VOOR POPERINGE EN IEPER 12 22 In en over Maria's Vlaanderen D De Bloemmolens te Diksmuide De C.V.P.-Regering neemt de Werkloosheid onder ogen Onze wagen ri 3-Jarig schoolknaapje aan de hand van zijn moeder door autovrachtwagen doodgereden te leper (Potyze) KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE - IEPER WERVIK EN OMSTREKEN ONZE 3 UITGAVEN: Bladzijden PRIJS 3 Frank MAART ma Kan men de crisis bestrijden? UITBATER VAN CASINO TE OOSTENDE AANGEDUID BUITENLANDS OVERZICHT De autovoerder die voor een over straat lopend meisje naar links zwenkte, plet een op het voetpad staande kindje dood tegen de muur D® Keperse HANDELSFOOR Voor économische Bloei Oost-Priesterhulp op z'n best BOOFDBUREEL en REDACTIE: Poperinge - Gasthuisstr. 19. Tel. 9. - Postcheckr. 47.63.60. PLAATSELIJKE BURELEN: Roeselare: J. VERRIEST-DEZEURE, St-Alfonsusstraat 12. - Tel. 1523. leper: P. BRAS-DEKLERCK, de Stuersstraat 4. - Tel. 445. Wervik: ROGER PECTOR, Leieatraat 11. - Tel. Komen 491. Veurne: M. D'HERT, Noordstraat 14. Nieuwpoort: Trukkeri.1 DUMON, Marktstraat. Aangesloten bij het Verbond der Belgische Periodieke Pers HET WEKELIJKS POPERINGE en IEPER (met Wervik en randgemeenten). ROESELARE (met Izegem Menen en randgemeenten). KUSTSTREEK (Veurne-Nieuwpoort-Diksmuide en randgemeenten). 48' JAAR. Nr 12. ZATERDAG 1952 POSTABONNEMENT 1952: BelgiS (tot einde 1952) 114 fr. België (6 maand) 70 fr. Anderelanden 4fr. p. week Verantwoordelijke Uitgever: J. Sansen, Gasthuisstraat 19, Poperinge E Lente is daar! We dra gen de Lente reeds in ons; we kijken buiten, kijken naar het kers verse groen dat zo voor zichtig in de lentelucht opengaat en openplooit. 't Wordt dl bedrij vigheid op land en kouter en wie een schorte land heeft zit er met de spade op. De moed en de hoop zijn terug gekeerd. We leven weer op hoop van zegen. We wachten op de zon, we wachten op groeite en dromen reeds van vruchten. We zijn andere mensen gewor den, we dragen de Lente in ons. En dan komt dat eerste groot Lentefeest; een echt Lentefeest: 25 Maart O. L. Vrouw Boodschap. Kwam met die Boodschap ook niet een klein beetje Lente in de wereld? Duizenden jaren was het donker, duister, droevig doods! Er was wel een belofte dat het bete ren. zou, dat er weer licht en zon zou komen over de mensen, maar die belofte? Men hield er zich aan vast, er werd wel nu en dan over gesproken, maar wanneer zou ze vervuld geraken? En op dien morgen gebeurde het. Dien morgen van het eerste grote wonder; het gloednieuw contact tussen God en de mens. Stil, ingetogen, bad de Lieve Vrouw, bad voor zich zelf, voor haar volk, bad en ging heel op in haar gebed. Daar stond bij haar, daar groette haar de Engel. Groette zoals ge zanten een vorstin groeten. Och, hoe schoon hebben de grote mees ters der Westerse schilderscholen ons die «Boodschap» geschonken. Maar zo schoon als 't gebeurde? Wees gegroet, vol van genade Zó bracht de Engel de Goddelij ke boodschap. Daar wachtte de En gel, daar wachtte God zelf op het antwoord van de eenvoudige, oot moedige Lieve Vrouw. Daar wachtte God zelf op het jawoord van Maria. Driemaal nog iedere dag, galmen de Mokken onzer kerken en her inneren ons aan dat antwoord; «Zie hier de Dienstmaagd des Heren, Mij geschiede naar Uw woord! Luisteren wij nog? Horen we nog de stem van de klok? We ho ren te veel tuitende sirenes en zelfs onze stiile dorpen worden vol auto-getromp geblazen en we ver geten dat het «Angelus klept» en vergeten de betekenis. Dan vindt ge nog hier en daar nochtans een verwaterde afdruk oi een carrica- tuur, tof op borden of telloren toe, van het «Angelus» van de Franse schilder Millet: die boer en boerin die te middag midden «hun» veld vroom het Angelus bidden. Vraag nu echter maar wat dat prentje betekent of voorstelt! hert te laten spreken? Hebt gij niet gelezen dat in Juli het beeldje van O. L. Vrouw van Groeninge gekroond zal worden? In dat zelf de jaar waar wij de 650° verjaar dag vieren van de Gulden Sporen slag?... Was het eigenlijk O. L. Vrouw van Groeninge niet die die slag won? Een reden te meer om te Oostakker aan de Lieve Vrouw te vragen dat Zij nog andere sla gen winnen zou voor ons Vlaamse Volk; voor de Vlaamse kinders, voor de Vlaamse gezinnen, voor onze Vlaamse Katholieke organi saties. Wie naar Oostakker niet op be devaart gaat, bezoeke dien dag een van Onze Lieve Vrouwen! Van Da- dizele naar 't Westen toe over leper en Poperinge, over Westro- zebeke naar 't Noorden toe of de Kust, naar O. L. Vrouw van Groe ninge... en die vele andere! Kan die dag niet het eerste, jongste, fijnste groen haar ontel bare kapellekes versieren langs de... Vlaamse wegen? Blijft er die dag iemand thuis van de kerk? 