J8.l
N° 16.
Twee-en-tvvintigste jaer.
25 April 1868.
TYDENS HET SCHRIKBEWIND.
Dixrnude, Donderdag,
Algemeene overzage.
JHEID.
a
Dit is de groote stelregel waerop de heden-
daegsche politiek in ons landeke zou dienen
gesteund te worden; dit is de kenspreuk welke
de lens zoude moeten zyn van eiken waren liberael,
hetzy hy zich den naem geve van liberael of
van katholyk, de benaming doet er niets aen.
Wal een ware liberael dus moet vragen en
deze is onze politieke denkwyze, ’t is dat de
beide gezindheden van ons land op gelyken voet
behandeld worden, ’t is geene uitsluiting voor met
eene der gezindheden, ’t is geene overheerschitig
van de eene door de andere party, maer wel de
gelykheid voor allen en in alles, hetgeen in andere
woorden wil zeggen gelyke regten eu vryhedeu,
voor de Grondwet, zoo voor den liberael als voor
den katholiek, voor den protestantschen dominé
als voor den katholyken priester.
De scheiding van den Staet en de Kerk, welke
onze tegenstrevers met zoo veel geweld eischen,
zouden wy ook vragen als deze niet reeds bestond,
doch niet onder de voorwaerden zoo als ze door
de verslaefde aenhangers van ons Ministerie ge-
vraegd wordt.
De scheiding van Staet en Kerk bestaet in wezen-
lykheid in ons land. Inderdaed, waer ziet gy den
priester zich bemoeijen met de zaken van bet stad
huis? Waer ziet gy den priester den burger, als
burger, overheerschen? Waer ziet gy den priester
zich bemoeijen met gemeente zaken, van welk-
danigen aerd ook, wanneer de belangen van gods
dienst of Kerk er niet regtstreeks of onregtstreeks
in betrokken zyn
Had men te handelen met menschen die regl-
zinnig zyn, die als ware vaderlanders de belangen
van hel land behertigen, die alleen den katholyken
godsdienst niet vyandig zyu, hel ware niets, men
zou het onmiddelyk eens zyn nopens alle de kwes-
lien van princiepen welke sinds eenige maenden
door de drukpers van beide gezindheden gedis
cuteerd worden. Maer ongelukkiglyk zyn wy ge-
noodzaekt te handelen met mannen van slechte
eene algemeene wapening, eene algemeene ontwa
pening van Europa bywootiden. Wanneer de
mogendheden op zulke ontzaggelyke wyzegewapend
zyn, dan is er slechts eene vonk noodig is om het
poeder in brand te slaen. Hel eenige wal wy willen
vaststellen, ’t is dat er tol beden geene ernstige
redens bestaen om aen den oorlog le doen ge-
looven. Volgens ons inzien, zyn al die oorlogs-
geruchten ontloken met de eerste stralen der
aprilzon. Dus nog eenige koude nachten, en dezelve
zullen uitgeroeid zyn.
De mensch is waerachlig hel aerdigste gedierte
dal onder de maen loopl
Eenieder verlangt naer vrede, omdat eenieder
zyn verderf in den oorlog vindt. De groole heer die
zyne landerien aen den landbouwer verpacht, heelt
viede van doen, want worden zyne landen door
den geescl des oorlogs verwoest, dan is de pachler
in de onmogelykheid gesteld den heer le betalen;
de bandelaer, de bankier, de notaris, allen liggen
stil en worden geruïneerd door den oorlog.
Wie heeft nu belang of voordeel in den oorlog
Niemand; zelfs diegenen niet die er roem en groot
heid in zoeken.
Men zou zich dan kunnen vragen hoe bet mo-
gclyk is dat er op den aerdbol nog oorlog gevoerd
wordt. Maer de mensch is zulk drollig schepsel
dat er nauwelyks eenige maenden in vrede kunnen
voorbygaen of hy begint alweer le voorspellen dal
hel oorlog gael worden.
Op dil oogenblik, by voorbeeld, is er niel meer
schyn dal de oorlog zal uitbersten, als dal de maen
op onzen toren gael vallen. Doch wanneer men de
gazetten van alle hoeken van Europa leest, dan
ziel men met veibaesdheid dat men zich overal
aen den oorlog verwacht. Deze algemeene vrees is
misschien zoo schadelyk als de oorlog zelve. Zy
verlamt de handelszaken, maekl de kapitalisten
benauwd, en is oorzaek dat er geene groole onder
nemingen aengegaen worden.
Wanneer men nogtans den toestand der euro-
pesche zaken nagapt, dan moet men bekennen dal
de vrees voor eenen aenstaenden oorlog op niets
gegrond is.
Ohzeggen de oorlogsprofeten: in Frankryk,
in Pruisen, in Rusland maekl men overdrevene
oorlogstoebereidsels, dal is zeker niet om den
vrede te verzekeren.
