Zij hebben het niet gehoord
ll
I
Geen scheuring in de C.V.P,
Het Failliet yan het Frans Imperium 1
Z. H. de Paus President Truman
bekend gemaakt
HBj zc?S
herrijzen
De Catastrophale Droogte
Briefwisseling tussen
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN WESTVLAANDEREN
IN 'S LANDS BELANG:
>1
BUITENLANDS OVERZICHT
0
MET ZETEL EN AL HET
VLIEGTUIG UITGEWORPEN
AAN 800 KM. PER UUR
TREINRAMP IN CANADA
37 Doden.
BEELDHOUWWERK
UIT ANTHRACITE
ONZE UITGAVEN:
4
ONZE BURELEN:
i
i
NA DE ONTPLOFFING TE CADIX
Veestapel ernstig bedreigd
.Koeien met ettelijke kgr. aarde in de maag.
2’ JAAR. Nr 35.
HET VLIEGTUIG TER REDDING -
Naar samenwerking tussen
Vatikaanstad en het Witte Huis
Duurzame vrede kan slechts cp
christelijke beginselen steunen.
I
Omliggende
gj
NIEUW:
■m
nieuw statuut
uit
te
ABDEL KRIM
•men
’t Wit-Gele 'Kruis» eens ko-
er
zo
PÉ VLAMYNCK.
keer bln-
om
Al wal van Mat rena te Cadix
1 I
Rocselare-Ieper-Mcencn.
4 4 Vcurne-Nieuwpoort-Diksmuide?
4 Poperingc-Icpcr-Wervlk.
medesleurcn,
t acr legen-
dat de bestaande organisa.ies zich
moellijz aanpassen aan het rythnie
van deze tijd, dan kan men neg
ZUlX
OCX
betalen? Pastoors en
Op deze foto ziet men de stoute B.
Lynch, die over zijn hoofd een soort
deklap heeft toegchaaid, om hem te
gen de luchtdrukking te beschermen
bij het wagen van de grote sprong.
Naar verluidt zal de R.A.F. dit soort
toestel aannemen.
een hospitaal en een paap
weken geleden »o deerlijk tocgrtakrhl weed bij de enijdvlllug tlia aiUt
aldaar In een uiijncudepvl ivordec<
Roeselart, St-A!fonsu»straat 12.
leper, G. de Stuersstraat 4.
Poperinge, Gasthuisstraat 19.
Veurne, Noords: raat 14.
VVervik, Kasteelstraat 23.
Nieuwpoort, Langestr. <M. Dunton).
■1
Hr Attrl Brown. Brits beeldhouwer,
heeft hier een grote brok anthracite-
Icolcn gebezigd om er een mljnwer-
kershoofd uit te beitelen. Gezien ko
len* en bijzonderlijk anthracite zo
gemal.keli jk a (brokkelen heeft de
beeldhouwer zich moeten bedienen
v-n allerlei speciale werktuigen tot
zelfs een gewoon scheermes toe. Hier
zien wij de beeldhouwer de Metste
hand leggen aan zijn prachtwerk.
De 29-jarige Ier, Bernard Lynch,
heeft cp 29 .Aug. jl. de grote spreng
gewaagd. Een Gloster Meteor met
reactiemotoren, had hem duizende
meter hoog gebracht boven de ko
renvelden van Oxfordshire. Aan een
snelheid van circa 800 km. per uur
werd hij dan met zetel en al uit het
vliegtuig geschoten Met een val
scherm wist hij dan behouden cp
de grond terug te kernen. Het is voer
de eerste maal dat een mens uit een
vlieg.uig is uitgeworpen. ]t is j. meesM zo_
Het gebruikte toestel werd uitge
vonden door de Hr James Martin,
hoofd van de Martin-Baker vliegtul-
genfabrieken, ten einde aan piloten
Onder den titel Ons weren,
maar IN de Partij drukten wij
verleden week het slot over
van een artikel uit Het Han
delstad dat we onze Lezers
wilden mededelen omdat wij er
volkomen mede instemmen.
Ook De Standaard t
uiting van zijn instemming in goedkeuren.
die houding, en verder hande- Alwie die proef heeft meegemaakt,
lend over cue kwestie van over- zal er voor bedanken een tweede
groot belang, schrijft dit blad maal dat straatje zonder einde in
in zijn nummer van Woensdag te slaan.
27 Oogst als volgt: We weten aan de andere kant dat
er op dit ogenblik in Vlaanderen
duizenden mensen zó verbitterd zijn,
dal ze in hun nihilistische verbitte
ring bereid zijn tot de grootste
dwaasheden en zelfs tot de grootste
antlvlaamse misdaad die men bcc.cn-
ken kan: het aansluiten bij de com
munistische partij.
Dat die misdaad eerst en vooral
antichfistelijk is, hoeft geen betoog,
maar dat het ook In Vlaams en in
Nederlands opzicht een misdaad is,
zal niemand loochenen die zijn pesi-
in de richting, die wij wenselijk ach
ten.
We zullen daarvoor geen chantage
middelen hoeven te gebruiken, v.e
zouden trouwens die oneerlijke mid
delen niet willen gebruiken.
Wij vertegenwoordigen in Vlaan
deren en dus in België een gewel
dige kracht.
De anti-Vlaamse repressie heeft
die kracht vertienvoudigd. Men. hei it
gemeend Vlaanderen machteloos te
kunnen maken en die poging is to
taal mislukt.
