VOOR POPERINGE EN IEPER
12
O
y
Daar zijn ook wij op
plaats!
onze
De Lourdesbedevaart der K. A. J.
Mgr Aloysio Bigirumwami
Dré Noyelle
Ontzettende ontploffingsramp te Houthulst
Poelkapeüe vierde
Olympisch Kampioen
San onze legwerkers,
Berichtgevers en
Verkepers
2 ilitaire werklieden, een uit Houthulst en een uit leper, op slag gedood
op bezoek in Westvlaanderen
KATHOLIEK WEEKBLAD VOOR POPERINGE - IEPER - WERVIK EN OMSTREKEN
ONZE 3 UITGAVEN:
ZATERDAG
Bladzijden
PRIJS
AUGUSTUS
3 Frank
1952
De machtigste massaverering die Lourdes ooit kende
De Inlandse Missiebisschop
Apostolisch Vicaris van Nyundo
GEEN VLEESDERVEN
OP 15 OOGST
is bevoihing breidt hem een spsiitan® huE<5®
Ik dank... en zal voort mijn best doen
Nieuw© organist
in de Kathedraal
te Brugge
Ifun trouwe vriend...
BRUSSEL-L0NDE]N
IN 18 MINUTEN
PER STRAALJAGER
HOOFDBUREEL en REDACTIE:
Poperinge Gasthuisstr. 19.
Tel. 9. - Postcheckr. 47.63.60.
PLAATSELIJKE BURELEN:
Roeselare:
J. VERRIEST-DEZEURE,
St-Alfonsusstraat 12. - Tel. 1523.
leper:
P. BRAS-DEKLERCK,
de Stuersstraat 4. - Tel. 445.
Wervik:
ROGER PECTOR,
Leiestraat 11. - Tel. Komen 491.
Veurne:
M. D'HERT, Noordstraat 14.
Nieuwpoort:
Drukkerij DUMON, Marktstraat.
Aangesloten bij het Verbond der
Belgische Periodieke Pers.
HET WEKELIJKS
- POPERINGE en IEPER (met Wervik en randgemeenten).
- ROESELAR" (met Izegem-Menen en randgemeenten).
KUSTSTREEK .(Veurne-Nleuwpoort-Diksmulde en randgemeenten)
48* JAAR.
N' 32.
POSTABONNEMENT 1952:
België (tot einde 1952) 58 fr.
Andere landen
4 fr. p. week
Verantwoordelijke Uitgever:
J. Sansen, Gasthuisstraat 19, Poperinge
ER is een zwarte... Bis
schop in ons land, de
eerste zwarte Bisschop uit
Kongo, Mgr Bigirumwami
uit Ruanda! Ik ken zo-
ceel van Kongolese talen als een...
koe, maar die uitloper van die
naam zegt me toch iets en de foto
leerde me ook iets. Herinnert ge U
dat bezoek van de... Mwami? Een
Kongolese koning uit Ruanda, een
echte reus en niet zo... lelijk als
die diklippige zwarten die soms al
hier leuren met garen en lint of
schoenpoets. Bigirumwami... Mwa
mi! Ik ben bijna zeker dat die
zwarte Bisschop behoort tot de ho
gere stand van Ruanda.
Die zwarte Bisschop werd overal
zeer sympathiek ontvangen, omdat
hij zelf buitengewoon vriendelijk
en sympathiek is. Dezer dagen was
hij zelfs in Nederland te gast. Maar
op 15 Augustus zal hij te Ardooie
zijn.
Op 15 Augustus zal Mgr Bigirum
wami, de eerste zwarte Bisschop
van Kongo de Pontifikale Mis op
dragen te Ardooie, de geboorte
plaats van de eerste Bisschop van
Kongo Mgr Roelens.
Dat hoorde zo!
't Is er niet minder treffend om
en betekenisvol. En ook onze plaats
is daar, die dag, te Ardooie. Die
eerste Bisschop was van ons. De
eerste zwarte Bisschop komt getui
genis afleggen van de dankbaar
heid en eerbied van zijn volk voor
die grote Vlaming en wij zouden
dat laten gebeuren zonder aanwe
zig te zijn? Kom, zo dwaas zijn
wij niet.
Ook Mgr Kufur, een Hindou,
verblijft alhier... De eerste Indische
Bisschop uit de Jezuieten-missie
van Randi. Hij kwam naar ons
land om tegenwoordig te zijn bij
de ontgraving van de grote apostel
van die missie... «onze» pater
Lievens!
