De Berlijnse kwestie
voor de Veiligheidsraad
CONSTANT VANSTEENKISTE
Brief uit Brussel
De Week in ons Lnnii
ponsje Qan de (Daele,
die ÜÜepl{(T)an uoas en Di^htep
Bezoek van Zijne Hoogwaardige
Excellentie Mgr. Lamiroy
aan de Trainingsschoo!
voor Familiale Helpsters
NOG HET DODELIJK ONGELUK TE IEPER
DE VRESELIJKE ONTPLOF
FING EIST EEN VIJFDE
SLACHTOFFER
Grote Mensen uit onze kleine Westhoek duurde, werd voltrokken in 2x2 3
f IN MEMORIAM
Uitvinder van het kunstmatig
Roten en der Zwingslturbine
GOUDEN BRUILOFT TE ROESELARE
DE DOOD VAN
RICHARD DE POORTER
NIET TE WIJTEN
AAN VAL
SCHUIF
WAAR BLIJFT
DE LOGICA?
EEN POPERINGENAAR
WERD ZIJN AUTO MET
KOSTELIJKE INHOUD
GESTÓLEN TE PARIJS
Het slachtoffer van een
gangsterbende
LITURGISCH KALENDER
Xi\ Menben bun IDolft boor bun Ikunot.
NIEUW VERSCHRIKKE
LIJK AMERIKAANSE BOM
HET VERBLIJF VAN
DE KONING IN ITALIË
DE BOERENKRIJG!
150 Jaar geleden 1798
Voor Outer en Heerdl
DE WACHT VOOR DE KERK
leper, 1948. °Eft
HET WEKELIJKS NIEUWS Zaterdag 9 Okt. 1948. Blz. Z
m*m m.
Hierboven een foto van de binnenkoer der firma Degels, waar vier per
sonen zo jammerlijk om het leven kwamen. Duidelijkheidshalve brachten
We er enkele uitleg op aan die dan ook de lezer toelaten zullen beter
een overzicht te nemen. (6) Duidt de plaats aan waar heel waarschijn
lijk de twee werklieden, Marcel Porte en André Demey, aan het werken
Waren met de lasser. (5) Toont ons de kop der bombonne zuurstof die
niet de oorzaak was der ontploffing daar ze omzeggens na de losbran
ding nog ongeschonden werd teruggevonden op dezelfde plaats. (1)
Toont ons de plaats aan waar het lijk gevonden werd van Marcel Porte.
Zoals we duidelijk kunnen opmerken werd hij door de luchtverplaatsing
doorheen het ijzeren hekken geslagen. (2) Toont de plaats waar li
chaamsdelen gevonden werden, en op (3) en (4) zien we de twee met de
kens bedekte lijken de r overige slachtoffers.
In ons laatste nummer deelden
we uitvoering mede hoe bij de zwa
re ontploffing in de Firma Degels te
leper, vier personen om het leven
kwamen. Thans kwamen ons nader
hand nog enkele gegevens toe.
DE OORZAAK DER RAMP
Deze zou, naar thans stelling ver
zekerd werd, niet toe te schrijven
zijn aan de ontploffing der zuurstof-
bombonne. Naar de aard en plaats
der verwondingen, kan schier met ze
kerheid volgende juiste versie eraan
gegeven worden.
Een heel tijdje hadden de werklie
den met den lasser gewerkt, waar
door deze heel warm, zelfs tot gloei-
ens toe, gekomen was. Het lassen ge
daan werd de zuurstof afgesneden en
dan zou een der werklieden de gloei
ende laskop neergelegd hebben. De
warmte moet aldus uitwerking uit
geoefend hebben, heel vermoedelijk,
op een sterk ontplofbare buis, die de
legers aanwendden om de banen te
doen springen, zodat deze dan ont
ploft is met het bekende jammerlijke
gevolg.
Zaterdagmorgen was het de begra
ving der verschillende slachtoffers
van het tragische ontploffingsonge
val, te leper, te Houtem, te Hollebeke
en te Brielen.
Te Brielen werd Mejuffer Gaby
Degels ten grave gedragen. Zij was
een oud-leerlinge van het Gesticht
der H. Familie, G. de Stuersstraat,
zodat ook cp deze begraving een af
vaardiging dezer kostschool aanwezig
was met <*t daarbij begeleidende
kloosterzusters.
Toen nu de begraving rond de mid
dag ten einde was en men aanstalten
miek om te vertrekken, dichtbij de
tram, vroeg E. Zuster Cornelia, in de
wereld Juffrouw Gheldof, afkomstig
van Brielen, 70 jaar oud, wie er, ge
zien het enig mooie weder er gading
in vond om te voet naar leper op te
stappen. Aanstonds waren een vier
tal leerlingen op dit voorstel inge
gaan, zodat de Eerw. Zuster voor de
tram passeerde met de leerlingen na
zich. Op dit ogenblik kwam er een
zware autovrachtwagen opdagen. Zij
had deze niet bemerkt en de menner
van de auto haar niet, zodat ze ge
grepen werd en onder het logge tuig
terecht kwam. De leerlingen ont
snapten dus op het nippertje, maar
of ze geschrokken waren.
Aanstonds daagde hulp op. Dokter
Beele uit Vlamertinge, in der haast
verwittigd, verscheen spoedig ter
plaats en diende de eerste zorgen
toe, doch gezien de erge toestand van
de verwondingen deed hij het slacht
offer naar het O. L. Vrouw Hospitaal
te leper overbrengen, waar men een
grote schedelbreuk vaststelde, bene
vens een armbreuk. Haar toestand is
uiterst ernstig. Het gebruikelijke on
derzoek werd ingesteld.
In tegenstelling met wat vele an
dere, inzonder dagbladen, wisten te
melden, is de Eerwaarde Zuster NIET
overleden.
j dagen.
I Zoals alle zoekers kreeg hij niet
altijd de verdiende sympathie, veel
meer tegenwerking, maar hij zocht
voort, onophoudend.