'k Weet wel, 25 Maart is een... afgestelde Heiligdag. Maar de Vlaamse traditie, het Vlaams gemoed heeft niemendal afgesteld. Men schaft niets af, men trekt niets af van wat van Moe der is. r De Engel des Heren heeft Maria geboodschapt Dien dag vieren we Moeder, vie ren we het grote Maria-Lentefeest; in en over Maria's Vlaanderen! PÉ VLAMYNCK. Een onderwerp uit den treure be handeld. Is die herhaalde behandeling een bewijs van 's mensen machte loosheid? Is dit praten - zonder - daad over dit ziekteproces een bespotting van het menselijk kunnen? Een absolute overwinning zal hier wel moeilijk te bereiken zijn. Toch, zo wij niet kunnen juichen over de verdrijving van dit euvel, kunnen wij ons toch verblijden over wat op bepaalde terreinen reeds werd bereikt om het leven goedkoper te maken. In de dagelijkse behoefte aan een zuiver en goedkoop kracht- voedsel wordt reeds voorzien dooi de van ouds gekende firma De Werkende Biep.v.b.a. te Pope ringe. Haar ECHTE BIJENHONIG is een product van dierlijk vernuft onder stralende zon en menselijk veredelingswerk. Deze NATUURHONIG overtreft alles wat op dit gebied werd voort gebracht. Hij bereikt een dergelijke graad van zuiverheid, dat zelfs een analyse volgens de officiële U.S.A.- methode van onderzoek, een vol ledig negatief resultaat geeft. Let steeds op het merk De Werkende Bie Zie verder bladzijde 7. (Med.) De Oostendse gemeenteraad heeft Vrijdag in openbare Zitting de hr De Ramée uit Antwerpen met al gemene stemmen aangeduid als uitbater van het Casino voor een periode van 12 jaar. Tevens werd met algemene stemmen de wens gestemd het Casino op 1 Juli 1952 gedeeltelijk te zien openen. MORGENSCHEMERING DE SOVJETBRON Terwijl een Amerikaanse krant schreef dat de komende lente het atoombomseizoen zou mogen ge noemd worden omdat alle atoom- landen tot nieuwe proefnemingen zouden overgaan, wierpen de Sov jets een politieke bom die min stens even grote gevolgen kan heb ben als de atoomproefnemingen. Onze lezers weten waarop wij doelen: de nota door Gromyko aan de ambassadeurs van de U. S. A., Engeland en Frankrijk overge maakt, betreffende het afsluiten van een vredesverdrag met Duits land. Nadat de Sovjets gedurende zo veel jaren van geen enkel vredes verdrag hebben willen weten en een jaar geleden nog de conferen tie in het Palais Rose te Parijs hebben doen mislukken, ter wijl die nochtans op hun eigen initiatief was bijeengeroepen; na dat zij al het mogelijke hebben gedaan om Oost-Duitsland hele maal te Sovjetiseren en in 191)8 zelfs het gevaar van een derde wereldoorlog hebben willen lopen om Berlijn helemaal in de Oost zone op te slorpen; na al die we derwaardigheden stellen zij nu plots voorlaten wij Duitsland opnieuw eenmaken en een vredes verdrag er mee afsluiten. Dat alleen is dus al 'n bom. Maar er is meer. Tot nu toe hebben de communis ten de gehele internationale pro pagandamachine, die te hunner beschikking staat, steeds maar doen uitbazuinen dat zij de enige waren die ernstig een denazifi catie politiek voerden en hebben Het feest van de Boodschap; het Ware Lentefeest. Lente is en draagt belofte. De Lieve Vrouw bracht die be lofte. Het eerste morgenrood in de nacht van eeuwen; de belofte van de... verlossing, de algehele vernieuwing van de mensheid, de nieuwe schepping. Dien dag werd de Lieve Vrouw de Moeder van God... en onze Moe der! Als we de Lieve Vrouw ver eren is er in ons gebed, 't zij we bedanken, 't zij we vragen, 't zij we smeken zodat we er bij schreien en snikken, is er in de grond niet altijd een lentestemming? Een stemming van hoop en moed, van blijde verwachting, van hulp, van redding? Is zij niet geworden het beeld van de eeuwige Lente voor de ziel? Noem nu maar al de Maria-be- devaaitoorden op, over de hele wereld, ook in die landen waar thans de storm en wervelwind van de vervolging loeit en waait; is het niet op de Lieve Vrouw dat de hoop m het vertrouwen gevestigd blijven? Nooit is het zo helledon ker meer of Zij, de goede Lieve Vrouwe blijft de lichtende ster, het teken van hoop en bescher ming. Naar Oostakker gaan op die dag de duizenden die ooit met Vlaan- derens bedevaart naar Lourdes gin gen. Is dat niet het grote Vlaams Maria-Lentefeest? Daar beleeft ge weer meê die enige Lourdes-stem- ming van hoop en vertrouwen. Liefde tot de Lieve Vrouw zit ons in het bloed; en Maria's Vlaan deren is geen fictie, geen verzin sel, maar, Goddank, werkelijkheid, 'k zou durven zeggen brutale wer kelijkheid. Vlaanderens Bedevaartdroeg 't zijne daarbij toe. Zeg maar dat men te Lourdes zo goed die bede vaart en die bedevaarders kent. Hoe kent men die hier? Hier waar nog duizenden Vrienden van Lourdes» wachten en... hopen! 