Boodschap van de Koning aan de Regering DE WEEK IN ONS LAND BRIEF UIT BRUSSEL a pel Öan (JLtynendaele fiieuwsjes in 't kort De Sovjetblokkade te Berlijn Wm mm DE KONINGSKWESTIE Koning LeopoIcWIl vraagt volksraadpleging DE RANTSOENERING KARDINAAL VAN ROEY IN KONGO AANGEKOMEN EEN DIAMANTEN EN ACHT GOUDEN BRUILOFTEN TE HOUTEM-VEURNE MEISJE DOOR EEN AUTO ERNSTIG GEKWETST TE MEENEN m Mi I GOED NIEUWS OVER DE VAART IEPER-KOMEN ©p en top een Dlaamse Ikop 1 LITURGISCH KALENDER Dowtont wm HET WEKELIJKS NIEUWS Zaterdag 3 Juli 1948. Blz. i de schriftelijke boodschap van de koning aan de regering Op de Kabinetsraad op Vrijdag 25 Juni jl. gehouden werd aan de leden van de Regering een schriftelijke boodschap van de Koning bekend ge maakt, boodschap gericht tot de Re gering met verzoek de inhoud ervan bekend te maken aan de Heren Voor- eitters van Kamer en Senaat. Na afloop van deze kabinetsraad werd de tekst van deze boodschap openbaar gemaakt. In een eerste deel herinnert de Ko ning aan de-besprekingen en contact namen welke voordien hadden plaats gehad tussen de Koning en de Heer Spaak. In deze boodschap verklaart de Ko ning verder: Het grondwettelijk vraagstuk dat thans voor het land gesteld is, wordt beheerst door de wet van 19 Juni 1945, die mij sindsdien in de on mogelijkheid heeft gesteld te rege ren. Terwijl ik de grondwettelijkheid van deze wet niet wil betwisten, aan gezien zij door de Kamers is gesteund en door de Prins-Regent getekend, heb ik me daarbij neergelegd. Tegenover dë aanvallen, welke te gen mij ondernomen werden, heb ik het stilzwijgen bewaard, omdat ik van oordeel ben, dat de Koning bo ven de partijstrijd verheven moet zijn. Ik heb als regel aangenomen, dat ik niet betrokken mocht worden in onverschillig welke polemiek ,en dat geen enkele persoonlijke wrok bij mij mocht postvatten. Ik heb me ervan onthouden mij te mengen in het politieke leven van het land, maar volgde intussen van nabij het binnenlands herstel en de rol, welke het land speelt op inter nationaal terrein. Gelijk ik reeds op 14 Juli 1945 ver klaard heb: Gebonden door mijn constitutionele eed kan ik geen af stand doen. Het monarchistisch principe, zoals dat vervat is in ons fundamenteel charter legt inderdaad de Koning een permanente functie op, waaraan hij niet mag verzaken en die boven zijn persoon uitgaat. Na hem gaat liet principe over op de troonopvol gers. Als dit principe, zoals het in de. grondwet vast ligt, thans niet meer geëerbiedigd wordt, dan wordt de Koninklijke waardigheid in de basis zelf verzwakt. In mijn verklaring van 14 Juli heb ik me nochtans, om te verhoeden, dat dit principe het land verhinderen zou uit een impasse te geraken, be reid verklaard, daarop niet te insis teren, indien ik de overtuiging zou ondergaan, dat het Belgische volk mij zijn vertrouwen zou hebben ont trokken. Deze zekerheid heb ik niet. Mijn standpunt is niet gewijzigd: ik weiger a priori geen enkele oplos sing, geen enkele procedure, die zou uitgaan van de Regering of van het Parlement, die aangewezen zijn het initiatief te nemen en de politieke verantwoordelijkheid daarvan te ne men. Ik ben nochtans tot de conclusie gekomen, dat verkiezingen, die nood zakelijkerwijs binnen het kader der partijen worden gehouden en beïn vloed zijn door een complex van po litieke vraagstukken, niet geëigend zijn, om te beslissen in een probleem dat betrekking heeft op de konink lijke prerogatieven. Daarom heb ik het principe bij getreden van een door de wet geor ganiseerde raadpleging van alle bur gers. Indien uit die raadpleging geen on betwistbare meerderheid zou blijken ten voordele van mijn herstel in mijn constitutionele prerogatieven, dan zou ik afstand doen van de troon. Integendeel, indien de meerderheid mij gunstig zou zijn dan zou ik wachten tot het Parlement, ingelicht over de wil van de natie, van de machten zou gebruik maken, die het zich heeft toegekend bij de wet van 19 Juli 1945, om een einde te maken aan de huidige constitutionele crisis. Het ligt niet in mijn bedoeling de datum noch de modaliteiten te sug gereren van eender welke parlemen taire proceduur. Door te laten weten dat, volgens mijn mening en volgens de suggesties die werden gedaan, de oplossing van het Koningsprobleem in de huidige omstandigheden schijnt te kunnen gevonden worden in een volksraadpleging, wil ik slechts wij zen op een principiële stelling. Er kan geen spraak van zijn mijn hou ding te beschouwen als zou ze moe ten leiden tot een onderbreking van de besprekingen van binnenlandse of buitenlandse politiek, waarin het land voor het ogenblik betrokken is, of het Parlement brengen tot e.en debat zonder uitkomst. Op 7 September e. k. zal Prins Boudewijn, 18 jaar geworden, in staat zijn te regeren. Mijn grondwettelijke positie zal daardoor niet gewijzigd worden. Derhalve zou men mij geen nieu we verantwoordelijkheid kunnen aan wrijven, zo geen enkele oplossing in het verschiet ligt. Mijn zoon, Prins Boudewijn, die zijn studies voortzet met de bekom mering om zich er toe voor te be reiden te gepasten tijde zijn grond wettelijke rechten en plichten uit te oefenen, zal zijn politieke en mi litaire verplichtingen nakomen, wan neer het ogenblik daar is. Ik zelf kwam op de Mil it:.ire School op 20-jarige leeftijd en ik verscheen in