<s>
Kriskras doorheen
Schnmanplan Vredesplan
Een uit barak 6
Philippus de Monte
ZoMayseriaoe
AG KLAPPER
leper door de eeuwen heen
Een Encyclopedie van de geschiedenis van leper
Een vroege Pasen
Belg ie heeft 7,5 telefoons
per honderd inwoners
KEIIER KAREISTRAAT, 83, BRII86E-1:337.39
M
DOOR J. E. CORNILUE
Erge autobotsing
te Sint-Julfaan
(bij leper)
DE MINISTER
BELOOFDE...
MAAR!-
CQMAAEKCEUE KpELAFfft^AT'EN
Toonsalen, 5 Zuidzemdsfrcsaf
Oostnieuwkerke-
naar in Wallonië
verongelukt
ELVERDINGENAAR IN
BOTSING BETROKKEN
TE RONCQ-HALEWIJN
Brussel 22,7 en Washington 58,8
Kerkelijk Nieuws
PRIESTERBENOEMINGEN
PRIESTERWIJDING
I
EK VAN 24 7 OT 30 MAART
dagen lengen met 21 minuten.
WEERSPREUK
op Sint Rupert de hemel rein,
an zal hij 't ook in Juli zijn.
ZATERDAG 24 MAART
Paaszaterdag.
Gabriël (Aartsengel), Adhe-
nar. Bertha.
op te 5 48 u., onder te 18 07 u.
Geboorte van de Franse ro
manschrijver Paul Murger.
Geboorte van Prins Filips van
België, Graaf van Vlaande
ren, zoon van Koning Leo
pold 1.
Overlijden van de Vlaamse
1 taalgeleerde en schrijver Kan.
l'< Jan David.
f ZONDAG 25 MAART
I j Hoogdag van Pasen,
i Humbert, Hermeland.
1 op te 5.46 u., onder te 18.08 u.
Overlijden van de Antwerpse
t beeldhouwer Thomas VinQot-
5 te, ontwerper van de praal-
i boog die de Oinquantenaire
te Brussel siert.
MAANDAG 26 MAART
f{ Tweede Paasdag,
r ;f Ludgeer, ,Emma, Emmanuel
i'hecla.
If 1 op te 5.44 u., onder te 18.10 u.
1: Overlijden van de beroemde
ij% componist L. von Beethoven.
',t; Overlijden van Engels-Zuid-
Afrikaanse staatsman Cecile
,h Rodes, die er veel toe bij-
:"c droeg het Engels gezag in
j e Zuid-Afrika te vestigen.
j DINSDAG 27 MAART
Augusta, Joannes, Damasce-
ms, Rupert,
,"S op te 5.42 u., onder te 18.11 u.
v: Geboorte van de Franse wis-
en sterrckundige Simon La-
35 Place.
jj>: Wilhelm, Conrad Roentgen,
ontdekker der X-stralen, ge-
j>z boren.
Geboorte van Edgard Tinei,
de grote Vlaamse componist,
tj.Aan de IJzer sneuvelden in
i, eikaars armen de Gebroeders
Eduard en Frans Van Raem-
donck, uit Tethse.
$8 WOENSDAG 28 MAART
y. Jan de Zwijger, Sixtus III,
f„Jontran.
op te 5.40 u., onder te 18.13 u.
pM: Geboorte van de Italiaanse
s schilder Raphael, die samen
met Bramante de St-Pieter-
l]o basiliek en het, Vaticaan ver-
]'a sierde.
i 11: Het eerste betaalde telegram
J1 van Dover naar Wimereux
IP verzonden.
t feerste radio-uitzending in ons
land te Laken.
^DONDERDAG 29 MAART
j Eustaas, Jonas, Ludolf, Ber-
l'Phold, Malchus en Secundus.
J® op te 5.38 u„ onder te 18.14 u.
H<k Overlijden te Florence van
k? Paus Stephamis IX, afkom-
3 Tg stig uit het land van Luik,
waar hij eerst Aartsdiaken
geweest is.
if|: Dood van de Vlaamse beeld-
ltd houwer Jules Lagae, die te
ti& Roeselare geboren werd. Hij
D' behaalde de Prijs van Rome;
y van zijn hand zijn busten
jk van Koning Albert en van
'jij? Kardinaal Mercier.
('b VRIJDAG 30 MAART
';X Quirien, Amedeus, Vero, Dodo
iPüt Friesland.
(;S op te 5.36 u., onder te 18.16 u.
piOverlijden van de Franse
'i wijsgeer René Descartes. Hij
afevWd de grondlegger van.ra-
i rj tiónalistlsche kennissenleeri -
!l swhPMijdeed opzoekingen op as-
'i'.si tronomisch en natuurkundig
gebied.
■oSTERSI VOLKSGEBRUIKEN
''Itr ROND HET PAASFEEST
iSfcr gelegenheid van Pasen geven
14mhieronder een overzicht van en-
-j n' Oosterse gebruiken in verband
ZOJUIST VERSCHENEN:
HET WEKELIJKS NIEUWS Zaterdag 24 Maart 1951 Bladz. 2.
30 illustraties en
28 buitentekstpla
ten op kunstdruk
papier. Ingebon
den in fraaie lin
nen band, met rug
in kunstleder.
Prijs: 300 fr.
Te verkrijgen bij
de Drukkerij-Uit
geverij Vonksteen
te Langemark. -
Postrek. 2351.82. -
En bij de boek
handel.
Wanneer de auto van Michel
Coussement, wonende Hooglede
steenweg te Roeselare, door St Ju-
liaan kwam gebold langs de steen
weg naar leper en de auto met
aanhangwagen van Delva wilde
voorbijsteken, kwam hij in botsing
met de auto bestuurd door Jules
Durnez, wonende Ieperstr. te West-
rozebeke, die uit de tegenoverge
stelde richting kwam aangereden.
De aanrijding was vrij hevig. De
auto van Coussement werd van de
baan geslingerd, reed twee boom
pjes omver en kwam tegen een
electrische paal terecht. De voerder
liep enkele lichte kneuzingen op
terwijl de auto erg beschadigd
was.
het Paasfeest.
