bedreigt onze aardappeloogst BRIEF UIT BRUSSEL Radioboodschap van Z.H. de Paus Laat de Ploeg gang Van backten de kupe De Coloradokever Nieuwsjes in "t kort De H, Bloed processie van Voormezele De Hoogdag van het West-Vlaams Liefhebberstoneel te leper 287.840 Coloradokevers door schoolkinderen gevangen te Lichtervelde. ALS U NAAR FRANKRIJK REIST... VERTEGENWOORDIGERS DER INTERNATIONALE K.A.J. BIJ Z. H. DE PAUS WERKLIEDEN SPRINGEN UIT EEN BRANDENDE AUTO TE MERKEM STORT 60 FRANK ZONDAG IN DE KERK Sociale hervormingen, in christelijke geest, een dwingende eis van onze tijd. Ibelfcen van 0113c Stam. 4 0ns land krijgt stilaan buiten de grenzen de reputatie dat alhier ée schoonste en elegantste auto's over de baan rijden. De bezitters van een vooroorlogs gekend merk boffen en stoef- fen wel dat ze hun voituur nog niet zouden willen ruilen voor een splinternagelnieuwe Nash, Lincoln of Buick omdat, naar ze be weren, de carrosserie van blik is, en omdat nog geen motor van 't nieuwe soort 't kan halen tegen den ouden, maar meestal is 't niet al te erg gemeend en ze staan toch in bewondering voor de prachtige rijtuigen die thans het land doorkruisen. De auto is om zo te zeggen een mode-artikel geworden: de heren spreken over den sohoonsten auto lijk de dames over 't nieuwste hoedjes-model en over de laatste kleeder-mode. In den handel is de auto zelfs een bestanddeel geworden van de handelsinrichting dat een zekere standing geeft aan de zaak. De bloei en de vooruitgang van de affaire wordt om zo te zeg gen gekenschetst door de waarde van de auto die men voert. Een grote zaak zonder luxe-auto is niet meer denkbaar en een prachtwagen is een waarborg dat de zaak goed draait. Een auto up-to-date moet niet alleen elegant zijn van vorm, maar tevens voorzien van een radio-toestel, een verwarmings apparaat en een spulletje om zo maar onder 't rijden nonchalant Uut cigaret of uw cigaar op te steken. Uw auto moet van een ander merk zijn dan gelijk welke andere auto uit dezelfde wijk en als 't kan van dezelfde locadteit. Het komt erop aan dat uw auto opgemerkt wordt en in 't oog valt, net zoals het nieuwe kleed van de dame die een paar mi nuten te laat komt in de Hoogmis opdat iedereen wel zoude zien, dat zij alleen zó mooi gekleed is. Uw stand in de samenleving wordt vastgesteld volgens het merk va?i de auto die ge bezit. Het komt er niet op aan of de auto volop betaald is ofwel dat ge hem betaalt met maandelijkse wissels. Ieder zakenman weet toch dat behalve enkele multimülionnairs niemand die zane- lijic aangelegd is een auto comptant betaalt, vermits in zo 'n geval de agent van de fiscus u onmiddellijk zal vragen naar de her komst van de penningen waarmede ge dat luxeiuig gekocht hebt. En het is altijd geraadzaam de fiscus niet tegen de schenen te lopen. De auto is thans ook een middel geworden om het karakter en den aanleg van onze medeburgers te leren kennen. Vroeger zei men: zeg me met wien ge verkeert en 'k zal u zeggen wie ge zijt. Thans zou men dat zó kunnen uitdrukken: zeg mij welke auto ge voert en 'k zal u zeggen wie ge zijt. Natuurlijk zoals er mensen zijn die leven boven of beneden hun stand, zijn er ook mensen die een auto hebben boven of be lleden hun stand. Dat is natuurlijk niet het geval voor onze Ministers. Ge kunt er zeker van zijn dat ze allemaal over een of meer, Vooral meer auto's beschikken die naar formaat, comfort en soii- diceit beantwoorden aan de hoge plaats welke ze bekleden in ons land. Het is ook maar billijk dat alle burgers van het land daarin hun aandeel betalen. Het enige wat we hen met de verschul digde eerbied mogen vragen is dat z' hem aantijds met goede olie 'smeren om al te spoedige slijtage te vermijden, want 't schijnt dat ze wel een beetje te gauw en te dikwijls moeten vernieuwd en vervangen worden: en dat zou ten minste toch moeten ver meden worden. De parlementairen over het algemeen doen ook ere aan hun stand: benevens de «P» met het kleine cijfer zorgen zij er ook voor dat het uitzicht van hün voituur, al mogen de vormen der carrosseries ook verschillen, overeenstemt met de pree die ze trek ken voor de diensten welke zij aan het land in 't generale en aan de kiezers van hun streek meer in 't bijzonder beivijzen. Het voornaamste kenmerk van de parlementaire en ministe riële auto's ishun soepelheid. Dit is, naar het schijnt, omdat ze goed gesmeerd worden: ik bedoel de auto's natuurlijk. Een der gebreken dezer parllementaire en ministeriële auto's waarin zo spoedig mogelijk zou dienen verholpen te worden is dat Zij slecht de baan houden. Dat is ook bedoeld in hoofdzaak voor de auto's: doch het ware niet mis konden de ministers en de parlementairen ook geleerd worden wat beter de baan te hou den. Mannen van 't vak beweren dat op deze wijze een onparle mentaire ministeriële crisis als de laatste zo goed als zeker niet meer zou voorkomen: wat ongetwijfeld voordelig zoude zijn voor het belang van het land. Daar zijn mensen die glimlachen als zij een autootje zien bollen dat men in den wandel een sulfsrdooske noemt. Ze heb ben ongelijk. Waarom zou de voerder van zo 'n autootje niet evenveel nut ën evenveel pleizier hebben van z'n sulferdooske als de voerder van een Mercury? David heeft zoveel bereikt met z'n kei uit de schietlap in de kop van Goliath als thans te bereiken is met tie atoombom: hij heeft de Philistïjnen verslagen. Daarbij ge kunt nog beter ivat beneden uw stand blijven dan te veel boven uw stand te willen uitblinken. 