ER. N° 6. Een-en-twintigste jaer. 10 February 1807. ERL •R. Dixmude, Zondag, Politiek Dagboek. 5 belang Al het buitenlandse!] nieuws dezer drie laetste dagen, bepaell zich 1* by de redevoering der Koningin van Engeland, by de opening der Kamers uilgesproken, welke redevoering beel vredelievend is; en 2“ by de uitbreiding der drukpers-vryheid in Frankryk. Het zegeltegl op de dagbladen zal er afgeschaft cd verminderd worden, en welhaest zal hel eenieder vry staen, zonder voorafgaende toe lating, een dagblad uil le geven. Hel binnenlandse!) nieuws integendeel is zeer belangryk, en houdt alle gemoederen bezig. Üe uilbersting der verschrikkelyke runderpest heeft hernomen le Hasselt, en ze is tevens uilgeborsten twee uren boven Hasselt, en in eenen stal op twee uren van Luik. Het laetste nieuws, dezen middag ontvangen, is allerbedroevendst. De runderpest, na alreeds in elf stokeryen van Hasselt uilgeborsten te zyn, is donderdag avond op nieuw uitgeborsten, en ditmael nu in de stokery van de gebroeders Nys. De slagting is er begonnen van vier honderd en elf ossen, waeronder de vette os, voor welk beest de gebroeders Nys over veertien dagen 1700 franks waren geboden. Men weet dat de runderpest eene algemeene zwelling is van al de slymvliezen van maeg en darmkanael. Uit oogen en neus van hel beest vloeit in den beginne slym, de mondholte is vuil en de binuenzyde der lippen is roodgevlekt. Het beest wordt ueerslagtig, krygt eene benauwde en ver ie Land- yk bewe- op goede o zomer en, maer Landbou- 'ebruiken volgende Laetste berigten. Men zie ook hier hooger Hier volgt het Verslag door den minister Van- denpeereboom over het onlstaen der runderpest le Hasselt, in de Kamer afgelezen Ziehier belaogryke byzonderheden nopens dezen oproer, waervan men juist de oorzaek nog niet kent, dewyl de oproermakers er van 7 lot 8 franks daegs wonnen, volgens hel dagblad l'Organe de Namur Laetste berigten. Féb. 154. - a 44 50 - a 41 - a 58 - a 41 - a 24 - a 15 - a 54 >0 a 5 15 - a 88 snelde ademhaling en krygt beurtelings koud en warm. Daerby geeft bel eenen scbtoomelykeu reuk uit. Ziehier eenen uittrek uit eenen brief aen de Volksstem van Antwerpen geschreven, over ■T BOTERKUIPJE zelfde uit* I I. ki-bulletin I I - tcbiet niet eft groote e stammen leu tyd om l men niet ilorlregens 26 55 10 00 2 60 ruikt wor- iet mager ijaer ver- i staet van de slam- ge baireu, en niet le •eft zich te oogst tuin en omge- oor Belgie, n. 1994 stuks. Buiten de stad by de stokers 558 By de landbouwers1085 BEKENDMAKINGEN. 15 et. den drukregel. Bureel Wilgendykslraet, N' 14. Voor elk afzonderlyk num mer, 12 cenlimen. lllen aerd. it gevoegd. -5W ct., - Voor den *rofes>rt<tr i. betaling eekende. 6 Jan. >0 a 28 25 15 a 16 25 >2 a 17 50 >0 a 17 25 - a 10 - January. 56 26 22 75 5 rapen of >iet in bet iet water- l en klave- stamtuen I Jan. 16 a 28 66 12 a 26 - a 16 10 a 17 50 a 49 05 INSCHRYVINGS-PRYS. Buiten stad, 6 franks. Met Suppl. S Het Boterkuipje versebynt den Donderdag iu geheel blad en den liondag in half blad. 1421 stuks. Alzoo beloopt het getal vee te Hasselt, zoo binuen als builen de stad, 5415 stuks. M. de minister zegt, dat de torzack van den inval der ziekte te Hasselt niet heel juist gekend is; het is echter bewezen, dat die ziekte door eeuen troep ossen is aenge- bragl, komende langs de pruisisehe grenzen. Men heeft aen het goevernement verweten, dat hel niet seffens die gren zen afslootdoch wat zou bel