Wereldgebeurtenissen
gekroond kalf
Au Renard Bleu
Zgntamotii
Een la
Zenobe Grammede uitvinder
Het Pelsenhuis
DAG KLAPPER
P>ATEX^RN'"'GT Do"
VEAU PRItft
Naar een indrukwekkende
C.V. P.-zege
stukken brengen
j geluk
w geslaagde""
diocesane studiedag
voor missie-
ijveraarsters
amerikaanse vlieg
tuigen onder vuur
genomen door russi
sche toestellen
dert de toxinen.
Mc CORMICK-INTERNATIONAL mestveripreiders voor fractor
De Iraanse pefroleumkwestie
KOLONIALE
LOTERIJ
WAAG UW KANS
Geboortehuls van
Broeder IsBdoor
Ingewijd
l^eer katholieken
In Japan
WERELDNIEUWS
IN 'T KORT
Nieuwe wrijving
tussen U.S.A, en U.S.S.R.
De oorlog In Korea
Brief uit Brussel
RIJSELSTRAAT 83 - MENEN - TEL. 565
Au Renard
Bleu
VERDRIJF EEN
Onlustig.,
miinhardt's
zenuwtabletten
GROTE ZORG!
3SSK EEN HALVE EEUW DYNAMO.
Klacht tegen
socialistisch
senator te leper
Op een zekere
ouderdom werken de
nieren onregelmatig,
het organisme vervuilt
Dit is o. m. het lol van
de jichtlijders. Daarom,
drink regelmatig l'Eau
de la Reine, hetwelke
krachtige diuretische
eigenschappen bevat.
SPA-REINE reinigt het
organisme en verwij-
HET WEKELIJKS NIEUWS i Zaterdag 11 Oct. 1952 BIz. 2.
VYEEK VAN 11 TOT 17 OCTOBER
>e dagen korten met 21 minuten.
WEERSPREUK
October met groene bla&n
Duidt een strenge Winter aan.
ZATERDAG 11 OCTOBER
Maria's Goddelijk Moederschap
HH. Naciasius, Qudrien, Gummarus
van Lier.
ion op te 6.06 u.. onder te 17.08 U.
531: Dood van de Zwitserse her
vormer Zwingli.
I 1813: Geboorte van de Franse let
terkundige Louis Veuillot.
1 '885: Geboorte van de Franse ro
manschrijver Frangois Mau-
riac.
027Geboorte van Prinses Jose
phine-Charlotte.
ZONDAG 12 OCTOBER
(19° Zondag na Pinksteren)
LH. Wilfried, Maximiliaan. Edwin,
Serail en.
ion op te 6.08 u., onder te 17.06 u.
1 1678: Dood van de Nederlandse
portretschilder Pieter Codde.
i 1856: Dood van de Nederlandse
dichter Hendrik Tollens.
866: Geboorte van de Engelse
Staatsman James Ramsay
Macdonald.
24: Dood van de Franse liber-
i tijnse letterkundige Anatole
France.
1 j MAANDAG 13 OCTOBER
i IH. Edward (koning v. Engeland),
I Theoflel, Gerard.
'ion op te 6.09 u., onder te 17.04 u.
1715: Dood van de Franse wijs
geer Nicolas de Malebranche.
1869: Dood van de Franse criticus
Sainte-Beuve.
1901: Dood van de Vlaamse letter
kundige Domien Sleeck.
i 1919: Dood van de Deense roman
schrijver Karl Gjellerup.
DINSDAG 14 OCTOBER
HH. Callistus, Donatiaan (Brugge)
i Zon op te 6.11 u., onder te 17.02 u.
i 1562: Geboorte van de Nederlandse
musicus Jan - Pieter Swee-
linck.
1632: Geboorte van de Nederlandse
natuuronderzoeker Anthanie
van Leeuwenhoek.
1882: Geboorte van de Ierse staats
man Eamon de Valera.
1924: Dood van de Vlaamse voor
man Dr Depla.
WOENSDAG 16 OCTOBER
HH. Thérésia (van Avola), Roger.
Zon op te 6.12 u., onder te 17.00 u.
70: Geboorte van de Latijnse
dichter Vergilius.
1512: Dood van de Nederlandse
bouwmeester Keldermans.
1608: Geboorte van de Italiaan
j Evangelists Torricelli, uit
vinder van de barometer.
1844: Geboorte van de Duitse wijs-
geer Friedrich Nietsohe.
Tijdwinst Regelmatigheid.
Snelheid Grote capaciteit.
Eenvoudige lading van de bak.
N° 200 voor 2 '/3 m3 N® 100 voor I '/2 m3
DONDERDAG 16 OCTOBER
HH. Gerardus Majella, Hedwig,
Florentijn.
Zon op te 6.14 u., onder te 1658 u.
1628: Dood van de Franse dichter
Frangois de Malherbe.
1844: Geboorte van de Waalse mu
sicus Emile Mathieu.
1863: Geboorte van wijlen Mgr
Luytgaerens, proost van de
Boerenbond.
1888: Geboorte van de Amerikaan -
i se toneelschrijver O'Neill,
VRIJDAG 17 OCTOBER
HH. Margaretha Maria Alacoque,
Hedwigis (Hedewijch).
Zon op te 6.15 u., onder te 16.56 u.
1586: Dood van de Engelse schrij
ver Philip Sydney.
11754: Dood van de Franse natuur
kundige René Réaumur.
1849: Dood van de Poolse musicus
Fréderie Chopin.
1893: Dood van de Franse compo
nist Charles Gounod.