Kijk... uit Kongo, uit dat reus
achtige India komt men naar ons
land, naar dat nietig stukje Vlaan
deren, omdat uit dat... beetje
Vlaanderen wereldveroveraars naar
de onmetelijk-grote Kongo en dat
werelddeel India trokken. Zo ge
dan, daar binnen U niets gevoelt,
zo dat alles U niets zegt, dan moet
ge naar een kliniek om U te laten
opereren of naar de bewaarschool
om de... cijfers te leren. Grote
mannen hehoren tot een... groot
volk, dat zijn we, maar we weten
het zelf niet.
Zij allen, die het weten, of gelo
ven, zullen op 15 Augustus aanwe
zig zijn te Ardooie. Dan kan die
zwarte Bisschop in Ruanda aan
zijn volk vertellen hoe wij van onze
zendelingen houden en hoe wij met
dat bezoek... gediend waren.
Er is ook een tijd geweest dat uit
Ierland en uit Frankrijk zendelin
gen naar... Vlaanderen kwamen.
Onze grootvaders waren precies ook
geen katjes om zonder handschoe
nen te pakken en St Amand onder
vond meer dan eens dat 't water
van de Schelde... nat is.
'k Zoeke nu 's te weten hoe lang
het wel geduurd heeft voor er in
Vlaanderen zelf een Vlaamse... Bis
schop gewijd werd. 'k Heb nog ge
hoord dat St Rembertus van Tor
hout was en Bisschop werd van
Hamburg. Maar hoe lange duurde
dat wel? En da&r 't is geen eeuw
geleden en in Indië en in Kongo
worden inboorlingen priester en
zelfs Bisschop.
Maar we hebben in Vlaanderen
onze schade ingehaald en er is
geen bisdom in de wereld dat meer
zendelingen telt dan het onze.
Een ereschuld! Maar er is ook
wel geen streek ter wereld waar
men zo grote eerbied en genegen
heid over heeft voor de zendelin
gen. Overal in Vlaanderen zijn de
zendelingen... thuis, danig welge
komen, danig wel onthaald. Kom,
in werkelijkheid ze zijn bij ons...
thuis. Geen gezin bijna waar men
niet het portret ziet van een zen
deling, geen gezin of men ontving
en bewaart brieven van paters,
broeders of zusters.
We weten immers zo goed wat
werk ze verrichten.
Wat ging onze Kongo beteke
nen zonder zendelingen?
Wat bergen werk hebben ze daar
verzet
Beschaven heet men dat. We
weten wel wat... schaven is, en
kunnen veronderstellen wat het
betekent... mensen schaven. Van
wildemans en... menseneters fat
soenlijke mensen maken, luierikken
leren werken, stamhoofden leren
menselijk zijn, door oerwoud en
brousse trekken met al de gevaren
die aan dat karweitje vast zitten...
Zieken verzorgen, voor dompelaars
zorgen, de kinders leren school lo
pen... nooit gedaan, altijd herbe
ginnen.
Zo was het in Kcngo, zo is het
nog in grote gebieden... Hoe vele
dorpen zouden er niet nu nog zijn
waar men nooit een zendeling of
een blanke zag... Kongo... tachtig
maal zo groot als België! Het groot
beschavingswerk is het hunne.
Thans zijn er ongeveer drie mil-
lioen zwarten... gedoopt, een vierde
van de bevolking; en dat na niet
eens 75 jaar. Kijk dan eens naar
de oude Nederlanders, Franse of
Engelse kolonies! Ze waren een
rijkdom voor het moederlaiid maar
't was veeleer een... stiefmoeder-
land. Na... honderden jaren waren
er min gedoopten, min beschaafden
dan in Kongo! De rijkdom was
voor de kolonisten, de armoede was
voor de inboorlingen. Is het dan
te verwonderen dat die kolonies
er... genoeg van hadden en zich los
scheurden van dat moederland?
Zeker de regering van ons land
volgde een betere koloniale politiek;
de fameuse commissie die een be
zoek bracht aan het mandaatge
bied Ruanda-Urundi moest beken
nen dat de administratie in orde
is; en er zaten in die commissie
vele heren die absoluut tegen alle
kolonies zijn.
Maar waar zou men belanden
zonder zendelingen?
zonder hun scholen
zonder hun hospitalen
zonder hun... vakscholen.
Met de godsdienst hebben zij de
negers anders léren defrkërl, aft'üfefif
leren handelen, anders leren... lé
ven. Zeker nog blijft het gemoed
van de zwarte een mysterie voor
de blanke, maar één zaak waardeert
de zwarte evengoed als een Japa-
nees Die andere blanken komen
hier... geld verdienen of geld zoe
ken, dat doen de zendelingen
niet; zij komen om goed te doen
aan de inboorlingen.
