Drukkerij Vanblaere-Thery, Dixmude.
In West-Vlaanderen zijn in de 25 laatste
jaren 3000 kilometer gravier of keizelweg
gelegd.
’t Vervoer daarvan alleen zou twintig
millioen gekost hebben. Nu kostte het geen cent.
Maar 't Katholiek bestuur vervoerde voor niet,
om slijkpoelen in wegen te veranderen.
Dat is maar één punt. Ei, geuzen 1 niets
voor de boeren
jongens die zeggen geef mij ’ne keer ’ne slag
opdat ik zou mogen weêrslaan... En van daar
dat viezeriksgemompel ’t moet ’ne keer
veranderen
’T IS TE ONNOOZEL.
Maar daar zijn menschen, simpel genoeg
omdat te gelooven en dat te doen!
Hier is een kiezer. Hij is in ’t kieskotje
met zijn potlood in de hand. Hij heeft te
kiezen tusschen de lijst onder N° 1 en deze
onder Nu 2. De eerste is de goede lijst, de
lijst der katholieken. Deze onder N° 2 is de
lijst waar V«;i Vlaenderen op staat, de so
cialist. Trouwens de liberale Heeren van
Dixmude loopen ook al achter de roode vodde.
Onze kiezer in ’t kieskotje zegt in zijn eigen
zelven ’t zit scherp in ’t land de katholieke
meerderheid loopt gevaar en ’t hangt nu van
mij af indien ik doppe voor de katholieken,
*t blijft gelijk het is, en’t is goed, ’k weet
het; indien ik doppe voor de kartellisten, het
verandert, en wat zal ’t dan zijn, wie weet?.
Maar vriend toch, verstaat gij uwe verant
woordelijkheid niet? Gij zijt betinteld om het
te doen veranderenmaar zult gij het doen
verbeteren? Want veranderen om te ver
slechten, merci!
Dat is dus de groote kwestie; Wat zou het
zijn moest het veranderen?
WAT HET ZOU ZIJN, MOEST HET
VERANDEREN
Luistert wel.
Alwie stemt om de katholieken a[ en de li
beralen aan, voor de verandei ing, stelt een
einde aan het katholiek bestuur dat acht en twintig
jareu rust en vrede, ivelvaart en weelde schonk
aan ons geliefde België, te weten van ’l jaar
1884 tot 191X, en doet hel liberaal bestuur
herbeginnen, dat eene ondragelijke dwingelandij
op de Belgen wegen deed, zes jaren lang, van ’t
jaar 1878 tot 't jaar 1884.
Dat is ’t gevolg van den kiesdop om te ver
anderen,
’t Zou veranderen, inderdaad; ’t zou
bovendien schabouwelijk veranderen. Al het
goed dat de katholieken gedaan en gesticht
hebben, in die lange jaren, ’t ware al om-
verre geschopt en in den grond gestampt,
en al het kwaad dat de liberalen deden onder
hun bestuur ze zouden ’t wederom doen en
erger nog dan vroeger. Want liberalen en
socialisten zijn maar daarop ’t akkoord.
’T ZOU LEELIJK VERSLECHTEN.
Immers, wat hebben de liberalen gedaan
van 1878 tot 1884?
Vraagt het aan de menschen die ’t beleefd
hebben en die nu, de tijd en staat niet
stille, vijftig jaar oud geworden zijn en
meer. Geen één van die menschen en zal van
zijn leven stemmen om de liberalen te doen
wederkeeren. Zij hebben er genoeg van
gehad.
Het liberaal gouvernement was eene alge-
meene knoeierijMen had gezegd dat ze maar
aan ’t hoofd waren om de menschen te
duivelen. Want zij deden hen den duivel
aan, alle dage wat nieuws en alle man effen
op, groot en klein.
Wilt gij daar eenige staaltjes van?
DE SCHOOLWET VAN 1879
Wij beginnen met die afgrijzelijke onge
lukswet en oorlogswet, zoo ze door Senator
Prins de Ligne gedoopt werd, ’t Was voor
eerst dommer dan dom van alzoo tegen ’t ge
dacht en ’t geweten van alle ouders eene wet
te maken om de kinders op te leiden buiten
den christenen godsdienst en de christene
zedeleer. Maar het was wreeder dan wreed,
de manier op dewelke die wet uitgevoerd en
opgedrongen werd. Alwie van den Staat af
hing, moest tegen wil en dank zijne kinders
afstaan aan ’t liberaal gouvernement; zooniet,
zij werden genepen in hun traitement of in
hun avancement. Bij voorbeeld, alle bedienden
van den ijzerenweg, alle employés van den
Staat in post of telegraaf de telefoon be
stond dan nog niet alle gendarmen en zelfs
de garde-champetters werden bespeurd en
bespied waar dat hunne kinders ter schole
gingen; en gingen zij naar de geuzeschool
niet,’t was er op zulle! Buiten is voor de
deur, ofwel ge wierdt gij, simpele brief
drager, of gij arme machinist, heele dagen
vervolgd en verweten, en ais ze konden, ver
plaatst en verzonden van den eenen hoek van
Belgie naar den anderen. En dat was het
werk van een gouvernement dat zich /vrij
heidslievend noemde!
En dat zijn die mannen of huns gelijken die
vragen om te mogen herbeginnen
En ’t is daarvoor dat het moet veranderen
HET SCHOOLENKWEST.
