Westerse Financiële moeilijkheden De Brouwgerstteelt in West-Vlaanderen Het Koningsvraagstuk Staatsminister F. Van Cauwelaert nieuw Kabinetsformateur Hoe zou ik anders doen Hr Arthur Olivier Hr Van Zeela nd moest aan zijn opdracht verzaken BESTUUR en REDACTIE- Gasthuisstraat 19, Popering® Telefoon Nr 9. Postcheck 47.63.60. KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE EN OMSTREKEN ONZE 4 UITGAVEN: a Bij een a. s. Jubelfeest yy 25 Jaar Bestendig Afgevaardigde onzer Provincie BUITENLANDS OVERZICHT Onze rijke Vlaamse landbouwstreek Personaliteiten uit de Hoge Landbouwinstanties, Brouwers, Mouters en Handelaars brengen een bezoek aan de VEBO- Brouwgerstproefvelden van Landbouwer Hr Roger Top uit Proven 40 totale landelijk brouwgerstprodnctie in West- Vlaanderen geteelt Het Grondwettelijk Dilemma door Volksvertegenwoordiger Fernand Lefèr® De Politieke Toestand in ons Land SocBoiisfea en Liberalen weigeren hem hun steun 2 SPITFIRES IN BOTSING ABONNEMENTSPRIJS 1949 België tot Nieuwjaar 48 fr. Belgisch Congo 3.— fr. p. week Frankrijk Holland 3.fr. p. week Andere landen 3.50 fr. p. week Aangesloten bij het Verbond der Belgische Periodieke Pers. HET WEKELIJKS POPERINGE (met randgemeenten). IEPER (met Wervik en randgemeenten). ROESELARE (met Izegem-Meenen en randgemeenten). KUSTSTREEK (Veurne-Nïeuwpoort-Diksmuide en randgemeenten). nsmtBinuB We zullen vieren! 11 Juli herdenken en dat nog wel met de jubel en geestdrift van vroeger jaren. Het is ons recht en 't is nodig. Het is wel niet meer nodig te bewijzen dat zonder die zege te Groeninge er nooit spraak zou zijn geweest van een onafhanke lijk België. Het is ons recht. Na die zege zien we de gewel dige opgang van onze Vlaamse gemeenten, zodat dat kleine Vlaanderen, dat kleine landje aan de zee een enorme rol speelde door zijn nijverheid en handel.- Dat kleine landje was rijk, geen jo- denrijkdom die opgepot bleef; een rijkdom waarvan wij noch- thans nog de erfgenamen zijn, al zijr» we er misschien niet heel be wust van. We kunnen inderdaad de Hallen van leper niet verko pen, noch de markt van Veurne, noch de stad Gent met haar Bel fort, Gravenkasteel en St Baafs- kerk, noch de stad Brugge. Die grootheid te vieren is ons recht. Te Brugge wordt voor 't ogen blik de Gerard David-tentoon- stelling bezocht, misschien meest door vreemdelingen. Die vreem delingen zullen ook wel in het Brugs Hospitaal de Ste Ursula- rijve bewonderen en zullen dan nog in St Baafs te Gent verstomd staan kijken op de Aanbidding- van het Lam Dan zullen ze te Antwerpen nader kennis maken met Rubens, Van Dyck, Jordaens en niet vergeten Breughels Vlaam se Boeren te bezien. Namen die niet weg te vagen zijn. En dan hebben we niet eens een woord gerept over onze grote meesters in de muziek, die in Italië de naam van de Vlamin gen en de roem van ons lar.d on gehoord hoog deden stijgen. Dat grootse verleden te vieren is ons recht en 't is onze zware plicht. Dat is het onze en dat hebben wij aan België geschon ken. België mag groot gaan en f' r-n wat het van ons kreeg. .3 nodig dat we vie ren! 't Is nodig dat we tonen dat we weten welke rol ons Vlaamse volk heeft gespeeld in de wereld van nijverheid en handel, even goed als in de wereld van de kunst. Het is immers een te goed be kend feit dat we stillekes in de achterkeuken en in 't... schotel huis werden geduwd in ons eigéïi land. We zullen over dat verleden maar liefst zwijgen... Maar 't is nodig dat we de toe komst bekijken. We zijn immers nog altijd bezig aan de heropbouw van Vlaande ren. De verwoeste gewesten van 14- 16 waren nog maar een flauw beeld van de «geestelijke» ver woesting uit vroegere jaren. We zijn aan die heropbouw be gonnen in onze scholen, onze la gere, middelbare, onze vakscho len en technische scholen en on ze Hogescholen. Mén... verstond ons niet, men wilde ons niet verstaan. Met den dag verstaat men ons beter! Men zal ons nog helemaal verstaan, als wij maar willen! Ais wij maar dat gevoel van tmnderweerdigheid afgooien en niet hopeloos verdeeld blijven. We zijn de... meerderheid ge worden in ons land. We zijn het. 