GOED BEGONNEN
Spoorbeambte door Mazouttrein
in 't station te leper doodgereden
VERDRINKINGEN
Een buitengewone CAVALCADESTOET
trekt 's namiddags door de straten
Smartelijk ongeval
te Kortemark
Burentwist ontaardt in Moordpartij
te Moeskroen
(Die is die oan (Daeplont to^b
Zondaosermoeii
De Plechtige Ijzerbedevaart te Diksmuide
BALLON-WEDSTRIJD
Zondag 28 Augustusl949
Woestaard gaat eikendeen te lijf en steekt
een ongelukkige neer
VACANTÏEGENOEGENS
GAAPINSTINCT
KOSTELOZE
N.V. SERVEL
SCHUIF
Morgen Zondag 28 Augustus
DRIE KINDEREN IN
BRAND OMGEKOMEN TE
MONT-SUR-MARCHIENNE
3-Jarisj meisje door
broertg® gedood
NEGERS WILLEN ZWART
BLIJVEN
PRIESTERBENOEMINGEN
JONGELING GELYNCHT
TE ZUIENKERKE
STORT 36 FRANK
%i\ Menfcen bun IDolfc boor bun IRunst
MEN MAG MET
60.000 FRANSE FRANK
NAAR FRANKRIJK
2iger«*
HET WEKELIJKS NIEUWS Zaterdag 27 Aug. 1949. Blz. 2.
Brief uit Brussel.
EEN GOEDE START
De nieuwe regering van de voor
lopige berusting is goed gestart-
Deze spgrtterm is zeker goed ge
kozen voor de Minister van Volks
gezondheid die bij gelegenheid
ook goede invallen heeft, kwestie
van af te, steken tegen de andere.
Dit was het geval toen hij de
Medatie voor Sportverdienste toe
kende aan Gaston Reiff en Van
Steenbergen.
y Ook de Heer Segers nam een
goede start. Voor zover ik weet
is hij de eerste minister in functie
die op de Ijzerbedevaart versche
nen is om er een krans neer te
leggen aan het Vlaamse Doden-
monument. Dat doet ons goed
aan het hart. Laat ons hopen dat
de andere Vlaamse ministers dit
goede voorbeeld niet uit het oog
verliezen. Zij hebben zoveel ge
legenheid om daar dagelijks blijk
van te geven.
Over de start en de andere es-
batementén van de nieuwe mi
nisters hebben wij nog niets ge
hoord. Vermoedelijk zijn zij nog
niet ingeredenDat gaat ge
lijk met de nieuwe, auto's «en
rodageIn den beginne mogen
ze slechts tegen matige en ge
middelde snelheden rijden en ge
leidelijk 80 km. en meer doen per
uur. Tot ze met hun ministeriële
facies tegen een boom of in de
gracht rijden en dan maanden
lang in de plaaster zitten en le
ven van de ziekenkas, zoals de
door niemand betreurde Minister
Troclet.
Daar zijn er van alle soorten.
Sommigen nemen er al vrede mee
wanneer ze dagelijks een beetje
bruiner kunnen branden in de
zon op de banken van de Kruid
tuin of van de lanen. Anderen
maken er een uitstapje van naar
zee of naar de Ardennen, voor
een dag of voor een verblijf. En
kelen trekken er op uit naar het
buitenland, naar Frankrijk, Ita
lië, Zmtsërland of verder. Ze doen
het Met allen op dezelfde manier
maar de meeste maken uiteinde
lijk tóch. gebruik van de diensten
van een of ander reisagentschap
En daar zijn er van soorten.
Dat is dijk met de bloemkolen.
Daar zijn er witte, grote, goede
en vrij, dure. Daar zijn er kleine,
witte cn. spotgoedkope. De eerste
zijn goed maar de tweede zijn,
om het zacht te zeggen, niet zo
bijzonder goed. Van binnen zit
de worm en het bedrog ook in'de
reklaamprijzen tegen welke zij
verkócht worden.
En .zo is het dit jaar ook ge
gaan m.et., de reis- en vacantie-
genoegens.van de verlofgangers
die zich laten vangen hebben
aan de spotgoedkope prijzen van
sommigereklaamreizen.
De hoofdstad was er vol van:
voor minder dan twee duizend
frank kon men een prachtige reis
ondernemen naar Oostenrijk, met
prachtige, excursies, enz.
Daar zijn natuurlijk heel wat
mensen, ingelopen. Op sommige
dagenzou. men zich te Innsbruck
of in andere Oostenrijkse steden
wel in het centrum van Brussel
gewaand hebben.
De Oostenrijkers hebben dit
jaar zeker een goede duit ver
üiend aan de Belgische toeristen...
en de Belgische reisagentschap
pen voorzeker evenzeer. Maar ik
zou niet durven zeggen dat dit
toekomend jaar nog het geval zal
zijn. Ik. geloof het zelfs niet.
Daar .zijn natuurlijk weinig
vac antiereizigers die in hun on
middellijke omgeving dadelijk
zullen vermonden hoezeer zij er
tussen genomen werden, vanaf
het diner in de R.W. dat tot een
paar armzalige broodjes herleid
werd, tot er met de terugreis in
derde klasse ondanks het biljet
tweedeklas zonder al de doods
angsten en het bibber geld te ver
geien op de slecht ingerichte
rondreizen over de vrij gevaar
lijke bergpassen. Maar dat alles
vergeet .men niet zo licht en bij
zichzelf zegt men: geen tweede
maal, tenminste als men gèwend
is in kalmen moede te spreken en
te handelen. Anders kan men zich
licht voorstellen dat menig reis
agentschap het angstzweet en het
dupespël i zal moeten bekopen
waarvan de lichtgelovige verlof
gangers het slachtoffer geweest
zijn.
Intussen zouden de Oostenrij
kers er goed aan doen een voor
beeld te nemen aan de organisa
tie van het Zwitsers toerisme,
anders loopt het verkeerd af. De
Brusseleers zwanzen wel eens
graag maar ze worden er niet
graag tussen genomen.
Wanneer men in een vreemde
stad komt vindt men licht dat
men begaapt wordt. De stadslie
den zeggen van de buitenmensen
dat ze gapen en de buitenmensen
zeggen hetzelfde van de stads
bewoners.