Kort na Beernem, in 1911, bouwde
de familie Vansteenkiste de eerste
warmwaterroterij met zwingelfabriek
te Wevelgem. Verbetering op verbe
tering werd aan da installaties ge
bracht en men mag zeggen dat in
de jaren' '26-'27 overal de rootprocé-
dé werd toegepast en de Leierivier,
van Meenen tot Zulte, die 's Zomers
vol rootbakken stak, totaal verlaten
stond. Sindsdien nam het roten in
de Leie vanaf 1926-28 geleidelijk af
om schier volledig stopgezet te wor
den in 1940.
In 1925-'26 volgden tal van nieu
we uitvindingen. We vernoemen: de
zwingelturbine, de repelmachine en
de lijnzaadmolen. Aan deze opzoe
kingen was hij in 1921-22 begonnen
en in 1925 zouden deze dan ook prac-
tisch geheel de vlasnijverheid op
nieuwere banen brengen.
Kort na de eerste wereldoorlog ver
bleef Vansteenkiste in Frankrijk.
Aan hem was het te danken, dat nog
vooraleer de vlaspatroons in aktie
kwamen, duizenden en duizenden kg.
strovlas uit dat land naar de streek
werden gezonden en aan tientallen
werklieden, onder toezicht van de
Werkersorganisatie De Volksbond
werk en leven verschafte.
C. Vansteenkiste rustte niet. Hij
bereisde Nederland, Duitsland, Li-
thauen, Estland, Letland, Hongarije,
Oostenrijk, en ook Rusland. In al
die landen trad hij op als technisch
raadgever voor de toepassing der
nieuwe rootmethodes.
Thans in alle landen van de we
reld, tot in Canada en Australië,
waar vlas geteeld wordt, worden zijn
uitvindingen toegepast.
Een groot, een verdienstelijk mant
is heengegaan, een weldoener van'
het volk.
Hij sleet zijn laatste dagen, steeds
bekommerd met zijn vlas en de
vlasproblemen, te leper, zijn laatste
werkveld, liefdevol omringd van zijn
dochter Godelieve.
Op 79-jarigen ouderdom, op 19
September jl., schonk hij zijn edele
ziel den Heer terug. In allen eenvoud,
zoals hij geleefd had, werd hij op
23 September 1948 begraven.
Constant Vansteenkiste is de zoon
van een aloude, kristelijke Wevel-
gemse vlassersfamilie. Hij werd er
geboren op 8 Oktober ten jare 1869.
Van jongs af stond hij middenin in
de vezelproduktie. Het ging hem zeer
ter harte dat de vlasarbeid zó zwaar,
zó lastig, en vooral 's Winters zó on
gezond was.
En lang reeds vóór de wereldoorlog
begon hij te vorsen hij bleef het
heel zijn leven lang om zijn ge
liefd vlassersvolk, zo arbeiders als
patroons, een betere toekomst te be
zorgen.
In 't stille zocht hij, overtuigd dat
het beter kon, buiten eenieders we
ten, in de Leierivier, dan in afzon
derlijke bakken met warm water.
't Was een hele omwenteling in de
vlaswereid toen in 1906-07, dus nog
voor de eerste wereldoorlog, door zijn
toedoen, een kunstmatige roterij werd
CONSTANT VANSTEENKISTE
opgericht te Beernem-bij-Brugge,
waarv&n hij de zorgvolle beheerder
was. Een omwenteling, zeggen wé,
peins 'n keer, het rootproces dat toen
2x8, soms 10, soms 14 en 21 dagen
Op Zaterdag 2 Oktober bracht
Z. tl. Exc. Mgr Lamiroy een bezoek
aan het Wonnehuis >t te Maldegem,
waar 35 meisjes, door vier weken in
ternaat, zich bereiden tot de taak
van Familiale Helpster.
Zijn Excellentie kwam rond 15 u.
aan. Samen met Z. E. H. Vanden
Berghe, prov. Proost van W.-Vl. en
E. H. Vanden Bon, Proost van Brug-
ge-stad, ging Z. Exc. eerst naar de
stemmige kapel en de huiselijke
woonkamers van het Wonnehuis.
Daarna begaf Monseigneur zich
naar de zaal, waar de uitgenodigde
Monseigneur Lamiroy wees daar
na op het grote belang van het
Werk. Het gezin is de cel van de
maatschappij. Het wordt dikwijls
bedreigd door ziekte, vermoeinis of
morele tekorten van de Moeder. De
Familiale Helpster is geroepen om
de Moeder bij te staan; door haar
dienstvaardige tussenkomst, door haar
werk ten huize, door haar hulp en
raad zal zij dikwijls een gezin op
sociaal, zedelijk en familiaal gebied
van de ondergang redden. Niet al
leen in die gezinnen, waar ontredde
ring heerst, maar ook zeer dikwijls
Dames en Juffrouwen uit Brugge, in de beste gezinnen zal moeten ge-
OOK MAARSCHALK SOKOLOVSKI tro-stations tijdelijk onder militaire
BETOOGT DAT MOSKOU
VERDER WIL ONDERHANDELEN
Bij een interview aan Duitse jour
nalisten heeft Maarschalk Sokolovski
ook uitgeweid over de Berlijnse
kwestie.
Deze verklaarde de mening te zijn
toegedaan dat de Westersen een
agressieve politiek voeren en geen
oplossing van de Berlijnse kwestie
verlangen. Hierdoor willen zij de
aandacht van het publiek afwenden
van hun verdelingspolitiek. De door
voering van de munthervorming in
de West-zones en de oprichting van
een West-Duitse staat zijn oorzaak
geweest van de opschorsing van de
intergeallieerde controleraad en gaf
het vierlandenbestuur te Berlijn de
genadeslag. De Westersen, steeds
volgens de Sovjet-Maarschalk
poogden de Sovjet-munt in discre-
öiet te brengen.