't Is een feit. Maar we moeten er ons bewust van zijn. Daarom is 't nodig dat we op 11 Juli het grote verleden vieren, maar ook aan het heden en aan morgen denken. We willen in dat gemeenschap- ps..jk vaderland, dat we even lief hebben als de walen, de volledige ontplooiing en ontwikkeling van heei onze eigen volkskracht. Wij Willen en eisen daarbij gesteund te wórden door de regering. Vlaming zijn is geen schande maar 't is een... ongeluk! Dat zei Destrée destijds. Als ik zeg des tijds wil dat betekenen dat rond 1914 de tijd verstreken was dat Vlaming zijninderdaad een schande was. Rond 1914 was het alleen nog een ongeluk. Onze jongens van 14-18 ondervonden dat het inder daad zo was; en in de, eerste maanden na de bevrijding was het nogmaals het zelfde. Dat moet ge daan zijn, voor goed gedaan zijn. We willen niet... zuur zijn, we willen geen weerwraak nemen. Maar die tijd van dwaasheid moet voor goed tot het verleden behoren. Wij willen blijven wat we zijn: Vlamingen. Wij willen dat voortaan «Vla ming zijn» een grote eer worde, 't Gaat niet zo er nog Vlamingen zijn die ootmoedig de kop buigen en in 't gareel lopen van de on verschilligheid. 't Gaat evenmin als er anderen zijn die koppig t'huis blijven, pronken als schoolkinders, of vuisten maken in hun... broek zak. 't Gaat wel als arbeider en boer, als nijveraar ep handelaar, als docter en advokaat, als heel het Vlaamse Volk aan die toe komst meewerkt. Onverschillig heid heet in deze tijd lafheid en ontrouw. Dan nog liever een authentieke... Franskiljon waar van het oud ras uitgestorven is, maar als onkruid hier en daar weer verschijnt in een andere klasse van volk. 't Is nodig te vieren! 't Is goed dat weer te doen als in de voorbije jaren met feestver gaderingen, met wapperende vlag en blijde muziek. 't Is nodig te vieren, 1 om het verleden te herdenken en de toekomst, die van morgen, voor te bereiden. HET ACCOORD IS BEREIKT In ons artikel van verleden week schreven wij u over de moei lijkheden die er thans in West- Europa heersen op monetair ge bied. We trokken er de aandacht op dat de moeilijkheid vooral uit Engeland kwam, dat er niet meer in slaagde zijn invoer aan dollars met uitvoer in goederen te beta len, zodat de Britse schatkist voortdurend goud moest expor teren en aldus zijn munt in groot gevaar bracht. Die goudexport heeft op dit ogenblik vooral als bestemmings- land België. Daardoor werden de discussies te Parijs dan ook een soort dispuut België - Engeland, met Amerika op de achtergrond dat België steunde. Om nog even in twee woorden de stand van zaken te herhalen: België wilde de overdraagbaar heid van de trekkingsrechten om buiten het keurslijf van de bila terale handelsaccoorden te kun nen springen, terwijl Engeland de stride toepassing bleef opeisen van het systeem dat tot nu toe in zwang was. Na enkele dagen discussie werd dan een compromisoplossing ge troffen waarover U wel elders in dit blad zal lezen en waarbij het Belgisch voorstel tenslotte door Engeland werd aanvaard omdat het hen gedeeltelijk bevrediging schonk. België heeft daarmede een edelmoedig gebaar gedaan tegen over Engeland, en ook wel tegen over Frankrijk en Nederland, want uiteindelijk komt het accoord voor ons hierop neer dat wij aan onze buurlanden een nieuw crediet verlenen van vier milliard frank. De enige vraag die voor ons nu op te lossen blijft is: waar halen wij die vier milliard. De socia listen uit onze MarshaUdiensten zouden dat weer al eens zeer een voudig oplossen: een gedwongen lening bij de grote industrie! En zij vragen zich natuurlijk niet af of die industrie dat kan dragen. Gelukkiglijk zijn de uitslagen van 26 Juni daar om hen te verhin deren die dwaasheid te doen. Men mag zich trouwens afvra gen in hoever de tegemoetkoming door Spaak gedaan op de con ferentie te Parijs, werd ingegeven door de zorg om zijn socialisti sche geloofsbroeders in Engeland ter hulp te snellen en om hen een reusachtige verkiezingsneder laag te besparen. HEER ARTHUR OLIVIER Koe zou ik anders doen dan meevieren, ik,... PÉ VLAMYNC^. Hr Arthur Olivier, wonende te Aartrijke, geboortig van Poperinge, waar hij nog naaste bloedverwanten telt, stond vanaf zijn prille jeugd in dienst van de katholieke gedachte en streven. In Maart 1924, dus 25 jaren geleden, werd hij reeds benoemd tot lid van de Bestendige Deputatie van de Provincie Westvlaanderen, taak welke hij ononderbroken sedertdien met grote nauwgezetheid en in volle dienstbaarheid voor zijn volk heeft vervuld. Op Dinsdag 12 Juli e.k. zal aan Hr Olivier hierom te Brugge, in het Ge bouw van de Provincieraad, hulde worden gebracht en op dit jubelfeest zullen alle Bestendige Deputaties van al onze Belgische