25 Maart te Oostakker! Het Len tefeest: en hebben we niet een nieuwe reden om ons... Vlaams De anders zo stille wijk der Potyze, even buiten leper gele gen, op de nieuwe betonbaan naar Zonnebeke, kende Maandagmid dag plots een ongewone, maar tragische belangstelling. Een drie jarig knaapje werd aan de hand van zijn moeder door een zwen kende vrachtwagen tegen de huisgevelenrij doodgeplet. De moe der, met samen nog haar drie an dere kindertjes, ontsnapte op het nippertje aan deze door niemand gewilde samenloop van omstan digheden, die zo'n tragisch ver loop kende. De moeder zelf werd aan het linkerbeen gekwetst en werd een beentje in de knoezel gebroken. We waren vlug ter plaats en konden uit de mond van de vele terneergedrukte toeschouwers ver nemen hoe dit noodlottig samen lopen van omstandigheden een slachtoffer gevonden had in de persoon van een onschuldig knaapje, dat aan de hand van moeder naar school ging. Laten we eerst even de plaats verkennen, om des te beter de zaak te kunnen uiteenzetten en te doen begrijpen. Als we leper buitenrijden, in de richting van Zonnebeke, hebben we, 'n 2-tal km. buiten stad, een aaneengebouwde huizenrij, De Po tyze genaamd. Links van die hui zen ligt een voetpad, rechts staan de huizen wat achteruit van de baan weg. Het aanleggen van een nieuwe betonbaan heeft het rech ter gaanpad, dat vroeger langs de oude kalsijde lag, doen verdwijnen. Bij het binnenrijden van De Potyze woont daar rechts, in num mer 194, in een 4-tal meter van de baan afliggend huisje, het jonge gezin Noël Vermeersch-Yvonne De- gryze. Dit huisgezin werd gezegend met 5 kinderen. Vader Vermeersch is grensarbeider en gaat de kost verdienen in een Franse grens- fabriek. Een honderdtal meter verder, eveneens langs dezelfde rechter kant, woont In nummer 202 het even jonge gezin Seynaeve-Degryze. Beide huismoeders zijn zusters. Va der Arthur Degryze woont dan in het huisje daarnevens, in num mer 204. We hebben dus de ganse familie, die langs de rechterkant der baan woont. NAAR SCHOOL Moeder Vermeersch had de goe de gewoonte voorzichtigheidshalve met haar kinderkens zelf naai school te gaan. Zo was ze zeker dat het speelse kleutergoed aan z'n ongeluk niet zou komen, want over de baan snorden die gevaar lijke auto's voorbij en ze betrouw de het niet... kinderen zijn wel eens onvoorzichtig Zó had ze Maandagmiddag, even na 13 uur, twee kleuters aan de hand genomen en stond ze de baan af te zien, vooraleer ze bevel gaf aan de twee andere kindertjes, haar twee oudste die vóór haar Bovenstaande foto geeft ons een duidelijk beeld van liet pijnlijk ongeval. We bemerken hoe de vrachtwagen de deur cn muur in beukte van de woning nr 209, bewoond door Gaston Patfyn. Deze werd seffens na de botsing achteruit getrokken om de kleine Hugo Vermeersch te bevrijden die tussen de Stenen geplet zat. Op straat bemerkt men een bak bier en enkele flessen die bij de zwenking zijn stuk gevallen, opstapten, dat ze mochten over steken. Ze voelde zich even later, toen ze op het gaanpad langs de andere kant van de baan aan kwam, veilig. Nu konden ze immers verd. kommerloos opstappen; de school lag langs dezelfde kant. Toen dat groepje van 5, die twee vooraan en zij achteraan, met aan ieder hand een kleintje, ongeveer een 100-tal meter verder waren, had ze daar de gewoonte het meis je Yvonne, van haar zuster, op te wachten. Yvonne trok dan onder haar hoede mede naar school. HET ONGELUK Tante Yvonne zag dus haar klein nichtje Yvonne Seynaeve al lo pen uit het huis komen, gereed om de baan over te steken. Op dat ogenblik kwam van uit de richting leper de bier-bestelwagen aangere den van de Gebroeders Comyn uit Zonnebeke, waarvan de zoon Jean Comyn aan het stuur zat. Hij