VOOR POPERINGE EN IEPER
12
LIJMSTOKKEN
Wereldgebeurtenissen
Massale vernietiging van vis
in Zuid-Westvlaamse wateren
De Haven van Nieuwpoort
Prof. Van Himbeeck ontwierp fantastisch
plan voor een Nieuwe
De 2* Jaarbeurs van
Midden-Vlaanderen
te Roeselare
De Visserij
KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE-IEPER-WERVIK EN OMSTREKEN
ZATERDAG
J
Bladzijden
4
PRIJS
AUGUSTUS
3 Frank
1951
Oude baan
Veurne-Koksijde
gesleten
BELGISCHE
AUTOMOBILISTEN
IN FRANKRIJK
De onderhandelingen te üaesong
over wapenbestand in ICorea
D© iraanse Petroleomkwesfie
Afvalwater deed Honderden kilogram vis
verloren gaan in IJzer en Leie
Rustige liefhebberij der hengelaars brutaal verstoord
Maar of het er ooit komen zal, dat is wat anders
SS& S VSSSSJ& SO M Eihltorer,
Belglsch Kongo
voert uit
Nog geen beslissing
getroffen
HOOFDBUREEL en REDACTIE:
Poperinge Gasthuisstr. 19.
Tel. 9 - Postcheckr. 47.63.60.
PLAATSELIJKE BURELEN:
leper:
P. BRAS-DEKLERCK
de Stuersstraat 4. - Tel. 445.
Nieuwpoort:
Drukkerij DUMON, Marktstr.
Roeselare:
J. VERRIÈST-DEZEURE
St-Alfonsüsstr. 12. - Tel. 1523.
Veurne:
M. D'HERT, Noordstraat 14.
Aangesloten bij het Verbond der
Belgische Periodieke Pers.
HET WEKELIJKS NIEUWS
ONZE 3 UITGAVEN:
POPEKINGE en IEPER (met Wervik en randgemeenten).
ROESELARE (met Izegem-Menen en randgemeenten).
KUSTSTREEK (Veurne-Nieuwpoort-Diksmuide en randgemeenten).
47» JAAR
Nr 31
POSTABONNEMENT 1951:
België (tot einde 1951) 61 fr.
Belgisch Congo 4 fr. p. week
Frankrijk - Holland 4fr. p. week
Andere landen Sfr. p. week
Verantwoordelijk» Uitgever:
J. Sansen, Gasthuisstraat 19, Poperinge.
■mmn
GE weet hoe schrander de
vinkeniers zijn als ze
willen vinken vangen.
Dan komen de lijm-
stokskes te pas.
't Zijn echter de vinkeniers al
leen niet die met lijmstokken te
werke gaan.
Ge weet dat er tot nog toe
vrije scholen bestonden en offi
ciële. Nu wordt er op 30 Septem
ber te Brussel een betoging gehou
den voor de officiële NEUTRALE
scholen. We hebben immers, in
Vlaanderen vooral, nog tal van
gemeentescholen waar de ouders
gerust hun kinderen mogen stu
ren. Daarom precies werd in
de laatste jaren bij al de nieu
we middelbare scholen een lage
re» sectie gevoegd om ook die la
gere scholen... neutraal officieel
te maken. Daar weten vele scho
len en onderwijzers over meê te
praten.
Maar... ik kom op de lijmstok-
skes terug.
't Is eigenaardig, 't is vreemd als
ge wilt, maar liberalen, socialisten
en communisten kruipen onder de
zelfde hoed, zijn buitengewoon
goed bevriend en vertrouwd met
mekaar als het gaat om die neu
trale scholen.
In die scholen wordt het dege-
lijkste onderwijs gegeven, 't zijn
al prima- of extra-leerkrachten,
terwijl in 't vrij onderwijs? Dat
was het eerste lijmstokske!
De officiële school is de school
voor iedereen. Kinders van gelo
vige ouders of van ongelovige
ouders zijn daar even goed op hun
plaats; blauw, rood of groen, het
loopt daar al dooreen; ge volgt er
les in godsdienst of in leke moraal,
't doet er allemaal niets toe;
in de school voor iedereen past
die... hutsepot. Maar dat was het
tweede lijmstokske. Men bidt in
die school of men bidt er niet;
eerst misschien nog wel, maar om
die leerlingen niet te kwetsen die
niet bidden, schaft men geleide
lijk dat bidden af... Dat is im
mers... verloren tijd en ge kunt
altijd... t'huis bidden als ge daar
lust toe gevoelt.
Nu komt er een nieuw lijmstok
ske bij. Die betoging voor het of
ficieel neutraal onderwijs geeft nu
een andere naam aan die scholen,
meer aangepast, helemaal modern.
Het wordt de betoging voor de NA
TIONALE school. Wat nog abso
luut niet zeggen wil dat de vrije
scholen... buitenlandse scholen zijn
of anti-nationale. Ge kunt toch
wel veronderstellen dat de ofïi-
cieel-neutrale onderwijs-propagan-
disten zullen beweren dat geen
haar van hun hoofd er aan denkt
«ons» voor buitenlanders te dood
verven of voor vaderlandlozen te
schelden, maar kom: dat klinkt
als een klokde nationale
school».