Provincies door de legaties vertegenwoordigd zijn. Deze jubelviering zal verder door gaan in beperkte kring. Het Wekelijks Nieuwswil ook dit Jubelfeest niet laten voorbijgaan zonder een hartelijk proficiat te wen sen aan Hr Bestendig Afgevaardigde A. Olivier en de hoop uit te drukken dat hem nog menig jaar in dienst van zijn volk mocht worden verleend. Nooit een wandeling gemaakt te lande in de kalme natuur wanneer de zon haar zengende hitte kwistig rondspreidi over onze rijke lande rijen? Wie van opmonterende rust houdt en evèn uit het gejaagde hedendaag se zakenleven kan ontsnappen, vindt die rust in een wandeling door de zo rijke, bloeiende en rijpende velden. Maar aan de basis van die natuur- pracht liggen forse boerenhanden, liggen zoekende en werkende geesten die omhoog willen, fier over hun be roep; ligt het bestaan van een ganse volksmassa die ongedwongen meeleeft met de evolutie der natuur, met de steeds verder gaande ontplooiingen van hun beroep; Landbouwers die terdege bewust van de moderne ont wikkeling en wetenschap, sich erop aanpassen om er het beste uit te ha len en na dit werk een rechtmatige zelfvoldoening en overtuigende be roepsfierheid terugvinden. Nog nooit zo eens uit wandelen ge weest langs de baan van Proven naar Watou? Enkele kilometer buiten Proven vinden we daar graangewassen die door hun keurigheid automatisch de aandacht trekken der voorbijgangers: witte plankjes staan er tussen in op gesteld Kenia, Balder, Herta, enz., zijn zwart op wit, de erop geschilderde woorden die voor schier alle voorbij gangers een vraagteken daarstellen. Twee-drie honderd meter verder, de rijke landerijen in, staat de hoeve die dat alles beheerst; die mooie oud-vlaanise stijlhoeve waar de Fa- Dat moet men zien en horen tenailie Top in woont en van waaruit Bïwssei, Daarom is het nodig dat men ons zien en horen... kan. Daarom vieren we 11 Juli. alle stuwkracht heengaat naar de ver edeling van het boerenwerk en boe renleven: Vader Marcel en zoon Ro ger, bekend onder de beste boeren van de ganse provincie, leiden er met De prachthoeve Top te Proven, de oude Vlaamse modelhoeve, witgekalkt van buiten maar binnen zo gemoedelijk... 'n parel in het sieraad van ons Vlaamse boerenleven forse en vernuftige hand de strijd om, met en in de natuur, hun beroep, dat hen verre buiten onze enge grenzen reeds bekend maakte, in edeler bloei en pracht te ontwikkelen. Geen Hoptentoonstelling of Land bouwproductenprijskamp, zij het in de dichte omgeving of verder het land in, of daar kwamen telkens, merk waardig afgescheiden, de producten der hoeve Top op de ereplaats. Pres taties op de Hopmarkten te Pope ringe en Aalst, sedert vele jaren her door hen geleverd, trokken brouwers, mouters en handelaars, zelfs uit den vreemde, naar onze markten en brachten, benevens faam aan kuituur en land, ook de zekerheid voor aan de andere landbouwers dat een beter rendering best mogelijk was voor hen die edeler producten op de markt brachten. Ook dat weten onze leidende land bouwinstanties. EEN KORT WOORDJE GESCHIEDENIS Het was in 1933 dat, met Heer Ar thur Olivier, Bestendig Afgevaar digde, als Voorzitter, onder impuls van van Prof. Van Godsenhoven, toen Agronoom van West-Vlaanderen, thans gehecht aan de Sta&tsland- bouwschool te Gent, een eerste wer king uitging tot het aanleggen van Proefvelden met het doel brouwgeret te kweken met hoger rendement. Naderhand onderging deze werking een evolutie en een organisme kwam tot stand, VEBO genoemd (Vereniging voor Brouwerijonderzoek en -Onder wijs). Dit organisme geschapen in de schoot der Brouwerijsehool van Gent kreeg als grootste animator en be zieler Prof. Isebaert, docent aan die instelling, en leider der technische opzoekingaafdeling. Het nut en verheven doel van dit organisme inziende sprongen weldra de belangrijkste HH. Brouwers en Moutere bij. Dit bracht meteen een dubbel voordeel aan. De landbouwers werden in hun werk geschraagd door mannen van 't vak en voelden met een de steun aan der afnemers. Ook de Brouwers en Mouters wisten de werking in goede handen en voor hen was het contact tussen verbou wer en verbruiker heel interessant. Het spreekt dan ook vanzelf dat, on der zulkdanige bezieling, de resulta ten niet uitblijven konden en deze zijn er: thans wordt 40 van de bouw der brouwersgeret volledig op West-Vlaamse bodem gekweekt. On der de vele gerstsoorten waarmede