't En is niet al goud wat blinkt. Of is het niet waar misschien dat er nogal wat mensen zijn die auto-voeren boven hun stand. We zullen malkaar eens spreken binnen een paar jaren of vroeger. 'k Gelove dat er occasies zullèn te kopen zijn. In alle geval 't moet toch nogal wel gaan in 't land als we Zien hoe veel schone auto's over de banen slieren. Al zijn ive weer uiterst schaars bedeeld met treinen van Brus sel naar Adinkerke auto's komen er bij de vleet zodra de zon in den hemel zit te blakeren. Maar 't en is toch niet wel gedaan dat ze van uit Brussel onze streek weeral zo slecht voorzien van treins vooral tijdens het seizoen. De heren van Brussel zouden wel eens mogen bedenken dat Veurne, De Panne, St-Idesbald, Koksijde, Oostduinkerke en Nieuw- poort-Bad ook in België liggen en evenveel recht hebben op goede treinbediening als de steden van verderop langs de kust. D'r zijn wel veel auto's maar d'r zijn ook nog veel mensen die geen auto bezitten en daarom niet moeten verplicht worden langs Oostende naar De Panne te reizen. Niet wachten tot het te laat is HET WEKELIJKS NIEUWS Zaterdag 5 Juni 1948. Blz. 2. Te Blankenberge werd een on derzoek ingestëld in het Casino. Niet min dan 17 personen werden onder vraagd waaronder bedienden van de fiskus. Alleen zekere Van Izeghem bleef aangehouden. Het zou gaan om een omkoperij van omtrent 120.000 fr. Te Courbevoie, Frankrijk, werd bevonden dat een inwoner twee jaar lang het geraamte van zijn moeder nabij zijn huis had gehouden, ten einde de dood der vrouw niet te moe ten aangeven en aldus haar pensioen voort te kunnen ontvangen. Te Peer, op een plaats waar vroeger een vliegtuig was neergeploft en brand was ontstaan, vonden spe lende kinderen een soort conserven- doos waarmede zij aan het spelen gingen. Het bleek echter een fosfoor- bom te zijn want het tuig schoot plots in vlam met het gevolg dat de kinderen licht werden verbrand. Te Antwerpen zijn 80 oerwoud- dieren uit Congo toegekomen, alle be stemd voor de Antwerpse dierentuin. Te Oban, Schotland, is de En gelse vrouw Unity Witford, gewezen vertrouwelinge en vriendin van Hit- Ier, op 33-jarige ouderdom overleden Te Denain, Frankrijk had men in het gezin Blasseau de kachel aan gemaakt met benzine. Plots deed zich een geweldige ontploffing voor, ge volgd door brand. De drie leden van het gezin werden zwaar verbrand en overleden naderhand in het hospi taal. Te Herzele brak de vork van de fiets van een jonge wielrijdster. Het meisje stuikte zwaar te gronde liep hierbij een schedelbreuk op en overleed kort nadien. Te Nederbrakel werd een geval van kinderverlamming vastgesteld. Nabij Hesdin moet een 5-jarig meisje gespeeld hebben met lucifers in een schuur. In dit gebouw ontstond namelijk brand: de schuur brandde volledig af en het kindje kwam om in de vlammen. In een autotrein in de omgeving van Parijs deed zich een kortsluiting voor wijl de trein in volle vaart door reed. Drie meisjes sprongen alsdan uit de trein; twee ervan liepen aldus de dood tegemoet wijl het derde zeer ernstig gewond werd. Op het eiland Formosa schoot een trein in brand met als gevolg dat 60 reizigers om het leven kwamen. Te Winterthur, Zwitserland, is de bekende Nederlandse fakir Mirln Dajooverleden, door stilvallen van het hart. Mirin Dajo had voordien reeds talrijke experimenten gedaan waarbij hij zich lever hart en longen doorstak. In eigen land mocht Mirin Dajo niet optreden. Te Mespelare waren enkele per- ionen op het hek van het kerkhof geklommen om beter een koers te zien voorbijrijden. Plots geraakte het ijzeren hek los en sloeg neer; het kwam terecht op een 7-jarige jongen die een schedelbreuk opliep en op slag was gedood. Te Melden stonden talrijke toe schouwers de eindsprint van een ve- lokoers na te gaan. Een der toeschou wers kreeg plots een stoot langs ach ter en stapte aldus gedwongen voor uit. Aldus werd hij aangereden door een der sprintende renners, De onge lukkige toeschouwer kreeg een zo harde stoot tegen de slaap van de rem van het rijwiel van de renners dat hij ten gronde stuikte, een sche delbreuk opgelopen hebbend. De ren ners konden zich evenwel recht hou den. Boven Michigan werden para chutistenoefeningen gehouden. Van een der valschermspringers, die van op een hoogte van 150 meter was uit gesprongen, ging de valscherm niet open. Gelukkiglijk kwam de man te gen telefoondraden terecht waaraan zijn valscherm vastgeraakte. De man kwam ervan af met een harde schok en een lichte kneuzing. Iedereen weet dat de Coloradoke ver zo snel ontwikkelt dat hij in staat is, zonder nodige voorzorgen vanwege de landbouwers, een ganse aardappelpartij te doen mislukken. Zóveel wordt er over geschreven, zóveel wordt er over gesproken... maar zo weinig wordt er gedaan om onze gewesten van dit zeer schadend insect te vrijwaren. Ook onze streek is er mee begif tigd. EEN WOORDJE GESCHIEDENIS De Herkomst Het warm lenteweer, waarmede we reeds in de eerste helft van Mei gezegend werden, heeft gemaakt, dat deze kevers ditmaal tamelijk vroeg en alleszins overtalrijk, zijn te voor schijn gekomen. Lijk men weet brengen de Colo radokevers de lange Winter door in de grond. Ze liggen totaal onbe weeglijk, op enkele centimeter diep te. Met de eerste zonnige lenteda