Eer het twee jaar verder Is. staat
het Vlaamsgezinde element in Vlaan
deren sterker dan het ooit in het
verleden'geweest is.
Als we ons niet gaan afzonderen,
ens zelf niet machteloos in een hoek
je gaan stellen, maar moedig en met
opteheven hoefd de plaats gaan in
nemen, waarop we recht hebben, zijn
wo weidra opnieuw de motor, die de
Beweging een nieuwe impuls geeft,
krach.iger dan colt.
Onze plaats Innemen in de partij
en, in al-de partljorganlratles, waar
we, om wille van ons beroep, van on-
xe opvattingen, rail onze belangstel
ling thuis horen en nuttig werk kun-
ncn verrichten.
Blijkt hel dat we. in de schoot van
de L’.V.P. nood hebben aan een
eigen strijdend Vlaams organisme.
l
Tegenover de C.VJ*. blijven wij
loyaal, niet uit partijfana.isme, maar
uit een kalm beredeneerde overtui
ging.
De redenen van deze, onze over
tuiging, willen we hier kalm en za-
kehjk ontvouwen.
We zijn ten eerste niet zonder er
varing op dit gebied.
Er zijn pogingen geweest in het
verleden cm een eigen specifiek
Vlaamse partij op te richten: jaren
lang hebben duizenden en duizenden
Vlaamse mannen hun beste krach- ^evta helemaal kwijt is. En nu
j|7iin <-r Hl»
nonnen nog niet rijke genoeg?
Eijn dat goê werken ais ge moet
Ten Oosten van Winnipeg, Canada,
is een extra-trein, waarop meesal
verlofgangers plaats hadden genemen
ontspoord en vatte vuur. Drie uur na
het engeval konden de reddingsploe
gen wegens de grote hitte nog de
vuurhaard niet naderen. In totaal
vielen 37 doden te betreuren en 15 ge
wonden bij deze ramp.
extremistische partijen thans gok
veld zullen winnen.
Terwijl de Britse koloniale po
litiek soepel geëvolueerd heeft
naar een Brits Gemenebest dat
zijn deugdelijkheid tijdens txvee
oorlogen bewezen heeft (en ook
thans in de huidige moeilijkhe
den voor Groot-Brittannië be
grote snelheid kunnen bereiken, in
geval van nood uit het toestel te
geraken daar anderzijds bij derge
lijke snelheden door de drukking der
lucht, het hen onmogelijk zijn zou
zelf uit het vliegtuig te springen. Zij
moeten er dus uitgeschoten worden.
DE HAND VAN MOSKOE?
Wanneer het ergens in de we
reld slecht gaat, wanneer er sta
kingen of revoluties losbarsten,
dan is men nogal vlug geneigd
daarin de hand van Moskou te
zien. Vooral de grote trustmen en
de hyper-kapitdlisten zijn met
dat argument-zeer vertrouwd. En
Rijk kapot.
De Franse glorie gaat van langs
om meer aan het tanen. Zal ze
ooit terug schitteren?
V. WESTERLINCK.
Over twee jaar werd bij ons
4’t Wit-Gele» Kruis gesticht.
Heel onze hoekdeed mee,
maar er waren toch twee gezin
nen die van dat Wit-Gele Kruis
niet wilden horen noch weten:
Ed Hans en zijn schoonbroer..
Die twee waren onder den oor
log op onzen hoek komen wonen
en stonden in de... oppositie. Ze
waren van den overkant en een
beetje gebeten omdat- ze «allene»
«tonden, allene in alles. i
Verleden jaar stond Pol buiten
•ds er rondgegaan werd om het
lidgeld. Pol grinnikte van plezier
ȟs hij aangesproken werd.
Meedoen, zei Pol, zijn de
schoonzuster is niet beter dan ik;
ze heeft er ook geen verstand
van. Zieken verplegen is een stiel,
ik zie dat meer dan ooit.
Nu moesten de gebuurs ter
hulpe komen. Pol gevoelde zelf
wel dat hij hulpe nodig had van
vreemden, grommelde wel in ’t
eerste dat ’t niet nodig was; dat
het wel ging beteren... Maar ’t
beterde niet! Hoe langer het
duurde, hoe erger. Pol werd met
tj Zaterdag 6 Sept. 1947
BESTUUR EN REDACTIE:
g Gasthuisstraat 19, Poperinge. g»
Telefoon 9. Postcbeck 47.63.G9. S
ABONNEMENTSPRIJS VOOR:
1 België (tot Nieuwjaar)34,frank. J
Belgisch Congo 3,— f r. p. week. 2
Frankrijk Holland 3,fr. p. week.
1 Andere landen 3,50 fr. p. week. 3
i Aangesloten bij V.B.P.P. g
iWMWJVMVVVtfUWVyVWUVVVWVV?
Uitgave POPERINGE-IEPER-WERVIK en
zijn er mensen-van-goeden-wille. die
om dat te voorkomen, bereid zouden
zijn om toch weer een eigen Vlaam
se partij op te. richten, ten einde die
verbitterden op te vangen.
Naar onze diepste overtuiging zeu
de remedie veel slechter zijn dan ce
kwaal: stelt u even vcor wit men
zou kunnen verwachten van een
kleine partij, waar die verbi.tenten
het hoge woord zouden voeren!
Om uw hart vast te houden, alleen
van er aan te denken.