proeven gedaan werden zijn er thans twee die bijzonder meegevallen zijn: de KENIA, Deense variëteit, en de BALDER, van Zweedse (Weibull) herkomst. Andere variëteiten zijn Herta en Rigel. «VEBO OP BEZOEK IN DE PROEFVELDEN VAN LANDBOU WER TOP TE PROVEN Om deze werking van dichtbij te volgen en om meteen aan de afne mers het gepresteerde werk te kun nen tonen, richt VEBO om het jaar een gezamenlijk bezoek in tot deze verscheidene Proefstations. Maandag 4 Juli jl. werd daarvoor uitgekozen en de tocht zette aan naar Oostker- ke (bij Diksmuide). Houtem (bij Veurne) en Proven. Te Oostkerke werden de Kenia- en Balderproefvelden van. de Hr Geor ges Delputte bezocht' en van daar trok de karavaan naar Houtem, waar de verschillende proeven van Kenia, Balder en Herta van Landbouwer Gaston Pattou nagegaan werden. In de namiddag dan ging het tot bij Landbouwer Roger Top te Proven, waar proeven op stam staan van Kenia, Balder, Herta en Rigel. De belangstelling was groot en zo wel HH. Brouwers, Moutere en Han delaars volgden met spanning en veel interesse de gedocumenteerde uitleg die ze van Prof. Isebaert te horen kregen. Dat VEBO sterk in de schoenen staat en op een merkwaardige steun kan bogen, bewijzen ons de tegen woordigheid van volgende personali teiten die net als een eer aanzagen daar tegenwoordig te zijn. We citeren: Prof. Isebaert, bezieler van VEBO: Hr Ferange. Wetenschappelijk Advi seur der I.W.O.NL. (Instituut voor Wetenschap en Onderzoek in de Nij verheid en Landbouw); Prof. Van Godsenhoven, Landbou wier aar, Gent; Hr Lefebure, Voorzitter VEBO, Di recteur der Brouwerij Concordia. Geeraardsbergen; Heer Van de Schrieok, Voorzitter CBM (Weten schappelijk Centrum voor Brouwerij en Mouterij); Hr Simoens, Directeur der Rijkslandbouwdiensten van West- Vlaanderen; Hr Mat. Inspecteur-Ge neraal van het Ministerie van Land bouw; Hi' Georg. Feryn, landbouwer, Proven; Hr Van Heghe, Landbouw- consulent van de Belgische Boeren bond; ïfeer Mcës, Afdelingsoverste Gerstveredeling der Landbouwschool van Gembloux; Hr Dewolf, Onder- President C.B.M.; Hr DHoedt, Voor zitter der Technische Gerstcommissie bij de VEBO; Hr De Bisschop, Belg. Boerenbond; Hr Jooris, Sekretaris van het Provinciaal Comité voor de Landbouw; Hr Bockstaele, Agronoom der Provincie; Hr De Booseré, Di recteur C.B.M.; en de H.H. Rijks- landbouwkundigen Declercq, Depae- pe en Lecluyse. Verder de Hr Smeets van de Echo de la Brasserie Hr Devos, Brouw. Ing. I. St. L., Sekreta ris der Technische Gerstcommissie. Onder de Heren Brouwers stipten we volgende tegenwoordigheden aan; Hr Damiens der Brouwerij Leopold, Brussel; Hr Lambert der Brouwerij Rodenbach, Roeselare; Hr Descamps der Brouwerij Wielemans-Ceupp ens, Brussel; Hr De Gomme, brouwer te Ruddervoorde; Hr Verllnde, brouwer, te Loo; Hr Vanneste, brouwer te Brugge; Hr Coppens der Brouwerij Roelants, Brussel; Hr Van Roey der (Zie vervolg 3" blad). Het is trouwens totaal abnor maal dat dhr Spaak Minister Eyskens niet medegenomen heeft naar Parijs, en wel om een dub bele reden, ten eerste omdat het vooral een monetaire kwestie was waarin niet hij, maar dhr Eys kens bevoegd is, en ten tweede omdat hij daar tezelfdertijd fun geerde als voorzitter en zetelde als lid, wat altijd abnormaal is. Dit wil daarom echter niet zeg gen dat het acpoord dat gesloten wérd slecht is. Maar de kwestie van de vier milliard crediet moet op een gezonde manier kunnen opgelost worden. DE MOEILIJKHEDEN BLIJVEN VOORTBESTAAN Spijts dat accoord echter is de hoofdzaak nog niet opgelost, is de Europese handel nog niet ernstig op weg naar een vrijhandel en is het gevaar voor een Britse deva luatie nog niet geweken. Wat meer is: men begint t'allen kante dan te nemen dat het Mar shallplan dat in 1952 ten einde loopt niet het absolute resultaat zal bereikt hebben wat men be oogde de stabilisatie van de West-Europese economie. Terwijl het Amerikaanse Congres ander zijds van langs om minder toe schietelijk wordt, gezien de zeer grote bedragen die het opnieuw aan zijn landsverdediging moet besteden. (Om nog niet te spre ken van de bewapening der lan den van het Atlantisch Pact.) Zoals we verleden week reeds schreven, zijn de Amerikanen er van overtuigd dat er maar één oplossing is, nl. liet alligneren ofte in lijn brengen van de Euro pese munten en in elk geval van hei Britse pond sterling. Wij zegden verleden week reeds dat de devaluatie