reed naar huis. Zijn snelheid was zeer matig, dat hebben ons de sporen der slepende wielen, die niet meer dan 18 20 meter de baan afteken den, laten vermoeden. De zoon Wostyn, Joris, die in De Nieuwe Potyze woont en op straat stond, toen dit alles gebeurde, kon ons, als ooggetuige van het ongeval, dit naderhand bevestigen. Het gevaar bemerkend riep tante Yvonne haar nichtje toe, dat het daar moest blijven tot de auto voorbij was. De kleine Yvonne ech ter heeft daar waarschijnlijk geen acht op gegeven en, zoals spelende kinderen wellicht zijn, is het de baan willen oversteken zonder de aanhollende vrachtwagen bemerkt te hebben. Dan is het gebeurd! Wat instinctmatig bij ieder auto rijder opkomt, bij het zien dat hij iemand overrijden zou, heeft Jean Comyn, om de kleine te zwichten, gedaan. Hij heeft uit alle macht naar links getrokken en is, wellicht én wegens zijn snelheid én wegens de lading die hij meehad, de baan naar links toe afgereden, het voet pad op en over, om verder in de voordeur te blijven steken van het huis nummer 209, bewoond door Gaston Pattyn. De slag moet ge weldig geweest zijn, want voordeur en muurhoek werden totaal inge drukt... Maar, het bleef niet bij deze stoffelijke schade, veel erger was het. Vrouw Vermeersch, die met haar kindertjes te wachten stond op het voetpad, poogde weg te springen, haar kinderen meeruk- kende... te laat echter, haar drie jarige Hugo werd door de motor van de auto van haar hand los gerukt en zo tussen auto en muur doodgeplet. Ook de vrouw was mee getrokken geworden door de wagen en lag daar op de grond tegen de gevel. Veel losgerukte stenen waren op een hoop gevallen en de luid- schreeuwende moeder, alsmede de slag en het gehuil der kinderen... doen de verschrikte buren buiten komen. Men verlost de moeder van onde/ de stenen, maar dat was niet nodig, haar moederlijk instinct had haar reeds rechtgeholpen.en sa men stonden ze allen een oogwenk te kijken naar het roerloos lichaam pje van de kleine Hugo. De men ner, samen met andere lieden, deden onmenselijke pogingen om de auto van uit de gevel weg te krijgen. Dat lukte en na enige in spanningen kon men het schier on kennelijk ineengedrukte lijkje van de kleine Hugo, dat dood lag tus sen de hoop stenen, verwijderen. - De kleine werd weggenomen, er was geen redden meer aan, alleen het bloed sijpelde nog uit vele won den en tekende op de witte beton baan de weg af waar men het heengedragen had: binnen in het huisje van zijn grootvader Arthur Degryze. Moeder Vermeersch. gekwetst, stond daar om radeloos te worden. Zij werd ondersteund door buren, die haar troostten, wijl anderen de drie kindjes, die gelukkig onge deerd waren, naar huis brachten. Rijkswacht en vader Vermeersch werden verwittigd. We zagen die jonge blonde man aankomen, wijl al maar door de rijkswacht aan het meten was. Van groepje tot groepje ging hij vragen waar zijn Hugo was. De woorden stokten hem in de keel en toen hij het huis van zijn vader, waar de kleine lag, binnentrok, hoorden we even daarop een luid gejammer. Wat moet dat terugzien, wat moet die aanblik pijnlijk geweest zijn... Iedereen zweeg en was er van on der de indruk. Rond 14.15 uur stapte het Par ket uit leper ter plaats af voor het' onderzoek. Rond 17 uur zijn dan de Zusters van de school naar het huis van vader Degryze gegaan. Zij zijn er een laatste groet gaan brengen aan hun kleine Hugo. Ze zijn er gegaan om dat onschuldig slachtoffertje te gaan afleggen... Ze hebben het mooi gewassen, getooid zoals het een onschuldig engeltje past en dit terwijl de kleine Hugo van hoog uit de hemel voor vader, moeder en alle kennissen en vriendjes, die zo om zijn vreselijk heengaan treurden, bad. wordt een reuzensucces Inzake deelname aan de 22s" Ieperse Handelsfoor die zal plaats hebben, van Witte Donderdag 10 April tot de Woensdag na Pasen 16 April, zijn de stoutste verwach tingen overtroffen. Tientallen han delaars en nijveraars zullen in de wijdse zalen der Lakenhalle, de grootste verscheidenheid van koop waren en de meest ophefmakende nieuwigheden ten toon stellen. Als voorbereiding tot de han delsfoor zal er op Zondag 30 Maart en op Zondag 6 April een mach tige autocaravaan door onze ge westen trekken, teneinde deze prachtige commerciële manifesta tie aan te melden. De bevolking langswaar de caravaan zal voor bijtrekken, wordt aangeraden de