"Volgens Maarschalk Sokolovski be
staat echter geen blokkade van Ber
lijn; de gehele bevolking kan zich
immers in voedingsmiddelen en
steenkool bevoorraden in de Sovjet
sector. Slechts het verzet van het
Berlijnse gemeentebestuur, dat in
dienst der Westersen staat, verhin
dert dat deze produkten ook in de
winkels der Wester-seetoren ver
kocht worden. De luchtbrug is dus
geheel overbodig en is slechts pro
paganda.
Maarschalk Sokolovski betoogde
verder dat alleen de Westerse Gou
verneurs schuld hadden aan het
mislukken van de besprekingen daar
zij weigerden controle toe te laten
op alle verkeer naar of van Berlijn.
Elk Sovjet-voorstel wilden de Wes
tersen verwerpen.
Ten slotte verklaarde de Sovjet-
Gouverneur te Berlijn dat Moskou
steeds bereid is verder te onderhan
delen op grond van het op 30 Au
gustus jl. te Moskou bereikte ak
koord. Het woord is dus aan het
Westen, besloot hij zijn interview.
HONDERD DAGEN LUCHTBRUG
Begin dezer maand werd te Ber
lijn de 100" dag van de invoering
van de luchtbrug herdacht. De vrije
demokratische partijen te Berlijn
legden die dag een verklaring af
waarin zij voor de stad een econo
misch bestaan "felsen in de vier sec
toren van de stad; van de vrees wil
den bevrijd blijven en vrij willen zijn
hun goederen naar de vier zone's
ta kunnen verzenden. Hulde werd
tevens gebracht aan de vliegeniers
die dag en nacht op de bres staan
om bevoorrading voor Berlijn aan te
brengen.
Intussen zijn de incidenten te Ber
lijn nog niet uitgebleven.
Herhaaldelijk voerden Russi
sche jachttoestellen schijnaanvallen
uit op Britse of Amerikaanse trans
porttoestellen, wat telkens een Wes
ters protest uitlokte.
In de Amerikaanse sector open
de een Russisch officier het vuur op
een groep Duitsers, waarvan er een
gewond werd. De Amerikaanse M.P.
tnoest tussenkomen.
In West-Berlijn werden de me-
controle gesteld om te verhinderen
dat de verkoop van Westerse dagbla
den door spoorwegpolitie, welke door
de Sovjets gecontroleerd wordt, zou
geboycot worden.
In een fabriek hebben de Ame
rikanen een groot beeld van een
Russisch soldaat, 12 m. hoog en we
gende 12 ton, in ijzer gegoten, in be
slag genomen. Toelating tot fabrica
tie was niet gegeven.
In de. luchtcorridor voerden
Russische valschermspringers oefe
ningen uit, welke 'hét luchtvervoer
evenwel niet hebben gehinderd.
De Russen gaven geen toelating
gemeenteverkiezingen te houden in
hun sectoren te Berlijn op 14 No
vember e.k., zodat deze verkiezingen
moesten worden uitgesteld.
DEBAT IN VEILIGHEIDSRAAD
TIJDELIJK VERDAAGD
De veiligheidsraad moest Woensdag
jl. andermaal bijeenkomen ter be
handeling van de Berlijnse crisis,
daags voordien op de agenda ge
bracht.
Korte verklaringen werden na de
opening afgelegd door de Amerikaan
se, Franse en Engelse afgevaardig
den. De Amerikaan stelde een on
middellijke» bijeenkomst der Vier
Ministers van Buitenlandse Zaken
voor, op het ogenblik dat de blok
kade van Berlijn zou geheven wor
den, zienswijze welke door de Britse
en Franse afgevaardigden bijgetre
den werd. De Brit betreurde nog dat
de Russen niet wilden deelnemen
aan het debat, de Fransman wees er
nog op dat de toestand te Berlijn zo
danig zou kunnen verslechten dat de
Veiligheidsraad verplicht zou kunnen
worden onverwijld tussenbeide te ko
men.
De Hr Visjinski had de bijeen
komst bijgewoond, maar geen woord
gesproken. Na de korte mededelingen
der Westerse afgevaardigden werd
door de Voorzitter de zitting voor on
bepaalde datum verdaagd.
De Veiligheidsraad zou deze week
niet meer bijeenkomen.
Aldus krijgt Moskou enkele dagen
respijt.
Nog op .Woensdag werd Generaal
Marshall naar Washington ontboden
door President Truman.
Kortrijk en Roeselare, alsook de leer
lingen hem afwachtten.
Na een welkom- en dankwoord voor
zijn aanmoedigend bezoek en belang
stelling, feliciteerde Juffr. Van Maele
de meisjes om haar volhardende
edelmoedigheid en geestdrift met de
welke zij die vier weken zich ernstig
en vreugdevol bekwaamd en bereid
hadden tot de schone en zware taak
van familiale helpster.
Juffr. Van Kerschaver, Bestuur
ster van de School, gaf een kort over
zicht over de werkzaamheden van die
vier weken persoonlijke verdieping
door léssen en studiekringen, sociale
en familiale vorming, door theorie en
praktijk, teknische en huishoudelijke
vaardigheid, in één woord: vorming
van geest en hart... dat is hetgeen
de leerlingen van de trainingsschool
gekregen hebben.
Maar de vorming is niet geëindigd.
Juffr. Willemijns, leidster van de
cursus, gaf in enkele woorden de uit
slag van de cursus; daarna overhan
digde ze de stage-boekjes aan 25 11.
die voldoende uitslag hadden om de
stage te mogen beginnen. De andere
zullen zich op een of ander punt nog
moeten bewerken door het volgen
van een volgende cursus of door het
werken in een of ander werk. De
stages worden gedaan in dispensa-
rium, kinderkrib, kindertuin en voor
al in de diensten van Familiezorg.
holpen worden; daar vooral waar er
een talrijke kroost is. Naast de vor
ming tot die taak, is het initiatief
van deze cursus ook zeer prachtig
omwille van de noodzakelijkheid uzelf
tot uw later taak van moeder en
huishoudster te bereiden. Veel meis
jes treden in het huwelijk en zijn
er niet in 't minst toe voorbereid.
