l
r
L
I
I
r
•4
Volgens tydingen uit Brussel is de minister van
oarlog diep getroffen over de dood van zynen zoon
le Tacamburo. De heer Ghazal zal alzoo des le
beter begrypcn, boe dringend honderden familien
in Belgie verlangen om de namen der dooden en
gekwetsten le kennen. Hy zal, wy hopen het, zich
haesten die namen bekend le maken, om te zien in
welke familie men nu reeds wezenlijk rouwdra-
gen. Wy voorzien, dal Mexiko hel graf onzer acht
tien honderd Belgen, en de verschrikkelyke gue
rillas hunne voornaemste doodgraverszullen zyn.
De Yolksjreund van Weenen, zegt uit Mexiko
byzonderc lydingen ontvangen le hebben, melden
de dal keizer Maximiliaen en de keizerin eerst-
daegs Mexiko zouden verlaten om wéér hun kas
teel van Miramara te komen bewoonen.
stigheid, van Minister Tesch eenen voorslaender le
willen maken van Kerk en godsdienst!
Ziedaer de rcglzinnigheid van hel Weekblad.
M. Tesch, gezamenlijk mei MM. Rogier en Fiére,
I eenen heelen hoop ongodsdien-
I
lyken van hel geheele land LÉUGENACHTIG met,
Ier gelegenheid van eenen simpelen aki van gcdien-
Sir
I Week
I nicls
I seme
geleg
I linke
I ten v
I word
I dere
Hr
I ‘lag 1
I ’tkoi
I slcdi
I wysl
I is; d
I nieu'
I van r
I kort
M:
I chen
I were
I die v
I den,
-O H
Moesten wy de opsomming van
tentzeil - g-geg
zyne kolommen legen bet middenpunt der vyand-
Ijke slrydlyn. Na cenc hardnekkige worsteling
verbrak by dal middenpunt, stelde 500 mannen
builen gevecht en wierp de troepen van Regules
in eene volkomen verwarring. Gedurende 5 uren
heeft by de vluglcnde benden vervolgd, ben nood
zakende meer dan 700 achlsrblyvcrs of deserteurs
te verlaten en de wyk le nemen naer hel onge
zondste deel der Heele landen, alwaer hy hen van
den eersten af wilde opsluiten.
te zeggen dat de priesters geplaegd worden, de
godsdienst vervolgd wordt, de Ministers onregt-
veerdig en goddeloos zyn; het grootste klerikael
blad van ons land, de Journal de Bruxelles, ver-
kInert zelve dal, dank aen den onvermoeiden iever
van den heer pastoor en van de leden der Kerkfa
briek, en aen de hooge en beslissende lusschenkomst
van den heer Minister van justitie, de nieuwe kerk
van St. Joos-len-Noodeeindelyk is kunnen geopend
worden.
Hel is heel gemakkelyk om hierop te antwoor
den, Weekblad, zoo gemakkelyk zelis dat wy groo-
telyks twyfelen of het eerste onnoozelsle boerke
’l beste, zoo als gy ’t noemt, zich in uwen vossen-
strik zal laten vangen hebben.
De zaek in kwestie bewyst immers vooreerst,
dat liet groole kalholyk blad van Brussel rcglveer-
dig is in zyne beoordeeling, zelfs dan wanneer het
de akten geldt onzer tegenstreverseene goede
daed is altoos pryzensweerdig, al worde die ook
gepleegd door de Landen van een’ moordenaer
eene reden te meer om die lepryzeu in den persoon
van een’ Minister.
Welnu, ’t is hetgeen de Journal de Bruxelles
De professor van het Advertentie blad heeft zyne
collectie van oude gazetten herlezen, en daeruit
heelt hy eenen hoop slractoude gedachten gehaeld
waermede hy een artikel geknoeid heelt aen
’t adres van den portieken priester.
Men ziet hel dal is niet nieuw. Immers de,
Thiellenaer, zaliger memorie, heeft lang op dien en De Decker
onveratidetlyken thema gebroddeld, en menige j herhaelde aenv
van de kalholyke kerk
hoven eene openbare delfplaets maken wil en het
goed der kerken aenslaet, en daerom hebben onze
bisschoppen eenpariglykde politiek onzer Ministers
veroordeeld, en daerom verzetten zich alle de ka-
tholyken van ’t land tegen die politiek, en daerom
vallen wy en al de katholyke dagbladschryvers van
België ’t Ministerie aen.