Moest men onder alle gapers
van België eens een eerlijke wed
strijd uitschrijven dan zouden de
Brusselaars zeker de eerste prijs
winnen. Daar mag in Brussel op
gelijk welk druk punt hoegenaamd
niets gebeuren of er zijn direkt
een bende gapers daar rond of
daar omtrent. Men beweert zelfs
dat geen hond ergens te lang
mag pleisteren of dat er een
bende gapers rond komen staan.
Deze kijklustigen om het ook
eens deftiger te zeggen, hadden
het weer druk toen een hef-
schr oef vliegtuig Zaterdagmiddag
en Maandagmiddag in volle cen
trum landde. Maandagmiddag zag
ik het gevalletje naar beneden
komen. Èr waren wat valse gelui
den in de lucht van de knalpot
van een motor en direkt sloegen
de hoofden van de Brusselaars
naar boven. Hun gaapinstinct
had hun niet bedrogen en te
gen dat het vliegtuig naar de
zandheuvel zakte nabij het Shell
gebouw stond er al een massa
gapers in het zand. De hoeden
werden gejaagd door de wind s>
en het gele zand vloog de mensen
in het gezicht.
De eerste proef met een hef-
schroefvliegtuig voor de postdienst
was goed geslaagd. Het kwam met
de Engelse post van Meisbroek
waar het uit een Engels vliegtuig
overgeladen had. Vijftien minu
ten later werd de post ov de zand
heuvel opnieuw overgeladen in
een rode postauto.
In administratieve termen heet
dat met bekwamen spoed
PAS.
de Dikkebuschsteenweg en. de Kruis
straat is groot, temeer daar het
slachtoffer door iedereen geacht en
bemind werd. Dit droeve gebeuren
vormde dan ook het voorwerp aller
gesprekken.
In het O.L. Vrouwhospitaal vond
de begrafenisdienst plaats onder tal
van bloemenkransen door familie,
vrienden, kennissen en spoormannen
aangebracht.
De ongelukkige, evenals zijn echt
genote, zijn afkomstig van Poperinge.
André Berat was de zoon van wijlen
Hr en Vr. Camiel Berat die vroeger
in de Casselstraat woonde, ongeveer
rechtover de Koeistraat.
Het slachtoffer, dhr André Berat, niet
zijn echtgenote op wandel door de
straten te leper.
De spoorwegbeambte André Berat,
45 jaar, stoomgeleider, wonende Dik
kebuschsteenweg te leper, echtg.
van Vr. Jeanne Onraet, had de ge
woonte aangenomen zich naar zijn
werk, de formatiestatie, te begeven
dit per fiets al rijdend langs de
spoorlijn.
Hij was, gezien zijn werk, met alle
bewegingen in het station vertrouwd
geraakt, onder andere ook met de
aankomst van de mazout uit Roese-
lare die hij dan ook regelmatig ont
moette bij het naar zijn werk gaan.
Zondagnamiddag Jl. was hij ander
maal per fiets naar de formatiesta
tie getrokken. Bij het rijden langs
het spoor werd hij deze maal echter
gevat door de mazouttrein die om
14,30 u. van uit Roeselare de statie
van leper binnenloopt.
Hoe hij ditmaal verrast werd, kan
men niet begrijpen, want op de plaats
waar hij door het treintje gevat werd,
moet hij hem van 200 meter ver
hebben zien opdagen. Hij werd aan
de achterslijkweerder van zijn fiets
gevat, neergeworpen en kwam met
het achterhoofd terecht tegen een
betonnen paaltje waarbij hij een
schedelbreuk opliep, de arm werd
gebroken en het paaltje gebogen.
Men kan wel denken hoe verschrik
kelijk de slag moet geweest zijn en
er is dus ook geen twijfel dat het
slachtoffer op slag dood was. Een
E.P. Capucien diende in extremis het
H. Oliesel toe, het Parket werd ver
wittigd en de rijkswacht verscheen
spoedig ter plaats. De vrouw van het
slachtoffer Jeanne Onraet was juist
naar Poperinge vertrokken; ze werd
in der haast verwittigd van 't droeve
gebeuren en verscheen enkele ogen
blikken later op de plaats Van het
onheil.
Na de komst van het Parket en
de nodige vaststellingen werd het
stoffelijk overschot naar het doden-
huisje van het O.L. Vrouwhospitaal
overgebracht.
De verslagenheid onder de spoor
wegmannen en het gebuurte van de
Knaapje verdronken te Marke.
Te Marke waren kinderen in een
weide langs de Leie gaan spelen.
Langs een afspanning, waarvan de
laatste paal in het water reikt, wilde
een der knapen, de 8-jarige Frans
Buyok, in een aanpalende weide gaan.
Hij verloor echter het evenwicht,
plofte in het water en verdronk.
Bader verdronken in Den Haan.
De 19-jarige Servais Delporte uit
Feluy, is bij het baden buiten de
grensstreek verdronken, tengevolge
van bloedopdrang. Enkele uren na
dien is het lijk in Den Haan aange
spoeld.
Twee Scouts verdronken
te Lommei.
Te Lommei hadden een talrijke
groep scouts hun kamp opgeslagen.
Een der scouts wilde gaan zwemmen
in een vol water staande diepe zand-
put. Hij ging echter naar de diepte.
De scoutsleider sprong de ongelukki
ge achterna, maar hij ook ging naar
onder. Een derde scout poogde hulp
te bieden maar hij kon nog amper
zichzelf redden. Een verder kampe
rende Waal kwam toegelopen maar
kon nog slechts twee lijken ophalen.
De zanggroep Neleuit Aalst, welke verscheidene zanguitvoeringen
prachtig vertolkte.
TE POPERINGE
ingericht door
142, Antwerpse Steenweg,
BRUSSEL
enige verdeelster der Koelkasten
en Koelapparaten SERVEL in
België. (d-2651)
KWH iin»m in»— *»-
na lezing, on# blad in de handen
een uwer vrienden of buren die
on* blad niet hebben. U bewijst
er on* een dienst utee. Dank.