Neen, hoe men het och draalt of
keert: er Is maar één oplossing, een
goede oplossing: in ce C.V.P. bujven.
Laat desnoods een aantal wilde
mannen uit de band springen, maar
velg: ze niet.
Wij kunnen crue Invlced laten gei-
j den In de C.V.P. zelf-cn, dank z.J
die Ipvlced, de partij helpen stuwen
Onlang? verscheen In een Katho
liek Vlaams Dagblad van de hoofd
stad het Eelga-berlcht dat de grond
en het puin van den IJzertorcn te
ruggeschonken werdïn aan den wet
tigen eigenaar, nl. aan de Vereniging,
zonder winstbejag, van de Graven
aan den IJzer.
Duizende rechtschapen Vlamingen
zullen, weliswaar nog in stilte, maar
niettemin in 't har;, gejubeld heb
ben bij het vernemen van dit nieuws.
Want nooit vergeten wij den diepen
en smarjelijkïn weerklank, die het
laconiek persberichtje van de ont
eigening verleden jaar in veler har
ten verwekte. De toenmalige linkje
en vlaamsvljandige regering had het
Immers noodzakelijk gevonden in ’s
lands belang tl) liet geschonden graf
van onze Vlaamse jongens te ont
eigenen. Deze onteigening werd ech
ter nooit doorgevoerd, uit vrees dat
de openbare epinie in Vlaanderen
te zeer zou reageren. Alles bleef nog
bij woorden en thans werd dit duur
baar bezit teruggeschonken.
In hetzelfde Vlaamse Dagblad ver
scheen eveneens een verklaring van
dhr Clottens, voorzitter van he; Be-
devaartcomlreit, waarin deze laatste
bevestigt dat volgend jaar. cp den
derden Zondag van Augustus, op
nieuw. aangeknoopt wordt met de
oude traditie van de Ijzerbedevaart
en dat het IJzerkruis onverwijld en
binnenkort zal heropgegbouwd wor
den.
Daarmee werd klare wijn geschon
ken.
Na jaren onderbreking zal deze
beaevaart van het gehele Vlaamse,
weldenkende volk een werkelijkheid
worden. Weer zullen zij aims-tomen
uit alle hoeken tan ons land: de dui
zenden oudstrijders, vaders en moe
ders, bloedverwanten en vrienden van
ge nmvelde jonge mannen uit de bei
de wereldoorlogen, ronder praal,
maar in diep gebed vcor dc zielenut
van hun dierbare doden.
Het wordt een. bedevaart en een
manifestatie, waarin het levende en
levendige volk van Vlaanderen ral
bewijzen dat het zijn doden en hel
den opeen gepaste wijs? we.t te eren.
Het wordt geen sliert van mensen
met van haat verkankerde gezichten
en verbitterde tronies, h:t wordt ten
massa bedevaarders die zwoegend,
maar ook stralend de toekomst ;e ge-
moct zien, en hun geliefd Kruis weer
steentje voor steentje zullen helpen
wederepbouwen, r.n, de vaste wil en
de overtuiging «lat schurken geen
derde keer ongestraft Vlaande.cn op
het hart zullen trappen!
daaraan verspild.
Wc zeggen verspild.
Zij die zich aldus hebben inge
spannen en alles hebben geofleid,
hun ganse kracht en hun toekomst,
waren lielcmaal geen minus haben-
tes.
Een proces als dat b.v. van de Hr
Romsée heeft duidelijk bewezen voor
leder onbevooroordeeld mens, dat
Romsée niet de eerste de beste is.
En naast en met Romsée waren er
vele even volwaardige krachten.
En toch is die vaak heldhaftige
krachtinspanning niet beloond ge
worden en ultemdelljk is ze dood
gelopen in hel roemloos avontuur
van de collaboratie.
Een kleine par.ij trekt onvermij
delijk een aantal onevenwichtige fa
natieke mensen aan; omdat ze klein
is, kan die partij zich de weelde niet
van deze tijd, dan kan
overgaan tot het stichten van
een organisme, maar, wat er
gebeure, we moeten in de partij blij
ven. niet omwille van de jsartij, maar
om wille van ens katholieke Vlaan
deren.
En daarom herhalen we neg eens
de wijze raad van Het Handel
blad.;
Aan de C.VJ.-ers en hun sym
pathisanten zeggen wij cok: verlaat
cie rangen niet, blijft koppiger dan
coit verenigd en aaneengtsloteu,
doch doet uw invloed gelden In eigen
rangen.
De leiding der C.V.P, is ver
plicht gehoor te geven aan de waar
schuwende vermaningen die haar
van verschillende zijden tcekamen.
Naar het woord van dhr Leo Del-
waide zegjen wij: geen stalen go.--
ciijn in de C.VF. Indien men zo
handelt, zal de malaise In de partij
spoedig opgelast zijn en sterker dan
ooit uit deze beproeving komen.
Aan allen die het met 's Lands
en ons eigen belang goed mc-
ne.i geven wij deze w.jze woor
den ter overweging.
Laat ons goéd m het hoofd
prenten dat de anti-C.VR.-ers
steeds in meerderheid zijn, en
de radicalen dreigden zich terug
te trekken uit de combinatie.
Tenslotte wist Ramadier dan
toch de eensgezindheid te her
stellen en het statuut werd ge
stemd.
