s,
ELAINE.
Zonda
Dixmude,
en
m,
Drukpers en Onderwijs.
maken.
tMUDE.
>n, spoe-
3or zulk-
Kerk-
t maken
der Glas
per voet
de Kerk-
le teeke-
n hunne
De twee middelen die het meest bydragen lot
verlichting en beschaving van den mensch, zyn
voorzeker hedendaegsch de drukpers en het onder
wys. Maer dit zyn ook de twee hefboomen die het
magligsl zyn om het maetschappelyk gebouw van
een te scheuren en den mensch ineeneu afgrond
van ramp en onheil neer te storten.
Ziehier wat Mgr. de Bisscbop van Gent in zynen
bevtdbrief van den Vasten schryft, sprekende over
de slechte lezingen, die by massa, by middel der
drukpers worden in ’l licht gebragt
Z. L. B., mistrouwt u van u-zelven, vermydt
j al wal uw geloof zou kunnen doen wankelen,
werpt van u de slechte schriften, de boeken en
dagbladen, die noch het geloof, noch de goede
Winkelier
iet geëeid
van heden
en den in-
cntlyk in
Satyn de
ratenés en
is, Iransch
ve Baeijen
rees voor
tarte Lyn-
;ien, Voe-
he Pane
ialyn voor
de Schor-
ichemiren
enz.
ondag en
zeden eerbiedigen, die den godsdienst, de Kerk
en haer Opperhoofd, de heilige Sacramenten en
al wal de II. Kerk goedkeurt, verachten. Zeker-
lyk zoitdl gy in uw huis niet loelalen noch er in
dulden een schrift dal uwe ouders versmaedt, en
een lafhartige kristen zou een blad lezen dat op
eene schandige wyze spreekt van zynen vader die
in de Hemelen is, van zynen vader Jesus-Christns,
van zynen vader le Romen, van zyne eerbied-
weerdige Moeder de heilige Kerk! Het is niet van
noode u deze nieuwsbladeren namelyk aen le
duiden, gy kent ze, Z. L. B., en, gelooft ons, het
is u niel toegelalen dezelven te lezen;de wel der
natoer verbiedt het, en wy, als ce herder uwer
zielen, die ervan rekenschap zullen moeten
geven aen God, verbieden hel uitdrukkelyk.
v Die nieuwsbladen zyn een vergift voor u en
voor uwe kinderen, en zy dooden de ziel gelyk
bet vergif het ligchaetn doodt. Dezelven te lezen
zonder wettige reden en zonder oorlof is eene
groote zonde, en degenen die ze lezen kunnen
de vergiffenis hunner zonden in de biecht niet
bekomen, want daer zy zich niet willen beleren,
zoo is het klaerblykelyk dat zy geen berouw
hebben.
Verder, sprekende over het onderwys, drukt
de geleettie pielael zich volgender wyze uil
Krislene ouders, draegl zorg voor uwe kost-
baersle schaliën, wy willen zeggen voor de lieve.
kinders, welke de Heer u beefl loeverlrouwd.
Behoedt ze voor alle gevaren, bewaert in hunne
ziel de gave des kalholyken geloof, welke zy in
hel doopsel ontvangen hebben. Waekt over hen,
en beveelt ze aen de bescherming van hunnen
heiligen engel; zoekt voor hen de beste scholen,
’t is te zeggen die scholen, waer hun geloof geen
gevaer loopt, waer hunne eenvoudigheid aen
geene verleiding is blootgesteld. Op onze dagen
spreekt men veel van onderwys, maer weinig
van opvoeding, even alsof het genoeg ware
eenige sloffelyke en wereldlyke welenschappen
le bekomen; doch bet is niet zoo. Het onderwys
kan de hand oefenen en den geest versieren,
maer hel is de opvoeding die hel hari vormt, en
voorzeker is dit hel noodzaeklyksle. De goede
school is deze waer het af beeldsel des gekruislen
Zaligmakers troont, waer men eene godsdien-
slige lucht inademt, waer alles strekt om een
kind leerzaem, goed, werkzaem, godvruchtig te
maken.
50
20
15 et. den drukregel.
Bureel Wilgendykstrael,
N» 14.
Voor elk afzonderlek num
mer, 12 centime».
■•jary.
50
75
50
a
a
a
a
>7.