gen komen ze boven gekropen en als uitgehongerden vliegen ze uit op zoek naar aardappelgewas. Bij voor keur voeden ze zich met de jongste bladeren, in de toppen van de jeug dige stengels. Dit jaar zijn de kevers vroeg ver schenen, en 't zijn vooral de late aardappelvariëteiten, die er het meest van te lijden hebben, omdat ze lie ver malse dan taaie brokjes veror beren! Jonge struiken kunnen ze zonder grote moeite klein krijgen. Grote struiken van vroege variëtei ten geraken ze te moeizaam baas. Nu juist 13 jaar geleden, is de be ruchte en geduchte Coloradokever in België verschenen. Eigenlijk is ae Coloradokever her komstig uit de Staat Colorado, ge legen in de V. S. van Amerika. Daar vernietigde hij elk aardappelgewas en heeft zich nadien over heel Noord - Amerika verspreid. Op het einde van de oorlog 1914-1918 werd dit taai insect ingevoerd in Frankrijk. Hoe dit precies gegaan is, zal nie mand met juistheid kunnen zeggen. De Coloradokever kan zich door vliegen op lange afstanden versprei den, vooral bij droog en warm weer. Ook door vlotten op het water kan hij grote afstanden bereiken. Zelfs door auto's en vliegtuigen kan dit beestje toevallig overgebracht worden. Snelle Uitbreiding De ontwikkeling der Coloradoke ver geschiedt zo vlug dat men er zich moeilijk een idee van kan vor men. De mogelijkheid tot vermenigvul digen is werkelijk zo groot, dat één enkel bevrucht wijfje, een geheel veld, ja zelfs een ganse streek kan besmetten! Trouwens, één wijfje, legt in achtereenvolgende groepjes, van 800 tot 2.000 eitjes. Dank zij de zon newarmte ontluiken die eitjes al spoedig tot kleine larven, dis eerst donkerrood zijn, zeer snel groeien, en na enkele dagen helderrood wor den. Hun vraatzucht is verbazend groot, en van het aardappelloof la ten ze enkel de bladstelen over.-. Na twee weken zijn ze volgroeid en dan kruipen ze in de bovenlaag van de grond, alwaar ze verpoppen. Naar gelang het klimaat heeft men twee tot drie geslachten per jaar. Het is dan ook werkelijk een verbazend vlugge vermenigvuldiging. Te Wapen! Door het Ministerie van Land bouw, het Provinciaal Bestuur en de Gemeentebesturen werd duchtig de trom geroerd, maar op veruit de meeste plaatsen bleef het een offen sief op papier... Geen drie mensen op honderd namen die klucht van de Coloradokever ernstig op. Hier en daar zag men enige half-opgevreten bladeren, doch in geen enkel geval werden de knollen rechtstreeks aan getast, en dat stelde hun gerust, ja al te gerust! In het Bestuursmemoriaal van de Provincie West-Vlaanderen van 10 Mei 1948, verscheen zeer terecht een besluit van de Gouverneur van West- Vlaanderen, rakende de verplichte bestrijding van de Coloradokever. In dit stuk wordt 'onderlijnd dat elke verbouwer van aardappelen verplicht I is zijn aardappelvelden tweemaal met een gepast bestrijdingsmiddel te besproeien, teneinde de vernieti ging dezer gewassen tegen te gaan. De eerste besproeiing dient te ge schieden vóór 17 Juni, en de tweede ten laatste op 25 Juli. De Héren Burgemeesters dienen te waken op de uitvoering van deze dringende verordening, en zijn ge machtigd bij alle nalatigen de voor geschreven besproeiingen, op hun kosten te laten uitvoeren. Daaren boven wordt ten zeerste aangeraden, de aardappelvelden om de 8 10 dagen te onderzoeken door ploegen samengesteld uit schoolkinders van de gemeente- en aangenomen scho len, en van de belanghebbende plan ters, om alle haarden op te sporen en te vernietigen. De Gouverneur voegt hier verder nog aan toe, dat de Heren onderwijzers, samen met hun kinderen, hier bui tengewoon nuttig werk kunnen ver richten, ten bate van de bevoorra ding van heel de bevolking. Op Zoek Reeds zagen we groepen school kinders enkele aardappelvelden on derzoeken, en... ze deden het beter dan vraagstukken oplossen! Twintig jongens van de hoogste klas, uit een rond leper liggende Gemeente, vin gen op een veld van amper één ge- met groot-niet minder dan 5.750 ke vers! Op de onderkant van de bla deren ontdekten ze tevens millioenen eitjes! Alles werd ter plaatse vernie tigd, want zo spreekt de wet: «On der geen 'enkel voorwendsel mag men levende Coloradokevers meedragen of... bewaren»! Vader Staat heeft warempel nog zin voor humor! Uilenspiegel leeft nog! 287.84# Coloradokevers vernietigd te Lichtervelde. IN TWEE DAGEN DOOR SCHOOLKNAPEN Ook te Lichtervelde werden de handen uit de mouwen gestoken en ziehier het verbluffend resultaat. Op verzoek van de Heer Gouver neur stelde het Gemeentebestuur van Lichtervelde, de jongens der Ge meenteschool tewerk om de Colora dokevers vóór en na de schooluren te vangen. Ziehier de uitslag na twee dagen werk van die vlijtige knapen: I Klas 2,750 kg. II Klas 1,900 kg. J.II Klas 1,300 kg. ::v Klas 5,700 kg. V Klas 5.250 kg. f Klas 4,200 kg. T Klas 1,330 kg. II Klas 3,150 kg. Klas 2.850 kg. 1 Klas 5,150 kg. XI Klas 2,400 kg. Totaal 35,890 kg. Men heeft uitgemaakt dat er on geveer 8.000 kevers in een kilogram zijn, zodat mag gezegd dat deze kna pen in hun twee dagen arbeid dan nog. buiten de schooluren zowat 287.840 Coloradokevers onschadelijk maakten. Ongelooflijk en toch waar. Laat de jongens zo moedig vol harden en het wordt voor hen een roemrijke prestatie, waarvoor boe ren en bevolking dankbaar zullen gelukwensen. Een welgemeende proficiat aan de ze jongens. Tevens drukken we de hoop uit dat in alle landbouwge- meenten