U.S.A.- Ultimatum aan Yoego-Slavie
Amerika krijgt voldoening
Spanning op de gevaarlijke punten
iegreBBe krijgt acht «lagen t3
om Spanje te verlaten
EEM SCHOOLJAAR
is voorbij
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN WESTVLAANDEREN
1« JAAR. Nr 12.
BESTUUR EN REDACTIE»
PKÏJS PER N's 2 FRANK
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1946.
1
BUfïENLANDSCH OVERZICHT
GEMEENTE
VERKIEZINGEN
uitgesteld
EEN KIJKJE ACHTER
HET IJZEREN GORDIJN
moar hij verdwijnt spoorloos l
1.200.000 BURGERS GEDOOD
TIJDENS DEZEN LAAT-
STEN OORLOG BIJ LUCHT
BOMBARDEMENTEN
(Zie vervolg 4* Wadi
Sansen Gebroeders
Gasthuisstraat 19,
Poperinge
Telefoon 9. Postcheck 47.63.60.
ABONNÈMEWTSPRIJS VOCE,: 5
Belgie (tot Nieuwjaar) 3G,frank.
i Belgisch Congo 3,fr. p. week.
Frankrijk Holland 3,fr. p. week. Jj
I Andere landen 3,50 fr. p. week.
Door het Waalsch blad «La Meuse»
werd beweerd uit goede bron. verno
men te hebben, dat de Regoering zin
nens Is de gemceoteveTkiezJagen.
die regelmatig op 13 October moesten
doorgaan, uit te stellen tot den 10
November.
Het blad voegde eraan toe dat de
C.V.P. met dezen uitstel akkoord
ging. Vlaarnsche bladen trokken op
inlichtingen omtrent deze laatste be
wering en kwamen tot de bevinding
dat de C.V.P. ten geenen deele zich
akkoord had verklaard omtrent dezen
uitstel.
Beeld u nu in dat ons tramke
in staking ging: ook «ons»
tramke!
't Zal wel vijftig jaar zijn dat
wij. om hooren ten minste, begif
tigd werden met een trambaantje
en met een tramtje.
Jaren lang voerden Gust je en
Louisdat machientje en even
goed gekend als de machinist en
zijn stoker was Fonsde ont
vanger. Van dit drieman
schap» hing het lot af van de
reizigers en van de pakjes die
met ons trammeke verstuurd
werden.
Dat trammeke en die... drie
manschap?
Dat groen machientje kende de
baan net zoo goed als het peerd
van onzen voerman; het stonte
regelmatig aan 't Fonteintje
en aan tal van andere herbergen
en afspanningen! Dit voor 't ge
mak van de reizigers en veel an
dere redens. 't Wa.s zeer
gevaarlijk u op dat trammetie te
wagen wanneer ge den trein
moest halen, immers ons tram
metje was niet haastig, het had
zijn tijd!
Ik weet niet, *t was alsof we met
den slag allen tien of twintig
jaar ouder werden!
Weerom tuf, tuf, tuf, trager,
maar geweldiger. Weerom de
stoof, zonder kolen en heelemaal
geen licht; vanwege de verdui
stering.
Ons trammeke bracht den
ouden tijd weer... er werd ge
dampt, weer op den vloer ge
spuwd, de pakken en zakken
werden getast en gegooid... 't was
immers een... blauwers - tram
meke.
En 't bleef het blauwers-tram-
meke ook na den oorlog!
Boven Yoego-SIavië was een Ame- voldoening en Donderdag reeds werd
rikaansch zwaar vl kg tuig neerge- aan Amerika's verzoek voldoening ge
schoten en de 9 passagiers aangehou- geven,
den. Daar dit reeds meer voor
gevallen was, zond Amerika een Over den ondergrond dezer zaak
ultimatum naar Yoego-SIavië en gaf zie het heel belangrijk artikel Bui-
tijd tot Zaterdag om de vliegers vrij tenlandsche Politiek van onzer, me
te laten. Yoego-SIavië gaf seffens dewerker V. Westerlutck.
al te veel ondervinding van
grensincidenten om niet te
weten waarop die kunnen ultloo-
pen.