Maer wat doet hel WeekbladHet bladje maekt
in eens onze bisschoppen en priesters en de katho-
\Vv lal
Er r
Een
Een
tot Re
Een
paer <1
Eer>
langs i
Ball
altyd I
Eer
van dt
Eer
Woerd
De
den m
De
met d
Eer
van d
Eet
Eei
Schol
Eei
Were
Ee!
Eei
Ee:
Caesk
Ee
j nesse
Ee:
I kebrt
Eei
I Steen
I De
Zie
I re pre
1 dewel
W<
En
I peerd
Het Weekblad, niet meer wetende boe hel aen-
gaen om onzen representant, M. Dc Coninck, in
aenzien en achting by ’t publiek te doen verliezen,
is, gewapend met eene vteeslyke zaeg, op eene
hooge stelling gesprongen, en daer heeft hy zoo
magtig fel beginnen te zagen dat alles hy stukken
moest vliegen. Maer wat gebeurde er? Na drie
"eken peerdenarbeid, bemerkten de sullen van hel
bladje dat hunne zaeg zonderlanden was.
En inderdaed, waervan is er kwestie? Na voor
meer dan 60 m Ijoen werken aengchaeld te heb
ben die in ons arrondissement zouden moeten uit
gevoerd worden, begint bet Weekblad met te be
kennen dal M. Debreyne toch weinig uitgezet heeft
gedurende de achttien jaren die hy in de Kamer
heeft gezeteld. Welhoe! M. De Coninck wordt
representant, en nauwelyks is hy genoemd, of het
orgaen van M. Debreyne roept uil dat alles nog te
doen blyfl in ons arrondissement, dal niets verrigt
is geworden gedurende de 18 lange jaren die
M. Debreyne inde Kamer heeft gezeteld! Tot
preuve: Wal valt er te doen in ons arrondissement?
grondige wederlegging heeft hy deslyds gekregen.
Thans dal dij oude koeijen weder uil den dyk
komen, zyn er nog krachtiger redens bygekomen
on hel bladje voldoening le geven op zyne vraeg
Waerom moeit de priester zich met kiezingen?
Het eerste antwoord dal zich aenbiedl is dit:
Omdat hy, even als alle andere burger, gebruik
mag maken van zyne vryheid, om zyne gevoelens
en opinion le doen doordragen. Eerste punt waer-
op wy hel mei den Veurnscben kon frater niet eens
zyn. Volgens hem rnag de priester gaen stemmen
en daermeê alles. Zyne kiezers verwittigen, lel zyn
gedacht overhalen, dat is iets anders, dal is aen-
slootehjk (sic) en brengt nadeel loe aen de religie.
Wy, v.y denken dat een kiezer die zyne pligten
van kalholyk kent, van gedacht niet veranderen zal
omdat de priester hem in zyn goed gedacht komt
bevestigen; wat de anderen aengaet die in eenen
tegenstrydigen zin wilden stemmen, het woord van
den priester zal magteloos zyn om hern le over
halen. Want wie onzer zal eerder het gevoelen
van eenen tegenstrever dan het zyne voor goed
houden
De magligste bewysreden welke het .-Ideer-
lentie-blad voor den dag haelt is hel gevoelen der
hoeren Dechamps, Deiheux en De Decker in zake
der bemoeijing van den priester in de kiezingen.
Eenige woorden over dit punt, liet Veurnsch
blad brengt ons terug in bel jaer 184-7, na de kie -
nooit in den meur van den westen een blauwen steen ge
zien
Hel Weekblad kan deze week zyne vreugde niet
bedwingen, om dat hel in een nieuwske van den
Journal de Bruxelles gelezen heeft dal, dank zy
aen den onvermoeiden iever van den heer pastoor
Aertssens, aen de werkzame medehulp der leden I
van den fabtiekraed, en ook, wy zeggen het geern, I
voegt hel kalholyk blad by, aen de hooge en be
slissende lusschenkomst van den heer Minister van
juslicie, de opening der nieuwe kerk le Sint Joos-
len Noode, by Brussel, eindelyk heeft kunnen
plaels hebben.