dergelijke actie op touw gezet worde. Graag zullen we er in deze kolommen steeds de uitslagen van bekend maken. De aardappel is een hoofdbestand deel 'van onze voeding, en de statis tieken tonen aan, dat wij fameuze aardappel-eters zijn! In Vlaanderen kan men zich geen deugdelijk diner indenken, zonder een flinke portie lekkere patatten. Thans is de aardappelteelt be dreigd, en daarom* roepen we: «Te wapen en te weer! De Coloradoke ver, die dreigt hêel ons land te ver pesten, gaan we zeer beslist met man en macht bekampen. Voortaan geen nalatigen meer! Alle kwekers dienen heel hun plicht te doen! In dit land bezitten alle boeren wel zoveel burgerzin, dat ze eensgezind de opduikende vijanden bevechten., en de ganse volkswelvaart behartigen. Belgen kunnen Toeristenchecks uitwisselen in het Station van Rijsel. Het in het Station van Saint-Sau- veur te Rijsel afgeschafte wisselkan toor is volgens een mededeling van de betrokken diensten opnieuw ge opend. Belgen die Rijsel aandoen, buiten de normale werkuren van de Ban ken, vooral 's Zaterdags en 's Zon dags, kunnen er hun toeristenchecks uitwisselen tegen Franse munt. Dit wisselkantoor is iedere dag ge opend van 7.30 tot '9 uur en van .12 tot 14 uur. 's Zaterdags en 's Zon dags functionneert de dienst onon derbroken in het station. Geen uitwisseling van geweigerde Franse biljetten. De financiële attaché bij de Fran se Ambassade, ontving een afvaardi ging van de Christelijke Vakbonden uit het Zuiden van Vlaanderen, en verklaarde haar dat Frankrijk niet zal terugkomen op zijn beslissing de terugbetaling te weigeren van 'Fran se bankbiljetten, die in 1945 door MSUwwvwwwwMWMWtswwyvt Maandag 7 Juni, a. s. zal opnieuw de vermaarde H. Bloedprocessie haar jaarlijkse ommegang doen, en dui- zende godvruchtige bedevaarders zul len van heinde en verre naar Voor mezele toestromen. Van in de vroe ge namiddag reeds zal de mooie dorpskerk, een juweeltje van Neo- Romaanse bouwkunst vollopen met vrome bezoekers die eraan houden de kostbare relikwie van het H. Bloed te vereren. Want de onder vinding heeft ons geleerd, dat on middellijk vooraf na de H. Bloed processie honderden en honderden zullen teleurgesteld zijn, geen plaats meer te vinden in de Kerk en zullen moeten Voormezele verlaten zonder de H. Relikwie te hebben kunnen vereren. Te 4 uur, na het plechtig lof, doorloopt de processie de straten van de gemeente. Zonder de luister te hebben van andere grote proces sies, maakt ze toch telkens een diepe indruk. Indrukwekkend vooral is de godvrucht van de bedevaarders die eerbiedig langs de doortocht in dich te drommen neergeknield, de reli kwie van het H. Bloed met betrou wen zien voorbijtrekken, gedragen door Z. E. H. Deken van leper, om ringd door talrijke priesters uit het omliggende. Velen komen hier voor hun zieke huisgenoten bidden of voor bekomen weldaden bedanken, en trekken weer naar huis met een vernieuwde godsvrucht tot Jezus kostbaar H. Bloed. IIET INDEXCIJFER DER KLEINHANDELSPRIJZEN Uit een mededeling van het Mi nisterie van Economische Zaken en Middenstand, blijkt dat het index cijfer der kleinhandelsprijzen met 0,3 gestegen is in Mei jl. namelijk van 353 op 358 punten, rekening houdend met de compensatievergoe dingen, en van 396 op 398 punten, volgens de officiële methode, zonder rekening te houden met de compen satiebonnen, berekend. Door Z. H. de Paus werden verte genwoordigers van de Internationale K. A. J. onder leiding van Kanunnik Cardijn, ta Rome in audiëntie ont vangen. Aan deze afvaardiging der Inter nationale K. A. J. verklaarde de H. Vader o. m.: Zegt aan alle jonge arbeiders hoe zeer ik hen bemin. De K. A. J. heeft een grote opdracht. Zij moet de gees telijke verheffing van de arbeiders jeugd bewerken. Zij moet voor de ar beiders de betere economische levens voorwaarden verwerven, die zij ver dienen. De Heilige Vader zegende gans de wereld-K.A.J. en gaf aan de afge vaardigden een prachtige medaille als herinnering. Esn hunner erg gekwetst. Toen de autocamion van aanne mer Degraeve van Langemark als naar gewoonte met het volk huis waarts reed, is almeteens brand ont staan op de wagen, toen hij te Mer- kem (Hoekje) was. Een paar werk lieden, door schrik bevangen zijn er onmiddellijk afgesprongen, met het ongelukkig gevolg dat genaamde Ro ger Knockaert van Wijtschate, met erg gekwetst hoofd en hersenschud ding moest opgenomen worden. Dr Debergh van Merkem heeft hem in der haast de eerste zorgen toegediend. De Eerw. Heer Onder pastoor van Merkem heeft hem ook het H. Oliesel gegeven, waarna hij naar het hospitaal van leper werd overgebracht. De tweede is er met enkele lichte schrammen en het ver schot van afgekomen. Roger Knockaert heeft eveneens een schedelbreuk opgelopen. Dit gebeurde Woensdag 2 Juni jl. rond 16 uur. OPROEP AAN ALLE WEST-VLAAMSE TONEELLIEFHEBBERS! D'r roert entwat te lande zo schreef eens een groot Vlaams Dichter. Het is met een kleine variante op dit vers dat we 't U allen.zouden willen diets maken: «D'r roert entwat in de West hoek Daar zijn mensen aan 't iverk om alle toneelminnende V/est-Vlamingen een feestelijke ontvangst te bereiden op 6 Juni te leper. Het is inderdaad in de Hallestede dat dit jaar de Gouw dag doorgaat van het Algemeen West-Vlaams Toneel. In die oude historische stede met haar stoere Belfort en sier lijke Kathedraal zullen we traditiegetrouw