vlugschriften, die zullen uitgedeeld worden, aandachtig te lezen, want verrassingen zijn niet uitgesloten. In het blad van Zaterdag a.s. zal de te volgen weg van de autocara vaan meegedeeld worden. BONDSKANSELIER ADENAUER die thans te Parijs de Duitse zaak verdedigt voor de Raad van Europa. zij al hun aanhangers steeds doen manifesteren tegen elke wederbe- wapening van Duitslandonder welke vorm ook. En nu wordt plots het geweer van schouder veranderd, zo bruusk en zo geweldig dat iedereen on middellijk terugdenkt aan die an dere geweldige koerswending toen in 1939 plots tussen Von Ribben- trop en Molotov een niet-aanvals- pact werd ondertekend. Inderdaad, nu stellen zij voor: alle nazi's en militairen uit het Hitlerregime zouden vrij uitgaan en Duitsland zou een eigen leger en een eigen bewapening mogen bezitten, nodig voor zijn eigen verdediging. Dat is een tweede bom En die, tussen haakjes gezegd, even onverwacht ontploft is in de com munistische rangen als in de an dere. Moskou doet hen eens te meer een halve draai rechts uit voeren zonder er zich om te be kommeren of de diverse commu nistische partijen daarmee archi belachelijk worden of niet. Het is dan ook niet te verwon deren dat de hoofdbelangstelling op internationaal gebied thans rond dit thema draait, omdat het een zo grondige wijziging van standpunt betekent en omdat er zoveel mee samenhangt. OP ZOEK NAAR HET WAARC ,1 Wanneer het Kremlin nu al met eens beslist heeft zijn Duits land politiek zo grondig te wijzi gen, dan moet daar ongetwijfeld ergens een zeer ernstige reden voor zijn. Die juist te achterhalen zal wel ondoenbaar zijn en in twee woor den zal dat zeker niet samen te vatten zijn. De Russische diplo matie, meer dan welke andere ook, is er ene op lange termijn, en ook deze bom, is slechts een ze', in het schaakspel. Het is nochtans voor de hand liggend dat een stuk van het op zet en één van de redenen van die koerswijziging de volgende is: verhinderen dat West-Duitsland een integrerend deel wordt van het Atlantisch Pact. En daarmee verbonden: de plannen van de Westerse mogendheden, in ver band met de Westerse verdedi ging, in de war sturen door hen de berekende Duitse divisies te ontnemen en West-Duitsland als basis en gebeurlijk operatieterrein uit te schakelen. Dat is het internationaal aspect van de zaak waarop alle commen tators het eens zijn. Maar weinigen stellen zich de vraan en trachten er een ant woord op te geven, wat Rusland wellicht daarmee bedoeld in de binnen-Duitse verhoudingen. Vanzelfsprekend is het dat het de Duitse sympathie zoekt door de hereniging van het Rijk voor te staan. Maar waar wil het ver der komen Nazi's cn militairen moeten in eer hersteld en Duitsland mag op nieuw een nationaal leger hebben. En het zal weer één rijk zijn. En alle bezettingstroepen zullen af trekken. Allemaal schoon op het papier. Maar wat zullen de gevolgen zijn. Waarop speculeert Rusland bin nenlands t West-Duitsland heeft nog geen leger, Oost-Duitsland wel, zelfs met luchtmacht en zware bewa pening. Zal dat dan misschien de kern worden van het nieuw Duits leger? Maar dat is een communis tisch leger. Zelfs als het Kremlin nu zeer vriendelijk zou zijn en werkelijk vrije verkiezingen zou toelaten voor de vorming van de eerste nieuwe Duitse Rijksregering, hoe lang zou het dan duren eer de com munistische partij herrie schopt en een staatsgreep zou trachten uit te voerenEn indien het zover komt, en men staat dan met een communistisch leger, hoeveel dagen of uren zijn er dan nodig om heel Duitsland tot een vazal staat van Rusland te maken In theorie zou Rusland dus zijn troepen terug getrokken hebben tot achter de Öder-Neisse linie (of misschien nog verder) maar prac- tisch zou dit slechts een schijn manoeuvre geweest zijn om de mi litaire Sovjetgrens tot op de Rijn vooruit te schuiven. En dit dan tegenover een Westerse wereld die nog onvoldoende zou gereed zijn om zich, in die nieuwe om standigheden, tegen die actie te kunnen te weer stellen. Wanneer men dus het voor en het tegen van het Russisch voor stel overweegt, dan mag men ze ker niet nalaten ook aan dit aspect van de zaak alle gewenste aan dacht te verlenen. (Zie vervolg blz. 2j Twee zichten op de aan gang zijnde slopingswerken. Boven: in werking, onder een half gesloopte onderstand. de tank Wie vóór 1914 de stad binnen kwam van uit het