van het pond sterling, naar onze mening, on ontwijkbaar geworden was, voor al om psychologische motieven, al zagen we dan ook weer in die devaluatie geen redmiddel op lange termijn. De oplossing moet dus op een ruimer domein gevonden worden, In ons jongste artikel kondig den wij aan ook aan dat dhr John Snyder, minister van finan ciën van de U.S.A., zich klaar maakte om met de West-Euro pese regeringen te komen onder handelen. Intussen is hij op ons vasteland aangekomen en heeft hij te Parijs de besprekingen met de heren Petsche en Schuman aangevat. Welke voorstellen hij juist mee heeft is nog niet bekend. Over het algemeen wordt echter aan genomen dat hij plannen op zak heeft voor een Super-Marshall- plan waaraan het Amerikaans privaatkapitaal zou meehelpen en dat voor een tijdperk van tien jaar zou gepland worden. Dit zou natuurlijk grote voor delen hebben. Maar er zouden ongetwijfeld ook grote nadelen aan verbonden zijn. Inderdaad: zo 'n plan moet, naar onze me ning, op een algemene devaluatie in West-Europa uitlopen, met uit zondering misschien voor België (maar voor hoelang?) Waarom? Wel eenvoudig weg omdat het Amerikaans privaat kapitaal niet zou gediend zijn met een devaluatie van het pond ster ling alleen, aangezien dit er toe zou leiden dat Engeland op de Europese markten de Amerikaan- seprodukten een zware concur rentie zou kunnen aandoen. Welnu, als zij, het privaat ka pitaal, geld te onzer beschikking willen stellen, dan het zeker niet opdat de Engelse industrie het zou komen opstrijken. Van daar hun wens tot algemene muntaanpassing DE ONDERGROND: DE BRITSE ECONOMISCHE POLITIEK Het is dus niet denkbeeldig dat West-Europa binnen kort voor de keuze zou worden geplaatst, of- icel een Super-Marshallplan dat ons redden kan, maar een deva luatie vergt, ofwel geen Super- Marshallplan, maar dan ha 1952 zeer zware economische moeilijk heden. Wat van de twee is het beste? En wanneer wij dan op zoek gaan naar de oorzaak van die toestand, wat vinden wij dan? Dat de grootste hinderpaal voor een normalisatie van het econo misch leven in West-Europa gele gen is in het dirigisme dat de Labourregering in Engeland mor dicus in stand houdt. Reeds verleden iceek wezen wij er op hoezeer de officiële waarde van het pond sterling afweek van zijn werkelijke waarde in het bui tenland. Een dergelijk systeem destijds ook in Duitsland toe gepast heeft maar zin wanneer men iverkelijk binnen een grote ruimte aan autarchie kan doen en de handelsoperaties op ruil handel in goederen kan baseren (zoals Hitier werkelijk deed). Het blijkt nu echter onmiddel lijk dat Engeland zich niet in de vereiste voorwaarden daartoe be vindt en dat het bijgevolg zijn spel niet zal kunnen volhouden. Het is dan ook daarom dat En geland getracht heeft onze Wes terse landen in een sterling-blok in te lijven, maar het was ook duidelijk dat wij dat, uit icelbe- grepen eigenbelang, niet konden doen. Engeland zou trouwens wijzer moeten zijn, want het heeft reeds na de vorige oorlog moeten erva ren dat bluff op monetair gebied tot niets leidt. Na de oorlog '14-'18 hebben de Britten inderdaad ook een politiek van monetair pres tige willen voeren, die over werk loosheid, economische chaos en sociale moeilijkheden tot de in eenstorting van 1931 heeft geleid. Sir Stafford Cripps, en de ge hele Labourregering, zouden dan ook moeten inzien dat ze met vuur spelen zonder dat ze de brand, zullen kunnen ontwijken. Maar daar speelt voor de zo veelste maal de politiek weer een voorname rol in. Er moeten bin nen kort in Engeland nieuwe ver kiezingen worden gehouden en de Labour wil in geen geval de kies strijd ingaan als de partij van de devaluatie. Daarom dan maar kop houden! Al mag men zich ook afvragen of de Amerikaanse financiële en industriële kringen ook geen poli tieke bijbedoelingen hebben wan neer ze juist nu zo scherp om een devaluatie van het pond roepen, of die actie inderdaad er niet moet toe bijdragen om de Labour een voetje te lichten bij de aan staande verkiezingen. EEN LES VOOR BINNENLANDS GEBRUIK Wanneer wij die toestand nuch ter bekijken, dan is hij zeer ern stig, maar dan is hij voor België, gelukkig, nog goed. Wij kennen geen monetaire moeilijkheden. Onze frank heeft de vastheid van de dollar zelf en de devaluatie van het pond zou zeer grote af metingen moeten aannemen op dat onze munt in een lastig par ket zou kunnen gébracht