WEERSPREUK
Kwam na lijden geen verblijden
Zo waar lijden groot verdriet
Doch na lijden komt verblijden
j Daarom acht ik 't lijden niet.
(Vervolg van 1* blad)
stikken, doch in feite hebben zij
slechts de nieuwe democratische
wereldmarkt versterkt. Op die wij
ze hebben de imperialisten hun
eigen uitvoer een ernstige slag
toegebracht
Hij beweerde tevens dat het uit
eindelijk het socialistisch - commu
nistisch systeem zijn, superioriteit
zal weten te bewijzen over het
kapitalisme, dat de Westerse lan
den aansturen op oorlog maar dat
de Sovjet-Unie zich niet bang zal
laten maken. Nog weidde hij uit
over voorgestelde statautverande-
ringen en richtlijnen voor het
communisme en over een nieuw 5-
jarenplan, hebbende tot doel die
uitbreiding van de Russische nij
verheidsproductie. Anderzijds was
hij vol lof over de Volksdemocra
tieën en wat door deze was ver
wezenlijkt.
De journalisten waren niet toe
gelaten op de zitting; de Inhoud
van de rede van Malenkov werd
eerst 's anderendaags langs de ra
dio bekend gemaakt.
Tijdens de bijeenkomst van
Dinsdag werd een rede uitgespro
ken door Berla, het hoofd van de
Sovjet-geheime politie, maar over
de inhoud dezer toespraak werd
niets medegedeeld, zelfs voor de
Russen niet.
Nieuwe nota-wisseling.
Alle onderhandelingen niet afgebroken.
De Mc CORMICK INTERNATIONAL kunstmeiN
itrooier» laten U toe, olie kunitmeststoffen te
verspreiden aan de gewenste dichtheid met een
volmaakte regelmatigheid.
MAAR,
i onnodig uw huisraad stuk te
slaan. Een stukje papier vol
staat, onder vorm van een bil-
jet van de
om U een fortuin te doen winnen
en het kost U bijna niets I
TREKKING
op Zaterdag 25 October te Zelzate.
(d-10.133)
Op Zondag 28 September ging
i te Roeselare, bij de Grauwe Zue-
;ters, een talrijk bijgewoonde stu-
diedag voor missie - ijveraarsters
door.
Na de H. Mis werden enkele
'spreekbeurten gehouden. Z. E. P.
Boutsen, O. F. M.„ handelde over
De Leek voor en in de Missie
en wees op het grote aandeel van
de leek in dit werk. Z. E. P. Brys,
Scheutist, sprak over «Het Missie-
1 werk in het kader van de huidige
evolutie in Kongo en wees er op
hoe de godsdienst het enig duur
zaam bindmiddel is en blijft tus
sen moederland en de kolonie en
ivroeg om meer gebeden van het
thuisfront voor de zo onontbeer
lijke inlandse roepingen.
In de namiddagzitting sprak op
nieuw Z. E P. Boutsen, thans over
Gebedsactie voor China Hij
;wees op het schone maar thans
vernielde werk der Scheutisten in
!het gele land en vroeg om vele
gebeden tot het afwenden der zwa
re beproevingen van dit land.
Z. H. Exc. Mgr Nivu, voormalig bis
schop van Yangfu, typeerde zeer
raak de betekenis van het com
munisme en zijn nasleep een gees
telijke rampen en deed beroep op
de hulp van het missielievend
Vlaanderen.
Juffr. De Cuypere, schrijfster
van het verbond der Missiekrin
gen, bezwoer de aanwezigen nog
meer te presteren dan totnogtoe
gedaan werd en wees op de nood
zaak van de parochiale missie-
;actie, wijl E. H. Carlier er op wees
,hoe een radicaal beleefd katholi
cisme het enig redmiddel ls tegen
de dreiging van het communisme.
Tot slot bracht E. H. Lowie een
verdiende hulde aan Mevr. L. De-
nys, die Jaren lang de taak als
■schrijfster heeft vervuld met on
verpoosde ijver en deed een op
roep om meer missie-ijveraarsters
^en meer naalkrlngen.
Het afrollen van de negerfilm
ïBIzimana» besloot deze welge
slaagde studiedag
Door Mgr Calewaert,
Bisschop van Gent.
Te Vrasene werd Zondag het ge
boortehuis van Broeder Isidoor, In
de wijk Okkevoorde, plechtig inge
wijd door Mgr Calewaert, Bisschop
van Gent, in aanwezigheid van
Minister De Taeye, Arrondisse
mentscommissaris De Cleene, ver
schillende Burgemeesters uit het
gewest en een aanzienlijke inge
togen menigte.
In de voormiddag werd op het
Dorpsplein in open lucht een
PI. Hoogmis opgedragen waar de
kanselrede werd gehouden door
Pater Angelus, Provinciaal van de
Orde der Passionisten te Kortrljk,
waartoe Broeder Isidoor behoorde.
Na een optocht naar het geboor
tehuis van de vereerde inwoner,
had in de namiddag de inwijding
plaats door Mgr Calewaert, ge
volgd van een PI. Lof In open
lucht. Toespraken werden gehou
den door Mgr Calewaert, Kan.
Quaeghebuer, Vicaris-Generaal van
het Bisdom Brugge en waarne
mend Voorzitter van het proces
voor de zaligverklaring van Broe
der Isidoor, door Burgemeester
Goossens en door Pater Angelus.
Duizenden vereerders brachten
vervolgens een bezoek aan het ge
boortehuis van de gevierde kloos
terling. Tot k. .in de avond trok
een menigte bezoekers uit binnen-
en buitenland, die met allerlei
voertuigen in het Waasse dorp
waren toegestroomd, door de be-
vlagde straten.