Zo iets als het «Nationaal Syn-
dikaat», Waar communisten en
socialisten broederlijk samengaan.
De communisten zijn dan ook
nationaal Het wordt hun wel
verweten, dok door liberalen en
socialisten, dat hun vaderhuis een
paar duizend kilometer ver ligt,
haai' 't Oosten toe, maar in zake
onderwijs zijn ze natuurlijk erge
vijanden van alle godsdienstig on
derwijs... dus zijn ze nationaal.
Dat zij bv., voor enkele dagen,
zich helemaal afzijdig hielden,
zelfs bij de troonsbestijging van
Koning Boudewijn, dat belet
geenszins dat de communisten
aan denationale school hun
steun en de zegen van... Stalin
kunnen geven. Die school kan im
mers nationaal - communisten
kweken en een beetje propaganda
op school kan soms vruchten
dragen.
Zo 'k me goed herinner, dan
verklaarde Buset, de grote baas
van de socialisten, zeer plechtig
en 't kwam van zeer diep, dat
de socialisten eigenlijk... republi
keinen zijn, die zo braaf en ge
duldig' zijn een Koning te dulden
en zelfs te willen helpen regeren.
Bizonder dat laatste is van be
lang! Naarmate het aantal socia
listische ministers, zal die konings
gezindheid stijgen of dalen, ge
lijk de... barometer bij zon of regen.
Hoe nationaal zijn de socialisten
wel? Hoe zal men in de leerboeken
van geschiedenis, over de troons
beklimming van Koning Boudewijn,
de leerlingen inlichten? 't Is im
mers de school voor iedereen, waar
niemands overtuiging mag gekwetst
worden. Mag de meester dan wel
zeggen dat de communisten die dag
onderdoken, de socialisten een ver
klaring aflegden van geloof en ver
trouwen in de republiek of moet de
meester zwijgen en gebaren dat Ko
ning Boudewijn nooit de troon be
steeg? Zijn de socialisten niet over
tuigd dat, mits een beetje propa
ganda, de nationale school een
beetje lading kan brengen op hun
schip? Dan zou de nationale school
zo wat de «nationaal-socialistische»
school worden, hoe vreemd dat
woord ook al moge klinken.
«Nationale School»... een lijm
stokske.
Om te geraken waar men er in
Frankrijk aan toe is. Daar worden
inderdaad de vrije scholen aan
zien als de scholen van buitenlan
ders of vaderlandlozen. Daar gaf
dezer dagen Petche het op een re
gering te vormen, omdat de socia
listen weigerden de kleinste subsi
die toe te kennen aan de vrije scho
len. Zo nationaal voelen de Franse
en onze socialisten.
Nationale school?
Die politieke vinkeniers moe
ten voorzichtig zijn.
De huidige regering was in zake
onderwijs zo toegevend, dat er nog
middelbare-neutrale scholen zullen
gebouwd worden, die er geenszins
nodig noch gewenst waren. We zijn
bovendien meer dan overtuigd dat
we nu reeds veel te veel middelbare
scholen hebben in ons land. Wat
op de wereld zullen we toch doen
met al die middelbare studenten?
Maar daar zit het nu niet. Wel
hier. Zo die nationale heren bedoe
len met hun nationale school de
vrije scholen te... devalueren tot
scholen voor buitenlanders of vader
landslozen, dan kunnen we op die
zogezeide scholen een curieus eti
ket» plakken. Ge herinnert u dat
we voor enkele jaren, nog wel na
de oorlog, een liberaal-socialistisch-
nommunistische regering hadden...
de «Volksfrontregering». Dan be
weerde Buset dat die regering voor
vijftig jaar vast zat... Hitier gaap
te nog wijder, wanneer hij over
het... duizendjarig Derde Rijk pro
feteerde
...Maakt dan niet te veel lawaai
omtrent die nationale school
Zorgt er voor dat ze geen Volks-
frontschoólworde en vare lijk die
Volksfront-regering! Wij laten ons
niet vangen gelijk de... vinken.
PÉ VLAMYNCK.
vanaf 1 Augustus 1951.
Vanwege het Arrondissements
commissariaat van Veurne-Diks-
smuide ontvangen wij volgend be
richt
Het Ministerie van Landsverde
diging, Luchtmacht, Dienst der Mi
litaire Gebouwen, deelt mij mede
dat de oude betonbaan VEURNE-
KOKSIJDE van 1 Augustus e.k. a
voor het verkeer zal gesloten wor
den.
De baan wordt onderbroken langs
Koksijde; dicht bij de afsluiting
waar het militair domein begint;
langs Veurne: in de omgeving van
het reeds bestaande waarschu
wingsbord.
Het verkeer tussen Veurne en
Koksijde wordt voortaan geregeld
langs de onlangs in gebruik gestel
de rijksweg (Bogaerdelaan. Leo
pold III laan, enz, Aanvang te
Veurne: Pannesteenweg).
Het Ministerie van Openba
re Werken brengt ter kennis
van de Belgische toeristen, die
zich met hun eigen auto naar
Frankrijk begeven, dat zij niet
langer gehouden zijn het in
ternationaal rijbewijs voor
bestuurder en het internatio
naal rijbewijs voor motorrij
tuigen te bezitten.