DVanneer wij hier spreken van
i g terse volken dan bedoelen wij
(,y de Slavische, zoals Oekrainers,
■J, -Russen, Groot Russen, die het
Isfeest met zeer oorspronkelijke
iftsge woon ten, die weliswaar op
punten met bijgeloof door-
Jrjjigd werden, vieren.
it,,e «bazjke's» van Palmenzon-
Vr spelen gans het jaar een grote
i Het zijn stokjes die op deze
'iAr gewijd werden. Wanneer het
j3M; voor de eerste maal in de wei-
't'P. gejaagd wördt, dan wordt dit
P 3 deze stokjes gedaan om de die-
i»V* van alle onheil te bewaren.
i p Witten-Dönderdagavond, rond
iji-'K'ur, eten ze de beroemde «pero-
'iiWSIjt de smakelijke vetbollen.
!,p?trna gaan zij de Passie-Metten
|p. evangelies) bijwonen in de
d-k. Na die plechtigheid gaan
n «migen, indien het niet te koud
ffzich baden in de lopende berg-
pyer. om zich te ontdoen van al
>«j ^ziekten, die ze hebben opgedaan,
il 3-is Kerstmis laatstleden,
ujïfa dit avond-officie begint een
ïfittyrstrengste vasten; gebakken pa-
J-en met zout en een sneê brood;
i-ookte pruimen met een tas zuur
2jtekolensap. De vurigsten onder
1 pi eten voortaan niets meer tot
,mszondag.
V, sip Goeden Vrijdagmorgen lopen
(.^huisvrouwen met 2 emmers naar
i. il k'iabije riviertje om water. Doch
tj.i jlhet geheimi want indien iemand
'jl bemerkt, kan er zich een onge-
voor de familie uit voor doen.
teken van rouw bedekken ze
.^spiegels met een linnendoek
15<»e Hoogdag aldaar kenmerkt zich
Ar allerlei gebak; «bahka» (eiei1-
,t '"^od), pesanke's(kunstig ge-
s'' -^ilderde eiers), «paaslam» (ge-
."ikt rundvlees), enz.
!jl»lS)p Goede Zaterdag houden de
j uwen zich bezig met het paas-
l 'p>ak en de meisjes met het veelr
•''iurig schilderen van de paas-
- te
v 'list schoon en hoog opgisten,
t lat 't geluk de familie bezoeke;
.'.(Sjiat de kinderen gezond zouden
;i i; opdat 't gezaaide graan weel-
j tb,ig opkieme. Maar, God behoede
K ,ifti. komt het deeg niet op, dan is
feeen zeker teken dat iemand in
F familie in de eerstkomende da-
zal sterven. Of helt het deeg
t le,er naar de kant, dan zal brand
huis teisteren,
t' i, :-etJit 't gezegend paasbrood neemt
'L' »'>eder een handgreep kruimels ter
y^^varing. Breekt er dan later een
laveer los. dan worden die krui-
Wlls verbrand om door de rook er-
i 7i,i de onweerswolken te verdrij-
,-n")ok de eieren spelen hier een
-liftte rol bij de paasviering.
ifPe eiereschelpen worden aan de
j'riken van de fruitbomen opge-
1; i jungen, opdat er eiergrote appelen,
U.i A-en en pruimen zouden op groei-
i'; g. Een kleine eierschelp wordt in
i a zaaibakken geworpen, opdat er
1 'i oione groenten in zouden groeien.
A
A DE TABELLEN DER
'l-iLASTINGEN AF TE HOUDEN
AAN BRON
(Dg
'r»
Vervol a van i' Blad
DOOD PUNT TE PARIJS
Ze hebben dus drie toeken ver
gaderd.
Ten slotte hebben zij, elk van
hun kant, de Russen enerzijds, de
drie Westelijken anderzijds, een
dagorde opgesteld die niet zo erg
veel van elkaar verschillen, ten
minste niet in de woorden die ze
gebruiken.
Het is alleen maar de geest dia
anders is, de inspiratie, de bedoe
ling.
Inderdaad: als Gromyko zegt dat
de daden der Westmachten in te
genspraak zijn met hun woorden
aangezien zij in geioeldige mate
hun bewapening opdrijven terwijl
zij spreken over ontwapening, dan
blijkt daaruit weer het gehele dra
ma van de moedwillige misver
standen.
De Westmachten willen recht
zinnig tot een algemene ontwape
ning komen, maar zolang de Rus
sen geen controle aanvaarden en
alleen willen horen van elk 10 t. h.
ontwapenen, blijft het gevaarlijk
onevenwicht bestaan, is er bijge
volg niets opgelost cn moet het
Westen, willens nillens, wapens
smeden.
Het Westen roil ook zeer graag
afzien van dé wederbewapening
van Duitsland, maar kan dat niet
zolang de Sovjets dat punt in het
ijle ivillen behandelen, in plaats
van het in zijn normaal kader te
zetten en tezef dertij de ook te han
delen over de troepenmacht der
Sovjet satellieten die op dit ogen
blik zonder de minste twijfel een
aanvalop Yougo-Slavië beramen
en aldus de wereldvrede in gevaar
brengen.
In die omstandigheden zien wij
moeilijk in hoe de plaatsvervan
gers der grote vier nog een stap
vooruit kunnen doen.
Het is nu klaar over welke pun
ten men van weerskanten een op
lossing wil krijgen. Hoe die oplos
sing er moet uitzien is niet het
werk der plaatsvervangers, maar,
van de vier groten zelf.
Men vraagt zich dan ook af
waarom de Sovjets de suggestie
niet ivillen aannemen die reeds
van in de beginne door dhr Jerrup
werd gedaan, nl. een dagorde op
stellen van al de punten die zou
den besproken worden «onder daar
om grenzen te willen stellen aan
die bespreking en te ivillen aan
duiden welke richting zij moet
uitgaan.