de Senaat toen ik 25 jaar was. Dit is het advies, Mijnheer de Mi nister, dat ik dacht II te moeten me dedelen, voordat Prins Boudewijn 18 jaar werd, en uit eerbied voor het Parlement, vóór het einde van de huidige parlementaire zittijd. Ik meen immers dat loyale en oprechte betrekkingen tussen de Koning en het Parlement de basis zijn van de Monarchie, zoals onze grondwet haar begreep. Het is mijn wens dat deze brief, vooraleer publiek te worden gemaakt, aan de Voorzitters van beide Kamers zou worden medegedeeld. (GetLEOPOLD. de Koning geen nieuw element in de koningskwestie bijbrengt en stelt het dan te vraag wat door een onbe twistbare meerderheid dient ver staan te worden. Anderzijds vergaderde de Socialis tische Kamergroep en besloot niets te wijzigen aan het vroeger door de Socialisten ingenomen standpunt in zake de Koningskwestie. een initiatief van baron de dorlodot Baron de Dorlodot, vurig konings gezinde, heeft zijnerzijds op het bu reel van de Senaat een wetsvoorstel neergelegd ertoe strekkende de wet van 19 Juli 1945, waarbij het de Ko ning onmogelijk wordt zijn grond wettelijke bevoegdheden te hervatten, zou worden opgeheven, Luidens de toelichting baseert Ba ron de Dorlodot zijn voorstel op de erkende onbekwaamheid van de Re gering', het Parlement een oplossing- van de Koningskwestie voor te leg gen. c.v.p. eist dat de regering haar standpunt bekend maakt Het nieuwe Nationale Comité van de C.V-P. kwam Woensdag jl. bijeen. Door het Comité werd voor de Vlaam se vleugel o. m. nog de Hr Goossens, uit Roeselare-Tielt, tot lid van het Comité gecoöpteerd. Daarna werd o. m. een onderzoek gewijd aan de Koningskwestie. Uit deze bespreking volgde het besluit dat de boodschap van de Koning blijk geeft van een verheven inzicht, dat het uitblijven van een oplossing aan de Koningskwestie de hoogste belan gen van het land schaadt, dat de Re gering haar standpunt dient te bepa len en bekend te maken, dat een volksraadpleging geen grondwettelijk bezwaar oplevert, en doet ten slotte beroep op de bevolking, de partijen en het Parlement om in een geest van verzoening dergelijke raadpleging te bevorderen. voor de maand Juli 1948. 300 Gram boter zonder verplichte inschrijving, Margarine en reuzel vrij. Zeg. PRODUCTEN 1 Brood. 1 SP Idem Tot.be- Aant. voorrad, zeg. 9 kg. 10 300 gr. 1 2 Tafelolie 2(4 dl. of 230 gr. I 3 Ingev. boter, gebeur lijk geldig te maken. 4 Ingevoerde boter 3O0gr. 1 6 Suiker (spec, rant soen voor confituur inbegrepen) 1 kg. 500 1 DE NIEUWE VERMINDERDE BROODPRIJZEN De nieuwe prijzen van het brood, die van 1 Juli af gelden, werden als volgt vastgesteld: Maximumprijs, door de verbruiker te betalen a) Voor een brood van 600 gr. 4,20 fr. b) Voer een brood van 900 gr. 6,20 fr. c) Voor een brood dat meer dan 900 gr. weegt mag de prijs van 6.20 fr. met 2,05 fr. per 300 gr. meer verhoogd worden. d) Voor broodjes van 56 gr. 0,70 fr, c) Voor Frans brood v. 280 gr. 2,30 fr. f) Voor Frans brood v. 560 gr. 4,50 fr. MELKBROOD: a) Voor een brood van 600 gr. 5,fr. b) Voor een brood van 900 gr. 7,40 fr. c) Voor een brood van meer dan 900 gr. mag de prijs van 7,40 fr. met 2,45 fr. per 300 gr.- meer verhoogd wor den. A NIEUWE PRIJZEN VOOR GECONDENSEERDE MELK Geëvaporeerde melk, prijs te beta len door verbruiker: doos van 170 gr. fr. 3,50 doos van 397 gr. 7, doos van 453 gr. 7,75 Gecondenseerde gesuikerde melk, prijs te betalen door verbruiker: doos van 397 gr. fr. 11, doos van 425 gr. 12, Zoekt g iets t huren o] te kopen; Zoekt ge 'n meid, 'n plaats of wat Wacht niet langer, maar plaats nog heden 'n Kleine ZOEKER is ons blad! beltlen zijn de grootste bot erve rbruiker s van europa. Uit opgemaakte statistieken blijkt dat de Belgen gemiddeld 1 kgr. bo ter per maand verbruiken, wat een unicum is voor Europa. Zelfs in Ne derland en in Denemarken, boter- prod'ucenten bij uitstek, wordt zo veel boter per hoofd niet verbruikt. Alles is daar op export afgestemd. Op basis hiervan mag men aanne men dat er in België thans 102 mil- lioen kgr. boter per jaar wordt ver bruikt, wijl het gemiddeld jaarlijks verbruik aan boter voor de oorlog, ongeveer 70 millioen kgr. bedroeg. opnieuw crisis in de visserij. Na een wekenlange staking waren de vissers opnieuw vol optimisme in zee gestoken ter visvangst, menende dat hun werk weer lonend worden zou. Hun verwachtingen werden bedro gen. Wel voerden zij vis aan, maai de prijzen waaraan zij hun vangsten van de hand konden doen, waren zó laag dat zij weeral met verlies moesten werken. Zo werden in twee dagen tijd 41.000 kgr. verse schol verkocht aan 0,40 tot 1,10 fr. het kgr. en bestemd voor de vismeelfabrieken. Aan de verbruikers werd dezelfde vis verkocht aan prijzen gaande van 10 tot 18 fr. en soms zelfs meer. De vissers klagen nu dat de détailprij- zen te duur zijn en de winstmarges van tussenpersonen en handelaars te hoog, opdat de vissers zelf behoor lijk van hun beroep zouden kunnen leven. de sluiting der speelzalen aan de kust. Als protest tegen een verhoging der taksen op de spelen, hadden de speelhuizen aan de kust besloten te sluiten met 1 Juli. Thans werd deze datum verschoven tot 1 September. de nieuwe zutveringswet in het staatsblad verschenen. In het Staatsblad is de nieuwe wet op de zuivering, zoals zij laatst goed gekeurd werd