Ingevolge de door de Franse
administratie genomen maat
regelen, mogen automobilisten
Frankrijk binnen en er rijden
mits zij in het bezit zijn van
een douanebewijs en van het
Belgisch nummerbewijs (grij
ze kaart).
Afbakening van bufferzone wordt grote moeilijkheid.
Nagenoeg elke dag der laatste
week kwamen de afgevaardigden
van de U.N.O. en van Noord-Korea
en Rood-China steeds opnieuw bij
een om de voorwaarden vast te stel
len onder dewelke een wapenbe
stand in Korea zcu kunnen worden
gesloten.
Einde vorige week kon de eerste
voorwaarde worden vervuld, name
lijk een akkoord over de agenda.
Het compromisvoorstel der Commu
nisten inzake de terugtrekking' der
buitenlandse troepen, nl. dat deze
kwestie eerst zou besproken wor
den na het sluiten van het bestand,
maakte het goedkeuren door beide
partijen van de agenda mogelijk.
Al spoedig rees bij de verdere
onderhandelingen een nieuwe grote
moeilijkheid, namelijk de vaststel
ling van de bufferzone welke zou
dienen tot stand te komen tussen
beide opgestelde legers. Het stand
punt der U. N. O.-afgevaardigden
was dat deze zone diende te worden
gevormd cp de huidige frontlijn.
De Communisten hielden evenwel
voor dat de 38" breedtegraad best
die zone zou kunnen vormen.
De U.N.O. wil hoofdzakelijk
om militaire redenen dat de buf
ferzone langs de huidige frontliji
loopt, die aan de Oostkust 56 kilo
meter boven de parallel uitkomt en
er alleen bij Kaesong in het Wes
ten onder blijft.
De geallieerde bevelhebbers zeg
gen dat de huidige lijn betere ver
dedigingsmogelijkheden biedt voor
het geval dat mocht blijken, dat
de roden de wapenstilstandsonder
handelingen uitsluitend zijn begon
nen om een adempauze te krijgen
waarin zij hun strijdkrachten voor
een nieuwe aanval zouden kunnen
organiseren.
De roden van hun kant willen de
bufferzone langs de parallel afba
kenen, omdat de geallieerden zich
dan moeten terugtrekken uit een
gebied, dat ze veroverd hebben ten
koste van bloedige gevechten.
Als de communisten dan herbe
ginnen, zou in dit geval het enige
resultaat van de besprekingen ge
weest zijn, dat zij zonder slag of
stoot dit gebied weergekregen heb
ben.
Bovendien hebben zij dan weer
geheel Noord-Korea in hun macht.
Totnogtoe bleef elk der partijen
op zelfde standpunt en wilde van
toegeven niet weten, niettegen
staande langdurige debatten.
Anderzijds werd de mogelijkheid
vooropgesteld dat Generaal Ridg-
way een ultimatum zou sturen aan
de Communisten om hen te vragen
zekere voorwaarden te aanvaarden
inzake de afbakening van de buf
ferzone.
Te Washington zelf heeft de Hr
Dean Acheson, U.S.A.-Staatssecre
taris, verklaard dat de U.S.A. het
Communistisch voorstel inzake de
bufferzone op de 38" breedtegraad,
verwerpt en dat er geen sprake kan
zijn van een terugkeer tot de toe
stand zoals die bestond vóór de
communistische aanval, daar deze
linie niet verdedigbaar is. De be
sprekingen bleken Woensdag jl.
andermaal te zijn doodgelopen.
Op het front zelf boekten de
U.N.O.-troepen lichte terreinwin
sten.
Heer Harriman bracht ook een bezoek aan Londen.
Brits Minister zal onderhandelen te Teheran.
Raffinaderijen te Abadan stilgelegd.
De liefhebbers van de hengel- duidelijk op wijst dat de vergifti-
sport hebben deze zomer te Diks- ging in de Handzamevaaxt gebeur-
muide een zeer bittere ontgooche- de. De kleur van het water op dat
ling opgelopen. Tussen Diksmuide ogenblik wees voldoende uit wat er
en Nieuwpoort schijnt plots alle vis gebeurd was: uitspoeling van vuil
verdwenen te zijn. Men kan niet
zeggen dat het een spoorloze ver
dwijning was, want dagen lang heb
ben einde Mei de visjes dood op
het water gedreven, terwijl het wa
ter van de IJzer zelf een vuile
zwarte kleur aannam.
Kenners bemerkten dadelijk dat
hier weer eens een van die
typische watervergiftigingen heeft
plaats gehad die de vis totaal uit
moordt.
Door de boswachter werd einde
Mei vastgesteld dat in de Handza
mevaart. die te Diksmuide in de
IJzer uitmondt, ganse scholen vis
op het water dreef, wat er zeer
Nieuwe hoop op een bevredigen
de oplossing voor beide partijen is
gerezen ingevolge de bemiddelings
pogingen van de Hr Averell Harri
man, de reizende ambassadeur van
President Truman.
Te Teheran zelf voerde de Heer
Harriman drukke besprekingen met
Premier Mossadegh, de Shah en de
Oliecommissie. Hij kon het zovei
brengen dat de Perzische Regering
nieuwe voorstellen stuurde naai
Londen.