Het is tijd dat de plaatsvervan
gers naar huis gaan en dat de vier
groten zelf bijeenkomen opdat wij
zouden weten of zij werkelijk tot
een overeenkomst bereid zijn, en,
indien niet, wie de verantwoorde
lijkheid voor die zoveelste misluk
king moet dragen.
ts: of en wanneer het Kremlin
het bevel tot vuren zal geven.
En verder is er de Iraanse petro-
leumkwestie die plots weer op
vlamt en die, doorheen de petro-
leumbelangen en de nationalisatie
der bronnen, de tivee blokken plots
vlak tegenover elkaar zou kunnen
brengen.
Alhoewel de Iraanse petroleum-
productie slechts 6 t. h. van de
wereldproductie vertegenwoordigt,
toch blijft die petroleumkwestie
belangrijker dan 'n boel politieke
wrijvingen samen.
Ze is zo belangrijk dat wij er
toekomende week speciaal op te
rug komen.
2-III-51.
V. WESTERLINCK.
Minister Segers schreef ons
dat alles uit de lucht gegre
pen was wat de berichten be
trof der afschaffing van de
treinen in onze Westhoek.
Maar... wij brachten hem
een document voor ogen, waar
op de tremafschaffing' der
baan Ieper-Kortemark reeds
uitgestippeld lag.
En...
Thans vernemen we dat
het Atelier van Brugge op
dracht kreeg te zorgen in de
voorziening van slaapgelegen
heid van 4 personen (machi
nist, stoker en twee chef-
gardes) in vervanging van het
station van Poperinge.
'n Zonderling bewijs van ge
ruststelling is dit... of zou een
onbekende arm uit de lucht
het spoor van onze Bloc Pope-
ringe-Brussel grijpen en het
aiover Kortrijk, langs Roese
lare naar Brugge leiden?
We zijn benieuwd wat we er
van denken moeten.
Zoekt g'iets t'huren of te kopen,
Zoekt ge 'n meid, 'n plaats of wat
Wacht niet langer, plaats nog heden
'n Kleine ZOEKERin ons bladl
Ze liggen hier voor me: de brie-
veai van haar •."ader en van haar
moeder. Brieven met vele fouten,
maar ook met veel hartelijkheid
geschreven, 't Waren maar arbei
ders. Die vele brieven geschreven
binst de zes maanden clat ze hier
verbleef: dat meisje uit het verre
Roemenië, hier voor enkele maan
den in Vlaanderen en nu weer ver
trokken naar het Rpsittenkazerne,
barak 6, in het vluchtelingenkamp
van Salsburg, in Oostenrijk.
Ze woonden vroeger stil en rus
tig in Hatzfeld in Roemenië tot in
1939: twee schamele werkmensen,
een metser en zijn vrouw, pas en
kele maanden getrouwd. Toen
kwam daar ook de oorlog dat stil-
begonnen huiselijk geluk kapot
slaan, Vader moest soldaat worden
en zijn,vrouw en haar pasgeboren
meisje Liesbeth moesten bijwonen
in haar- ouderlijk huis. Het begin
van een lange kruisweg, waarvan
de laatste statie nog niet af is. Acht
jaar deed hij soldatendienst en in
1946 werd hij ontslagen uit het
Russisch leger en kreeg meteen
zijn paspoort voor Oostenrijk: on
gewenst persoon! D.P, noemen ze
dat nu. Intussen was er een nieuw
kindje bijgekomen in 1945, een
Jongentje. Met vrouw en kinderen
goeden avond gaan zeggen aan
ouders en kennissen, de trein op,
getransporteerd. Met enkele pakken
kwam hij toe in 1946 met een hele
karavaan in barak 6 in het Rosit-
tenkazerne, in Salsfourg, in Oos
tenrijk, bij de Amerikanen, in de
vrije wereld, over het ijzeren gor
dijn.
Dat alles vertelde Liesbeth toen
ze dien namiddag te 3 uur ons huis
binnenstapte, met op de rug een
grote ransel, waarin niets stak ten
zij een grote deken die ze op den
trein gebruikt had om op te slapen.
Die Zondagnamiddag zal ik niet
gauw vergeten. Ze kwam binnen als
een mager bleek kind in een zomer
kleedje, zonder hemd of ondergoed,
met een grote dikke frak bovenaan.
Met een stille lach op haar wezen,
gaf ze haar papieren: tien jaar oud,
gewicht 26 kg. Van waar?
Van Roemenië, weggevoerd sedert
1946, sedertdien nooit meer in een
huis gewoond. Ik kom uit de barak
ken van SalSburg, barakken van
J. N&emHAEU
INGENIEUR At.G.
paarden, de haken steken er nog
in
De blijheid lag op haar wezen dat
ze nu weer voor enkele maanden ln
een huls zou wonen, en er beter
eten en gerust slapen. Op het be
wijs van de dokter stond er: zwak
en nerveus. Enkel 's Zondags
vleeszei ze. Onze kamer in de
barak meet 4 meter op 4. Meubels:
4 stoelen, een tafel, een kas en
twee bedden; en een kleine stoof,
dat is alles. Er' wonen 150 mensen
in onze barak; ieder gezin één ka
mer
Ze gaf een brief van haar vader:
Aan de pleegouders van Elisabeh
Jungstond er op den omslag. Ik
trok hem openWe zijn een ge
zin uit die millioenen weggevoerde
personen, ongewenst en onbemind.
Wij, heimariozen, hebben geen va
derland en geen thuis meer. Het
enige wat we nog hebben, dat is
God en onze kinderen, 't Deed ons
veel hartzeer ons kind zo ver van
ons te zien weggaan, maar het
voedsel, de verzorging en vooral de
woningnood hebben er ons toe ge
dwongen. Wil toch goed voor ons
kind zorgen. God moge het U lo
nen
a Dat komt van vader zei Lies
beth. Wat doet Vader Ar
beiden, hulparbeider voor dé Ame
rikanen Hoelang zijt ge reeds
op reis? Van gisteren morgen
te 4 uur, heel de dag, heel de nacht
op de trein tot in Brussel, dan per
autobus naar hier
't Meisje zou eten. 't Stond schoon
recht, deed zijn handjes samen en
bad heel schoon een Weesgegroetje.
