M I I r,'.. Z A artik rede open der 4 I' i-tk We zouden wel eenige bemerkingen neêr- schryven nopens het Verslag dat bet Weekblad meedeelt betrek kelyk de laetsle zittingen der Kamer, maer... aengezien dit Verslag, evenzeer als het Algemeen (Jverzigl van dit blad, de arlikelkens Wetsontwerp op 'l tydelyke der eeredienslen, De on- dankbaerheid van M. liara en Planting der fruit- boomen, aen andere bladen is ontleend, nemen wy De zittingen der Kamer leveren voortdurend veel belang op. Na de heeren Jacobs, Rogier en Bara, hebben opvolgenllyk hel woord gevoerd, de heeren Doiez, Dumorlier, Hymans, Belcour, Frère, De Theux, en anderen. De politieke brochucr van M. Dechamps is voor veel in de debatten gekomen; in ons Supplement van zondag naest, zullen wy er een woordeke over zeggen, by gelegenheid van hel vervolg ons Over- zichl’s det Kamer. Ziedaer dus de tael die door onze ministers en over het algemeen, door al onze liberalers wordt gehouden. Welnu, hadden wy dan geen gelyk, toen wy hy den aenvang van dit artikel, zegden dal onze libe rators met KWADEN WIL te werk gaen, dat hunne takliek DELOVAEL is in den volstee zin van ’l woord, en het doelwit dat ze beoogeo, ON- EERLYK is?... I niet op ons den Koophandel van Antwerpen, den Weslvlaming van Brugge, de Stad Gent en den Lierenaer le gelyker tyd als het Weekblad, te weer leggen. schcrming die de Lutlicraenscbc dominés by onze die toch oneindig meer regt hadden dan gy om, na heeren liberale beslnerders vinden, wanneer het den Konïng, de hoogste plaels van het land te de prediking geldt van Proleslanlsche leeringen in de straten van Brusselnoch van het gods- dienstrnineerend wetsontwerp op de Kerkfa brieken!.... Echter wat boven dit alles nog verreweg liet aenstootelykst voorkomt, is de beschuldiging die minister Rogier onze bisschoppen en priesters naer hel hoofd werpt, hy gelegenheid van den we derstand dien zy bieden aen de uitvoering van eert der onregtveerdigsta wetten die ooit zyn gestemd geweest, namentlyk de wel op de Studie-beurzen. De Bisschoppen, roept M. Rogier uit, zyn oproer makers, hel zyn anarchisten, vertreders van ’s lands wellen Ha, zoo zegde het Willem de l!t0 ook van de kalholyken die in 1828 petilionneerden om de her stelling te bekomen der grieven die zy legen hel hollandsch bestner inbragtèn die petilionna- rissen waren Eerloozen! en zy maekten oproer in het land Dóch, zeg eens wie van beiden is hier OP ROERMAKER, of deze die de Grondwet schendt, onregtveerdige wetten ter stemming voordraegt en de godsdienstige gevoelens van hel volk tot in het herte kwètst, of deze die, de Grondwet eerbie digende, zich tegen alle onregtveerdige wet verzet cn zegt zyn voorvaderlyk Geloof getrouw te blyven en het ongeschonden zyne opvolgers te willen overzeilen?.... En als onze Bisschoppen en priesters OPROER MAKERS zyn, omdat ze de titels der katholyke fondatien van Studie-beurzen aen den fisk van het goevernement niet willen overhandigen, wal is dan onze geheele kooinklyke familie, die aen keizer Napoleon de titels niet wilde overhandigen van de goederen der familie d’Orléans, die Napoleon wilde aenslaen en dan eindelyk aengeslagen heelt? Was koning Leopold dan ook een oproermaker, een anarchist Wat zouden onze Ministers zeggen, als men hun in dezer voegen aensprak De wetten van ons land laten toe dat gy, M. Frè re, van porlierszoon der Logie, Minister van finan- tiën zyt geworden Dal gy, M. Rogier, van schoolmeester, Minister van builenlandsche zaken zyt geworden; Dal gy, M. Bara, van beschermling der kano- nikken van Doornyk en Benrsgenieter, Minister