Meer noodig dan... Whisky! Kerstboodschap van Z. H. de Paus Van Vrees naar Hoop ...öan bochten de Rape Iftieuwjaav Nieuwe bloedige Opstand in Indo-China ZATERDAG 28 DECEMBER 194S. PRIJS PER N': 2 FRANK 1' JAAR. Nr 30. KATHOLIEK WEEKBLAD VAN WESTVLAANDEREN Bureelmemen&os Beierscagendcas Wandkaienders 1947 bij SANSEN-VANNESTE Pauselijke Nieuwjaars gift van 500.000 frank aan de Belgische meest beproefde Oorlogsgetroffenen Rechtvaardigheid en Naastenliefde Grondslagen voor den Vrede AAN ON/F CORRESPONDENTEN Fransche traepen in hevigen strijd gewikkeld Herziening der verdragen moet steeds mogelijk blijven ONS KALENDER 1947 BUITENLANDSCH OVERZICHT KERSTGEBRUIKEN A HET WEKELIJKSCH Gasthuisstraat 15, POPERIXGE We zaten, als stove-kommiezén rond de kachel, ik en Fiel en nog een paar buren, 't Is maar best cat Kerstdag en Nieuwjaar zoo volop in den Winter en de korte dagen komen,... dkt breekt de eentoonigheid. En dat houdt 't gezin bijeen, zei Fiel, onze filosoof. Dat zijn feesten rond de kachel, met eigen kleur en geur. Daar komt -de kribbe bij en het... wafelijzer. Maar, zei Fiel, men is bezig die feesten te... mekaniseeren, te ma- tcrialiseeren, te veramerikanisee- ren. We keken op naar Fiel. Ziet ge 't niet, zei Fiel, en hij zond een gulpe pijperook naar de zoldering, ziet ge 't niet? Ge weet genoeg hoe wij Nieuwjaar avond en Nieuwjaar vierden. Nieuwjaar avond, gebuurs on dereen,... pannekoeken èn bij 't scheen een druppel oude klarenEr werd een bladje ge leid, of wat malligheid verteld.... uit 't Manneke uit de Maan of uit Snoecken dan onder de pluimen, 't Gebeurde wel dat het... twaalf sloeg als we naar huis gingen, maar nooit later; t oud jaar was om, 't nieuwe precies ingezet. Op Nieuwjaardag? Vroeg er uit en naar de kerk! Nieuwjaar gaan wenschen aan den Grooten Baas; een beetje later in den dag was onze werkbaas ons wel verwach tend... Dat was met u alzoo ge lijk met mij! T'huis kwamen kleinen en groo ten, vader en moeder een Zalig Nieuwjaar wenschen. De vogels die 't nest waren uitgevlogen, 't jong moederke bracht zelfs haar bunselkind meê. De klein sten droegen hun van-buiten-ge- leerden nieuwjaarbrief voor. Oud en jong bleef 's noens saam eten. Moest ge ergens absoluut gaan Nieuwjaren, tegen middag waart ge t'huis. Daar was 't warm en gezellig! De oorlog heeft leelijk kot ge houden in die oude" gebruiken en huiselijke gewoonten. Die ver- wenschte zegels en die ravitail leering deden 't familieleven te loor gaan. Nu hebben we nog niet eens bloem en boter en sui ker om «lukken» te bakken; en zonder lukkengeen Nieuw jaar... is 't niet, Pé? We waren, allen gelijk van die meening. Maar ze doen er waarachtig om! ginder te Brussel; ziet ge dat niet, zei Fiel. Kijkt maar... In al de winkels, waar noch suiker, noch bloem, noch boter te krijgen is, staat het nu vol... flesschen! Wijn en likeuren, Pé!... 'k stond dat gister te bekijken en waar achtig te... begapen! 't Is niet dat we aan 'n droge lever moes ten lijden vóór den oorlog, maar nu... 't is een echte zondvloed: Klaren, Cognac, Rhum, Triple- Sec, Sherry-Brandy, Whisky en nog wel twintig andere variëtei ten. En wijn- Fransche wijn, Al- gerij nsche, Portugeesche wijn, schuiipwijn en wat weet ik nog meer. Dat wordt toch ook inge voerd, meen ik en 't oude en... noodige blijft buiten. A We worden veramerikaniseerd! of verengelscht, 'k durve niet zeggen... verduitscht! Ik kan verstaan dat onder den oorlog de soldaten nog zoó opge zweept waren en nog zoo... dol stonden als de flesch was aange sproken. 't Spel duurde jaren en niet te verwonderen dat door de soldaten de «vrede» ook... in de flesch werd gevierd, 't Was niet alleen V »-dag, want al de let ters van den ABC gingen al vie ren voorbij. En maanden aan een stuk bleven die Amerikanen en haze, een groote diner in een hotel en een nachtfeest met al die flesschen en de leute die er uit leekt. Daar hebt ge 't! En Nieuwjaarsavond zal 't spel opnieuw beginnen; van nu reeds ziet ge affiches, ziet ge berichten; van nu reeds hebben sommige sociëteit j es hun leden uitge- noodigd, zelfs de dames! Nieuw jaarmorgen gaan ze dan, of wag gelen ze naar huis, of worden naar... bed getaxied! Nieuwjaar is voor dit soort menschen een drinkgelag, niet langer een fa miliefeest. Die menschen zijn to taal vermaterialiseerd!... Bezoek aan eigen ouders? Misschien in den' laten avond als ze maar zelf niet verwacht worden op een nieuw gelag... De kleinen, zoo er al zijn, mogen wachten met «hun» Nieuwjaarbrief tot... 