Westerse Financiële moeilijkheden
De Brouwgerstteelt in West-Vlaanderen
Het Koningsvraagstuk
Staatsminister F. Van Cauwelaert
nieuw Kabinetsformateur
Hoe
zou
ik
anders doen
Hr Arthur Olivier
Hr Van Zeela nd moest aan
zijn opdracht verzaken
BESTUUR en REDACTIE-
Gasthuisstraat 19, Popering®
Telefoon Nr 9. Postcheck 47.63.60.
KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE EN OMSTREKEN
ONZE 4 UITGAVEN:
a
Bij een a. s. Jubelfeest
yy
25 Jaar Bestendig
Afgevaardigde onzer
Provincie
BUITENLANDS OVERZICHT
Onze rijke Vlaamse landbouwstreek
Personaliteiten uit de Hoge Landbouwinstanties, Brouwers,
Mouters en Handelaars brengen een bezoek aan de VEBO-
Brouwgerstproefvelden van Landbouwer Hr Roger Top uit Proven
40 totale landelijk brouwgerstprodnctie in West-
Vlaanderen geteelt
Het Grondwettelijk Dilemma
door Volksvertegenwoordiger Fernand Lefèr®
De Politieke Toestand in ons Land
SocBoiisfea en Liberalen
weigeren hem hun steun
2 SPITFIRES IN BOTSING
ABONNEMENTSPRIJS 1949
België tot Nieuwjaar 48 fr.
Belgisch Congo 3.— fr. p. week
Frankrijk Holland 3.fr. p. week
Andere landen 3.50 fr. p. week
Aangesloten bij het Verbond
der Belgische Periodieke Pers.
HET WEKELIJKS
POPERINGE (met randgemeenten).
IEPER (met Wervik en randgemeenten).
ROESELARE (met Izegem-Meenen en randgemeenten).
KUSTSTREEK (Veurne-Nïeuwpoort-Diksmuide en randgemeenten).
nsmtBinuB
We zullen vieren!
11 Juli herdenken en dat nog
wel met de jubel en geestdrift
van vroeger jaren.
Het is ons recht en 't is nodig.
Het is wel niet meer nodig te
bewijzen dat zonder die zege te
Groeninge er nooit spraak zou
zijn geweest van een onafhanke
lijk België.
Het is ons recht.
Na die zege zien we de gewel
dige opgang van onze Vlaamse
gemeenten, zodat dat kleine
Vlaanderen, dat kleine landje aan
de zee een enorme rol speelde door
zijn nijverheid en handel.- Dat
kleine landje was rijk, geen jo-
denrijkdom die opgepot bleef;
een rijkdom waarvan wij noch-
thans nog de erfgenamen zijn, al
zijr» we er misschien niet heel be
wust van. We kunnen inderdaad
de Hallen van leper niet verko
pen, noch de markt van Veurne,
noch de stad Gent met haar Bel
fort, Gravenkasteel en St Baafs-
kerk, noch de stad Brugge.
Die grootheid te vieren is ons
recht.
Te Brugge wordt voor 't ogen
blik de Gerard David-tentoon-
stelling bezocht, misschien meest
door vreemdelingen. Die vreem
delingen zullen ook wel in het
Brugs Hospitaal de Ste Ursula-
rijve bewonderen en zullen dan
nog in St Baafs te Gent verstomd
staan kijken op de Aanbidding-
van het Lam Dan zullen ze te
Antwerpen nader kennis maken
met Rubens, Van Dyck, Jordaens
en niet vergeten Breughels Vlaam
se Boeren te bezien.
Namen die niet weg te vagen
zijn.
En dan hebben we niet eens
een woord gerept over onze
grote meesters in de muziek, die
in Italië de naam van de Vlamin
gen en de roem van ons lar.d on
gehoord hoog deden stijgen.
Dat grootse verleden te vieren
is ons recht en 't is onze zware
plicht. Dat is het onze en dat
hebben wij aan België geschon
ken. België mag groot gaan en
f' r-n wat het van ons kreeg.
.3 nodig dat we vie
ren!
't Is nodig dat we tonen dat we
weten welke rol ons Vlaamse
volk heeft gespeeld in de wereld
van nijverheid en handel, even
goed als in de wereld van de
kunst.
Het is immers een te goed be
kend feit dat we stillekes in de
achterkeuken en in 't... schotel
huis werden geduwd in ons eigéïi
land.
We zullen over dat verleden
maar liefst zwijgen...
Maar 't is nodig dat we de toe
komst bekijken.
We zijn immers nog altijd bezig
aan de heropbouw van Vlaande
ren.
De verwoeste gewesten van 14-
16 waren nog maar een flauw
beeld van de «geestelijke» ver
woesting uit vroegere jaren.
We zijn aan die heropbouw be
gonnen in onze scholen, onze la
gere, middelbare, onze vakscho
len en technische scholen en on
ze Hogescholen.
Mén... verstond ons niet, men
wilde ons niet verstaan. Met den
dag verstaat men ons beter! Men
zal ons nog helemaal verstaan, als
wij maar willen!
Ais wij maar dat gevoel van
tmnderweerdigheid afgooien en
niet hopeloos verdeeld blijven.
We zijn de... meerderheid ge
worden in ons land. We zijn het.
't Is een feit. Maar we moeten er
ons bewust van zijn.
