Meisje uit Noord-Frans dorp mirakuleus yenezen te Lourdes Maurice Van Hee uit Meenen stond voor zijn rechters wegens moordpoging Hl SC h A A"K RU BR I EK ««BRONCO»» haarden Karel-Lodewijk Grimminck FINANCIËLE KRONIEK Assisenkot van West-Vlaanderen WAAROM IS HET VARKEN EEN GAUVERIT, 61, Wasserijslr. - SCHOTEN-ANTWERPEN H. KAREL VANDEPITTE BESPARING! BESPARINGl BESPARING! 9,50 KG. AARDAPPELEN AAN EEN STRUIK De roem van 't Oud Bisdom leper 28 KOFFIEVERBRUIK IN DE WERELD DE GROOTSTE OPLAGE 5000 POELJEN GOLD-RED ANTWERPEN KRIJGT BELGIE'S EERSTE RAFFINADERIJ Ea zo zal Grimminck, willens nil- uvvvvvvvvvvvvvvvvvvwsynnt* BANK VAN iROESELARE nv! LENING VOOR WEDEROPBOUW Gij moet met zija verwonderd. TREKKINGEN HET WEKELIJKS NIEUWS Zaterdag 24 Sept. 1949. Blz. 6. lot 6 jaar hechtenis veroordeeld. Meenen werd en 11 Januari 1249 opgeschrikt door 'n ijselijk geschreeuw: «moord» «help». In de Ieperstraat, caïé «He Tramstatie poogde Van Hee Maurice niet 'n revolver gewapend een bloedbad aan te richten. Een gelukkig toeval verhinderde de uitvoering van zijn misdadig plan. De dader zelf werd met bier- nessen neergeslagen en overmeesterd, 'n Drama van passie, dat :eeds maanden lang woekerde in het brein van Van Hee, vond hier zijn ontknoping. Op Vrijdag 16 September jl. verscheen Van Hee voor zijn rechters op het Assisenhof te Brugge, en Zaterdag 17 September viel het doek over deze droevige zaak. Voorzitter Van Hoye opent de zit ting om 9.30 uur, bijgestaan door rechters De Smet en Van Balberghe. Prokureur Verhegge neemt het Open baar Ministerie waar, terwijl Meester Boels uit Brugge de verdediging van beschuldigde op zich neemt. De samenstelling der jury neemt enigen tijd in beslag en 't is 10.30 u. wanneer de Voorzitter de bevelhebber der Rijkswacht verzoekt beklaagde binnen te leiden. Een sjofel man verschijnt in de bank der beschuldigden; drankzucht en ongeregeld leven drukken hun stempel op zijn wezen. Hij weent. Met schuchtere stem antwoordt hij op de vragen van de Voorzitter. We verne men alzo dat hij Van Hee Maurice ge boren is te Geluwe op 4 Jan. 1904. Onmiddellijk verzoekt de Voorzitter den Griffier lezing te geven van ds akte van beschuldiging. AKTE DER BESCHULDIGING De herberg De Tramstatiein de Ieperstraat te Meenen, gunstig ge kend en uitgebaat door de echtgeno ten Guillaume Vercruysse en Paula De Boosere, werd regelmatig bezocht door Maurice Van Hee, die dichtbij in de zelfde straat woont. Van Hee leeft gescheiden van zijn vrouw en woont in bij zijn oude moe der. Werklustig is hij niet, drinkt veel en pocht zelfs met zijn slecht gedrag en slechte verhoudingen. Op 11 December 1948, dus juist een maand vóór de misdaad, kwam het in De Tramstatiebij het bij het kaartspel tot een hoogoplopende ru zie met Paula De Boosere die tijdens liet kaartspel partner was van Van Hee. Deze leidt hieruit af dat hij ■ii den bon kreeg en verlaat woedend de herberg. Op 7 Jan. 1949 verschijnt Van Hee opnieuw in het café van Vercruysse. Deze weigert drank aan Van Hee, de welke erge bedreigingen uit aan het adres van Vercruysse. De uitbater van het café is het spelletje moe en vraagt de politiecommissaris aan Van Hee den toegang tct zijn uitbating te ontzeggen. Op 11 Jan. 1949, om 17.30 uur, moest Van Hee zich aanmelden op het politiecommissariaat; hij ver moedde waarover het ging en zou maar liefst dadelijk zijn wraakplan uitvoeren. Na een middagmaal bij een vriend begeeft hij zich, gewapend met een revolver, naar het café De Tram statie». Vercruysse en zijn echtge note zitten in de gelagzaal. Buiten roept Vercruysse, gij moogt hier niet meer komenVan Hes springt een paar stappen zijde lings, trekt zijn revolver, legt aan op Vercruysse en haalt de trekker over. Geen schot; zenuwachtig trekt hij de lader over, een kogel valt op de grond. Hij legt aan op de vrouw, op nieuw geen schot. Een woeste wor steling ontstaat. Een voorbijganger, Tollenaere Marcel, komt op het roe pen der vrouw ter hulp, doch moet zich onder bedreiging van het wapen terug trekken. Pas nadat Vercruysse riep dat het wapen niet werkte, kon met de hulp van Tollenaere de woes teling overmeesterd worden. Tijdens het gevecht werd Van Hee met bier flessen neergeslagen. Vercruysse en De Boosere hadden een paar slagen ontvangen met de kolf van de re volver. ONDERVRAGING VAN BESCHULDIGDE Bij de ondervraging door de Voor zitter komt Van Hee met een nieuwe versie voor den dag. Alhoewel hij vroeger bekende naar Vercruysse ge gaan te zijn om de vrouw Paula De Boosere neer te schieten, verklaart hij thans enkel gegaan te zijn om te dreigenen uitleg te vragen over het briefje van den Politiecommissaris. Van Hee wordt in 't nauw gedreven wanneer de Voorzitter hem doet op merken dat er drie kogels op de vloer gevonden werden in 't café en dat hij nog 4 kogels op zak had. V. Waarom hebt gij 't wapen 14 dagen te voren geprobeerd? B. 