ook dit jaar weer samen verbroederen. Het doet goed aan 't hart zo samen eens de afge legde weg te overschouwen om dan met nieuwe moed de blik te richten op de toekomst, 't Volgend seizoen ligt nog wel ver af maar 't is in de volgende kalme maanden dat we moeten uitzien naar de middelen om elk voor zich hoger te kunnen stijgen. Zo is de Gouwdag niet enkel een uitdrukking van zelfvoldaanheid maar veel meer een startpunt naar wijdere horizonten. Het programma spreekt dan ook helemaal in die zin. Eerst gaan we bij de Heër op dankbezoek, we vragen Hem ook onze afgestorven broeders uit het A.W.T. te willen indachtig zijn. In de Academische Zitting zullen verdienstelijke mensen bekroond wor den en zullen we samen naar de raad van bevoegde personen luisteren, 's Namiddags eindelijk kunnen we genieten en moeten we leren. Aan alle West-Vlaamsë Toneelliefhebbers: goed heil en tot 6 Juni te leper om 9 uur. Het is dus Zondag a.s. dat de jaar lijkse Gouwdag van het Algemeen West-Vlaams Toneel doorgaat te leper. Sinds lang hunkeren weer vele to neelspelers naar die dag, die terecht aanzien wordt als het bekronings- feest van een seizoen naarstig werk. De buitenstaanders beseffen heel dik wijls de draagwijdte niet van die woorden. Men moét -eerst zelf eens ondervonden hebben welk een aan zienlijke krachtinspanning gevergd wordt van diegenen die heel het sei zoen door- op'de bres hebben gestaan om ons volk door hun culturele actie wat hoger op te voeren. Zondag echter zullen die mannen tevreden mogen terugblikken op het geen voorbij is, ze zullen echter ook nog meer moeten doen. De tijd staat niet stil en binnen enkele maanden staan we weer aan 't begin... Öp de Gouwdag zullen ook richtlijnen ge geven worden voor de komende maan den die beslissend zijn voor het suc ces van het volgend seizoen. Hopelijk mogen dié raadgevingen die U door bevoegde personen zullen gegeven worden U nuttig zijn, want dan voor al zal de Gouwdag mogen geslaagd heten. We geven hier In 't kort nogmaals het programma: ZONDAG 6 JUNI: Te 9 u.: In St-Niklaaskerk: Plech tige H. Mis, opgedragen door E. H. Peel, gouwproost, voor de levende en overledene leden van het A.W.T. Kanselrede door Z. E. H. Verhaeghe, deken te leper. Te 9.45 uur: Optocht met vlaggen en harmonie naar het stadhuis, al- Belgische of andere grensarbeiders iwaar receptie van het Gouwbestuur werden gedeponeerd. op postcheckrekening Nr 4763.60 der Gebroeders Sansen, Poperinge, en ons blad zal U wekelijks tot einde 't jaar per post tehuis be door het Stadsbestuur. Te 10.15 uur: Plechtige Academi sche Zitting. Op de dagorde komt o.a. voor: Zitting. Op de dagorde komt o.a. voor; Welkomwoord door de Heer M. Sercu, gouwvoorzitter; HET GOUV/BESTUUR. Aanspraak door dé Heer Staf Bruggen; Feestrede door de Heer J. Aets; Slotwoord door de Proost Eerw. Heer Peel, Te 15 uur: In de Stadsschouwburg: Opvoering van «Bazin en Knecht», toneelspel in 3 bedrijven door Theo Opdebeek, naar de roman van Utsch. De regie is van Staf Bruggen. MAANDAG 7 JUNI Te 20 uur: Tweede opvoering van Bazin en Knecht DE SLECHTE BALANS DER GERECHTIGHEID TWEE MATEN EN TWEE GEWICHTEN Romsee werd dus veroordeeld tot 20 jaar hechtenis en enkele millioe nen boete. De dagbladen hebben aan deze groteske veroordeling reeds ge noeg beschouwingen gewijd zodat wij daarover niet verder willen uitwei den. Wij geven echter aan de welmenen de lezer een punt ter overweging. Te gen Romsee werd geen enkele beschul diging van verklikking weerhouden. Dit was wel het geval in het proces tegen Destesche en Bologne die aan de Duitsers lijsten van Belgische bur gers overhandigd hadden om ze te laten aanhouden, maar die deson danks vrijgesproken werden omdat ze gehandeld hadden aan een. drang waaraan ze niet konden weerstaan Voor de Waalse lieve vriendjes vindt men dergelijke lolletjes uit maar voor een Vlaming die een veel verantwoordelijker post bekleed heeft zonder zijn eer te vergooien door verklikkingen, zelfs niet onder een dwang waaraan Destesche en Bo logne niet konden weerstaan, telt dat allemaal niet mee. Dat zijn twee ma ten en twee gewichten van vrouwe Justitia die met een scheel oog loert maar al wat Vlaming is maar de blik ken zedig neerslaat als het Walen zijn... onder een drang waaraan ze niet kan weerstaan. DE BOTERHAMMEKENS VAN MENEER LEURQUIN In de Senaat hoorden we verle den week nog een van die mondhel den aan het woord, de hr Leurquin, die de loftrompet stak over een socia list die zich In de eerste wereldoorlbg met de ravitaillering van ons land had bezig gehouden. Het zou voor die socialist, zei die teer besnaarde Hr Leurquin, een belediging zijn moest men hem vergelijken met de heren Meurissen en Dewinter, Oei, oei, hoe teergevoelig, hé! Wij vragen ons af waar die meneer Leurquin zijn kommervolle dagen ge- sleten heeft in de tijd van de bezet ting toen diezelfde Dewinter meit diezelfde Meurissen er in slaagde aan de Belgische bevolking meer bo ter te geven dan onder het bestuur van meneer Lalmand na de oorlog. Misschien heeft die goeie meneer Leurquin in ons land niet geleefd binst de bezetting en 'hier zijn bo- terhammekens niet gesneden en ge smeerd. Anders zou hij toch wel eventjes, heel eventjes Over dit alles kunen nadenken en dan bovendien eens onderzoeken hoeveel de Vlaamse boeren geleverd hebben voor de be voorrading van het land en hoeveel