Tot die ongelukstijden behoort ook eene
liberale instelling, die een onvergetelijk
schandaal heeten mag het schoolenkwest.
Moeilijk ware ’t om te zeggen wat daarin
het schandaligste was de geldverkwisting of
de hatelijke snuistering in huis- en gewetens
zaken. Die propere heeren liberalen en ra-
dikalen van de Kamer der Volksvertegen
woordigers stelden zich ^ils een reizend
tribunaal, waar zij zetelden mits 3 of 4
honderd frank daags, ten koste van Marianne,
en waarvoor zij deden verschijnen alwie zij
wilden vaders en moeders, wiens eenige
misdaad was hunne kinderen, naar de vrije
school te zenden; sommige judassen om de
katholieke meesters en meesteressen hatelijk
of belachelijk te maken dan die meesters of
meesteressen zelven, om ze te doen doorgaan
als onwetend of ondeugend ook priesters die
verdacht waren om hunne woorden en leer-
ingen, in de kerk of in de school.
DE LIBERALE ARMBESTUREN.
Wat echt wraakroepend geweest is
onder het liberaal gouvernement van 1878 tot
1884, dat is de verdrukking van den arme.
De liberale armbesturen zijn fameus gebleven
in de verdoemenis van het volk. Wat deden
zij Zij beroofden de arme lieden van allen
onderstand, zoo ze hunne kinderen niet over
leverden aan scholen zonder God en
meesters zonder geloof, De ziel van uw
kind, of geen brood Grijnst dat woord niet
van sektenhaat
En men zegge niethet was maar hier of
daar, en voor dien of geenen, ’t was overal
waar zij konden en voor iedereen. In de stad
Antwerpen alleen werden alzoo 2000
menagiën, geen menschen, maar heele
menagiën, van de lijst der behoeftigen ge-
schrabt. Eu kwaamt gij, zonder juist op de
lijst te moeten staan, in buitengewonen nood
door ziekte, of last van kinderen, of last van
bejaarde ouders (want van ouderdoms
pensioenen hebben de liberalen aleens het
gedacht niet gekregen,) en gingt gij om
eene voorbijgaande hulp naar de Openbare
Weldadigheid, de eerste vraag was Waar
gaan uwe jongens naar school En uwe
meisjes En was het elders dan naai- de
liberale school, buiten foertuwe kinderen
kunnen eerde eten Hebt gij het vergeten
menschen van Dixmude de naam van
broodrooversstraat leeft nog in ’t ge
heugen van ons volk.
Dat weigeren van hulp, dat toch wel eene
rooverij is, want het goed van ’t armbe
stuur behoort zeker wel aan den arme en niet
aan ’t bestuur, ging zoo schandalig en on-
menschelijk verre, dat het ongelooflijk
schijnt wat wij hier nog moeten aanstippen,
In sommige liberale steden was het een ge
bruik, en een schoon gebruik aan de
arme vrouwen die in ’t geval kwamen, eenen
bunsel te geven. Welnu, die bunsel werd ge
weigerd aan de moeders die christelijk waren
en die volgens hun geweten handelden in zake
van opvoeding hunner kinders en keus van
schooi
Maar ’t is genoeg.
O liberalen, gij werdt afgeschopt in ’t jaar
1884, maar gij weet, waarvoor
Eu ’t en zijn nog de werklieden niet, de
welke meest van u te lijden hadden, die u
afgeschopt hebben want zij en hadden nog
geen stemrecht. (In plaats van het stemrecht
uit te bereiden, hebben de liberalen tot zes
verschitlige wetten gemaakt om het in te
korten.) Wat u afgeschopt heeft, dat is de
vloek van het volk. Het zijn de tranen der
armen vrouwen en de gebeden der onschuldige
kinderen rond den armen heerd, terwijl de
vader zijne tanden knerste van onmachtigen
spijt en w'oede.
En ’t zijn die mannen die komen de mouwe
vagen, en die, tot in de Kamer toe, den
djeemenister spelen, om weder aan ’t bewind
te geraken
En omdat zij geen enkel reden van klagen
hebben, paree qu’il n’y a pas de griefs zou
Charles Graux zeggen, indien hij niet dood
ware, daarom zeeveren ze, met een scheef
mondje ’t moet ne keer verandere.
’t EN ZAL NOOIT VERANDEREN.
zoolang als er menschen leven die weten wat
zij zijn en wat zij waren.
Geerne genoeg zouden de liberalen dat
bladje uit hunnen boek trekken 't verleden
Maar dat bladje blijft. Ware ’t maar met inkt
gedrukt, ’t zou vergeten; helaas’t is gedrukt
met bloed. Want bloed werd er vergoten
b. v. te Heule. Belgie door was het gedurig
zuchten onder de bestuurlijke vervolging,
onder de wetgevende dwingelandij en som
tijds, onder de rechterlijke ourechtigheid.
Toenop 11 Juni 1884 dat gevloekt mi
nisterie kwam te vallen, was het eene alge-
meene verlossing, ’t Strop was van den hals,
en de menschen kreeschen van blijdschap,
omdat het toch gedaan was.
Eu ’t zou moeten herbeginnen
Nooit
Belgie spuwt op de francmacons.
E£3