•uary.
a 21 50
a 12 SO
a 15 25
a 18
9 50
Fehr,
a 26 50
a-
a 18
a-
a G5 10
a-
n, enz.,
ilaels.
Wet op de Stndie-beurzen.
XV y hebben gemeld dat de eerw. heer P. Gowie, pastoor-
deken van Dour, en de eerw. beer J. R. Quiuet, pastoor te
Boissieiix, b< slierders-kollaleurs van studiebeurzen,
moedig geweigerd hadden, die beurzen aen de rtaertoe
aengesteide kommissie af te staen. De regtbaiik van Beyen
beeft hen deu 9 dezer, veroordeeld lol de overgave van al
de papieren, kwittancieu enz. betrekkelyk de door bun be
stuurde studiebeurzen, act! gemelde kuuimissieu.
Luik, om de overgave te bekomen van verscheidene
studiebeurzen, waervan het seminarie weigert zich te laten
berooven. Mei hetzelfde doel zullen er legen verschillige
besturen van studiebeurzen insgelyks vervolgingen worden
ingespannen, ten einde de uitvoering der piunderwel te
bekomen.
INSCIIRYVINGS-PRYS.
Buiten stad, G franks.
Mel Suppl. ti a
Rel Boterkuipje verschynt
den Donderdag in geheel blad
en den Zondag in half blad.
Bleu leest in de Meute dal de provintiale kommissie der
studiebeurzen van Luik, in hare laelste zitting, besloten
heeft vervolgingen iu te spannen legen bel seminarie van
VersehrtkkeJyk ongeluk. Ontploffing"1 in de
ISuskruidiabriek te,Wettenen. gS dooden,
3 gekwetsten.
Dingsdag namiddag, tusschen 4 en 5 ure, heeft in het
Poeijermagazyn van VVelteren eene ontploffing plaels
gehad. Ziehier over de laelste inlichtingen
De ontploffing was veischrikkelyk, de lucbl bleef zeer
lang overdekt met rook, steenen, hout, glas en andere
puinen van hel gebouw en van de omliggende woningen.
Een algeineene schrik beving geheel het dorp Welleven
(by Gent) iedereen verliet zyn huis, om te vernemen wal
er omgingdoch het raedsel duerde niet lang zoo even
vermoedde men dat de ontploffing ontstacn was in de bus-
kruidfabriek die aldaer bestaet en die bestuerd wordt door
M. Van Cromphaut, ondervoorzitter van den provincialen
Raed van Oostvlaenderen.
Eerst durfde men de fabriek niet naderen, uit vrees dal
er nog andere ontploffingen zouden plaets hebben maer
't verlangen om hulp te bieden overwon weldra de vrees;
en men kon aldus de uitgestrektheid der ramp bestatigen.
Acht werklieden zyn als slagtoffers der ramp omgekomen,
en andere zyn min of meer ernstig gekwetst.
Er bevonden zich in het gebouw, it) hetwelk de ontplof
fing heeft plaets gehad, maer 400 kilos buskruid. Men weet
nog niet hoe zy vuer hebben gevat. Er zyn er die de oor-
zaek der ramp willen toeschryven aen de verhitting eener
draeispil, doch dit is maer eene loutere gissing.
De lyken der slagtoffers zyn schrikkelyk verminkt. De
ovcrblyfsels van eender werklieden zyn op meer dan vyftig
stappen van de plaels der ontploffing gevonden in de tak
ken van een sparrenboom.
Een enkel werkman, sedert meer dan veertig jaren in
het gesticht werkzaem, is, van die welke zich in hel ge
sprongen deel bevonden, als by mirakel gered. Van zynen
werkgezel heeft met; zelfs hel lyk niet terug gevonden
doch hy is geheel ongedeerd gebleven
Al de gebouwen der fabriek, alhoewel van elkander af
gezonderd, hebben ten gevolge der ontploffing aenzienlyke
schade geleden. Het groot magazyn is tot in zyne grond
vesten gescheurd. Hel stoomwerktuig is byna geheel ver
nietigt. Deuren en vensters zyn tiitgeslagen en verbryzeld.
De schade wordt op omtrent 100,000 fr. geschat. Na-
tuerlyk was er niets verzekerd, daer de maelschappyen de
verzekering voor zulke gevaerlyke gestichten weigeren.