2oelet giets t'huren oi te Kopen,,
Zoekt ge 'n meid, 'n plaats owat?
Wachniet langer, plaats nog heden
'n Kleine sZUEKER-» in ons oladl
fort, met een bemanning van 8
koppen, spoorloos verdwenen. Aan
genomen wordt dat het toestel
neergeschoten werd door een Rus
sisch vliegtuig, opgestegen van op
een der Kosrillen-eilanden door de
Russen bezet.
Op het Radarscherm, dat het
toestel volgde, kon men een tweede
vlek opmerken waarna beide vlek
ken verdwenen. Kort daarop werd
een verzoek om hulp in het Engels
uitgesproken, waargenomen.
In de luchtoorridor naar Berlijn
anderzijds werd Woensdag jl. een
Amerikaans toestel met zieken aan
boord, door twee Sovjetstraaljagers
onder vuur genomen, maar niet
geraakt. Protest werd aangetekend
bij de Russische overheden.
Volgens statistieken Is het aan
tal katholieken in Japan de laatste
vijf jaren met 57 gestegen. Ein
de Juni 1952 werd een totaal van
171.785 katholieken genoteerd. Het
aantal volwassen gedoopten be
droeg op dat tijdstip 112.178. Het
apostolaat wordt er waargenomen
door 973 priesters, 268 lekebroeders
en 2.869 kloosterzusters.
Onze lezers zullen zich herinne
ren dat dhr Mossadegh, In zijn
jongste voorstellen tot regeling der
Iraanse petroleumkwestie, de Brit
se Regering een termijn van 10
dagen had gesteld om die al dan
niet te aanvaarden.
Juist voor het verstrijken van die
termijn heeft de Britse Regering
aan dhr Mossadegh een nota doen
overhandigen, maar hierin werd de
Iraanse els tot uitbetaling van 49
millioen pond sterling van de hand
gewezen. Washington was het eens
met dit antwoord.
Naar verluidt zou dhr Mossadegh
thans een nieuwe Britse missie
naar Téhéran hebben uitgenodigd
om te trachten het oliegeschil te
regelen.
Als antwoord heeft de Iraanse
premier nu nieuwe eisen gesteld.
Zo wil hij nu dat de Britten binnen
de week een voorschot van 20 mil
lioen pond op de geëiste 49 storten,
nog dat binnen zelfde tijd een nieu
we Britse missie naar Teheran ko
men en drie weken geeft hij om een
akkoord te bereiken om dan de rest
van de 49 millioen p. st. te kunnen
ontvangen. Veel boenadering bete
kenen deze nieuwe eisen dus wel
niet.
Moskou eist terugroeping van U.S.A.-Ambassadeur Kennan.
Dhr Kennan, Ambassadeur der
V. S. van Amerika te Moskou, had
een paar weken, geleden, op reis
naar de U.S.A. en op doortocht te
Berlijn, het feit aangeklaagd dat
de diplomaten te Moskou zo bitter
weinig bewegingsvrijheid werd ge
geven en had hierbij een vergelij
king gemaakt met wat destijds ge
beurde te Berlijn tijdens hef Nazi-
regime.
Bij de Sovjets zijn die verkla
ringen in slechte aarde gevallen, in
zoverre dat zij dhr Kennan als
«persona non grata» hebben ge
noemd en zijn terugroeping hebben
geëist.
Washington heeft hierop catego-
riek neengeantwoord en de Hr
Acheson deelde Moskou mede dat
er geen sprake kon zijn dhr Ken-
Communistische troepen ontketenen bloedige aanvallen.
Onderhandeligen te Pan Moendjon voor onbepaalde tijd
uitgesteld.
In de centrale sector, van aan
nan te Moskou te vervangen». De
Hr Kennan kan evenwel Rusland
niet binnen zonder door de Russen
te worden toegelaten. De familie
van dhr Kennan is intussen uit
Moskou vertrokken en hij Is hen
gaan afhalen te Berlijn.
Eerst werd gevreesd dat zulks
wellicht een diplomatieke breuk
tussen de beide grote mogendheden
zou tot gevolg hebben. Thans
wordt de mening uitgedrukt dat
de V. S. voortaan te Moskou zullen
vertegenwoordigd worden door een
zaakgelastigde in plaats van een
ambassadeur, en dat de Amerika
nen de terugroeping van de Sovjet
ambassadeur te Washington hun
nerzijds niet zullen eisen, voorlopig
althans.
KALFSVOEDSEl
Samengesteld voedsel voor kalveren
en varkens. Spoediger en spaarzamer
vetten. Witter vlees.
Sf Staat «n gebruikswijze
bonneviestraat. 15. brussei
het gebied van Pan Moendjon tot
aan het Moendoengni-dal, hebben
Chinese keurtroepengesteund
door een krachtig artillerievuur,
een zware aanval ingezet, de hard
ste sedert het begin van het jaar.
Voordien hadden de communis
ten de sluizen opengezet van een
stuw op het kunstmatig meer na
bij Tsjorwon, om elke geallieerde
terugtocht te verijdelen.
Er werd verwoed gevochten,
man tegen man, bij aanvallen en
tegenaanvallen, o.m. om het bezit
van de heuvelen White Horse
en andere. Deze druk blijkt hoofd
zakelijk gericht tegen de geallieer
de stellingen die de weg naar
Sebel beheersen.1 Naar de laatste
berichten houdt het 8* geallieerde
leger stand. Bij een eerste massale
aanval zouden de Chinezen 900
doden op het terrein hebben moe
ten achterlaten.