Westen, bemerk te aan de rechteroever van de IJzer een uitgestrekt laag gebouwencom plex van waaruit een voortdurend geroezemoes opsteeg. Twee hoge schoorstenen flankeerden de lage gebouwen en een nieuwe hoge. vier kante steenmassa scheen onlangs te zijn bijgebouwd. Wanneer men de Hoge Brug overging, dichter bij kwam, en aan een wandelaar vroeg welke bebouwen dat waren, zou men zonder enige twijfel als antwoord gekregen hebben; «Dat, dat is De FabriekNiet een fabriek van dit of dat. In het Diks muide van toen waren geen andere fabrieken dan de bloemmolens en daarom kende het volk ze niet an ders dan onder de naam van De Fabriek Schepen, met graan geladen, la gen in de IJzer en werden gelost door dokkers, die met een zak van honderd kilogram op de rug, ge zwind over de loopplank liepen, als ware het niets geweest; terwijl langs de andere kant wagens ge laden werden met even zware zak ken bloem. Die wagens, die als opschrift droegenDiksmuidse Bloemmolenskon men, met een koppel paarden bespannen, zowel bij dage als bij nachte tegenkomen op alle wegen van Vlaanderen. De molens behoorden toe aan een maatschaopij, maar daarMrEugeen Devos de meeste titels in handen had, wist de man in de straat niets beters dan dat het de Fabriek van Mr Devos was. In de strijd tegen de werkloos heid gaat het van hart tot hart. De regering heeft niet zodra de zaak onderzocht en reeds verschil lende maatregelen in het vooruit zicht gesteld, dan dat thans bericht wordt dat Engeland een nieuwe be perking van de invoer heeft opge legd. De weerslag van deze maat regel is nogmaals, dat de werk loosheid nog eens een nieuwe kans loopt te verhogen. Vcor velen hangen de maatrege len door België genomen tot be scherming van zijn betalingsbalans in de E.B.U. eng samen met de werkloosheid. Men oordeelt immers dat wanneer bvb. een taks op de uitvoer gelegd wordt, deze vermin dert, er minder productie nodig is, en dus ook minder werkkrachten. Men kan nochtans niet zeggen dat deze maatregelen reeds een be slissende invloed op de tewerkstel ling zouden gehad hebben. De tex tielindustrie bvb., waar een sterke werkloosheid heerst, voert minder uit dan haar toegelaten is. Dit wijst er op dat de markt aan der gelijke goederen genoeg heeft, ter wijl ook de invoerbeperkingen van Engeland en Frankrijk juist hier een rol spelen. Wanneer men de werkloosheid in dit internationaal raam plaatst, begrijpt men dat het niet zo ge makkelijk op te lossen is, vooral daar België geen monetaire expe rimenten wil doen. TWEE SOORTEN WERKLOOSHEID Er zijn in hoofdzaak twee soorten werkloosheid in ons land, de con juncturele werkloosheid, die van de schommelingen in de algemene economische toestand afhangt, en de structurele, die er op wijst dat Op enkele Km. van het IJzeren Gordijn werden een hele serie na men van Westvlaamse steden door een reuzegrote micro geroepen, en daarop zijn honderden mensen aan het wenen gegaan. Schamele lui. die niets meer hadden, en priesters, uit hun land en kerk verjaagd, hebben die namen met liefde na- ;ezegd, en waarachtig ze hadden .ranen in de ogen. Nu zullen gedurende jaren dertig VOLKSWAGENS rijden van dorp naar dorp in dit uitgestrekte bis dom dat net zo groot is als België. In iedere wagen is een plaat aan gebracht waarop geschreven staat dat mensen met een gouden hart uit Brugge, Nieuwpoort, Torhout, leper, Izegem, Bavikhove, Ware- gem, Poperinge. Kortrijk... de wa gen aan God hebben geschonken. Eén naam kwam tot viermaal toe op de plaat voor en werd door de menigte gepreveld, vol dankbaar heid en liefde. In December van het vorig jaar werd hier in enkele weken tijd in onze Westvlaamse dorpen en ste den een grote geldinzameling ge houden om een wagen voor God te kopen. 30.000. 