VERVOLG
De massa voert het Lied der
Vlamingen uit, waarna Mej. Lievens
het woord neemt namens de Vrou
welijke Jeugd, die haar fierheid en
dankbaarheid uit dat aan de jeugd
de gelegenheid gegeven werd hier aan
het woord te komen. De bedevaarders
besluiten deze toespraak met het enig
schone O Kruise den Vlaming
Dr R. Sterekens spreekt dan na
mens het Nieuw Verbond der
Vlaamse OudstrijdersBitter klin
ken uit zijn stem de ontgoochelingen
die volgden op het offer van onze
IJzerjongens. Zij beitelden toch zo
stevig in hun IJzertoren het Nooit
meer oorlogin de vier wereldtalen
en toch..., bitter klinkt het en treurig
wanneer de reeds vergrijsde oudstrij
der thans nog in 1949 moet jammeren
tot tweemaal toe... «Ze zijn mis
schien... naïef geweest... de oorlog
1940-1945 was voor hen inderdaad
de ergste en bitterste ontgoocheling
Maar hoopvol klinkt het toch wan
neer hij tot optimisme oproept, en
sereen klinken, naast het motto'
Herlevend puindat zijn stempel
drukt op deze bedevaart, de sublieme
woorden «Wat haat vernielt, wordt
door liefde heropgebouwd». Spreker
roept het beeld op van de dappere
frontkameraad Jozef Simons, die
zong in zijn Kempenland Harde
tijden gaan voorbij, maar een volk
moet blijven
Hierna heeft het vaandeldéfilé en
de bloemenhulde plaats. Statig deden
onze vaandels hun ommegang; oude
V.O.S.-vaandels en frisse jeugdbanie-
ren. Reeds wachtte Prof. Franssen
om Minister Segers, die de bloemen
hulde zou opnemen, rond te leiden
ter crypte, toen plots een volksvreem
de stem een nijdig En avant
brulde als een vloek, en 't onderlijnde
met een «portez bien haut le dra-
peau Zonder kenteken, zonder arm
band door 't Bedevaartcomité voorge
schreven, gerochten ze in een pro
fanatie, ons heiligdom binnen met
hun «Résistance» en andere «Fra-
ternellevlaggen
Pijnlijk striemend voelden alle
aanwezigen de kaakslag. Doch spoe
dig verliep alles als een nare droom,
toen de bloemenhulde, geopend door
Minister Segers, een aanvang nam.
Het Grote Hoppefeest te Poperinge
Door de Stad Poperinge wordt op Zondag 28 Augustus e.k.
een GROOTS HOPPEFEEST op touw gezet, met de mede
werking van de Eelectriciteitsmaatschappij Gazelee ter
viering van de volledige electrificatie van het gehele grond
gebied. De electrificatie te lande werd nu laatst verwezen
lijkt door deze vennootschap, ter algehele voldoening.
Dit feest is tevens een gelegenheid
om een gedenkplaat in te huldigen
ter nagedachtenis van wijlen Heer
LUCIEN DESCHODT, Burgemeester
der Stad en Volksvertegenwoordiger,
ais dank voor zijn aanhoudend stre
ven dat leidde tot het ten uitvoer
brengen van deze electrificatie te
lande.
Dit feest zal worden ingezet te
10.45 uur met een plechtige ontvangst
op het Stadhuis van de genodigden.
Worden onder meer verwacht Heer
de Brouwer, Directeur van de Maat-
sohappij GAZELEC - Heer Clai-
kens, Hoofd-Ingenieur; - Heren Ri
chard Pycke; Monthaye Georges, Mi-
non André, eerst aanwezig Ingenieur,
en andere Afgevaardigden van de
Hogere Technische Leiding.
Benevens de delegatie van Gaz
elee zullen er ook verschillende per
sonaliteiten tegenwoordig zijn, o.a,:
Heer Leon van Merris, Vrederechter;
- Heer Georges Feryn, Senator; -
Heer Volksvertegenwoordiger Adv. F.
Lefère; - Heer Jos. Storme, Besten
dige Afgevaardigde der Provincie; -
de Provincieraadsleden van het kan
ton en de Gemeenteraadsleden.
De Katholieke Harmonie Sinte-
Ceciliazal rond 11.10 uur de per
sonaliteiten afhalen aan het Stad
huis om ze te begeleiden naar de
St-Bertinuskerk alwaar een H. Mis
ter nagedachtenis van Volksverte
genwoordiger - Burgemeester Lucien
Desohodt zal worden opgedragen.
Na de H. Mis zal in de Hof van
de Bertenplaats, nabij het Huis van
Mr Deschodt, een herdenkingsplaat
met zijn profiel-afbeelding worden
ingehuldigd en ingewijd door Z. E. H.
Deken. Deze plaat is het werk
van de Kunstenaar-Beeldhouwer Hr
Maurice Opsomer uit Meenen.
Te 14 uur vorming van de stoet in
de Veurnestraat. Ieder groep zal
zich opstellen op de voor hem voor
behouden plaats, naar volgorde op
gegeven.
De stoet, waaraan vooral vreemde
cavalcade - groepen deelnemen uit
Brugge, Oostende, Kortrijk, Meenen,
Wondelgem, Ronse, enz., vertrekt van
uit de Veurnestraat, al over de Grote
Markt, naar de Guido Gezellestraat,
Bruggestr., Sint-Jorisstr., Ieperstr.,
Grote Markt (officiële tribune), Vla-
mingstr., Priesterstr., Bertenplaats,
Boesohepestr., Keer van de Omme
gang, Casselstr., Gasthuisstr., Grote
Markt, alwaar vóór de officiële tri
bune door de verschillende groepen
dansen en nummers zullen uitgevoerd
worden. Een beker wordt toege
kend aan de groep die het best zal
hebben gepresteerd. Daarna wordt de
stoet ontbonden.
Te 19 uur zal het Orkest van Mees
ter Ghytoe's-Gilde een Concert uit
voeren op de Grote Markt. De uit
te voeren nummers zullen op het of
ficieel programma vermeld worden.
Te 20.30 uur, op de Grote Markt,
grote openluchtopvoering van de ge
kende operette «DE HOMMELPLUK»
van Em. Seroen, muziek van Alb. Lie-
taert, door de Koninklijke Rederij
kerskamer «DeLanghoirs Victorinen».
Tijdens de poos uitloting der prij
zen van de Kosteloze Tombola.