Zo heb ik het maanden lang zien
bidden aan tafel. Dezelfde dag 'nog
een brief naar huis, om vader en
moeder gerust te stellen.
Een kind lijk een ander, speel
ziek en vrolijk, blij om van de eer
ste dag naai' school te gaan om
kameraadjes te vinden en te spelen.
Op de één-M ei -bedevaart zong ze
met twee andere heimatlozen een
heerlijk Marialiedje aan de grot
van O. L. Vrouw: Maria zu lie-
ben», dat de mensen er de tranen
van in de ogen kregen. Ze speelde
en ravotte, leerde fietsen, had veel
kameraadjes als een echt blij zon
nekind dat zó ring geen zon in zijn
leven had gekend. Elke morgen trok
ze met de andere kinderen naar de
kerk en te Communie en eiken
avond, toen we gedaan hadden met
het avondigebed, klonk haar zilve
ren stemmetje: nu voor vader en
moeder en broertje: Onze Vader en
Wees gegroet. Iedere maand schreef
ze twee maal naar huis. Iedere
keer had ze zich gewogen: in het
begin één kg. meer per week!
EEN PAAR DONDERKOPPEN
Tussen de vredesplannen van
Schuman en die van de plaatsver
vangers der vier groten lopen ech
ter kris-kras veel draden dooreen.
De kwestie van het sturen van
Amerikaanse troepen naar Europa,
wordt in de senaat der Verenigde
Staten gedebatteerd en de uitslag
van die bespreking zal zeker niet
zonder gevolgen blijven in de Rus
sische politiek.
Anderzijds zijn de U.H.O-troc-
pen weer zeer kort de 38e breedte
graad genaderd en het schijnt
daar naar een soort stabilisatie te
gaan, die echter noch politiek noch
militair een oplossing is. Komt er
een akkoord met Maö Tse Tung?
Of verkiest men de V.N.O.-troepen
daar bezig te houden. Is de ganse
stabiltsatiepolitiek in het Óósten
slechts een tijdelijk manoeuvre om
de aandacht daar wat af te wenden?
Zoekt men naar nieuwe warme
moeilijkheden op andere punten
van de aardbol!
In elk geval zijn er tijdens de
jongste dagen weer een paar nieuive
donderkoppen gerezen.
Eerst en. vooral de verscherpte
voorbereiding van de Balkansatel
lieten op een actie tegen Tito, zo
danig dat Svi Allen, de Amerikaan
se ambassadeur in Yougo-Slavië,
voor de radio verklaarde dat de
kanonnen gereed staan en dat het
poeder droog is, zodanig dat er
maar één zaak meer af te wachten
Vanneste Henri, wonende op de
Kap, vergezelde zijn zoon op een,
zakenreis in Wallonië. Op de te
rugreis naar huis. Maandagavond,
op de weg tussen Bergen en Door
nik, ontmoetten zij een dronken
wielrijder, die in zig-zag over de
baan reed. De zoon Julien, welke
stuurde, remde uit alle macht om
die persoon te vermijden en daar
door vloog de deur van de auto
open. De vader Henri viel met het
hoofd op de straatstenen en bleef
levenloos liggen.
Dit dodelijk ongeval heeft grote
beroering onder de bevolking ge
bracht.
li- Iet deeg van 't paasbrood moet
Heer Lucien Huyghe, 68 jaar
landbouwer, wonende Veurnesteen-
weg, te Elverdiinge, welke met zijn
personenauto uit de richting van
Rijsel gereden kwam en naar de
grens te Halewijn reed, is aan
het kruispunt van De Witte
Oven», te Roncq-Halewijn, Zater
dag' 17 Maart jl. in botsing geko
men met een kamionnet, gevoerd
door Heer Loens Emile, 25 jaar,
Hieronder voor de resp. landen
het aantal telefoons per 100 inwo
ners.
Verenigde Staten
27,1
22.8
Canada
19,6
Hawaï-eilanden
19,1
Nieuw-Zeeland
18,2
Zwitserland
18,2
Denemarken
15,8
14,0
13 9
13,3
13,2
Lichtensteln
12,6
Alaska
11,2
Groot-Brlttannlë
10,2
Falkland-eil
8,6
Canal Zone
7.7
7,7
7,6
BELGIE
7.5
6,9
Gibraltar
59
5,3
In de steden kan de telefoon-
dichtheid tot een ongelooflijk peil
stijgen. Te Washington zijn er 58,8
telefoonposten per 100 inwoners, te
San Francisco 54,5, te Atlantic City
wonende Martelarenstraat, te Les-1 53,4. In een dertigtal andere steden
quin. Beide voertuigen wérden be-j der Verenigde Staten zijn ér 40
schadigd. of meer. Die welke meer dan 30
hebben zullen wij maar liever niet
tellen.
Welnu, te Brussel zijn er 22.7 wat
een gewoon cijfer is voor kleine
Zwitserse en Skandinavische ste
den. Maar laten wij liever de tabel
der Europese hoofdsteden opmaken:
46,9
42,1
Kopenhagen
32,3
25.9
25,0
22,7
22.2
22,1
(wie had 't gedacht!)
20,5
13,8
's Gravenliage
13,6
13,0
9,8
8,0
7,7
7,1
3,0
En onze andere grote Belgische
steden?
Hier zijn zij:
Antwerpen 11,2
Charleroi 9,7
Gent 11,1
Luik 12,1
Verviers 18,9
De verhouding tussen de posten
Zie vervolg volgende kolom
-Nu is Betje weer vertrokken. Ze
had 9 kgr. bijgewonnen. Onder het
verlof had ze door kleine karweitjes
wat geld verdiend en haar heer
lijkste dag was de laatste. Die dag
deed ze den toer van alle winkels
van het dorp om wat te kopen voor
thuis. Met haar portemonnaie in
haar hand lag ze te loeren door het
venster. Ze kwam eindelijk ttouis:
Al mijn geld is op, kijk wat ik al
heb voor vader en moeder. Wat
zullen ze blij zijn! Een plastron
voor vader, een paar kousen voor
moeder en een blauwe paternoster,
potloden, sphrijf boeken en een
fluitje voor klein broertjeZe
straalde van geluk toen ze alles
hiqlp inpakken, 't Mocht maar 35
kg. wegen. Wajt verlangde ze om
thuis te zijn en alles te tonén!