door Kamer en Se naat, verschenen. Deze nieuwe wet biedt mogelijk heid van beroep voor getroffenen. De grote verbetering is, dat de ont zegging van burgerlijke en economi sche rechten niet meer automatisch gebeurt, maar door de rechtbank fa cultatief kan uitgesproken worden. ontslag van rechtsvervolging tegen graaf capelle. Op 7 Juni 1946 werd bekend ge maakt dat een onderzoek werd inge steld tegen Graaf Capelle, tijdens de bezetting Secretaris van de Koning. Bij besluit van het Militair Ge rechtshof werd thans ontslag van rechtsvervolging aan Graaf Capelle verleend. het bilateraal akkoord inzake marshallplan tussen v. s. van amerika en belgie Na drukke onderhandelingen om trent het afsluiten van een bilateraal akkoord tussen de V. S. van Amerika en ons land, noodzakelijk om van de Marshall-hulp ie kunnen genieten, werd een overeenkomst bereikt en werd voorzien dat het verdrag zou worden getekend door de Hr Spaak cp Vrijdag 2 Juli. 231 ha. land en 300 huizen onteigend voor vliegplein In de omgeving van Meisbroek werden 231 Ha. land alsmede 300 hui zen, waarvan er 30 in puin zijn, ont eigend, ter uitbreiding van het vlieg- plein van Meisbroek. '1 Aan boord van de Albei tville kwam Z. Em. Kard. Van Roey te Matadi toe op Zaterdag 20 Juni jl., na een voorspoedige reis te hebben gemaakt. Berlijn de munthervorming door de Russen uitgevaardigd door te voeren, wat dan verboden werd door de Wes terse overheden in hun sectors. Ten einde raad besloot de Berlijn- se gemeenteraad beroep te doen op de U.N.O. Er wordt intussen ook reeds aan zwarte markt gedaan met de nieuwe munten. De munt door de Russen uit gegeven zijn oude bankbriefjes waar op een zegeltje is geplakt, maar de Berlijners vonden het reeds om die zegeltjes na te maken en aldus zelf hun oude bankbiljetten geldig te ma ken maar op valse wijze. De Wester se munt primeerde in zoverre dat zelfs op zeker ogenblik tot meer dan 20 nieuwe Oostzone-marken werden aangeboden voor een West-Duitse mark. In de Westerse sectoren moesten zekere restricties in de bevoorrading genomen worden. westerse militaire overheden protesteren sokolovski verklaart dat blokkade slechts tijdelijk zal zijn De Westerse Militaire overheden hebben krachtig protest aangetekend tegen de Russische maatregel .en in verklaringen door Generaal Clay af gelegd zegde deze dat de Westerssn Berlijn niet zullen verlaten en dat slechts oorlog hen uit de stad zou kunnen verjagen. Generaal Robertson, de opperbe velhebber der Britten, stuurde een schrijven naar Maarschalk Sokolövs- ki, waarop deze dan heeft geantwoord dat de blokkademaatregelen slechts tijdelijk waren, maar over de duur werd niets aangehaald, alleen be toogde hij dat hij het niet onmoge lijk achtte dat elke belemmering zou kunnen weggenomen worden vóóral eer voedselcrisis een hoogtepunt zou bereiken. Te Berlijn zelf betoogden tiendui zenden inwoners van de Westerse sectoren tegen de Russische maatre gelen. Te Berlijn, Washington en Londen werden ook drukke besprekingen ge voerd tussen Britse, Amerikaanse en Franse instanties, om de toestand te Berlijn te bespreken en de maatrege len te overwegen welke een einde moeten maken aan de moeilijkheden te Berlijn. Er werd verwacht dat een driele dig protest te Moskou zou ingediend worden. sokolovski aangehouden door amerikaanse m.p. Wijl Maarschalk Sokolovski per auto door de Amerikaanse zone te Berlijn reed ontwikkelde zijn wagen een te grote snelheid en werd hij door Amerikaanse M.P. aangehou den. Hij werd evenwel zeer spoedig terug in vrijheid gesteld er. Generaal Clay bood hem zijn excuses aan, ter brief en mondelings. gevolgen van de munthervorming De munthervorming in de Wester se zones heeft er teweeggebracht dat het geld zeer schaars is geworden. Wat uitgewisseld werd was immers slechts voldoende om hoofdzakelijke levensmiddelen te kopen. Dit had tot gevolg dat de zwarte markt grotendeels uitgeschakeld werd en zelfs werd het aanbod groter dan de vraag voor vele produkten. Groen ten werden er zelfs beneden de offi- UITRUSTING IN STEENVLAS VOOR DE POMPIERS clële prijs verkocht. De inkomsten van tram- en spoorwegen liepen te rug met gemiddeld Zelfs boden handelaars aan de gekochte waar thuis te bestellen, wat niet meer was gebeurd sedert 1945. Men hoopt dat de Duitsers nu terug zullen gaan werken voor geld en niet meer voor sigaretten en andere zwar te marktartlkelen. verkeer voor duitse reizigers gedeeltelijk heropend Dinsdag jl. hebben de Russen het reizigersverkeer voor Duitsers op nieuw gedeeltelijk opengesteld. berlijnse kwestie niet voor u.n.o. Zoals hierboven gemeld heeft de Berlijnse Gemeenteraad beroep ge daan op de U.n.O. Er werd verwacht dat Denemarken de kwestie voor het wereldorganisme brengen zou. Zo reisde de Britse Generaal Robertson reeds af naar Kopenhagen waar hij zou onderhandeld hebben over deze kwestie. Hr Trygve Lie had de kwestie ook reeds ingestudeerd. Intussen blijkt dat de u.n.o. het beroep van Berlijn niet zal behande len wegens Brits en Frans verzet. berlijnse socialisten door russen beschuldigd van spionnage In de Taeglische Rundschau dat in de Sovjet-sector te Berlijn ver schijnt werden de Berlijnse Socialis ten alsmede de Berlijnse gemeente raad beschuldigd van spionnage en anti-Russische politiek. russen bereid melk