In grote lijnen ziet het er
thans als volgt uit: Algeria treedt
uit zijn zuiver departementaal
om een groep departc-
departementeel statuut. Of
het nu ook zegt of niet, de actie
van de Arabische Liga, en het
PRIJS PER Nr; 2 FRANK.
bouwers, die geen krediet meer kon
den krijgen, alles wat zij op de hoeve
hadden aan spotprijzen verkocht en
zijn zij naar de stad gaan werken.
Voor de beenhouwers is de aanwe
zigheid van aarde in de maag van de
stuks vee ook heel wat tegenslag. Zd
had een beenhouwer te Ciney twee
koeien aangekocht en geslacht. Uit
de maag van de eerstgesiachte koe
kwam zowat 14 kgr. aarde te voor
schijn, uit de maag van het tweede
dier 9 kgr. Aan de prijs dat de been
houwer de koeien betaald heeft ver
loor hij met die 23 kgr. aarde al een
heel aardig sommetje 1
De komende dagen beloven voor
het vee al even weinig goeds. Door
de droogte is de teelt van veevoeders
volledig mislukt. De gewassen kun
nen nist gedijen in uitgedroogde
gronden. De veehouders stellen zich
dan ook met angst de vraag: wat
zullen wij aan ons vee geven in de
komende wintermaanden?
Het mag dan cok voorzien worden
dat heel wat stuks vee naar de markt
zullen warden gebracht bij gebrek
aan veevoeder wa; reeds is ge
beurd maar welke nadelige gevol
gen zal zulks niet hebben voer onze
nationale veestapel?
EVENEENS EEN RAMP
VOOR LAND- EN TUINBOUW
Met uitzondering voor de tomaten
teelt. die in deze warme dagen over
vloedig en gezond. Is gewees., hebben
alle andere gewassen geweldig gele
den onder de droogte. De graan-
voorbbrengst liep reeds verkeerd uit;
de opbrengst is niet wa; ervan ver
wacht werd.
De wintergroenten voor de men
senvoeding staan ook in het gedrang;
porei dreigt er weinig te zullen zijn,
evenmin als allerlei koolsoorten.
Inzake aardappelen zou deze, naar
verluidt, niet te fel getroffen zijn.
Wel zijn de knollen niet zser groet,
maar aou <ie oogst toch goed uitval
len. Als de knollen nu maar nie; ge
bruikt worden voor de dierenvoeding,
in plaats van voer de mcnsenvcedlng.
5 MILLIARD SCHADE
AAN DE LANDBOUW
Dc mislukking van de graangewas
sen en van alle landbouw- en tuln-
bouwpredukten in acht nemend, als
mede het tekort bij de melkleverin-
gen, welke alleen reeds een verlies
van 70S miliioen fr. zou betekenen,
berekent het frr.ns:a!ig blad «Le Sil-
lon dat deze Zomer een verlies van
5 milliard heeft veroorzaakt aan de
Belgische landbouw.
DRINKWATER GERANT
SOENEERD TE KIELDKECHT
In tal van gemeenten is de kwes
tie van het drinkbaar water voor de
bevolking zeer nijpend geworden. Zo
om. te Kieldrechi, waar het water
voor ’s mensen verbruik bestemd,
moest worden gerantsoeneerd en er
slechts binst een uur eiken dag wa
ter te verkrijgen was en men er
daarbij nog rijtje voor moest staan.
EEN HENGST SLACHTOFFER
VAN DE DROOGTE
De droogte in de Naamse Ardennen
is zo groot, dat uit Custinne wordt
gemeld, dat een hengst, toebehoren
de aan de H. Guisset, dood in een
uitgedroogde weide is aangetroffen.
Het' paard had verscheidene kilo’s
boomwortels en aarde ingeslikt.
gZls vervolg 1' blad)
waar ’t nodig is of deugd
doen.» Kijk, ’t zijn engels!
«n 't Wit-Gele Kruis is een ze-
«en voor de parochie!
Pol stond aan 't deuregat met
*ijn schoonbroer. Hij hoorde wel
maar sprak over duiven en vluch
ten.
Uver een maand, in die snik
hete dagen, waren we nog buiten
als ’t elf sloeg. Waarachtig, daar
reden de nonnekes, getweeen,
weer verder op. We groetten.
naven zusters!
’t Was Pol te sterk.
’t Is een schande, grommel
de hij, een schande... Wat heb
ben die verdomde nonnen te ver
lichten ’s nachts? Dat moet in
hun klooster zijn, dat vuil ge
spuis; in plaats van te spionne-
ren op de parochie. Wit-Gele
Kruis? voor kwezels en onnoze
laars!
Dan zagen, we de gensters van
t klokhuis van zijn pijp -- P°1
Waa voldaan; hij had 't zijne
■ezegd en trok weer binnen.
’t Is nu precies drie weken. Pol
tuimelde van zijn flets, al terug
komen van zijn werk... Ruwe
brokke lijk hij is, trok hij 's an
derdaags weer op, tot hij niet
taeer kon en thuis moest blijven.
De dokter ging over en weer en
Pol’s vrouwe ging af en toe naar
de plaats ’t nodige halen om Pol
verzorgen. Tot zij ne keer bin
nenviel bij een gebuur.
Een vreselijke wonde, vol
Vuil en etter; en ’k en kan er
niets aandoen, ik walge lederen
keer dat Ik een nieuw verband
tnoet leggen en ’k en heb er geen
Verstand van. Ik heb het reeds
«ezegd aan Pol: Ziet ge ’t nu met
m uw zever over de nonnen en
«’t Wlt-Gele Kruis»! Maar dan
«akkert hij lijk een ketter; en...
ik kan ’t niet uithouden; mijn
onze ondergang wensen.