Naar heel 't gebuurte ging ze vaar
wel zeggen: aan Greta en Jaklien-
tje, haar twee beste maatjes; en
aan de Zusters van de school. En
in klas schreef ze op het bord. half-
duits, halfvlaams: Aan alle kinde
ren g'uden avond,.Elisabeth.
Toen trok ze met Edith, ook een
van, .ÈalsilHu-g,",,èëh. .avondliedje zin
gen aan do grot.
Dien laatsten morgen wuifden
haai' kleine handjes naar ons toe
en een blij lachend wezen keek
door het venster Moeders arm
dekt zo wa-1Al zou ze weer
armoe en ellende kennen, ze wist
toch dat vader, moeder en Jozefke
haar zouden opwachten en dat ze
zoveel voor hen had meegebracht
twee grote pakken wat zullen ze
blij zijn!
Enkele dagen nadien kreeg ik
haar eerste dankbriefje. Een dank
brief van schamele mensen en van
hun lief kind, dat hier in Vlaan
deren zo'n gelukkige dagen had
gekend.
Einde April komen in Westvlaan-
deren weer van die sukkelkinderen
toe: Hongaren, Roemenen, Polen...
uit die muffe kampen voor ver
plaatste personen.
Zullen wij, Vlaamse mensen, ón-
verschillig blijven? Zouden wij geen
kindjg voor ongeveer zes maanden
in onze familiekring opnemen?
Vergeet niet: Wat ge aan de
minsten van de mijnen gedaan
hebt, diat deedt ge aan mij!
Kom, neem even inlichtingen aan
het adres: Kinderen in open
lucht, Leenstraat. 50, Roeselare
en laat uw goed hart spreken!
AMERIKAANS
SPEELGOEDSCHIP
IN ANTWERPSE HAVEN
Het Deens stoomschip Jessie
Maerskmet aan boord 6 ton
speelgoed, zijnde een deel van de
door de Amerikaanse oudstrijders
ln de Verenigde Staten voor de
kinderen van de Benelux-landen en
Duitsland ingezamelde 92 ton speel
goed, is 'te Antwerpen aangekomen.
(VERVOLG)
Aldus geschiedde, en de weer
barstige Pharao, bevreesd voor nog
groter onheil, liet het volk van
Israël vertrekken. Nadien zegde
Mozes tot het volk: Gedenkt de
ze dag, waarop de machtige hand
des Heren U uit Egypte heeft ge
leid Alle kinderen van Israël zul
len jaarlijks het Paaslam slachten
en gedurende 7 dagen ongedesemd
brood eten.
Daarmee was de feestdag van
Pasen ingesteld en heeft het Jood
se volk elk jaar, de 14" van de
Hebreeuwse maand Nisan, bij Volle
Maan, het Paaslam geslacht. De
volgende dag begon het Paasfeest,
dat 8 dagen duurde. De 16" Nisan
werden God de eerste garven van
de gerste-oogst geofferd. Vijftig da
gen later werden twee korenbroden
de Heer opgedragen, om Hem te
danken voor de weldaden van de
vruchten der aarde.
PASEN
IN DE TIJDREKENING
Het kan eigenaardig schijnen dat
de 14° van de maand Nisan steeds
samenviel met de Volle Maan; dit
volgt echter uit de nog tamelijk
primitieve structuur van de He
breeuwse kalender.
De Joodse tijdrekening steunde
namelijk zoals dit bij de Chal-
deërs eveneens het geval was
op de loop van de maan.
Het jaar bestond uit 12 maanden,
welke onderscheidelijk 29 en 30 da
gen telden en samen 354 dagen
uitmaakten.. Af en .toe werd een
of andere maand yejrdubbeld, ten
einde hét zonnejaar en de levende
natuur bij te, houden.
Een nieuwe maand begon te lo
pen, op het ogenblik dat de eerste
smalle maansikkel zichtbaar werd
aan de avondhemel, zodat telkens
op de 14" of de 15" dag van iedere
maand de Vólle Maan aan de
nachtelijké trans prijkte.
Aangezien tevens in de maand
Nisan, tijdens dewélke het Paas
feest gevierd werd, gerste-garven
geofferd werden, kan het niet an
ders of deze maand moest samen
vallen met de rijpheid van het
gerste-graan in Palestina, wat
zich voordoet in die periode van
het jaar welke voor ons het begin
van de lente betekent, t.t.z. einde
Maart en begin April, of nog beter,
in die dagen welke onmiddellijk
volgen op de Lentenacht-evening.
De tijdsbepaling van het Joodse
Paasfeest, dat eigenlijk behoort tot
het Oude Testament, is van zoveel
belang voor ons Christelijk Paas
feest; omdat de Heilige Schrift leert
dat het lijden, de dood en de ver
rijzenis van de Zaligmaker plaats
grepen kort na het slachten van
het Paaslam.
Inderdaad, het «laatste avond
maal tijdens hetwelke Christus
de H. Eucharistie instelde, was een
bijeenkomst van de Heiland en
zijn leerlingen tot het nutten van
het traditionele Paaslam. Dit
laatste avondmaalgreep plaats
op een Donderdagavond, de volgen
de dag zou de grote Prediker der
liefde met het schandehout op zijn
gemartelde schouders naar Gol
gotha trekken, om er Zijn opperste
offer te brengen. De jubelende ver
rijzenis kwam, naar het vvoord
van Christus zelf bij het aan
breken van de derde dag na zijn
dood, dus op een Zondag!
Daarom heeft de Christenheld
gewild dat Pasen, het Paasfeest
van het Nieuwe Testalhent. de ver
jaardag der triomfantelijke ver
rijzenis zou gevierd wov. en.de eer
ste Zondag volgend op de eerste
Volle Maan, na de Lentenacht
evening!
maankalender, en dit verschil kan
er de oorzaak van zijn dat Pasen
één week en soms ook één maand
vroeger of later wordt gevierd dan
volgens de werkelijke Maanstand
zou moeten gebeuren.