Hr Harriman, vergezeld van de
Britse ambassadeur te Teheran, Sir
Francis Shepherd, is dan per vlieg
tuig naar Londen afgereisd om er
ook met de Britse Regering bespre
kingen te voeren over een mogelij
ke regeling van de Iraanse petro-
leumkwestie, en de Iraanse voor
stellen persoonlijk te behandelen
met de Britse leiding.
Britse tegenvoorstellen, uitge
werkt door Britse Ministers en Hr
Harriman, werden dan overge
maakt aan de Iraanse Regering.
Deze hielden o.m. in, een hervat
ting van de onderhandelingen. Zelfs
wera de Britse Minister van Grond
stoffen, Hr Richard Stokes, aange
duid om de onderhandelingen te
gaan voeren te Teheran, en zal er
de leiding hebben van een Britse
zending. Naar verluidt zou Engeland
het princiep der nationalisatie be
reid zijn te aanvaarden. Vanwege
Teheran zou anderzijds geen spra
ke meer geweest zijn van de ont
eigeningswet.
intussen geraakt Iran zijn pe
troleum niet meer kwijt te Abadan.
De schepen van dó A.I.O.C. weige
ren immers petroleum te laden zo
deze aan de Iraanse regering dient
betaald. Zulks heeft dan tot gevolg
gehad dat de raffinaderijen te
Abadan geen weg meer wisten met
hun petroleumprodukten en nood
gedwongen Dinsdag het werk heb
ben moeten stilieggen. Het was een
Brits lid van het personeel dat met
het drukken op een electrische
knop, de verdere toevoer van pe
troleum afsneed.
Iran heeft verder te kampen met
een groot tekort aan smeermidde
len, daar het deze niet zelf produ
ceert, en alle pogingen om die in
Engeland aan te kopen, faalden.
Van weerszijden wordt nu be
weerd dat men de tegenpartij de
knie heeft doen buigen.
Hopelijk zullen nieuwe onderhan
delingen nu een oplossing brengen
voor deze zoveelste internationale
moeilijkheid.
(Zie vervolg blz. 1.)
Een volk herleeft
Met schrijfgerief en fototoestel doorheen onze streek.
ii.
Iedere huisvrouw, die de sombere
oorlogsjaren in ons land meemaak
te, kent een aantal recepten voor
visbereiding en visbewaring. Tegen
woordig vindt men alleen nog bij
de mannen van het vak de droog-
koorden, waar de gezouten vis in
de vrije lucht bereid wordt, om als
traditionele versnapering te dienen
bij volksfeesten.
Tijdens de bezetting was vis geen
versnapering, doch deugddoende
kost, en men mag gerust beweren
dat de haring, die langs de Nieuw
poortse haven ons land binnen
kwam, een stevige dam opwierp te
gen de hongersnood.
Ganse slierten vrachtwagens
hebben toen hun zilvergescliubdc
vracht door het land vervoerd,
doch niemand scheen te denken
aan de vissers die dag na dag hun
zwaar labeur te midden van be
stendig oorlogsgevaar. Nieuwpoort
heeft fier zijn oude visserstraditie
hoog gehouden en heeft bewezen
dat zijn vissershaven een onmis
bare factor is in de welvaart van
ons land.
DE VISSERSIIAVEN
Wij verwezen in de vorige bij -
flrage naar heb jaar 1183 toen vis
sers zich op het oude Santhooft
kwamen vestigen. Zij waren de
stichters van Nieuwpoort en het
zijn hun nazaten die thans dit
zelfde bedrijf uitoefenen. Garnaal
en haring vormen het hoofdbedrijf
van deze visserij die men ais kust
visserij kan bestempelen. Vroeger
jaren werd er aan IJslandvaart
gedaan. Doch de tijd dat de IJs-
landvaarders voor weken en maan
den de hoge zee trotseerden met
hun lichte vissersboten, is voorbij.
Meestal wordt thans gevaren tot
in het Kanaal of tot de Ierse Zee.
De zeilboten van vóór de oorlog
'H-T8 werden vanaf de jaren '20
gemotoriseerd.
De garnaalvisser heeft natuurlijk
altijd andere vis mee bij zijn
thuiskomst, want de korre neemt
alles mee wat op de zeebodem
zwemt. De garnaalvisserij kent
haar hoogtepunten in de Zomer,
terwijl vanaf October uitsluitend
sprot- en haringvangst beoefend
wordt.
Voor sprot en haring moet de
visser verder het Kanaal in, hij is
verplicht de visscholen op te zoe
ken; de garnaal daarentegen
houdt zich vlak bij onze kust op.
Om te bewijzen hoe belangrijk
deze bedrijfstak is hoeft men
slechts de opbrengstcijfers na te
gaan. Tijdens het jaar 1930 kende
de Nieuwpoortse vissershaven een
omzet van 2.727.000 fr., om in het
jaar 1939 te reiken tot 5.349.000 fr.
Toen kwam de oorlog alles ver
nielen en lam leggen. De vredes-
maanden van 1940 brachten nog
888.000 fr. op, doch dan viel plots
alles stil.