'k Weet het niet. Hij houdt verder staande dat hij het wapen meebracht uit Duitsland. De Voorzitter ondervraagt dan be schuldigde over het briefje dat in zijn zakken gevonden werd na zijn overbrenging naar de kliniek. Hierop stond letterlijk: Moeder, vergeef het mij wat ik gedaan heb, zij hebben mij tot het uiterste gedwongen en ik zal het hen nooit vergeven, met moed gaat (sic) ik het uitvoeren Hier heeft beschuldigde ook al een üitleg klaar: hij beweert namelijk dat het een afscheid was voor zijn móéder omdat hij zinnens was naar de kool mijnen te gaan werken. Van Hee loochent tevens dat hij ooit aan twee personen naar een schietstok zou gevraagd hebben. Üfe» Van Hee wordt, fel bewaakt en ge boeid, naar de gehoorzaal overge bracht. HET GETUIGENVERHOOR Zo kan het getuigenverhoor begin nen. De eerste getuige is de Heer On derzoeksrechter die beschuldigde her haaldelijk ondervroeg. Van Hee heeft steeds volgehouden naar het café te zijn gegaan om Paula De Boosere te doden omdat deze de betrekkingen afgebroken had en dat hij het in zicht had zich daarna te zelfmoorden. Deze getuigenis brengt opnieuw het relaas der feiten, terwijl foto's geno men bij de wedersamenstelling, de ronde doen bij de juryleden. Deze ge tuige onderlijnt dat een waar bloed bad voorkomen werd doordat het wa pen van beschuldigde op veilig (S) stond toen hij het uit zijn zak haal de en in zijn zenuwachtigheid vergat de veiligheidssluiting uit te schakelen. Politiecommissaris Broeken Pierre is de volgende getuige. Hij deed Van Hee overbrengen naar de kliniek, waar in zijn vestzak het afscheids briefje aan zijn moeder gevonden werd. De verdediging vraagt aan getuige een demonstratie met het wapen der misdaad. Hieruit blijkt dat wanneer het wapen geladen is met een kogel in de loop en op veilig gezet, de haan niet helemaal kan overgehaald wor den. Dr Jos. Van Keirsbilck, Vercruysse en De Boosere brengen weinig nieuws. Dr Deroo, physiater, onderzocht betichte in de gevangenis en vond hem normaal, 't Is aan Dr Deroo dat betichte op 6-4-49 verklaarde slechts een demonstratie te hebben willen geven. Dit was de eerste dergelijke verklaring van betichte. DE NAMIDDAGZITTING Tijdens de namiddagzitting ver volgt het getuigenverhoor. Vercruys se Guillaume en nadien Bertha De Boosere brengen nog eens het relaas der feiten. Volgens Vercruysse heeft Van Hee op 7-1-1949 zeer erge be dreigingen geuit. Voorzitter (tot Paula De Boosere) Had gij betrekkingen met Van Hee? Get.: 'k Zweer op het hoofd van mijn kind dat ik met hem nooit be trekkingen gehad heb. Op een vraag van verdediger ver nemen we van Paula De Boosere dat twee jaar geleden Van Hee thuis wacht gedaan had toen beide echte lingen zich op reis bevonden. Tollenaere Marcel, de man die hulp kwam bieden. V. Heeft Van Hes gemikt in uw richting? G. 'k Stond in de deuropening, het wapen ging over en weer en 'k bevond me in het schietveld. Getuige heeft echter niets gezien van het herladen van het wapen, 't Is Tollenaere die na het gevecht het wapen neerlegde op de venster bank. Ceuninck Arthur vend de revolver op de vensterbank en heeft hem ont laden; het wapen stonfl op veilig Vandecasteele Maurice verklaart dat Van Hee hem gezegd heeft en kele tijd vóór de misdaad: «Gij zijt van de weerstand, hebde geen schiet stok te verkopen? Op 'het ontken nend antwoord vroeg Van Hee waar hij er een kon bekomen. Er is tegen spraak tussen getuige en Van Hee. Getuige zweert op het hoofd van zijn moeder dat hij de waarheid zegt. Vanncste Eug. Ontving ook na vraag van Van Hee om een schietwa pen. Getuige heeft dat na de aan randing medegedeeld aan De Boosere, zeggende dat hij daar destijds geen belang had aan gehecht. De volgende getuigen brengen wei nig nieuws. De getuigen ten onlaste zijn vijf verbruikers die cp 7-1-49 bij Ver cruysse in het café waren op het ogenblik dat aan Van Hee drank ge weigerd werd en hij erge bedreigin gen zou geuit hebben aan het adres van Vercruysse en diens echtgenote. We kunnsn deze getuigenis samen vatten in 't snedige antwoord van de tweede getuige, 'n oud vrouwtje: 'm He nen demi gevraagd en gine g'het, we zin ton in contenanse ge komen en 'k he nie g'hcord HET REKWISITORIUM Na dit défilé van getuigen verleent de Voorzitter het'woord aan het acht baar orgaan der wet: Prokureur-Ge- ncraal Verhegge. Deze onderlijnt hoe beschuldigde van zeer slechte faam en lichte zeden, reeds lang met het plan der misdaad rondliep. Hij achtte zichzelf afgewezen en misdaan. Twee personen vroeg hij om een wapen, hij oefende zich met een revolver op de koer zijner woning en, vastberaden zijn misdadige wraak uit te voeren, schreef hij 'n afscheidswoord aan zijn moeder. Deze drie punten bewijzen de voorbedachtheid. Beschuldigde is in tegenspraak met zijn vroegere be kentenissen en met de formele ge tuigenissen. Kan er sprake zijn, al dus het achtbaar orgaan der wet, van een «onmogelijke poging?». Njeen, want deze onmogelijkheid is enkel te wijten aan de zenuwachtigheid van beschuldigde. DE VERDEDIGING Meester Boels vat de verdediging aan. Zijn betoog komt hierop neer dat Van Hee, pocher en grootklapper als hij was en gewoon kleine straffen uit te zitten, eerst bekende en in zijn onwetendheid bekneld geraakte in het rechterlijk apparaat. Wanneer de Voorzitter de verdediger onderbreekt om te doen opmerken dat er geen misbruik gemaakt is van de onwe tendheid van Van Hee, zet de verde diger zijn uitdrukking recht door te verklaren dat Van Hee, toen hij ge wond lag in de kliniek, kinderachtige ontboezemingen deed. Van Hee, aldus verdediger, voelde