geholpen hebben, zoolang Frankryk zyne oostergrens open liet 7 In dal geval kwam hel pruisisch vee heel eenvoudig langs daer in Belgie. Men moet echter opmerken, dat de aengevoerde ossen, van goede en regelmatige papieren voorzien waren; maer de ziekte kan overgebragl zyn door eeuen beestenstouwer, die uit Holland kwam en de ziekte overzette; ofwel de ossen hebben de ziekte opgedaen in den stal eener herbeig builen Hasselt, waer dagelyks goederen wierden neerge zet die uit Holland komen. Nu vraegt men wat er geworden is van het vee, dat den dag le voren uil Hasselt gevoerd wierd; het goevernement heeft die beesten, die uaer Brussel, Luik en Antwerpen gezonden wierden, doen opvolgen, en 48 uren nadien waren zy allen algemaekt. Het vleesch is volkomen gezond bevonden. Van dien kant is er dus niets le vreezen. M. Vauden Peereboom beloofde dat er strenge maetre- gelen zouden genomen worden aen den kant van Zeeuwsch- Vlaenderan, alwaerde smokkelhandel van vee uit Holland op groole schael gedreven wordt. der veeartsenyschool van Cureghem met hunne repetiteurs, bevonden zich welhaest ter plaets. Peerden en fourgons, alsmede de middelen otn de stallen le zuiveren'|wierden uil het kamp van Beverloo aengevoerd. 'Van den 1 lol den 4 februari hebhen er geene nieuwe gevallen plaets gehadongelukkig heeft andermael M. de gouverneur weer 50 stuks vee moeten doen afmaken. Er is 565 stuks vee afgemaekt, waervan 140, erkend als ziek, begraven wierden; 225 waren gezond bevonden en hel vleesch is aen hel verbruik overgeleverd 7 beesten zyn er aen den typhus gestorven, zoodal er 570 beesten te Hasselt wierden afgemaekt of gestorven zyn. Later zyn er nog 15 beesten afgemaekt en 55 andere zul len insgelyks dit lot ondergaen in ’l geheel dus, tot op dezen oogenblik 420 stuks. Het getal vee dat te Hasselt bestaet, wordt even als hel getal afgemaekte beesten, byzonder vergroot. Binnen de stad, by de stokers staet 1795 stuks. By de landbouwers991 door degenen welke er zich hadden bygevoegd om eene rol te spelen, maer vooral door vele nieuwsgierigen, bestond zy niet min dan uil 2000 personen. Ongelukkig was de molen van Marchienne slechts door een peloton van 100 man, van hel 11' linie regement ver dedigd. Hy wierd onmiddelyk met steenen aengevallen door de menigte, die op de plaets tegenover den molen en de brouwery en op hel oude kerkhof rondom de kerk had stand gevat. Dewyl de menigte van minuet tot minuet aengroeide, was de muien welhaest van alle kanten om ringd. De arme kleine troep is bewonderensweerdig geweest van geduld en moed. Gedurende verscheidene uren heeft zy de bedreigingen, de beleedigingen en de steenen der menigte verdragen, maer toen deze door de langmoedig heid der soldaten stoutmoediger geworden was, gaf men hel bevel om te schietenslechts eenige soldaten gaven vuer en drie mannen vielen. Er had alsdan eene onbeschryflyke verwarring plaets. Twee soldaten wierden gewond, een soldaet zwaer aec het hoofd en een soldaet aen de hand. Er waren acht gendar men, twee te voel, zes te peerd. Zy wierden met steenen overrompeldmen onderscheidde hun uniform, of hunne aengeziglen niet meer, zoodanig warenze overdektmel slyk. Zy ook hebben veel koelbloedigheid eh eene bewonderens- weerdige kalmte geloond. Marchiennes, 4 Febr., II t/i ure ’s voorna. Ik heb dezen morgend de verwoesting aenschouwd, door de oproerlingen in den stoommolen aengerigt; er blyft geen enkele glasruit in de bureelvensters