Daarom is 't nodig dat we op
11 Juli het grote verleden vieren,
maar ook aan het heden en aan
morgen denken.
We willen in dat gemeenschap-
ps..jk vaderland, dat we even lief
hebben als de walen, de volledige
ontplooiing en ontwikkeling van
heei onze eigen volkskracht. Wij
Willen en eisen daarbij gesteund
te wórden door de regering.
Vlaming zijn is geen schande
maar 't is een... ongeluk! Dat zei
Destrée destijds. Als ik zeg des
tijds wil dat betekenen dat rond
1914 de tijd verstreken was dat
Vlaming zijninderdaad een
schande was.
Rond 1914 was het alleen nog
een ongeluk. Onze jongens van
14-18 ondervonden dat het inder
daad zo was; en in de, eerste
maanden na de bevrijding was het
nogmaals het zelfde. Dat moet ge
daan zijn, voor goed gedaan zijn.
We willen niet... zuur zijn, we
willen geen weerwraak nemen.
Maar die tijd van dwaasheid
moet voor goed tot het verleden
behoren.
Wij willen blijven wat we zijn:
Vlamingen.
Wij willen dat voortaan «Vla
ming zijn» een grote eer worde,
't Gaat niet zo er nog Vlamingen
zijn die ootmoedig de kop buigen
en in 't gareel lopen van de on
verschilligheid.
't Gaat evenmin als er anderen
zijn die koppig t'huis blijven,
pronken als schoolkinders, of
vuisten maken in hun... broek
zak.
't Gaat wel als arbeider en
boer, als nijveraar ep handelaar,
als docter en advokaat, als heel
het Vlaamse Volk aan die toe
komst meewerkt. Onverschillig
heid heet in deze tijd lafheid en
ontrouw. Dan nog liever een
authentieke... Franskiljon waar
van het oud ras uitgestorven is,
maar als onkruid hier en daar
weer verschijnt in een andere
klasse van volk.
't Is nodig te vieren!
't Is goed dat weer te doen als
in de voorbije jaren met feestver
gaderingen, met wapperende vlag
en blijde muziek.
't Is nodig te vieren,
1 om het verleden te herdenken
en de toekomst, die van morgen,
voor te bereiden.
HET ACCOORD IS BEREIKT
In ons artikel van verleden
week schreven wij u over de moei
lijkheden die er thans in West-
Europa heersen op monetair ge
bied. We trokken er de aandacht
op dat de moeilijkheid vooral uit
Engeland kwam, dat er niet meer
in slaagde zijn invoer aan dollars
met uitvoer in goederen te beta
len, zodat de Britse schatkist
voortdurend goud moest expor
teren en aldus zijn munt in groot
gevaar bracht.
Die goudexport heeft op dit
ogenblik vooral als bestemmings-
land België. Daardoor werden de
discussies te Parijs dan ook een
soort dispuut België - Engeland,
met Amerika op de achtergrond
dat België steunde.
Om nog even in twee woorden
de stand van zaken te herhalen:
België wilde de overdraagbaar
heid van de trekkingsrechten om
buiten het keurslijf van de bila
terale handelsaccoorden te kun
nen springen, terwijl Engeland de
stride toepassing bleef opeisen
van het systeem dat tot nu toe
in zwang was.
Na enkele dagen discussie werd
dan een compromisoplossing ge
troffen waarover U wel elders in
dit blad zal lezen en waarbij het
Belgisch voorstel tenslotte door
Engeland werd aanvaard omdat
het hen gedeeltelijk bevrediging
schonk.
België heeft daarmede een
edelmoedig gebaar gedaan tegen
over Engeland, en ook wel tegen
over Frankrijk en Nederland, want
uiteindelijk komt het accoord voor
ons hierop neer dat wij aan onze
buurlanden een nieuw crediet
verlenen van vier milliard frank.
De enige vraag die voor ons nu
op te lossen blijft is: waar halen
wij die vier milliard. De socia
listen uit onze MarshaUdiensten
zouden dat weer al eens zeer een
voudig oplossen: een gedwongen
lening bij de grote industrie! En
zij vragen zich natuurlijk niet af
of die industrie dat kan dragen.
Gelukkiglijk zijn de uitslagen van
26 Juni daar om hen te verhin
deren die dwaasheid te doen.
Men mag zich trouwens afvra
gen in hoever de tegemoetkoming
door Spaak gedaan op de con
ferentie te Parijs, werd ingegeven
door de zorg om zijn socialisti
sche geloofsbroeders in Engeland
ter hulp te snellen en om hen
een reusachtige verkiezingsneder
laag te besparen.
HEER ARTHUR OLIVIER
Koe zou ik anders doen dan
meevieren, ik,...
PÉ VLAMYNC^.
Hr Arthur Olivier, wonende te
Aartrijke, geboortig van Poperinge,
waar hij nog naaste bloedverwanten
telt, stond vanaf zijn prille jeugd in
dienst van de katholieke gedachte en
streven. In Maart 1924, dus 25 jaren
geleden, werd hij reeds benoemd tot
lid van de Bestendige Deputatie van
de Provincie Westvlaanderen, taak
welke hij ononderbroken sedertdien
met grote nauwgezetheid en in volle
dienstbaarheid voor zijn volk heeft
vervuld.