60.000, 100.000 frank werden in sommige steden samen gebracht en daarmee werden die rijtuigen voor God gekocht door Oostpriesterhulp. Er komen er 110, doch op 4 Maart stonden de eerste dertig allemaal door Westvlaan- deren aangekocht klaar te Hil- desheim. Dertig verjaagde priesters stonden er naast. Jaren hadden ze met een versleten motorfiets van dorp tot, dorp gereisd om aan hun verstrooide kudde, weggejaagd uit Oost-Duitsland of Sudetenland, waar hun huis of hoeve stond, God te brengen. Maar meestal kwamen ze precies te laat en 70 van die arme mensen moesten ook nog sterven zonder God. Tc Hildesheim (Duitsland) had een grootse plechtigheid plaats ter ge legenheid van de zegening van 30 Volkswagens, die ter beschikking van de Oost-Duitse priesters werden gesteld. Zoals men weet bracht de Vlaamse vrijgevigheid voor de actie Een rijtuig voor God genoeg op voor de aankoop van 100 Volkswagens. Nu staan die priesters glimla chend bij hun kleine groene wa gen. Op de motorkap staat ge schilderd: «Oostpriesterhulp West- vlaanderen En deze middag nog van 4 Maart zullen ze reizen, rij den naar hun dorpen, waar men sen op God wachten. Voortaan zal de wagen een reizende kapel wor den en God meedragen naar de zieken. Nu zal de priester overal kunnen komen om ze te troosten, en overal zal die wagen door de arme lui worden bewonderd, over al zullen tranen in de ogen van die mensen blinken, zodra ze lezen dat die in Vlaanderen voor hen werd samemgebedeld. Zandag 2 Maart vertrok uit Westvlaanderen een afvaardiging van Oostpriesterhulp om de plech tigheid btj Hildesheim bij te wo nen. De K.S.A. Westvlaanderen had voor haar rekening 22 van de 33 wagens weten samen te bedelen. Nu reisde in naam van de vele studenten de leiding van de K.S.A. en Oostpriesterhulp Westvlaande ren naar Hildesheim af. De Duitse autobanen, zijn mooi en de West- (Zie vervolg blz. 7.1 een bestendig gebrek aan werkge legenheid in bepaalde streken is. De conjuncturele werkloosheid is in de jongste maanden aangestegen, en wel tengevolge van de invoer en uitvoerverhoudingen. De be langrijkste maatregelen daar tegen liggen dus op het voorplan van de gezondhouding van onze betalings balans. De regering heeft in dit verband goedgekeurd dat de aan kopen van uitrustingsmateriaal voor de nijverheid uit landen van de E.B.U. zouden aangemoedigd wor den. Eveneens werd voorgesteld voor 2 milliard militaire bestellin gen in de E.B.U.-landen te doen. Voor 'n onmiddellijke opslorping van werklozen is ook het program ma van Openbare Werken belang rijk. Zo zullen 240.000 werkuren verschaft worden door werken tot vruchteaarmaking van bepaalde gronden, waarvoor de staat ten be- lope van 50 millioen tussenkomt. Van zeer groot belang is ook dat maatregelen zouden getroffen wor den om de gemeenten in te scha kelen in de strijd tegen de werk loosheid. Men weet dat er reeds een bepaalde subsidiëring bestaat voor de uitvoering van gemeente lijke werken. Zullen ook voor de tewerkstelling van werklozen toe lagen verleend worden. Het schijnt ook wel zeker dat de werkloosheid op korte termijn kan geremd worden door de beweeglijk heid van de arbeidskrachten te be vorderen. Toch gaat het niet op die beweeglijkheid in te roepen, om de reden dat voldoende arbeidsgele genheid ter plaatse moet zijn om gedaan te maken. NIEUWE NIJVERHEDEN Het is een veel te ernstig pro bleem dat in bepaalde - streken, door de structuur van de economie zellf, werkloosheid moet blijven heersen. Er moet dus om dat te verhelpen een geheel nieuwe en bestendige werkgelegenheid gescha pen worden. Dit komt practisch neer op de industrialisatie. Enerzijds dienen bestaande nij verheden uitgebreid, anderzijds ge heel nieuwe opgericht, om de vrij gekomen arbeidskrachten op te slorpen. Het spreekt vanzelf dat die industrialisatie een politiek op lange termijn vergt. Er is sprake van in de loop van en. maanden zo maar de fabrieken uit de grond te stampen, die leefbaar zijn en voldoende werk verschaffen. Zo eenvoudig is de zaak niet. Om een industrie uit te breiden en nog meer om er een op te richten, zijn geweldige kapitalen' nodig. De re gering overweegt het verlenen van waarborgen door de staat, dat tot nogtoe aan nieuwe nijverheden voorbehouden is, ook aan uitbrei ding van bestaande nijverheden zal mogelijk worden. De nijverheden die deze kapita len uit hun eigen winsten kunnen putten, zijn zeldzaam. Meestal is er behoefte aan krediet. Dienaan gaande werd reeds lang gesproken van uitbreiding van de nationale maatschappij voor krediet aan de nijverheid, of de oprichting van een participatiemaatschappij. Belang - rijk initiatief is dat van de finan- fZie vervolg blz. 9.) Die Heer Devos nu was een man klein van gestalte, maar vol durf en dynamisme. Vol poer, zegden de mensen en om dat vol poer te bewijzen, vertelden, ze gaarne het volgend staaltje: Op zekere dag was e«n van de werklieden gewel dig aan het vloeken en razen. Mr Devos, die het hoorde, gebood hem te zwijgen, maar daar