DE HARINGZEGEN
Hoe klein en hulpeloos een vis
sersboot ook olijkt te zijn, toch
aasden de bezetters op deze kleine
boten om ze in te schakelen in
hun invasieplan op Engeland. Al
les werd door de vissers uitge
dacht om hun boten aan deze
oorlogsgreep te onttrekken. Een vis
ser vertelde ons hoe hij met zijn
boot de IJzer afvoer en hoe hij
toch nog door de Duitsers ont
dekt werd nadat de boot er reeds
een paar weken gemeerd lag op
een verborgen plaats. Doch de on
bescheiden ogen hebben nooit iets
anders gezien dan een zwoegende
visser die van 's morgens tot
's avonds, ten minste zo lang er
onraad was, water pompte uit zijn
boot welke zogezegd een onher
stelbaar lek had opgelopen.
Enkele weken later, toen het op
eisingsgevaar geweken was, had
dezelfde boot de weg naar de
thuishaven gevonden en maakte
Jef Verbanck zich klaar om met
zijn N.735 aan de slag te gaan
Het jaar 1941 kende reeds een stil-
pifpnnI
Bovenstaande (ekening, naar het ontwerp van architect J. De Creus
uit Poperinge, geeft een beeld van de nieuwe Mijn die te Nieuwpoori
wi gebouwd worden. Het zal niet alleen een practisch gebouw zijn
v<")r Vissers en handelaars, doch het zal tevens het havcnbeeld van
Nieuwpoort ten goede komen.
le hervatting van het bedrijf doch
het bleef nog bij 1.551.000 kg. vis.
In 1942 namen de zaken plots een
andere wending. Normaal moeten
de vissers die op haring uitvaren,
tamelijk ver van onze kusten het
Kanaal in voor hun vangsten daar
de haring zich niet ophoudt in
ons onmiddellijk kustgebied. Se
dert mensengeheugen is dit zo.
Wel werd er af en toe een haring
gevangen langs de kustlijn, doch
dat zijn dan uitzonderingen.
De oorlogsomstandigheden lieten
geen verre vaarten toe en de Duit
se bewakingsdienst zorgde er voor
dat geen enkel visser buiten de
aangeduide zóne kwam. Toen ge
beurde plots het wonderbare waar
voor niemand een verklaring kon
vinden. In de onmiddellijke na
bijheid van Nieuwpoort wercl ha
ring gevangen, bij zoverre dat in
1942 het totaal gewicht van inge
brachte vis niet minder dan
10.178.000 kgr. bedroeg.
Deze wonderbare vangst scheen
niet aan het toeval te wijten,
want in 1943 werd het record op
gedreven tot 37.835.000 kgr. Nooit
werd in vredestijd zoveel vis te
Nieuwpoort aan wal gebracht.
Het jaar 1944 was op weg het
cijfer te zullen overtreffen, toen
bij de bevrijding het krijgsrumoer
op zee iedere vaart onmogelijk
maakte en toch werd nog' het ge
wicht van 28.710.000 kgr. bereikt.
Zeker, deze massale haring
vangst, waarvoor niemand tot nog
toe een aanneembare verklaring
vond, is voor gans het land een
zegen geweest en betekende voor
veien de redding van de uitput
ting en van de hongerdood.
Doch voor de Nieuwpoortse vis
sers had de zaak, niettegenstaande
de plotse welstand, ook een keer
zijde. Langs de mijn was officieel
vastgesteld wat ieder visser ver
diend had en het was dan ook ge
makkelijk op deze wijze de win
sten te berekenen die als oorlogs
winst flink belast werden. Dc ope
ratie Gutt had het geld uit de om
loop getrokken en voor vele vis
sers werd het na de oorlog een
rampspoedige tijd.
STRIJD OM HET BESTAAN
De strijd om het bestaan heeft
zich bij onze vissers na de oorlog
in zijn scherpste vormen later,
voelen. Nog gaf 1945 een aanvoer
van 13.490 kgr., doch 1946 zag deze
dalen tot 4.882.000 kgr. De reden
hiervan was te zoeken in het feit
aat de haven van Nieuwpoort ver
sperd was door oorlogstuig en de
haveninstellingen vernield waren,
waardoor de meeste vissers er de
voorkeur aan gaven aan te leggen
in Oostende.
In 1946 werd begonnen met de
wederopbouw van de vismijn on
een breedte an 30 m., in 1947 werd
er nog 10 m. bijgebouwd.
Vanaf 1948 kwam er een herop
standing in deze zin dat de aan
voer toenam, zowel van garnaal
als van vis. Niettemin wilde het
omzetcijfer niet de hoogte in want
de invoer van vreemde vis kwam
(Zie vervolg blz. 2.)
water door fabrieken gelegen langs
de loop van deze waterloop en zijn
bijriviertjes.
Ten gevolge van vermenging van
dit water met dat van de IJzer
heeft de vergiftiging zich voortge
zet over gans de loop van de Ijzer
van Diksmuide tot Nieuwpoort.
Er is nochtans geen gebrek aan
wetten om dergelijke zaken te be
teugelen, want de vlasfabrieken. I
tie te zuiveren alvorens het water
een publieke waterloop bereikt. Nu
schijnt het vast te staan dat som
migen zich aan deze regel niet sto
ren.