Daarna buitengewoon Vuurwerk en
Verlichting.
N. B. Er zullen programma's
worden verkocht waarop al de deel
nemende groepen worden vermeld,
eveneens met de rolverdeling en de
namen der toneelspelers.
Zeer belangrijk. De nummers op
het programma aangegeven geven
recht op deelname aan de Tombola
met als prijs een GASCUISINIÈRE.
Men kope dus allen een programma
en beware het tot na de uitloting.
Zijn Excellentie legde een prachtige
tuil neer vóór de Kristus van
Nieuwpoort in de krypte, waarna on
telbare garven en kronen neergelegd
werden vóór de vier beelden die de
hoeken vormen der monumentale
ingangspoort.
We zien in de verte langs de Ijzer
hoe de helden van Actie en Waak
zaamheid zich met hun vaandels
terugtrekken achter de veilige paar
denruggen terwijl een afdeling der
rijkswacht een prikkeldraad-versper
ring opwerpt. 't Vaderland is
weer eens gered», hoor ik iemand
naast mij zeggen.
Het slot der bedevaart nadert.
Professor Franssen spreekt de be
devaarders toe en sluit het eerste
deel van zijn betoog...» Ja, wij grij
pen terug naar dit verleden, dit
kostbaar verleden van de heroïsche
levens, houding der IJzeridealisten,
omdat het precies dit verleden is dat
zijn volle actualiteit bewaard heeft.
Na gewezen te hebben op de diepe
betekenis van het Herrezen Puin
en zijn dank uitgesproken te hebben
tot allen die tot de heropbouw mede
werkten, besluit spreker: «De IJzer-
bedevaarten zijn in aansluiting met
»hun uitgangspunt en heldenhulde,
dè manifestaties van Vlaams be-
wustzijn, Vlaamse fierheid, Vlaamse
volkskracht en Vlaamse eenheid in
hun meest universele betekenis
Mogen zij het veelvuldige en rijke
Vlaamse leven overkoepelen door
hun geest en bezieling. Zij wezen het
rendez-vöus voor alle Vlamingen
zonder onderscheid van particuliere
meningen
Hein Naekaerts besluit het pro
gramma Reist naar uw haardste
den terug met het beeld van het
herrezen puin in uw hoofd geprent...
Reeds geeft Meester Meulemans
het teken en daar klinken de eerste
bazuinstotën die de «Vlaamse Leeuw»
inzetten terwijl de massa in koor
meezingt. Wijd golft ons lied, ons
zegelied, over de vlakte. Van op de
monumentale poort overschouwen we
die menigte. En terwijl ons strijdlied
dreunt, zien we ginder verder, langs
de beek, de Rijkswacht te paard de
gelederen openplooien en zich opstel
len als een barricade vóór Actie,
Waakzaamheid en Cie.
De bedevaarders verlaten kalm de
weide terwijl plechtige muziek door
onze luidsprekers klinkt.
We onderscheiden vaag een kras
sende stem uit de luidsprekerwagen
aan de overzijde van het rijkswacht
cordon en enige schrille klanken,
terwijl enkele hysterischdoende men
sen rond de auto wild gesticuleeren.
Maar niemand der bedevaarders
stoort er zich aan.
Maar we stellen ons toch de vraag
of die rustverstoorders nu werkelijk
zoveel pretentie hebben dat zij me
nen in ons Vlaanderen aan iedereen
de wet te komen lezen. Dat zij naar
de Ijzerbedevaart komen, akkoord,
iedereen is welkom, maar met dien
verstande dat ledereen die komt, ak
koord gaat met de geest onzer bede
vaart; zijn mond houde en zich on-
derwerpe aan de orde-regeling.
Die 't anders meent mag thuis
blijven.
Ieder vredegezind mens zal betreu
ren dat het gemeentebestuur van
Kaaskerke gemeend heeft sommige
manifestaties te moeten laten door
gaan die het verloop der Ijzerbede
vaart in gevaar brachten. Dat is
jammer. De Vlamingen echter heb
ben door hun kalmte en koelbloedig
heid de toekomst onzer bedevaart
Knaapje uit Boezinge
ontspringt het gevaar.
Te Mont-sur-Marchienne ontstond
Zondag jl. brand in de zuivelfabriek
van de Hr De Prater, in de avenue
Pasteur. De drie kinderen van de
eigenaar kwamen in de vlammen
om. Zij waren respectievelijk 6, 5 en
3 jaar oud.
Een ander knaapje kon aan het ge
vaar ontsnappen. Dit speelmaatje was
de kleine Roger Schacht, uit Boezin
ge, die met zijn ouders tijdelijk ver
bleef bij de Hr De Prater te Mont-
sur-Marchienne.
gered. Die bedevaart blijft de onze,
tot spijt van wie 't benijdt: wij dul
den geen censuur van Actie en
Waakzaamheiden willen ih onze
meest innige dodenherdenking door
geen andersdenkenden gestoord wor
den.
De Rijkswacht was correct en
tactvol en wist door haar beslist op
treden de orde goed te handhaven.
HET BEDEVAARTCOMITE DANKT
Het Comité van de Bedevaart
naar de Graven van de Ijzer dankt
langs deze weg allen en ieder die
rechtstreeks of onrechtstreeks het
hunne hebben bijgedragen tot het
wellukken van de 22" Ijzerbedevaart.
Het dankt vooral de tienduizenden
bedevaarders voor hun opkomst, hun
waardige en tuchtvolle houding.
Plet Comité roept allen op voor de
23" Ijzerbedevaart op Zondag 20 Aug.
1950, en zet de Plaatselijke Comités
er toe aan om onverwijld de werking
aan te vatten tot voorbereiding van
de eerstvolgende Ijzerbedevaart.
Het Comité: De Beheerraad: Prof.
Dr Fr. Fransen, Ed. Clottens, Dr A.
Aertssens, E. Amter, J. Deschuyffe-
leer, Adv. J. Huyberechts, Dr J. Le
beer, Adv. A. Raport, Dr J. Rom-
bouts, Dr R. Sterekens, Dr K. Van
Cauwelaert, Dr G. Vandeputte, M.
Van de Wiele, L. Van Mierlo.