worden. Wij moeten dus voorlopig niet vrezen. Maar wat pikant is om vaststel len is dit. Toen dhr Van Zeeland de opdracht aanvaard had om een regering samen te stellen, dan weigerden de socialisten hooghar tig mee te doen, niet alleen om de Koningskwestie, maar ook omdat dhr Van Zeeland hen geen waar borg leek op financieel gebied. Gij moet waarempel maar dur ven! Als ge weet dat het dank zij de C.V.P. en de persoonlijke moed van Minister Eyskens is dat wij na de linkse regeringen geen de valuatie hebben moeten doorvoe ren, en als gij dan ziet hoe dat het de stijfhoofdige socialistische politiek van Engeland is die de munt van geheel West-Europa thans in gevaar brengt, dan zoudt ge bij uitspraken als die van dhr Buset en zijn sanhedrin werkelijk woest worden. Gelukkig zijn daar ook de uit slagen van 26 Juni die radicaal elke dirigistische en socialistische politiek veroordeeld hebben en het socialistisch partijbureau zal die met geen enkele spitsvondigheid, met geen enkele bedreiging en met geen enkel communiqué on gedaan maken. Onze munt zal vast blijven, dank zij de C.V.P. 6-7-49. V. WESTERLINCK. Op 17 Juli 1945 legde de toen malige Eerste-Minister dhr A. Van Acker op het Bureau van de Ka mer van Volksvertegenwoordigers een wetsontwerp neer waarbij de manier werd bepaald waarop een einde kon gesteld worden aan het Regentschap. In de Memorie van Toelichting werd zeer duidelijk het doel van dit wetsontwerp omschreven: «Teneinde de mogelijke meningsverschillen te vermijden omtrent de manier waar op officieel hec ophouden van de on mogelijkheid voor de Koning om te regeren dient bepaald, alsmede het uitroepen van het einde van het Re gentschap, stelt de Regering voor ge daan te maken met deze menings verschillen en duidelijk vast te leg gen dat het alleen toekomt aan de Soevereine Natie, uitspraak doende bij monde van de verenigde wetge vende Kamers, het ogenblik te bepa len waarop het Regentschap ëen ein de neemt en de onmogelijkheid om te regeren voor de Koning ophoudt. Dit ontwerp werd de verbannings- wet van' 19 Juli 1945. Wij hebben niet nagelaten in de speciale Commissie van de Kamer voor het onderzoek van het wetsvoor stel Devèze onze vaste opinie nopens de ongrondwettelijkheid van deze wet naar voor te brengen. Immers door deze wet wordt een nieuw grond wettelijk rechtsbegrip geschapen, te weten de politieke onmogelijkheid voor de Koning om te regeren dat de scheiding der machten ih het ge drang hrengt en het hoofd van de uitvoerende macht volledig overle vert aan de willekeur van het Parle ment, wat onze Grondwetgever noch geschreven noch gewild heeft. De liberalen echter bij monde van dhr Devèze en de socialisten Dij monde van dhr Oollard hebben met klem de grondwettelijkheid van deze wet gepleit. Sedert 19 Juli 1945 leven wij in een ongrondwettelijke toestand. De C.V.P. die als eerste punt op haar programma het herstel van de grondwettelijkheid had ingeschreven had tot plicht alle middelen aan te v/enden cm aan deze .ongewone toestand ten spoedigste een einde te stellen. Reeds einde 1945 diende dhr Car ton de Wiart een wetsvoorstel in strekkende tot het houden ener volks raadpleging. De volksraadpleging is niet gekend in de teksten van onze Constitutie. Doch reeds vóór 1914 hadden de socialisten de grondwet telijkheid der volksraadpleging met louter documentair karakter verde digd. Afgezien van het juridisch ka rakter van deze procedure moest Nadat de Prins-Regent de Hr Van Zeeland verzocht had een nieuwe regering samen te stellen zette de Hr Van Zeeland onmiddellijk zijn be sprekingen in. Socialistische en Libe rale leiders, alsmede vooraanstaande personaliteiten van de C.V.P,, werden door hem ontboden. Aan allen zette de kabinetsforma teur zijn programma uiteen. Geen enkele formule verklaarde hij uit te sluiten, zowel drieledige als tweeledi ge regering bleken hem mogelijk. Hij meende dat een oplossing van Ie Koningskwestie kon gevonden wor den, gezien er een zekere meerder heid bestond in de beide kamers sa men. Die oplossing kon volgens hem gevonden worden zowel in een volks raadpleging als in een opheffing van de wet van Juli 1945 waarbij een ein de aan het Regentschap zou worden gesteld. Volgens de Hr Van Zeeland kon een regering gevormd worden welke eerst in beide Kamers de goedkeu ring vragen zou. Daarna hadden de beide Kamers samen kunnen geroe pen worden om de Koningskwestie