Monseigneur wees op het belang van
die praktische vorming.
De ganse groep zong daarna een
mooi lied Als Moeder zong Om de
beurt kwam ieder ploeg naar voor
met de besluiten van de groep,
Om deze sluiting van de Cursus te
eindigen, boden de leerlingen een
vieruurtje aan Zijn Excellentie en de
genodigden aan.
Na het bezoek van Mgr Lamiroy
gingen de leerlingen huiswaarts met
een blij tot weerziens Zij zullen,
samen met de leerlingen van de vol
gende Cursus, die doorgaat van 3 No
vember tot 6 December, een studie
reis naar Breda ondernemen, Gp 19
en 20 Oktober gaan ze een bezoek
brengen aan het Werk van Gezins
zorg in Holland,
Dames en Juffrouwen, die zich be
geren aan te sluiten, kunnen zich
inschrijven op één van de sekreta-
riaten: Familiezorg, 7, Dyver, Brug
ge of 2, Ingelandgat, Gent. Inschrij
ven vóór 12 Oktober, onkosten, alles
inbegrepen, ongeveer 200 fr.
Door Het Volkwerd medege
deeld dat, volgens een nieuw onder
zoek ingesteld op het ontgraven lijk
van de in Zwitserland verongelukte
Westvlaamse renner Richard Depoor-
ter, deze niet zou gestorven zijn aan
de gevolgen van een schedelbreuk.
Wel zou door twee geneesheren
vastgesteld zijn, dat de ongelukkige
de borstkas was ingedrukt, 18 rib
ben gebroken alsmede beide benen,
wat eerder zou wijzen op een aan
rijding.
na lezing, ons blad m de Handen
een uwer vrienden of buren die
ons blad niet hebben. U bewijst
er ons een dienst mee. - Dank.
De echtelingen Constant DedeyncLconle Uytenhove vierden Zaterdag jl.
de 50» verjaardag van hun huwelijk. Na de Dankmis werden de Jubilaris
sen op het Stadhuis ontvangen waar hen een geschenk werd aangeboden.
Uier ziet men de Echtelingen gekiekt vóór het Stadhuis midden hun
Kinderen, Kleinkinderen en Familie,
Grondlegger van Coöperatieve Vlas-
zwingelarijen en de toepassing der
elektriciteit.
C. Vansteenkiste was de promotor
voor de oprichting van Coup. Zwin-
gelarijen.
Wie de tijd 1895-1905 heeft beleerd,
weet hoe de toestand er toen uitzag:
de grote overgang van de handzwin-
gelmolen naar de stoomzwingelarij,
de uitbreiding der vlasnijverheid, de
bestaande zwingelfabrieken in han
den van .enkele grote patroons. Wie
er wilde zijn vlas zwingelen, moest
er alle afval laten. Door toedoen van
de geniale man werd in 1902 de eer
ste, de grootste van dien tijd, de
meeste moderne coöperatieve zwin-
gelarij opgericht te Wevelgem. De ge
zondste en meest luchtige van de
streek. Vlaskopers herwonnen hun
vrijheid. De arbeiders kregen, gezon
der werkplaatsen. Een hele reeks an
dere volgden.
Met G. Charles, een andere baan
breker uit Moorsele, zijn schoonbroe
der, wa.s hij de grondlegger van de
toepassing der elektriciteit en ver
lichting en drijfkracht. Hij zelf gaf
het voorbeeld in 1905 in högerge-
noemde Coöperatief.
Hij drong aan bij het Gemeente
bestuur voor verlichting der openba
re wegen, later voor verlichting der
woningen en toepassing der drijf
kracht. Gerust mogen we zeggen dat
het dank zij hem is dat Wevelgem
kan bogen een der eerste gemeenten
te zijn geweest waar de elektriciteit
op zo volmaakte wijze werd toege
past en zij nu zelf over eën eigen
regie, van elektriciteit beschikt.
Schrijver, lesgever, strijder,
idealist voor alles.
C. Vansteenkiste was niet alléén
een vorser, hij was een idealist. Wat
hij met zijn uitvindingen niet kon
verwezenlijken, betrachtte hij met de
pen.
Met open vizier, tegenover vriend
of vijand, verdedigde hij zijn opvat
tingen, hekelde de ongezonde prak
tijken en streed' voor een gezonde
handel. Merkwaardig is hierover zijn
geschiedenis van de baal vla's
Ontelbaar zijn de schriften die van
zijn hand verschenen in allerlei bla
den .en tijdschriften. Hij verleende
zijn medewerking aan Het Vlas
orgaan van het Belgisch Vlasver-
bond; ook aan de Moniteur Texti
le en aan het Maandblad van het
Vlaams Economisch Verbond(V.
E. V.)
C. Vansteenkiste was een edel man,
een groot genie.
In 1928 vestigde hij zich te leper,
waar hij een N. V. stichtte en er zijn
brevetten tot het bouwen van vlas
machines uitbaatte.
De vlasnijverheid staat thans voor
belangrijke structuurhervormingen,
haast voor onoverkomelijke moeilijk
heden. Niemand weet thans welke
weg deze nijverheid zal opgaan.
Zeker is het dat het nageslacht, de
mensenvriend, de grote vorser en uit
vinder als een groot man zal eren.
eren.
En zo is dan de eerste etappe afge
legd van de behandeling van het
C.V.P.-voorstel, strekkende tot in
richting van een volksraadpleging
over de Koningskwestie. Het werd bij
staking van stemmen in de Senaats
commissie van Binnenlandse Zaken
en Justitie verworpen door de gele
genheidsmeerderheid van Liberalen,
Socialisten en Communisten tegen de
C. V. P.
Een gelegenheidsmeerderheid van
linksen die elkaar bij gelegenheid de
nodige steun verschaffen, waar het
gaat over vraagstukken zoals de toe
lagen aan het Vrij Onderwijs of de
benoeming van candidaten.