DE DARDANELLES
EN DE GEHEIME DOCUMENTEN
Een ander punt waar Russische
en Engelsche belangen elkaar in
de beenen loopen is het oostelijk
gebied van de Middellandsche
Zee. Dit gebied is voor Engeland
immers van overwegend belang
omdat het Kanaal van Suez
Groot Brittannië's imperiale rou
teis naar haar rijkste kolonie:
Indië.
Tot nu toe werd de scheepvaart
door de Dardanellen geregeld
door de Conventie van Montreux
die mede door Frankrijk, Enge
land, Rusland, Japan en Turicije
onderteekend was. Alle handels
schepen mochten er vrij door,
maar in oorlogstijd was Turkije,
op wiens grondgebied de zee-
ëngte gelegen is, de eenige be
waker er van.
Wat het afsluiten van de Dar
danellen voor schepen van oor
logvoerende mogendheden betee-
kenen kan, weet Engeland best
uit eigen ondervinding toen Tur
kije. tijdens den eersten wereld
oorlog aan de zijde van Duitsch-
land vocht.
Nu Rusland echter zijn impe
rialistische klauwen over de we
reld wil uitslaan vindt het deze
bepalingen, die practisch zijn
Zwarte Zeevloot kunnen lamleg-
gen, natuurlijk ondragelijk. Het
heeft dan ook de Conventie van
Montreux opgezegd, nadat het,
een goed jaar geleden, een einde
gesteld had aan zijn vriend
schapsverdrag met Turkije.
Sedert een jaar ook eischen
de Sovjets, met regelmatige tus-
schenpozen, de Noordelijke pro
vinciën Armenië-Kurdistan) van
Turkije voor zich op, en thans
stellen ze voor dat alleen de
oeverstaten van de Zwarte Zee
over het statuut der Dardanellen
zouden beslissen, en dat de ver
dediging ervan door Rusland en
Turkije samen zou verzekerd
icorden.
De bedoeling ervan is duidelijk:
Stalin wil de Dardanellen beheer-
schen. Hij stuurt dan ook halve
oorlogsverklaringen aan Turkije
en vindt voor de gelegenheid ge
heime documenten waaruit zou
blijken dat de gewezen Eerste-
Minister van Turkije, dhr Sarad-
joglou, de Duitschers ertoe zou
aangezet hebben alle Russen uit
te moorden.
Wat de medezeggenschap der
andere oeverstaten zou beteeke-
7ien, ook daarover moeten we ons
•yotn illusies maken, wanneer we
zien hoeveel de Balkanvolkeren
nog in hun eigen pap te brokken
hebben.
Turkije geeft echter niet op en
houdt een zeer sterk leger op de
been, om voor alle gebeurlijk
heden gereed te zijn. En ook
Amerika en Engeland hebben aan
vadertje Stalin laten weten dat
ze met zijn plannetje geen vrede
kunnen nemen. Zij stellen een
systeem voor als dat dat op de
Kanalen van Suez en Panama
wordt toegepast: vrije scheep
vaart voor alle handelsvloten,
oorlogsschepen met zeer beperkte
tonnage en in oorlogstijd ver
dedigd door de randstaten.
Maar Rusland benoemt een
van zijn beroemdste veldheer en,
Zhoekov, tot bevelhebber in die
streek en trekt er troepen samen.
Ook daar kunnen dus nieuwe
donderwolken samenpakken en
zou het communistisch imperia
lisme toestanden kunnen schep
pen die voor den wereldvrede zeer
gevaarlijk zijn.
TOERISTEN EN PETROLEUM
Een ander gebied waar de
spanning tusschen de Russen en
de Angelsaksers weer stijgt, is
Iran.
Iedereen herinnert zich nog
hoeveel moeite het gekost heeft
om de Sovjets er toe te brengen,
niettegenstaande hun plechtig ge
geven woord, zich uit Noord-Iran
terug te trekken. Toen ze dat da?i
ook eindelijk deden, is hun in
vloed er niet samen met h7tn
troepen van door gegaan. De
communisten die zij in Azerbeids-
jan gedrild hadden, zijn de poli
tiekorpsen gejcorden en de pre
sident die zij er gemaakt hadden,
werd gouverneur-generaal van de
provincie Azerbeidsjan, die 7vel
aan het centraal gezag van Te
heran onderworpen bleef, maar
voortaan toch over een zeer
ruime autonomie beschikte.