's middags, want hij of zij of allebei slapen nog! Wat vreugde kan het bij kinders verwekken, die weken lang aan hun Nieuw jaarbrief» tobden, te zien dat... vader dien vaak uit zijn oogen vaagt en gaapt en voor 't overige zuur en nukkig is. Zoo viert men jaar-uit jaar- in,... en gaat het echte familie leven te loor. Fiel zweeg en we bekeken me kaar, al de stove-kornmiezen! Dat vreemd goed dat met den oorlog alhier overwaaide... moderniseerde een deel van ons volk; 't is zoo Fiel! Laat ze weer tot bezinning k»men, antwoordde Fiel, maar we moeten een handje toesteken door ons eigen voorbeeld en... Pé moet daarover schrijven. We beginnen wij 't nieuwe jaar, vroeg in ae kerk, met een Nieuwjaar te wenschen aan On zen Lieven Heer. We gaan daar verder mee komen dan met een whisky-avond en -nacht. We zul len ln 't jaar O. L. Heer meer noodig hebben dan de flesch! Zalig Nieuwjaar!... naar eigen Vlaamsche traditie! cit)e wenschen ome beters en lezeressen een Salicj en §eltthhicf Ter gelegenheid van het Kerstfeest heeft de Paus Mgr Cento, apostolisch nuntius te Brussel, er mede toelast, aan het Belgisch episcopaat een som van 500.000 frank te overhandigen, voor de meest beproefde oorlogs getroffenen, en vooral voor de kin deren. Gezien den grooten nood van de verwoeste gewesten der Ardennen, heeft kardinaal Van Roey toesloten deze vortselijke gift bijna geheel aan de bisdommen Luik en Namen toe te wijzen. Mgr Cento heeft ook, ln naam van den Paus, aanzienlijke sommen over handigd aan den bisschop van Lu xemburg, voor de oorlogsgetroffenen in zijn bisdom, en aan de vatikaan- sche missie in België, voor de Duit- sche krijgsgevangen, vooral de zieken, die in België vertoeven. PÉ VLAEMYNCK. Z.H. PAUS PIUS XII iimiumiffliiumiwuuHuuiisiinufUii!iuiiuuiHUUiiii!> Tijdens den jongsten oorlog liet de Fransche Regeering Pétain Indo-Chi na door de Japanners bezetten, en ging in op de aanspraken en eischen van Siam. Van dan af won de auto nomistische beweging Viet-Minh veid en werd ze door de Japanners, die hun leuze Azië aan de Aziaten wilden doorvoeren gesteund. Toen de Japanners kapituleerden verjoeg de leider der Viet-Minh, Ho- Chi-Minh (een communist die in Rus land en China zijn opleiding had ge noten) den Annamitischen Keizer en vormde een eigen Regeering te Ha noi. Hierop rukte Tonkin zich even eens los van Frankrijk. De Fransche troepen grepen dan in en gedurende den winter werd een harden guerilla-oorlog gevoerd tus schen de Fransche en de Viet-Minh- troepen. Ten slotte kwam het op 5 Maart jl. tot een akkoord waarbij Frankrijk de Viet-nam-republiek er kende als vrijen staat, deel uitmaken de van de «Fédération Indo-iChi- noise. en van de Union Fran- Caise. Moeilijkheden bleven wel niet uit. De Viet-nam wilde meer en meer vrijheden die de Franschen haar niet wenschten te geven. Donderdag der vorige week heb ben de Viet-nam-troe-pen op het on verwachts nu de Fransche troepen en bevolking aangevallen. De eerste aanval werd ingezet te Hanoi maar nam weldra uitbreiding zoowel over Annam als ln den Tonkin. In en om verschillende steden wer den en worden nog harde gevechten geleverd. De Viet-nam-troepen zou- Engelschen in ons land. En we dm er naar verluidt een 30.000 man namen een beetje van die ge woonten over, Pé, samen met de Jeeps en de zware vrachtwagens... gemekaniseerd worden we en ver materialiseerd: na ons is het toch gedaan! Oorlogs-zottigheid! We zagen nog niet best waar onze Fiel naartoe wilde. We praat ten over en weer om al die filo sofie van Fiel te laten bezinken; 't was bijna te veel wijsheid in één keer. Fiel klopte zijn pijp uit op de neuze vaji zijn schoe, stop te een versche... 