te le veren voor kleine kinderen Door de Russische maatregelen wa ren de kleine kinderen alsmede de ziekenhuizen zonder melk gesteld. De Russen hebben thans ter kennis gebracht, dat zij bereid zijn de no dige melk aan alle Berlijnse secto ren terug te beschikken, op voor waarde dat deze melkleveringen zou den worden gecompenseerd door le vering van andere produkten. De gemeente Houtem-Veurne zal op Zondag 18 Juli a. s. I Diamanten en 8 Gouden Bruiloften onder zijn Inwoners vieren. De gelukkige Jubi larissen zijn: Diamanten Bruiloft: Hr en Vr. Jules Melis-Dehooghe. Gouden Bruiloften: Hr en Vr. Medard Bots-Babelaere; Hr en Vr. Frederlk Callewaert-Ver- straete; Hr en Vr. Emiel Labeau-Desaever; Hr en Vr. Emiel Parrein-Carpentier; Hr en Vr. Honoré Pauwels-Huyghe; Hr en Vr. Remi Prinsier-Leuris'on; Hr en Vr. Henri Vandenbroucke- Decorte. Volgende week geven we het pro gramma der feestelijkheden. Een pijnlijk ongeval deed zich Za terdagnamiddag 26 Juni voor ter hoogte der grote Leiebrug, Rijsel- straat te Meenen. Mejufïer Jeannine Vermaut, 15 jaar, wonende Meenen- straat te Rekkem, begaf zich naar het centrum van Meenen. Gekomen aan de gevaarlijke plaats nabij de Leiebrug, werd zij plots omvergere den door een auto bestuurd door de Heer V. F., wonende Ezelbrugstraat f.e Meenen. Het meisje dat met ge weld ten gronde geslingerd werd, bleef bewusteloos liggen. Voorbijgan gers kwamen toegesneld en namen het ongelukkig kind op dat ernstig aan het hoofd gekwetst was. Een geneesheer werd haastig ontboden en stelde een erge wonde aan het been vast waaruit zij veel bloed ver loor, terwijl zij verwondingen opge lopen had aan het hoofd en over gans het lichaam. Het'jonge slacht^ offer werd in allerijl naar de Sint- Joris' kliniek, Rijselstraat overge bracht. De politie werd intussen ver wittigd en kwam ter plaats. Kardinaal Van Roey was de eerste Te Parijs hebben de brandweerman- passagier die voet aan wal zette, ge volgd door Hr Charles, oud-minister van Koloniën. De eminente bezoeker werd verwelkomd door Hr Jungers, Gouverneur van Kongo, en andere Burgerlijke en Geestelijke Overheden. nen grote demonstraties gegeven. De pompiers waren uitgerust in klederen van steenvlas, een. onverbrandbare stof. Hier ziet men een brandweer man werkelijk door het vuur lo pen Te Knokke spoelde het lijk aan van de 16-jarige student Ghyoot die enkele dagen voordien, bij uitstap van zijn school naar Knokke, er in zee was verdronken, Vier inwoners uit Brugge en 7 uit Gent die tot de secte der adven tisten -behoren, lieten zich door on derdompeling in de zee dopen nabij het staketsel te Blankenberge. Te Montcornet heeft een 24-ja- rige Belg, tijdens een-twist met een vrouw, moeder van 6 kinderen, twee der kinderen met karabijnschoten ge wond, waarna hij zelfmoord pleegde. Aan de Engelse kust is de Bel gische visserssloep Somon-Marcel vergaan, na op een klip te zijn geva ren. Zes vissers konden zich redden maar de 7* medevarende, de 15-jarige scheepsjongen Frans Verstraete, uit Oostende, kwam in de golven om. Het was de eerste zeereis van deze ongelukkige knaap. In Denemarken schonk een vrouw het leven aan een tweeling, op zelfde dag dat een oudere dochter ook een kindje geboren werd. Eerst- vermelde vrouw werd dus moeder en grootmoeder op een en zelfde dag. De drie baby's, de neef en de twee ooms, stellen het goed. Te Harelbeke vond de genaamde ^-Alb. D'Hulst een tas waarin een half millioen fr. instak. De verliezer bleek een inwoonster uit Moeskroen te zijn, aan wie de tas en inhoud zohaast mogelijk werd terugbezorgd. Als be loning kreeg de eerlijke vinder de grote som van 20 fr. In Zuid-Soedan heeft men ver schillende gevallen van blindheid vastgesteld, veroorzaakt door een soort muskieten van een totnogtoe onbekende type. Zeven Britse soldaten, behorend tot de commando-troepen, hebben als proefneming, zeven dagen en vier uren verbleven op een open boot in volle zee, in zelfde omstandigheden als schipbreukelingen zouden gedaan hebben. Tijdens hun verblijf op zee aten zij slechts enkele bonbons en dronken zij alleen maar 24 glazen water. Te Zwevezele slipte de motor rijder Arsène Maes uit Ruiselede op de slechte baan uit en, tengevolge de grote ontwikkelde snelheid slierde hij nog een 20-tal meter over de baan verder. De ongelukkige werd met een schedelbreuk opgenomen en naar de kliniek van Tielt gevoerd. Te Duinkerke heeft een 20-jari- ge Pool zijn moeder met bijlslagen afgemaakt, na met haar ruzie te heb ben gehad. Na een botsing met een vracht schip kwam een Britse vissersboot om in de golven. Onder de opvaren den waren er, 6 broeders, waarvan er vijf verdronken. De zesde -broer werd zwaar gewond. Mist was oorzaak van de aanvaring. Te Bari had een meisje, aan wier zorgen enkele kinderen waren toevertrouwd, deze kinderen bij haar thuis gelaten in gezelschap van haar broeder die soms aanvallen van waanzin kreeg, wijl de zuster zelf op boodschap was gegaan. De jon geling, in een vlaag van waanzin, heeft alsdan drie der kinderen dood geschoten en hun lijkjes verbrand, een vierde kind zwaar gewond en sloeg dan de hand aan zichzelf Te Antwerpen brak er een ge weldige brand uit in de Ford-fabrie ken. De schade bedraagt verschillen de millioenen. Te Jemappes, in de vroegen och tend van Maandag jl. botste