Maer, beste menschen, gy vergeet dat, ver
leden jaer, alle mogendheden genoodzaekt geweest
zyn hunne oude wapenen terzyde te leggen; gy
vergeel dal alle parlementen aenzienlyke sommen
gestemd hebben om hunne wapeningen naer de
nieuwe uitvindingen in te rigten. Kan het u ver
wonderen dat men dit jaer millioenen gebruikt om
wapens te smeden, daer men verleden jaer mil
lioenen gestemd heeft om die wapens le maken
Dat wil zeker niet zeggen dal hel behoud van
den vrede verzekerd is. Wy bekennen zelfs zonder
moeite, dal wy meer betrouwen zouden hebben in
hel behoud van den vrede indien wy, in plaets van
VRYDENKERY!
ONGELOOF!!
Waerom willen de minislerieele aenhangers
geweldiger wyze in het bestuer der kerkfabrieken
dringen? Is het, zoo als ze hel voorgeven, om er
alle misbruiken te doen ophouden of te voor
komen iets wal wy overigens als zeer redelyk
vinden. Neen, maer het is om er eene plaets te
bereiden voor den vrydenker en den solidair, die
wat later er den priester aen de deur zullen zetten
en er de Kerk hel noodige voor haren dienst
betwisten.
Waerom willen zy ondanks onze Grondwet, die
de vryheid en den eerbied uilroepl voor alle eere-
diensten, de katholyke kerkhoven door de begra
ving van goddeloozen schenden en onteeren? Is
hel uil een geest van teêrherligheid, voor zekere
ongelukkige familieu? Dil geven zy voor, doch hun
wezentlyk doelwit is een stael van zaken voor le
bereiden welken later ten grooten nadeele van den
katholyken godsdienst zal strekken; hun wezentlyk
doelwit is nog, bet gedacht aeu de onsterfelykheid
der ziel uil den geest van ’t volk te verbannen,
door hetzelve gewoon te maken aen openbare be-
toogingen van ongodsdienstigheid op de plaets
trouw en, zeggen wy hel in een woord uit, mei
een soorl van canailfedie, zoo als de schryvers van
hel Weekblad, iets bevestigen als waerheid wat zy
in der ziel weten valsch te wezen.
Zoo is’l dat, wanneer de verslaefde aenhangers
van hel ministerie Frère-Bara de scheiding eischen
van Kerk en Staet, voorgevendedat de Stael gevaer
loopt door de Kerk overheerscht te worden, ze
in der ziel overtuigd zyn dat elk woord dat ze neêr-
schryven een wraakroepende leugen is, dewy! het
doelwit dat ze betrachten met de scheiding van
Kerk en Stael te vragen, geen ander is dan de
Kerk aen het goevernement, dat uil vrydenkers en
solidairen bestaet, te VERSLAVEN, dan den katho-
lyken godsdienst, dien ze vyandig zyn, in banden
le leveren van mannen die denzelven eenen doode-
lyken haet gezworen hebben.
En schynt dil hun doel niet klaerlyk uit, wan
neer zy de uitsluiting vragen van den prieslen uit
de lagere scholen? Waerom willen zy van den
priester in de gemeente-school niel? Om dat zy de
opkomende generatie willen voorbereiden om zo
binnen eenige jaren in de gelederen der vrydenkery
le scharen, wel overtuigd zynde dal dit het ware
middel is als God over zyne Kerk niet waekte!
om allengskens de Kerk omver te werpen en op
bare verbryzelde grondvesten den slandaerd te
hyschen waerop in bloedige letteren geschreven
zou staen
I BOTERKUIPJE
I
I
FEUILLETON VAN T BOTERKUIPJE.
lerie,
'OUW-
wakke
evalli-
F oud,
middel
eneest
jfi ge-
iaeg en
likwyls
erbn re
aeg le
Hen en
ng van
apo-
r won-
BEKENDMAK1NGEN.
15 ct. den drukrege..
Bureel Wilgendyksiraet,
N« 50.
Voor elk afzonderlyk num
mer, 12 centimes.
UIT HET DAGBOEK VAN DEN BURGER DROUET.
eklen,
ig ge-
m, het
uid en
bodem
disclie
Jallen-
lonwd
ttend-
lyk is.
oway’s
maeg
voor
chlcn
r zyn,
bekend
tlhma-
irslop,
roode
oorien
rheid,
noroi-
zecre
graed,
aen-
aerd.
voegd.
S cl.,
ir den
itusor
jezond-
’oofd is
-id van
rden by
Pillen,
eds van
ebragte
rstellen
kracht
erking.
ekte.
bekend
ronder»
r voor-
ilever-
is geen
tischat-
onge
le ver-
ikkelyk
ledelyk
yn wil
welke
dfs in
ft ver»
eeu«
inneer
aen de
uiigaef van veertig sous beiaelde. De onvermogenden
«vierden hierin by inschryving te gemoel gekomen.
De inannelyke gevangenen betrokken een groot gebouw
van drie verdiepingen, met een langen gang en op elke
verdieping twee-en-dertig cellen; aen ’t einde van eiken
gang bevond zich eene groole kagchel. De eerste verdie
ping heette de eenlieidskamer; de tweede, de repnblikein-
sche kamer, en de derde, de sankulotlen. De dames
bewoonden een afzonderlyk gebouw, dal met eene yzeren
deur voorzien en door schildwachten bewaekt wierd; doelt
des avonds wareu wy allen te samen.