de Waalse versmokkeld hebben zon der een kilo te leveren. Dan zal hij dergelijke dwaze vergelijkingen niet komen maken. DE MAN DIE ZIJN EIGEN BEGRAFENIS BIJWOONT De behandeling van de begroting van Ravitaillering in de Senaat had trouwens ook wel enkele aangename kanten. Natuurlijk werd er een hele tijd over en weer gepraat over de vreemde boter, over de inlandse bo ter en over een fatsoenlijke prijs voor deze laatste zonder dat men daarover akkoord geraakte. De communist Boulanger' stak het spelletje in gang toen hij begon te bommen over het Amerikaans man na van het Marshall-plan waardoor onze tóestand nog zal verergeren. Door indigestie waarschijnlijk! Maar de Minister was grappig toen hij, zinspelend op het feit dat hij de behandeling van de laatste begroting van het geliquideerde departement van Ravitaillering bijwoonde er op wees dat hij zijn eigen begrafenis had meegemaakt en de sprekers be dankte voor hun goede lijkreden. Deze behandeling- verzeilde echter in de doekjes. Het was een oude Lu xemburgse C.V.P. Senator Orban de Xibry die Minister Moens de Fernig onderbrak met het verwijt dat hij de landbouwers in de doekjes deed. Nee, zei de socialist Doutrepont, het zijn de landbouwers die de verbrui kers in de doekjes doen! Ja maar Zo niet hé! besloot voorzitter Rolln, het zijn al die onderbrekers die ln de doekjes moeten gedaan worden! EEN GEIJJKKIG PENS HEEFI GEEN SOKKEN Het was Senator De Boodt die er bij de behandeling van de landbouw begroting nog eens op wees dat oei land weer veel te laat was met het aanknopen van handelsbetrekkingen met Duitsland voor het afzetten vaa landbouwproducten. Nederland is ons voor en zal deze markt ingepalmd hebben vooraleer het bij de Belgen opkomt dat ze hun witloof of hun vroege aardappelen wel in Duitsland zouden kunnen aan de man gebracht hebben of brengen. Senator Sobry verzette zich tegen de oprichting van het Nationaal Hop instituut dat hem totaal overbodig leek vermits er al een dergelijk in.- stituut gegroeid is uit het privaat initiatief. Hij vroeg bovendien be langstelling voor de lage welden rond Diksmuide die onvoldoende be schermd zijn tegen de overstromin gen en bepleitte passende maatrege len tot indijking van de schade en het verlies, geleden door mond- en klauwzeer, en die iQ 1947 ln ons land niet minder dan 740 miilioen frank bedroeg. Toen een gezappige Senator met een verhaaltje wou uitpakken ovet een gelukkig landbouwer dia op zijn sokken ergens rondwandelde» sneed de hr Bouilly hem de pas al met de nuchtere bemerking dat eelt gelukkig mens geen sokken draagt. Het is in elk geval de moeite waard om eens te proberen of men zich dah wel gelukkiger voelt zonder sokken,., PRAATCOMPENSATIE In de Kamer moest de lang afwe zige Minister Trociet bij de begro ting van Arbeid en Sociale Voorzorg natuurlijk zijn schade inhalen met een ellenlange uiteenzetting die de verschillende sprekers op de duur zo ontzenuwd heeft dat ze zich dan maar goedsmoeds bij de opinie van de Minister hebben aangesloten, misschien wel om er van af te zijn, De socialist Demoitelle móést na tuurlijk nog zijn woordje doen en hij sprak niet al te lang, zélfs niet zo lang als hij mocht, maar hij vroeg om dan bij gelegenheid eens wat lan ger te mogen spreken, bij wijze van compensatie. Zodat we nu naast do inmiddels overleden compensatie een nieuwe praatcompensatie hebben, althans in het parlement. Aan de Minister Trociet heeft men nochtans zijn al te grote neigingen tot ëtaüsatie niet vergeven die in de verse!" ende verzekeringsorganismen aan h..- licht zijn getreden. Maar hij heeft beloofd beterschap te doen en de C.V.P. heeft hem dan maar voor lopig de algemene absolutie gegeven, PAS. Ter gelegenheid van zijn naam feest, dat Hij voor de 10" maal vier de als Paus, heeft Z. H. Pius XII Woensdag jl-, een radiorede gehou den, waarin Hij zich heeft gericht tot alle gelovigen, verspreid over de gehele wereld. Zo wees de H. Vader er eerst op dat het nodig is dat al degenen die nog enig christelijk gevoel hebben, thans wakker worden. De gelovigen mogen zich niet beperken tot louter religieuze werken, integendeel kun nen zij zeer veel presteren op bur gerlijk, nationaal en internationaal gebied, waar zovele morele belangen op het spel staan. De katholieke krachten %unnen, alhoewel onafhankelijk blijvend van de politieke bewegingen, een gelijk lopende weg volgen, om mede te hel pen een einde te maken aan het godsdienst-niihilsme en aan het bru taal geweld. De H. Vader drukte ook Zijn be zorgdheid uit over het lot van de H. Plaatsen ln Palestina. Verder wees Hij erop dat sociale hervormingen noodzakelijk zijn en dat vooral de dringende behoefte aan brood, arbeid en onderdak voor de minstvermogenden wel de voornaam ste kwesties zijn. Elke sociale her vorming moet evenwel aangepast zijn aan de productie. Enkel in kristelij- ke geest kunnen sociale hervormin gen worden doorgevoerd. Van de ene wordt bij sociale hervorming een geest van opoffering, en van de an deren een besef van de verantwoor delijkheid gevraagd. Tot besluit legde de Paus de na druk op de plicht van alle katholie ken, het voorbeeld te geven van hun eenheid en samenhorigheid, zonder onderscheid van taal of ras en ver heugde Hij er zich over, dat het Hei lig Jaar de gelegenheid zal bieden tot bevestiging dezer eenheid. Met diepe vreugde maken Wij bekend dat 1950 