En waar in zovele kolonies ge
zocht wordt om de banden te bre
ken, daar blijft de Katholieke mis
sie in Kongo de waarborg van de
rust in het land en de grote be
lofte van overeenkomst en vrede
met het moederland. Blinden al
leen zien dat niet!
Dan rijst nog groter voor ons op
die prachtige figuur van Mgr Roe
lens; dan zien we hoe deze zende
lingen niet alleen de zwarten maar
ook het moederland dienen.
...Bij dat standbeeld van Mgr
Roelens zal ik Mgr Bigirumwami
zien staan... Kongo en Vlaanderen
die mekaar ontmoetten, zestig' jaar
geleden, en die mekaar begrijpen!
Wie zou dat... Schouwspel willen
üfe iiI
missen?
PÉ VLAMYNCK.
Het ontzaggelijke missiewerk dat de Kerk gedurende twintig
eeuwen presteerde is 'n gestadige, regelmatig opgaande arbeid die nog
altijd volgens hetzelfde programma wordt uitgevoerd: «gaat en onder
wijst alle volkeren... Het werkprogramma dat Christus zelf heeft
opgemaakt en waaraan nog geen iota veranderde. Zij die onderwezen
en doopten vielen met de tijd weg en hun taak ging over op hen die
door de eersten onderwezen en gedoopt waren. Steeds nieuwe enke
lingen spanden zich in voor deze taak, maar ook nieuwe volkeren
en rassen, naarmate zij eensgezind in het lichtend spoor van Chris
tus traden, kwamen voor dit Apostolisch werk in aanmerking. Met
de dag wordt dit duidelijker geïllustreerd en met ontroering zien wij
thans de Mtutsi-prins uit Kuanda, Bigirumwami, 't werk voortzetten
der vissers van Galilea, nadat zendelingen uit Vlaanderen het ge
loof verspreidden in het zwarte land. In het werk der Kerk noemt
men dat geen verrassing, want zij kent geen verschil in rassen en
volkeren.
Een algemeen zicht over de massa deelnemers aan de Lourdesbedevaart van de Kajotters, tijdens een
plechtigheid op de esplanade voor de basiliek van Lourdes.
(Cliché Het Nieuws van de Dag
werd door een grootse plechtigheid,
Na een voorspoedige reis bereik
ten 11.000 Kajotsters blijgezind
het verre genadeoord en met de
slag wisten zij eiker genegenheid
te veroveren. Zij veroverden Lour
des.
Een jaar lang hadden zij zo
zorgvuldig die bedevaart voorbereid,
gespaard om de kosten ervan te
betalen, en zo veel meer, en einde
lijk was hun wens nu in vervul
ling' gegaan en mochten zij gaan
bidden voor het beeld van O. L.
Vrouw aan de Grot. van Lourdes.
Voor die duizenden meisjes wer
den het heerlijke dagen.
Op de eerste dag te Lourdes wer
den de 240 aanwezige proosten ont
vangen in het bisschoppelijk paleis
van Mgr Théas, bisi .hop van Tar-
bes, die ter dezer gek-:enheid hulde
bracht aan de stichter van de
K.A.J.-beweging, Mgr Cardijn.
De tweede dag, 's morgens, werd
een grote processie gehouden voor
de basiliek, in aanwezigheid van
Mgr Théas. Voorop ging' een groep
brancar hers met branaende mijn
lamp, gevolgd door 240 priesters in
sumlis. Nieuwe vlaggen werden ge
wijd door Mgr Théas, het plechtig
Avé Mariagezongen door alle
deelneemsters, toespraken gehou
den, ook door de Bisschop van Tar-
bës. die zijn vreugde uitsprak over
deze massale zogoed voorbereide be
detocht. Mgr Callewaert, Bisschop
van Gent, droeg vervolgens de
H. Mis op.
In de daaropvolgende dagen volg
den de verschillende godsdienstige
plechtigheden elkaar op; de Kajot
sters bleken onvermoeibaar. Zater
dag jl. werd ook een nachtolechtig-
heid gehouden, gevolgd door een
middernachtmis met uitreiking van
de V. Communie, door 40 priesters
gedaan.
Een ogenblik van diepe ontroe
ring was het, toen 200 Kajotsters
de 256.000 intentie-brieven gingen
neerleggen aan de grot.