De C.V.P. is wel de sterkste
partij, maar is niet de meer
derheid.
Met schrik zien onze vijan
den den dag tegemoet dat de
C.VJ’. wil de sterkste partij
worde e.t daarom trachten z.j
bij dc C.VJ’. tweedracht ta
doen 'ontstaan.
Die zich laat 1
speelt in de kaart
st re vers.
Dat mag niet.
Wie het goed nuent.
de C V P.-leiders goede u t
ea die moeten er naar lu s.c-
re.i.
Tweedracht is den ond."
ran de C.V.P. ea r«u ons
ten-zijn.
Eendracht zal
macht geleiden/-
goeverneur-generaal (Fransman)
blijft berusten.
Theoretisch ziet er dat
der vrienden van het Manifest
zijn evenmin tevreden. Deze par
tij waarvan de leiders haast
alle aan de Franse universiteiten
gestudeerd hebben wil een Al
gerijnse republiek, met autonome
regering en parlement, doch bin
nen het kader van. de Union
Frangaise. In andere woorden
gezegd: zij willen, naar Engels
voorbeeld, een dominion worden
binnen het kader van een Frans
Gemenebest.
Het is nu duidelijk dat het
nieuw statuut, dat door het Frans
parlement werd aangenomen, die
droom absoluut niet verwezen
lijkt. Hun leider, Ferhat Abbas,
heeft dan ook onmiddellijk laten
weten dat Frankrijk op zijn par
tij niet al te zeer moest rekenen,
om het nieuw statuut uit te
tverken.
QLT TROP EMBRASSE,
•MAL ETREINT
Dit is een Frans spreekwoord
dat eenvoudig weg betekent: wie
té veel wil krijgt soms niks. De
Fransen zouden dit bijgevolg
zeer goed moeten kennen en toe
passen. Ze zouden dan ook zo
wijs moeten zijn Algerie NU de
gexcenste onafhankelijkheid te ge
ven binnen het kader van dc
Franse Unie. Dan zouden ze de
gehele minimalistische Democra
tische Unie achter zich hebben
en dc Volkspartij zou in het niet
verzinken. Zoals ze echter nu han
delen is er veel kans toe dat juist
het omgekeerde zal gebeuren en
dat ze binnen min of meer
korte tijd over geen enkele sym
pathie meer zullen beschikken en
Algerië volledig kwijt spelen.
Frankrijk is inderdaad al te
zeer geneigd achter dc Arabische
Liga een 'beetje Engelse agitatie
te zien en niets meer. Wij gelo
ven echter dat ze zich daarin ten
zeerste vergissen. Geheel Noord-
Afrika staat kolossaal onder de
invloed van de Arabische Liga die
de ontvoogding en de samentrek
king van allé krachten predikt
en zich dan ook van langs om
scherper tegen Frankrijk keert.
En zoals we reeds gezegd hebben
bij het begin van dit artikel zal
dc aamcezigheid van Abdel Krim
te Kaïro de toestand nog ver
scherpen.
Nu er van Parijs uit geen heil
gekomen is richten alle ogen zich
dc Arabische Liga, en het
terug op het podium komen van
Abdel Krim gaven de onafhan
kelijkheidsbeweging een nieuwe
cn geweldige stoot. Frankrijk kon
er niet meer van uit: het moest
positie kiezen. Dit zou dan trou
wens een goede barometer zijn,
xvaaraan men de Franse opvat
tingen dienaangaande zou kuti-
nexi meten.
HET STATUUT VAN ALGERIE
Men zal zich herinnerexx dat de
debatten hieromtrent het leven
van de regering Ramadier in ge-
verloren, lauden op hetzelfde ogen
blik bet eigendom worden van die
andere macriten, die voorgeno mde
enkel trachten te vernietigen.
Een duurzame vrede kan slechts
cp chris .clijke beglmden worden ge
bouwd. A’s christelijke natie 1$ het
onze vurigste wens met de mensen
van goede wil samen te werken om
de oorlog uit te bannen.
Ik geloof met diepe overtuiging
dat zij, die hun vertin-woordelijkheid
jegens de Almachtige God niet er
kennen. niet ten volle hun plichten
Jegens hun broeders kunnen vervul
len.»
Paus Pius XII heeft in zijn ant
woord alleicerst zijn voldoening te
kennen gegeven over «die nieuwe
blijk van vastberadenheid van een
vrij en greo; volk om zich te wijden
aan de edele taak, dc fundamenten
van de vrede, -welke alle volkeren der
uarde verlangen, te verstevigen.
De grondvesten van een duur
zame vrede, kunnen rleclita stevig
zijn, zo zij steunen op het geloot in
één en ware God. Zodra de Staat
God buitensluit en zlchz.lt tot de
bre» inxtkl vzn dc rechten van de
menaClijke persoen, koert de mens
i terug let de toestand van e-n slaaf.
De goddelijke orde wordt Venloord
en ile geschiedenis toont duidelijk aan
al diegenen dir helder willen zien, dat
het onvermijdelijke gevolg van deze
omwenteling de oorlog is.»