een per sonenauto tegen- een huisgevel. .Van de 8 inzittenden werden er 7 gedood wijl de 8" zeer zwaar gewond werd. Te Aarschot, in een glasmaga zijn, werden twee jongelieden, broer en zuster, 18 en 20 jaar oud, onder een grote hoeveelheid glas dat aan 't wankelen was gebracht, bedolven. Beide werden zwaar gewond. Te Marchlenne-au-Pont wilde een jonge Pool zijn echtgenote de keel oversnijden. Op hulpgeroep van de vrouw kwamen buren en andere voorbijgangers toegelopen, gingen de man te lijf zodat de politie de groot ste moeite - had te verhinderen dat de man gelyncht werd. De vrouw is erg gewond. Een eerte stap naar de verwezenlijking ervan! In. de openbare Kamerzitting van Woensdagnamiddag heeft de - Heer Minister van Openbare Werken op tussenkomst en aandringen van volksvertegenwoordiger F. Lefère uit leper verklaard dat hij de nodige kredieten zal voorzien in de begro ting die na verlof neergelegd wordt voor het aanleggen van de' vaart leper-Komen op een lengte van twee kilometer te rekenen vanaf de Kaai te leper. Dit is natuurlijk nog geen volledi ge oplossing van het probleem. Maar stellig is het een gewichtige stap ;een eerste werkelijk resultaat, dat niet nalaten zal de wagen aan het rollen te brengen totdat geheel het doel van de streek wordt bereikt. de koning moet weer of de troon Bij de laatste volkstelling in 1930 telde ons land 8.092.004 inwoners. Thans telt het er 8.450.000. Aangezien de Grondwet bepaalt dat er een volksvertegenwoordiger moet zijn per 40.000 inwoners zal men dus vroeg of laat moeten overgaan tot de verho ging van het aantal vroede vaderen. Naar het schijnt zouden 8 van de tien nieuwe volksvertegenwoordigers tot het Vlaamse landsgedeelte moe ten behoren en 2 tot het gebied van Brussel. Het aantal volksvertegen woordigers zou aldus van 202 op 212 gebracht worden terwijl de parle mentaire vertegenwoordiging van het Vlaamse land beter met de werkelijk heid zou overeenstemmen. Deze regel is echter niet onveranderlijk. Zo zou het kunnen gebeuren dat het parle ment bepaalt dat het aantal inwo ners groter moet zijn per gekozene. In elk geval zal de aanpassing van de parlementaire verhoudingen meer recht laten wedervaren aan de posi tie van de Vlaamse provincies in dit land en, laat het ons hopen, aan de Vlamingen in het algemeen. De Wa len zullen hierdoor natuurlijk wat nauwer in de schoentjes zitten en de Wallinganten hebben daarvoor met den bibber in de stem al sinds jaar en dag gewaarschuwd. Maar eens komt de dag. En misschien nog vroe ger dan men denkt. Om ook op een ander terrein de waarachtige verhoudingen in dit land beter in het licht tc stellen. In het afgelopend weekend heeft de pers de brief van de koning ge publiceerd waarin onze wettige Vorst de hoop uitspreekt dat het land in zake de koningskwestie in een vrije volksstemming geraadpleegd zal kun nen worden. Wanneer dit spoedig mogelijk wordt zal men zien i t de meerder heid van de bevolking onze koning weer op de troon wil. Onze tegenstanders voorzien nu reeds dat dit het geval zal zijn en voelen zich in het nauw gedreven. Eigenlijk stellen ze zich een beetje belachelijk aan wanneer ze, zoals de medewerker van dit grrr...ote Brus selse avondblad, beginnen te spette ren oVer hetgene men moet verstaan door betwistbare meerderheid Zij schijnen ineens vergeten te zijp dat de meerderheid volgens 's lands oude geplogenheden bereikt is bij de helft der uitgebrachte stemmen, plus een. En zij vragen zich met geveinsde ernst af welk percentage men zal moeten vaststellen voor de onbe twistbare meerderheidnet alsof koning Leopold voor het land een examen moet komen afleggen zoals een gewone collegestudent die in al zijn vakken de tweederden van de punten moet hebben om over te gaan naar een hogere klas. Alleen kalmte en spuitwater kun nen de ontstelde gemoederen van de weinig talrijke anti-royalisten hel pen op de weg naar de berusting bij de onomstotelijke zekerheid waar mee wij steeds de terugkomst van koning Leopold op de troon tegemoet zien. het land van meneer terfve Bij de bespreking in de Kamer van de zogenaamde «Londense aanbeve lingen van de West-Europese con ferentie over het Duitse vraagstuk hield Eerste-Minister Spaak een rede waarin hij de betekenis van deze richtlijnen uiteenzette. Dat was voor de koko's een nieuwe gelegenheid om van leer te trekken tegen het Anglo- Amerikaans inperialisme, het Mar shall-plan en andere blauwbaarden van de internationale politiek. Het was de schone meneer Terfve met de zwarte bles die zijn refreintje moest komen zingen op de tribune. Hij was goed in zijn rol, te goed zelfs toen hij zich tot de hr Spaak richtte met de woorden: «Toen men vraagstuk ken behandelde als die van Londen ware het menselijk geweest dat lan den zoals het uwe... Zoals het onze verbeterde de hr Spaak. Waaruit men dan eens te meer kan leren dat de communisten ons land niet als het hunne beschouwen. Wan neer zij zichzelf echter beschouwen of voelen als bannelingen in een vreemd land dat ze het dan maar aftrappen en gaan waar ze zich be ter thuis voelen. Wanneer we het liedje immers moeten geloven kan men toch niet beter zijn dan bij zijn beste vrienden. Maar de communist Terfve ging verder met zijn kritiek op de houding van dhr Spaak en beschuldigde hem zelfs van kwade