Langs de Tudeh partij om, die
ze heelemaal aan hun invloed
wisten te onderwerpen, zijn de
communisten thans zelfs bij
machte over geheel Iran onlus
ten te verwekken, wanneer zij dit
nuttig of noodig oordeelen.
Iedereen 7oeet nu dat de strind
om den invloed in Iran eigenlijk
een strijd om petroleum is. Dit
gaf reeds in 1907 aanleiding tot
een overeenkomst tusschen den
Tsaar van Rusland en Groot-
Brittannië, waarbij Iran in twee
invloedzones werd verdeeld. Na
den vorigen oorlog echter verloor
Rusland er vasten voet. Dat wil
het nu terugwinnen en veel meer:
het wil er den Engelschen invloed
volledig buiten krijgen.
Engeland is echter niet van
plan dit zoo maar te laten ge
beuren, want in Zuid-Iran be
schikt het over de Anglo-Iranian
Oil Companydie te Abadan, aan
de Perzische golf, over de groot
ste petroleumraffinaderij van de
wereld beschikt.
Om u een klein gedacht te ge
ven van den invloed van deze
compagnie, volstaat het er op te
wijzen dat zij 70.000 arbeiders
(de helft van Iran's industrie
arbeiders) in haar dienst heeft.
Dit geeft dan ook tevens de maat
aan van het belang dat Engeland
er aan hecht.
Daar juist wil Rusland nu
Groot-Brittanië treffen.
Op een goeien morgen nu ston
den Tudeh pikketten aan alle
poorten van de Anglo-Iraansche
maatschappij. Staking. Er moes
ten hoogere loonen zijn, betere
huisvesting, vervoer, hospitalisa-
tie, enz... Britsche beambten
mochten het huis niet verlaten,
maar Russische toeristen wan
delden vrij rond en spoorden de
stakers aan tot volhouden.
Zoo groeide het tot wanorde
lijkheden. Majoor Fatch riep den
staat van beleg uit en 7oilde de
koppen van de oproerlingen doen
fusiljeeren... maar onder com-
munistischen druk kwam er te
genbevel uit Teheran.
Alsof het hiermee nog niet ge
noeg was, organiseerden de knech
ten van Moskou ook nog stakin
gen en opstootjes te Mosul in
Irak waar de Engelsche pipe-line
uitmondt.
Daarop stuurde Engeland een
paar kruisers in de Perzische Golf
cn trok het eenige troepen sa
men in de streek van Basra, aan
de Zuid-Oostelijke grens van
Iran.
Onmiddellijk riep Moskou, en
alle communistische handlangers
over geheel de wereld, schandaal
over de ongehoorde inmenging van
Engeland in de binnenlandsche
aangelegenheden van Iran! En...
vermoedelijk om de belangen
van Iran tegen Groot-Brittannië
(anders gezegd de reactionairen
en de trusts!) te beschermen
trok Rusland weer troepen samen
aan de noordelijke grens van
Iran.
Ook daar is er dus niet veel
noodig opdat de petroleumvelden
in brand zouden vliegen, brand
die zich onmiddellijk over geheel
de wereld zou uitbreiden.
Zoo blijkt weer duidelijk hoe
Rusland, spijt al zijn geblaat over
veiligheid en vrede, eigenlijk maar
één zaak zoekt: de verovering van
de wereld door list en geweld.
Zij mogen er echter zeker van
zijn dat Engeland, Amerika en
alle vrije volkeren samen met
hen evenmin lust gevoelen om
onder den Russischen knoet te
leven als ze geneigd waren onder
nazibot te pletter te tuorden ge-
loopen.
V. WESTERL1NCK.
Door de Spaansche Regeering werd j gegeven binnen de 8 dagen Spanje
Woensdag aan dm gewezen Belgi- te verlaten.
schen Rex-leider Leon Degrelle bevel t
Vrijdag morgen echter meldt de in het Maria Christina «-Hotel te
Radio: Degrelle is, na het verlaten Lissabon, dat tem als verblijf was
van het militair hospitaal, spoorloos aangeduid, geweest,
verdwenen. Men vond hem niet
't Loopt nog... dat oud ketsers-
peerd!
't loopt nog. of beter... t
kruipt! aan 10 km. per uur, om.
geen concurrentie te doen aan
de trein die twee uur noodig heeft
om van Brugge te Kortrijk of te
Meenen te geraken.