«Uwe Excellentie.» zo zegt hierna
de Paus, zich tot president Truman
richtend, cn al degenen die de rech
ten van de menseUjke persocn ver
dedigen. zullen op een uiterst har-
tcUjke .'amenwerking van dc zijde
van Gods kerk kunnen rekenen. Zij
is dc kampioen van het individu ge
werden tegen de de-poct, van de ar
beider tegen de verdrukker, van de
godsdienst tegen de vervolging. Zij
kan niet tot een vergelijk komen
met de uitgesproken vijand van God.»
En de Paus eindigt zijn boodschap
aan de president der Verenigde Sta
ten aldus: De naastenllcfd». waar
van het Amerikaanse volk blijk heeft
gegeven ten opzichte van al degenen
die lijden. Is een bewijs voor zijn
oprecht verlangen naar een algemene
vrede cn een algemene welvaar;. De
uitschreide meerderheid der volkeren
van de aardbol wij zijn er zeker
van deelt dit verlangen, zelfs In
dc landen waar de vrije uiting aan
banden is gelegd. Er is geen plaats
Voor ontmoediging.»
«En altijd zijn de
susters even vriendelijk, met he
melse patiëntie en bezorgd lijk
echte moeders gaan ze om met
de zieken, hebben altijd al hun
*ijd over voor hun zieke en ha-
zn hun schade in langs de baan.
En ze doen nog heel wat ander?
re hebben er ’n handje van om
de zieken op te beuren, ze pom
pen hen waarachtig moed en ge
duld in; ze zijn nooit vies zelfs
als ze de vuilste stonden moeten
verzorgen; en ondertussen zouden
ze ook wel een woordje wagen,
waar ’t nodig i
den dag meer murwe. Hij sak
kerde wel van de pijnen, maar
die ruwe brokke was aangetast, -
de scherpe kanten brokkelden er van reactietoestellen, die een over
at. Ik ging Pol bezoeken... wat
zou dat nu zijn?
Hij was waarachtig blij dat hij
een... mannemens zag; er kwam
nu vrouwvolk genoeg, maar ’t
was om een verband te leggen,
of uit nieuwsgierigheid om die
wonde te zien. Pol moest nu en
dan op zijn tanden bijten van
kilo- de pijne. ’k Zie af lijk een
peerd zei hij, ik wist niet dat
een mens zo geweldig veel zeer
moest afzien en 't en is niemand
die met die wonde weg weet om
’t verband te vernieuwen, ’t is
niet om uit te staan.Hij ver
zuchtte erbij en, waarlijk, ik zag
een traan in zijn ogen hangen.
Ik had compassie met Pol, ik
kon niet anders, ’t Ging om hem
zijn dwaasheid door de neus -te
wrijven. Wat moest ik nu wel
doen om hem «courage» te ge
ven? Hij wist zelf genoeg dat zijn
wonde niet genezen zou met
woorden. De verwaande schruwe-
laar was een duts geworden.
Zou ik?
Pol, moesten de zusters van
-
men... kijken?
Er hing een lichtje In Pol’s
ogen... ’k zag het wel.
We zijn wij geen lid, ant
woordde Pol’s vrouwe.
Ja maar, een keer komen
kijken, zei ik.
En Pol die voor een maand
nog zo lelijk deed als de nonne-
Na een strenge winter kenden wij
thans ook een der droogste zomers
welke zelfs ouderen van jaren hier
ooit gekend hebben. Zo heeft het se
dert 6 Aug. geen druppel meer ge
regend, tót op Woensaag jl-, althans
waar het om. regende te Brugge en
op enkele andere luttele plaatsen in
Westvlaanderen, maar van een op
houden van de droogte blijkt er naar
verluidt nog geen sprake te zullen
zijn.
Het aantal uren zonneschijn is
in Juni, Juli en Augustus tot bijna
789 opgelopen, wat nog nooit is vóór
gekomen, ten minste sedert 250 jaar.
Er wordt weleens gezegd dat een te
droge zomer meer- gevaar voor hen-
eersnood oplevert dan een te natte,
en zulks blijkt wel dit jaar bewaar
heid te worden, in acht genomen de
mislukkingen van tal van gewassen
en vruchten, en de bedreiging welke
thans ook weegt op onze veestapel.
De velden en weiden zijn oprecht
verschroeid en de k.oeien cn ander vee
die erin grazen vinden er toch zo wei
nig voedsel. Met wat zij nog vinden
aan verdroogd gras en de nog zo
schaarse grashalmpjes gaat tevens
heel wat aarde mede naar binnen en
naar de maag. Dit naar binnen slik
ken van aarde alleen vormt reeds een
bedreiging voor de dieren, die er dan
ook meestendeels erbij schijnen te
treuren, maar meteen ock min melk
geven en diensvolgens ook min boter.
Een tweede gevolg hiervan is dat oe
boer minder leveren kan en aldus
wordt blootgesteld aan rechtevervol-
aingen. wegens tekort aan inlevering.
Voor de verbruiker spruit hieruit oox
voort dat de boter hee ^chaar^ is ge
wonden en weerom aan welke prijs
voor wie er nog bemachtigen kan
buiten het vastgesceld rantsoen.