In, 1798 was het werkelijk Volle
Maan op Zaterdag 31 Maart, Pa
sen had dus moeten doorgaan de
volgende dag, hetzij op 1 April.
Volgens de kerkelijke Maankalen
der was het slechts Volle Maan op
Zondag 1 April en Pasen werd
slechts een weèk later, nl. op
8 April, gevierd.
Twintig jaar later, ln 1818, deed
zich het tegendeel voor. Het was in
werkelijkheid Volle Maan op Zon
dag 22 Maart, Pasen had bijgevolg
moeten voorkomen op 29 Maart.
Volgens de kerkelijke berekening
viel de 14° dag van de Maan ech
ter op Zaterdag 21 Maart en Pa
sen ging door op 22 Maart, dus in
feite één week te vroeg!
Tot slot nog een voorbeeld hoe
tengevolge van het schijnbaar on
belangrijk verschil van enkele uren
tussen werkelijke en kerkelijke
Volle Maan, de Paas-viering één
maand kan vervroegd worden. --
In 1780 viel de kerkelijke Paas-
maan op 21 Maart en het werd
Pasen de daaropvolgende Zondag,
t.t.z. op 26 Maart. Dewerkelijke
Volle Maan was bereikt op 20 Maart,
daar zij dus vóór 21 Maart viel,
kan' dit de Paasmaan niet zijn.
Astronomisch bêschouwd, had men
de volgende Volle Maan v®or Paas
maan moeten nemen» deze viel.op
Woensdag 19 April en het zou, dan
Pasen geweest zijn op 23 April!
In de geest van de aandachtige
lezer is wellicht de vraag opgere
zen: Hoe komt het dat de Katho
lieke Kerk bij het bepalen van de
Paasdatum, steeds blijft steurien op
een primitieve Maandkalender, wel
ke niet eens in overeenstemming is
met de werkelijkheid?
Heel eenvoudig omdat de weten
schap nog niet in staat is een be
rekening van de maanomloop aan
te bieden, welke door een lange
periode onvèranderlijk behouden
blijft.
Het juiste, theoretische ogenblik
van de Nieuwe Maan wordt vast
gesteld aan de hand van tabellen,
welke steeds dienen .aangepast en
verbeterd. Het vraagstuk van de
omwenteling der Maan is een der
moeilijkste welke de wiskundige
sterrenkunde kent 'en, niettegen
staande de knapste astronomen van
alle tijden zich ér voor hebben in
gespannen. is het thans nog Piet
met algehele voldoening opgelost.
Zodanig dat, in de huidige stand
van onze kennis, om met zekerheid
de Paasdatum over een lange pe
riode op voorhand vast te stellen,
men verplicht is zijn toevlucht te
nemen tot een soort gemiddelde
Maan, welke nu eens te vroeg en
dan weer eens te laat voorkomt.
Pas wanneer eens het vraagstuk
van de gecompliceerde bewegingen
van onze satelliet totaal opgelost is,
zal het ook mogelijk zijn de Paas
maan naar de werkelijkheid te
nemen, R.A.B., Roesbrugge.
en de aansluitingen bleef nagenoeg
constant, met een neiging,qm paar
■het vooroorlogs cijfer terug te 'ké
ren. Deze verhouding was:
1,355 einde 1947
DE KERKELIJKE
EN DE ASTRONOMISCHE MAAN
In de eerste eeuwen van het
Christendom, bestond er echter bij
de diverse volken nog tamelijk veel
verwarring nopens de juiste Paas
datum. Wel-is-waar werd de ver
rijzenis van Christus rond het
zelfde tijdstip, maar toch op di
verse data, gevierd.
In 325 werd echter door het
Concilie van Nicea gedecreteerd dat
de heropstanding van de Zalig
maker moest herdacht worden, niet
de 14° dag van de Maan, zoals bij
de Joden, maar de daaropvolgende
Zondag, en de Maan welke deze
feestdag zou bepalen, deze zou zijn
waarvan dé 14" dag voorkwam, het
zij de 21 Maart (Léntenacht-eve-
ning) of een der onmiddellijk vol
gende dagen.
En nu komt de oorzaak van som
mige onbegrepen toestanden: deze
14» dag' van de Maan komt niet
steeds overeen met de werkelijke
(astronomische) Volle Maan!
Sterrenkundig gezien, spreekt men
van Nieuwe Maan wanneer onze
satelliet zich precies tussen zon en
aarde bevindt en dan ook onzicht
baar is. Het ogenblik van de Nieu
we Maan is dus niet visueel waar
te nemen, doch volgt uit bereke
ningen.
Bij de kerkelijke maankalender,
integendeel, geldt nog immer de
zelfde toestand als bij de Oude vol
ken van het" Oosten. Onder Nieu
we Maan verstaat men hier het
ogenblik, waarop de smalle maan
sikkel zichtbaar wordt aan de
avondhemel, dit is ongeveer twee
dagen later dan de «astronomische»
Nieuwe Maan. Vandaar ook het
voorschrift, slechts 13 dagen toe te
voegen aan de datum van de Nieu
we Maan, om deze van de Volle
maan te bekomen.
In werkelijkheid zouden er on
geveer 14,5 dagen moeten bijge
voegd worden, wanneer de bere
keningen gebeuren op basis van de
sterrenkundige stand.
Dit verschil in opvatting heeft
echter voor gevolg dat de astrono
mische Volle Maan niet altijd pre-
1,365 einde 1950,
Het cijfer in 1940 was lichtjes cies op dezelfde dag voorkomt als
hoger dan 1,400. deze aangegeven door de kerkelijke
Veel mensen zouden wellicht nooit zijn yjjj ftet r\ïeUU/e Bankje V/an 20 fr.
vermoed. u
naam noch zijn daad hebben vermoed
had zijn frisse beeltenaar niet gestaan
op het nieuwe briefje van 20 fr., waar
hij zijn plaats kreeg samen met een
evenknie van hem, Rolandus Lassus. Elk-
Keizerlijke kapel, werd de inmiddels ook
ver buiten Italië reeds befaamd gewor
den Monte door keizer Maximiliaan II
als diens opvolger aangesteld. Dit eervol
ambt zou hij blijven uitoefenen tot aan
zijn dood. Nu eens verbleef hij te We
nen, dan weer te Praag en steeds volgde
hij de keizer wanneer deze op reis ging.