zich ziek en verla ten, en om met rust gelaten te wor den, bekende hij de moord bedreven te hebben. Dit alles paste in het ka der van het melodrama, roept verde diger uit, en Van Hee dacht dat dit hem voor het Assisenhof kon bren gen. Van Hee, gaat verdediger ver der, werd slechts redelijker toen hij ondervraagd, werd door Dr Deroo; het werd toen -bittere ernst, hij liet zijn begoooheling voor het melodrama varen, hij is genezen van zijn zieke lijke gemoedstoestand. In de bank der beschuldigden zit Van Hee te wenen, terwijl in het licht van de stervende zon de sil houetten van rechters en gezworenen zich onbeweeglijk donker aftekenen. Na de uitleg van het briefje her haald tê hebben zoals we Van Hee thans dit hoorden uitleggen geeft verdediger nog uitleg over de onmo gelijkheid den haan van de revolver over te halen wanneer deze op vei lig staat. De repliek van het Openbaar Mi nisterie is zeer kort: «Van Hee weet zeer goed wat hij zegt». De Voorzitter heft de zitting op. Op draagbaar vertrokken, op eigen krachten teruggekeerd. Een geval van wonderlijke genezing heeft grote opschudding verwekt in het dorpje Ghissignies, nabij Qucsnoy. Het schijnt dat een bedevaartgang ster uit Ghissignies, dorpje nabij Quesnoy, volkomen genezen uit Lour des is teruggekomen, terwijl ze reeds twee en een half jaar aan de ziekte van pott leed waardoor zij verplicht was steeds op een plank in haar bed te blijven liggen. De heenreis van de zieke, die per draagbaar vervoerd moest worden, was uiterst moeilijk. Men kan zich dan ook de verbazing indenken van de dorpsbewoners, toen zij het meisj.e bij haar terugkomst uit de trein zagen stappen zeggende: «ik ben genezen». Het bureau voor vaststelling te Lourdes, dat de zieke met Röntgen stralen heeft onderzocht, zal zich eerst over een jaar, na een nieuw onderzoek, over dit géval uitspreken. Omdat hei varken een zeer grool omzeltings- vermogen bezit. Dii geschiedt op doelmatige wijze wan neer dierlijk eiwil, mineralen en viiaminen aan de hoeve voeders worden ioegevoegd. 10-15 VITAFORT ge mengd bij graangewassen en aardappelen brengl de ont brekende en onmisbare elementen aan. Langs VITAFORT en via hel varken een goede omzet ting der hoeveproduklen, kwaliteitsvlees op den kori sten tijd. Vraag VITAFORT of vollodlgo vooders, mamongostotd op basis van 4) VITAFORT bij oan hand&laar van vortrouwan. In het opgegeven diagram van verleden week werd een fout begaan. De lezer gelieve wat we verleden ga ven te vernietigen en dit als geldig te beschouwen. SEPTEMBER 1949. DIAGRAM Nr 2. Stand der stukken: Wit: Kgl; Df3; Tdl; Thl; Bö5; Lé3; Pd2. Pions: a2, b2, g3, f2, f4, h2. Zwart: K?3; Df6; Td8; Th8; P56. Pions: a7, b7, s7, g7, h7 Welk zwart stuk ont breekt opdat zwart kan Mat geven in 2 zetten? In Memoriam HOOFD VAN HET GEWES TELIJK ZENDSTATION KORTRIJK ABCDEFGH ippp iP 'if door de met het gebreveteerde HETE LUCHTSYSTEEM ONGEËVENAARD IN TECHNIEK EN AFWERKING. REGIONALE AGENTEN WORDEN GEVRAAGD. Verbruikers, vraagt inlichtingen over deze wonderhaard bij uw gewone leverancier, en vraagt deze zich tot ons te wenden om alle documentatie te bekomen. Algemeen verdeler voor België en Groot Hertogdom Luxemburg: N.V. BELEXCOM - Baron Ruzettelaan 315 ASSEBROEK-Brugge. - Tel.: Brugge 336.83. (d-2971) Paula De Boosere wacht in de wan delgangen van het Gerechtsgebouw haar beurt af om als bijzonderste getuige cnöerhoord te worden. ZITTING VAN ZATERDAG Vandaag zal de uitspraak vallen. We horen nog een getuige die giste ren afwezig was: Vanlomme Noël, 't is de persoon die samen met Van Hee in Duitsland was en waar Van Hee middagmaalde op den dag dsr feiten. Hij weet niets af over de revolver zaak en verklaart ook dat Van Hee heel normaal was cp de middag juist voor de aanslag. Noch verdediger, noch de prokureur, noch de 'betichte hebben hier iets aan toe te voegen en de vragen die moe ten beantwoord worden, worden voor gelezen aan de gezworenen. Acht vragen zijn er: 1. en 2. betref fende moordpoging op Paula De Boo sere (1) en de voorbedachtheid (2); 3. en 4. id. op de persoon van Ver cruysse Guillaume; 5. en 6. id. op de Zie vervolg hiernevens Bij de aardappeloogst heeft een landbouwer van Oye-plage (Pas de Calais), dhr Rivelon, onder een plant 11 knollen gevonden, die in totaal 9,50 kgr. wogen. De grootste knol woog 850 gr. persoon van. Tollenaere. Vragen 7. en 8. handelen over verboden wapenbe zit (7) en verboden wapendracht (8). Na ruim een urn- komen de gezwo renen terug 'binnen met als antwoord: Ja cp vragen 1., 2., 7. en 8. Van Hee is schuldig bevonden aan moordpoging met voorbedachtheid op de persoon van Paula De Boosere, hij is eveneens schuldig aan verboden wapenbezit en wapendracht. Hst orgaan der wet eist 15 jaar ge vangenisstraf voor de moordpoging, en 2 jaar voor wapenbezit en wapen dracht. Op ontroerende wijze pleit verdedi ger verzachtende omstandigheden. Het Hof trekt zich terug voor be raadslaging. Te 11.30 u. doet het Hof zijn intrede. Van Hee staat recht met gebogen hoofd en weent. Het vonnis luidt: 6 jaar hechtenis. Het doek is gevallen over deze droe vige zaak. Het vonnis was mild en hield rekening met de diepe morele depressie van de schuldige. GEMO. In de preekstoel tracht