Op Dinsdag 12 Juli e.k. zal aan Hr
Olivier hierom te Brugge, in het Ge
bouw van de Provincieraad, hulde
worden gebracht en op dit jubelfeest
zullen alle Bestendige Deputaties van
al onze Belgische Provincies door de
legaties vertegenwoordigd zijn.
Deze jubelviering zal verder door
gaan in beperkte kring.
Het Wekelijks Nieuwswil ook
dit Jubelfeest niet laten voorbijgaan
zonder een hartelijk proficiat te wen
sen aan Hr Bestendig Afgevaardigde
A. Olivier en de hoop uit te drukken
dat hem nog menig jaar in dienst
van zijn volk mocht worden verleend.
Nooit een wandeling gemaakt te
lande in de kalme natuur wanneer de
zon haar zengende hitte kwistig
rondspreidi over onze rijke lande
rijen?
Wie van opmonterende rust houdt
en evèn uit het gejaagde hedendaag
se zakenleven kan ontsnappen, vindt
die rust in een wandeling door de zo
rijke, bloeiende en rijpende velden.
Maar aan de basis van die natuur-
pracht liggen forse boerenhanden,
liggen zoekende en werkende geesten
die omhoog willen, fier over hun be
roep; ligt het bestaan van een ganse
volksmassa die ongedwongen meeleeft
met de evolutie der natuur, met de
steeds verder gaande ontplooiingen
van hun beroep; Landbouwers die
terdege bewust van de moderne ont
wikkeling en wetenschap, sich erop
aanpassen om er het beste uit te ha
len en na dit werk een rechtmatige
zelfvoldoening en overtuigende be
roepsfierheid terugvinden.
Nog nooit zo eens uit wandelen ge
weest langs de baan van Proven naar
Watou?
Enkele kilometer buiten Proven
vinden we daar graangewassen die
door hun keurigheid automatisch de
aandacht trekken der voorbijgangers:
witte plankjes staan er tussen in op
gesteld Kenia, Balder, Herta, enz., zijn
zwart op wit, de erop geschilderde
woorden die voor schier alle voorbij
gangers een vraagteken daarstellen.
Twee-drie honderd meter verder,
de rijke landerijen in, staat de hoeve
die dat alles beheerst; die mooie
oud-vlaanise stijlhoeve waar de Fa-
Dat moet men zien en horen tenailie Top in woont en van waaruit
Bïwssei, Daarom is het nodig dat
men ons zien en horen... kan.
Daarom vieren we 11 Juli.
alle stuwkracht heengaat naar de ver
edeling van het boerenwerk en boe
renleven: Vader Marcel en zoon Ro
ger, bekend onder de beste boeren
van de ganse provincie, leiden er met
De prachthoeve Top te Proven, de oude Vlaamse modelhoeve, witgekalkt
van buiten maar binnen zo gemoedelijk... 'n parel in het sieraad van ons
Vlaamse boerenleven
forse en vernuftige hand de strijd om,
met en in de natuur, hun beroep, dat
hen verre buiten onze enge grenzen
reeds bekend maakte, in edeler bloei
en pracht te ontwikkelen.
Geen Hoptentoonstelling of Land
bouwproductenprijskamp, zij het in
de dichte omgeving of verder het land
in, of daar kwamen telkens, merk
waardig afgescheiden, de producten
der hoeve Top op de ereplaats. Pres
taties op de Hopmarkten te Pope
ringe en Aalst, sedert vele jaren her
door hen geleverd, trokken brouwers,
mouters en handelaars, zelfs uit den
vreemde, naar onze markten en
brachten, benevens faam aan kuituur
en land, ook de zekerheid voor aan
de andere landbouwers dat een beter
rendering best mogelijk was voor hen
die edeler producten op de markt
brachten.
Ook dat weten onze leidende land
bouwinstanties.
EEN KORT WOORDJE
GESCHIEDENIS
Het was in 1933 dat, met Heer Ar
thur Olivier, Bestendig Afgevaar
digde, als Voorzitter, onder impuls van
van Prof. Van Godsenhoven, toen
Agronoom van West-Vlaanderen,
thans gehecht aan de Sta&tsland-
bouwschool te Gent, een eerste wer
king uitging tot het aanleggen van
Proefvelden met het doel brouwgeret
te kweken met hoger rendement.
Naderhand onderging deze werking
een evolutie en een organisme kwam
tot stand, VEBO genoemd (Vereniging
voor Brouwerijonderzoek en -Onder
wijs). Dit organisme geschapen in de
schoot der Brouwerijsehool van Gent
kreeg als grootste animator en be
zieler Prof. Isebaert, docent aan die
instelling, en leider der technische
opzoekingaafdeling.
Het nut en verheven doel van dit
organisme inziende sprongen weldra
de belangrijkste HH. Brouwers en
Moutere bij. Dit bracht meteen een
dubbel voordeel aan. De landbouwers
werden in hun werk geschraagd door
mannen van 't vak en voelden met
een de steun aan der afnemers. Ook
de Brouwers en Mouters wisten de
werking in goede handen en voor
hen was het contact tussen verbou
wer en verbruiker heel interessant.