trouw, overigens zeer beleefd met een beleefdheid waar voor hij zelfs probeerde een goed punt te krijgen. Ik ben toch steeds beleefd, niet waar? vroeg hij. Hier wel, zei de Eerste-Minister, hier draagt ge er nog zor^ voor om uw rode handschoenen aan te trek ken. op de reactie deze boodschap Socialisten blijven on hun vroeger standpunt. In de koningsgezinde middens en pers werd met grote voldoening ken nis genomen van de inhoud van 's Konings boodschap en was men er ten zeerste overtuigd dat de konink lijke suggestie best tot een oplossing V-in de Koningskwestie zou kunnen ciden. Tevens werd gewezen op de ondub belzinnige uiteenzetting van de Ko ning en de kalme en wijze toon van de boodsohap. De anti-royalisten hebben evenwel nog' niet ontwapend. Zo doet Le Soil-», alhoewel in een gematigde toon, opmerken dat de boodschap van Mijn moeder had 15 kinderen, be ging een herberg' en 't menage, en ik mocht toch nog lang naar school. Een onderpastoor had mosder overklapt: Hij leert zo' goed. Zo mocht ik nog twee jaar langer lopen dan voorzien, declameerde de Drie Zusterstedenop een stoel In de herberg, fabrikeerde verzen, las boeken. In school moest ik al eens on dermeester spelen, want de meester was dorstig aangelegd, en moest alle stappe voor een bijzondere boodschap naar... 't caféke; ik behaalde mijn diplo ma voor 't kanton, en moest telkens meer dan een half ure verre met de stuiten op de rugge naar schole en met de zorge voor vier kleine broertjes... Zo zit Karei Van Wynendaele (eigen lijk Karei Steyaert) zijn jeugd te ver tellen in een gasthof te Wijnendale. Dicht bij het oude slot, dat achter de hoge kruinen schemert, in 't hart van .dit oude, hem zo dierbare land, 'waar er nog strooien daken zijn, waar de schapen- en geiten langs de graskanten staan gestaakt, waar ze beevaarten gaan naar 't kapelleke van Wijnendale... Een paar honderd meter verder werd ik geboren. In die streke van ar moe en zorge. toen een vader met tien kinderen thuis, 1 frank 14 centiem ver diende! Dat verdienen speelde een hoofd rol in de wenteling der dagen en nach ten. Toen ik thuisbleef van school, was de grote vrage, hier gelijk altijd en overal: Wat zal Karei binnenbrengen? En ik reed op een groenselkarreke mee naar Oostende, waar ik loopjongen werd bij een apotheker, voor de kost en acht frank te maande. En Karei vertelt. Hij zit- daar weer met zijn hoed een beetje schots en scheef, met zijn kloeke doch luchtige gebaren, en met zijn felle stem, die dreunt van het zuiverste Westvlaams, een verleden opte roepen dat hard was. maar schoon. Zes en zestig jaar oud zijn, nog taai als een jonge boer, amper een rimpeltje of zesse door zijn schone kop. en koerage als in zijn jongste tijd! Ge kunt er nog vuur en vonke uitslaan. Iets van die onverdorven Westvlaamse taaiheid blijft in hem le-, ven. Ze zouden het hier kort en vierkant zeggen: Allee, lie vent vol sakkerdjie! Een schone vent! Eïi een herte van goud! Ge hoort het als hij over 't klein volk spreekt hr de roggebroodsttjd. Over deze wantoestanden uit die tijd heb ik eeiu roman opgevat, half ge schreven. Maar 'k zitte versteld. Die zak weegt te veel voor mij... Dat zegt hij! Maar laat die mens, die nu over alle 's Heren wegen rijdt en rotst, een keer op rust komen, dan zal de tijd, de bezinking en de goesting komen, om er een volksroman ln deugdelijke trant van te maken. We twijfelen er niet aan Karei! Met zo'n gezond, verstand, zo'n ondervinding, en zo'n hart! Uitgesteld hoor, niet kwijtgescholden. Want een le ven doorgebracht te midden van zijn ge liefde coureurs, heeft de volkskunstenaar in hem niet doodgekregen. In zijn Jongste tijd was hij de dichter, die in verheven trant zoals het volk dat liefst heeft, de jonge koppeltjes, de gouden bruiloften, de schut- terskoningen en bij de geboorte van het eerste kind bedicht en bezingt. Neen, geen jeugdzonde Karei! Doch de eerste stap naar de volledige verovering van uw volk, dat U op de handen draagt. Want de woorden, die Conscience eens tot de massa sprak, kunt gij tot de uwe maken: Gij hebt mij bemind, omdat lk U heb bemind! Want gij zijt van dat volk gebleven. Gij zijt Westvlaming gebleven. We heb ben de woorden van uw lippen geplukt: Ik komme nu van Staden, van Philemon Sabbe, die in Amerika twee boeken schreef Beelden uit mijn kinderjaren Ge kunt niet peinzen wat deugd het doet zo'n vriend terug te zien. Nee, die streke kunt ge niet vergeten. Het Vlaamse volk in Amerika blijft van ons houden. Ik heb eens uren lang gesproken voor hen te Detroit. Toen ik naar mijn trein liep, greep ik overal handen. Handen die druk ten, kloek en hartelijk. Handdrukken om nooit meer te vergeten. Keel de gehecht heid aan het verre Vaderland lag er in besloten. Gij hebt steeds met het Westvlaam se leven en streven meegevoeld, Karei Van Wynendaele? Zeker! Ik heb in mijn jonge jaren per velo naar Ingooigem gereden om Hugo Verriest te horen spreken. Ik ben bevriend geweest met Warden Oom, waar ik te zijnen huize ontelbare West vlaamse vrienden en kunstenaars heb ontmoet. Ik heb Cyriel Verschaeve ont- karel steyaert moet, die op sommige momenten een on genaakbare bergrots was. Maar vooral ben lk vriend geweest met Pater Calle- waert. Jules, zei lk! We waren alle twee van Torhout en dweepten met dat volk dat