Leden: Ed. Clauw, Z. E. H. Al. De
Maeyer, L. De Raedt, Dr J. Goosse-
naerts, Z. E. H. J. Vanneste, R. Vaes.
VERLOREN EN GEVONDEN
VOORWERPEN
Verloren: Na de plechtigheid op
de IJzervlakte, nabij de nieuwe Poort,
een lichtmeter SixtusTerug te
zenden aan 't Bedevaartsecretariaat.
Gevonden: Geldbeugel, vulpen, pa
ternoster, pull-over, zonnebril en een
ceintuur van dameskleed. Terug te
bekomen op het Bedevaartsecreta
riaat, Hoge Brug 86, Kaaskerke-
Diksmuide. Tel. 286-Diksmuide.
HULDEBLIJKEN TIJDENS
DE IJZERBEDEVAART
Tijdens de 22* Ijzerbedevaart wer
den kransen neergelegd namens de
Minister van Verkeer, P. W. Segers;
het Bedevaartcomité; Hoofdbestuur
N.V.V.O.S.; Davidsfonds, Leuven;
Hoofdtoestuur V.T.B.Hoofdbestuur
V.A.B.; Het Vlaams Kruis; Natio
naal Verbond Vrouwelijke Katho
lieke Burgers- en Middenstandsjeugd;
Nationaal Verbond Vrouwelijke Ka
tholieke Studerende Jeugd; Jeugd-
verbond der Lage Landen; Gedeti
neerde uit Merksplas; V.O.S. Afdeling
Brussel; In fide constans; V.O.S.,
Turnhout; V.O.S. Antwerpen; Ser.
Jos Ligot; A.C.W. Antwerpen; Nele
Aalst; Algemeen Nederlands Volks
verbond; V.T.B. Evergem; Breughel-
vrienden Brussel; Bundeling Gemeen
schap Antwerpen; Gudrun Roesela
re; Frans Klooster, Petegem; Pallie-
ters Brussel; Rollier Mechelen; de
gemeentebesturen van Diksmuide,
Geel, Waregem, Ooien, Zonnebeke,
Poperinge, Eekloo, Lot, Kortrijk,
Mortsel, Merksem, Assche, Roeselare,
Meerhout, Wondelgem, Boechout,
Borgerhout, Brugge, Beveren-Waas,
Lokeren, Genk, Bazel, Schelle, Lana-
ken, Sijsele, Grimbergen, Gullegem,
Westroozebeke, Bissegem, Turnhout,
Vosselaar, Vladsloo, Sint Niklaas-
Waas, Edegem; Familie Vermeulen,
Van Raemdonck en in aandenken
der Gebroeders Nicasie
Het bedevaartcomité ontving o.a.
volgende telegrams van deelneming
aan de plechtigheid;
Vanwege Vlaamse priesters uit de
Hawaïeilanden, V.T.B.-ers uit Rome,
uit Zürich; van op het eiland Texel;
650 leiders en militanten van de
Ü.A.J. Oost-Vlaanderen; Berten Fer-
mant; Herdenkingscomité; De Vlaam
se Linie.
Vrijdagnamiddag 19 Oogst waren
op de Wijk De Sneppede twee
oudste zonen van de Heer Cuylle,
veertien en elf jaar, bezig met een
stoppelland om te hakken, terwijl een
driejarig zusje met een makkertje in
de omgeving speelde. Het zusje was
in de nabijheid van zijn oudste broer
gekomen en zag plots een blinkend
voorwerp tussen de stoppels liggen.
Juist toen het vooruitsprong om het
schelpje op te rapen, hakte de knaap
en een vlijmscherpe tand drong 3 cm.
in het schedeltje van zijn zusje. On
middellijk werd Dr Cardoen bijgeroe
pen, die het kind in allerijl naar de
kliniek te Roeselare overbracht. Daar
werd de schedelboring zonder resul
taat uitgevoerd, want, twee uur na
het voorval, was het meisje reeds
overleden.
De ontdekking van een schei
kundig product, dat, wanneer het
volledig klaar zal zijn, de negers eeu
blanke huidskleur zal kunnen bezor
gen, wortlt niet door alle leden van
de zwarte bevolking van Amerika
geestdriftig onthaald.
De secretaris van De bond der
burgerrechteneen vereniging die
zich inspant om rechtsgelijkheid te
bekomen voor alle inwoners der Ver.
Staten ongeacht hun afstamming,
huidskleur of godsdienst overtuiging,
heeft verklaard, dat de gedachte al
leen, de negers van kleur zouden
willen veranderenreeds een ern
stige belediging voor hen uitmaakt.
EEN NIET
ALLEDAAGSE VANGST
IS
Het comité voor de bedevaar
ten naar de graven van de IJzer
stelt het op prijs te verklaren,
dat het te goeder trouw heeft
gehandeld tegenover allen die
de geest van de bedevaart wil
den eerbiedigen;
Stelt vast dat, met toestem
ming van de burgemeester van
Kaaskerke, zekere verenigingen
een terrein hebben bezet, waar
op zij een afzonderlijke luid
spreker voor hun organisatie
hadden aangebracht, wat som
mige Vlaamse en Franse mede
delingen verklaart, die niet uit
gingen van het comité, noch
deel uitmaakten van het pro
gramma, hetgeen bewijst dat zij
bij voorbaat en met opzet zekere
plannen hebben gekoesterd;
Stelt vast dat de vaandrigs
van bepaalde verenigingen, zon
der herkenningsteken en met
een armband die door de politie
verordening was verboden, het
comité hebben verschalkt.
Zulks zal in de toekomst niet
meer gebeuren 1 1 I
Dhr Robert Claerhout, wonende in de
Bruggestraat te Poelkapelle, ving in
de vaart van Boezinge, in de omge
ving van Steenstrate, een spiegelkar-
per met een gewicht van eventjes
9,5 kg. en een lengte van ongeveer
80 cm. Voorwaar een vangst die kan
tellen! Op de foto: dhr Claerhout
met zijn buit.
EISDOM BRUGGE
Zijn» Hoogw. Excellentie Mgr Lami»
roy heeft benoemd tot:
PASTOR:
Ta Reninge: E. H. Marcel Huyght^
pastor te Voormezele.
Ta Voormezele: E. H. André Cal»
len3, onderpastor t» Reningelst.