Dinsdag jl. kwamen dan de an
dere treinen met de Kajotters toe
te Lourdes, wat in de dag gevolgd
Ter gelegenheid van het
Feest van O. L. Vr. Hemelvaart
is het op Vrijdag 15 Oogst
toegelaten vlees te eten. Don
derdag 14 Oogst is het vigilie
dag, met verplichting tot vas
ten en vleesderven.
waaraan de 20.000 Kajotsters en
Kajotters deelnamen. Het geschenk
medegebracht door de jeugdgroepen,
van de Belgische Christelijke Ar
beidersbeweging, nl. zeer rijke ge
waden voor een pontificale H. Mis,
werd alsdan aangeboden. Volgde
dan de hernieuwing van de toe
wijding aan O. L. Vrouw.
Tot slot van deze gezamenlijke
plechtigheid werd hit woord ge
voerd door Mgr Théas en Mgr De
Smedt, zichtbaar ontroerd, spre
kend tot alle deelnemers en deel
neemsters, voegde er nog aan toe:
Lourdes is als betoverd De be
woners en de vreemdelingen vragen
zich af: Wat gebeurt er? Wie zijn
die adellijke meisjes? Dat zijn de
arbeidsters! Indien ze zo zijn, is het
omdat ze geloven. Ge gelooft in
God uw Vader, uw Schepper, ge
■gelooft in Christus, uw Verlosser,
ge gelooft in de kracht van uw be
weging.
Een hulde aan Mgr Cardijn en
een massale uitvoering van gods
dienstige 'liederen, met de zegening
van de menigte, besloten die mach
tige plechtigheid.
Het cmvèrgételijk schouwspel ge
boden door die 20.000 Kajotsters en
Kajotters op de machtige esplanade
te Lourdes betekende meteen het
einde van die zo welgeslaagde be
devaart voor de Kajotsters, die dan
weldra met een onuitwisbare In
druk, terugtrokken naar hun be-
devaartreinen. Sedertdien zijn al
len reeds thuis en brengen hier
overal de heerlijke boodschap uit
Lourdes mede.
De Kajotters hebben thans de
Kajotsters afgelost en ook zij wo
nen er indrukwekkende godsdien
stige plechtigheden bij en doen er
indrukken op die zij nimmer zuilen
vergeten.
Halen wij ten slotte nog de woor
den aan door Mgr Theas uitgespro
ken over deze V.K.A.J.-bedevaart,
nl.: «Zoiets hebben we nog nooit
gezien en zullen we ook nooit meer
zien»; wijl Z. Exc. de Aartsbisschop
van Boulogne verklaarde; «Ge
lukkig België dat zulke Kajotsters
bezit.
Aanstaande week Vrijdag
zijn we Half-Oogst en op die
dag ligt alle werk stil. Ten
einde tijdig de Zaterdag ons
blad bij iedereen te kunnen
laten bestellen, zien we ons
aldus genoodzaakt in alles
EEN DAG VROEGER ALS
NAAR GEWOONTE TE
DRUKKEN.
We vragen dus dringend on
ze HH. Medewerkers en Be
richtgevers ook een dag vroe
ger als naar gewoonte hun
copij te willen doorsturen,
1 De Verkopers zijn meteen
ook op de hoogte wanneer ze
de bladen zuilen toebedeeld
krijgen, en aan onze POST-
ABONNENTEN laten we we
ten dat op 16 Oogst de post-
distributie normaal zal zijn.
I DE UITGEVER.
Dhr Kamiel D'Hooghe, van Vra-
sene (Waas), die zopas met grote
onderscheiding het diploma van
Uitmuntendheid behaalde in het
Lemmensinstituut te Mechelen,
werd benoemd tot organist aan de
St-Salvatorskathedraal te Brugge.
PRINS
VAN ADELLIJKEN BLOEDE
Tegen het einde van 't jaar 1900
had Pater Bethélemy, der Witte.
Paters, met twee confraters een
missiepost gesticht te Zaza in het
Oostelijk gebied van Ruanda. On
der de eerste geloofsleerlingen be
vond zich de hoofdman Rukamba
en zijn echtgenote Nyirebushindore.
Rukamba was van adellijke af
komst, doch zijn overgrootvader
Rushenyi had zijn land Giseka on
der de kroon van Ruanda gebracht.
Rukamba en zijn echtgenote
volgden het catechemunaat tot in
December 1904 en korte tijd nadat
zij het H. Doopsel ontvingen werd
hun een zoon geboren die de naam
kreeg van Bigirumwami, wat be
tekent Alle goed hoort de Ko
ning toe Uit deze naam klonk de
trouw van Rukamba aan zijn vorst
en meer nog zou deze genegenheid
blijken door zijn gehechtheid aan
do Mwami van Ruanda gedurende
de periode na de eerste wereldoor
log, toen Giseka bezet Werd door
de Engelsen.
