1 me ingevingen zoekt in bladen als de Lierenaer en den Weslvlaming, meer geloof verdient dau onze bis schoppen en onze geeslelykheid. me en per var ree voc nat hui zau dez ver byz nie bez lie; viei •wei doe hor hui dae ko< vie liec kle Hu her ooj de nie sla dat gas zy. doe dre ple ged bfo vro lap een wal wai Me I ti o een me teel sell ten van I die I lalt 50 gis gis ma tra 1 gel bej verklaren dit dekreet zedelyker wyze dood, wy beschouwen hel als zynde van nul en geener weerde, doch wy zullen liet in onze wetgeving behouden. Maer wy vragen nu, is dat regtzinnig spreken en handelen? Waerom niet dadelyk en zonder (men dingen gezegd wy staen toe dal de kalholyke kerkhoven onteerd en geschonden worden; wy staen toe dal de priester geeneu ingang meer hebbe in de lagere scholenwy siaen toe dai de militaire magt geen deel meer neme aen de groote plegtig- heden van den katholyken godsdienst? Waerom dal niet dadelyk en zonder omwendingen gezegd? Maer dan zoudeu de larizeesche bladjes, zooals liet Weekblad, niet meer kunnen zeggen dat onze liberale besluerders hel Geloof en den godsdienst, de kalholyke gebruiken, in ons land eerbiedigen; immers, wy zouden legen hen inbrengen dal hunne mannen de wellen die dé eenige waeiborg daervan waren, hebben afgeschall. En nu kunnen zy doen zooals de Farizeën deden, die den leksl der wel van Mozes geschreven droegen op hun voorhoofd, en zoo tol Onz’ Heer gingen, die hun van ongods dienstigheid beschuldigde, uitroepende Wie zyn deze die de Leering niel volgen, wie zyn de volks bedriegers, anders dan gy en uwe volgelingen? Treffende vergelykenis tusschen de Farizeën van over achttien eeuwen en onze hedendaegsche liberalen Dilmael zal de tekst niel beantwoorden aen den titelimmers Algemeene Overzage aen het hoofd van een dag-of weekblad, wil in plat vlaemsch zeggen overzigt van hel nieuws dat in een be perkt lydslip in de verschillende werelddeelen is voorgevallen. Nu, wy zyn bede.) niel van zin aen die woorden hunne ware beleekenis loe le passen, om de eenvoudige maer goed aenneemlyke reden dal hel nieuws in de politieke wereld zoo weinig belangryk is, dal wy oveiluigd zyn dal onze lezers veel liever de volgende byzonderheden zullen leze» welke wy onlleenen aen een goed geschreven weekblad van Aelsl, met name Hel Land van Aelft, byzonderheden welke die bende vreemdelinge11 hetrell die sederi eenige weken in ons land doolt en waervan wy in een onzer vorige nummers ge* blad” dat zyue sproken hebben, toen dezelve zich in de omstreek zegd wierd van zekeren engelschen slaelsman bet is de man van wien nog teregt gezegd wordt België heeft groote mannen, maer heeft maer éénen Coomans. Ouder andere schriften die M. Coomans heeft uitgegeven, koml zyn werk voor, Gne aca démie de Fous, ’t welk een dier htimoristieke wer ken is waervan de weêrga (le pendant) in ons land nog niel verschenen is, ten ware men hel dacht te vinden in ’l Jan Klaesenspel van den schryver der Gasthuisnon. l)al boek van M. Coomans stelt een tafereel voor van den mensch, tafereel dal geschil derd is volgens natuer en den mensch afscheist mei zyne goede en gebrekkige hoedanigheden, zyne onstandvastigheid, zyn wisselvallig karakter, kortom ’i is een meesterstuk van menschennis, een dier werken welk men lezen en herlezen moet, om dat, hoe meer ze bestudeerd worden, heemeer verfynde geest en humor men erin ontdekt. woordiger en den heer baron G.'de Coninck, zich ten huize van M. Vanderheyde begeven, om hem mei den uitslag der stemming bekend te maken, en terzelfder lyde by hem aen te dringen ten einde hy eene kandidaluer aenveerdeo zou, gezien de stemmen welke aen M. De Coninck, die geen kan- didael zynde, gegeven zyn geweest, enkel aenzieu kunnen worden als een uilzondeclyk bewys van toegenegenheid die de leden der vergadering M. de Coninck by zyne aftreding hebben willen geven. De heer Vanderheyde, blykens het veislag door den heer ondervoorzitter Delahaye aen de verga dering gedaen, aen de kommissie le kennen ge geven hebbende zich tol geen beslissend antwoord le kunnen besluiten, en de zaek over te laten aen M. De Coninck en de leden van hel komileit, is er, na eene korte woordenwisseling tusschen eenige leden, en op voorstel van eenige leden die deden opmerken dat, gezien het laetlydig uer, een derde der leden niel meer aen wezig was, besloten ge worden, op