van justitie zyt geworden; Dal gy, M. Vandenpeereboom, van kap’tein der Ypersche pompiers, Minister van ’l inwendige zyt geworden Dal gy, M. Chazal, van kleermaker, Minister van oorlog zyt geworden Dat gy, M. Vanderstichelen, van advokaetje zonder werk, Minister van openbare werken zyt geworden. Hewel, aengezien dit hooge vcorregt hetwelk gy geniet builen zoo veel graven en baronnen van ons land, die even geern als gy, Minister zouden zyn geworden, zult gy nu ook eenige uwer regten en uwer lalryke privilegiën als Minister moeten afstaen in voordeeledierrykeengeleerdeedell'eden, bekleeden Hoor vriendje, zouden ds heeren Ministers u antwoordenluister eens goed We staen geen hair breed van onze regten af', en we zien van geene enkele onzer privilegiën afin voordeele der heeren giaven en baronren, en zulks eenvoudiglyk om dat onze ^Grondwet en de gezonde reden zoo wel de reglenjj en privilegiën waerborgt van. den pon'iersioon-minisler, den schoolmeester-, den kleermaker-minister, als deze van den graef, den baron, den prins die Minister zou geworden zyn. En, goede lezer, als nu de Ministers u dit zouden geantwoord hebben, zoudl ge er aen denken om hun naer hel aenzicht te werpen dat ze revolution- nairen zyn, anarchisten, mannen die eenen opstand willen maken in hel land?... Maer 'l ware le belachelyk, ’l ware le dom en teonnoozel! En nogtans is't hetgeen Minister Rogier gedaen| heeft in zitting der Kamer van woensdag laelstleden. Zoo scheen Minister Rogier te spreken tot de Bisschoppen eu priesters, wanneer hy hun openlijk beschuldigde Onze Grondwet, heeren Bisschoppen ren priesters, staet u veie voordeelen toege moogt dit en dat doen, om Jat ge Bisschop, om dat ge priester zyt; maer dit nu ingezien, en dewyl gy meer privilegiën hebt dan de simpele geloovigen, zou ik willen dal gy eenige derzelve afslael in voor deele van het goevei nement, dal u geern allengs- kens van kant zou maken. Maer, zeggen otze Bisschoppen en priesters, onze Grondwet, die ge zoo veel eerbied loedraegl, waerborgt ons onze regten en privilegiën; het ware dus eene dwaesheid ons-zelven le verarmen en ons bloot te stellen om, later, naekl op strael le worden gezel Goed, herneemt minister Rogier, maer als ge uwe regten niet afslael in vootdeele der wel op de studie-beurzen, die u besteelt, en in voordeele der welopde kerkfabriekendie udeadministratievan de goederen der Kerk ontneemt, dan zult ge oproer maken in het land. Hoe zoo! vragen met verwondering de Bis schoppen en priesters. ’T is heel klaer, geeft Rogier ten antwoord; ge verzet u legen de wetten van het land, omdat ge uwe wettige regten niet wilt afstaen, hewel, ge zyt oproermakers, hoorde g’helrevolulionnairen, anarchisten Mynheer de Opsteller van het Boterkuipie, I K’:' t I 1 stae uil veel pali nTffl en Sle. vort welt jure OllZI zelv teget alle teget Bn had, getnt ’i tie l.cl k oefe: stads hand kan en bi welv burg genu ueim geze inael by si valk de st de i 1 I i rigtli gen jare, mael inoe dooi den voll verg of at tit'll gele broe onze stan lia, scha uien jaerl geld aenu den wees 'scha le d< ziek; sche door deu gevo hem gius Hain ging groo telin ten kant H. de; pat maet heeft woen gedai gehai mael; woon leden Jaum "ns e fas r gelig, nog e gevut F i’j t. evenaren. Immers, heb ik by iny-zelven gezegd, vader moet wel weten wat hy doet hy is geleerd en heeft on dervinding van de wereld. Hy zal immers niet tegen zyn geweien le werk gaen. Moeder, op geenerlei wyzen wil ik n bedroeven. Hel gansch geheim van myn gedrag ligt hierin, dal ik, als een reglscl.apen zoon, de