't Loopt nog, wanneer het on
derweg ten minste geen... crisis
krijgt. En de wagontjes? De ne
gers moeten in Congo beter ge
diend zijn dan wij!... Zoek maar
een plaatsje om niet in den tochtr
te zitten; er is niets meer dat'
sluit, noch deur noch vensters.1
Gelukkig dat er een paar wagens
zijn met ramen en glas... in an-
dere wagens heeft men eenvoudig
triplex genageld op de ramen! Als;
't regent is het geraadzaam een
paraplu open te houden boven u.
Maar ons tramke loopt nog!
Loopen?
dat oud ding. verrezen uit,
het oud ijzer, is verleden week in
stoking gegaan. Beeld a dat asje
blieft in, in staking! Moesten we
nu lachen of ons gram maken?
De ontvanger was een tijd lang
beschaamd geweest omdat hij zoo
hooge prijs moest vragen om met
dat oud-ijzer uit te zetten.
Daarna was de... tarief milder
geworden.
Ons oud ketserspeerd beweert
voor gelijk werk, gelijk loon
Het doet zijn werk, al kuchen
en tuf-tuffen; en de wagentjes
slingeren zonder remmen, loopen
mee lijk droeve jongens met
broek en vest vol... vensters,
maar ze doen hun werk.
Gusten en Louis en Fons zijn
op pensioen of bij den Heere! Ons
trammetje verdiende sedert lang
op pensioen gesteld te worden,
maar net als een afgesloofd ket
serspeerd moest het voort dienst
doen. Puf, puf, puf, pufals
het de hoogte op moest, aamech-
tig, krasselde het verder; en wij-
waren wel jaloersch en nijdig
omdat op andere baantjes beter
tuig werd gebezigd, maar we had
den toch een tram.
Tot ons de mare kwam dat het
oud beestjenaar 't oud ijzer
verwezen was en een mazout
den dienst zou overnemen.
Die mazout?
We dachten waarachtig dat we
nu met een internationaalte
doen hadden!
Was dat toch een verandering!
Die mazoutliep lijk een
coursepeerd, was altijd op uur en
tijd. We hoorden nooit zijn borst
piepen: Puf, tuf, tuf, tuf. We
kregen nooit dien vuilen vetten
rook met brokken meer uit
de roetzwarte schouw. En we za
ten in de... kussens!
Op een slag was heel de streek...
gemoderniseerd! Tot de grofste
kerels toe hadden respect voor
den mazout. Ze dampten zoo
geweldig niet meer uit hun piip,
ze spuwden niet meer op den
vloer, ze gooiden hun bezatse niet
meer op de kussens. Als 't Winter
v/as, moest geen vuile stinkende
stoof meer in een hoek worden
gezet en 't wagentje was verlicht!
Verlicht, dat de secretaris gerust
zijn dagblad kon lezen. Met die
vette petroollampen zaagt ge niet
eens wie vlak voor u zat.
lïsel de streek was gemoderni
seerd. Wat zetels en clubser
In dien zaligen tijd gekocht wer
den, kan ik u moeilijk zeggen...
In 't eerste ging men soms eens
meê met de mazout» om in de...
kussens te zitten, en men kccht
er achteraf omdat men de ge
woonte kreeg! En bovenal nu wa
ren we gered! Op tijd en stond
konden we nu den trein halen.
In h:t door de Russen bezette ge
deelte van Berlijn geven de Russen
■werkelijk blijken van gezonde de
mocratie Wie niet werkt, krijgt
geen eten, tot zelfs de Duitsche vrou
wen, die om eten te krijgen, verplicht
zijn mede te helpen aan het oprui
men der puinen.