BESTUURDER:
Van de Zusters van O. L. Vrouw
van Bijstand te Kortrijk: E. II. Ge»
rard Legrand, leraar aan het Klei#
Seminarie te Roeselare.
Van de Zusters van de H. Vincen-
tius (Kostschool) te Kortemark: E. H,
Omer Lietaer, onderpastor te Korte»
mark.
Van de Zusters van Liefde te Sint»
Denijs: E. H. Philippe Botte, leraae
aan het College te Moeskroen.
Van de Iloteliersschool te Koksijdei
E. H. Jan Decoster, leraar aan het
College te Poperinge.
ONDERPASTOR:
Te Roeselare, St-Michiels: E. H,
Jos. Goethals, onderpastor te Meule-
beke; te Meulebeke: E. II. Joseph
Peel, leraar aan de Normaalschool t«
Torhout; te Kortrijk, St-Jan: E. H.
G. Pringiers, Bestuurder der Zusters
van Liefde te St-Denijs; te Wevel-
gem: E. II. Vergote, leraar aan liet
College te leper; te Middelkerke:
E. H. Van Gansbeke, leraar aan het
College te Waregem; te Kortemark:
E. H. Maurits Matthys, onderpastor
te Steene-Contredam; te Renin
gelst: E. H. Victore Gesquière, leraar
aan het St-Leocollege te Brugge;
te Sint-Eloois-Vijve: E. H. Raymond
Vanden Poel, coadjutor te Reninge;
te Meenen, St-Jozef: E, II. Jan
Devos de Molderghem, leraar aan het
College te Komen; te Waregem,
Ste-Margareta; E. II. Clement Bru-
neel, leraar aan het College te Tielt;
te Deerlijk, St-Louis: E. H. Victor
Herpoel, leraar aan het College te
Moeskroen; te Leke: E. H. Norbert
Schotte, onderpastor te Sijsele; te
Sijsele: E. H. Adhémar Blancke, le
raar aan de Normaalschool te Tor
hout; te Steene-Contredam: E. H,
Vermeulen, coadjutor te Kortemark,
LERAAR:
Aan het Klein Seminarie te Roese
lare: EE. HH. Hannebouw Paul, Baert
Antoon, Claeys Roger en Lode St-Mar-
tin; aan het St-Lodewijkscollege
te Brugge: E. II. Van Eeghem J.
(S.T.D.)aan het St-Leocollege te
Brugge: E. H. Bouten Gabriel; aan
het College te Avelgem,: EE. HH,
Picavet Alf. (grad. landbouwwet.), St.
De Brabandere; aan het Collego te
leper: EE. HH. Leper Karei (kand.
Germ, phil.), Demets Gilbert, Hoor-
naert Jan, Gervoyse Robert; aan
het College te Komen: E. II. Michiels
Aymar; aan het College te Meenen:
E. H. Bouckaert Alf ons; aan het
College te Moeskroen: EE.HH, Amcz
Henri, van Merris Èlie; aan het
College te Nieuwpoort: E. H. Louwa-
gie Michel: aan het College te Oost
ende: E. H. Deryckere Marcel (kand.
wetensch.)aan het College te Po
peringe: EE. HH. Bostoen Hendrik
(phil; lie.) en Deleye Joris (kand.
Germ, phil.)aan het College te
Tielt: EE. HH. Loöntjens L., Himpe
Jozef; aan het-College te Veurne:
E. H. Vanden Berghe Felix (S.T.D.)
aan het College te Waregem: E. H.
Kins Gerard (J. C. lie.)aan de
Normaalschool te Torhout: ÉE. HH.
Plasman Robert, Soens Rafael, De-
plancke Jan; aan het Hoger Tech
nisch Instituut te Oostende: E. H.
Devos Georges; aan de Beroeps-
school te Kortrijk: EE. HH. Vande-
wiele Jozef-Alphonse en Demeijere
André; aan de Beroepsschool te
Ste-Kruis-bij-Brugge: E.. H. Annees-
sens Karei; aan de Huishoudschool
te Kuurne: E. H. Iserbyt Jozef.
Werden aangeduid om hun studies
voort te zetten aan de Hogeschool te
Leuven: Decock Roger; Lebbe Jozei;
Noterdaeme Roger; Vantieghem Jan;
Hooghe André; Vandendriessche Gas
ton; Modde André; Sabbe Maurice.
Werd gezonden naar de Vatikaanse
Bibliotheek te Rome: E. H. DeclercO|
Paul.
Te Moeskroen, in het grenskwartier
De Christwas een geburenruzie
ontstaan tussen Albert Desmet, 23 j.,
oplopend van aard, en de timmerman
Arthur Stubbe, omwege van het ver
plicht betalen van een scheidsmuur.
Vrijdag 19 Aug. was het weerom
tot een hevige woordenwisseling ge-
Een paar maanden geleden reed
de 26-jarige Georges Cosman, land
bouwersjongen uit St Pieters-Brugge,
per flets door Zuienkerke. De jongen
leed aan zwakzinnigheid. Onder weg
ontmoette hij een meisje van 13 jaar
welke hij aanzette rapper door te
rijden.
Het meisje ging nu haar vader ver
klaren dat de jongen haar had wil
len aanranden. In woede ontstoken
ging de vader en een ander persoon
de jongen achterna fietsen, haalden
hem in en brachten hem dusdanig
slagen toe, dat de ongelukkige naar
een hospitaal diende overgebracht
en er nu overleden is.
Het gerecht nam de zaak in han
den en de vader alsmede de tweede
schuldige persoon werden nu aange
houden
komen toen plots Albert Desmet. 's
avonds uit zijn woning sprong en de
zoon Stubbe, die per rijwiel voorbij
reed, te lijf wilde. De zoon Stubbe
kon ontkomen met zijn rijwiel in de
voeten te werpen van de woesteling.
Daarop keerde Desmet zijn woede te
gen zekere Albert Verdonck, mede
werker bij Stubbe, en plofte hem een
keukenmes in de buikstreek, wonde
waaraan deze overleed. Een gebuur
wilde dbn Desmet ontwapenen maar
ook deze liep vreselijke steken aan de
arm op. Eikendeen ging Desmet dan
te lijf. Een andere persoon, die tot de
politie had behoord, ging hij even
eens te lijf bracht hem een messteek
toe die gelukkig afschampte op zijn
lederen gordelriem. Ten slotte kon
een moedige 17-jarige jongeling de
woestaard doen wankelen en de toe
gesnelde menigte wierp zich op de
moordenaar en lynchte hem bijna.