voetstappen niyis vaders heb trachen na le volgen. O God, welke verklaring! kreet de bedroefde vrouw. Neen, ik doe u geen verwyt, myn zoonmaer, bid ik u, wil niet uil uwe kamer gaen Eu zy snelde naer het vertrek,, in 'twelk haer man zich bevond. Binnen tredende, riep zy in ontsteltenis uilO vader, ontferm u over onzen zoon!en zonk smeekendL aen zyne voeten iieêr. Hy rigtte haer op. leidde ze naer Wc zonden wel, inner. Be Bkamer. i 1. WB&ffïr jww.wmw.iw „m. jiii» Zy brengen cproer te weeg in ons land. Was onze honing; B.eopold dan ook een oproermaker Wat zonden onze Ministers daervan zeggen, en zouden ZY geene oproermakers worden? De zack der Y<J© franks van den KomuMssaris van politie. Ik koom u myne verwondering uitdrukken dal ik don derdag II., liet Kuipje lezende, deu beloofden brief van mynen ambtgenoot niet heb gezien, in antwoord op de lwaedwilligp (gelyk aliyd woordenverzanieling van ’t Weekblad van zondag 19 november, niettegenstaende zyne Lerliaelde belofte van het niet na te laten. Maer ik stond verbaesd toen ik vernam dat die beer des morgens zyn ingezonden schrift by u had komen wcêr eischen, uit reden dat hy eerst den heer kommissaris moest smeeken van tocli den opsteller van het blad van den Viscbhoek te willen aenmanen om op die zaek (des kommissaris) niet meer terug te keeren. Wy hebben gezien zondag II. hoe zyne goede inzigteu (deze van mynen ambtgenoot) bekroond zyn geweest. Welke welwilligheid is er immers by zulke mannen te vinden?.. Ik neem dus de pen op, niet om my te verontschuldigen voor de schryvelaers van voornoemd blad; neen, het ware nutteloos, want by mannen zonder eergevoelen of schaem- te, allen zyn pligtigdie alleen schyuen oogenblikkelyk onpligtig te zyn, welke zy oin hunne verfoeijelyke cn af- schuwelyke inziglen van noode hebben; maer om myne hdndelwys voor de redelyke ingezetenen van stad eu zy zyn talryk, goede beer, te verregtveerdigen. Zien wy dan in welke hoedanigheid de heer Cornelis hier gekomen is. Welke waten de voorwaerden hem aen- geboden? Welke waren zyne regten? Welke waren deplig- len der bestuerders jegens hem Wie van ons is er aen te kort gebleven Niemand, hoop ik, zal my tegenspreken, wanneer ik zeg dat de heer Cornelis hier als kommissaris is gekomen. Als zulks moet by eene jaerwedde van 1000 franks geniéten. Gelyk hy van ambtswege bureelkoslen ging ontmoeten, was hem eene som van 200 fr. gestemd, dus 1200 franks. Daer waren de voorwaerden tot daer had hy regt* zedelyk waren wy daeraen verpligt; hebben wy hem deze jaerwedde onttrokken? Maer onze voorgangers vonden 1200 fr. ontoe reikende; zy bragten de bureelkoslen van 200 tol 500 franks, voor het aenkoopen van pennen, inkt, papier eu olie, want voor kolen, die neemt de kommissaris by voortduring, cn zonder er eenigzins regt toe te hebben, io het stadhuis, dus geniet hy wezentlyk 1580 tot 1400 franks. (Gelukkiglyk, doen wy hem, volgens’l Weekblad, van armoede sterven, moet by nog van geene koude ver stikken). Als wy nu deu aftrek doen voor aenkoop vaii pennen, papier, inkt en olie, zooals 50 franks, (rykelyk genomen), doet by eene zuivere winst op de burcelkuskii van 250 fr., en dus is zyn inkomen 1250 franks. Indieu die beer die som ontoereikend vindt om zyne tal- ryke familie te spyzen, acn wien de schuld? Uy moest zien wat hy deed, met hel kommissariaet hier te aenveerden; hy is niet overvallen of bedrogen geweest; in dit geval zyn ’l onze voorgangers die er over veraniwoordelyk zyn. Intusscben is ons stadsbestuur geen bureel van welda digheid, gelyk M. Vandcnbussche, in openbare zitting, ten dien