van dit geslicht, dal een bedroevend uilzigt oplevert. Ik heb ook de plaets gezien, waer een der werklieden door een ge weerschot dood wierd nedergeveld; zyne hersens spatte- den op den muer, waer men er nog de overblyfselen van ziel aeukleven. Er zyn meer gekwetsten dan men gister dacht; twee of drie chargen der ruilery, die men gister heeft moeten doen om de menigte uiteen te slaen, hebben talryke persoonen gewond en gekwetst. Dezen morgend zyn verscheidene oproermakers in echleuis genomen. Hel parket zetelt bestendig. Na de pooging tot brandstichting maeklen de oproer lingen zich meester van de molenwagens, en trokken ze in de strael met hel doel om eene barrikade op te slaen. De aenkomst van een peloton soldaten belette dit voor nemen ten uilvoer te brengen. Al de kalsyden zyn regtover den molen uitgedaen geworden; zy waren ook voor de barrikade bestemd. De aenpalende straten waren bezaeid met de overblyfselen van de boeken uit het bureel der fabriek. De buizen in den omtrek dragen talryke sporen van werptuigen. Onder de aenhitsers zyn verscheidene gemaskerde persoenen opgemerkt geworden. Geen enkel inwooner van Marcbiennes heeft aen de muitery deel genomen. Hel zyn vreemde werklieden die den opstand voeren. Den 5 february is de runderpest op nieuw uilgeborsten in de lot hedou gespaerd gebleveue stallen van den heer Vanderzwaelen. Er zyn daer 50 dieren afgemaekt geworden. De slads-overheid heeft nieuwe maetregelen moeten nemen, en onder anderen verboden dal de kinderen op de straet kwamen bygevolg zyn de Lagere scholen gesloten. Ook bel koninklyk Atheneum zal by koninklyk besluit gesloten worden. Een nieuw bataillon litiie-lroepen wordt verwacht. De twee balaillons, die wy bezitten, schieten nu voor de taek le kort. Men zegt dat de veepest ook in de Kempen zich verklaerd heeft. Op bevel des Goeverneurs zyn at de stokeryen, in de stallen van welke de pest zich verklaerd beeft, gesloten. Men verwacht alle uren het bevel tol slagting van al de dieren, welke te Hasselt op stal staen Vier mannen zyn gevallen, onder het schot der gendar men, by den stoommolen. Zy zyn voorloopig in een na burig huis gedragen. Wy hebben ze gezien. Zy lagen op deu grond. De eerste had het hoofd geheel doorschoten, en bezweek zonder kennis te hebben herkregen. Deze on gelukkige jongeling was de oudste eener familie, samen gesteld uil 7 kinderen, wier vader weduwnaer was. De tweede is gehuwd man, vader van talryke kinderen; een kogel is hem dwars door de borst gevlogen. De derde is zeer bedenkelyk gekwetst; een kogel is in zynen buik gedrongen en heelt er de ingewanden doen uilkomen; deze beeft nogtans zyne geestes-tegenwoordigheid behou den; hy is pas eenige maeuden gehuwd, had geen deel aen den opstand genomen, en was slechts uit nieuws gierigheid komen zien. De vierde is de knie met eenen kogel doorschoten; zyne vrouw stond by hem. Behalve deze vier slagtoffers van zaterdag, heeft een der gendarmen zware kneuzingen aen *1 hoofd gekregen, alsook een sergeant. In hel begin der zitting van dynsdag heeft M. Macar aen deu minister uitleggingen gevraagd óver de veepest, welke le Hasselt zooveel verwoestingen maekl. M. Vaudeti Peereboom heeft aen de Kamer meêgcdeeld, dat alle mogelyke maetregelen genomen worden. Hel was den 28 januari dal bel goevernement de uilbersting der ziekte vernam. Troepen wierden gezonden van Luik naer Hasselt, en men gelaste dc afmaking zells van hel verdacht