Een grondig onderzoek werd in
gesteld, stalen van afvalwater wer
den in verschillende instellingen
genomen om de vergelijking te ma
ken met het besmette water van
de IJzer. Eens dit onderzoek be
ëindig, dat voor het ogenblik ge
daan wordt in het centraal labora
torium van het Ministerie van
Volksgezondheid, zal kunnen opge
treden worden tegen de overtre
ders.
De hengelsport is een rustig tijd
verdrijf waar velen een aangena
me ontspanning in vinden. Het
gaat niet op dat het plezier van de
hengelaar aldus moedwillig bedor
ven wordt. Voor Diksmuide zelf is
het ook geen plezierige zaak een
groot deel van zijn zomertoeristen
aldus te zien verdwijnen, want van
heinde en verre kwamen de lief
hebbers naar de IJzer omdat er
gewoonlijk een flinke partij vis te
vangen was. Velen brachten er ver
schillende weken verlof door
Schattingen die gedaan werden
hebben uitgemaakt dat honderden
kilogrammen kleine vis aldus ver
loren gingen. Voor de liefhebbers
van de hengelsport is het dan ook
een opluchting te vernemen dat
van hogerhand werd kordaat opge
treden tegen deze moedwillige ver
giftiging van het water,
OOK HET WATER VAN DE
OUDE LEIE VERGIFTIGD
In aansluiting' met bovenstaand
bericht nopens de vergiftiging van
water van de IJzer, bereikt ons het
volgende over een soortgelijk geval
te Halewijn-Menen.
Toen verscheidene liefhebbers
van het lijnvissen zich 's morgens
naar de Dodenarm der Leie. te Ha
lewijn begaven, om er hun liefheb
berij uit te oefenen, moesten zij
met' ontsteltenis vaststellen dat tal
rijke vissen dood op het water dre
ven, terwijl duizende andere vissen
langs de boorden zwommen om
lucht in te ademen en tekens van
vergiftiging gaven. De Stadsoverhe-
den werden hiervan verwittigd en
er werd vastgesteld dat het water
erg bevuild was terwijl de avond te
voren alles normaal was. De doden
arm der Leie, welke een oppervlak
te heeft van ruim één hectare en
voor duizenden franken vis bevat,
is van de Leiewaters afgezonderd
door een brede aarden dam. waar
door alle infiltratie van het vuile
water afkomstig van fabrieken en
van riolering onmogelijk is. Een
waterstaai werd genomen en zuur
stofbonbons werden in de vijver
geplaatst. De oorzaak van deze erge
bevuiling van het water is nog on
bekend en kan toegeschreven wor
den aan een omroering van de bo
dem, ofwel het werk zijn van mis
dadige handen. Een streng onder
zoek werd geopend.
Van 29 September tot 9 October
gaat te Roeselare, in de Foorhalle
van het N.C.M.V., Bruggesteenweg,
de 2e Jaarbeurs door van Midden-
Vlaanderen.
Iedereen kent nu de Foorhalle
sedert de prachtige wereld-missie
tentoonstelling.
Dat de jaarbeurs dan ook weer
een grote volkstoeloop zal kennen
is ongetwijfeld. Meerdere exposan
ten hebben de efficienty van de
foorhalle ingezien en houden er
aan daar te exposeren, .Meer dan
de helft van de halle is nu reeds
bezet. Wij manen de liefhebbers
exposanten aan zich te haasten in
te schrijven opdat zij nog een be
hoorlijke stand zouden kunnen uit
kiezen.
Inlichtingen: Secretariaat van de
FOORHALLE, Bruggestw., Roese
lare. tel. 1945.
f LUCIEN DESCHODT
de baanbreker der Chr. Middenstand
Jarenlang hebben we de strijd
gevolgd, het onbaatzuchtig' zwoegen
van enkele mensen om de Midden
stand, dat schone volksdeel in
Vlaanderen tot één machtig' blok
samen te smeden en... het t.e red
den. Wel hebben velen medelijdend
het hoofd geschud en zich met een
schouderophalen afgevraagd hoe
het mogelijk was zoveel kostelijke
krachten en schone tijd te verspil
len aan iets dat vooraf veroordeeld
was om op een flutse uit te lo
pen Diegenen die zo spraken ken
den noch de taaie koppigheid, noch
de sterke liefde voor, hun volk
waarmee die pioniers van de 'kris-
telijke Middenstand kampten. Zij
gaven het niet op.
Is er één stand moeilijker te or
ganiseren dan de Middenstand? Is
het zelfs nog wel redelijk hier over
een stand te spreken? Staan we
niet veeleer met zoveel stielen, zo
veel standen Allemaal mensen
die elkaar met een scheef oog be
loeren en met de ellebogen stoten
om vooruit te komen en de eerste te
zijn
Tegen deze eeuwige opwerpingen
hadden zij steeds hun antwoord ge
reed Is er één tak aan onze volks
stam die zozeer de Vlaamse deug
den in zich besloten houdt als
moed, verbazende werkkracht en
ondernemingsgeest, deugden waar
door de Vlaamse gewesten steeds
heinde .en verre in aanzien waren?