Maendag en achi dagen, zynde den 18 dezer, eene nieuwe vergadering te houden, ten einde lol eene tweede stemming over te gaen. Niemand meer T woord vragende, veiklaerde de heer Voorzitter de zitting gesloten. Het Weekblad kan het over zyn hert niet krygen dal wy ons met de zaken van ons gemeenle-besluer maer weinig of zelden bezig houden. Daerom scheldt hel ons uit voor een gekorlvleugeld en onbeduidend bladje. Maer hoe is’t mogelyk, kent het bladje dan zyue vrienden niel Of is hel spylig om dal wy hel geene slof geven om onze vrienden, volgens zyne verlangens, over den hekel te trekken? Hoe dit zy, hel bladje van de Vischmarkt kent de zaken le goed, opdat hel reglzinnig meenen zou ons in eene polemiek te wikkelen, waeruil het zoude hopen zich met voordeel uil den slag te trekken. In allen gevalle, de zaken vao ons bestucr gaen goed genoeg opdat wy ons wel hetzelve wc- kelyks zouden bekommeren wy hebben liever uwe reglzinnigheid in andere kwestien le door gronden, Weekblad en daerloe levert gy ons wekelyks slof genoeg om, voor zoo veel wy het eenigzius nuttig oordeelen, ons met u bezig te houden. Zoo dat ge moogl gerust zyn. Wy hebben deze week de voldoening gehad M. Coomans in ons midden te hebben, M. Coomans van uaby en verlrouwelyk le leeren kennen sinds lang kenden wy door zyne schriften den onver- moeijelyken kampvechter voor liet regl en de vryheid voor allen en in alles, den heldhafligen beslryder van liet mililaiismus in ’t algemeen en der Bloedwel in ’t byzonder, den lalenlvollen verde- digervande ware belangen van’t volk, den meestge- duchten tegensuever van minister Fiére, kortom, den reglziunigen liberael wiens programma zich resumeert by deze weinige woorden Vermindering der lasten welke ten onregteof le zwaerlyk drukken op hel volk, en vryheid in alles en voor allen. M. Coomans, dezelfde van wien gehandeld wordt in ons verslag over de algemeene vergadering der onafhankelyke liberalen in onze stad, is een dier zeldzame edelmoedige mannen die zyn bestaen, zyn talent, zyne toekomst al en geheel heeft gewyd aen de zaek des volks hy is misschien de eenige ie ons land die de zelfopoffering zoo ver beeft ge dreven, dal hy nooit voor zich hel minste onder- scheidingsteeken verlangd of gewild heelt, niet- tegenstaende de overgroote diensten die hy door zyne schriften en zyn talent van spreken aen het land heelt bewezen met een woord, M. Coomans, c’esl l’hotnnie du peuple par excellence, zoo als ge- bloeil ais in Belgie, dat nergens de pries ters zoo zeer geëerbiedigd worden als in Belgie, enz., enz. Vooreerst, zullen wy, ofschoon onnoodig om onze zaek te verdedigen, doen opmerken dat hel iets of wat tegen de welvoegelyklieid zou stryden dal een persoon, vreemd aen ons land, en iu ons midden gekomen, in eene publieke konferenlie het diskrediet zou komen werpen op onze politieke instellingen ten anderen, zouden wy te kort blyven aen den eerbied dien wy M. Bauër ver schuldigd zyn, met le twyfelen of hy, vreemdeling in ons land” zoo goed onzen toestand kent als wy- zelveu? Of hy weet dal de vryzinnige toepassing onzer Constitutie heel en gansch afhangt van het despolismus van een’ minister Frère, die eraen houdt den geest onzer publieke instellingen van langsom meer te vervalschen en te ontaerden? Maer dit nog daergelalen, is hel niel genoeg dal ONZE BISSCflOi PEN liet allen eens zyn om le verklaren dal in ons land ons Geloof en onzen Godsdienst eenen hardnekkigeu maer lisligeu oorlog wordt aengedaen? Is hel niel genoeg dal men de liberale dagbladen, van de Indépendance tol den H'esietarningr en hel Veurnsch Adverlentic-blad leze, om, hoe onverschillig ook in zake van Godsdienst, te zien en overtuigd le wezen dat door die bladen eenen openllyken oorlog verklaerd is aen den katholyken godsdienst? Dal men leze wat Mgr. Du- panlotrp schryft, spiekende over hel prolessionneel onderwys in Fratikryk, en men zal zien dal de groole kwael die Fratikryk bedreigt, zynen oor- beeft in Belgie, dal het de belgische franc- rnatonnery is die de les geeft aen de franemacon- De debatten welke de verledene week in onze Kamer hebben plaets gehad ter gelegenheid der algemeene diskussie over het budjet van binnen- Jandsche zaken, hebben ons op nieuw bewezen welke eigentlyk hel doel en de strekkingen zyn onzer anli-katholyke ministers. Er bestaen in ons land wetten die