'k Doe voort, zei hij, want lk ben aan 't zielke van mijn be toog. ...Vermaterialiseerd, beweer ik. Hebt ge gezien wat er van Kerstdag geworden is bij een deel flierefluiters? 't Kribbeke?... Nee, een kerstboom,... nee... maar 't kerstmanneke, zooals er bij dozijnen zitten in ons oud-man huizen! Een kerstmanneke, een Daar het Woensdag aanstaan de 1 Januari, NIEUWJAAR is, wordt er natuurlijk in onze druk kerij NIET gewerkt. We vragen dus DRINGEND onze Heercn Correspondenten te willen EEN DAG VROEGER ALS NAAR GEWOONTE hun eopy in te sturen. Alle sport- vcrslagen moeten ons den Dins dagmorgen toekomen. Wat den verkoop van ons blad betreft, daar doen zich geen wij zigingen in voor. We verschijnen ais naar gewoonte. We rekenen er op dat onze HH. Correspondenten dit verzoek zullen in acht nemen en bene vens onzen welgemeenden dank, wenschen wij hen ook een ZALIG EN GELUKKIG NIEUWJAAR. De Redactie. sterk zijn en beschikken over oorlogs materiaal dat de Japanners er heb ben achtergelaten. Naar verluidt zou den zelfs Japanners met hen mee strijden. De Fransche tegenaanval liet niet lang cp zich wachten. De Viet-nam president Ho-Chi-Minh nam echter de vlucht voordat zijn residentie dooi de Fransche troepen werd bezet. Het vreeselijke van dezen strijd is dat de Viet-nam-troepen niet alleen vechten tegen de Fransche troepen maar eveneens de Fransche bevol king die onder hun handen komt uit moorden en hierbij beestachtig te werk gaan. Ook Chineezen moeten het entgeiden. Aldus werden 29 Fran schen vermoord, waaronder 11 vrou wen die voor het oneerendeel werden verkracht en gemarteld. Bij sommige Franschen werden de oogen uitgesto ken met dolken die men in de oog holten liet steken; Bij anderen werd het hart uit de borst gerukt. Talrijke slachtoffers werden de handen op den rug gebonden en zoo werden zij met knotsen doodgeslagen; anderen werden met dolken neerge stoken, de tanden uitgerukt of de hals overgesneden. Da Fransche Commissaris van de Republiek, dhr Sainteny, werd bij een Viet-nam-aanval gewond. De Fransche Admiraal Thieffry d'Argenlieu, Fransch Hoogcommis- saris voor Indo-China, vertrok Zon dag jl. per vliegtuig naar Indo-China. Er is smaak dat de Fransche Gene raal de Tassigny eveneens naar dit nieuwe strijdveld zou gezonden wor den om er het bevel te nemen over de Fransche strijdkrachten. Dinsdag jl. heeft de H. Vader via radio-Vaticaan een Kerstboodschap uitgesproken, waarin Hij zich niet enkel tot den individueelen mensch maar ook tot de regeei-ingen richtte om hun te vragen dat een vrede op rechtvaardigheid en naastenliefde gegrondvest, zou opgebouwd worden. De Paus begon met vast te stellen dat een wijde afgrond gaapt tusschen de verwezenlijkingen van vandaag en de verwachtingen van gisteren. De Kerk, zei Hij, wenscht niet tus schen te komen in louter aardsche betwistingen, doch de Paus acht het aan zich zelf verplicht - zijn vrees kenbaar te maken en te bidden. Wij willen geen kritiek oefenen doch wel opwekken. Wij willen ons on waardig achten van ons mandaat, indien wij, om gevaarvolle interpre taties te vermijden, aarzelen datgene te doen, wat onze plicht ons voor schrijft. Geen enkel veto-recht kan gelden tegen het voorschrift van Kris- tus: «Gaat en handelt». «De vrede komt slechts met de grootste traagheid ter wereld, zoo' vervolgde de Paus. Wat blijft er nog over van het Atlantisch Handvest?»... STAAT VAN ONZEKERHEID MOET VERDWIJNEN Na gezegd te hebben dat groote ge bieden van den aardbol in onzeker heid verkseren over hun toekomst, noodigt de H. Vader de regeeringen die het lot van de wereld in handen hebben, het volgende te overwegen: De allereerste voorwaarde om het streven der volkeren tegemoet te ko men en om gevaarlijke internationa le spanningen uit den weg te ruimen, is dat gij U zoudt beijveren den hui- digen toestand van ondraaglijke on zekerheid te doen eindigen door een definitieve vredesregeling voor alle landen. Het Italiaansche volk heeft tot dus ver weergalooze bewijzen van weer standsvermogen geleverd maar het heeft thans die uiterste grens hiervan bereikt. De diepe verslagenheid en verwor ding, waarin