Is er iets schorier dan dat onze ge
zinnen zelfstandig zijn en een ze
kere welvaart kennen? Op die ma
nier zijn ze beveiligd voor veel ge
varen van de moderne tijd en ver
keren ze in de gunstigste omstan
digheden om gans ons volk zedelijk
en godsdienstig gaaf en sterk te be
waren. Kunt ge U iets heerlijkers
indenken dan een nijverige mid-
Moederland beste afnemer.
In de loop van Mei hebben Bel-
gisch-Kongo en Roeanda-Oeroendi
92.117 ton verschillende producten,
ter waarde van 1.734.759.861 frank
uitgevoerd.
Onder de invoerlanden bekleedt
België de eerste plaats, met meer
dan 32.000 ton ter waarde van meer
dan 721 milliow frank.
Een schets van de ÏJzervlakte met de reusachtige figuur van de IJzertoren
volgens het ontwerp Van Himbeeck. Poort, puin en het kruisje van Helden-
hulde gelijken wel nietige dingen in vergelijking met de 350 meter hoge to
ren, De tekenaar heeft door een spel van perspectief dit kontrast nog ster
ker onderlijnd, doch het blijft niettemin een scherpe tegenstelling.
De dynamitering van de
IJzertoren heeft reeds veel
herrie veroorzaakt. Langs
de gerechtelijke kant beke
ken blijkt de zaak een ver
ward net geworden waar
niemand... klaar wil in zien.
Men spreekt van ideologi
sche cn materiële daders
van ministers die te veel de
den en gerechtelijke instan
ties die te weinig gedaan
hebben en terwijl men hoge
'1!"cussies voert zonder een
stap verder te komen blijft
liet puin te Diksmuide lig
gen als een vloek over een
ongestrafte pioarlendaad.
Gelukkig echter wordt er
ook van heropbouw gespro
ken. De poort staat er, op
getrokken uit puinbrokken.
De regering stelt kredieten
ter beschikking, dat is a'le-
maal positief werk.
Voor de eerste maal wordt
er nu ook met een -ositief
plan voor heropbouw van
de IJzertoren voor de dag
gekomen. Het plan in kwes
tie, waarvan hieronder de
technische gegevens, werd
opgevat en uitgewerkt door
Prof. Van Himbeeck der
Leuvense Universiteit. De
eliché's. die deze bijdrage
illustreren, werden ons be
reidwillig afgestaan door
De Vlaamse Liniedie
wij danken voor de bereid
willigheid.
HET ONTWERP
VAN HIMBEECK
Toen het Leuvens studen
tentijdschrift Ons Leven
het ontwerp Van Himbeeck
vóór enige maanden publi
ceerde, werd het door som
mige bladen als een studen
tengrap betiteld. Prof. Van
Himbeeck heeft later zelfs
bewezen tijdens een pers
conferentie rto.t hij het zeer
ernstig meent met zijn ont
werp, hoe fantastisch het
ook moge schijnen.
Prof, Van Himbeeck is
burgerlijk.- en miinbouwin-
genieur. Hij doceert als dus
danig aan de Leuvense Al-
mate Mater en is inzake
sterkteberekeningen een
zeer bevoegd specialist. Hij
denkt en rekent als bouw
kundige doch stelde zien
niet op een aestetisch
standpunt. Nochtans wer 1
in het ontwerp het ver
trouwde profiel van de vroe
gere IJzertoren bewaard,
alhoewel de ontworpen to
ren het uitzicht heeft van
een vierkantige spits, be
staande uit betonnen peilers
die met hun verbindingen
een vierkantige spits, be-
vormen.
(Zie vervolg blz. 6.)
denstander die zich weert om d
zaak, die hij zelf of zijn vooroude!
uit de grond hebben gestampt, té
bate van zijn gezin tot steeds hoge
re bloei te brengen?
Welnu, geen klasse is zozeer m<
ondergang' bedreigd. Wanneer elk
een zijn eigen gang blijft gaan, zon
der eensgezindheid, wordt ze ver
snipperd en ondermijnd om hel^
maal weg te brokkelen. Het looi
de moeite zich er voor te werer
Een land waar alle zelfstandighei'
te niet gedaan wordt breekt zij
eigen kracht».
Ze gaven het niet op! Daar zij
geen mensen in onze provincie, va
welk gedacht ze ook zijn, die ni<
met bewondering opkijken naar c
flg'uur van Lucien Deschodt, zal'
ger gedachtenis. De baanbreker va
de kristelijke Middenstand. Dé
was zijn ideaal: een sterke middei|
klasse van kristelijke menseil
Vlaanderen zoals het altijd gewees|
was. Dat volk wilde hij doen herle:
ven!