van ons was. En Karei haalt oude anecdoten op... Hij komt stillekes los, terwijl het avond rood zijn romantische verven strijkt op de diepe hemel achter Wynendaeleslot. Kareis stemme komt los, stijgt boven 't herberggepraat, stijgt stilaan boven de gedruktheid van deze dag. Want deze voormiddag stond hij zijn lijkrede te le zen boven 't graf van Richard Depoorter. Dat ongeluk heeft hem geveld. Hij moet nog eens zijn hart kunnen luchten, nog eens aan zijn ogen wrijven.. En zo zien we metsen hoe geren hij zij coureurs ziet. We reiken een hand om hem uit de na righeid van deze dag te hijsen, doen hem vertellen over zijn jeugd, over zijn volk. Vu En we ondervinden dat hij de eigenheden der Westvlaamse vertelselkunst volkaraat bezit. Hij ket en karbonkelt met de woor den en wendingen van 't volk, grijpt naar 't hart, betlntelt en betovert U, Paster Huys die «Backelandt» vertelde; Juul Le- roy, die Pietje de Pensejager vertelt; Vanhee die poetsen bakt in t 't Manneke uit de Mane»; Warden Oom die zijn Trimard vertelt; Achiel Denys, die een halve stad deed stuipen krijgen van te lachen. Allen heeft hij gekend, en van allen heeft hij Iets; Iets dat hem een plaatske zou bezorgd hebben in De Vlaamsche Koppenvan Pastoor Ver liest. Hij stapt ln de achterhoede, hij ls een der laatsten. Want bovengenoemden zijn reeds bij de Heer. We moeten nog met een lantaarn gaan zoeken bij klaren da ge, om er nog te vinden. Goddank, we hebben nog Streuvels, de zonne. En en kele sterren zouden we nog kunnen noe men De Wolf 'te Brugge, en de opschieten de dagsterre daar entwaar aan de Roe- selaarse hemel, die beroemd wordt met zijn e Peêgieen Pastoor Aug. Benoot te leper, de stille werker en bezieler. En Karei, een der laatsten van dit eigen ras, een sperke van Gezelle in zijn ziele, een zwaai van Noorders were in zijn woorden, een klop van deze met zweet en bloed gedrukte aarde in zijn hart. Karei, een schone vent, zeiden we. Een kop! Een Westvlaamse kop. We scalperen! Maar met dit alles zijn we van de wer- ke weg. We moeten nog wat over zijn le ien vertellen. Van fleskeswas bij de apotheker werd hij loopjongen van een kruidenierswinkel, verder naar een gla- zenwinkel, om in de Scala te eindigen als loopjongen en verkoper van program ma's. Verdiende wel geld, had 25 frank ever, en kocht er mede een velo. De eerste van zijn dorp! Op slag was hij gewon nen voor de wielersport. Hoe hij begon te schrijven, hoe hij Sportwereld hielp uit de grond stampen, dat is gekend. En ls er iemand onder U die nog nooit iets van Karei las? Heel Vlaanderen leest en smekt aan zijn sportverslagen. Want, 'hij kan wat een ander niet kan, hij is kunste naar in dit volk. Hij kan bezielen, leiden, opvoeden. Hij zegt ronduit zijn gedachte, slaat en geneest, jegens zijn coureurs. Kortom, hij is vriend én vader voor hen. Hij heeft in de spierkracht een ziel ont dekt, een school van wilskracht, een berg van schoonheid... Och, laten we er geen woorden aan verspillen. Lees eens het werk, dat zo pas verscheenMensen en Dingen uit de Ronde van Frankrijk Ge zult verbluft staan over de kunst en ken nis van deze man, over deze geestdrift en over zijn doorzicht. In enkele weken tijds werden duizenden exemplaren ver kocht. Reeds waren er duizenden besteld, toen het boek nog op de persen liep. Nu is Karei terug naar de Ronde. Voor de vijf en twintigste keer. Met een on verminderde begeerte naar werken en leiden. Want een werker is hij. 18 Uur daags! Bel hem 's morgens op, hij zit reeds aan 't bureel, en in een hoek of kant van een velokoers staat hij zijn ver slag te schrijven. Natuurlijk werd hij ook verdacht cmdat hij tijdens de oorlog een beetje sport schreef voor de ontspanning' van de lijdende gemeenschap. Maar hij is gro ter dan ooit uit deze verdachtmaking op gestaan. Karei, uw volk leest U! Met duizenden zullen ze uw nieuw boek verslinden. Met duizenden zullen ze het willen bezitten. Omdat ze er U in terugvinden. Mocht gij nog lange jaren bij ons blij ven! Want dit volk heeft U nodig. Gij kunt vuur jagen in dit volk, gij'kunt courage geven, gij kunt ons helpen groot en gelukkig worden. Ja, ook door uw woord over de sport. Uw schalkse lach, uw kloek gebaar, uw guitig oog, uw Vlaams en warmbloedig hart blijven we meer dan ooit nodig heb ben. En ook uw eerlijke strijdvaardigheid voor al wat recht en edel ls! Al deze dingen zijn een spiegel van eeuwenoude gaven van ons volk. Het volk vindt zichzelf in U terug. Het roept met ons «Houd U goed, Karei Van Wynendaele»! P. S. Het hierboven vermelde boek mensen en dingen uit de ronde v an frankrijkis te verkrijgen in de boekhandel en ook te burele van dit blad, tegen. 30 frank. WOLFIJZERS EN SCHIETGEWEREN In welke onmogelijke en onwaar, schijnlijke verhoudingen men na dj bevrijding het overigens verdienste, lijke verzet ln ons land heeft opge. schroefd is weer eens duidelijk ge. worden ln de loop van de bespreking van het statuut van gewapend weer. stander in de Senaat. Minister Ps Fralteur had langs zijn neus verteld dat hij een beetje sceptisch stond te- genover het grote aanvragen tot er. kenning als gewapend weerstander dat niet minder dan 160.000 bedroeg, Een beetje veel, zei de hr De Fraiteur, het zullen er alles bijeen genomen even 60.000 geweest zijn. Wij vragen ons echter met Sena, tor Vari Buggenhout af hoe de Duit. sers het dan in dit land zo lang heb ben kunnen uithouden tegen die vela gewapende weèrstanders die toch niet altijd met wolfijzers of katapulten gewerkt hebben bij de zegeldiefstal, len voor hun onderdoken medestrij. ders.