de menschheid geduren de de oorlog is gestort moet worden te boven gekomen door een moreel onaanvechtJbaren vrede, een vrede die den geest van gerechtigheid op zijn vroegere eereplaats stelt.De Paus stipte aan dat de vredesverdra gen de mogelijkheid tot herziening hunner bepalingen moesten open la ten. VERTROUWEN IN DE TOEKOMST DER KERK Hij maakt hier tevens een toespe ling op de aanvallen welke te Rome tegen zijn persoon worden gevoerd. Vervolgens wijst Hij op de dringen de noodzakelijkheid van een groo ten terugkeertot de beginselen ver vat ln de boodschap van Bethlehem. Geen enkel Kristen mensch heeft hei recht den moed te laten zakken in den strijid tegen het anti-godsdien stige vloedgolf van het huidig oogen- blik. Welk belang kunnen voor ons de door den vijand aangewende me thodes en wapens hebben? Niemand zou te verontschuldigen zijn, zoo hij steeds de armen zou kruisen, het voorhoofd buigen en van schrik staan te beven.- Het is nog altijd dezelfde strijdwijze, die tegen de Kerk gevolgd wordt: «den herder zoeken te tref fen om de schapen te verstrooien De Kerk vreest echter niet voor zich zelf. Zij vreest slechts het verlies van een al te groot aantal zielen. Heden ten dage, evenals gisteren, en even als morgen, zullen al de pogingen om de Kerk te verbrokkelen zonder uit slag blijven». De H. Vader wijdde het slot van Zijn toespraak aan den hongersnood die in vele landen van de wereld heerscht. Hij bracht hulde aan die genen welke zich ingespannen had den om den nood te lenigen en Hij vroeg dat zij, die dit werk van m ensch- lievendheid op zich genomen hadden, niet zouden verflauwen in hun ijver. Tot slot gaf Hij Zijn Pauselijken Zegen. zal aan alle Lezers gezonden worden met het eerste nummer van 1947, 't zij Zaterdag 4 Ja nuari. Zoo krijgen alle nieuwe Abonnenten ook een wandka- Iender. Overal in de wereld zijn er oude kerstgebruiken die in eere gehouden worden. In Sicilië speelt men met den doedelzak La Caramella voor het beeld van de H. Maagd. KOUDE WIND UIT HET OOSTEN Wanneer we bij dit jaareinde gaan nadenken over het inter nationaal gebeuren, dan herinne ren ws ons de gedrukte atmos feer waarin het jaar 1946 zich aanmeldde. Te Moskou was juist de Kerst conferentie der grooten afgeloo- pen, en die voorspelde niet veel goeds. Het was alsof een ijzige wind uit Siberië over het vaste land van Europa blaasde. De conferentie van Moskou stond inderdaad nog in het fee- ken van de optimistische Roose- veltpolitiek, die geloofde dat Rus land eindelijk tot goede gevoelens was gekomen en dat de Sovjet- Unie voortaan als een betrouw bare en normale partner in hei internationaal spel kon worden beschouwd. Op het Kremlin had de Britsche afvaardiging dan ook moeten on dervinden dat dhr Byrnes toe schietelijker was tegenover ka meraad Molotov dan tegenover dhr Bevin. Men schreef overal dat Rusland en Amerika op weg waren een accoord te sluiten achter den rug van Engeland weg. Ook voor ons land teas dit een treurige periode, want indien En geland ooit door Amerika in den steek gelaten werd, dan betee- kende dit voor ons vroeg of laat een Sovjetheerschappij waarnaar wij nu eenmaal niet kunnen ver langen. Zoo kwam o.m. het geval van Iran, waar de provincie Azerbeid- jan zich wilde losrukken uit het staatsverband, om vroeg of laat door Rusland te worden opge slorpt. Amerika liet toentertijd betijen, wat practisch beteekende dat het Engeland aan zijn eigen lot overliet in een gebied dat voor het Britsche Commonwealth van het allergrootste belang was. Amerika was optimist en Ame rika was oorlogsmoe. Rusland profiteerde ervan: 1) om zijn eigen macht reusachtig uit te breiden, en 2) om Amerika en Engeland van elkaar te verwij deren: divide et impera verdeel en heerscli. Die stemming zou, gelukkig, veranderen. PARIJS EN FULTON Toen Engeland gewaar werd waar het naartoe ging, schoot Winston Churchill weer in zijn vuur. Hij die vanaf 1933, met een profetisclien blik, den oorlog te gen Hitier voorzien had, maar haar wien toentertijd niemand had willen luisteren, voorspelde nu nogmaals waaraan de wereld zich