opzigte wyzelyk heeft gezegd; de Gemeenle-raed moet gelykheid van mael en gewigt aennemen voor allen. Dezelve moet niet, gelyk de mannen van hel W’eekblad het willen, gelyk het vorige Bestner heeft gepleegd, aen den cenen onttrekken om aen den anderen te gevendeu eenen, overladende met weldaden, daer.den andere, ver- stoolen, kwynt in misachting en ellende!... Wclhoeide heer Cornelis, de vreemdeling, zou in zich alle de voor- deelige ambten verzamelen, ter uitsluiting van den last dragend™ burger, van den inboorling! Hy, gekomen als Kommissaris aen 1000 frs., maer S S©® frs. genietende; hy, tegenwoordig plannenmaker (archilecle), waerdoor menige burger in nutlclóoze onkosten is gebragl geweest, cn die ook door onze voorgangers Waerdeerder der visch is genaemd geweest, zonder al de andere kleine winsten, zou nog moeten 400 franks ontvangen als Bestuerder der openbare werken? Hel is nog niet genoeg, voorde zooge zegde vrienden van den heer Kommissaris; het moest lie111 nog toegelaten zyn, aen hem, den gunsteling van stad, van opemlyk in handelstryd le komen met onze ingezetenen, door menigvuldige handelbedryven uit le oefenen. Oh!’lis zoo dat gy de burgery in bare belangen wilt verdedigen! 't is daer de gelykheid voor allen, welke gy bedoelt'lis daer uwe genegenhei I lot burger- en werkmanskind Zoo hebben’l uwe daden bewezen, zoo bewyzeo uwe schriften dal gy nog altoos met denzelfden willekeur, metdcnzelfden geest van uitsluiting bezield zyt. Voor wal my acngaeU ik betracht de verdeeling van ambten; ik begeer dat de ge ringe inboorling hulp en byslattd bekome wanneer hy het doorgedrag en kennissen weerdigis; ik zou geern zien dal stad’s bedienden, itigevolgens de gemeenle-middelen en I bewezene diensten, gulhertig besteld worden. Maer waer tegen ik my met moed eu aenhoudend ga verzetten, het is in haer hert geleden beeft; eti kom, vergeef my hel slechte voorbeeld, waermeê ik u ben voorgegaen. Dit zeggende, omhelsde by met aendoenitig zynen zoon; verwyt gedaeu. 1 en beide waren van dien dag af herschapen in voorbeel dige kristenen door hel toedoen van hunne vrome eeht- genoote en moeder Kom, lael ons tol hem gaen, hernam hy en leidde haer met de hand lot de kamer van hunnen zoon. Binnen getreden, sprak hy deze woorden met eene diep ontroerde slem Myn zoon, ’t is bitter voor eenen vader zich te moe ten beschuldigen voor zyn eigen kind. Uwe moeder heeft my alles verhaeld. Ik bende pligtige; ik ben de oorzaek van uwe gedrags-verandering en van hare droefheid. Maer, ik verkiaer liet u op myn gewelep, het Geloof is nooit uit gedoofd geweest in myn hert een ongelukkig menschelyk opzigt heelt my waderhouden myn gedrag naer hetzelve in te riglen. Helaes! ik had nooit gedacht dat myn voor- beeld u zoo noodlottig ware geweest! Maer deze les zal my I niet verloren zyn. Ge roept my terug tol myne kristelyke eenen zetel en vroeg 1 pligter»van heden af besluit ik deze gezameutlyk met u te haer lieliievol en troostend naer de oorzaek hat er ontstel- g;*en hervallen cn daerin te volherden lot den laetslen stond lenis. Onder hel snikken van haren boezem vertelde zy niytts levens. Myn zoon, laten wy vergoeden al wal moeder wal zy van haren zoon vernomen had. En hy, als verblik- L 1 -r semd op dit nieuws, stond eenige oogenblikken zonder spraek. Twee tranen ontsprongen zyne oogen zyn geweten had hem aen zyn vaderlief! een bitter t O perel tier moeders! O engel der deugd! riep hy uit, waer is ons kind fu zyne kamer, antwoordde zy.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Boterkuipje (1846-1871) | 1865 | | pagina 2