De d:v1er verklaarde naderhand
slechts s;Vjtig te zijn dat hij ook de
anderen itfei had kunnen neersteken.
De moeder van de dader, die haar
zoon zou hebben opgezweept tot de
misdaad, werd eveneens aangehou
den.
op postcheckrekening Nr 4763.60
der Gebroeders Sansen, Poperinge,
en ons blad zal U wekelijks tot
einde 't jaar per post tehuis be
steld worden.
Van verschillende zijden werd mij ge
vraagd: Laat eens wat meer horen in
Het Wekelijks Nieuwsover Jacob van
Maerlant die ze onlangs met allerlei plech
tigheden gevierd hebben te Damme I
Wij zijn blij dat ons zoiets gevraagd
wordM Dat getuigt dat er onder onze
lezers nog mensen zitten die iets voor
eigen kunst en kracht wat voelen.
Jacob van Maerlant werd ongeveer ze
venhonderd jaar geleden geboren in 't
Brugs Ambacht (wellicht rond 1235). In
dat schoon Brugse Vrije waarvan hij zal
dichten in zijn Alexander, dat 'hij also
goet lant alse Brux-Ambachtnooit el
ders gevonden heeft.
Zijn leven is één groei geweest. Los uit
de donkerste kanten der vroegere middel
eeuwen naar de nieuwe vrijheid toe, los
uit de vervreemding naar 't eigen Vlaams-
klinkend woord en teken. Naast de ridder
lijke romantiek verschijnt dan ook de
kunst van het volk, van de weetgierige
nieuwe burgerij.
Jacob van Maerlant is de sterke beli
chaming van deze tijd, want zijn werk
is de spiegel van de dertiend-eeuwse ken
tering.
Hij genoot een zeer verzorgde opvoe
ding, want hij bezat grondig het Latijn
en het Frans. Nog zeer jong werd hij
koster te Maerlant, in Holland. Wat be
wijst dat hij ook muzikaal aangelegd was.
In Holland heeft hij kennis gemaakt
met de rijke ridderen uit zijn streek, voor
wie hij wellicht zal gezongen hebben, lie
deren gedicht, en ten slotte hele romans,
zoals het toen mode was, waarmee hij
het schitterende hof van Floris V ta
Voore, zeer ontroerende momenten wild#
bezorgen.
Doch een zuivere romantieker ia hij
niet.
Als wij heden het middeleeuws geduld
bezitten om die ellenlange, verwaterde
gedichten te lezen, blijkt het dat onze
Jaoob meer dan eens wroeging heeft, als
hij de waarheid wat al te grof de nek
omdraait. En of het menigvuldig zede-
preken de bonte ridderen naar de zin
was, is ook niet stellig gekend.
De nainen dezer verdietste vroemdp
romans zeggen genoeg waarover het gaat
in dergelijke hooggestemde heldenverha
len: Alexander Yeesten, Van den Grale,
Torec en Historie van Troyen.
Doch van Maerlant was niet alleen een
waarheidslievend man, hij was ook een
Idealist: hij zag de geestelijke armoede?
van zijn volk. Een volk dat politiek mon
dig werd, dooh in zijn kuituur nog zo
onmondig was.
Hij zou dit volk leren. En naast zijn
titel als dichter, strekt hem deze als
volksopvoeder evenzeer ter ere.
Een oorspronkelijk geleerde is hij niet,
hij vulgariseert. En dit is de beste mate
van zijn kunnen, met zijn grote didac
tische werken of leerdichten, zoals daar
zijn:
Der Naturen Bloeme, ln dertien boe
ken, met duizenden en nog duizenden
versregels, waarin hij, naar het voorbeHd
van Thomas van Bellinghen in zijn De
Naturis rerumalle mogelijke natuur
kennis uit zijn tijd samenbrengt, door
spekt met het zout van zijn zedelessen.
Dit werk heeft Jacob van Maerlant te
Damme voltooid. Want sedert 1266 was
hij scepenclercte Damme. Damme,
dat toen stilaan tot een wereldhaven
groeide, met de drukte van vreemdelin
gen en met het uitzicht van een nieuwe
tijd.
Nu trekt hem ook het kronijkschrijven
aan. Hij schrijft zijn Rijmbijbel, iets wat
onze dichter weinig ere bijbracht. De
geestelijkheid duidde het hem euvel, dat
hij de zware bijbelwijsheid onder de ogen
der simpele luiden braoht, en later krijgt
hij er de naam van «voorloper van Lu
ther voor, afschoon Jacob steeds een
brave, trouwe zoon der Roomse Kerk
bleef.
De Spieghel Historiael wil ons het
machtige historische gebeuren verhalen
van de schepping af.
In al deze werken gaat het dus uit
sluitend om den volke te leren, tegen het
flauwe gebazel der romans ln, waartegen
hij graag te keer gaat. Zijn romans uit
zijn jongs Jaren aanziet hij als Jeugd
zonden, en de Franse romanciers noemt
hij «die scone wals# poëten, dia meer
rimen dan si weten
Jacob van Maerlant is, alia anderslul-
dende beweringen ten spijt, ook een dich
ter. Dat heeft hij bewezen in zijn werk
dat niet alleen lerend is, doch ook ge
kruid met menig schoon gevoel. We be
doelen zijn lyrisch-didactische strophen.
De twee voornaamste zijn; de drie Mar
ti jn-gedichten, en Van den Lande cn
Oversee.
In zijn Martijn's wordt spitsvondig ge
redetwist over dingen van de dag, die
het .hart en de geest der nieuwe volks
klasse, de derde stand, bezig houden.
Zonder sohroom en heilige verontwaar
diging geselt Jacob van Maerlant in zijn
Martijn's de onchristelijke hebzucht, he
lemaal in strijd met de zuivere leer van
het Evangelie, en hij spaart hierbij de
seculieren niet, de onwaardige priesters,
die de godsdienst misbruiken tot per
soonlijke doeleinden. Ook de edelen krij
gen er geducht van langs ach, wat
ligt zijn jeugd reeds ver achter hem!