het 25" Heilig Jaar in de ge schiedenis van de Kerk zal worden indien zulks de Heer behaagt. Zoekt g'iets t'huren cf te kopen; Zoekt ge 'n meid, 'n plaats of watf Wacht niet langer, maar plaats nog heden 'n Kleine ZOEKER is one bladl Nu er zoveel gedaan wordt om de ban den der Lage Landen aaneen t,e snoeren, zowel in Afrika, waar Kongo en Zuid- Afrika een machtige Benelux kunnen worden, moeten wij de helden der boeren ook gedenken. En daarom het bonte, het avontuurlij ke, doch grootse levensverhaal over Jan Van Riebeek, stichter van Zuid-Afrika. In 1618 geboren, trad hij op zeer jeugdi ge leeftijd in dienst van de Oost-Indische Compagnie, die tot doel had de handel met de kolonies uit te baten. In die tijd duurde zo'n reis ettelijke maanden en was vol gevaren. De te volgen weg liep Zuidwaarts naar Afrika en dan de hele Westkust langs. Het gebeurde dikwijls dat men, door tegenwind of windstilte, dagen en soms maanden vertraging had. Bijzonder in de Stille Zuidzee (Indische Oceaan) kon de wind soms uitblijven en dagen lang lag het schip dan roerloos en machteloos. De zeilen hingen slap tegen de masten, de zon stoofde en schroeide. Het drinkwater begon uitgeput te gera ken of bedierf, de levensmiddelen werden schaarser en schaarser; dorst, honger en ziekte zweefden als dreigende spoken over het schip. Stak eindelijk de wind weer op, dan moest men gauw verder zeilen tot land in zicht kwam waar de zeelieden konden ontschepen om drinkbaar water en voed sel te zoeken. Doch dan waren ze nog niet altijd gered, want vaak gebeurde het, dat de inboorlingen, negers of an dere wilde volksstammen met honderden kwamen toegelopen om de blanke man nen te vermoorden. Dit alles echter was nog niet het groot ste gevaar dat aan deze reizen verbonden was. Zij moesten bovendien de beruchte Stormkaap omzeilen, het meest zulde- ft 3 lijke punt van Afrika. De eerste ontdek kers hadden deze kaap de Kaap der kwade hoopgenoemd. Een Portugees echter, Vasco de Gama, was er in geslaagd deze veilig te omzeilen en sedertdien noemde men de kaap nu Kaap der goe de hoopNiettemin bleef zij zeer ge vaarlijk. Toen de Haarlem met Jan Van Rie beek aan boord, ter hoogte van Kaap der goede Hoop gekomen was, stak er weel een geweldige storm op. De wind dreef het schip met grote snelheid landwaarts. Hoge golven slingerden over het dek. Op het tussendek zaten de passagiers ang stig bijeen. De kapitein stond op post en gaf zijn bevelen. Het schip werd heen en weer gekaatst. Matrozen klommen vol doodsverachting in de masten om de zei len te reven. Vergeefse moeite! Het roer brak. De zeilen hingen aan flarden. Dö wind dreef het schip op de klippen. Daar kraakte de trotse boot als een notedop en de passagiers met de bemanning kon den met grote moeite het land bereiken. Ze bevonden zich op de kust van Zuid- Afrika. De negers die er woonden waren gelukkig vreedzaam. Met één en ander dat ze hadden kunnen redden van hun schip of dat aangespoeld was, kochten Jan Van Riebeek en db overigen voedsel van de wilden. En zo bleven ze daar le ven, dagen, weken, maanden, altijd maar uitkijkend naar schepen. Eindelijk merk te een Nederlandse koopvaardijboot de schipbreukelingen op, nam deze aan boord en bracht hen naar het vaderland terug. Daar moest Jan Van Riebeek natuur lijk vertellen over de avonturen die hij beleefd had. Maar hij toonde tevens aan, dat men daar, aan deze Zuid-Afrikaanse kust, gemakkelijk een stichtingzou kunnen oprichten, om de schepen die naar Indië vaarden en ervan terugkeer den van vers voedsel en drinkbaar water te voorzien. De kolonisten zouden daar tevens handel kunnen drijven met de ne gers uit het binnenland, die veel vee be zaten. Dit plan scheen nog zo slecht niet en de Compagnie besloot dan ook een vloot naar Zuid-Afrika te zenden. Jan Van Riebeelc bood zich aan om als aanvoerder der stichting naar de Kaap te varen. De weg naar het Gouden Oosten lag weer voor hem open. In De cember 1651 werd hij admiraal benoemd van een kleine vloot: de Drommedaris de Reiger en De Goede Hoop De reis verliep voorspoedig. Na ruim drie maanden, op 16 April 1652, werd het anker geworpen in een baal, die nu de Tafelbaai wordt genoemd. Thans begon het werk. Ze moesten eerst en vooral 'een fort bouwen, om tegen mogelijke aanval len van inboorlingen of indringer» be schermd te zijn. De grond, die ze nu ln bezit namen, werd Nederlandse bodem, en geen ander land kon er nog beslag op leggen. Daarna moesten ze een hos pitaal bouwen, om hun eigen zieken en deze die de voorbijvarende schepen er zouden aan wal zetten, te verzorgen. Moestuinen moesten eveneens aangelegd worden en land ontglnd om ln eigen le vensonderhoud te voorzien. De bevelhebber van de nieuwe neder zetting, de Commandeur van de Kaap kolonie, zoals hij nu werd genoemd, Jan Van Riebeek, was een man met een on verwoestbaar optimisme, onvermoeibare ijver, gemoedelijk en vriendelijk. De eerste zes maanden van him verblijf aan de Kaap hadden de honderd man nen van Van Riebeek met de grootste moeilijkheden te kampen. Het fort dat ze bouwen moesten schoot niet zo. vlug op. De grond was hard en droog, en he lemaal verdord. Twee maanden zwoegden zij en toen begonnen de winterregens. Het regenseizoen was aangebroken en de mannen lagen ziek en uitgeput in hun houten loodsen. Eten konden ze niet klaarmaken; ze hadden alleen rauwe scheepskost. Maar