Naar een statistiek opgemaakt dcor
Ons trammetje haalde gelijk. e,:n Amerikaan, werden tijdens den
Zijn koppigheid had succes... Wij laatsten oorlog 1.200.000 burgers ge
mogen weerom meê aan-... hooger dood tijdens luchtbombardementen,
tarief. Mogen wij op onze beurt tegen slechts 5.000 in den ooi-log 14-18.
niet staken? 't Gaat niet! De twee atoombommen alleen eischten
Afslag vragen, schadevergoe- 105.000 en 120.000 dooden. De moord-
ding voor pijn en smerte om dadigste lucht raid was deze op Tokio
met dat oud kraam te moeten op 9 Maart 1945 die 86.000 Japanners
reizen... Aspirine te moeten bezi- doodde.
gen tegen koude en vochtigheid? In Duitschland werden 500.000 bur-
...I-s die tarief toepasselijk op .©srs gedood bit luclitbonifcardemen-
onze mazoutvan vóór den tsn, o. m. 60.000 bij drie bombarde
oorlog? toch niet op ons... bak- mentsn op Hamburg in Juli 1945;
wagentjeVan Maart 1944 tot Maart 1945 ver-
PÉ VLAEMYNCK. loor Groot-Brittanja 60.000 burgers.
vergoedingen zullen, echter niet kun
nen samenga,an met andere van rï-.u-
zelfden aard, maar In ieder geval
zal als minimum 340 fr. worden ge
trokken.
HET EIERPOEDER 13 EEN ZWARE
VERLIESPOST GEWEEST
Uit een parlemcnibu.-e vraag tn
antwoord is gebleken dat ds invoer
van eierpoediar voor ons land c. n
groote schadepost hoeft bijgebracht
Er warden namelijk in totaal 9.914
ton ingevoerd. Da gemiddelde kost
prijs toedroeg 159.310 fr. por ton. Het
werd eerst verkocht aan 160 fr. het
kgr., later aan 107 fr. Daar het geen
aftrok vond en de opgestapelde stocks
bedreigd waren, werden er 1.523.754
kgr. verkocht aan Engeland tegen
97.400 fr. per tan en 349.997 kgr. aan
Tcheoko-SIowakije aan 120.200 fr. per
ton. Het verlies is dus zeer groot ge
weest, waardoor andermaal de han
delsbevoegdheid vain onzen Staat
voor zooverre bewezen werd.
VOORSCHOT AAN DE GEMEEN
TELIJKE EN PROVINCIALE
BEDIENDEN
In arwaohting van de herziening:
der wedden van de gemeentelijke en
provinciale bedienden zal toen een
voorschot worden tacgekrand gaanrio
van 1000 tot 8000 fr. zoo zij op 1 Juli
1948 iu dienst waren.
IIET AANTAL
STUDENTEN NEEMT STEEDS TOE
Vóór 1913 studeerden aan onze
vier Universiteiten samen een 8000
studenten. Bij toet begin van den
laatsten oorlog bedroeg dit aantal
12.000; thans beloopt dit cijfer 18.000.
De Ghymnasia worden, thans be
zocht door 46 000 leerlingen, voor den
oorlog door 42.COO. Voor de tooogere
burgerscholen bedragen deze cijfers
respectievelijk 40 000 en 31.000.
Onder die studievakken hebben al
leen filosofie en letteren minder trek
dan voor den oorlog.
GEZINSVERGOEDING VERHOOGD
Dhr Troclet kondigde vervolgens
een toeslag van 20 op de familie-
toeslagen der loontrekkemden aan. De
toelagen zullen 170 fr. in plaats van
140 fr. voor het eerste en het tweede
kind toedragen; 230 fr. in plaats van
195 fr. voor het derde; 300 fr. in
plaats vam 250 fr. voor toet vierde;
430 fr. In plaats van 360 fr. voor leder
der volgende kinderen. De geboorte-
vergoedingen zullen van 1200 op 1500
fr. gebracht worden voor de eerste
geboorte, van 600 op 750 fr. voor ieder
der volgende. De weezen van vader
of moeder zullen 600 fr. per maand
ontvangen; zoo de vader gestorven is
en de moeder niet werkt,, zal die
toelage op 800 fr. worden gebracht.
De wecaen van vader en moeder zul
len insgelijks 800 fr. trekken Deze
Zondagavond 18 Oogst JJ. is, gedu
rende de afwezigheid van zijn ouders,
de kleine Ivan Geeraert uit Nleuw-
poort, zijn bed uitgekropen en in de
keuken aan 't zoeken gegaan naar
een fleschje essence voor gebakken,
dat hij ganscto ledig heeft gedron
ken. Rond middernacht echter is de
kleine zoo smartelijk beginnen te
kermen, dat een geneesheer bijgeroe
pen werd. Niettegenstaande d,e beste
zorgen, is de klein® toch Maandag
morgen gestorven.