hij gelijk Sint Jan de Doper het poenitentiam agite, d.i. doet boetvaardigheid in te hameren. Een anekdote brengt ons weer in de kerk van Gijvelde, gedurende de gro te langdurige hitte van een drogen zomer. Het wilde en kon niet rege nen. De hemel was van staal. Het zand bleef gloeiend heet bij dag en nacht. In de kop der mensen en op hun lippen lag maar één gedacht en één woord: dat onbarmhartig weder! En wanneer zal het toch eens veran deren? Hetzelve jaar was het bij ons gedenken, een droge zomer. Hij kwam in illo tempore...» Grimminck stond in de preekstoel, en al verder redene rende riep hij uit: «Hoe geren zoudt Gijlieden regen hebben hé? Maar gij en hebt nog geen! Doet Gijlieden het eens voren regenezi! Den Heere zal het na U doen! Hij bedoelde: tranen van leedwezen ende boet- veerdigheid over hunne begane mis slagen ende andere blijken die hij gaf aan de Gemeente van de belgin- ge Gods LIEFDE TOT DE ARMEN DRAMATISCHE CONFERENTIE Zuidkote was een dorpje van arme mensen. Grimminck heeft de tekst van het Evangelie: evangelizare pauperibus het evangelie aan de armen verkondigenniet vergeten. Hij heeft de verdediging van de ar men zo radikaal en met zoveel liefde ter harte genomen, dat zijn handel wijze in zijn, en ook in onze tijd op zien baart, en wij hem maar half kunnen begrijpen. Doch men vergete niet hoe de armen aan hun lot waren overgelaten en alleen het recht had-_ den te bedelen. De rijken dachten er niet aan. In de anekdote die volgt gaat de pastoor van Zuidkote er nog al vierkant door. Een heilige wordt niet altijd door zijn tijdgenoten be grepen. Ook Christus werd niet ver staan als hij de kooplieden uit de tempel sloeg, maar toch deed hij het en blijft het een feit. Grimminck heeft altijd gehouden van kermissen, niet voor zichzelf, maar voor een an der. En als hij kermesse ofte gast maal hield, 't was met behoeftige en katijvige-lieden tot negen tien in 't getalDe Meester liet zich in het evangelie boetseren met een publieke vrouw aan de voeten; de pastoor van Zuidkote werd door zijn parochianen gefotografeerd met katijvige lieden aan zijn tafel. Stel u voor: 't is conferentie in de pastorie. Pastoors en vrienden uit de omtrek zitten aan tafel en praten ge zellig. Geurig-walmende spijzenreu- ken die uit de keuken tegenwaaien prikkelen de eetlust. Een aangenaam- vlottend gesprek over de feiten van de dag en de tijd: een Jansenistisch- gezind priester of pater die niet wil buigen voor de Overheid: een nieuwe oorlog of een diplomatieke zet van Bodewijk XIV op het schaakbord Wan de toenmalige Europese politiek; een nieuw boekje dat verschenen is; de opvoering van een toneelspel met succes bekroond... en daar klinkt de bel. De pastoor staat op en na enkele minuten keert hij terug met een slun gelige, verlaten sloor van een vrouw: Daar was aldaar een arme, vuile, onnuttige ende half simpele dochter, die gewoon was haar brood te vra gen; van wie de mensen een afkeer hadden, om hare vuiligheid ende on nuttigheid... vragende ene aalmoesse. Zij was hem zo aangenaam dat hij haar aan zijne tafel dede zitten om met hem te eten... Die andere per sonen van distinctie namen dat zo kwalijk af, ende zeiden dat dit niet en betaamde. Hij antwoordde hun dat alle zijn plezieren waren te wezen met de arme rrtensen en bijzonder met die dewelke arme van geest zijn. De personen dit niet en kunnende verdragen waren heel gestoord en murmureerden zeer. Hij zeide hun: Vrienden, bijaldien dit Ulieden niet aan en staat, gijlieden kunt wederom keren vanwaar Gijlieden gekomen z:jt Ende zij zijn alzo zonder eten weggegaan Een slaande en verstommend feit. En toch waar. Dat gebeurde waar schijnlijk in de eerste maanden dat hij te Zuidkote was. Doch, enkele maanden daarna, zullen de vrienden clie op zo'n zonderlinge wijze de pas torie verlieten, hun gebuur naar waarde weten te schatten. Ze zullen hem uitnodigen in hun eigen preek- en biechtstoel. In stilte zullen ze voor hem neerknielen en hun eigen hart blootleggen. Grimminck zal hun woorden van troost en licht en abso lutie geven. Jaren later, te Kaaster en Sint-Jan zullen ze hem komen op- zoeken vol bewondering voor die reus, die zo heldhaftig door Gods renbaan liep. Neen, het was geen strovuur, geen carricatuur. Het was een vlam die gedurig, dag en nacht, hoger op laaide. Een vuur in hart en ziel, dat in woord en daden zichtbaar voor de cmstaanders uitsloeg. En die erbij stond moest weggaan of meebranden. Zijn eens gekwetste vrienden zullen zijn faam van heiligheid heinde en verre verspreiden. Hij raapte een gewonde vrouw van Brugge op die langs de weg lag: «hij beeft haar besteld in een bijgelegen huïs, haar wonden doen cureren, de artsen ende heelmeester betaald en haar bezorgd de levensmiddelen». Met diversche ander lieden van Zuidkote heeft hij dikwijls hetzelfde gedaan, die met enige wond«n, ziek ten en gebreken beladen waren. Som tijds dede hij warmen wijn zieden, ende droeg dat onder zijnen mantel om niet gezien te worden Wat zou een schilder in dit wondere leven stof vinden om de mooiste taferelen te malen! ZIELENJAGER GOED MAAR NIET DOM BIJ DE ZIEKEN Terwijl hij de lichamen genas en verzorgde, vergat hij de zielen niet. Vond hij langs de straat