Wal moei men nu zeggen, roept hel bladje uil,
van die klerikale gazellen die niets liever doen dan
zingen welke aen de liberale party de meerderheid
gegeven hadden in de Kamers. De drie genoemde
heërer. verklaerden zich legen de lusschenkomst
der geeslelykheid, niet in princiep, maer onder
uildrukkelyke bedinging dat de twee toenmalige
staelspartyen den weg zonden blyven volgen dien
zy lot alsdan ingeslagen hadden. Tol alsdan waren
er geene parlywelien gemaekl geweest welke den
godsdienst aenrandden; edoch de geeslelykheid
maekte gebruik van hare regten, en moeide zich
met de kiezingen immets zy was zoo kortziglig
niet dat zy de ontwerpen van hel opkomende libe-
ralismus niet zou vetmoed en gekend hebben.
Toch, wat hebben wy sedert zien gebeuren de
vryheid van den godsdienst geschonden door de
wet tegen de vryheid van den predikstoel, door de
roovery van de studie beurzen van Leuven, door
de aenstaende wet op de kerkfabrieken, door de
besluiten van het staetsbesluer betrekkelyk de
kerkhoven, door de aenstaende wel welke daer-
over zal voorgedragen worden. Die liberale party
heeft de goddeloosheid, tegenstelling van de reli
gie, aengemoedigd doorondersleuoing eener slech
te drukpers, door besoldiging van gestichten waer
de godsdienst uitgebannen is, door de wet welke gedaen heeft opzigtens den Minister van juslicie.
nog in de cartons ligt en die den priester tol uil M. Tesch, gezamenlijk mei MM. Rogier en Frère,
de gemeenlelyke lagere school zal verbannen. heeft het land eenen
al de godsdienst- slige en religiehatende wclten voorgesteld, zonder
hatende maetregels van hel liberalismns doen, dat nog deze le rekenen die
zou ons te verre brengen; maer, thans wy eenige
voorbedden aenhalen, zal hel Advertentie-blad een
voor een dier voorbeelden kunnen aenvatlen, en
trachten ons le wederleggen, indien hel zyne on
bedachte aenlygingen wil daerlalen en op het
terrein eener vrye diskussie komen. Wy ver
wachten hem.
Wal ons aengaet wy meenen dal wy van het
gedacht zyn waerin de heeren Dechamps, Detheux
nu moeten deelen, sedert zy de
herhaelde aenvallen van Let liberalismns legen den
godsdienst gezien hebben. Thans dat het liberalis-
mus zyne strekkingen niet meer verduikt en, den
maniaque Laurent als zynen opleider aenziende,
uitroépl dat de vooroordeelcn (de godsdienst) moe
ten versmacht worden; thans, zeggen wy, zouden
wy het eenen priester die zwygen zou, als eene
vei blindheid, als eene dwaesheid, als eene misdaed
aenrekenen, want hy is de natuerlyke verdediger
van den godsdienst, wjl hy zyn bedienaer is, en
zyne verdediging moet des te bepaelder en te
kloeker zyn, daer de aenvallen legen Kerk en Gods
dienst gestadig verdubbelen.
L*.i
!U.
I IETS
Kras
I voor i
I was r
I onwe
I woed
I Rliihi
I het oi
I zal et
In
I nen.
I
1
I
I nioetl
Ka
Ik
Ik
I hel si
I spror
groot
I luynt
ren n
zyne
On
pen
mi iiwi ir
Een woord aen ’l A!>VEttT£XTl£-BLA»
van %'etirue.
rfïH
hel cn gekronttlen rug, hel hoofd lusschen zyne handen
geleund; ’l was de torenwachter; regl over hem, inden
anderen boek, lag een grooten blauwe steen, die in den
gryzaerd droeve herinneringen moest opwekken, want ei
ken keer dat hy zyne blikken op denzelven vallen liet,
steeg een zucht uil zyne borst cn twee tranen rolden over
zyne ingevallen wangen.
Wat verder in de kamer, drie sterkgespierde jongelin
gen, rond eene tafel gesehierd, hielden zich onledig met
allerlei scheepsgeluig, by hel flauwe licld eener lamp, te
vervaerdigen, lerwyl zy van tyd tot lyd hel oog mei mede-
iyden op den gryzaerd sloegen na eenen ruimen lyd ge
zwegen en gewerkt le hebben, stonden zy op, legden hun
werk op tafel en kwamen zich voor den baerd, by den gry
zaerd nederzetten.
liet slecht weder blyft gelyk voortduren, vader
sprak een van hen.