Zijn er in Westvlaanderen nej
gemeenten waar, op een late avon(
het autotje van Z. E. H. Fruyti§
niet geparkeerd stond en waar zijl
geestdriftige taal niet weerklonl
Middenstanders, uw plaats is b;
ons! En welke ambachtsman
neringdoener zocht en vond geq
raad en steun voor zijn vele moei
rijkheden in een of ander gewest*
lijk secretariaat? Nooit versaseri
was de leuze van de ploeg werkei
voor de Middenstand, En het groe:
de! Spijt allerhande tegenhede
groeide het verbond. Overal i
Westvlaanderen vonden de midden
standers elkaar. Beroepsveremigit
gen sloten zich aaneen. Naarmal
ze voelden hoe machtig ze werde
steeg meteen de bezieling. We wij
len iets worden!
i
We hebben de Zomerfeest®! vai
Elverdinge, Tiegem en Izegem met
gemaakt. Eigenlijk komt hier de el
toe aan de Middenstandsjeugd. E
jongeren voelden dat er iets te koi
was. De groeiende beweging dé
ouderen stond te ver van hen a
Bereidden zij zich niet voor om la
ter tussen de anderen hun man 1
staan? Die feesten werden een ont
dekking. De ouderen gingen inzie
dat hun beste krachtenreserve b:
de jeugd lag. Het werden echte fa
milie-zomerfeesten. Na een jaa
hard werken en sleuren kwam garr
het verbond tegaar, alle scrion
VJaamse families, om in gezellig
heid en vreugde de groei en de hei
opstanding te vieren. Het bleef nie
bij een feest. Het werd een echt
troepenschouw waar elke aanwezig
ondervond hoe er ieder jaar meê
leden waren om in de vreugde t
delen. Het werd een manifestatie
een tentoonstellen van kracht, di,
telkens weer de moed gaf om.,
voort te doen.
Hier voor me ligt de uitrrodigiri
voor het 4" Familiaal Zomerfeës
van de Middenstand in het par
Bosmolens te Izegem. Zondag
Oogst wordt daar het 11.000" li
gevierd en wordt er gejubeld om d!
eerste grootse verwezenlijkingen
de Hoge Raad van de Middenstanc.
waar het kristelijk verbond sterk ii
vertegenwoordigd is; de fiscale ge
rijkheid, die veroverd werd en d,
uitbreiding van de wet De Taye to
de ambachten. De grootste twijfe
laars zullen nu wei zwijgen. Di
féést zal een klinkend antwoor)
zijn op het tot vervelens toe her
haalde zaagrefrein: «Er Is geei
doen aan...
Er is wel doen aan. Onze mid'
denstanders zijn begrijpend genoej
om in te zien dat ook hier een'
dracht macht maakt; bezitten ge
noeg gezond oordeel om te vattei
dat ze slechts langs een sterke or-
ganisatie hun stand zullen beveiri
gen en hun toekomst verzekeren
Die 11.000 leden, doen zoveel gezin
nen in Westvlaanderen voldoend'
begrijpen dat hun klasse ten dod-
opgeschreven is wanneer ze niet ge
fundeerd staat op de kristeli.jki
princiepen.
Er zal te Izegem een Ministel
zijn en zeer veel personaliteiten
Men krijgt weerom ontzag voor d<
Middenstand, voor die wroetelaars
die voorheen zo versnipperd elk aai;
hun streng trokken en waar mei'
kompassie mee had.
Vlaanderen bezit nog een keur-,
bende schone gezinnen, waar d
oude deugden en het oude gelool
in ere worden gehouden, vrijfieids|
zin, liefde voor het werk, moed, vol-:
harding en Godsvertrouwen Dat
het feest te Izegem familiaal en zo"
mers zij, het feest der tienduizend
den die elkaar gevonden hebben'
Dat de jeugd er de toon aangevtj
Zij is de grote belofte en de scherpj
ste aanmoediging voor de oudereit
om verder te sleuren.
Een volk herleeft.
KWAPENNINCK.
IZEGEM - ZONDAG 5 OOGST jl
N.C.M.V. - FAMILIEFEEST
PROGRAMMA:
Te 14 uur:
- Opening van het park. Inkom-
prijs 10 fr. (kinderen beneden 12
jaar gratis).
- Sporttornooien door de K.B.M.J.-j
afdeling, onder leiding van de Hit
Lucas Lambert.
- Volksspelen voor de jeugd.
- Kindertuin.
Te 15 uur:
- Plechtige receptie in de halle varij
het kasteel. - Het inrichtend co
mité ontvangt de leden van het;
erecomité en de personaliteiten. -
Toespraak van de Voorzitter, dq
Hr Rosseel Aimé, voorzitter vanl
de N.C.M.V.-afdeling Izegem.
Te 15.45 uur:
- Korte feestvergaderipg in open
lucht, opgeluisterd door het K.B
M.J.-koor der afdeling Brugge.
- Stenka - Rasin. koorlied.
- Kort welkomwoord door dhr R
Tanghe, secretaris van het inrich
tend comité, gouwleider der K.B
M. J -Westvlaanderen
- Wolgalied, koorlied.
- Korte FEESTREDE door Z. E. B.
J Fruytier, provinciaal proost dei'
K.B.M.J. en van het N.C.M.V.-
Westvlaanderen
- Hard is de strijd, Middenstands'
lied door koor en massa.
- Korte toespraak door Hoogeerw
Hr Kan. A. Quaeghebeur, vicaris-
generaal vertegenwoordiger var
Z. Exc. Mgr de Bisschop.
- Hoffmans vertellingen fragment
koorlied.
Te 16.30 uur:
- Cabaret in open lucht van op hel
terras van het kasteel. Optreder
van het kunstcabaret «De Mi-;
ka's uit Harelbeke, met als pro-,
gramma: «Een Zonnige Nachl
van 8 uur tot Nacht», en als in-
termezzo: «De Vlaspieten».
Te 20 uur:
- Slot van riet namiddagfeest.