Op de eerste verdieping was eene ruime zael, waer wy
aen zes tafels van zes couverts alen. Des avonds namen
de dames aen eene kleine tafel plaets, waer zy zalen te
borduren of te breijen, lerwyl de heeren aen eene grooiere
tafel hardop lazen, schreven of luisterden. Onder ’t lezen
wierd eeu diep slilzwygen bewaerd. Daerop volgde een
kleine souper, waerby eenieder zyn best deed om ie ver
gelen dal by in de gevangenis was en zyne medegezellen
zoo aengenaem mogelyk trachtte bezig le houden. Op die
wyze hadden wy groeier gelykenis met eene faiuilicparty
op een oud kasteel, dan met eene bende ongelukkigeu die
lot eeu spoedigen dood gedoemd waren. Ten zeven ure
kwamen de dames binnen, -alsdan Wierd de gazet gelezen
en twee onzer, die de viool speelden, droegen daerop
stukken uil Rameau’s en Lulli's opera's voor.
Wy hadden toestemming Om in de tuinen te wandelen,
waer wy, na dal onze namen waren afgelezeu, lot elf ure
uiogtcu blyven. Het was het kloosterplein, vroeger de
INSCHRTVINGS-PRYS.
Builen stad, franks.
Mel Suppl. Si
Het Botf.rkuipje verscbvnt
den Donderdag in geheel blad
en den Zondag in half blad.
begraefplaets der monikken, waer vier groote eiken en
eenige lindeboonien ons beerlyk lommer schonken.
Jn dit aengenaem gezelschap was de oude rnaerschalk
de Money, onze eerste muziekant, myn beste vriend. In zytf
kastanje bruinen frak van vierkante snede, de lange zwart
satyneu vest, zyne witte zyden kousen, en fraei gepoeijerj
hoold, en een ontzaglyken steekhoed in zyne linker hand,
was liy het volmaekte portret eens edelmans van oude
regiem. By bekommerde zich weinig of de Jacobynen
hunne gal legen zilveren gespen uilbraekten, en droeg ze
getrouw, lerwyl hy een afschrik had van alle driekleurige
kokarden, sjerpen of carmaguoolsche kleederdragt.
Hel gebeurde op den tweeden dag myner in hechtenis
neming dat ik den ouden moedigen kryger onder 'l gewigt
van eenen grooten eemer water zag zwoegen, waervan ik
hem met geweld ontlasten wilde, in weerwil van zyne
verklaring dal die inspanning hem goed deed en dal de
zwaerte niets beieekende.
Echter stond hy my het keeren der kamer af, en een
half uer later sloeg ik hem met eerbiedig medelyden gade,
terwyl hy met gebogen hoofde onze ruwe tafels en stoeien
boende met de zelfde zorg en yver als een koflyhuiskneeht.
Hiermeé liet ik hem begaen, doch toen hy eene kookpan
begon te poetsen, ons zilver ging wasschen en 't eenvoudig
eetmael loebereiden, kon ik hel niet langer aenzien. Teert
welde al myn eeibied voor zynen leeflyd in myn hert op,
en de gedachte aen myn goeden onden vader, die van des
maerschalks ouderdom was, bragt my tranen in de pogen.
Ik ging naer hem loc eu bood Item tujue diensten al»
De vryhcid voor allen en in allen.
Dc Paris au Pérou. du Japon jusqu’a Rome,
Le plus sot animal a mon avis c’esl l’buinme.
Opgelrgt uit <1e club op de guai Voltaire, waer ik tny
opeirtlyk over Robespierre’s wreedheden bad uitgelaten,
wierd ik door drie gewapende lieden in eene koets ge
worpen en naer de gevangenis Port libre vervoerd, gevolgd
door eene menigte sankulotlen die my, onder bet wuiven
hunner roode mutsen en hel zwaeijeu hunner pieken, met
den dood bedreigden, en die, toen de gevangenisdeuren
achter my gesloten wierden, uitgilden: fa tra, fa tra
alwéér voedsel voor de heilige guillolien.
Doch zoodra ik my in de gevangenis bevond, gevoelde
ik my in geenen deele zoo ongelukkig als ik gevreesd had.
Onze goede oude cipier, Brutus Benoil, was zoo be
scheiden en loegevend als hy wezen kon. Daerenboven had
ik 'l genoegen hier myue oude vrienden, den markies
de Fleury, den graef de Mirepoix eu vooral den dapperen
en achliugsweerdigeu ouden rnaerschalk «ie Money, aen le
ireflén; om niet te spreken van Bazire, de herlogiu de
Nereville eu anderenderhalve ontbrak hel niet aen goed
gezelschap. Wy waren met ons lieu in een vertrek en
gingen als broeders met elkaér om ieder keerde op zyne
beurt de kamer, haelde waler en was by hel koken behulp
zame, lerwyl elkeen teveus op zyue beurt de dagelyksche
yzen.
toen,
nteu,
1 van
ZEN. i