Uit andere berichten blijkt dat
Chinese eenheden, die moesten
wijken, in de rug geschoten wer
den van andere communistische
eenheden, om hen terug in het
vuur te doen gaan.
Te Pan Moendjon werd door de
geallieerde afvaardiging geëist dat
de communisten uiteindelijk stel
ling zouden nemen over de jongste
U.N.O.-voorstellen tot regeling der
kwestie der krijgsgevangenen. De
communisten hebben die stellingen
onaanvaardbaar verklaard, waarop
de onderhandelingen tot onbepaal
de tijd verschoven werden.
De beslissing der onderhandelin
gen door Generaal Harrisson mede
gedeeld. werd on een algemene
schaterlach van de communisten
onthaald.
Een nabij Siberische grens.
Tweede bij Berlijn.
Ten Oosten van het Japanse
eiland Hokkaido, het Noordelijk
ste van de Japanse archipel, is
Dinsdag Jl. een Amerikaans super-
Zie vervolg vorige kolom.
U.N.O. Voorstel tot oprichting
van U.N.O. - vrijwilligerskorps.
Secretaris - Generaal Trygve Lee
i heeft bij de U.N.O.-diensten, een
voorstel ingediend inhoudende het
oprichten van een U.N.O.-vrljwilli-
gerkorps, van 50.090 k 60.000 man.
FRANKRIJK. Communisten
boeren achteruit. Te Pecquen-
eourt, nabij Douai, hadden Zondag
Jl. verkiezingen plaats voor de ge
meenteraad. Er waren 1325 uitge
brachte stemmen, waarvan 68 on
geldig. In 1951 behaalden de com
munisten er 798 stemmen, thans
slechts nog 469.
Voordien werd algemeen aan
vaard dat die bijeenkomst beslis
sen zou over wapenstilstand of
einde der bestandsbesprekingen.
DENEMARKEN. Russisch pro
test. De Russische Regering
heeft een protestnota gestuurd aan
de Deense Regering, inhoudend
een aanklacht tegen het feit dat
buitenlandse bases in Denemar
ken werden aangelegd. De Russen
willen hierin een bedreiging zien
tegen de veiligheid van de Sovjet-
Unie.
Grondwetsherziening. Aan
de Deense Kamer zullen belangrij
ke grondwetsherzieningen worden
voorgesteld, o. m. dat vrouwen op
Deense troon zullen kunnen zete
len.
WEST-DUITSLA ND. Oorlogs
misdadigers vrijgelaten. Door de
Britten werd de ex-generaal von
Mackensen, die tot de doodstraf
was veroordeeld wegens terecht
stelling van gijzelaars, in vrijheid
gesteld. Anderzijds wordt verwacht
dat de gewezen generaals von
Manstein en Kesselring, die nu uit
de gevangenis werden gelaten als
zijnde in ziekteverlof definitief
in vrijheid zullen worden gesteld.
Hetzelfde lot wordt voorzien voor
de twee laatste door de Britten ge
vangen gehouden Duitse Generaals
van Faikenhorst en Meyer.
Naar herziening der Socialis
tische politiek. Naar het blad
SOS zouden de drie voornaam
ste leiders van de West-Duitse So
ciaal-Democratische Partij, na de
dood van hun leider Schumacher,
zich bereid hebben verklaar hun
houding tegenover het verdrag
met het Westen te herzien, zo hen
deelneming in de Regering zou
worden toegekend.
Anderzijds wordt voorzien dat te
Bonn een Ministerie van Lands
verdediging zal opgericht worden
in de schoot van de West-Duitse
Regering.
Officier die 6.000 moorden
pleegde, staat terecht. Voor het
Hof van Assisen te Keulen ver
schijnt thans de gewezen S.S.-of-
flcier Schaefer, beschuldigd ver
antwoordelijk te zijn voor de
moord op 6.000 Servische Joden.
In 1942 beschikte hij in Servië
over mobiele gaskamers die op
vrachtwagens waren gemonteerd,
waarin Joodse mannen, vrouwen
en kinderen werden afgehaald en
erin om het leven gebracht. Schae
fer ging destijds er prat op dat hij
«Servië van Joden had gezuiverd».
Nu zingt hij een toontje lager en
wil alle schuld op zijn oversten af
wentelen.
JAPAN. De verkiezingen.
Verkiezingen in Japan hebben an
dermaal een volstrekte meerder
heid bezorgd aan de Liberalen,
zijnde de Conservatieven. De com
munisten verloren hun 22 zetels.
De socialisten hunnerzijds boekten
winst. Er wordt geen koerswijziging
in de Japanse politiek voorzien,
U.S.A. Nieuw luchtdoelgeschut.
In de U.S.A. werd bekend ge
maakt dat binnenkort nieuw lucht
doelgeschut zal in dienst genomen
worden, waarmee radiogeleide pro
jectielen zullen worden afgevuurd
die een vliegtuig zullen kunnen
volgen en vernietigen tot op een
afstand van 15 Km.
S.P.R.L.
eeft een grote keus JACQUETTEN en BONTMANTELS. Zeer
iket. Verzorgde confectie en aflevering. Een eerste keus van
Ivervossen, platina, blauwe vossen, enz., enz. Beter, mooier
goedkoper dan AU RENARD BLEU vindt U nergens meer.
Het Huis AU RENARD BLEU verkoopt in volle ver
trouwen en waarborgt de nieuwste modellen. Op ver
toon van deze aankondiging zal er 5 vermindering
gegeven worden bij elke aankoop.