gaande, behoeftigen, hij onderwees en stijfde (bevestigde) hen in 't gonne hunne zielen aanging. Hij gaf hun volgens zijn geld een aalmoesse en liet hen henen gaan». Wel tienmaal in zijn leven, te Zuid kote, Kaaster, Vlamertinge, Gode- waertsvelde en elders, duikt de trek van Sint Maarten en zijn mantel, onder een of ander variante op. In België behoort de koffie tot de meest gewaardeerde dranken. Toch staat het cijfer van het koffiever- bruik in ons land nog beneden dat van de Verenigde Staten, waar uitge maakt werd, dat een persoon gemid deld per jaar 8 kgr. 150 gr. koffie ver bruikt. In 1948 werd in België in to taal 85.575.000 kgr. door de kleinhan del aan particulieren verkocht. Men schat dat van deze koffie 25.575.000 kgr. naar andere landen werd ge smokkeld, voornamelijk Frankrijk en Duitsland, en dat 60 millioen kgr. in België zelf werd verbruikt. Het ge middeld verbruik in België zou dus ongeveer 7 kgr. per persoon per jaar bedragen. De Londense Daily Express had in Augustus 1949 een oplage van 4.102.754 eenheden per dag, of onge veer 600.000 meer dan verleden jaar in Augustus. Het Zondagsblad News of the World bereikt de hoogste op lage in Engeland: 8.000.000 exempla ren per week. Het Amerikaans maandblad echter «Reader's Digest», heeft een oplage van 20.000.000 per maand. Speelde ook de pastoor van Ars zijn broek niet uit in een bosje, om die aan een arme te geven? «Eens gebeurde 't, dat 't geld hem entbrak en ziende een katijvigen half naakt, nam een mes en gaf hem het meeste deel van zijn mantel». Dat sommigen van zijn goedheid misbruik maakten, staat buiten kijf. Doch dat hij het met zijn gezond verstand in de gaten kreeg, dat zien we reeds te Zuidkote. Als iemand kwam zijn nood klagen, of als hij zelf hier of daar armoe vermoedde, ging hij zien in hun schaprade, en zo daar spijze ontbrak, hij zond hen naar zijn huis om er te halen». Hij bad er ook algauw in 't vizier dat het beter was in natura te geven dan in klinkende munt. Want hij wist hoe sommige lieden met wenende ogen een bevende hand uitstaken en om de liefde Gods een aalmoes vroegen, die ze dan smakelijk op de gezond heid van de devote gever gingen ver zuipen! Hij wist dat sommige ouders hun magere, in lompen gehulde kin- ders te schooien zonden, om dan zelf het geld te verdrinken, het geld dat de kinders rondhaalden en waarvan geen ronde duit voor hen werd be steed. En hij speelde zeker: «Hoe menige briefjes en heeft hij hun niet gegeven om meel te gaan halen naar de molenaar, dewelke hetzelfde tot hedendaags kan getuigenKon er te dien tijde op verhevener en scho ner wijze aan sociale actie gedaan worden? Grimminck gaf zijn tijdge noten, collega's, kloosters, abdijen en bijzonderlijk de adel, harde lessen, de adel die in kastelen opgesloten al leen maar het volk kende voor zo veel als hij ermede in betrekking moes^ komen bij 't betalen van de pachten, of zelfs nog niet; die niet Een verdienstelijke figuur in de katholieke radiowereld. Op Donderdagavond, 15 September jl., overleed te Kortrijk dhr Karei Vandepitte, hoofd van het geweste lijk zendstation Kortrijk, in een Kortrijkse kliniek na een heelkundige bewerking. Dhr Vandepitte werd ge boren te Zuienkerke op 21 December 1896. Hij werd oorlogsvrijwilliger in 1914 op de ouderdom van 18 jaar. Dhr Karei Vandepitte werd de voortzetter van het radiowerk van zijn broer die intussen op 14 Maart 1928 overleed en op wiens grafgèdenkteken volgend opschrift werd gebeiteld: «Pionier der Radio in Vlaanderen en grond legger van de K.V.R.O. In 1934 bij het verkrijgen van de zendvergunning Kortrijk en het stichten van de West-Vlaamse Radio- omroep werd dhr K. Vandepitte be noemd tot directeur, functie die hij bleef waarnemen tot in 1940 na het uitbreken van dè wereldoorlog. Tij dens de bezetting werd deze zendver gunning door de Duitsers afgenomen en werd dhr Vandepitte regelmatig iastig gevallen door huiszoekingen, bezoek van de Gestapo. Als weerstan- der bleef hij strijden voor de radio. Na de bevrijding werd dhr Vande pitte onder het nieuwe radioregiem belast met de taak van hoofd van de gewestelijke omroep Kortrijk. Zijn heengaan zai in brede kringen diep betreurd worden. Kortrijk be reidt hem een prinselijke uitvaart. Hij woonde met zijn gezin in de Rijselstraat, te Kortrijk. De kleuters van radio Kortrijk zullen hun Grote Broer fel missen, want iedere Zon dagnamiddag verzorgde dhr Vande pitte met veel humor en fijnzinnig heid het kinderuurtje. Voor Radio- Kortrijk zal zijn heengaan een grote leemte laten. Onze oprechte rouw betuiging. Dinsdag jl. te 10 u. had de lijk dienst plaats in O. L. Vrouwkerk te Kortrijk. Witte en Gouden Leg-Horns. Rode Islanders. Eéndag-kiekens v. alle rassen. Te verkrijgen bij: Leon ARTEEL Pypegale C, RENINGE. Tel. Elverdinge 108. (d-1680) WWWflWWMWWWVWWWW In het Benelux-kader behaalde Antwerpen het op Rotterdam. De Standard Oil Company (New Jersey) heeft officieel bekend ge maakt, dat een nieuwe maatschap pij, de Esso Standard Refinery is opgericht, met het doel om een moderne olieraffinaderij in Antwer pen te bouwen en te exploiteren. De ze raffinaderij, ontworpen om te voorzien in de behoeften van de dochterinstellingen der Standard Jersey in België, Nederland