Het spreekt dan ook vanzelf dat, on
der zulkdanige bezieling, de resulta
ten niet uitblijven konden en deze
zijn er: thans wordt 40 van de
bouw der brouwersgeret volledig op
West-Vlaamse bodem gekweekt. On
der de vele gerstsoorten waarmede
proeven gedaan werden zijn er thans
twee die bijzonder meegevallen zijn:
de KENIA, Deense variëteit, en de
BALDER, van Zweedse (Weibull)
herkomst. Andere variëteiten zijn
Herta en Rigel.
«VEBO OP BEZOEK IN DE
PROEFVELDEN VAN LANDBOU
WER TOP TE PROVEN
Om deze werking van dichtbij te
volgen en om meteen aan de afne
mers het gepresteerde werk te kun
nen tonen, richt VEBO om het jaar
een gezamenlijk bezoek in tot deze
verscheidene Proefstations. Maandag
4 Juli jl. werd daarvoor uitgekozen
en de tocht zette aan naar Oostker-
ke (bij Diksmuide). Houtem (bij
Veurne) en Proven.
Te Oostkerke werden de Kenia- en
Balderproefvelden van. de Hr Geor
ges Delputte bezocht' en van daar
trok de karavaan naar Houtem, waar
de verschillende proeven van Kenia,
Balder en Herta van Landbouwer
Gaston Pattou nagegaan werden. In
de namiddag dan ging het tot bij
Landbouwer Roger Top te Proven,
waar proeven op stam staan van
Kenia, Balder, Herta en Rigel.
De belangstelling was groot en zo
wel HH. Brouwers, Moutere en Han
delaars volgden met spanning en veel
interesse de gedocumenteerde uitleg
die ze van Prof. Isebaert te horen
kregen.
Dat VEBO sterk in de schoenen
staat en op een merkwaardige steun
kan bogen, bewijzen ons de tegen
woordigheid van volgende personali
teiten die net als een eer aanzagen
daar tegenwoordig te zijn.
We citeren:
Prof. Isebaert, bezieler van VEBO:
Hr Ferange. Wetenschappelijk Advi
seur der I.W.O.NL. (Instituut voor
Wetenschap en Onderzoek in de Nij
verheid en Landbouw); Prof. Van
Godsenhoven, Landbou wier aar, Gent;
Hr Lefebure, Voorzitter VEBO, Di
recteur der Brouwerij Concordia.
Geeraardsbergen; Heer Van de
Schrieok, Voorzitter CBM (Weten
schappelijk Centrum voor Brouwerij
en Mouterij); Hr Simoens, Directeur
der Rijkslandbouwdiensten van West-
Vlaanderen; Hr Mat. Inspecteur-Ge
neraal van het Ministerie van Land
bouw; Hi' Georg. Feryn, landbouwer,
Proven; Hr Van Heghe, Landbouw-
consulent van de Belgische Boeren
bond; ïfeer Mcës, Afdelingsoverste
Gerstveredeling der Landbouwschool
van Gembloux; Hr Dewolf, Onder-
President C.B.M.; Hr DHoedt, Voor
zitter der Technische Gerstcommissie
bij de VEBO; Hr De Bisschop, Belg.
Boerenbond; Hr Jooris, Sekretaris
van het Provinciaal Comité voor de
Landbouw; Hr Bockstaele, Agronoom
der Provincie; Hr De Booseré, Di
recteur C.B.M.; en de H.H. Rijks-
landbouwkundigen Declercq, Depae-
pe en Lecluyse. Verder de Hr Smeets
van de Echo de la Brasserie Hr
Devos, Brouw. Ing. I. St. L., Sekreta
ris der Technische Gerstcommissie.
Onder de Heren Brouwers stipten
we volgende tegenwoordigheden aan;
Hr Damiens der Brouwerij Leopold,
Brussel; Hr Lambert der Brouwerij
Rodenbach, Roeselare; Hr Descamps
der Brouwerij Wielemans-Ceupp ens,
Brussel; Hr De Gomme, brouwer te
Ruddervoorde; Hr Verllnde, brouwer,
te Loo; Hr Vanneste, brouwer te
Brugge; Hr Coppens der Brouwerij
Roelants, Brussel; Hr Van Roey der
(Zie vervolg 3" blad).
Het is trouwens totaal abnor
maal dat dhr Spaak Minister
Eyskens niet medegenomen heeft
naar Parijs, en wel om een dub
bele reden, ten eerste omdat het
vooral een monetaire kwestie was
waarin niet hij, maar dhr Eys
kens bevoegd is, en ten tweede
omdat hij daar tezelfdertijd fun
geerde als voorzitter en zetelde
als lid, wat altijd abnormaal is.
Dit wil daarom echter niet zeg
gen dat het acpoord dat gesloten
wérd slecht is. Maar de kwestie
van de vier milliard crediet moet
op een gezonde manier kunnen
opgelost worden.
DE MOEILIJKHEDEN BLIJVEN
VOORTBESTAAN
Spijts dat accoord echter is de
hoofdzaak nog niet opgelost, is de
Europese handel nog niet ernstig
op weg naar een vrijhandel en is
het gevaar voor een Britse deva
luatie nog niet geweken.
Wat meer is: men begint t'allen
kante dan te nemen dat het Mar
shallplan dat in 1952 ten einde
loopt niet het absolute resultaat
zal bereikt hebben wat men be
oogde de stabilisatie van de
West-Europese economie. Terwijl
het Amerikaanse Congres ander
zijds van langs om minder toe
schietelijk wordt, gezien de zeer
grote bedragen die het opnieuw
aan zijn landsverdediging moet
besteden. (Om nog niet te spre
ken van de bewapening der lan
den van het Atlantisch Pact.)