Rii cebrek aan voedsel en het ver
orberen v7n aarde zijn ia de streek
i In Herve ook reeds verscheiaene
stuks vee gestorven in de *eide-
he; gebied van Stavelot hebben land-
ïn het gebied van Chlttagon, in het iirre^voor bij zoverre dat
Blaat Pakistan, deden zich geweldige ove L daarbij in hooggelegen
•en 100.000-tal lieden dakloos werden en ld door jlet wassende
Kebieden afgezonderd werden van de oveng j-pzor-’en weiden door de
*ater. Om aan die hongerige lieden eten hoven de geteisterde
R-A.F. verschillende Dakota-toestellen »a nietten om water te zui-
•ebieden rijst, beschuiten, dozen met me k tabletten
veren, enz. hebben uitgewojpen.
nonnen zijn
lijke genoeg. Ik zal ze niet rij
ker maken.
’t Had hem deugd gedaan een
keer te mogen zijnwaarheid
zeggen, luid genoeg om een kil:
meter ver gehoord te zijn. Hij
keek triomfantelijk rond, klopte
ttijn pijp uit en ging binnen.
...Wij wisten ’t nu en Pol was
i Voldaan.
’t Deed er om deze Zomer; zie-
ken, meer dan naar gewoonte;
Minders, oude mensen, mensen in
de volle fleure. Was dat van de
warmte? En bij ons lijk overal
elders was de peniciline de grote
remedie en hadden onze nonne
kes het grote werk. Ze vlogen
met hun flets over de steenweg,
ever de grintwegen en door de
dagen, ’s Morgens, 's middags,
5n den namiddag, 's avonds, ’s
nachts... ’t was aanhoudend. En
Eltijd even vlijtig, even welge
zind, spijt de brandende zon gin
gen ze, reden ze. ’t Was nog nooit
zo duidelijk geweest dat het
«Wit-Gele Kruis» er nodig was.
En als we ’s avonds buiten ston
den en de zusters voorbij vaar
den, hoorden we genoeg wat de
gebuurs er over dachten. Wat
zouden ze gedaan hebben zonder
de zusters?...en 't was één op
somming van gevallen over de
Hele parochie. «En altijd zijn de
President Truman heeft, zoals het
destijds President Roosevelt het hem
voorgedaan had, de Hr Myron Tay
lor als persoonlijke vertegenwoordi
ger bij Z. H. de Paus naar VaUkaan-
stad gestuurd. Hr Myron Taylor werd
dan ook op 24 Aug. jl. door de Hei
lige Vader in audiëntie ontvangen.
Tijdens deze audiëntie overhandigde
de Hr Myron Taylor een brief van
Prejident Truman nan Z. H. de Paus,
die eveneens per brief antwoordde
op 28 Augustus jl.
Beidï brieven werden sedertdien
bekend gemaakt.
In het schrijven van President
Truman wordt o.m. gezïgd:
De taik waarvoor wij ons ge
plaatst zien, is reusachtig. Tenzij de
morele krachten in de wereld thans
al hun energie verenigen, zal dc ont
moediging onvermijdelijk steeds gro
ter worden en de mach; en dc doel
treffendheid welke zodoende door
deze morele krachten zouden worden
kes dan hier voorbijreden?
Draag morgen uw geld, zei
Pol en hij snikte erbij. Morgen
vroeg... ze zullen dat niet ge
hoord hebben over een maand,
ze reden te rap! Pol weende lijk
een kind!
5
veroorloven op bepaalde ogenblikken
minder gewenste elementen aan ce
dijk te zetten; de onevenwicncigtii
voeren het hoge woord en cm be-
terswil en omwille van de eendracht,
zwijgen de verstandigen en laten zic.x
naar wegen en doeiemden dwingen,
gaf die ze in dc grond van hun hart me.
i in L-oedkeuren. -
die houding, en verder hande-
Egypte is onafhankelijk en India
vrijheid gekregen.
lijke mensen, ook in hun polüiekJ statuut
En.zc hebben beyicpen dat het i
beter was tijdig de banden teïP/rsoonhjkheid bezit. Het krijgt
lossen, dan ze strak aangespan-
ncn t» houden, om ze plots ge
heel te zien doorknakken, in
plaats van de oude koloniën dan
ook als kolonie te xoillen bexvaren,
gaven ze hen het dominion-
statuut. Denk aan Canada, Zuid-
Afrika, Australië... En dat alles
samen bleef het Britse Gemene
best vormen. En de txoee oorlogen
die Groot-Brittannië beleefde,
waren een levend bexvijs dat dit
Gemenebest een tastbare werke
lijkheid was. Telkens zijn de
dominions als één man, samen
met Engeland, in het harnas ge
sprongen: alhoewel' ze zich vol
ledig afzijdig hadden kunnen
houden.
Zo soepel is Engeland zelfs dat
het van zijn ergste vijanden zijn
trouwste vrienden heeft kunnen
maken. Denk maar aan de Boe
rengeneraal Smuts, die thans
Eerste-Minister gexvorden is van
Zuid-Afrika en één der meest
markante figuren van de British
Commonwealth of Nations.
En kijken we dan evexi naar
Abdel Krim, de Noord-Afrikaan
se tegenstander van Frankrijk,
die jaren lang op een modern
Ste Helena gevangen werd gezet,
maar nü, ontvlucht, van uit
Egypte nog steeds tegen Frank
rijk stookt.
De vergelijking met Smuts is
opvallend.
LA FRANCE D’OUTRE MER
EN DE UNION FRANCAISE
Wanneer we ons gfvragen:
vanxuaar dat enorm verschil, dan
komen we tot de vaststellijig dat
het eenvoudig ligt aan het ge
brek aan doorzicht en soepelheid
vanwege de Fransen.