te verivachten had, indien Amerika voortging met het com munisme te spelen. Van een verlof dat hij in de Vereenigde Staten doorbracht, maakte hij gebruik om aan de Universiteit te Fulton een gewel dige en bijtende rede tegen het communisme uit te spreken. Hij bezwoer Amerika en Engeland nauw samen te blijven werken en zich krachtdadig tegenover Rus- Idnd, dat alleen de taal van de mücht verstond, aan te stellen En Churchill vond gehoor. De Amerikaansche openbare opinie zwenkte. Radio Moskou nam nu natuurlijk de praatjes van Goebbels over en schold den Brit- schen staatsman voor een onver antwoordelijke oorlogsstoker, juist zooals Hitier hem kort te voren nog voor een dronkaard had uit gemaakt. Ondertusschen kreeg dhr Byr nes op de vredesconferentie te Parijs ook ruim de gelegenheid te ondervinden dat er met de Sov jets geen land te bezeilen was. Op alles wat Groot Brittannië of Amerika voorstelde, had Molotov maar één ivoord: neen! Het ivas neen over Trieste, neen over het vredesverdrag met Italië, neen over Oostenrijk, nèeti over de Balkanlanden, neen over de Donauscheepvaart. Altijd maar neen, neen, neen. Weken aan een stuk iverd er getobd en de verslagen over de vergaderingen der conferentie geleken meer op legerbulletins dan op berichtgeving over een vredesconferentie. De schaduw van den derden wereldoorlog gleed over de wereld- Zoodanig ivaren de Angelsak sische ministers ontgoocheld men mag haast zeggen verbitterd dat én Byrnes én Bevin, wan neer zij in hun land terugkwa men, regelrecht naar de micro gingen om aan de bevolking van hun land duidelijk te maken dat het zoo niet verder ging... Intusschen had men in Cana da de beruchte zaak van de atoomSpionnage ontdekt, waaruit bleek dat Sovjet-Rusland, spijts alle vriendschapsbetrekkingen, er op uit loas alle militaire geheimen van zijn bondgenooten afhandig te maken en het politiek apparaat der beide Amerikaansche repu blieken te ondermijnen. Binst diezelfde periode klonken ook wilde geruchten uit den Bal kan. Tito stelde zich aan als een echte vechtersbaas en in alle landen onder Sovjetbezetting werd een echte vervolging tegen alle niet-communisten ontketend. Al deze elementen hadden voor gevolg dat de openbare opinie in Amerika totaal omsloeg. Waar wij tijdens de maand Augustus een vriend ontmoetten die uit Rome kwam en die ons vertelde dat men hem aangeraden had vóór het einde van Septem ber terug te zijn, omdat men op meer dan een ambassade vertel de dat Rusland binnen kort zou aanvallen, daar spraken wij ein de September met een kennis die uit Amerika kwam en die ons ver telde dat iedereen in de States sprak over een preventieven oor log, die men loei zou moeten voe ren .om te voorkomen dat Rus land het spel van Hitier zou her halen. IN HET TEEKEN VAN DE ATOOMBOM Zoo groeide de internationale toestand steeds scherper en schei- per toe. Amerika waakte jaloersch en grijnzend over zijn atoomge heim, richtte in de eene helft van de wereld overal steunpunten in, van waaruit het de andere helft kon bombardeeren. Te Bikini en in de zandwoestijnen van Nieuw- Mexico werden de nieuwgevonden wapens beproefd, verbeterd en aangepast. Steeds zwaarder en sneller vliegtuigen werden ge bouwd. Intusschen organiseerde Rus land koortsachtig zijn Oostersch blok en drilde de volkeren uit zijn wingewesten. Het werkte een vijf jarenplan uit, dat er vooral op berekend was de oorlogsindustrie op te voeren en voerde alle fabrie ken van belang, met machines en menschenmateriaal, weg naar het Oeral-gebied. Op de debatten van het veilig- heidscomité bleef Rusland stug op zijn vetorecht staan, waardoor het elk waarlijk vredesinitiatief bleef sdboteeren. Op alle internationale confe renties teekende het Oostersch blok zich scherp af. Maar ook de Atlantische volkeren bleven niet meer bij de pakken zitten. De Engelsche en Amerikaansche le gerstaven hielden gecombineerde- besprekingen en na een inspectie reis van verschillende weken, kon Montgommery verklaren dat het Britsch gemeenbest thans op el- ken defensieven of offensieven oorlog whs voorbereid. De gedachte aan een