en Lu xemburg, zal een productiecapaciteit krijgen van meer dan één millioen ton per jaar. De bouw zal naar schat ting ongeveer 3 jaar duren. De raf finaderij zal de vervaardiging ter hand nemen van benzine, petroleum, stookolie en dieselolie. De keuze is tenslotte op Antwer pen gevallen na een bijna 2-jarig on derzoek naar de meest geschikte plaats van waaruit in de behoefte der afnemers in de Benelux-landen kan worden voorzien, verklaarde de maatschappij. De nodige materialen voor de raf finaderijen zullen in hoofdzaak ter plaatse verkregen worden. De Heer B. Klaare, directeur van de Standard Oil Nederland, zeide over dit project nog, dat het kapitaal van de nieuwe maatschappij 400.000 Belgische fr. bedraagt, dat de Bel gische regering voor verdere finan ciering een lening verstrekt heeft van duizend millioen frank. Over de motieven die geleid hebben tot het verkiezen van Antwerpen bo ven Rotterdam (beide plaatsen ston den op de nominatie) zeide de Heer Klaare dat de studie over de techni sche problemen ten gunste van Rot terdam was uitgevallen. De exploi tatie zou hier 300.000 per jaar goed koper zijn dan in Antwerpen. De doorslag heeft echter het feit gegeven, dat in Rotterdam reeds twee belangrijke raffinaderijen zijn, n.l. van de Koninklijke Shell, met een capaciteit van 70.000 vaten per dag, en van de Caltex, die deze winter een capaciteit van 30.000 zal krijgen. Deze beide raffinaderijen voorzien in meer dan de behoefte van Nederland. Door de bouw van de raffinaderij in Antwerpen wordt de capaciteit nu over de Benelux verdeeld. Voorts, ai- dus de Heer Klaare, waren de finan ciële condities, die de Belgische re gering kon stellen, gunstiger. Boven dien hebben de Amerikanen op het ogenblik meer vertrouwen in de Bel gische frank dan in de Nederlandse gulden. itvwwwwsvin/uwwvwwtffii kon spreken met de mensen van het dorp, waar hun kasteel stond, en die bezig was de grote catastroof van de Franse Revolutie voor te bereiden, al was 't nog van zeer ver. Zieken en stervenden vonden in hem de mens naar hun hart. Een kort verhaaltje schildert hem bij zulke ge legenheid voldoende af, om te tonen dat hij als 't ware de hem toever trouwde zielen tot op de brug van de eeuwigheid vergezelde: «De vrouwe van enen Joannes Errebrugge, lig gende In haar uitersten op Pinkster avond, bleef hij bij haar van 's avonds te negen uren tot drie uren 's morgens, en zond levensmiddelen halen naar zijn huis, om de andere omstaanders te verkloeken in het bij- bijwonen van den zieken. HET LUSTIGE VOLK VAN ZUIDKOTE EERST DE BEZEM, DAN DE VLAG IN DE MAST! Maar als priester hield hij vooral de ogen gericht op de ziekten der zie len. Die moesten genezen worden en desnoods met harde, bijtende reme dies. Dat ging echter te Zuidkote niet altijd op rolletjes. De Zuidkotenaars waren levendige kerels, 't Waren gernaertrapers die met hun vangst dan wat dieper 't land in, op verkoop gingen. Stellig waren er ook Yslandvaarders onder zijn parochianen. Er bestond toen een vereniging voor kabeljauwvangst tus sen de steden Duinkerke, Oostende en Nieuwpoort. Dit wordt onder meer bevestigd door de oude Vlaamse zee vaartliedjes. Zuidkote lag daar te midden van die steden, en zijn volk was er zekerlijk bij. ONZE MONETAIRE TOESTAND volgens weekstaat per 15-9-49. I.)e goudvoorraad blijft ongeveer zonder verandering, doch we verlie zen 530 millioen harde deviezen en de op termijn te leveren goud en de viezen lopen daarenboven met 157 millioen op. De vorderingen op het buitenland, in het kader van de betalingsaccoor- den, houden het geheel in evenwicht door een stijging met 625 millioen. Wij wachten reeds lang op een da ling in deze rubriek, dank zij een buitengewone dollar- of goudinkomst. Onnodig nogmaals te herhalen welke inkomst hier bedoeld wordt. Maar do formaliteiten die na het recente ac- coord te Parijs nog moesten vervuld worden, hebben blijkbaar een ern stige vertraging in deze inkomsten verwekt. Het is ook heel goed moge lijk dat de zaken bleven sluimeren, wegens de imminente muntgebeurte- nissen waarover wij elders een woord reppen en die zeker enkele rectifica ties van belang zullen medebrengen inzake repartitie van de Marshallfond- sen. De kredieten die België moest toestaan aan Engeland, Nederland en Frankrijk, zullen nu wel in ruime mate overbodig worden. En de bevoeg de hoofden van- de betrokken landen kunnen van de ontwikkeling dezer dingen niet onwetend zijn, geweest en daarin ligt dan wel voor een deel de verklaring van het lange uitblijven der definitieve accoorden, en daar uit voortvloeiend ook van de likwi- datie door Marshalldollars van onze aanzienlijke vorderingen in het kader van de betalingsaccoorden. De kredietbehoeften van de parti culiere sector gaan verder decrescen do. Wij noteren een teruggang met 195 millioen in het handelspapier en de voorschotten op overheidsfondsen. Met de behoeften van de schatkist ging het andersom, vermits haar po sitie met 655 millioen stijgt. Gelukkig hebben de parastatalen het beter ge daan en betalen die 983 millioen te rug, zodat de financiering van het staatsapparaat ten slotte een geringe verlichting kent. Op de passiefzijde noteren wij een vermindering van de billettenomloop