In tegenstelling met de Engel-
sen hebben de Fransen nooit een
dominionsysteem ingevoerd. (Ze
konden het ook moetlijker omdat
ze het bindmiddel van het Brits
Gemeneoestde monarchie, over
boord hebben gegooid). Zij had
den er een ander systeem op uit
gedacht: aan een aantal inboor
lingen verleenden ze de Franse
nationaliteitzodat, volgens hun
theorie; al de overzeese gebieden
in feite Frankrijk geworden wa
ren: la France d’outre mer
andaar dat die gebieden dan
ook een zeker aantal volKSvertc-
genxvoordigers kregen, die dan te
Parijs in het parlement kwameil
zetelen: Negers, Marokanen, In-
dochinezen, Algerianen, inxvoners
van Madagascar en Guyana...
Wat konden die mensen in
Godsnaam toch in Frankrijk ko
men doen? Wat kon het hen
schelen hoe hoog de bedrijfsbe
lastingen xcaren en de taxes op
de alcohol of de tabak in Frank
rijk? Niks, niemendal. Te zelfder-
tijde wisten zij echter xvat de
noden van hun land en hun volk
waren, maar xvat konden z’er
voor doen? Hun stem zou in
het Frans parlement xceerklon-
ken hebben als die eens roepen
de in de xeoestijn
Door dat systeem zelf xoerd de
zucht naar zelfbeschikking gro
ter en groter.
Toen kwam de oorlog, de be-
vrijding en de Gaulle die had in
Engeland toch wel zoveel geleerd,
dat hij de superioriteit van het
Brits systeem had leren inzien.
Hij begon dan ook bij de bezet
ting van Noord-Afrika te spre
ken over een Union Frangaise
die zoiets moest worden in de
aard van het Brits Gemenebest.
Voorlopig had de Franse re
gering echter andere katten te
geselen en de Union Frangaisc
'xvas niet meer dan een woord.
Toen kxcamen de moeilijkheden
in Indo-China, kort daarop ge
volgd door troebelen in Mada
gascar. Beide xcerden, voor zover
xcij weten door nationalisten cn
communisten gemanoeuvreerd en
door het officiële Frankrijk hard
handig onderdrukt.
Maar vlak tegenover Znid-
Frunkrijk ligt Algerië cn daar is
het al een hele tijd rumoerig. Al
gerië is ook veruit het meest be
schaafde van de Franse kolonies
en genoot in feite reeds van een
een
Het is zo met de stakingen in
Frankrijk en België, het is zo met
de moeilijkheden in Indo-China,
het is enigszins zo in Indonesië,
het is zo in Griekenland, in Iran,
in China, zelfs enigszins in Egyp
te, waar men beweert anti-com-
munistisch te zijn, maar xcaar de
sovjetambassade over enige hon
derden attache's beschikt...
De hand van Moskou is echter
niet voldoende om alle huidige
koloniale troebelen uit te leggen.
Er zijn daar ook: de oude impe
rialistische geest van meerdere
Europese landen en het ontwa
kend nationalisme van volledig
of reeds half-beschaafde vol
keren.
Er teas een tijd dat men er
maar op los koloniseerde
zonder veel aandacht te schen
ken aan de mensen die men zo
gezegd beschaven ging, maar
vooral belust op het exploiteren
van rijkdommen van alle aard.
Dat was de tijd toen Multatuli
zijn Max Havelaar schreef.
Nu zijn er wel landen die tij
dig ingezien hebben dat die pe
riode niet eeuwig kon duren en
die soepel genoeg geweest zijn
om tijdig te redden wat er nog
te redden viel. Zo bv. Engeland,
dat even brutaal als alle andere
koloniserende mogendheden is
opgetreden. Herinner u de Boe-,- -
renoo/log (daar ontstonden de4 vaar hebben gebracht, aangezwn
eerste concentratiekampen!), de -i-».
campagne in Egypte cn de ver
overing van Indië bv.
Maar kijk nu eens: Zuid-Afri
ka is sedert lang een dominion,
Egypte is onafhankelijk en Indië
heeft onlangs ook zijn volledige
vrijheid gekregen.
De Britten zijn immers zake-
En_ze hebben begrepen dat het\rnenten te^ vormen^die jcchts-
financiële autonomie en êën
eigen bestuursorganisatie binnen
de Franse Unie. De xoetgevende
maC^nrir^ gvnumeu xs r.cn^ u«c
eigen parlement uitgeoefend, U meer en meer naar ^aïr0 en
°™dat Frankrijk te veel gewild
heeft loopt het veel kans alles te
verliezen.
w ..I# Algerië is het eerste land in de
reeks. Maar de houding tan
in Frankrijk in deze zaak zal niet
nalclien ccn ^rugslag te hebben
Mf lin ,laar andere koloniën waar de
de macht van de goe^ extremistische partijen thans gok
verneur-generaal zo uitgebreid
blijft; dat hetmieuw statuut eer
der een schijn is dan een werke
lijkheid.
Het is dan ook niet te verwon
deren, dat geen enkele der grote
Ai^,wijsl> 9aat het Fran*e Koloniale
die buiten de wet staat en die1
de volledige onafhankelijkheid
wil, is zeker voor het nieuw sta
tuut niet te vinden, maar ook de
minimalisten, gegroepeerd in de
zeer sterke Democratische Unie
een
^ven deze