Hij overleed te Praag op 4 Juli 1603.
Philippus de Monte was schier even
OP LONEN EN WEDDEN
'*Het Staatsblad van 21 Maart be-
,)8t onderrichtingen, uitgaande van
nt Ministerie van Financiën, be
lt i, Effende de bedragen der aan ne
'u on verschuldigde belastingen op
,f,-''2 wedden, lonen, pensioen, enz.,.,
i2» vaa 15 APiil al betaald wortie».
een krijgt zo'n briefje in zijn handen,
en menigeen vraagt zich af: Wat voor
drommelse kerels hebben ze daar nu op-
geplakt? OPPB
Op deze vraag willen wij hier antwoord ts Brugge getroffen wordt door de mis logen brachten verandering in de toe- zangkapel van Engeland, doch hij was groot en vruchtbaar, even veelzijdig ont
geven. En dit wat de Vlaming Philippus van Obrecht, wat er gesjacherd en geof- stand. Hun niet genoeg te waarderen er niet recht in zijn seliik. Hier van op wikkeld en bedreven in de talen als zijn
de Monte betreft. Want de Vlaamse mu- ferd wordt om onze Vlaamse knapen vorserswerk in de bijzonderste bibliothe- de hoogte steunde de keizerlijke onder- beroemde tijdgenoot Lassus. Hij schonk
sici waartoe onze Philippus behoorde naar Spanje te krijgen samen met oinze ken van Europa en in de alom verspreide kanselier met een warme aanbeveling de wereld 1100 madrigalen, 38 missen en
verdienen het. Zij hebben ons in die 16" grote musici, waar zij de beroemde particuliere verzamelingen van adellijke de Monte's kandidatuur voor het ambt 318 motetten waarvan jammer genoeg
eeuw. de eeuw van Keizer Karei en van Madrlleense hofkapel alle luister bijzet- families werd met succes bekroond. Zij van zanger, aan de hofkapel van Al- tot op heden nog maar een gering ge-
de Spaanse tijd. een roem bezorgd, die ten. Hetzelfde gebeurde te Londen, Pa- diepten talrijke verloren gewaande of brecht V. De bemoeiing bleef zonder ge- deelta heruitgegeven,
heel Europa weerklonk. Van Ockeghem, rijs, Wenen, Rome, Venetië, Milaan... totaal onbekende composities van de volg. Een jaar nadien wierf de Beierse Van nature was Monte een hogerstre-
Obrecht, onze Roeselaarse Adriaan Wil- Overal stonden de onzen ln hoogste aan- Monte op en konden een levensbeeld van vorst echter Lassus aan. vende geest, een zuiver idealist, voor wie
laert, Niklaas Gombertus en zovele an- zien. Nu, dit boek zullen velen lezen. de artist schetsen. Van het mistige en killige Engeland de muziek enkel tot taak heeft schoon-
deren hebben toen onsterfelijke muziek Wij juichen onze thesaurie toe, die Afgaande op zijn naam heeft men lieerde Monte naar het zonnige Italië ^eid voort te brengen tot meerdere eer
geschreven. In de grootste kerken en aan Philippus de Monte onder de ogen der lange tijd gewaand, dat Philippus de terug en bleef er nog twaalf tot dertien en g-io-rle van God. Een tijdgenoot noem
de fijnste hoven van West- en Zuid- goegemeente bracht. En over hem willen Monte, die tijdens zijn leven vaak Phi- jaar zonder vaste betrekking. (je hem een stil teruggetrokken man,
Europa klonk hun muziek. Hun polypho- we hier met veel liefde vertellen. lippe de Mons genoemd werd, van Ber- Alles schijnt erop te wijzen, dat hij er beschroomd als een jonkvrouw Zoals
nle of meerstemmig gezang! Op twee Zelfs de naam van deze grote toon- gen stamde. In werkelijkheid is hij everi- intiem verkeerde met adellijke families, Zjj'n jard. zo was ook zijn muziek: een
kunstgebieden hebben wij hier in de dichter was dertig, veertig jaren gele- wel een Vlaming, die in 1521 te Mechelen die hem en zijn kunst hadden liefgekre- vóudig zelfs daar waar het stemmenconi-
Lage Landen samen met de Italianen den nog onbekend. Tot een kwarteeuw geboren werd en dus elf jaar ouder was gen, en dat hij er menige betrekking piex het meest gesmukt is aanminnig
uitgemunt boven alle andere: in de schil- hield men zich niet ernstig met Philippus dan Roland de Lassus. Zijn naam is mis- aanknoopte, die zijn faain en fortuin strelend maar voornaam gevóelsrijk maar
derkunst met de scholen van Jan Van de Monte bezig. Zoals dit het geval was schien de Latijnse vertaling van Van den kon baten. Dit blijkt duidelijk uit het verheven en steeds technisch volkomen
Eyck te Brugge in de 15" eeuw, met Ru- voor vele toondichters uit de grote Ne- Berghe. Zijn eerste muzikale opleiding feit, dat hij bij de uitgave van zijn com- afgewerkt en strikt persoonlijk
bfns en zijn school te Antwerpen in de derlandse periode in de muziekgeschie- genoot Monte in zijn geboortestad, naar posities, talrijke bundels opdroeg aan t-wiifpi dat Vip wm
17° eeuw. En op muziekgebied met onze cienis, was weliswaar zijn roemvolle naam alle waarschijnlijkheid in de zangkapel invloedrijke Italiaanse persoonlijkheden. "Jut gee:n rwijiei, aai i"- Dewon-
polyphonisten bovenvermeld. Jammer dat gekend gebleven maar de nodige inlich- van St Rombouts. Daarna bracht hij een In 1566 werd hij aangetroffen bij de flerlnB voor ae Monte nog zaï aangroeien
wij juist over deze twee kunsten zo wei- tingen ontbraken over zijn loopbaan en groot deel van zijn jeugd in Italië door Medici's te Florencië, eeuwenlang een der naarmate men mee zijn v.lik meex en
nig weten, en onze scholen er zo weinig producties om de Monte populair te ma- en wel te Rome en Napels, juist wanneer machtigste families van Italië, die in het meer vertrouwd geraaxt.