BEMERKT GOUD HET ADRES:
83
- Rijselstraat -
MENEN
GEMAK VAN BETALING
REISONKOSTEN VERGOED BIJ AANKOOP
Magazijnen gans de Zondag open.
(9463)
HET PAARD VAN TROJE
Vele eeuwen geleden leverden de
Grieken, volgens de legende, vruch
teloos tien jaren lang strijd tegen
de stad Troje. Reeds wilden zij de
hopeloze oorlog opgeven en terug
varen naar hun land toen zij er
met een list in slaagden Troje bin
nen te dringen en in hun macht
te brengen. Zij vervaardigden een
groot houten paard waarin een
aantal Griekse krijgslieden verbor
gen zaten en stelden dit op voor
de muren van de belegerde stad.
Het gros van hun strijdmacht
trokken zij achteruit alsof ze van
plan waren weer scheep te gaan
en af te varen.
De Trojanen koesterden geen
argwaan en zagen in het zonder
linge houten paard een geschenk
van Athena, de godin van de oor
log, en beschouwden het als een
voorteken dat de wisselende krijgs
kansen nu in hun voordeel waren.
Zij sloopten een deel van de stads
muur om het houten paard binnen
te halen. In de nacht verlieten de
Griekse soldaten het houten paard,
overvielen de poortwacht en lieten
het gros van hun inmiddels terug
kerende strijdwacht ln de stad bin
nen. Door een list werd de stad
veroverd die tien jaar lang weer
stand had geboden.
Die geschiedenis wordt thans in
ons land herhaald.
De jongste algemene verkiezin
gen hebben de socialisten in de
oppositie teruggedrongen. Sedert
dien voeren zij onophoudelijk strijd
tegen de homogene regering van
de C.V.P., een strijd die geen uit
slag oplevert. En omdat die uitsla
gen achterwege blijven gebruiken
de socialisten ook listen.
Omdat zij op het parlementaire
plan verslagen werden proberen zij
wanordelijkheden zoals deze welke
het met stakingen, opstootjes en
zij in 1950 teweeg brachten. Zij
onderbraken het verkeer, pleegden
dynamietaanslagen, staken auto's
in brand, verhinderden de uitoefe
ning van erediensten. Zij riepen de
algemene werkstaking uit en richt
ten een mars naar Brussel in, zo
als indertijd de Italiaanse fascis
ten hun mars naar Rome op touw
zetten. De partijleider Buset ver
klaarde openlijk en met fierheid:
Dit alles is het werk van de so
cialisten
Victor Larock heeft eens geschre
ven: «Wij laten de communisten
niet in de steekWij hebben ln
de jongste maanden gezien hoe op
recht deze woorden gemeend wa
ren. De socialisten zijn er immers
niet voor teruggedeinsd de solda
ten onder de wapens tot oproer
aan te zetten, de landsverdediging
in gevaar te brengen en ook de
verdediging van West-Europa te
gen het communisme. Zij hebben
in deze strijd openlijk gemene
zaak gemaakt met de communisten
die hiermede natuurlijk geweldig
in hun schik waren.
Het is goed dit alles eens te over
wegen op de vooravond van deze
gemeenteraadsverkiezingen die de
machtsverhouding in dit land dui
delijk zullen weerspiegelen.
Luistert niet naar de woorden
en kiesbeloften van de socialisten
maar ziet naar hun daden. In de
strijd tussen de politieke formaties
van dit land zijn zij het paard van
Troje, de wegbereiders, de baan
brekers en de gangmakers van het
verderfelijke communisme.
NAAR EEN INDRUKWEKKENDE
OVERWINNING
De C.V.P. moet zich óver de uit
slag der aanstaande verkiezingen
trouwens niet veel zorgen maken.
Het staat nu al vast dat zij kan
terugblikken op een trits opmer
kelijke verwezenlijkingen in al de
steden en gemeenten waar zij het
heft in handen gehouden heeft in
de jongste jaren. Dit is een waar
borg voor een indrukwekkende
overwinning op 12 October.
De socialisten weten het en staan
er machteloos tegenover. Zij heb-
sterker» en kalmeren U* tenuwer»
v v v v -v. m m
Het vlees is duur: bespaar het!
Bereid uw soep door er een Liebig
bouillon Blokje, met vleesextract,
aan toe te voegen; ze zal voor wei
nig geld goed en voedzaam zijn.
Fr. 10,het pakje van 5 grote
blokjes. Met chromopunten.
ben niets om daartegen op te stel-
len, niets dan de sukkelaars van
De Bodt en Copperiolle en de tries
tige Sinjeurs van de inmiddels ter
ziele gegane Waak en Sluit. Van
een programma van verwezenlij,
kingen of vooruitzichten is bij her,
geen sprake. Zij leven alleen van
de niet te verjagen spookgedachte,
de niet weg te cijferen nachtmerrie
dat zij in de oppositie hopeloos
vastgespijkerd zitten en dat de ge
meenteraadsverkiezingen hen noj
wat dieper zullen vastleggen.
DERDE MACHT
EN VIERKANTSWORTEL
Nog een geluk dat wij daar dj
derde macht hebben. Voor die het
nog niet weet voegen wij daaraan
dadelijk toe dat de liberalen ln
ons land de derde macht vormen,
Zij hebben het zelf gezegd, dm
zal het wel waar zijn.
Wat is de derde macht? Dat li
de macht van de machtelozen die
steeds op het punt staan in on
macht te vallen. Daarom blazen die
machtige heren met veel machts
vertoon achtereenvolgens koud en
warm om het iedereen naar de zin
te maken, met het gevolg dat nie
mand deze komedianten ernstig
opneemt.