Zoals we verleden week reeds
schreven, zijn de Amerikanen er
van overtuigd dat er maar één
oplossing is, nl. liet alligneren
ofte in lijn brengen van de Euro
pese munten en in elk geval van
hei Britse pond sterling.
Wij zegden verleden week reeds
dat de devaluatie van het pond
sterling, naar onze mening, on
ontwijkbaar geworden was, voor
al om psychologische motieven,
al zagen we dan ook weer in die
devaluatie geen redmiddel op
lange termijn.
De oplossing moet dus op een
ruimer domein gevonden worden,
In ons jongste artikel kondig
den wij aan ook aan dat dhr
John Snyder, minister van finan
ciën van de U.S.A., zich klaar
maakte om met de West-Euro
pese regeringen te komen onder
handelen. Intussen is hij op ons
vasteland aangekomen en heeft
hij te Parijs de besprekingen met
de heren Petsche en Schuman
aangevat.
Welke voorstellen hij juist mee
heeft is nog niet bekend. Over
het algemeen wordt echter aan
genomen dat hij plannen op zak
heeft voor een Super-Marshall-
plan waaraan het Amerikaans
privaatkapitaal zou meehelpen en
dat voor een tijdperk van tien
jaar zou gepland worden.
Dit zou natuurlijk grote voor
delen hebben. Maar er zouden
ongetwijfeld ook grote nadelen
aan verbonden zijn. Inderdaad:
zo 'n plan moet, naar onze me
ning, op een algemene devaluatie
in West-Europa uitlopen, met uit
zondering misschien voor België
(maar voor hoelang?)
Waarom? Wel eenvoudig weg
omdat het Amerikaans privaat
kapitaal niet zou gediend zijn met
een devaluatie van het pond ster
ling alleen, aangezien dit er toe
zou leiden dat Engeland op de
Europese markten de Amerikaan-
seprodukten een zware concur
rentie zou kunnen aandoen.
Welnu, als zij, het privaat ka
pitaal, geld te onzer beschikking
willen stellen, dan het zeker
niet opdat de Engelse industrie
het zou komen opstrijken. Van
daar hun wens tot algemene
muntaanpassing
DE ONDERGROND:
DE BRITSE ECONOMISCHE
POLITIEK
Het is dus niet denkbeeldig dat
West-Europa binnen kort voor de
keuze zou worden geplaatst, of-
icel een Super-Marshallplan dat
ons redden kan, maar een deva
luatie vergt, ofwel geen Super-
Marshallplan, maar dan ha 1952
zeer zware economische moeilijk
heden.
Wat van de twee is het beste?
En wanneer wij dan op zoek
gaan naar de oorzaak van die
toestand, wat vinden wij dan?
Dat de grootste hinderpaal voor
een normalisatie van het econo
misch leven in West-Europa gele
gen is in het dirigisme dat de
Labourregering in Engeland mor
dicus in stand houdt.
Reeds verleden iceek wezen wij
er op hoezeer de officiële waarde
van het pond sterling afweek van
zijn werkelijke waarde in het bui
tenland. Een dergelijk systeem
destijds ook in Duitsland toe
gepast heeft maar zin wanneer
men iverkelijk binnen een grote
ruimte aan autarchie kan doen
en de handelsoperaties op ruil
handel in goederen kan baseren
(zoals Hitier werkelijk deed).
Het blijkt nu echter onmiddel
lijk dat Engeland zich niet in de
vereiste voorwaarden daartoe be
vindt en dat het bijgevolg zijn
spel niet zal kunnen volhouden.
Het is dan ook daarom dat En
geland getracht heeft onze Wes
terse landen in een sterling-blok
in te lijven, maar het was ook
duidelijk dat wij dat, uit icelbe-
grepen eigenbelang, niet konden
doen.
Engeland zou trouwens wijzer
moeten zijn, want het heeft reeds
na de vorige oorlog moeten erva
ren dat bluff op monetair gebied
tot niets leidt. Na de oorlog '14-'18
hebben de Britten inderdaad ook
een politiek van monetair pres
tige willen voeren, die over werk
loosheid, economische chaos en
sociale moeilijkheden tot de in
eenstorting van 1931 heeft geleid.
Sir Stafford Cripps, en de ge
hele Labourregering, zouden dan
ook moeten inzien dat ze met
vuur spelen zonder dat ze de brand,
zullen kunnen ontwijken.
Maar daar speelt voor de zo
veelste maal de politiek weer een
voorname rol in. Er moeten bin
nen kort in Engeland nieuwe ver
kiezingen worden gehouden en de
Labour wil in geen geval de kies
strijd ingaan als de partij van de
devaluatie.
Daarom dan maar kop houden!
Al mag men zich ook afvragen
of de Amerikaanse financiële en
industriële kringen ook geen poli
tieke bijbedoelingen hebben wan
neer ze juist nu zo scherp om een
devaluatie van het pond roepen,
of die actie inderdaad er niet
moet toe bijdragen om de Labour
een voetje te lichten bij de aan
staande verkiezingen.