Kerstdag 1904 werd Rukamba's
zoon gedoopt en ontving in het H.
Doopsel als naam Aloysius naar
zijn patroonheilige Aloysius van
Gonzaga.
Jozef Rukamba verzaakte na zijn
bekering aan zijn ambt van hoofd
man, doch bleef als voorbeeldig
christen steeds een grote steun voor
de Missie.
Aloysius Bigirumwami trad in
Z. EXC. MGR BIGIRUMWAMI
Woensdag-voormiddag' te 9.15 uur werden de inwoners van Hout
hulst en Westrozebeke opgeschrikt door de dreunende slag van een
ontploffing. Vier obussen uit de oorlog 1914-1918 en een ontstekings-
bom waren ontijdig tot ontploffing gekomen in het Vernielingscen
trum te Houthulst. Bij deze verschrikkelijke ramp kwamen twee mi
litaire arbeiders om 't leven. Slechts verhakkelde lichaamsdelen vond
men van beide slachtoffers terug.
Boven: voor de deur van de opgesmukte ouderlijke woning enkele ogenblikken na de aankomst. Uiterst
links treffen wii Maurice Segier, André's trouwe verzorger, verder dhr Verkin leren, vader, moeder en zus
ter en familieleden. Boven i chts: teree.ht fier en gelukkig toont Novelle ons zijn trofee!.., de twee ver
overde gouden medailles. Vader, moeder en zusje staan er glunderend bij. Onder links: re-htstaande
in de wagen van dhr Vcrk'iè ren reed Noyelle door de straten van Poelkapelle. Rechts midden: dhr
B-jrgemeester Pauwebn ov hanfgde een prachtig valies aan g; vierde tijdens de plechtigheid op het
Gemeentehuis. Cnder rechts: tenslotte legde Dré Noyelle de ontvangen bloemen nedo- aan de oet van
het monnmTt der gesnenv 'den. Men herkent o.m. Luitenant Holderheeli, bevelhebber van de basis te
Köksiide en I Herst rècllts dhr Valide Kcrekhove, Westvlaams Sportafvevaardigde, die eraan gehouden
had op dc viering tegenwoordig te zijn. (Zie verslag blz. 8)
GEVAARLIJK WERK
Ontploffingstuigen, die men nog
steeds allerwege in ons land vindt
als overblijfselen van twee oorlo
gen, vinden regelmatig de weg naar
de ontmijningsdiensten die het on
guur goed door specialisten doen
afhalen om nadien In speciale
centra te laten vernietigen. De
Dienst voor Opruiming en Vernie
tiging van Ontploffingstuigen, de
D.O.V.O. heeft voor West- en Oost-
vlaanderen zijn centrum te West
rozebeke, het eigenlijk Vernielings
centrum van deze dienst bevindt
zich in de aanpalende bossen van
Houthulst.
Militairen en militaire werklie
den, die jarenlang ondervinding
hebben van dit werk voeren twee
maal daags dit gevaarlijk werk uit.
In putten van ongeveer 10 meters
diepte worden de ontploffingstui
gen, die moeten onschadelijk ge
maakt worden, neergelegd samen
met een ontstekingsbom, waarvan
de entsteker van op afstand elec-
trisch kan in werking gebracht
worden. Gans de lading wordt met
aarde toegedekt zodat de ontplof
fing ondergronds gebeurt en in de
omgeving geen schade kan berok
kenen.
Ds inwoners der omgeving zijn
hiermede vertrouwd geraakt. Twee
maal daags, stipt te 11.30 en te
14 uur horen zij de doffe slagen
der ontploffingen. Op deze ogen- mërs nog altijd zijn geheimen niet
blikken wordt het verkeer geschorst prijs en het blijft gevaarlijk tot
on de baan Poelkapeüe - Houthulst het ogenblik van zijn vernietiging.
bracht. Intussen waren de andere
personeelsleden elders aan het
werk.
Wat er zich precies op de plaats
der ramp heeft voorgedaan, kan
niemand met zekerheid zeggen.
Plots te 9.15 uur scheurde evenwel
een zware ontploffing door de lucht.
Een hagel van schroot en aarde
viel op de omgeving neer. Een
ijzige stilte volgde op de ontplof
fing terwijl een sterke kruitdamp
in de lucht hing.