Als derde macht houden de I!.
beralen het midden tussen de link
sen en de rechtsen. ZIJ zijn ds
verdedigers, de wapendragers en
de voorvechters van orde en gema
tigdheid.
Zo zeggen zij, maar zij dolen,
Zij willen met groot vertoon van
woorden bij de goe gemeente de
indruk wekken dat zij verwoede
tegenstanders zijn van de socia
listen en communisten en dat Jan
Publiek op hen kan rekenen om
hen tegen de Rode Vaantjes ln
bescherming te nemen.
Er is echter een valse noot ln
hun kiesfanfare.
De liberale derde macht speelt
Immers al JaarN en dag onder een
hoedje met de socialisten en com
munisten. Eenleder weet dat da
blauwe kruisvaarders voor orde en
gematigdheid op sommige plaatsen
de gemeentelijke macht delen met
de mannetjes van Buset of met de
rode vaantjes. Voor diegenen die
het niet weten herhalen wij nog
eens dat dit het geval is te Ber
gen, Doornik, Aarlen, Binche, Spa,
Virton, Genval en op andere plaat
sen. Niemand ls zo naïef te gele.
ven dat hetzelfde spelletje niet zal
herbeginnen na de 12 October.
Het gaat met de liberalen zoals
in het verhaal van Roodkapje. De
liberale wolf heeft grootmoeder s!
opgevreten en zich voldaan te bed
gelegd met het kanten mutsje op
en de pince-nez en de allerliefste
glimlach op haar derde-machte
gezicht. Zij verwacht nu hoopvol
dat het onnozele Roodkapje an
ders gezeid de onnozele kiezer -
tot haar zal komen om zich op
zijn beurt te laten opvreten. Daar
zijn echter geen onnozele kiezen
en geen Roodkapjes meer.
De man van de straat ziet uit
zijn ogen en laat al die kletspraat
over de derde macht over zich
heengaan. Hi.1 zal de liberale boon
tjes daar eens een vierkantswortel
van belang gaan trekken dat het
stof tot ln de geburen vliegt.
PAS.
De Hr Demey, liberaal kandidaat
voor de gemeenteverkiezingen te
Leper, legde klacht neer bij de Heer
Procureur des Konlngs tegen de
socialistische Senator Missiaen, uit
Leper, die beticht wordt van eer
roof en belediginsen in een kies-
manifest.
doch wat dit zinnetje aan zoeken en
zuchten, aan wil en werk veronderstelt,
valt met geen pen te beschrijven.
Zenobe Gramme, een jongen uit het
Luikse, werd in 1826 geboren. Een wak--
kere jongen op school, een jonge zoeken
de schrijnwerker, een betoverde door al
wat electriciteit was. Ziedaar de drie
trappen van zijn leven.
Maar zo vond hij ook zijn dynamo.
Hoe? Daarover willen wij het juist hebben.
Dank zij een vriend, Jozef Van Mal-
deren werkt Gramme te Parijs als schrijn
werker in een firma. Daar worden elec-
trtsche toestellen gemaakt.
Zenobe vindt de weg naar het labora
torium, prutst aan magneten, stromen.
Hij vindt verbeteringen, wordt afgewe
zen en gaat bij Ruhrokorff in dienst, latei-
bij Bazin. Maar moet, om wille van den
brode weer trapmaker worden in 1866.
Hij had toen reeds een machine uit
gevonden en gecombineerd voor electri-
sche wisselstroom, welke door een om-
schakelaar in gelijkstroom kon omgezet
wordén, welke machine hij bij gebrek
aan geldmiddelen, niet kon voltooien. Hij
maakte nog een lamp die later op de
l tentoonstelling van 1881 werd tentoon
gesteld.
Het geheim der electriciteit spookte
hem in het hoofd. Hij verschaft zich de
handleiding der natuurkunde van Ganot,
en ontcijfert ze met behulp van een
Frans woordenboek: die twee werken
maken om zo te zeggen heel zijn weten
schappelijke bibliotheek uit. Hij stelt met
vreugde vast dat zijn vroegere ln zijn
geest opgebouwde persoonlijke theorieën
kunnen overeenkomen met de werken
der meesters Faraday, Ampère en Frank
lin. Die bevinding moedigt onze zoeker
aan; hij bekomt ln 1867 brevetten voor
verschillende boestellen voor wisselstroom-
werktuigen.
Gramme werd nu al meer en meer
gekweld door de begeerte een generator
te vervaardigen voor praktische stroom
die in de nijverheid kan gebruikt wor
den, En daar hij vooral het oog heeft op
het galvaniseren, moet hij krachtige ge
lijkstroom verkrijgen, die goedkoop kan
voortgebracht worden. Tot dan toe waren
de elementen hinderlijk en kostbaar van
onderhoud. Verder is het nuttig effect
der machines zo onbeduidend! De ver
lichting der vuurtorens is ongeveer hun
enige toepassing.
Zoekt Gramme echter niet zowat naar
de quadratuur van de cirkel?
Neen! Hij heeft het voorgevoel van zijn
uitvinding, zij is heel nabij; nog meer
vrije uurtjes om te overpeinzen, te den
ken en te rekenen en hij zal het gevon
den hebben.
Dit vooruitzicht is wel een opoffering
waard. En, zoals Pallssy, die zijn meube
len en tot zelfs zijn plankenvloeren ver
brandde om zijn eerste emaillewerken
te smelten, legt Gramme zich harde
noodzakelijkheden op, harder misschien
dan persoonlijke opofferingen; hij neemt
de edelmoedige toewijding aan van zijn
vrouw en zijn schoondochter, die be
trouwen stellen in zijn genie en hem
vrije uurtjes willen verschaffen; zij zul
len dan alleen door hun persoonlijk werk
in de kosten van het gezin voorzien.