over leren aan de Jeugd. ken. Het zal u niet meer verbazen wan- ook Lassus in beide steden werkzaam politiek leven een grote rol heeft gespeeld Denk er eens aan als gij naar het I
Ik zou u willen een fragment voorlezen neer gij het leven van de Monte kent, was. Zij zullen elkaar daar zeker ont- en die de poorten van haar paleizen voor nieuwe bankbriefje kijkt. En al.; er in de
uit de pasverschenen roman van F. R. die als alle grote muziekkunstenaars van moet hebben evenals te Antwerpen, waar de Vlaamse schilders, beeldhouwers, ta- radio iets van hem te horen valt, luister!
Boschvogel: «Uw glanzende vlechten zijn tijd van het Noorden naar het zij zich beiden van 1454 tot 1455 op- pijtwevers, musici e. a. steeds openstelde, En ga met uw gevoelens en met uw ge-
Amanllla(Davidsfonds) waarin zeer Zuiden is getrokken, van het ene hof hielden. zelfs bij een kort verblijf in de stad. dachten eeuwen achteruit. Dit verleden
boeiend wordt verhaald hoe keizer Karei naar het andere. Twee Mechelse musico- In 1555 trad Monte ln de koninklijke In 1568, na de dood van de leider der was groot en schoon. Ons verleden!
•es»
BfflS
Zijn Hoogw. Excellentie Mgr'La-
mii'oy hééft benoemd tot; 1
AALMOEZENIER
bij het Belgisch Léger:
E. H; Va"n Dorpe Gilbert, leraai'
aan het St-Amandscollege te
Kortrijk;
E. H. Van RoUegbem Wiliri
leraar aan het St-Jozefscollege
...A-e.^Wsïjtqen.., ft
ONDERPASTOOR: U3«* I
•"•fe 7Stó^tfgem";tliairêffléke). 'E.
Lagast J., leraar aan de Vakf
school te Kortrijk.
Te Watou, E. H. Mylle Julien',
onderpastoor te Tlsgeni.
Te Lo, E. H. Vanhuysse Frans;
onderpastoor te Bavikhove. 1
Te Ooigem, E. H. Deryokérs
leraar aan het College te Nieuw
poort.
Te Tiëgem, E.' H. Vlasrnynck
Daniel, coadjutor,te Klemskerke,
Te Houtem (Veurne), E. H. De-
coninok Vital, leraar aan bet
St-Lodèwijkscollege te Brugge,
Op Paaszaterdag 24 Maart, wordt
in de parochiekerk van Heverlee
door Z. H. Exe. Mgv De Sraeat,
Grcotvicaris van het Aartsbisdom
Mmhelsn. overgegaan tot de' II.
Priesterwijding van 29 Witte Pa
ters,' waarónder Eer'w.- Pater Paul
Feys.
Een plechtige dankmis zal opge
dragen worden op Maandag 2 April,
te 10 uur, in de parochiekerk van
St Petrus en Pauius te Oostsn&e,:
De Wijdeling verzoekt beleefd om
de steun van gebed en offer voor
hem en zijn Medebroeders.
Eerw. Péter Paul is de zoon van
Heer Dokter Georges Fcys, Oost
ende, aan wie wij onze beste geluk
wensen aanbieden alsook aan de
nieuwe Priester.
Het Paasfeest is niet alléén de
herdenking van de verrijzenis van
Christus, de tijd dat de christen
mensen hun Pasen moeten houden,
het einde van de Vasten,., hét is
nog heel wat meer.
Pasen ls de dag, dat we opgewekt,
door de schone liturgie van de Vas
ten en vooral van de Goede Week:
het kwade, het slechte in dns en
in de wereld weer eens een flinke
deuk geven, en kordater dan voor
heen het goede, de Cleugd gaan
aanpakken:
We Moeten nu tót een beter leven
verrijzen, we moeten de duivel uit
ons leven stampen en de verrezen
Christus er volop in plaatsen. We
moeten nu als overwinnaars in de
levensstrijd staan, als verrezene
Christussen docr. de moeilijkheden
gaan!
Als we zo durven handelen.' dan
voelen we ons gelukkig, diep geluk
kig, niet werelds gelukkig (het. ge
luk van de wereld gaat voorbijl,
echt gelukkig... daar blijft iet* van
hangen, en dan roepen we spontaan
blij: Alleluia!
Dat ts Pasen. Dat zijn de lessen
van de Liturgie, van de diensten
die ge in uwe kerk kunt meemaken.
Over de liturgische'teksten moet
U nadenken, leest ze aandachtig, in
uw misboek.'..: aan die boom moe
ten we vruchten plukken voor liet
leven,
Het leven zal een strijd blijven',
geestelijk en stoffelijk. Maar als
ons leven diep christelijk is, dan
zal het verrijzenlsdagen kennen:
dagen van echt geluk, van herop
standing uit zwakheden, van een
diepe en juiste kijk ln het leven,
«Wanneer gij met Christus ver
rezen zijt, weest dan bedacht op
wat daar boven is en niet op het
aardse. Gij zijt een uitverkoren
geslacht, God's eigendom, geroepen,
om de deugden te verkondigen van
Hem, die u uit de duisternis riep
tot Zijn wonderbaar Licht.», zegt
St Pauius in het Epistel van Paas
zaterdag.
Is ons leven niet christelijk, zijn
we geen- verrezenen op deze schone
Paasdag, dan zullen we waar geluk,
waar leven, ware grootheid nooit
Vtedsm.-HC"'