Wij hebben verleden week eens te
meer hetzelfde wansmakelijk schouw
spel medegemaakt, dat vertellen we
U even:
Nooit heeft op een internationale
bijeenkomst iemand zozeer aan het
adres van Rusland de waarheid ge
zegd als dhr Spaak, België's eerste-
minister en minister van Buitenland
se Zaken. Vooral had hij harde woor
den voor de vijfde kolonne die de
Russen in al de landen van de we
reld, onder de vorm van communis
tische partijen, klaar houden. Men
zou menen dat dhr Spaak en zijn
partij aan de spits staan in de strijd
tegen de 'handlangers van Moskou in
het binnenland. Maar men heeft het
verkeerd voor. Op hetzelfde ogenblik
dat de vernietigende woorden uit de
mond van dhr Spaak rolden, besliste
zijn partij dat zij die vijfde kolonne
in België zou versterken.
In Namen moest Vrijdag der ver
leden week een provinciale Senator
gekozen worden om op te volgen aan,
een overleden Senator (communist)..
Er waren twee candidaten: een
C.V.P.-ër en een Communist.
Na de aanval van de grote leider
Spaak tegen de Communisten, zou
iedereen die gezond oordéelt, en waar
lijk het welzijn van het Land beoogt,
tegen de Communist gestemd hebben.
Maar de communistische candidaat
werd gekozen met 28 stemmen (So
cialisten en Communisten) tegen 26
stemmen (C.V.P)
En dat na de hoogdravende socia
listische campagne tegen de com
munisten die een hoogtepunt kende
in de rede van dhr Spaak te Parijs.
Maar, bij de Socialisten, woor
den zijn geen oorden», wanneer het
er op aankomt de C.V.P. een knak
te geven.
En wat te denken over de vier Li
beralen, die er zetelen. Door hun
stem te geven aan de C.V.P .-candi
daat, was die verkozen. Doch zij heb
ben hun verantwoordelijkheid ge
vlucht... door de zaal te verlaten.
Typisch liberaal!
I Wij weten dus wat wij moeten
I denken van de socialistische en 11-
jberale aanvallen op het communisme
en zijn mannen in ons land.
En terecht zeggen we lijk een
Brussels dagblad:
Te Parijs goed spreken, Juichen
wij graag toe, Heer Spaak.
Maar te Brussel goed handelen,
vinden we nog veel beter.
SUPPORTERS VAN IIET
IJZEREN GORDIJN
De koko's hebben met de stofzuiger
van hun schamele propaganda nog
een beetje stof willen opjagen, rond
de vertoning van de film Het IJze
ren Gordijn die ze eerst tevergeefs
probeerden te doen verbieden door de
Burgemeester van Brussel en andere
hoge pieten.
De vertoningen gingen steeds door
en de halve gare propagandisten van
de koko's, die de vertoning wilden
onderbreken met geschreeuw of ge
roep of andere afkeurende reuk-
voorwerpen werden zonder veel
complimenten buitengezet door de
agenten
Een enkele van die propagandis
ten moet zich van datum hebben ver
gist. Als goed supporter van het
IJzeren Gordijn en van het daarach
ter liggende -paradijs, was hij ook
naar de filmvertoning gegaan om
zijn gedacht qens te zeggen. Op dit
ogenblik echter was de herrie ai lang
voorbij. De plichtbewuste koko liet
echter niet af en riep midden de ver
toning: «Vive l'Union Soviétique
Maar de aanwezige toeschouwers
hadden geen tijd om verwonderd op
te kijken, want uit een andere hoek
van de duistere zaal klonk de zelf
voldane stem van een andere suppor
ter, een echte deze keer, en die riep:
Vive l'Union Saint-Gilloise
Waarop de Brusselaars grinnikend
lachten.
Zolang er in ons land meer sup
porters zijn van de laatste soort,
staan we er veiliger voor.
EEN LASTIG KARWEITJE
De Burgemeester heeft weer zijn
beste frak moeten aanschieten. Het
goede seizoen is voor hem aangebro
ken. De Zaterdag is liet al begonnen
met het Voedingssalon, dat in de
Eeuwfeest-Paleizen weer ingericht
werd tot 17 October. En de Hr Vande
Meulebroeck moet van alles profite
ren, van de wijnen en likeuren, van
de porto en de macaroni, van de.
Schiedam en van de beschuiten, en
wordt bij het verorberen of waarde
ren daarvan, kwestie van de reclame,
in de meest voordelige houding ge
fotografeerd.
Een lastig karweitje voorzeker.
Maar een dat velen graag voor een
dagje van hem zouden overnemen!
PAS.
DE ONWETTELIJKE MILITAIRE
VRIJSTELLINGEN
In verband met de onverkwikkelij
ke zaak van onwettelijke militaire
vrijstellingen wordt thans gemeld
dat reeds enkele onregelmatig van
krijgsdienst vrijgestelden onder de
wapens werden geroepen en dat 60%
van de vrijgestelden binnen kort zul
len worden opgeroepen.
DE VERMINDERING VOOR
GROEPSREIZEN OP HET SPOOR
Naar wij vernemen, zullen de rei
zigers die zich in groep per spoor
verplaatsen, de volgende verminde
ringen bekomen op de gewone prij
zen: 25 t.h. voor groepen van 10 tot
49 reizigers; 35 t.h. voor groepen
vanaf 50 reizigers De groepen van
25 tot 50 reizigers verkrijgen boven
dien een kosteloos biljet; dè groe
pen van meer dan 50 reizigers krij
gen één kosteloos biljet per 50 rei
zigers of gedeelte van 50 reizigers.
De reglementering betreffende de
vermindering aan scholieren, jeugd
groepen en congressisten blijft onge
wijzigd.
DUITS TRANSITOVERKEER
TERUG OVER
ANTWERPEN EN ROTTERDAM
Na meer dan twee jaar protest
vanwege Belgische en Nederlandse
zijde zouden Antwerpen en Rotter
dam nu eindelijk voldoening krijgen
inzake het Duitse transitoverkeer.