EEN LES
VOOR BINNENLANDS GEBRUIK
Wanneer wij die toestand nuch
ter bekijken, dan is hij zeer ern
stig, maar dan is hij voor België,
gelukkig, nog goed. Wij kennen
geen monetaire moeilijkheden.
Onze frank heeft de vastheid van
de dollar zelf en de devaluatie
van het pond zou zeer grote af
metingen moeten aannemen op
dat onze munt in een lastig par
ket zou kunnen gébracht worden.
Wij moeten dus voorlopig niet
vrezen.
Maar wat pikant is om vaststel
len is dit. Toen dhr Van Zeeland
de opdracht aanvaard had om een
regering samen te stellen, dan
weigerden de socialisten hooghar
tig mee te doen, niet alleen om de
Koningskwestie, maar ook omdat
dhr Van Zeeland hen geen waar
borg leek op financieel gebied.
Gij moet waarempel maar dur
ven! Als ge weet dat het dank zij
de C.V.P. en de persoonlijke moed
van Minister Eyskens is dat wij
na de linkse regeringen geen de
valuatie hebben moeten doorvoe
ren, en als gij dan ziet hoe dat
het de stijfhoofdige socialistische
politiek van Engeland is die de
munt van geheel West-Europa
thans in gevaar brengt, dan zoudt
ge bij uitspraken als die van dhr
Buset en zijn sanhedrin werkelijk
woest worden.
Gelukkig zijn daar ook de uit
slagen van 26 Juni die radicaal
elke dirigistische en socialistische
politiek veroordeeld hebben en het
socialistisch partijbureau zal die
met geen enkele spitsvondigheid,
met geen enkele bedreiging en
met geen enkel communiqué on
gedaan maken.
Onze munt zal vast blijven,
dank zij de C.V.P.
6-7-49. V. WESTERLINCK.
Op 17 Juli 1945 legde de toen
malige Eerste-Minister dhr A. Van
Acker op het Bureau van de Ka
mer van Volksvertegenwoordigers een
wetsontwerp neer waarbij de manier
werd bepaald waarop een einde kon
gesteld worden aan het Regentschap.
In de Memorie van Toelichting
werd zeer duidelijk het doel van dit
wetsontwerp omschreven: «Teneinde
de mogelijke meningsverschillen te
vermijden omtrent de manier waar
op officieel hec ophouden van de on
mogelijkheid voor de Koning om te
regeren dient bepaald, alsmede het
uitroepen van het einde van het Re
gentschap, stelt de Regering voor ge
daan te maken met deze menings
verschillen en duidelijk vast te leg
gen dat het alleen toekomt aan de
Soevereine Natie, uitspraak doende
bij monde van de verenigde wetge
vende Kamers, het ogenblik te bepa
len waarop het Regentschap ëen ein
de neemt en de onmogelijkheid om
te regeren voor de Koning ophoudt.
Dit ontwerp werd de verbannings-
wet van' 19 Juli 1945.
Wij hebben niet nagelaten in de
speciale Commissie van de Kamer
voor het onderzoek van het wetsvoor
stel Devèze onze vaste opinie nopens
de ongrondwettelijkheid van deze
wet naar voor te brengen. Immers
door deze wet wordt een nieuw grond
wettelijk rechtsbegrip geschapen, te
weten de politieke onmogelijkheid
voor de Koning om te regeren dat
de scheiding der machten ih het ge
drang hrengt en het hoofd van de
uitvoerende macht volledig overle
vert aan de willekeur van het Parle
ment, wat onze Grondwetgever noch
geschreven noch gewild heeft.
De liberalen echter bij monde van
dhr Devèze en de socialisten Dij
monde van dhr Oollard hebben met
klem de grondwettelijkheid van deze
wet gepleit.
Sedert 19 Juli 1945 leven wij in
een ongrondwettelijke toestand.
De C.V.P. die als eerste punt op
haar programma het herstel van de
grondwettelijkheid had ingeschreven
had tot plicht alle middelen aan
te v/enden cm aan deze .ongewone
toestand ten spoedigste een einde te
stellen.
Reeds einde 1945 diende dhr Car
ton de Wiart een wetsvoorstel in
strekkende tot het houden ener volks
raadpleging. De volksraadpleging is
niet gekend in de teksten van onze
Constitutie. Doch reeds vóór 1914
hadden de socialisten de grondwet
telijkheid der volksraadpleging met
louter documentair karakter verde
digd. Afgezien van het juridisch ka
rakter van deze procedure moest
Nadat de Prins-Regent de Hr Van
Zeeland verzocht had een nieuwe
regering samen te stellen zette de Hr
Van Zeeland onmiddellijk zijn be
sprekingen in. Socialistische en Libe
rale leiders, alsmede vooraanstaande
personaliteiten van de C.V.P,, werden
door hem ontboden.
Aan allen zette de kabinetsforma
teur zijn programma uiteen. Geen
enkele formule verklaarde hij uit te
sluiten, zowel drieledige als tweeledi
ge regering bleken hem mogelijk. Hij
meende dat een oplossing van Ie
Koningskwestie kon gevonden wor
den, gezien er een zekere meerder
heid bestond in de beide kamers sa
men. Die oplossing kon volgens hem
gevonden worden zowel in een volks
raadpleging als in een opheffing van
de wet van Juli 1945 waarbij een ein
de aan het Regentschap zou worden
gesteld.