- TROEBEL WATERVISSERS Op 4 Juli moet te Gent een beto« ging doorgaan tegen het inclvismg ingericht door het zogenaamde coml» té van Actie en Waakzaamheid. Een in het raam van deze betoging voof. ziene openluchtmeting werd door hei Gentse Stadsbestuur verboden on. danks een interpellatie van de hr Minnaert, communistisch Senator, tegen de Hr Vermeylen, minister van Binnenlandse Zaken. Het zijn dezelfde triestige per», nages die op 16 November 1947 tn Brussel een zielige manifestatie op touw zetten waaraan de minister van Justitie met bekwame spoed, met dn daver op het lijf en met een breed begrip voor de menslievendheid on< middellijk gevolg gaf door het aan« tal vervroegde vrijlatingen van incl. vieken eerst op het nulpunt te bren- gen en dan te verminderen van 1.200 op 40Ó per maand. Waarschijnlijk met het oog op dn wederopvoeding tot burgers van een christelijke democratie. Naar verluidt zijn ook de voorvech ters van het voormeld Actiecomité gedreven door dezelfde zorg voor dt wederopvoeding. Het is waarschijnlijk ook daarom dat diezelfde troebeiwatervissers, waarmede de waarachtige, weerstand geen uitstaans heeft, op een ongelegen plaats een op een ongeschikte datum te Leuven zullen manifesteren op dt Vlaamse hoogdag van 11 Juli. Waarom gingen ze liever niet naaf de Fransdolle en antivaderlandse be« toging der Wallinganten bij de Leeuw van Waterloo. Of is het absoluut noodzakelijk dt asse van de wrok ln het hart van Tijl op te stapelen. Misschien zullen onze achterklein. kinderen ooit het geluk hebben hel eerste woord van verzoening en van naastenliefde in de repressie te ho ren verkondigen met dezelfde ver antwoordelijkheidszin waarvan he| Hongaars episcopaat bij de bestrij ding van de communistische staats school blijk gegeven heeft. Het is nooit te laat om. goed t* doen. PAS. 4 juli V ZONDAG NA SINXEN 't Is een waarheid die de ogen uit steekt. welke ons door de Goddelijk! Meester in 't Evangelie van 'deze Mil wordt voorgehoudenAan hun vruchten zult ge ze erkennen.» Onzt oude Vlaamse wijsheid zegt het mei een spreekwoordWoorden zijd geen oorden.Dat wil zeggen: be oordeelt de mensen veel méér naaf hun daden dan naar hun woorden; berocrdeelt een lering veel méér naaf haar vruchten dan naar haar aan lokkelijke voorstelling; blijft niet staan bij de schors van de dingen, maar gaat tot de kern Want ook wolven kunnen zich in schapenvacht hullen, en volksbedriegers zich voor doen als volksvrienden. En schont beloften kunnen een oogverblinding zijn, die belet het waarachtige in zicht doorkijken. Een waarheid waaraan niemand twijfelt, en die dt Meester ons toch herinnert, omdat het in feite toch zo dikwijls gebeurt, dat er geen rekening mee gehouden wordt. Het is een feit, dat in ons land, om maar alleen daarvan te spreken, vele gedoopten zich hebben laten aftrekken van Onze Moeder da Kerk, zich hebben laten vervreemden zelfs van God, omdat ze die waarheid niet hebben bedacht. Ze hebben ge luisterd naar de woorden van valst profeten, en niet gezien hoe het le ven zelf van die mensen hun woor den tegensprak; ze hebben de belof ten geloofd van tijdelijke welvaart die hun Warden toegesmeten, en niet gezien dat hun gevraagd werd ze to betalen met eeuwig geluk; ze hebben de schapenvacht- gezien, en de wolf die zich ermee vermomde niet her kend. Waarom zouden we, met het oog op deze les van de Meester, van daag niet bidden dat deze waarheid weer in al haar klaarheid zou ko men te staan voor de géést van aJ degenen die ze vergaten en zied daarom lieten verleiden? Dan im mers zullen zovelen de valse herder! opnieuw de rug toekeren, en opnieutf gaan aanhangen, de enige Goedt Herder, die uit liefde voor de men sen allen wil geleiden door de hoog ste mogelijke zaligheid van- dit le ven in zielvrede, naar de hoogst mo gelijke zaligheld van het hierna maals in Godsaanschouwen? 4 Juli: 7- Zondag na Sinxen; Glo ria; 2" g. van de HH. Petrul en Paulus, Credo, Pref. B> Drievuldigheid. Hoogmis van de HH. Pe trus en Paulus, met 2- g< van de Zondag én Laatst» Evangelie. 5 Juli: H. Antonius Zaccaria, belij der; Gloria, 2- g. van de HH- Apostelen, Credo, Pref der Apost. 6 Juli: Octaafdag van de HH. Pe trus en Paulus; Gloria, Cre do. 7 Juli: HH. Cyrillus en Methodius, Bisschoppen-belijders. Gloria- 8 Juli; H. Elisabeth van Portugal weduwe. Gloria, 2' g. A. Cunctis, 3* g. naar keuze. 9 Juli: HH. Martelaren van Gor- cum. Gloria. 10 Juli: HH. Zeven Gebroeders, Mar telaren. Gloria, 2- g. A Cunc tis, 3» g. naar keuze. 11 Juli: 8° Zondag na Sinxen. VOLKSVERZEKENS! KOOLMEESJE IN MIJN HOf Meesje, kom! Oost-West! Thuis beet! Ziet ge ln die boom dit hol?... Bouw er kunstig, fijn, uw1 nest, Met droog gras, pluimen en wol! l Vlietig, vlijtig, blijgezlnd, Geel met groen en vlerkjes bont, Lieve meesje, zó bemind, Nuttig, rap, behendig, pront! Zingend springt het op en new. Vliegt en wipt van tak op tak. Rupsen, eitjes en nog meer, Verslindt het op zlla gemak! gift

HISTORISCHE KRANTEN

Het Wekelijks Nieuws (1946-1990) | 1948 | | pagina 2