onvennij- delijken derden wereldoorlog werd sterker en sterker... zoodanig dal nu én in Amerika én in Engeland stemmen opgingen om te protes teeren en te zeggen dat het de houding der Angelsaksers was E reis van Brussel naar bach- |fe?i de kupeis altijd ver, maar I moederziel alleen in een wagen met een centimeter ijs tegen de ruitjes lijkt alles nog veel verder. Je hebt enkel de wanne ge zelligheid van je pijp en de matige lauwheid van een chauffagebuis om je wat op te knappen, en je bladert zeer verveeld in een tijdschrift; kwestie van de tijd dood te krijgen. Morgen Kerstmis! Je begint een kerstverhaal te lezen en hebt veel zin om het al dadelijk ver van je "weg te gooien, je weet immers bij ondervin ding dat je weer eens mooie leugens aan het lezen zijt en dat de dag na Kerstmis voor je weer even grauw als alle andere om het hoekje van de nacht zal komen gluren. Maar kijk, hier heb je toch een mooi plaatje... Ruischende engels, blinkende ster, teerluchend kindje, Maria, blij-geluk- klg, bezorgde Sint Jozef, warme adem van os en ezel, knielende herders... Dit ware beeld is veel schooner dan duizend leugensprookjes. Ik kijk toe... Hoe heerlijk die stoere koningen, die kwamen van verre en afstand deden van alle macht. Hoe ontroerend de machtige gestalte van Melchior in stille aanbidding voor het Kindje. Schijnt de trein nu niet te vertra gen? Lichtjes flikkeren door de ruiten, rood, groen en geel, en dan de witte klaarte van een station. De schorre stem van een garde roept over het perron een onverstaanbare naam en dan... schuift de deur van mijn coupé open. EN gouden kroon, met smarag- dsn en robijnen, een breed openwaaiende mantel met pur peren gloed, en de zachte reuk van zuidervruchten. Ik sta ver baasd recht en mompel: Koning MELCHIOR Maar, vooraleer ik goed weet iaat er gebeurd is ligt mijn hand in de zijne en zitten wij tegenover elkaar, ieder in een hoekje tegen de ruit. Wat is het koud bij jullie in Vlaanderen zegt hij met een vreem de tongval, en hij wrijft met zijn hand de lange ijskegels uit zijn wit ten baard. Ik zou iets willen zeggen, maar mijn tong ligt als vastgevroren in mijn mond. Monkelend diept mijn reisgezel een meerschuimen krompijp uit zijn man tel op, stopt ze peinzend en een wolk met een reuk als wierook naar mij toeblazend vervolgt hij: Ja, ieder jaar maken wij een reisje naar een of ander land om er Kerst mis te gaan vieren. Dit jaar ben ik maar alleen, mijn vriend BALTAZAR, kan niet tegen uw klimaat, kwestie van zijn rhumatisme en GASPAR... hij wijfeit even en veelbeteekenend kijkt hij mij aan: Je zijt toch geen krijgsauditeur zeker? Nu moet ik toch luidop lachen en schud heftig met het hoofd van nee. Mijn zwarte vriend zou mij zeer graag vergezeld hebben, maar hij was bang van mee te komen naar het land der superepuratie...* Toen dacht ik een tijdje na en 'k vroeg: «Is hij rijk, je vriend? Zeer rijk, hij bezat uitgestrek te landerijen en duizenden waren zijn onderdanen. Zonder aarzelen zei ik toen: Dan had hij gerust zonder vrees kunnen meekomen. Dit land is er een, o wijze, waar iemand die een brood steelt uit honger met veel la waai tot schande van iedereen naar het politiebureel wordt gesleept, maar wie heele steden in oorlogstijd liet verhongeren kan rustigjes met het opgestreken geld in Zwitserland aan wintersport gaan doen. V/ie om vrouw en kind in het leven te hou den Duitsche cantines ging uitbor stelen kan de Kerstster van uit een gevangeniscel begroeten; maar wie mülioen verdiende met smokkelen kan met nieuwe Packards over de Vlaamsche wegen snorren. Wie zich ging baden in champagne en zijn pijp aanstak met een briefje van honderd, wijl het kind van zijn buur man een tering opdeed van honger... Luister, onderbrak de wijze, mijn vriend was niet enkel machtig hij ivas ook goed en rechtvaardig... zou er dan een plaats in dit land voor hem geweest zijn? «Neen, zei ik, wij hadden hier ook een wijze en goede Vorst, hij liuiode een sprookjeprinses uit het Noorden en zegen kwam er voer al zijn onderdanen... s> «Ja, maar volgens persagent schappen vermoordde hij zijn