Volgens de Hr Van Zeeland kon
een regering gevormd worden welke
eerst in beide Kamers de goedkeu
ring vragen zou. Daarna hadden de
beide Kamers samen kunnen geroe
pen worden om de Koningskwestie te
behandelen. Elk lid der verschillende
partijen kon er zijn eigen zienswijze
behouden. Een commissie zou dienen
gevormd in de schoot van de beide
kamers om besluiten neer te leggen
opdat dan een beslissing zou kunnen
worden genomen, t.t.z. ofwel volks
raadpleging, of einde van het Re
gentschap, wat tevens betekent te
rugkeer van de Koning.
Een ander punt waarop de Hr Van
Zeeland groot belang legde was de
schoolkwestie, benevens de oplossing
van het werkloosheidsvraagstuk, de
financiële en economische toestand,
dringende wederopbouw, e. a.
Dit programma zette de Hr Van
Zeeland uitvoerig uiteen aan de So
cialistische onderhandelaars.
SOCIALISTEN EN LIBERALEN
WEIGEREN
Vanwege de Socialisten liep de Hr
Van Zeeland spoedig een hard
«neen» op. Het A.B.V.V., dreigde
meteen met staking zo men de Ko
ning zou laten terugkeren.
Bij de Liberalen bleek men eerder
te wijfelen. Zaterdag kwam hun Be
stendig Comité bijeen. Verschilende
zienswijzen werden er uiteengezet
maar ten slotte werd algemeen een
besluit goedgekeurd waarbij o. m.
bepaald werd dat andere vraagstuk
ken dringender waren dan de Ko
ningskwestie en er dus geen haast
was om de Koningskwestie nu meteen
op te lossen. Dit besluit betekende
eveneens een neen
De Liberalen, die amper 14% van
de parlementaire zetels bezetten,
eisten dat hun programma voorrang
hebben moest voor alle andere vraag
stukken.
HR VAN ZEELAND VERZAAKT
AAN DE OPDRACHT
Op Maandag kwam het Comité der
XII door de Contactcommissie van
de C.V.P. aangesteld bijeen om de
toestand te bespreken.
Intussen hadden zekere feiten, o.m.
een artikel van de Hr Hoste in zijn
dagblad Het Laatste Nieuwsde
schijn doen blijken dat de Liberalen
niet zo afwijzend waren als eerst
werd gemeend.
Zo schreef de Hr Hoste o.m.:
Het comité van de Liberale Partij
waarin een aantal afgevaardigden
zetelen, die oordelen dat een oplos
sing van de koningskwestie dringend
gewenst is, heeft eenparig een motie
goedgekeurd, welke op voortvarende
wijze in de Wetstraat werd opgevat
als een neen zonder meer.
Dit stemt zeker niet overeen met
de werkelijkheid, want de vergade
ring van het comité was van oordeel,
dat de liberale partij niet negatief
moet te werk gaan en integendeel een
opbouwende politiek dient te volgen,
op grondslag van het programma
van herstel, dat de liberalen tijdens
de venriezingen hebben voorgestaan.
Menende dat er diensvolgens toch
mogelijkheid bestond dat de Libera
len met de C.V.P. zouden samenwer
ken voor een tweeledige regering,
besloot het Comité der xri haar ver
trouwen andermaal te vestigen in de
Hr Van Zeeland. Tevens werd be
klemtoond dat de C.V.P. van haar
standpunt inzake de Koningskwestie
in niets zou afwijken en dat zij alle
middelen zou gebruiken om tot een
oplossing te geraken.
Hr Van Zeeland ging vervolgens
verslag uitbrengen bij de Prins-Re
gent, die, na eerst enkele personali
teiten te hebben ontboden, de op
dracht van de Hr Van Zeeland be
krachtigde.
De heer Van Zeeland zette alsdan
nieuwe onderhandelingen in met de
Liberale leiders HH. Motz, Mundeleer
en Dierekx, maar dezen gaven hem
nu een ondubbelzinnig antwoord,
een nieuwe neen Na hen ontving
de Hr Van Zeeland nog de Hr Hoste.
Deze had de moed niet de lijn die hij
in zijn krant volgt, in het politiek
leven door te trekken.
Na de definitieve weigering van de
Liberalen besloot de Hr Van Zeeland
dan zijn opdracht te verzaken en
toog naar de Prins-Regent om hem
dit te melden. Deze ontlaste dan de
Hr Van Zeeland van de taak een
nieuw kabinet te vormen.
Daarop ontbood de Prins-Regent
(Zie vervolg J- blad).
leder mens van goede wil toegeven
dat de volksraadpleging de meest de
mocratische manier was om uit het
ongrondwettelijk slop te geraken. Van
het juridisch standpunt bekeken kon
men trouwens aan de bekampers van
deze procedure opwerpen dat zij het
recht niet hadden grondwettelijke
bezwaren naar voren te brengen zo
lang zij niet bereid waren tot de
grondwettelijkheid terug te keren
door de verbanningswet van 19 Juli
1945 af te schaffen.
Het voorstel van de C.V.P. werd
misprijzend van de hand gewezen
door de op dit punt eensgezinde so
cialisten, liberalen en communisten.
Volgens deze drie laatsten was er
maar één uitweg om einde te stel
len aan het grondwettelijk conflict:
een parlementaire meerderheid om
een einde te stellen aan het Regent
schap.