Uit de in de nabijheid gelegen
burelen en werkplaatsen kwamen
onmiddellijk militairen en werklie
den toegesneld. Kapitein Samyn,
bevelhebber van het centrum was
dadelijk ter plaatse en leidde per
soonlijk het eerste onderzoek. De
plaats der ontploffing bood een
verschrikkelijke aanblik. De lijken
der twee cngelukkigen waren door
ontploffing uit elkaar gereten en
onkennelijk geworden. Zeer korte
tijd na het verschrikkelijk gebeu
ren was de Z. E. H. Pastoor van
Houthulst ter plaatse om de slacht
offers in extremis het H. Oliesel
toe te dienen.
GISSINGEN
OMTRENT DE OORZAAK
Omtrent de toedracht van deze
jammerlijke ramp, kan men slechts
gissingen maken. ct door roest
ingewreten oorlogstuig geeft im-
vanwaar hst Vernielingscentrum
slechts een goede 100 meter verwij
derd ligt.
DE FATALE ONTPLOFFING
Woensdagmorgen waren de twee
werklieden, Aifrns Madou, wonende
Vijverstraat 30 te Houthulst, en
Parein Camiel, wonende Zonnebe-
kesteenweg 105 (Cité Ligy) te
leper, als naar gewoc.nte aan het
werk gegaan In het Vernielings
centrum.
De 51-jarige Parein was geen
nieuweling in het vak, want sedert
20 jaar is hij in het kamp werk
zaam, ook voor de 42-jarige Madou
'aad het gevaarlijk vak geen ge
heimen want hij is sedert 11 jaar
vertrouwd met dit werk.
Zij hadden Woensdagmorgen tot
taak 2 obussen van 210 mm en 2
obussen van 8 duim tot ontploffing
te brengen. Als ontstekingsbom
moesten zij een 95 kgr. zware bom
van het type 250 bezigen.
Beide hadden hun gevaarlijke
vracht met de transportwagentjes
aangebracht en hadden de 10 me
ter diepe put in gereedheid ge-
Wat deze ramp beseft, kan men
niet aannemen dat ontstekings
bom zelf hierin een i gespeeld
heeft, vermits men op de rand van
de gegraven kuil de ontsteker van
deze bom heeft teri .'.gevonden in
de houten bak waarin bi' gereed lag
om in de bom te worden aange
bracht eens dat alles gereed was.
Men kan dus alleen aannemen dat,
op het ogenblik dat de laatste der
4 obussen naar beneden gebracht
werden, deze obus aan de werklie
den ontglipt is en met geweld op de
andere springtuigen terecht kwam.
VERSLAGENHEID
TE HOUTHULST
Begrijpelijkerwijze heeft het on
geval te Houthulst en omgeving
een grote verslagenheid verwekt bij
de bevolking. Heri- neringen van
vroeger worden ver' ér men ver
haalt er hoe het ouoste zoontje
van Alfons Madou vier jaar gele
den al spelend gekwetst werd door
ontploffend oorlogstuig.
Voor de inwoners van Houthulst
waren het Woensdagmorgen uren
van angstige spanning, Zij wisten
dat de ontploffing die zij te 9.15 u.
hoorden, een ongeval betekende,
want nooit hebben op dat uur ont
ploffingen plaats.
Stilaan kwam dan zekerheid.
Voorzichtig werden de familieleden
der slachtoffers op de hoogte ge
bracht. Vrouw Vanspranghe Ger-
maine, echtgenote van Camiel Pa
rein, vernam te leper het droevig
lot dat haar man overkwam, ter
wijl vrouw Irma Logghe, echtge
note van Alfons Madou, door de
gemeente-overheden an Houthulst
omzichtig op de hoogte gebracht
werd. De vrouw begaf zich schrei
end naar de plaats der nunp. doen
kon niet bij het stoffelijk overschot
van haar man toegelaten worden.
Alfons Madou iaat vier minderja
rige kinderen achter.
In de voormiddag g kwam dhr
De Groote, burgemee. ter van Hout
hulst, op de plaats C ramp. Rond
het middaguur kwam ook krijgs
auditeur Maenhoudt uit Gent. ver
gezeld van griffier Vandevijver ter
plaatse om een onderzoek in te
stellen. Even later kwam ook Ma
joor Samyn, gewezen bevelhebber
en vader van de huidige bevelheb
ber, ter plaatse.
Alfons Madou en Camiel Parein
vielen als slachtoffers van hun
werk, -het gevaarlijke werk dat hen
iedere dag zo dicht bracht bij de
dood die onverwach toesloeg
Aan de treurende familieleden,
bieden wij onze gevoelens van kris-
telijke deelneming.