Dit zou geschieden in het kader van
het Marshall-plan en zal tevens ver
helpen in de ontoereikendheid van
de transportmiddelen aiover Ham
burg en Bremen.
Zo zulks bewaarheid wórdt zal de
haven van Antwerpen weldra het
Te Hamburg, tijdens een cir-
kusvoorstelling, viel een acrobaat
van een hoogte van 26 m. en werd
zwaar gewond. Dit wijl hij oefenin
gen deed niet een moto op een koord.
Nabij Drontheim sloeg een wa
tervliegtuig om bij het neerstrijken
op het water. 16 Passagiers en 3 le
den der bemanning verdronken.
Twee Italiaanse motorenners,
die trainden voor de race Milaan-
Como, kwamen met elkaar in bot
sing en schoten er beide het leven
bij in.
In Marokko is een vierling ge
boren.
vooroorlogse peil terug kunnen bena
deren, en zullen talrijke werklozen
aldaar andermaal aan het werk kun
nen worden gesteld.
82.320 WERKLOZEN
Uit de statistiek van het werklozen
fonds blijkt dat tijdens de week van
19 tot 25 September dagelijks ge
middeld 82.320 volledig werklozen zijn
gecontroleerd, evenals 42.770 gedeel
telijke of toevallige werklozen.
Met betrekking tot vorige week no
teert men een vermeerdering van
1748 volledige en een vermindering-
van 1394 gedeeltelijke of toevallige
werklozen.
DE ABONNEMENTEN VAN
5 EN 15 DAGEN
In het begin van de Zomer wer
den de abonnementen van 5 en 15
dagen terug in voege gebracht; deze
regeling zou slechts tot einde Sep
tember gelden. Naar men ons thans
mededeelt, wordt de verkoop van
deze abonnementen tot nader bericht
voortgezet.
Vorige week was de Hr Alb. Mas-
schelein, brouwer te Poperinge, met
zijn dochter en andere familieleden
naar Parijs vertrokken, per auto, ten
einde er zijn dochtertje over te bren
gen naar een kostschool.
Te Parijs toegekomen parkeerde
hij enkele ogenblikken zijn auto op
korte afstand van het hotel waar
hij zou afstappen. Alle medereizen-
den trokken het hotel binnen nadat
de wagen, waarin 6 valiezen ston
den, werd gesloten.
Toen na enkele minuten de reizi
gers terug naar hun auto wilden,
was deze spoorloos verdwenen, met
alle aanwezige valiezen, paspoorten,
papieren, sleutels, enz.
Klacht werd bij de Paxijse politie
neergelegd, waar die bestolene als
enige troost... te horen kreeg dat
elke dag een 6-tal dergelijke dief
stallen te Parijs worden gepleegd.
iMÏIW
21» ZONDAG NA SINXEN
19 Oktober 1948
't Is weer met een belijdenis va;
geloof in het meesterschap van den
Almachtigen God, dat onze Moeuer
de Kerk ons verwelkomt in deze Zon-
dagmis. Alles is onderworpen aan
uw wil, o Heer, en niets kan eraan
weerstaan; want Gij hebt alles ge-
schapen, de hemel en de aaide, en
alles wat daarin leeft en beweegt, en
Gij zijt de opperste Meester van al.
les! En zulke belijdenis is zo be.
moedigend, omdat die opperste Mees.
ter door ons genoemd wil worden
onze Vader die In den hemel is.
Konden wij die twee waarheden maar
geloven, écht en diep geloven: God
heeft overal en in alles hét laatst)
woord, en God houdt van z'n men-
sen, méér dan zij kunnen begrijpen,
méér dan zijzelf! Konden wij maar
aanvaarden de volstrekte waarheid
van dit woord uit Jezus' mond: «er
valt geen haar van uw hoofd, als ot
Vader uit den hemel 'het niet wil o(
tenminste toelaat.Wie zou dan nog
zeggen, dat onze godsdienst er een
is van angst en wees? Wie zou dan
nog klagen dat wij, christenen, in
onzen godsdienst niets anders heb.
ben dan harde waarheden van zelf.
verloochening en van versterving?
Harde waarheid, dat wij de kinderen
zijn van Dengene, die al de draden
van het wereldgebeuren in zijn hand
houdt, en zonder Wiens toelating
geen mens ook maar iets vermag,
hoe die mens dan ook heten moge?
Angst en vrees, terwijl Hij over ons
zo zorgvol waakt die oneindige wijs
heid en onbegrensde almacht In
dienst stelt van zijn liefde voor ons?
Daar is niets dat zo rustig maakt,
ook in tijden van onrust, als die ge
dachte, welke onze voorouders in het
sohone spreekwoord goten: «Wat
God bewaart, Is wel bewaard!
Is het niet omwille van dat geloof,
dat christen mensen, maar dan
volledig christen mensen, zo vredig
kunnen blijven, als die kleine jongen
die op een dooor storm geteisterd
schip, glimlachend de radeloos rond-
lopende passagiers bekeek, en zijn
gerustheid uitlegde met dit woord:
Hoe zou ik vrezen? 't Is toch mijn
vader die aan 't roer staat!'t Ver
trouwen van dien kleinen knaap, hos
roerend ook, kon beschaamd worden:
ons vertrouwen wordt niet be
schaamd! Als wij ervoor zorgen dat
wij het recht behouden God onzen
Vader te noemen, omdat- wij leven
in liefdevolle gehoorzaamheid aan
zijn geboden, dan mogen wij glim
lachen bij elkén storm: Vader, onza
almachtige, alwijze Vader, staat im
mers aan 't roer, en veilig varen wij
door storm en tempeest naar de wen.
kende Haven van 't eeuwig geluk!
10 Okt.H. Franciscus van Borgia,
belijder. -
11 Okt.: Feest van het Goddelijk
Moederschap van O. L. Vr.
13 Okt.: H. Edward, Koning van En
geland.
14 01ct.:K. Donatianus, bisschop, be
lijder, Patroon van het Bis
dom Brugge. - Verjaardag
van de Bisschopswijding van
Mgr. Lamiroy: laten wi^ bid
den voor onzen Opperherder,
15 Okt.: H. Theresia v. Avila, maagd.
hervormster van de Karmel-
orde.