met 720 millioen. Een eerder gering bedrag. Ook hier stellen wij een zeer trage vaart vast in het terugvloeien van de buitengewone uitgiften uit de reis- en vacantieperiode. DE VERPLICHTE OMWIS SELING VAN EFFECTEN Nieuwe lijst van vennootschappen en organismen die de omwisseling of de regularisatie van hun effecten hebben aangekondigd. De houders van die effec ten moeten zich dus zonder uitstel tot hun bankier of wisselagent wenden. Usines a, Tubes de la Meuse: maatsch. aand. reeks A en obl. 1936. De terugbe taalbare obl. krijgen een laatste kans. Appelmans Marée: aand. Brasserie Appelmans en aand. Grands Restau rants worden geruild tegen nieuwe aan delen Appelmans Marée. Forges Fonderies de Haine St Pierre: alle aandelen. Coloniale Commerciale Beige: kapi taalsaandelen. Transports Gine Poetgens: regularisa tie der kap. en opr. aand. Sodimex: aandelen. Mercantile Marine Engineering and Graving Docks Cy: maatsch. aand. Oxhydrique Internationalekap. aand. Fours a coke de Selzaete: kap. aand. reeks A en gewone aand. Ateliers de Perforation Jaspar: kapi taalsaandelen. Standaard Boekhandel: maatsch. en oprichtingsaandelen. Belgische Schatkist: eert. 3,5 1942, 15 j., 2° reeks, coup. 7. Tannerie Moderne Beige: oude maat schappelijke aandelen. Ascenseurs Strobbe: oude maatsch. aand. en opricht, aand. Entreprise Foncière Immobilière: maatschappelijke aand. reeks A en uit betaling van 100 per dito aand. Etablissements De Muynck: kap. aand. en opricht, aandelen. Laminoirs de Longtain: obl. 6 1940. Duyvewaerdt Fils: maatsch. aand. Gemeentekrediet van België: obl. 4 l-5-'29 te recouponneren. Soc. Electricité des Galeries de St Hu- bert: kap. en div. aand. Métallurgique de Sambre Moselle: aand., obl. 4,5 1937. Usines du Phenix: aand. Charbonnages de Hyon Ciply: aand. Usines de Chatelineau: kap. en op richtingsaandelen. Métallurgie de Sambre Moselle: be voorrechte aandelen. Fabrique de Bonneterie Jh Duhant Fils: kap. aand. Société Industrielle et Commerciale J. P. Weyers: kap. aand. Maison L. Watin: aand. Patisserie Restaurant van Bladel: aand. UIT OMLOOP GENOMEN BANKBILLETTEN Alle billetten van 5 en 10 frank worden uit omloop genomen. Het oude geel-groene billet van 50 frank, ge kenmerkt door het oogsttafereel, nl. de vrouw met de tarweschoof, ver dwijnt eveneens. Blijft dus nog alleen het onlangs uitgegeven billet van 50 fr. van de gewone rood-paarse reeks. Tot op 31 December mogen die bil letten worden ingegeven bij de post en bij de banken. Men loopt dus helemaal geen gevaar met ze binnen deze termijn nog te aanvaarden. Na deze datum mogen ze alleen nog op de Nationale Bank te Brussel worden ingedragen en vermoedelijk zullen de banken ze dan ook niet meer zonder kosten aanvaarden. Op 1 April van volgend jaar worden bedoelde billet ten volledig waardeloos. Het is voor iedereen opvallend hoe kort deze termijn gesteld is. Weerom zullen er veel eenvoudige mensen zijn BIJ DE BANK VAN ROESELAKE Als opvolger van wijlen Heer Al- fons Van Coillie werd de Heer Ad vocaat K. Van Tygliem, Beheer der, door de Raad van Beheer tot Voorzitter benoemd. In zitting van Vrijdag 16 Sept. 1949 werd als Beheerder aangesteld de Heer Advocaat A. Degryse, Volks vertegenwoordiger, Plaatselijk Voor zitter van de Middenstand. die niet tijdig op de hoogte gerake» van de genomen maatregel, omdat zi geen gazetten lezen of heel wat anda. re dingen in het hoofd te steken heb. ben. Het is er misschien wel om ga. daan. Want de schatkist kan er enke. Ie millioentjes mee profiteren. Temeer daar er veel van die billetten in het buitenland zijn achtergebleven en ver- mits de maatregel aldaar niet tot iede. re belunghebben zal doordringen, zul len er wel velen te laat komen. DEVALUATIE VAN VERSCHILLENDE MUNTEN Het is er dus toch vrij spoedig van gekomen. Al veertien dagen staan de kranten vol sensationele berichten en logenstraffingen, waarvan de algeme ne indruk tot voor een paar dagen wasi nog geen onmiddellijke aanpassing omdat men eerst het resultaat wil af wachten van de reeds genomen prag. matieke maatregelen. En dan plots, een knal, de bom barst en een lawine wo- reldmunten die van hun kunstmatig voetstuk vallen. Wij moeten onze bewondering be kennen voor de manier waarop deze wereldomspannende maatregel is voor- bereid, uitgewerkt en ten slotte afge kondigd, zonder dat er iets anders over uitlekte dan vage indrukken, voorspel lingen die onmiddellijk de kop inge drukt werden en adviezen van «ex- perts die zeer goedkoop schenen. Natuurlijk was practisch iedereen zeker dat het moest gebeuren, vroeg of laat en liever zo haast mogelijk; doch de op elkaar afgestemde verkla ringen van de meest vooraanstaande personaliteiten op de conferentie te Washington en nadien op de jaarlijk se vergadering van het Internationaal Muntfonds lieten de belanghebbende middens niet toe maar ergens een spleetje te vinden waardoor kon wor den bespied wat er achter de schermen gebeurde. Zodanig dat de laatste koer sen die te Brussel genoteerd werden, op de vrije markt, nog merkelijk hoger lagen dan de nieuwe pariteit die en kele uren nadien officieel werd afge kondigd. Op het ogenlbik waarop we dit schrij ven, weten we alleen dat het Pond Sterling 30,5 van zijn