Ja kinderen was hel antwoord er zal dezen
nacht nog meer als eene ramp le betreuren zyn.... hebt gy
de fakkels op den toren gesleken?
Ja, vader; en de wind blaesl daerboven zoo gewel
dig!'I is alsof hy den toren omver wilde werpen.
De jongelingen meenden alzoo hunnen vader lot spreken
Ic brengen om hem zyne droelbeid le doen vergelen; maer
de gryzaerd had hel hoofd wéér op zyne hand laten zakken hulpkreten zich lieten hoorend
en slaerde sprakeloos op den steen. voor hel heeld van Maria, ste
.Vader, gy denkt weeral aen onzen broeder Karei, gy
zit daer over zyne dood le wecuenmaer i
hy dood is, vader? jacg die droevige gedachten uil uwen
geest, zy zullen u anders nog het graf in helpen!
De gryzaerd glimlachte droevig.
Vyflien jaren, sprak hy zyn er sinds vervlogen!
cn ik zou hem nog wederzien och neen, ik heb hem in
dc zee zien vallen, en, als de baren hunne prooi eens vast
hebben laten zy hacr moeijelyk ontsnappen.
En als of hel een zoele balsem voor zyne droefheid ge
weest ware, begon de gryzaerd voor de honderdste mael
misschien hel volgende betreursnsweerdig geval zyne zo
nen le vertellen
Hel was over vyflien jaren, kinderen, ook in de
maend September;
Hel onweder dal heden reeds drie dagen over den
Oceaen rolt, is magtig niet waer? Gy hebt er waerscfcynlyk
nog nooit zoo een gezien Nogtans is hel niets legen het
tempeest dal hier over vyflien jaren heerschte; te Weslen-
de sloegen de woedende baren over de duinen de winden,
die hier rond onzen toren brulden, hadden deszelfs dak af-
gehaeid, in de rivier geslagen en deden het zwaer gebouw
lot in zyne vestingen beven. Gy waert ten dien tyde nog
bitter jong, kinderen; uwe moeder had u naer uwe sponde
gedragen en gy sliept daer gerust als of er niets gebeurde.
Ik zal hier in den hoek van den liaerd, luisterend of geene
uwe moeder knielde daer
voordel beeld van Maria, ster der nratroozen; de goede
vrouw bad voor de scheepslieden die dezen nachl reeds
wie zegt u dut verongelukt waren of nog moesten verongelukken; daer
Op welke wyzc liet WEEKBiLAD S3. Debreyne
verdedigt.
Ja zeker, vrienden, en deze steen is daer geplaetsi ter
nagedachtenis van een gebeurde dal ik u, zoo gy den tyd
hebt, verhalen zal.
Al sprekende waren wy de stad ingetrokken; wy Slapten
de herberg de R letorica in, vroegen een glas bier; de
oude stuerman stopte zyne pyp op en begon hel volgende
verhael
I.
Het was in duizend zeven honderd en jaren in liet begin
der maend October
Eene felle tempeest, die reeds drie lange dagen over de
Noord-zee woedde, h.;d op de kusten van Vlaenderen me
nige onheilen veroorz.aekl een franseh oorlogs kip was
voor de have van Oostende op ’l staketsel aen stukken ge
slagen geweest en de manschap verdronken; drie visschers-
schuiten die te Blanckenherge in zee gesteken waren, had
men niet meer weêrgezien verminkten, kielen, riemen,
koorden, zeilen kwamen gedurig op hel strand aeogedre-
ven; en op de uitgestrekte zee hoorde men hy poozen in de
verte, hier en daer, een kanon-school over de golven tot
tegen de duinen rollen, wyl de vlam kronkelend naer den
bentel steeg; hel waren dc noodkreten der schepen die in
gevaer liepen cn naer hulpe vroegen.
Op den avond v. n den derden dag, in de benedenkamer
van den Vuertoren, bevonden zich vier persoonen in den
regleti hoek van den haerd zul een gryzaerd met droef ge-
EJe regtzinnt^hekl van het in hel
verdedigen van SJiiiisler TTesch.
mTw-irwnec-wKf mmi—iiw
I
u-