16 Okt.H. Gerardus Majella, belij
der, de grote wonderdoener.
17 Okt.: H. Margareta-Maria, maagd,
IN FRANKRIJK WORDEN
850 WEESHUIZEN VAN DE 10M
BESTUURD DOOR RELIGIEUZEN
In Frankrijk telt men een 1000-tal
weeshuizen, waarvan er 850 door re
ligieuzen bestuurd worden. Van het
totaal van' 100.000 wezen, die ifi 'deze
huizen opgenomen zijn, werden 17%
aan de ouderlijke macht onttrokken
wegens wangedrag der ouders; 32%
stammen uit de ontbonden gezinnen
(meest wegens echtscheiding); 18%
zijn verlaten kinderen en 19 kin
deren uit normale gezinnen, die hun
ouders verloren.
GEWELDIGE AANGROEI VAN
DE KATHOLIEKE BEVOLKING
IN VOORHEEN OVERWEGEND
PROTESTANTSE STREKEN VAN
DUITSLAND
De laatste statistieken aangaand)
het aantal katholieken in de ver
schillende delen van Duitsland to
nen aah, dat dé massaverplaatSin-
gen en uitdrijvingen op grote schaal
een geweldige aangroei van katho
lieke bevolking veroorzaakte in stre
ken, die vroeger bijna uitsluitend
protestant waren.
In de streek Maagdenburg, bisdom
Paderborn, steeg het aantal katho
lieken van 150.000 tot 700.000; in
Saksen van 209.000 tot 725.000; in
Thueringen van 132.777 tot 428.078;
in de streek Meiningen van 7.200 tot
80.000; in het bisdom Osnabruck van
467.908 tot 1.041.000; in het bisdom
Fulda van 204.807 tot 406.753,
In Berlijn en voorsteden groeida
het aantal katholieken aan van
620.000 op 650.000.
In de meeste hierboven vernoemde
streken groeide het aantal priesters
eveneens aan, daar er ook veel pries
ters zijn onder de vluchtelingen,
maar er is niettemin een groot te
kort aan geestelijken. Zo telt bv: da
streek Maagdenburg, waar de katho
lieke bevolking van 150.000 tot 700.000
steeg, slechts 285 priesters, 'tegen
15; In het 'bisdom Osnabruck, waar
de katholieken aangroeiden van
467.908 tot 1.041.000, steeg het aan
tal priesters slechts Van 613 tot 820,
Herfst 1948... Tien Jaar is 't geleden
dat deze volksgeliefde poëet ter ziele ging.
Een edel figuur, die we nooit mogen
vergeten.
D'r zijn mensen, die nog gezeid heb
ben, in de tijd dat de werkmens stond
waar de bezem staat, dat zij voor geen
hoger dingen vatbaar waren. Men zei
smalend: «Arme mensen, arme zinnen.»
Doch hierop past het verheven woord
van Fons Van de Maele, als hij gevierd
werd bij zijn decoratie met het kruis
Pro Eccelesia et Fontiflce Aldus sprak
Fonske:
«Deze decoratie is voor mij de groot
ste eer, en ik deel ze met al mijn werk-
broeders. Ik heb door mijn werk willen
tonen dat een nederig werkman ook
schoon kan zijn, schoon kan denken,
schoon kan leven.
Fonske's vader was een metselaars-
diener te Erembodegem. De begaafde jon
gen werd aldaar op 22 Januari 1874 ge
boren. En hoe hij 't stelde op school?
-.Niet veel geen sprake van school dan.
't Was Immers in de schamele rogge-
broodstijd, van weer je voor de korste
brood.
Hij was een schelm lijk de reste, ra
votten en tieren en de aarden waterpot
ten stukgooien, die als een sieraad van
onze Buiten, op stokken staan te drogen
en te verluchten. De werkman-dichter
was acht jaar oud, toen hij reeds hielp
in een mandenfabriek te Aalst, om drie
dagen na zijn plechtige Communie voor
goed arbeider te worden, garentwijnder
te Aalst, van 's morgens zes tot 's avonds
acht uur!
Later jutewever, merinos- en satijn
werker, snijder en ploegbaas in een Brus
selse fabriek, om eindelijk als verkoper
en verdeler in Het Volk te treden, het
grote dagblad van het A.C.W. Later werk
te hij in de Standaardboekhandel te
Brussel, tot in '33.
Ea van die schone levensloop is anders
niet veel te zeggen, dan Jat hij voort
ferm gewerkt heeft, gazetten verkocht,
inpakker en' verzender werd van gazet
ten, met 't karreke gazetten rolde door
de Antwerpse straten en eindelijk rustig
zijn laatste dagen geleefd heeft te Erem
bodegem, waar hij schielijk gestorven is
van een slepende hartkwaal, die hem
reeds lang had laten voorzien wat ér
hem te wachten stond.
Maar even kranig, even dapper, even
optimist als altijd, heeft Fonske geleefd
en is hij ook alzo gestorven. Maar daar
moeten we bijvoegen dat hij al zijn
kracht en troost vond in het wakkere
Flnneke, zijn vrouwke, en zijn schone
bende kinderen. Drie ervan zijn naar
't klooster en de oudste is getrouwd.
Die kinderen, zonnekes in huis, wat
heeft Fons er niet over gedicht;
'k Hoor alle liedjes geren,
'k Vind alle liedjes schoon,
Zowel van 't krekeldiertje,
Als 't vinkje rond mijn woon.
Maar wat mij 't meest kan boeien,
Mij schoon is duizendvoud,
Is 't lied der Jonge moeder,
Als zij haar kindje douwt.
Ieder nieuw kindje werd met een fris
en splinternieuw verzeke begroet: Ka-
miel, Maria, Clementlentje, Benedikt,
Martha, Jefke, Gustje, Valentientje en
Albert. Zie, daar heb je ze alle negen.