Augustus 1914 in het seminarie van
Kabgaye, voleindigde er de huma
niora in 1921, daarna wijsbegeerte
en godgeleerdheid om 1926 zijn
proefjaar te doen als leraar aan het
Klein Seminarie.
Op 26 Mei 1929 werd E. H. Bigi
rumwami priester gewijd en was
van 1929 tot 1933 werkzaam in de
Missies van Kabgaye, Murunda,
Kigali en Rulindo. Op 30 Januari
1933 werd hij benoemd tot overste
der Missie van Muramba en leidde
daar op voorbeeldige wijze het
missiewerk tot in 1951 toen hij op
17 Januari van dat jaar benoemd
werd tot missieoverste van Nyun
do, waar hij de grote historicus
van Ruanda, E. P. Pagès, opvolgde.
APOSTOLISCH VICARIS
VAN NYUNDO
Bij decreet van 22 Februari 1952
werd E. H. Aloysius Bigirumwami
door de H. Stoel benoemd tot Apos
tolisch Vicaris van Nyundo met de
titel van Bisschop van Garriana.
Voor het grote missiewerk der
Witte Paters betekent deze benoe
ming een uitzonderlijke eer en is
het de schoonste bekroning van
hun zwaar labeur in dienst der ge-
loofsverspreiding.
Op deze wijze immers werd an
dermaal een Vicariaat onder leiding
gebracht van de door hen gevorm
de inlandse geestelijkheid. Het is
hun derde inlandse missiebisschop
die de apostolische taak op zijn
schouders neemt.
Mgr Bigirumwami kreeg een
zware taak toegewezen. Zijn vica
riaat telt 375.000 zielen, waarvan
54.000 gedcopten en 37.000 geloofs
leerlingen. Een priester voor 10.000
zielen.
In zijn werk wordt de nieuwe
bisschop bijgestaan door 25 inland
se priesters "en 8 Witte Paters, door
11 Broeders der inlandse congrega
tie der Josephieten, 26 Zusters van
Soldaten Warlop Julien en Hosten Willy, beiden uit Poperinge, en
gekazerneerd le Aken (Duitsland) bij het 23 Artillerie, schreven ons
een vriendelijk briefje. Zij zijn trouwe lezers van ons blad, dat zij
daar iedere week ontvangen.
de inlandse congregatie der Bene-
bikira (Dochters der H. Maagd) en
409 Catechisten.
DE PLECHTIGE
BISSCHOPSWIJDING
Het was 1 Juni 1952 de grote dag
voor gans Ruanda. De trommen
roffelden en de klokken luidden
over het land. Pinksteren in Ruan
da, Bisschopswijding van Mgr Bi
girumwami.
Mgr Deprimoz, Apostolisch Vica
ris van Kabgaye diende de H. wij
ding toe, bijgestaan door Mgr
Grauls en Mgr Kiwanuka. Mgr Si-
gismondi, evenals 5 missiebisschop
pen, woonden de plechtigheid bij.
De hoogste wereldlijke gezagdragers
met aan hun hoofd de Vice-Gou-
verneur uit Leopoldstad, waren
aanwezig en dan verder duizenden
gelovigen die van dagreizen ver ge
komen waren om een glimp op te
vangen van deze gebeurtenis.
De kerk van Kabgaye was die
dag wel vijfmaal te klein, maar de
duizenden gelovigen, die binnen
geen plaatsje konden veroveren,
volgden de plechtigheden langs de
luidsprekers. Na de voorlezing van
de Pauselijke aanstellingsbul, hoor
den zijn hun Bisschop trouw aan
Paus en Kerk zweren. Zij hoorden
hoe hun prins met vaste en klare
stem antwoordde op de hem ge
stelde vragen en dan woonden zij
allen, te midden van een indruk
wekkende stilte, de H. Mis bij, die
gezamenlijk werd opgedragen dooi
de blanke Bisschop en door hun
Bisschop, gesproten uit hun volk,
uit hun ras, dat zoveel eeuwen
moest wachten op Christus' genade.
Op het ogenblik dat de nieuwe
Bisschop de volheid van het Pries
terschap ontving, voelden blanken
en zwarten aan, hoe wonderbaar
het werk van Kristus door alle tij
den wordt voortgezet.
Het Te Deum was een jubel die
over Ruanda weerklonk, een jubel
en een danklied om Gods grote
genade.