de andere nog aan het einde van zijn litanie niet gekomen was en niet tijdig kon inhouden, ging Mr Devos hem hardhandig te keer en wierp hem op een hoop graan. De aangevalle ne, een reus van een vent nochtans, kroop bedremmeld recht, zweeg en verdween onder het hoongelach en tot groot jolijt van de andere ar beiders. Een andere maal voerde hij een gedurfd plan uit. Dagen naeen sprak men in de stad van niets anders. Hij kocht al de voorraden lijnzaad olie op die maar te krijgen waren, om zo de prijzen te doen stijgen en dan de olie aan de verhoogde prijs te verkopen; maar dat plan lukte niet. Andere voortbrengers van olie wierpen wat ze nog bezaten aan olie op de markt. De prijzen daal den en Mr Devos kwam op de boord van de afgrond en de ruïne te staan, wat niet belette dat hij een paar jaar later er wederom boven op was. Toen kwam de eerste oorlog. De mensen vluchtten. Het Belgisch le ger dat, samen «liet marine-fuse- liers, de stad verdedigde en lange tijd stand hield, moest op de duur de stad prijs geven, nadat de Duit- sers enkele mijlen verder over de IJzer getrokken waren e.n ze in ge- j vaar kwamen ingesloten te worden. De Duitsers kwamen de reeds half- stukgeschoten stad binnen en na men bezit van de bloemmolens, die ze tot een oninneembare sterkte uitbouwden. Onderstanden met me- terdikke betonmuren werden opge richt; onderaardse gangen gegra ven, kanons, mitrailleuzen, bom- i menwerpers in stelling gebracht. Op de andere oever zaten de Belgen, t slechts door de stroom gescheiden, op 20 meter afstand van de vijand. Langs beide kanten zaten scherp-1 schutters en wee degene die nieuws- gierig het hoofd boven de paranet dierf uitstekeneen welgemikte ko- j gel maakte voor altijd een einde aan zijn roekeloosheid. Intussen ging de artillerie voort met tonnen obussen op de ten dood gedoemde stad en op de Duitse f stellingen te werpen, die omwoeld,; terug opgebouwd, en nogmaals ver- i njetigd werden. Dat duurde vier lange jaren. Na de oorlog kwamen de mensen l terug, trachtten de piaats waar hun j huis gestaan had, terug te vinden, I veelal tevergeefs; de v/egen werden) opengemaakt, het puin weggevoerd I en de stad begon zich allengerhand terug op te richten. De bloem molens ïiet men in hun chaotische tosstand liggen, men zag er geen uitkomen aan en ze werden tot «Site de Guerreverklaard Dui zenden toez-isten kwamen met autocars de stad en de bloemmo lens bezichtigen, klommen de on derstanden op of waagden zich schroomvallig erin, sloegen vol. ver- wondei-ing en afgi-ijzen de handen ineen. Ze deden een souvenir mede en namen in het Casino-Hotel, dal toen reeds heropgebouwd was, hur Five o clock theahet waren immers meestal Engelsen, en ze verdwenen zoals ze gekomen wa- ren, met hun cars naar Oostende of Brugge, terwijl de avondmis! zich langzaam over de dodenstad uitstrekte. Jaren verliepen De stad was te rug opgebouwd. De Minoterie ont ving nog dagelijks haar contingent vreemde bezoekers, maar reeds ver hieven zich dreigend nieuwe don derwolken van uit het r osten. Op 10 Mei 1940. na een onrustige nacht vol geronk van vliegtuigen begon de sirene te loeien; de klok ken alarm te luiden en in de straat klonk de kreet Oorlogdie d( mensen verschrikt het bed uitjoeg Weldra kwamen massa's vluchtelin gen de stad in, maar betrouwden het niet hier te blijven en ze dool den verder het Westen in. Hun schrik en angst tastte ook de be woners aan. De sirene, die twintig maal op een dag loeide, deed er het hare bij. De stad liep nogmaals leeg en voor de tweede maal kwa men de Duitsers en namen bezit van de bloemmolens, om er tegen een eventuele inval van de geal lieerden op onze kusten, een bol werk van te maken. Nieuwe, ster kere abri's werden bijgebouwd, ijzeren balken aangebracht me' beton overgoten; nieuwe loopgra ven, ditmaal met gemetselde muren, aangebracht; alles sterker, beter geweldiger en kloeker dan in de eerste oorlog. Doch gelukkig, en God zij dank I heeft dit alles tot niets gediend Wel werd de stad in Mei 1940 over goten met brandbommen, wel wer den 145 huizen ten gronde vernield en honderden andere gedeeltelijk beschadigd, wel vluchtten bijna al le inwoners, maar ze keerden wel dra terug en nogmaals beleefde de stad de donkere, treurige oorlogs jaren van 1940-44. (Zie vervolg bit. l.j

HISTORISCHE KRANTEN

Het Wekelijks Nieuws (1946-1990) | 1952 | | pagina 1