vee. Professors Oproer te Marchienne (Henegouwen). Maendag ’s morgens hadden de koolmynwerkers van Damprémy hunne putten verlaten en waren naer Mar- chienne gegaen. De dagwerkers, bedreigd door die van s’ nachts, van huune koord le worden doorgesneden, had den zich by de eersten gevoegd. Het doel was de sloom- molen. De werkstaking was van aenzien veranderd; de melaelgielers hadden hel looneel aen de koolmynwerkers overgelalen. Men zag in de menigte vrouwen en kinderen, welke hel grootste gerucht maeklen. De mannen waren grootendeels met slokken gewapend. Men heeft vrouwen met gaffels gezien. Toen de uiassa le Marchienne acnkwam, vermeerderd Dank aen de krachtdadige maetregelen en aen het groot getal soldaten, in deze streek verspreid, alsook aen de groote vermoeidheid der muiters, komt de kalmte hier langzaein terug, en scbynt de werkstaking aen liaer ciude. Gister is de orde niet verstoord geworden. Meer of min talryke benden van werklieden hebben, zooals wy gezegd hebben, Damprémy, Jumel, en de voorstad van Charleroi doorloopen, doch zonder zich aen iets plichtig te ma ken. De staf van het 11* linie is maendag naer Marchienne gekomen. Kolonel Sclaubas heeft den ganschen nacht op hel Stadhuis gewerkt. De aenhoudiugen geschieden ten huize. Hel celryluig, bespannen met een locomotief, staet bestendig gereed ter statie van Marchienne. Van zoo gauw De Runderpest le Hasselt. De runderpest zet hare verwoestingen voort in onze stad, ondanks de strenge maelregels welke er genomen zyn om derzelver uitbreiding tegen te houden. Reeds tien siokeryen zyn heden door den geesel aengelast, en in de stallen van verscheide byzondere persoonen heeft zich de ziekte insgelyks vertoond. Het is te vreezen dal er van ouzen heerlykeu veestapel, welke uil 5,000 runderen be staet, in plaets van 4,000, zou als ik u eerst aeukondigde, niets overblyveu zal. Bereken eens welke schade, daer al deze runderen gemiddeld aen 700 frauks geschat worden De kerkea zyn gestadig vervuld met menschen, die d« goddelyke hulp over de stad afsmeeken; ganseb onze bevolking is ouder den slag dier overgroole ramp. Men vraegt zich wal onze levendigste uyvertieid, namelyk de genever-stokery, geworden zal, indien de runderpest hare verwoestingen niet slaekl. De daedzaek van eenen gerui- luen tyd te moeten slilslaen, is genoeg om onze stokeryen le doen vallen, daer de koopers zich op andere plautsen zullen voorzien, en zy misschien den weg van Hasselt zullen vergelen hebben als onze nyverheid op nieuw zal kunnen beginnen. De winkeliers voorzien insgelyks groote verliezen, immers de markten zullen lang opgeschorst blyven, en hel buitenvolk vreest de stad te naderen om niet de kiemen der besmetting met zich mede te dragen. De plaetselyke Overheden ontvouwen eene byzondere werkdadigheid iu deze droevige omstandigheden. Hel dieut alhier gezegd le worden dat de stallen der slekeryen meest alien, onder liet opzigl der gezuudheids- kuude, slecht gebouwd zyn le laeg van zoldering, zyn zy daereubuven algemeen slecht verlucht en le klein voor het aental runderen die er in gevoed worden. Recirculatie blyft voortduiig verboden in de straten waer de besmette siokeryen gelegen zyn. Op de boeken dier stralen slaeu palen geplant, dragende hel opschrift RUNDERPEST, eu al de poorten en uitgangen der stad zyn niet soldaten en gendarmen bezet.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Boterkuipje (1846-1871) | 1867 | | pagina 1