te behandelen. Elk lid der verschillende partijen kon er zijn eigen zienswijze behouden. Een commissie zou dienen gevormd in de schoot van de beide kamers om besluiten neer te leggen opdat dan een beslissing zou kunnen worden genomen, t.t.z. ofwel volks raadpleging, of einde van het Re gentschap, wat tevens betekent te rugkeer van de Koning. Een ander punt waarop de Hr Van Zeeland groot belang legde was de schoolkwestie, benevens de oplossing van het werkloosheidsvraagstuk, de financiële en economische toestand, dringende wederopbouw, e. a. Dit programma zette de Hr Van Zeeland uitvoerig uiteen aan de So cialistische onderhandelaars. SOCIALISTEN EN LIBERALEN WEIGEREN Vanwege de Socialisten liep de Hr Van Zeeland spoedig een hard «neen» op. Het A.B.V.V., dreigde meteen met staking zo men de Ko ning zou laten terugkeren. Bij de Liberalen bleek men eerder te wijfelen. Zaterdag kwam hun Be stendig Comité bijeen. Verschilende zienswijzen werden er uiteengezet maar ten slotte werd algemeen een besluit goedgekeurd waarbij o. m. bepaald werd dat andere vraagstuk ken dringender waren dan de Ko ningskwestie en er dus geen haast was om de Koningskwestie nu meteen op te lossen. Dit besluit betekende eveneens een neen De Liberalen, die amper 14% van de parlementaire zetels bezetten, eisten dat hun programma voorrang hebben moest voor alle andere vraag stukken. HR VAN ZEELAND VERZAAKT AAN DE OPDRACHT Op Maandag kwam het Comité der XII door de Contactcommissie van de C.V.P. aangesteld bijeen om de toestand te bespreken. Intussen hadden zekere feiten, o.m. een artikel van de Hr Hoste in zijn dagblad Het Laatste Nieuwsde schijn doen blijken dat de Liberalen niet zo afwijzend waren als eerst werd gemeend. Zo schreef de Hr Hoste o.m.: Het comité van de Liberale Partij waarin een aantal afgevaardigden zetelen, die oordelen dat een oplos sing van de koningskwestie dringend gewenst is, heeft eenparig een motie goedgekeurd, welke op voortvarende wijze in de Wetstraat werd opgevat als een neen zonder meer. Dit stemt zeker niet overeen met de werkelijkheid, want de vergade ring van het comité was van oordeel, dat de liberale partij niet negatief moet te werk gaan en integendeel een opbouwende politiek dient te volgen, op grondslag van het programma van herstel, dat de liberalen tijdens de venriezingen hebben voorgestaan. Menende dat er diensvolgens toch mogelijkheid bestond dat de Libera len met de C.V.P. zouden samenwer ken voor een tweeledige regering, besloot het Comité der xri haar ver trouwen andermaal te vestigen in de Hr Van Zeeland. Tevens werd be klemtoond dat de C.V.P. van haar standpunt inzake de Koningskwestie in niets zou afwijken en dat zij alle middelen zou gebruiken om tot een oplossing te geraken. Hr Van Zeeland ging vervolgens verslag uitbrengen bij de Prins-Re gent, die, na eerst enkele personali teiten te hebben ontboden, de op dracht van de Hr Van Zeeland be krachtigde. De heer Van Zeeland zette alsdan nieuwe onderhandelingen in met de Liberale leiders HH. Motz, Mundeleer en Dierekx, maar dezen gaven hem nu een ondubbelzinnig antwoord, een nieuwe neen Na hen ontving de Hr Van Zeeland nog de Hr Hoste. Deze had de moed niet de lijn die hij in zijn krant volgt, in het politiek leven door te trekken. Na de definitieve weigering van de Liberalen besloot de Hr Van Zeeland dan zijn opdracht te verzaken en toog naar de Prins-Regent om hem dit te melden. Deze ontlaste dan de Hr Van Zeeland van de taak een nieuw kabinet te vormen. Daarop ontbood de Prins-Regent (Zie vervolg J- blad). leder mens van goede wil toegeven dat de volksraadpleging de meest de mocratische manier was om uit het ongrondwettelijk slop te geraken. Van het juridisch standpunt bekeken kon men trouwens aan de bekampers van deze procedure opwerpen dat zij het recht niet hadden grondwettelijke bezwaren naar voren te brengen zo lang zij niet bereid waren tot de grondwettelijkheid terug te keren door de verbanningswet van 19 Juli 1945 af te schaffen. Het voorstel van de C.V.P. werd misprijzend van de hand gewezen door de op dit punt eensgezinde so cialisten, liberalen en communisten. Volgens deze drie laatsten was er maar één uitweg om einde te stel len aan het grondwettelijk conflict: een parlementaire meerderheid om een einde te stellen aan het Regent schap. Sedert JL945 heeft de C.V.P. onaf gebroken" pogingen aangewend óm haar tegenstrevers