En zo striemend gispt hij de bezitters van
aardse goederen, dat hij op onze dagen
nog een nieuwe naam krijgt: voorloper
van het communisme I Iets wat al te zeer
bij het haar getrokken is! Neen, van
Maerlant wilde alleen in al deze dingen
zeer Evangelisch zijn.
«Van den Lande van Oversee» werd
ln 1291 gedicht, is stellig het beste ge
dicht van Jacob van Maerlant.
Hij roept de Westerse Christenheld op
Zoekt ff'ieta t'huren of te kopen,
Zoekt ge 'n meld, 'n plants of watT
"Wacht niet langer, maar plaats nog heden
'n Kleine ZOEKER ln ons bladl
tot een nieuwe kruistocht. En dit in on
stuimige, werkelijk hartstochtelijke ver
zen, waarin we na zoveel eeuwen, nog
het vrome, dappere hart horen kloppen
van een onzer oudste dichters: Hoe kunt
gij nog slapen kerstenridder, als de Kerk
zo wordt verdrukt en bedreigd? De Turk
had immers Sint Jan van Akko in Pa
lestina heroverd.
Al wat groot is en name draagt, wekt
hij ten strijde op; Neemt het scilt ver-
milioenel
Jacob van Maerlant is omtrent 1298
te Damme gestorven.
Hij mocht het niet meer beleven, hoe
de nieuwe stand, de gemeente, het land
redde in 1362. De Vlaamse gemeenschap,
die met de daad beleed, wat van Maer
lant hun had voorgezegd: Omdat ik Vla
ming ben.
Hij werd te Damme begraven en zijn
graf werd met dit van Uilenspiegel ver
ward.
Hij werd genoemd, en met reoht staat
het op zijn standbeeld: de vader der
Dietser dichtren allegader.
Hij leerde liefde voor het volk, voor
de taal en voor het heilige geestelijke erf
van dit volk.
Hij is, na zeven eeuwen, ons nog een
voorbeeld.
Wat het onze is, ons heilig geloof, ons
eigen manier van zijn, onze eerbare haard,
onze stevige moeders en onze dappere
vaders, onze torens met eigen klank. Al
wat eeuwen lang Vlaams was en nog is.
Laten wij het behouden. En laat er een
zinder van overtuiging gaan door óns lied
als wij zingen:
Waarom ik met van Maerlant juich
Omdat ik Vlaming benl
F. R. BOSCHVOGEL.
We komen vandaag, in onze Zon-
dagipis, weer eên zéér goed gekends
tegen: lees maar 't Evangelie, of luis
ter als 't wordt voorgelezen op de
kansel: de barmhartige Samaritaanl
Is 't niet waar, dat 't een oud-beken
de is? Sedert zolang kehnen wij ijn
geschiedenis: hoe hij zich ontfermde
over den armen Jood, die uitgeplun
derd en gewond langs den weg lag
naar Jericho, en hem naar eea
herberg bracht, en voor hem betaal
de, alléén maar uit pure naastenlief
de; want die Jood, dat was voor hem
niet alleen een onbekende, maar zelfs
een vijand: Joden en Samaritanen,
dat was inderdaad kat en hond!
Maar daar denkt hij niet aan: 't 's
een mens, en hij helpt. Ja, dié barm
hartige Samaritaan! Vis een van d8
meest gekende figuren uit het Evan
gelie; mocht het ook maar waar zijn,
dat alle christenen zich in hem terug
vonden. Dat was toch immers de ">ê-
doeling van Jezus met deze vertel
ling, deze parabel! 't Ligt er zo klaar
uitgedrukt in het besluit van den
Meester zelf: doet ook gij zo! Koro
en goed: doet ook gij zo. Wat volgt
daaruit? Dat wij ontrouw zijn aw
den Meester en aan ons christenzijn,
ais we niet kunnen zeggen, dat wij
ook barmhartige Samaritanen
zijn! Helpers in den nood, zoveel wij
kunnen; en let wel op, zoveel wij
kunnen, dat wil niet zeggen, zoveel
het in ons vermogen ligt zonder of
fers, maar zoveel wij kunnen al kost
liét een offer: de Samaritaan onder
brak zijn reis, en betaalde medika-
menten én onderkomen voor de ge
wonde. Helpers van iedereen; en nog
eens, let wel op, dat wil niet zeggea
van iedereen die ons 't kan vergoe
den, maar wel iedereen, ook diegene
van wie geen wederdienst te ver
wachten is: de Samaritaan heeft zijn
beschermeling later wel niet in 'er te
rug gezien, en in elk geval de mau
was uitgeplunderd. Helpers uit liefde
tot God; en dat ls 't voornaamste,
en dat wil zeggen dat vriend of vij
and evenzeer recht hebben op onze
edelmoedige en onbaatzuchtige bij
stand. We moeten niet ver zoeken,
naar de les van O. L. H. in deze Zon
dagmis: de handen voor de ogen,
lechtzinnig, onszelf de vraag durven
stellen ben ik een evenbeeld van cie
barmhartige Samaritaan? en even
rechtzinnig, in ons 't voornemen dur
ven maken en vernieuwen: «wat ooit
vroeger was, in de toekomst neem
het helemaal voor mij want JezuJ
heeft gezegd: doet ook gij zolEn
we gaan dan naar huis, en 't teken
van den christenmens, de naasten
liefde, staat een beetje dieper, een
beetje duidelijker gedrukt in onze
ziel, en O. L. H. erkent ons des W
beter voor de zijnen 1
Het Frans ministerie van Finan
ciën deelt mede: van 20 Augustus af
wordt het bedrag biljetten van d«
Banque de France of van uitgif
te-instituten van de frankzonen van
40.000 op 60.000 fr. gebracht dat door
reizigers in Frankrijk mag worden
ingevoerd. Het bedrag van 5.000 fr-
bepaald voor kinderen beneden d
15 Jaar, en voor personen met eei
collectieve reispas, wordt op 10.000 fi
gebracht. Bij de uitvoer wordt M
bedrag van 4.000 fr. op 10.000 fr, g'
bracht voor allo categorieën van rei