Eene lalryke menigte volk komt gedurig met den spoor
weg aen, om de plaets der ramp te bezoeken. Niettegen-
staende de tusscbenkomsl der gendarmerie heeft men
moeite om den toegang der ingestorte gebouwen aen bet
publiek te beletleu.
Allerhande üiieuwsty dingen.
De beer Verschaeve, professor in 'l bisschoppelyk kolle-
gic van Yperett, is onderpastoor benoemd te Ilarelbeke.
De heer P. Vandamme, priester in *l seminarie, is
surveillant benoemd, te Yperen.
De heer Pype, pastoor te Beveren, by Rousselaere, is
aldaer overleden.
De heer De Geetere, pastoor te Lcke, is benoemd tot
pastoor te Beveren.
De verledene week is in den echt getreden. M. Ho
noré Verhelst, bierbrouwer alhier, met jufvr. Euphrasie
Maria Reynaert, byzondere, van Wervick.
Dingsdag naest is het alhier Loting voor de militie,
alsook hengsienkeuritig.
Morgen, zondag, wordt te Wercken het 200jarig
Jubelfeest gevierd van de zeven Weedommee van Maria.
Gedurende de Vespers zal er het Sermoen gepredikt worden
door den eerw. heer kanoniek Taoghe. De volgende dagen
der Octave zal er gepredikt worden door een eerw. Paler
Capucieu.
Dit vermaerde Broederschap der zeven Weedommenvan
Maria, wierd te Worcken ingerigt in hel jaer 1666, toen
dal de streek alhier door oorlog en pesi wreedelyk ge
teisterd wierd.
In ons nummer van donderdag naest zullen wy cenen
brief afkondigen, uit Romen geschreven door eenen Pau-
zelyken Zouaef, den lieere J. Diericx, oud-professor van
Lagere klas in het Pensionnael van den eerw. heer Baert,
alhier, aen zynen oom en peter, deu heer Onderpastoor
van Leffinghe.
Sederl den 14 september heeft de gemeente Leysele
reeds vier brandrampen gehad, en alle vier op drie hof
steden nevens elkander staende. Den 10 december laetst-
leden brandde de scheer en het wagenkot der hofstede
gebruikt door August Lootvoel aldaer, en beboorende
irtrary.
148.
a 55
a 28 50
a 27
3 2»
a 18
a 15
a 51
5 50
5 45
al 21 50
a 94 50
rrtiary.
a 20 68
a-
a 15 45
a 9 51
a 18 97
2 50
1 68
vrouw de wed. Deprey-Waels en kinderen. Gelyk wy het
woensdag hebben bekend gemaekt, is de schade diens
brands over eenige dagen betaeld geweest. Eene nieuwe
brand is zaterdag ter zelfde hofstede uilgeborslen en de
overige der gebouwen, behalve het woonhuis, zyn de prooi
der vlammen geworden Zonder twyfel zyn die vier bran
den door eene kwaedwillige hand veroorzaekt.
N. B. Sedert zaterdag avond is nog tweemael brand
ontstaen ter hofstede Lootvoel, die echter spoedig ge
dempt wierd. Dc dienstmeid is aengebouden.
Over cenige dagen is Serafien Boucher, te Wulverin-
ghem, byna verongelukt. Terwyl by bezig was met boomen
te laden, is een der handboomen uit hel windas uilge-
scboleu, en heeft Boucher zoo hard aen het hoofd ge
troffen, dat hy bewusteloos ten gronde viel. Zyn staet
boezemt geene vrees meer in.
Zaterdagavond, om 10 ure, heeft in de Magdalena-
kerk le Brugge eeue gausche familie van engelscheu oor
sprong, hel protestantsch geloof afgezworeu en de
Roomsch-katholyke leer omhelsd. Ter zelfder tyde wierden
de vader en de moeder in hel kerkelyk huwelyk verbonden.
De verledene week heeft men te Brussel eene liefda
dige verkooping ingerigt, ten voordeele van het onderwys,
gegeven door de Broeders der Kristelyke Scholen. De
notabelsle dames der hóofdslad hebben deze verkooping
gehouden, en onder haer bemerkte men de vrouw van den
Minister Van der Slicheleu, de nicht van den liberalen
Minister van builenlandsehe zaken. Zy ook beeft winkel
gehouden ten voordeele van hel kristelyk onderwys. En
noch haer man, noch haer oom hebben daertegen gepro
testeerd. Zy hebben gedoogd, dat zy een onderwys be
schermde. hetwelk zy vervolgen als slecht en rampzalig.