Sedert JL945 heeft de C.V.P. onaf
gebroken" pogingen aangewend óm
haar tegenstrevers tot de redelijk
heid terug te brengen. Sedert de ver
kiezingen van 1946 stuitten al deze
pogingen af op de misprijzende wei
gering van het linkse blok.
In de Kamergroepzitting der C.V.P.
van 18 Juni 1948 had ik de eer de
aandacht van de groep te vestigen
op de mogelijkheden geboden door
artikel 40 van de Grondwet dat aan
elke Kamer het recht van onderzoek
toekent. Het onderzoek dezer moge
lijkheden wees algauw uit dat wij
ten overstaan van de halsstarrige
houding onzer tegenstrevers evenmin
kans hadden op slagen.
De partijen dan werden openbaar
voor hun verantwoordelijkheid ge
steld wanneer de C.V.P. de behande
ling van het wetsvoorstel voor het
houden ener volksraadpleging door
dreef in de Senaat. Dit voorstel werd
met staking van stemmen C.V.P,
tegen al de anderen verworpen.
De verkiezingen van 26 Juni 1949
hebben een nieuw historisch feit ver
wezenlijkt. In de verenigde Kamers
van het Parlement bestaat er onge
twijfeld een meerderheid (C.V.P.)
vermits de C.V.P. slechts 2 zetels min
telt in de Kamer dan al de andere
partijen samen en minstens drie ze
tels meer in de nog volledig samen
te stellen Senaat om de verban
ningswet op te heffen.
Niemand kan die parlementaire
meerderheid beletten op dit punt
haar wil te verwezenlijken volgens de
door de wet voorgeschreven procedu
re. Wie dit toch wil doen, stelt een
revolutionnaire daad.
De C.V.P. heeft ten overstaan vfc
deze toestand toch zeer wijselijk be
roep gedaan op de andere nationale
partijen om het grondwettelijk pro
bleem op te lossen. De C.V.P. was
zelfs nog bereid met de andere par
tijen een volksraadpleging te orga
niseren.
Nu hebben de socialistische en libe
rale partij al de voorstellen van de
C.V.P. van de hand gewezen.
De socialisten, die zich steeds op de
wet v'an 19 Juli 1945 hebben beroe
pen, beweren thans dat haar toepas
sing een machtsgreep zou betekenen.
Een zo verregaande vernedering had
den wij van de socialistische partij
niet verwacht. Zij is een slechte ver
liezer.
De liberale partij wijst de voorstél
len van Mr Van Zeeland van de hand
omdat zij zo zij beweert nog
geen klaarheid heeft in het Konings
vraagstuk en liever de moeilijkheden
toevertrouwt aan allerhande commis
sies parlementaire en andere
die alleen de zaak op de lange baan
kunnen doen schuiven.
Ten overstaan van deze onbegrij
pelijke houding van liberalen en so
cialisten, heeft de C.V.P. haar ver
antwoordelijkheid op te nemen. D9
C.V.P. werd naar het Parlement ge
stuurd met als eerste opdracht het
Koningsvraagstuk op te lossen. Nu
haar de door haar tegenstrevers zelf
gesmede wapens worden ter hand ge
steld, zal de C.V.P. niet aarzelen deza
te gebruiken voor de opheffing der
verbanningswet.
De C.V.P. moet een Regering sa
menstellen met als opdracht de ver
enigde Kamers bijeen te roepen en
de verbanningswet op te heffen.
Een tragische bladzijde onzer ge
schiedenis is op het punt volschreven
te zijn.
Voor de geschiedschrijver zal het
gemakkelijk zijn met ironie te onder
lijnen hoe dhr Van Acker die in
1945 meende een grondwettelijke
vondst gedaan te hebben door een
speciale bevoegdheid te verlenen aan
de VERENIGDE Kamers zich
schromelijk heeft vergist in zijn re
volutionnaire roes wanneer hij de cp-
heffing der verbanning niet aan een
gewone wet heeft toevertrouwd.
Het is de eerste maal sedert 1945
dat onze grondwettelijke instellingen
gediend zijn door het lot. Wij zijn
er niet te Swader om na al het on
recht, al het leed dat aan ons Vor
stenhuis en aan onzen Koning werd
aangedaan.
Ons volk wacht sedert 1945 op zijn
Koning. Zijn geduld is ten einde. Ket
zal echter gelukkig zijn op vreedia-
me wijze recht te zien wedervaren.
Maai' in geen geval zal het achteruit-v
deinzen voor bedreigingen van var
ze ook komen. Wij leven in 1949 en
niet meer in 1945.
Twee doden.
Piloot uit Meeoen onder t'o
slachtoffers.
Twee Spitfires van de tweede Ja*
gers-Wiiigcommando voerde'1 Don*
derdag navigatie-oefeningen u:t 'oo«
ven de Ardennen. Zij werden respec-
tievelijk bestuurd door eerste ser
geant-piloot Dubois, uit Luik, en doo*
sergeant-Piloot Monteyne, uit Mee-
nen.
Te Grune, nabij Nassogne, kwarne»
beide vliegtuigen, ingevolge de lagt
wolken en de mist, met elkaar in bot
sing en stortten op de grond te piet
ter. Beide piloten werden op slag ge
dood. Zij zouden binnenkort tot offi
cier zijn bevorderd.