tot de redelijk heid terug te brengen. Sedert de ver kiezingen van 1946 stuitten al deze pogingen af op de misprijzende wei gering van het linkse blok. In de Kamergroepzitting der C.V.P. van 18 Juni 1948 had ik de eer de aandacht van de groep te vestigen op de mogelijkheden geboden door artikel 40 van de Grondwet dat aan elke Kamer het recht van onderzoek toekent. Het onderzoek dezer moge lijkheden wees algauw uit dat wij ten overstaan van de halsstarrige houding onzer tegenstrevers evenmin kans hadden op slagen. De partijen dan werden openbaar voor hun verantwoordelijkheid ge steld wanneer de C.V.P. de behande ling van het wetsvoorstel voor het houden ener volksraadpleging door dreef in de Senaat. Dit voorstel werd met staking van stemmen C.V.P, tegen al de anderen verworpen. De verkiezingen van 26 Juni 1949 hebben een nieuw historisch feit ver wezenlijkt. In de verenigde Kamers van het Parlement bestaat er onge twijfeld een meerderheid (C.V.P.) vermits de C.V.P. slechts 2 zetels min telt in de Kamer dan al de andere partijen samen en minstens drie ze tels meer in de nog volledig samen te stellen Senaat om de verban ningswet op te heffen. Niemand kan die parlementaire meerderheid beletten op dit punt haar wil te verwezenlijken volgens de door de wet voorgeschreven procedu re. Wie dit toch wil doen, stelt een revolutionnaire daad. De C.V.P. heeft ten overstaan vfc deze toestand toch zeer wijselijk be roep gedaan op de andere nationale partijen om het grondwettelijk pro bleem op te lossen. De C.V.P. was zelfs nog bereid met de andere par tijen een volksraadpleging te orga niseren. Nu hebben de socialistische en libe rale partij al de voorstellen van de C.V.P. van de hand gewezen. De socialisten, die zich steeds op de wet v'an 19 Juli 1945 hebben beroe pen, beweren thans dat haar toepas sing een machtsgreep zou betekenen. Een zo verregaande vernedering had den wij van de socialistische partij niet verwacht. Zij is een slechte ver liezer. De liberale partij wijst de voorstél len van Mr Van Zeeland van de hand omdat zij zo zij beweert nog geen klaarheid heeft in het Konings vraagstuk en liever de moeilijkheden toevertrouwt aan allerhande commis sies parlementaire en andere die alleen de zaak op de lange baan kunnen doen schuiven. Ten overstaan van deze onbegrij pelijke houding van liberalen en so cialisten, heeft de C.V.P. haar ver antwoordelijkheid op te nemen. D9 C.V.P. werd naar het Parlement ge stuurd met als eerste opdracht het Koningsvraagstuk op te lossen. Nu haar de door haar tegenstrevers zelf gesmede wapens worden ter hand ge steld, zal de C.V.P. niet aarzelen deza te gebruiken voor de opheffing der verbanningswet. De C.V.P. moet een Regering sa menstellen met als opdracht de ver enigde Kamers bijeen te roepen en de verbanningswet op te heffen. Een tragische bladzijde onzer ge schiedenis is op het punt volschreven te zijn. Voor de geschiedschrijver zal het gemakkelijk zijn met ironie te onder lijnen hoe dhr Van Acker die in 1945 meende een grondwettelijke vondst gedaan te hebben door een speciale bevoegdheid te verlenen aan de VERENIGDE Kamers zich schromelijk heeft vergist in zijn re volutionnaire roes wanneer hij de cp- heffing der verbanning niet aan een gewone wet heeft toevertrouwd. Het is de eerste maal sedert 1945 dat onze grondwettelijke instellingen gediend zijn door het lot. Wij zijn er niet te Swader om na al het on recht, al het leed dat aan ons Vor stenhuis en aan onzen Koning werd aangedaan. Ons volk wacht sedert 1945 op zijn Koning. Zijn geduld is ten einde. Ket zal echter gelukkig zijn op vreedia- me wijze recht te zien wedervaren. Maai' in geen geval zal het achteruit-v deinzen voor bedreigingen van var ze ook komen. Wij leven in 1949 en niet meer in 1945. Twee doden. Piloot uit Meeoen onder t'o slachtoffers. Twee Spitfires van de tweede Ja* gers-Wiiigcommando voerde'1 Don* derdag navigatie-oefeningen u:t 'oo« ven de Ardennen. Zij werden respec- tievelijk bestuurd door eerste ser geant-piloot Dubois, uit Luik, en doo* sergeant-Piloot Monteyne, uit Mee- nen. Te Grune, nabij Nassogne, kwarne» beide vliegtuigen, ingevolge de lagt wolken en de mist, met elkaar in bot sing en stortten op de grond te piet ter. Beide piloten werden op slag ge dood. Zij zouden binnenkort tot offi cier zijn bevorderd.

HISTORISCHE KRANTEN

Het Wekelijks Nieuws (1946-1990) | 1949 | | pagina 1