toch moest het werk vooruit. En ja, toen de regentijd voorbij was, was het fort klaar. Een groot werk was daarmeé verricht. Nu begonnen ze aan het hospitaal, terwijl anderen een groententuln en een korenveld aanlegden. Maar dit liep niet zo vlug van stapel. Een droge orkaan verdroogde alles wat ge plant was. Daarbij kwamen ook de negers in beroering: zij zagen hoe de blanke mannen de grond begonnen te bewerken en vreesden heel hun land te zullen ver liezen. Tot een openlijke strijd echter waagden ze het niet, maar veel meer schade richtten ze aan door de kudden te overvallen en meê te drijven, aldus stalen ze het vee terug dat zé zelf ver kocht hadden. Jan Van Riebeek had ondertussen een ander plan opgevat: hij wilde de neder zetting uitbreiden, en wei in een vallei die veel vruchtbaarder was dan het thans bezette gebied. Maar daarvoor had hij geen mannen genoeg. Daarom schreef hij naar het Moederland dat men kolonisten moest zenden, Vrijburgersmannen die er zich voor eigen rekening als vrije Boeren zouden vestigen. Zelf gaf hij enige stukken grond aan enkele van zijn mannen die zich in 1657 in de vruchtbare vallei gingen vestigen. Spijts alles was het een hard bestaan voer de stoere Nederlanders: van een wildernis moesten ze vruchtbaar land maken en dit land daarbij gestadig tegen de zwarten verdedigen. Maar uit deze eerste pioniers is de prachtige Zuid- Afrikaanse Kolonie gegroeid en is een nieuw volk ontstaan: de Afrikaanders. Vijftig jaren na de aankomst van Jan Van Riebeek waren er reed? duizend ko lonisten. Een eeuw later waren er vijf duizend, 150 jaar later 13.000 en toen ln 1806 de Kaapkolonie door Engeland In gepalmd werd reeds 25.000. De leuze van Jan Van Riebeek: «Laat de ploeg zijn gang gaan en laat de dorsvloer niet koud worden! is waarheid geworden. DERDE ZONDAG NA SINXEN 6 Juni - Deze eerste zondag van de Junl« maand zal wel overal een H. Hart- Zondag zijn! Het kan niet anders, vooral niet in ons Vlaamse land, waar de Bonden van het H. Hart zulk een onontbeerlijk deel geworden zijn van lret parochiaal leven. En dat is toch het allereerste doel en het allereer ste gevolg van dezen weelderigen bloei van zijn Bonden: dat het H, Hart van Jezus Koning en middel punt is geworden van duizenden en nog duizenden harten! Waarom zouden wij dan, in de Mis van dezen dag, niet eens rechtzinnig nagaan hoe het staat met onze-H. Hart-de- votie. Ben ik lid van den Bond? In dien ik ja mag antwoorden,, dan ver« c.er: en ben ik een écht. lid, trouw aan mijn verplichtingen: opdracht van den dag en Bondscommunie? En moet ik neen antwoorden, durf ik mezelf dan de reden bekennen van die onthouding? Onverschilligheid, sleur, of laffe mensenvrees? Is mijn huisgezin toegewijd aan het H. Hart, en is zijn Beeld er inge- troond? Weer, ind-'en ik ja mag ant woorden, dan verder: is die, intron!- satie alléén maar een verre herinne ring, een kadertje aan den wand, o( leeft ze voort in het dagelijks fami lieleven, tenminste met de vernieu wing van die toewijding bij het ge zamenlijk avondgebed? En is het antwoord neen, waarom niet? Is het omdat ik Christus niet wil erkennen als Koning van mijn gezin? Of, om dat Ik beschaamd ben zijn Beeld een plaats te geven onder een dak waar zijn wet niet wordt onderhouden? - Volg ik het H. Hart na? -Durf ik echt bidden: «Jezus, zacht en nederig van hart, maak mijn hart gelijk aan het Uwe»? Gelijk -aan 't Hart van JezuJ in zachtmoedigen, liefdevollen om gang met den naaste, dat wil zeggen, met alle mensen; gelijk aan 't Hart van Jezus in nederige dienstvaardig heid, die geen beloning en geen dank bedelt voor hulp en steun; want wie kan een vriend zijn van het H. Hart, het Hart van dengene die uit liefde voor de mensen den laatsten druppel bloed vergoot, als hij niet een voor beeld is van waarachtige en daad werkelijke naastenliefde! Eert het ft Hart, jawel, hoe meer. hoe liever, maar doet -het zo, dat uw eredienst Hem aangenaam weze en u voor delig 6 Juni: Zondag onder het Oct. van 't H. Hart. - Gl., 2 g. van den H. Norbertus, 3 van 't ft Hart, Credo, Pref. H. Hart. 7 Juni: Mis' van het H. Hart. - Glo ria, 2 g. van O. L. V., 3 voet den Paus, Credo, 8 Juni: H. Medardus, Bisschop-belij der. - Gloria, 2 g. van 't ft Hart, Credo. 9 JuniAls 7, maar 2 g. van H.H. Primus ën Felicianus, Marte laars, 3 van O. L. V. 10 JuniH. Margarita, Weduwe. - Gloria, 2 g. van 't H. Hart 3 van O. L. V., Credo. 11 Juni: Als 7, maar 2 g. van den ft Barnabas, apostel. 12 Juni: II. Joannes Facundus, Belij der. Gloria, 2 g. van de H.ft Basilides en gez., Martelaars. 13 Juni: Vierde Zondag na Sinxen. O. L. VROUW VAN FATIMA NAAR PORTUGAL Zieken mirakuleu3 genezen? Het mirakuleuze beeld van O. L Vrouw van Patima (Portugal), dat gedurende een week te Madrid heeft verbleven, is Zondag naar Portugal teruggebracht. Gemeld wordt dat negen zieken mlrakuleus zouden genezen zijn. VOLKS VERZEKENS DE EERSTE LENTEZONNE De lieve Zonne toverspeelt Door heel mijn lieve woning, Waar zij er warm en wonne deelt' Dl 'k Voel me 'n kleine koningl En alles in ons huisje lacht, Daarbuiten meisjes zingen! O! Wat 'n rijke kleurenpracht., Bij bloemen, bomen, dingen! Treuren, vol weemoed, ls voorbij! De mensen gaan herleven! En vink en merel fluiten blij, In haag en bos en dreven! Beselare 194* GSO"

HISTORISCHE KRANTEN

Het Wekelijks Nieuws (1946-1990) | 1948 | | pagina 2