de onschcnd- baerheid onzer kalholyke kerkhoven waerborgen. Welnu, wal doen onze ministers? Schaffen zy die wellen af? Neen, dal zou le veel het volk doen schreeuwen; ten anderen, in onze Kamer zetelen le veel liberalen die er nog aen houden dal hunne Jaetsle rustplaets geëerbiedigd worde, en vervol gens de afschaffing dier wellen niel zouden willen stemmen. Maer onze ministers hebben daer een middel legen gevondenzy laten namelyk de ge- meenle-besloren vry, die wetten toe le passen of niel toe te passen. Die wetten bestaen, ja wel, maer of de gemeente-besturen dezelve nakomen of niet, T is om het even. Ondertusschen stookt de franc- ma?onuery, waeronder het minisleiie schuilt, de liberale gemeente-besturen op om, by elke gelegen heid, die wetten le overlreden, en wanneer nu de overtredingen talryk genoeg zullen zyn, dan zal ons goevernernent den een of anderen dag in de Kamer voorkomen met een voorstel om die wellen al te schaffen, voor reden inbreugende dat wetten die in pratiek geene weerde meer hebben, niel langer in onze wetgeving moeten geschreven staen. En hun doel zal bereikt zyn. Zoo is T ook gelegen opziglens het openbaer onderwys dat in de lagere scholen wordt gegeven. Onze Grondwet zegt dat het openbaer onderwys in ons land door eene wet moet geregeld worden. Vandaer dal hel onderwys in de lagere scholen ge regeld wordt door de wet van 1842. Het onderwys in de adulten- of avondscholen, die eene afdeeliug uitmaken van hel lager onderwys, moei vervol gens ook door diezelfde wel geregeld worden; echter wal ziel men gebeuren? Onze ministers laten nogmaels de vryheid aen de gemeente besturen die wet al of niel loe le passen op de adulten-scholen, en welhaest zullen zy hen die zelfde vryheid laten voor wal aengaet hel onderwys in de lagere scholen. Onderiusschen zal die wel allengskens in pratiek vervallen, en wanneer hel oogenblik gekomen zal zyu, zal men zien dat ze die wel uit onze wetgeving zullen weg schrabben, onder voorwendsel dal ze, tengevolge der talryke misbruiken, geene reden van bestaen meer zal hebben. Zoo zal het ook gaen met hel dekreet van Mes- sidor, hetwelk de militaire magt ten pligle maekt byzondere godsdienstige plegtighedeu door hare vertegenwoordiging op te luisteren. Op eene vraeg van den vrydenker Defré, die de akten der chris- tene martelaren eene dwaesheid beet, maer die verklaerd heeft op zyne bloole voelen lor eere van den poliliekeu mooidenaer Mazzini op pelgrimalie sPronl> te willen gaen, heelt onze minister de verledene r--.-"- week in de Kamer geantwoord dat hel aen de j nery in i’rankryk. militaire magt vry stael de instellalie van eenen1 E— bisschep of eene kalholyke processie met hare buitenlieden, tegenwoordigheid le vereeren of niel, maer 1- dal het dekreet van Messidor niet zou afgeschaft maer gelukkiglyk zyn de buitenlieden nog zoo wenden. In andere woorden, zegt de minister, wy blind niel om te gelooven dal een I 1 Het Weekblad maekt in zyn laelsle nummer veel gerucht van hetgeen een bisschop Mgr. Bauër, in eene konferenlie iu den katholyken kring te Luik zou gezegd hebben. Ziehier de getuigenis van dien bisschop die door genoemd blad wordl aengebaeld Enkel over eenige dagen had ik aen een be- roemden staetsman myner vrienden,, de gelegen- heid le zeggen, spiekende over uw vaderland Dat land, klein door zyne grenzen, is de groole school van Europa! En die slaelsman vroeg om myn woord te mogen gebruiken en overal te hei halen klein land, groote school der wereld! U«e grenzen zyn bepaeld en uw nationael be- siaen teil nog maer een klein getal jaren, en echter liebl gy in de wereld zulken schitterenden naem gekregen dal, als men een gewest wil aen- duiden welk onder allen bloeit, men hel noemt EEN TWEEDE BELGIE En uil die verklaring van den abt Bauër besluit hel Weekblad dal die kerkvoogd heeft willen vast stellen dal in geen land der weield de godsdienst zoo zeer bloeit ais in Belgie, dat nergens de pries- Hel Weekblad rigt zich byzonderlyk lot de ,0(11 le betoogen dal wy de liberalen lasteren, zeggende dal zy tegen den godsdienst zyn, ver blind niet om te gelooven dal p® uiti i dar de zyu V stel •lau nae hou gev <I»S i»ew I Algemeene Overxage. Klei blaüje mag gerust zyn M. Coomans. Onze hedendaegsche Farizeën. Wy lasteren de Liberalen

HISTORISCHE KRANTEN

Het Boterkuipje (1846-1871) | 1868 | | pagina 2