vrouw in de bergen en schond hij den eed aan het land gezworenl Geloof mij, vorst, en ik trok geweldig aan mijn pijp IJzerblomme om mijn woorden nog meer kracht bij te zetten dit land wordt ge knecht door een vuurroode minder heid, afstammelingen van Herodes, die je den weg zouden vragen naar icat schoon is en goed, om het- dan te kunnen vermoorden... Zoo onze ko ning, liever dan zijn pijn te laten ver zachten door de liefde van een meisje uit ons land, zoo hij ons hier allen had laten uitmoorden en hij naar partys in Engeland was geweest met vrouwen van alle allooi en, zonder ermee te trouwen, dan zou hij hier de deur niet hebben gekregen! 11 Toen keek Melchior star voor zich uit en hij mompelde: nis dat Vlaan deren? Maar ineens dacht ik op de zeer vele menschen voor- wie Kerstmis nog meer is dan een réveillon en schui ven van voeten over een dansvloer bij schreeuwende jazz-muziek. De Wijze uit het Oosten scheen mijn gedachten te raden, en met een milde stem monkelde hij mij toe: Hebben jullie dan niets te vragen aan het Kerstekindje, wellicht zou Het het nog eerder geven als ik het voorstelde. lk keek diep in de oogen van den ouden goeden man en er lag zooveel teerheid en gulheid in, dat ik moedig begon en immer voortging met zeer veel dingen te vragen. Ik sprak hem over de zieken van de sana die met brandende oogen vol verwachting naar het opstellen der kribjes had den gekeken... Van de moeder van den weerstander, die voor volk en vorst ivas gesneuveld, die thans een zaam schreide en zeker bereid zou worden gevonden om de hand te rei ken aan de kindjes van den zwar ten die om pekelzonden in een kamp zit... Van de vele jonge menschen die ik ken, en die onder een lachend ge-- zicht zooveel vliemende pijn verbor gen houden... Van de ontelbar en die hunkeren naar wat warmte en iaat liefde Misschien zou het Kerstekindje lieh wel wat troost en zegen willen bren gen... en wat ivarmte van de ster? De oude man knikte almaardoor... Er schenen stralen te springen uit zijn gouden kroon die als een aureool rond zijn hoofd schitterde... Ik had hem nog zeer, zeer veel din gen willen vragen maar plots scheen hij als weg te glijden,... vertraagde de trein nu weer niet? 1CHTJES als een sterrenregen voor de vensters. Een korte stoot... Ik grabbelde naar mijn i.valies. Toen ik nog op de treeplank stond zette de trein zich al in bewe ging... Blinkende ruiten... een rook pluim naar den hemel... en van ach ter een roze-rood licht... Een zware valies? vroeg de baanwachter toen ik aan het reeds geopend barreel kwam. lk gaf hem zwijgend mijn kaartje en keek nog even om... Wacht je nog op iemand? Rook je vroeg ik, en ik reik te hem mijn étui over. Verbaasd nam hij een sigaar. Koude Kerstmis, hé, Mijn heer... «Ja, maar mocht hij goed zijn en warm voor vele menschenharten Toen stapte ik peinzend de hard- gevroren landweg op... die de aanleiding zou geven tot een nieuwen oorlog. In de Vereenigde Staten was het dhr Wallace. Staatssecretaris voor den handel, die in een fa meuze rede verklaarde dat Ame rika den oorlog wou uitlokken, terwijl het in Engeland enkele Labourafgevaardigden waren die in opstand kwamen tegen de bui- tenlandsche politiek van Bevin. Wallace verweet Byrnes dat hij de toekomst van de V.Sop het spel zette, door het oorlogszuch tig spel van het Britsch imperia lisme mee te spelen, terwijl de Labour rebellen hun minister en partijgenoot verweten dat hij volledig in het zog van het dol lar-imperialisme ging varen. Bei de protestanten prezen dan ook een meer Amerikaansche, respec tievelijk meer Britsche buiten- landsche politiek aan. De rollen leken dus, bij het ein de van dit jaar totaal omgekeerd. In plaats van een kreet om een heid, tegen het Sovjetgevaar, klon ken thans verschillende roepen om een meer afzonderlijke en meer tegemoetkomende houding tegenover de roode dictatuur. DE DAGERAAD VAN DEN VREDE? Wat er nu achter de schermen en in de gesprekken tusschen vier oogen allemaal gebeurd is, weten Wij niet. Is Rusland terugge schrokken voor de bedreiging van een preventieven atoomoorlog of heeft het de grens