52 JAAR KRISTENDOM
Men spreekt dikwijls van mijl
palen in de geschiedenis. Op deze
gedenkwaardige 1 Juni plantte ook
Ruanda een mijlpaal in de geschie
denis van zijn opgang tot het
Kristendom. In 1900 kwamen de
eerste missionarissen er toe. Tegen
kantingen en ontberingen waren er
hun deel. De eerste bekeringen
kwamen slechts geleidelijk en traag.
Pas in 1926 kwam er een kentering
bij het volk, de leidende klakse gaf
zich gewonnen voor de genade. In
1944 werd de eerste inlandse ko
ning gedoopt en in 1946 wijdde da
vorst Mutara Rudahigwa zijn rijk
aan Kristus toe. In 1930 werd het
jubileum van dit missiewerk ge
vierd. Ruanda telde 300.000 kriste
nen en 140.000 geloofsleerlingen.
In 1952 werd de kroon op het
werk gezet. Het Vicariaat Ruanda,
met zijn 72 missieposten, bestaat
thans niet meer, maar werd ver
deeld in twee, en terwijl het Vi
cariaat Kabgaye toevertrouwd is
aan Mgr Deprimoz, komt het Vi
cariaat Nyundo onder de leiding
van Mgr Bigirumwami.
De inlanders van Ruanda heb
ben een schone spreuk, die als
volgt klinkt in hun taalImana
yiriwa ahandi, Igataha in Rwanda».
Wat betekent: «God gaat elders
lang werken, maar 's avonds komt
hij liefst rusten in Ruanda. Daar
mee beduidt men dat God wel lang
wacht om bij hen te komen, maar
dat Hij, eenmaal in het land bin
nengetreden, er wondere dingen
verricht.
Wondere dingen zijn er inder
daad gebeurd in Ruanda. Het Kris
tendom schoot er vaste wortel.
MGR BIGIRUMWAMI
IN ONS LAND
Op de zonnige avond van 19 Juni
kwam Mgr Bigirumwami naar ons
land, na zijn bezoek ad limina
te Rome. In zijn toga als prins der
Kerk stapte de waardige gestalte
van de Afrikaanse Bisschop te
Meisbroek uit het vliegtuig. Een
talrijke menigte juichte hem toe.
Mgr Bigirumwami voelde zich hier
thuis, als onder vrienden.
Talrijke bezoeken heeft de
Kerkvorst sedert deze dag afgelegd.
Hij werd ontvangen bij Z. Em.
Kardinaal Van Roey, bij Zijne Ma
jesteit de Koning en bij talrijke
ministers. Overal in ons land be
zocht Mgr Bigirumwami semina
ries, colleges en kostscholen.
Thans komt hij tweemaal na
elkaar naar Westvlaanderen op
bezoek. Wij kondigden reeds aan
dat Mgr Bigirumwami op 15 Oogst
naar de Mgr Roelensfeesten te Ar
dooie komt en thans ontvingen wij
bericht dat Zijne Exc. Maandag
11 Augustus te gast zal zijn tc
Rumbeke, bij Onze Kipderen
Hij zal er te 9 u. een H. Commu-
niemis opdragen. Daarna is er ge
zellig ontbijt en s..menzijr>met
Onze Kinderen
Voor Westvlaanderen is het een
eer, dat Mgr Bigirumwami in ons
midden komt, vooral daar zoveel
Westvlamingen betrokken zijn in
het missiewerk. Wij mogen gerust
het bezoek, aan ons gebracht door
deze inlandse missiebisschop, be
schouwen als een blijk van dank
baarheid. Iedereen bij ons doet zijn
deel in het missiewerk, want als
een missionaris de hand uitsteekt,
geeft iedereen naar vermogen.
Vergeten wij echter niet dat
adel verplichtWij mogen ei
trots op zijn, dat onze missionaris
sen het met taaie volharding zovei
wisten te brengen, dat zij in hun
missiegebieden een inlandse ker
kelijke hiërarchie tot stand brach
ten, wij mogen en moeten fier zijn
op een Mgr Roelens, die uit onze
Vlaamse stam ontsproot, maar dan
moeten wij ook konsekwent zijn en
het begonnen werk voortzetten,
mede met onze steun, zo door ge
bed als door giften en dit naar
mate de bekomen resultaten scho
ner en grootser zijn.
Officieel werd bevestigd dat op
10 Juli jl. een Britse straaljagei
de afstand Londen-Brussel heef'
afgelegd in 18 minuten, 3 secon
den 3/10, 't zij aan een gemiddel
de snelheid van 1071 km. 648. Hel
toestel is van het type Swift
een jager met pijlvormige vleugels.