Geen grote geleerde gedichten h.fcft
hij gemaakt. Hij mocht zeggen wat War-
den Oom getuigde over zijn eigen werkl
«Uit het volk, voor het volk I»
Die kinderen heeft hij gekoesterd, be
mind en geleid. Hoor eens hoe schoon
hij zijn vaderlijke zegen bedlcht in een
van zijn schoonste verzen;
God zeegne, God beware u, kind
En rustig moogt gij slapen.
Het kruiske weert het onheil af,
Veel meer dan 't scherpste wapen.
God zeegne, God beware u, kind
En veilig moogt gij reizen.
Het kruisken zal, waarheen ge ook gaat,
Den besten weg u wijzen.
God zeegne, God beware u, kind
Ga maar gerust door 't leven.
Het kruisken tegen 's werelds kwaad
Zal steun en sterkte geven.
God zeegne, God beware u, kind
Op al uw levensdagen.
Nog niemand die met t kruisken ging,
Moest het zich ooit beklagen.
Nee, dat is geen grote dichtkunst. Maar
als ge dat leest, ge verstaat het ten
minste en er is een trek en een gang in
dat vers, die u doen denken aan Gezelle.
En het zijn verzen die de gewoonste mens
kan verstaan.
Zijn dichtbundels heeft hij genoemd
Verzekens voor het volkEn dat zijn
ze in alle waarachtigheid. Maar soms
heel schoon! Hoor eens, hoe hij vertelt
van Oud Péken
Oud Péken te't wel tachtig Jaren
en is
voor zulk een hogen ouderdom
nog fris.
Schoon Péken werkte nimmer moe
tot aan zijn hoge jaren toe.
Fons heeft zich in het leven nog al
mogen weren. Hij had in de hoge wereld
veel bewonderaars en vrienden, maar wat
ze voor Fonske gedaan hebben, om hem
een betere positie te geven, ls een ander
paar mouwen. Ge moet eerst ondervon
den hebben, wat het is flink beboft te
worden en in de hoek gestoken, om
schoon omklede schijnredenen, die noch
min noch meer ezelstamipen zijn in het
vierkante van uw broek,,. Reken al eens
op de mensen!
Gelukkig, Fons heeft er nooit over ge
mord. Hij was een rustige, gelukkige kin
derziel gebleven tot op zijn laatste dagen.
Wij beamen ten volle de wens van A.M.:
«Ik hoop dat men na zijn dood aan
zijn vrouw en kinderen zal goedmaken,
wat men daarvóór heeft verwaarloosd.»
We zouden nog veel sterkere voorbeel
den kunnen noemen in dit land! Maar
geen bitterheid bij deze figuur. Het is al
liefde en vroomheid die het doodsbed
van deze dichter omringen. Lees maar
eens zijn doodsanctje, dat hij kort te vo
ren zelf had opgesteld:
'k Heb zonder vrees de dood verbeid
en op haar komst me voorbereid;
dus 'k ga gerust ter eewigheid.
*t Is niet de zaak van lang te kunnen
[leven.
Doch goed en wijs te leven wint het al.
In lief en leed... 'k ben God getrouw ge-
[bleven,
'k Hoop dat Hij mij genadig wezen zaL
Mijn lieve vrouw,
mijn dierbaar kroost,
'k Zeg U vaarwel.
Doch weest getroost,
doet 't schelden Pijn
aan U en mij,
een hoger vreugd
wacht U en mij.
Zulk doodsprentje zegt alles. Men moet
er geen portret op zetten. Die reken im
mers tekenen voor ons een man, trouw
aan zijn schoon geloof, trouw aan zijn
liefde, een schone, reine ziel.
Hij heeft zijn taak goed volbracht. Hij
heeft iets gedaan voor zijn volk. Als
we dit zeggen, denken we aan de heer
lijke woorden van Lodewijk Dosfel: «In
het Vlaamse leger, evenals in elk ander,
zijn allerlei krachten bruikbaar: scherp
schutters, schrijnwerkers, vuurwerkma
kers, bazuinblazers, trommelaars, lucht
reizigers, wielrijders, kaartentekenaars.
Niet eenieder kan tot de staf behoren.
Elk die zijn plicht doet, is verdienstelijk.
Niet in de grote bestemming ligt verdien
ste, maar in het nauwgezet betrachten
der eigsn bestemming.»
Fonske was één uit dat leger: een
werkman, Maar hij volbracht zijn plicht
met heilige bezorgdheid.
Hij weze voor ons allen een voorbeeld.
En wilt gij nog meer over hem weten,
lees zijn werk. In alle biblioth*»:en zult
ge wel iets van hem vinden, als bv. Een
keus uit de verzekens van Alfons Van
de Maele Dit werkje werd Ingeleid door
de Abt van Steenbrugge, Hoog E. Dom
M. Van Assche.
Mochten we nog zulke dichters en
schrijvers voor het volk hebben. Ons
volk heeft er nodig en vaart er wel mede.
Naar verluidt is thans in d# U.S.A.
spraak niet alleen van een atoom
bom welke 10 maal sterker is dan
die gebruikt op Hirosjima, maar nol
van een Hellumbomwelke l.OOÖ
keer sterker zou zijn dan de eerst)
bom.
Koning Leopold van België is te Cef-
nobbio, aan het Comomeer, aangeko
men in gezelschap van zijn echtge
note en zijn gevolg. Hij zal zich naar
Montorfano begeven waar hij
internationale golfkampioenschappe®
zal bijwonen,
Volksverzekens!
Vlaamse Boeren, moê van smaad,
Kerkvervolging, moord en brand,
Bloed en lijden, hoon en haat,
Wilden de Tyran uit 't Landl
Vlaamse Boeren stonden op!
Grepen naar 't verroeste zweerd!
Kruis op borst en vlaggetopl
Strijd, voor Outer, Land en Heö'"1
Vlaamse Boeren, donkre nacht
Laatste Kruis, van Gods Gezant!.»
Moedig trokken zij op wacht!..,
Stierven er voor God en Landl