Welnu, van twee dingen een, of mevrouw Van der1 Sli-
chelen beschermt hetgeen de liberalen een nadeelig
onderwys noemen, ofwel deze bedriegen het publiek ten
opzigte van dit onderwys.
De liberale bladen, niel meer wetende wat verzin
nen, vertellen nu dat Pius IX is vrymetselaer geweest.
’T is daer nog eene liberale eerloosheid die geene ant
woord weerdig is. Deze liberators bladen vinden de schan-
delykste leugens uit, die wy nog ooit aenlreffen. Zy zeggen
dat Pius IX, die onlangs de vrymetselaers doemde, zelf
een vrymetselaer is; dat l,y den vrymetselaers-eed gezwo
ren heeft te Philadelphia, toen hy apostelyken Nuntius
was van Gregorius XVI.
De waerheid is dal Pius IX nooit Nuntius is geweest,
maer wel geheitnschryvcr van den Nuntius onder Pius Vil,
en niet le Philadelphia, maer wel in Chili, dat is zoo maer
rond de twee duizend uren van daer. Voor de liberale
broodschryvers bestaet er noch afstand, noch plaets, als
beter op aenkomt om van regt krom te maken. En zoo
sebryven die mannen de geschiedenis en speten hunne
arme en ounoozele lezers alles op de mouw.
De bestuerraed van het belgisch legioen in Mexiko,
heeft ttaer Belgie eene lyst gezonden, die de namen bevat
1° van al de gevangenen die in het regiment zyn weerge-
keerd; 2’ van degenen die gestorven zyn in de gevangenis;
5‘ van degenen die niel hebben kunnen volgen ter oorzake
van ziekte, en eindclyk 4° van die welke tot den vyand zyn
overgeloopeu.
Er is in de Kamer der Volksvertegenwoordigers
kwestie geweest van in Oost-Vlaenderen verscheidene
yzeren buurtwegen daer te stellen. Ziehier dies aeugaende
eenige inlichtingen
Vier litiien yzeren wegen zouden uit de gentsche statiën
vertrekken, zich riglen ttaer alle de aenzienlyke gemeenten
die nog geene statie der spoorbaen hebben, en die aldus
met de hoofdstad der provintie zouden verbonden zyn.
Daer deze linien in verscheidene plaetsen de bestaende we
gen zoudeti doorsnyden, zouden aldus al de aenzienlyke
gemeenten onder hen door spoorwegen verbonden zyn.
Maendag avond heeft een nieuw convooi van 145
vrywilligers zich uit Brussel naer Rome begeven. De twee
derde dezer jongelingen bebooren tot Holland. Er waren
zes Vlamingen by, natnenlïyk uit Gent, Slekene, St. Gillis
(Waes), Yperen, Iseghem en Caeskerke, deze laelste de
zoon van Louis Vankemmelbeke, landbouwer.
De heer baron de Turck van Kersbeek was aen het hoofd
dier afdceliog, welke de statie van Brussel verliet onder
hel geroep van leve paus Pius IX
In het dorp Bougnies is deze week een dubbel huwe
lyk gesloten, die zonderlinge gevolgen hebben zullen.
Eene moeder en hare dochter hebben twee broeders ge
huwd. Daeruil volgt eene verwantschap, zoo ingewikkeld
dal men er niet goed wys uit worden kan. De moeder kan
legen hare dochter zeggen Goedendag, myne zuster, en
wederkeerig.
De man der moeder is vader geworden van zynen eige
nen broeder, die van zvuen kant, zynen broeder papa
mag heelen, en zyne schoonzuster schoonmoeder en
alzoo voorts. De twee familirn zyn nog maer uil 4 persoo-
nen samengesteld, en uogtans vindt men daer eene moe
der, eene dochter, twee broeders, eenen schoonvader,
eene schoondochter, eene schoonmoeder, eene» schoon
zoon, twee schoonbroeders en twee schoonzusters.
Krygl de moeder een zoon, dan zal dit dc halfbroeder
zyn der dochter, die er le gelyk tante van zal wezen lui