waarde prijs geeft ten opzichte van het goud, van de dollar, van de Belgische en de Zwitser se frank die ongewijzigd blijven. Alle landen die, in welk verband ook, tot het Britse Imperium behoren, de Skan- dinaafse landen, Nederland, Frankrijk, Italië, Egypte, Syrië, de Libanon, Is- raël, de grote landen van Zuid-Ameri- ka volgen het Pond in zijn devaluatie. Het percentage zal natuurlijk niet over gans de lijn dezelfde zijn. Nadere be richten liggen nog niet voor. De beur zen zijn gesloten en alle operaties in deviezen stopgezet, overal. Verwijzen wij onze lezers naar een speciale bij drage voor meer uitleg in ons blad. Ondertussen, afgezien van het ern. stige risico dat een maatregel van dit wereldformaat met zich kan brengen, indien hij ergens mank moest gaan, moeten wij, ten overstaan van dit kunststuk lucht geven aan ons opti misme. Want geen beter bewijs kon gegeven worden van de onafwendbare noodzakelijkheid, de economie van heel de wereld als een geheel te beschouwen en al de natiën met een Westelijke beschaving als leden van één enkel gezin, die hun eigen moeilijkheden niet langer kunnen oplossen als er niet gezamenlijk mee afgerekend wordt. En dat de moeilijkheden van één lid der familie, onvermijdelijk overslaan op alle andere leden. Met andere woor den: alle volkeren zijn lotsgen Alle naties solidair. Gezamenlijk ren ze terug tot de wijze wetten var, internationale economie die zich du r deze devaluatie op veel waanwijzen g' wroken heeft. De weg die nog dient afgelegd vooraleer we ons weer in eea vrije economische wereld zullen be vinden zoals de ouderen onder ons er een gekend hebben, in de voorspoed'"® jaren van vroeger, die weg is well nog lang. Omdat hij voor velen pijn lijk is. Doch de inspanning loont zeker de moeite. Noordstraat 38, Roeselare. Agentschappen IEPER, Diksmuiuesiraat 22. VEURNE, Noordstraat 24. BRUGGE, Vlamingstr. 35. Alle Bank-, Beurs- en Wissel- verrichtingen. Voordelige voorwaarden. msmnMvvvvvwiWivvivvvvmtsBi lens, het aan de stok krijgen met die Ncordzeekerels die gewoon waren te vechten tegen stormen en schuimen de baren. Als dan die gernaertra pers met hun zware ponk van hun tocht terugkeerden en als die ruwe zeebonken weerom land onder de voe ten kregen, dan moest er gefeest worden Onvergelijkelijk mooi heeft Gezelle dat natuurvolk van de zee getypeerd in zijn samenspraak met de IJsland- vaarders. Grimminck zou in zijn tijd hetzelfde antwoord gekregen hebben als Gezelle in zijn gedicht. Zijt ge niet bang, o visscher, voor de winden? En daar klinkt, in koor, met don derende stem het antwoord van dat vissersvolk, hard en krachtig als sla gen van golven: De winden zal ik binden aan den mast, en mij doen voorengaan En de wolven en beren in IJsland? 'k En vreeze in dit Mijn akkerland, Noch berentee Noch wulventand! Niet benauwd voor de hete water- [bronnen? De Zuidkotenaren waren niet be nauwd voor hete waterbronnen even min als voor de borrels, die zoetjes naar binnen liepen. Bij zulke thuiskomst uit IJsland moest er gefeest en gefuifd worden. Vooruit naar de herberg. Vrouw en kinders moesten mee; 't jong volk is van de partij. De speelman zwaait de plak. Er moet gezongen en gedanst! In 't jaar zeventien honderd, 1° SCHIJF 1947 94° Trekking van 17 Sept. 1345, Bij de 94» trekking van de Lenria voor Wederopbouw (1' schijf) is het lot van 1 millioen frank te beult ge vallen aan obligatie Reeks 3192 Nr 438. De anaere obligaties dezer reek» zijn terugbetaalbaar tegen 1.000 fr. VERWOESTE GEW. 1921 213» Trekking van 15 Sept. 1949. Ds uitslag van de 213" trekking van de Verwoeste Gewesten 1921 luidt; 1.0O0.0C0 Fr.: Reeks 123.658 nr 13.. LOTENLENING 1933 192» Trekking van 17 Sept. 1949, De uitslag van de 192° trekking van 'de Binnenlandse Lotenlening 1933 luidt: 50.000 Fr.: 246.300. 25.000 Fr.: 167.912 193.091 209.295 212.728 213.883 223.460 229.296 233.097 272.093 288.183 288.526 296.707 299.305 320.118 357.113 387.368 399.775. Wij gaan al naar Nieuwpoort Om te slaan een akkoord, Elk met zijn lief geprezen, Moet in de foije wezen; Speelman al tot besluit Speelt dat matlotjen (liedje) uyt!» Ja, als die kerels zonder ongeluk ken terug thuis kwamen, dan was cr geen houden aan; uit de kleine, lage kroegjes sloeg de jeneverwalm naai' buiten en luidruchtig klonk het: Zoo laet het nu maer loopen En voor de -winden stroopen Het groot marszeyl in top, Schipper brengt den bottel op! Wij gaen al naer de herberg® Er wij drinken zonder erge. Wij drinken daer al op ons gemak, Totdat den lesten stuyver ls uyt oii- tzen zak!» Zo ging het, de laatste stuiver uit de zak, en dan maar aangebeld aafl de pastorij. Na 't zingen kwam het dansen, dat de lemen wanden van 't kroegje'beef den en waggelden. Als de tijd van de folje komt aeft Wij dansen met behagen En we weten van geen klagen.! Neen, slecht waren ze niet, maai als dat zeevolk aan 't slobberen eH 't slabberen was, dan stormde 't 'n de hoofden en harten. Hebben wij somtijds lijden of pij'1) Wij mogen ook wel eens vrolijk zijn! (C. de Coussemaker Chants po" pulaires des Flamands de France -" Desclée-De Brouwer, Lille Paris-" Lyon, 1930). (Vervolg op blad hiernevens

HISTORISCHE KRANTEN

Het Wekelijks Nieuws (1946-1990) | 1949 | | pagina 6