Gramme laat zijn handwerkersvak va
ren. In zijn armzalige keuken combineert
hij en bouwt hij op; zijn materieel is
tamelijk bescheiden: gutta. percha platen,
enige magneten, enige kilogram koper
draad... Eindelijk triomfeert hij, hij
maakt zijn eerste machine, zijn uitvin
ding bestaat: de dynamo is uitgevonden.
In weerwil van allerhande stoffelijke
en zedelijke moeilijkheden Is hij er toe
gekomen een stevige machine ineen te
te geleiden; dit geheel draalt in een
rationeel aangelegd magnetisch veld en
wordt weldra versterkt door de stroom
zelf der machine, ziedaar de uitvinding
van Gramme die op eenvoudige manier
en voor goed het vraagstuk van de nij
verheidsdynamo en de electrische motor
oplost; men stelt immers alras vast dat
In 1873, bij voorbeeld, heeft hij ge
bouwd en te Wenen tentoongesteld: een
dynamo va"n 8 volts en 3.000 ampères
(kracht van 32 paardekracht, wat voor
een begin merkwaardig is), welke op
24 uren tljds 800 kilogram fijn koper in
een bad voor de galvanoplastiek neerslaat.
Van 1874 tot 1877 leverde Gramme te
die nieuwe machine ook voor motor kan Parijs bij de driehonderd vijftig dynamo's
dienen. voor de verlichting van honderd en tien
steden en hulzen hun verlichting ver
strekken?
Zijn daar niet de electrische treinen,
onze trams, onze electrische wagens en
onze auto's, onze vliegmachines, die door
de dynamo verlicht en verwarmd wor
den?
En de gemakkelijk vermenigvuldigde
weldaden der electriciteit; de X-stralen
en andere hulpmiddelen van de genees
heer.
En onze gerieflijke en veilig geworden
werktuigmachines; geen riemen meer;
zoveel boormachines, draaibanken, slijp
stenen, zoveel kleine motoren.
En dan nog de hulpmiddelen van het
hulsgezin: komfoor, koelkast, stofzuiger,
ventilator.
Gramme heeft tijdens zijn leven de
vreugde van het succes, het fortuin en
zelfs de wereldbefaamdheid gekend.
In 1888, kende Frankrijk hem de
Volta-prijs toe. Deze zeldzame onder-
schelding, .die door Napoleon zelf werd
°rT™J™L™L^d,Ze SflSfcE «MM ingesteld.'bestaat in een aanmoediging*,-
dan die van zijn uitvinding. Hij had de
verdienste van een theorie en eenheden
van electrische maten gevonden te heb
ben die volstrekt persoonlijkwaren.
Dank zij zijn bijzondere methoden ge
raakte hij ertoe met de eenvoudige
werkwijzen van de tijd van het begin af
aan en met een verbazende nauwkeurig
heid machines te vervaardigen die de
kentekenen hadden, van de omwentelings
snelheid, de stroomsterkte, het effect, met
een woord, zoals men ze hem vroeg om
elk bijzonder geval op te lossen.
Vooraleer zover te geraken verbeterde
Gramme zijn oorspronkelijke uitvinding.
HIJ bekwam het eerste brevet van zijn
dynamo in 1869, toen hij 43 jaar was.
De Hr Bréguet betaalde het.
Door de Frans-Duitse oorlog van 1870
werd de uitvinder genoopt zich terug te
trekken te Aarlen, bij leden zijner fami
lie. Hij gebruikte zijn vrije tijd om een
zijn uitvinding, in 1880, bij het verschij
nen der Edisonlamp, waarvan verschillen
de Belgen de roemrijke voorlopers wa
ren, werkten meer dan duizend installa
ties voor electrische verlichting op vol
maakte wijze door middel van de Gram
me-machines. Sedertdien voert de dyna
mo een onbetwiste heerschappij en dat
heeft Gramme goed voorzien, hij die in
1881 tot zijn landgenoot Paul Janson-
zegdeIk zal er toe komen de kracht
der watervallen van de voet der bergen
naar hun top te voeren
De XIX" eeuw was de eeuw van de
stroom.
De XX" eeviw is en zal zijn die der
electriciteit. En die ontzaglijke electri
sche nijverheid is, historisch gesproken,
en blijft practisch nog ten huidige dage,
prijs van vijftig duizend frank, te ver
lenen aan hem die de electriciteit vor
deringen zou doen maken, die op ééft
lijn kunnen gesteld worden met die,
welke deze wetenschap te danken heeft
aan Franklin en Volta.
Bij de sympathiebetoglng die in 1898
te Brussel werd op touw gezet ter ere 1
van Gramme, ter gelegenheid van zijn
bevordering tot de graad van Comman-
deur in de Leopoldsorde, waren al de
landen van de oude en de nieuwe we
reld vertegenwoordigd door de geleerden
en industriëlen, die brilde kwamen bren
gen aan de uitvinder der dynamo, aan
de grondlegger der electro-technische
nijverheid.
Zénobe Gramme is evenwel steeds
eenvoudig van aard gebleven. Zijn fcr-
HEMELTERGEND!