van zijn eigen bluf en weerstandsvermogen over schreden, wij loeten het niet. Een zaak staat nochtans vast en wij hebben ze in onze jongste artikels duidelijk onderlijnd: Rus land heeft een goed stuk van zijn aanstellerigheid verloren en op veel punten waar het in Juli te Parijs nog onhandelbaar was, thans volledig gecapituleerd en de eischen der Angelsaksers inge willigd. Dat was natuurlijk een reuzen stap vooruit op den weg naar de liquidatie van den tweeden we reldoorlog. De groote vooruitgang die echter tijdens de jongste U.N.O. vergadering te New-York werd gedaan, was de positieve wijze waarop het probleem van de ontwapening werd aangesneden. En ook daar heeft Rusland nu eens afgezien van zijn eeuwig en hervig stokken in de wielen steken. O zeker, het is nog maar een schuchter begin en we herinneren ons nog al te goed den optimis- tischen toon die op de ontwape ningsconferenties na den eersten wereldoorlog werd aangeslagen om nu al te hoopvol te zijn, want de schoone woorden die 25 jaar geleden gesproken werden, heb ben niet verhinderd dat millioe- nen menschen een kwart eeuw later den dood zijn ingegaan. En toch moeten wij gelooven in de toekomst, en met Minister Bevin hopen dat de conferentie van New-York eindelijk de da geraad van den vrede ie. EN 1S47? Met die meer opgeluchte ik zou haast zeggen met die Kersi- misstemming, gaan wij dus het nieuwe jaar binnen. Vrede is er op deze ivereld nog niet, er wordt nog bloed vergoten in China, in Indo-China, in Palestina, in In- die, in Iran, in den Balkan... En achter dit alles woedt den belan genstrijd tusschen de grooten de zer aarde. 1946 eindigt op een blijdere noot en de Kerstnacht van alt jaar zal ons stralender toeschij nen dan de Kerstnacht 1945. Maar laat ons niet te vroeg victorie en vrede roepen, want 1947 kan nog heel wat verrassin gen brengen. In Maart a.s. immers zullen de vier Grooten het statuut van Duitschland bepalen. Dat kan nu een vat vol gevaren worden, want toegeven of ontkennen, maar het is duidelijk dat Oost en V/est se dert Duitschland's onvoorwaarde lijke capitulatie, elkaar de gunst van het Duitsche volk betwisten. Nu is het goed te verivachten dat Rusland mordicus de Duit sche Oostgebieden blijvend in zijn bezit zal willen houden. Da Sovjets hebben die gebieden im mers al volledig als Sovjetgebie den ingericht. Anderzijds blijkt van nu al dat de Duitsche bevol king van het communisme niet weten wil en dat het anderzijds van nu al besloten is geen vrede te willen aannemen waarbij Duitschland verminkt wordt. Men zou nu natuurlijk kunnen probeer en Duitschland, icgc.i heel zijn wil in, een dictaat op ie drin gen, maar dan zou ae reactie eensdaags nog veel erger zijn dan-het met het naüonaiu-sccia- lisme geweest is. De Russische inschikkelijkheid te New-York kan nu goed ingegeven zijn door de speculatie dat de Angeisaksers dan in Maart '47 te Moskou in schikkelijk zullen zijn. Dit is ech ter weinig te verwachten, want wie Duitschland wil verminken, zal Duitschland's vijand zijn. De Angelsaksers zullen dus vermoe delijk alles doen ivat ze kunnen om Duitschland in de Wester- sche sfeer te krijgen. Tenware Rusland plots weer aan politiek opbod zou doen, want ook voor hen is het van belang Duitschland aan zijn kant te hebben... Zoo zien we dat we met nog niet al te veel betrouwen het nieuwe jaar mogen ingaan. De Kerstvrede is op de wereld nog niet neergedaald, want vre de is in den grond liefde en zoo lang de volkeren elkaar niet waarlijk gaan begrijpen, zullen ze elkaar niet beminnen, zal er geen vrede zijn. Laten wij dan alvast hiermee beginnen en het Kerstekindje vragen dat het de harten en geesten der verantwoordelijke staatslieden komt verlichten en verwarmen. V. WESTERLINCK. BESTUUR EN REDACTIE: Sansen Gebroeders Gasthuisstraat 19, Poperinge Telefoon 9. Postehcck 47.63.60. ABONNEMENTSPRIJS VOOR: België (bot Nieuwjaar)2,frank. Belgisch Congo 3,fr. p. week. Frankrijk 4- Holland 3,fr. p. week. Andere landen 3,50 fr. p. weck.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Wekelijks Nieuws (1946-1990) | 1946 | | pagina 1