De moord ot moedwillige doodsla3
is een wraakroepende zonde. Ds
moordenaar tast Gods uitsluitend
recht aan op leven en dood. Hij ont
rooft aan de naaste het dierbaarst»
en het kostbaarste van alle tijdelijke
goederen, nl. het leven. Hij stelt zich
in gevaar, voor eeuwig verloren te
gaan. Hij ondermijnt de veiligheid
van de samenleving. HIJ maakt zich
zelf rampzalig en brengt over de zij
nen en over de naastbestaanden vaa
zijn slachtoffer rouw en ellende.
De burgerlijke overheid bezit he,
recht en de macht om, ln sommigs
gevallen, de doodstraf toe te passen.
ZIJ mag een genoegzaam bewezen
misdaad, die grotelijks strijdt met
het algemeen welzijn, niet slechts
met de kerker, maar ook met de dood
straffen.
Maar wee die overheid, die de
doodstraf laat uitvoeren op personen
waarvan de misdaad niet bèwezen Is,
waaraan de misdaad uitgevonden
wordt door wraakzuchtige mensen
Gedurende de Jaren na de laatst»
oorlog heeft ons land zulke dood
straffen gekend. Er werden edel»
mensen gefusilleerd, omdat liet
schuim van het volk bloed eiste.
Zulks is wraakroepend! Hemelter
gend I... En Gods wraak zal neer
storten op deze overheden, die zo
misbruik maakten van hun macht.
Wraakroepend is ook de onkuis
heid tegen de natuur I Dat was de
ontzettende zonde van Sodoma eh
Gomorrha. Hun lichaam, Gods werk,
gebruikten zij tegen de heiligste na
tuurwetten, door God zelf gesteld tot
Instandhouding van het mensdom.
Wie de hulpeloosheid van armen,
weduwen en wezen uitbuit, wie van
hun nood misbruik maakt, om hun
de laatste cent, een hoge Intrest af te
persen; ...hun een opvoeding op tt
dringen die tegen hun godsdien
stige overtuiging indruist;wie zelfs,
door openbaar geweld, de rechten
van ongelukkigen krenkt: die mis
bruikt zifn maatschappelijke macht
tegen. God, nJ. tegen de ongelukki
gen tot wier steun en bescherming
God hem die macht gegeven heelt.
Zulke personen plegen een hemel
tergend onrecht, dat om wraak roep»
tot God.
Een wraakroepend onrecht ls 't ook.
het rechtvaardig loon van werklieden
te weerhouden.
«Do arbeider ls zijn loon waard,
leert Christus zelf.
Met eigen banden, en ln het zweet
van zijn aanschijn heeft hij bet geld
moeten verdienen. Dat loon om sf*
gedaan werk komt hem toe,.krach
tens het natuurlijk recht. En wat
gebeurt er? Er zijn werkgevers die,
om nietswaardige voorwendsels, uit
atellen aan de arbeider het verschul
digde loon te betalen: hem liet
rechtvaardig loon geheel ol' gedeelte
lijk weerhouden, onder het onge
grond voorwendsel <jat de werker
-zijn arbeid slecht verricht heeft, of
dat er, door zlfn fout, Iets verloren
gegaan ls. De arbeider heeft recht op
zijn volle loon. De werkgever die het
loon niet betaalt, misbruikt de mach'
die God hem gaf, om het natuurrecht
van de arbeider te vertrappen.
Zulk misbruik maken van d»
macht door God gegeven, tegen <t<
natuur door God goschapen, i'
wraakroepende zonde. E. O.
alles verschuldigd aan de uitvinding van tuin heeft hij gebruikt om in stilte hulp
Gramme. Is het niet «de dynamo» wel- en steun te verlenen.
zetten, welke met een klein volume sterke geperfectionneerde machine te verwezen
en regelmatige stromen afgeeft,
Sinds veertig jaar zocht men om een
werkelijk praktisch effect uit de induc-
tie-electriciteit te halen. Na andere ge
lijken.
Na zijn terugkeer te Parijs heeft
Gramme, in 1871, door bemiddeling van
de Hr Jamin, zijn machine officieel aan
cïeeltelljke oplossingen kon Gramme eln- het Instltut de France aangeboden
delijk zijn machine laten zien: een mag- Daarna werden achtereenvolgens ver-
r.etische ring bestaande uit ijzerdraden vaardigd in de werkplaatsen der venno-
omwikkeld met koperdraad uit een stuk
waarin de inductie-stroom wordt opge
wekt; op die draad uit een stuk een
reeks andere geleiddraden die de stroom
opvangen om hem naar een collecteur
ten Fontaine - Gramme: de vierpolige
dynamo voor galvanoplastiek (1872), de
eerste machine voor de verlichting (1873)
ke rechtstreeks dient tot generator of
motor voor gelijkstroom? En ls zij ook
niet volstrekt nodig bij elke generator
van wisselstroom?
De dynamo, die in beginsel ongeveer
gebleven is, zoals zij ln 1871 uit de han
den van Gramme kwam, vinden wij bij
Iedere stap terug ln de toepassingen dei-
moderne nijverheid.
Zijn daar niet de grote turbo-wissel
stroomdynamo's van verschillende dui-
Hij stierf plotseling ln zijn villa te
Bois-Colcmbes, bij Parijs, op 20 Januari
1901.
In 1905, bij de wereldtentoonstelling te
Luik, werd naast de Pont de Fragnée
zijn standbeeld ingehuldigd, dat het
werk is van de beeldhouwer Vingotte en
van de bouwmeester Soubré, drie ver
heerlijken er Zénobe Gramme als hout
bewerker, als volhardend zoeker, als 'Uit
vinder van de dynamo.
en in 1874 de eerste zogenaamde werk- zende paardenkracht, die aan onze fa-
plaatsmachlne. brieken hun levensenergie en aan onze
'C»-'
SPI